دارایی‌های خامنه‌ای

از ایران پدیا
(تغییرمسیر از ثروت خامنه ای)
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سیدعلی خامنه‌ای
سید علی خامنه ای.JPG
زادروز۲۹ فروردین ۱۳۱۸
محل زندگیایران
نام‌های دیگرعلی روضه‌خوان
تحصیلاتدوم دبیرستان
دارایی خالصبیش از ۲۰۰میلیارد دلار
همسرمنصوره خجسته باقرزاده
فرزندانمصطفی-مجتبی-مسعود-میثم-بشری-هدی

دارایی‌های خامنه‌ای همواره در هاله‌ای از ابهام قرار داشته است. علی خامنه‌ای تلاش کرده که دارایی‌هایش مخفی بماند و توسط نفراتی از دفتر او اداره شوند که در سایه قرار دارند. این موضوع به جنگ میان جناح‌های حاکمیت هم کشیده شده است. اساتید دانشگاه‌های ایران نیز خواهان شفافیت و پاسخ‌گویی و اصلاحات ساختاری نهادهایی شده‌اند که زیر نظر علی خامنه‌ای است. این موضوع در آمریکا به صورت «لایحه‌ی شفافیت دارایی‌های رهبر ایران» به تصویب نمایندگان کنگره‌ی آمریکا رسید.

برآورد میزان ثروت خامنه‌ای عملاً امری دشوار است، اما اطلاعات درز کرده از درون دستگاه خامنه‌ای بخشی از ثروت او را برملا کرده‌است.

در خصوص دارایی‌های خامنه‌ای سفارت آمریکا در عراق در حساب توییتر رسمی خودش اعلام کرد، ثروت علی خامنه‌ای ۲۰۰ میلیارد دلار است. این سفارت هم‌چنین اعلام کرد چهل سال پس از «حکومت آخوندها» و در زمانی که بسیاری از افراد ملت ایران به دلیل اوضاع اقتصادی ناگوار در زیر خط فقر زندگی می‌کنند، دارایی‌های رهبر ایران به تنهایی ۲۰۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود.[۱]

ثروت پسران و دختران خامنه‌ای میلیاردها دلار برآورد می‌شود که نزد بانک‌های ونزوئلا، انگلیس و سوریه سپرده شده‌اند.[۲]

هم‌چنین خامنه‌ای نظارت بر سازمانی را به نام «ستاد اجرایی فرمان خمینی» بر عهده دارد که میزان دارایی‌های آن «بالغ بر ۹۵ میلیارد دلار» تخمین زده می‌شود.[۳]این میزان دارایی حدود ۴۰ درصد بیش‌تر از صادرات نفتی ایران در سال ۱۳۹۱ بوده است.

روش‌های ثروت‌اندوزی خامنه‌ای

بعد از مرگ روح‌الله خمینی، علی خامنه‌ای جانشین او و رهبر جمهوری اسلامی شد. در سال‌های اولیه و دهه‌ی ۷۰ خورشیدی خامنه‌ای تلاش کرد قدرت خودش را مستحکم کند. او هم‌زمان به ثروت‌اندوزی هم می‌پرداخت، دهه‌ی ۸۰ خورشیدی شروع جمع‌آوری ثروت‌های کلان برای علی خامنه‌ای بود.

به این منظور علی خامنه‌ای سه سیاست عمده به کار گرفت:

  • تصرف بنگاه‌های دولتی
  • کنترل و تسلط بر بازار پولی
  • حذف یارانه‌ها با عنوان هدفمند کردن یارانه‌ها

تصرف بنگاه‌های دولتی

حکومت ایران از سال ۱۳۷۰ در دوره‌ی رفسنجانی، به خصوصی‌سازی رو آورد. این سیاست در سایه‌ی تفسیر اصل ۴۴ قانون اساسی این حکومت بود، اما در دوران رفسنجانی و خاتمی به کندی پیش رفت. در سال ۱۳۸۴ خامنه‌ای شخصا به این عرصه وارد شده و با دستوری فرآیند این کار را متحول کرد.

علی خامنه‌ای در اول خرداد ۱۳۸۴ در ابلاغیه‌ای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ را تعیین کرد.[۴]

در این ابلاغیه دولت موظف شد که تا پایان برنامه‌ی چهارم یعنی تا سال ۱۳۸۸، ۸۰ درصد فعالیت‌های اقتصادی خود را به بخش‌های تعاونی و خصوصی و عمومی غیردولتی واگذار کند.

این واگذاری‌ها شامل حوزه‌های زیر است:

  • معادن بزرگ
  • صنایع بزرگ و مادر (از جمله بخش پایین‌دستی نفت و گاز)،
  • بازرگانی خارجی،
  • بانک‌داری،
  • بیمه،
  • تأمین نیرو،
  • پست، راه و راه‌آهن،
  • هواپیمایی و کشتیرانی.

گزارش وزارت اقتصاد و دارایی دولت ایران تأیید می‌کند که اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ راه را برای علی خامنه‌ای برای ثروت‌اندوزی فراهم می‌کند. در این گزارش آمده‌است:

«سیاست‌های کلی اصل ۴۴، … سنگ‌بنای اقتصاد کشور، … منشور اداره‌ی اقتصاد کشور… و مهم‌ترین اولویت مدیریت کلان اقتصاد کشور است».[۵]

بر اساس گزارش وزارت اقتصاد و دارایی ایران، سهام واگذار شده قبل از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، از سال ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۸۳ کمی بیش از ۲۷ هزار سهم بوده‌است، اما از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۳۸۷ یعنی بعد از ابلاغ سیاست‌های کلی اصل ۴۴ سهام واگذار شده به بیش از ۳۷۰ هزار سهم رسید.[۶]

این گزارش نشان می‌دهد، که ۹۲ تا ۹۳ درصد واگذاری‌ها در دوره‌ی دولت اول احمدی‌نژاد انجام شد.

در تحقیقی که در سال۱۳۹۱ به عمل آمد، نشان داد که عملکرد سیاست خصوصی‌سازی در ارتباط با «بنگاه‌های واگذار شده تحت عنوان واگذاری به بخش خصوصی» در دوره‌ی یازده ساله منتهی به پایان سال ۱۳۹۰، به‌گونه‌ای بوده‌است که بخش عمومی غیردولتی با ۷۸/ ۳۵ درصد، بیش‌ترین سهم از ارزش جاری بنگاه‌های مذکور را در اختیار دارد. بخش دولتی با سهم ۲۷/ ۲۵ درصد در جایگاه دوم، بخش تعاون و سهام عدالت در مجموع با سهم ۱۱/ ۲۱ درصد در جایگاه سوم و در نهایت بخش خصوصی با سهم ۹۱/ ۴ درصد در جایگاه آخر قرار گرفته‌است.[۷]

طبق تحقیق بالا، نزدیک به ۳۶ درصد بنگاه‌های اقتصادی را اهرم‌های ولایت فقیه نظیر ستاد اجرایی، قوای مسلح و بنیادهای وابسته به آن به کنترل خود درآورده‌اند؛ و به دلیل نفوذ تقریباً مطلق خود بر روندهای قانون‌گذاری، تصمیم‌گیری و اطلاعاتی به لحاظ کمی و کیفی برترین نیروی اقتصاد ایران محسوب می‌شوند.[۸]

قطب‌های ۱۴ گانه‌ی اقتصاد ایران

علی خامنه‌ای به عنوان بالاترین مقام این حکومت، بخشی از ثروت‌های مردم را با استفاده از قدرت خودش مصادره کرده و به ثروت خودش افزوده است که این بخش از ثروت و دارایی علی خامنه‌ای ربطی به خصوصی‌سازی ندارد.

به عنوان نمونه رویترز درسال ۱۳۹۲ در گزارشی به نمونه‌هایی از تصرف عدوانی خانه‌ها و املاک مردم اشاره می‌کند که به بهانه‌ی متروکه بودن یا تعلق آن به بهاییان و اقلیت‌های دینی انجام شده‌است. این مصادره‌ی اموال توسط «ستاد اجرایی فرمان خمینی» انجام شده است.

نمودار سهام واگذار شده بر مبنای اصل ۴۴ قانون اساسی-دارایی‌های خامنه‌ای
نمودار سهام واگذار شده بر مبنای اصل ۴۴ قانون اساسی-دارایی‌های خامنه‌ای

طبق یک تحقیق دیگر «از حدود ده هزار پرونده‌ی پیگیری شده در ستاد اجرایی در هفده سال گذشته، … حدود ۵۰ درصد به ایرانیان مسلمان سفرکرده مربوط می‌شد که… صرفاً به دلیل اقامت در خارج از کشور، همه یا بخشی از اموال آنان، مصادره شده‌است».[۹]

آرایش جدید بنگاه‌های اقتصادی ایران (بدون در نظر گرفتن آن چه که در اختیار دولت است) عمدتاً در قطب‌های ۱۴ گانه‌ی زیر سازمان یافته است:

یک ـ «ستاد اجرایی فرمان امام»

دو ـ بنیاد مستضعفان

سه ـ آستان قدس رضوی

چهار ـ بنیاد شهید

پنج ـ کمیته‌ی امداد

شش ـ بنیاد تعاونی سپاه پاسداران

هفت ـ قرارگاه خاتم‌الانبیا

هشت ـ بنیاد تعاونی بسیج

نه ـ شرکت سرمایه‌گذاری غدیر

ده ـ سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا)

یازده ـ قرارگاه خاتم‌الاوصیا

دوازده ـ بنیاد تعاون نیروی انتظامی (ناجا)

سیزده ـ بنیاد تعاون ارتش (بتاجا)

چهارده ـ بنیاد تعاون ستاد کل نیروهای مسلح (ودجا)

در بین بنگاه‌های اقتصادی خامنه‌ای ۴ مجموعه‌ی گروه توسعه‌ی اقتصادی تدبیر (مربوط به «ستاد اجرایی فرمان امام»)، تعاونی سپاه (و مشخصاً بانک انصار)، شرکت سرمایه‌گذاری غدیر و شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان (جریان اصلی تعاونی بسیج) نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای دارند به نحوی که آن‌ها را می‌توان پیشران بقیه‌ی بنگاه‌ها و دارایی‌های علی خامنه‌ای دانست.

ستاد اجرایی فرمان امام

شرکت‌های وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام-بخشی از دارایی‌های خامنه‌ای
شرکت‌های وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام-بخشی از دارایی‌های خامنه‌ای

بخشی از شرکت‌ها و کارخانه‌هایی که تحت کنترل این ستاد قرار دارند به شرح زیر است:

گروه توسعه‌ی اقتصادی تدبیر

شامل هلدینگ‌های (هلدینگ یا شرکت مادر شرکتی است که دارنده‌ی سهام شرکت دیگری باشد یا مالک شرکت‌های دیگر است) زیر:

هلدینگ «توسعه‌ی انرژی تدبیر»

حوزه کار این مجموعه، اکتشاف و تولید نفت و گاز، پالایشگاه، پتروشیمی و بازرگانی است. پروژه‌ی ساخت پالایشگاه هرمز (۸۰٪) و قرارداد توسعه «میدان نفتی منصوری» را بر عهده دارد.

شرکت‌های تابعه‌ی این هلدینگ عبارتند از:

ـ نفت پارس (۷۵.۵٪)

ـ بازرگانی نفت پارس (۱۰۰٪)

ـ حفاری شمال (۱۰٪)

ـ نفت و گاز پرشیا (۱۰۰٪) این شرکت در اولین قراردادش، قرارداد ۶۰۰ میلیون دلاری توسعه‌ی «میدان نفتی یاران» را منعقد کرد.

ـ «شیمیایی مدیران شیمی» (۱۰۰٪)

ـ «پالایش نفت هرمز» (۸۰٪)

ـ «پتروشیمی قائد بصیر» (۸۰٪)

ـ «حفاری تدبیر» (۱۰۰٪)

ـ «ری نیرو» (۱۰۰٪)

هلدینگ شرکت «گسترش الکترونیک مبین ایران»

ـ مخابرات (۱۹٪)

ـ شرکت «توسعه‌ی اعتماد مبین»

ـ «تالیا» (اپراتور تلفن همراه) که بخشی از آن در سال ۹۱ توسط شر کت مبین ایران خریداری شده

ـ «ارتباطات جامعه‌ی مبین»

ـ «مبین وان»

ـ شرکت ارتباطات سیار

این شرکت ارائه‌دهنده‌ی سرویس همراه اول است. بخشی از آن نیز متعلق به تعاونی سپاه است.

هلدینگ «توسعه‌ی صنعت و معدن تدبیر»

هلدینگ «شرکت دارویی برکت»

دارای ۶۰٪ سهام گروه سرمایه‌گذاری البرز، دومین هلدینگ برزگ دارویی کشور است. شرکت‌های تابعه‌ی این مجموعه عبارتند از:

شرکت البرز دارو

شرکت سبحان دارو (تولیدکننده‌ی قرص)

شرکت ایران‌دارو

شرکت داروسازی تولید دارو

شرکت سبحان انکولوژی

این شرکت داروی پاکلی تاکسل را تحت لیسانس شرکت استراژن سوئیس تولید می‌کند.

شرکت کی بی‌سی (واردات)

شرکت پخش البرز (توزیع دارو)

شرکت سرمایه‌گذاری اعتلا البرز

شرکت البرز بالک

داروسازی فارابی (۱۷٪)

داروسازی رازک (۱۲٪)

شرکت آتی فارمد (۵۱٪)

این شرکت در سال ۱۳۹۰ تحت سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت استراژن STRAGEN سوئیس برای تولید داروهای هورمونی ایجاد شد.

شرکت بیوسان (۲۰٪)

شرکت البرز ـ زاگرس

ماشین بی ام و ضدگلوله خامنه‌ای
ماشین بی ام و ضدگلوله خامنه‌ای

هلدینگ «گروه مشاوران مدیریت و مطالعات راهبردی تدبیر»

هلدینگ «گروه توسعه‌ی ساختمان تدبیر»

ساخت و ساز پروژه‌های مسکونی، تجاری، اداری و توریستی را انجام می‌دهد و چهار شرکت بزرگ و فعال ساختمانی را تحت پوشش خود دارد.

سازمان اموال و املاک ستاد اجرایی

این سازمان، مستغلات، اراضی، املاک، خانه‌ها، مجموعه‌های تاریخی و فرهنگی و اموال بسیاری را به خصوص در یک دهه‌ی اخیر تصاحب کرده‌است.

بازار مالی

ـ بانک برکت

ـ بیمه ملت (۱۵٪)

ـ بانک کارآفرین (۱۱٪)

ـ بانک پارسیان (۱۶٪)

سهام‌دار اصلی این بانک ایران خودرو است. بخشی از ایران خودرو نیز متعلق به «ستاد اجرایی« است.

ـ هلدینگ «شرکت سرمایه‌گذاری تدبیر»

این مجموعه در زمینه‌ی بورس، واسطه‌گری مالی و اوراق بهادار فعالیت می‌کند و دارای ۶ شرکت است.

سایر شرکت‌ها

ـ ایران خودرو (۵٪)

ـ شرکت سرمایه‌گذاری ری

ـ شرکت مبین ایران

ـ شرکت سرمایه‌گذاری مدبر

ـ بنیاد برکت

بنیاد مستضعفان

بنیاد مستضعفان، زیر نظر مستقیم علی خامنه‌ای اداره می‌شود. در سال ۱۳۷۶ محسن رفیق‌دوست رئیس پیشین این مجموعه گفت: «بنیاد مستضعفان، حدود ۴۰۰ شرکت بازرگانی و تجاری دارد و ۲۸ درصد نساجی کشور، ۲۲ درصد سیمان، حدود ۴۵ درصد نوشابه‌ی غیرالکلی، ۲۸ درصد لاستیک و ۲۵ درصد شکر ایران را تولید می‌کند.»

بخشی از مهم‌ترین بنگاه‌های این بنیاد از این قرار است:

هلدینگ‌ها

گسترش کشاورزی پیوند فردوس پارس

گسترش صنایع معدنی کاوه پارس

خدمات مهندسی و شهرسازی علوی

گسترش پایا صنعت سینا

صنایع مادر تخصصی انرژی گستر سینا

صنایع برق و انرژی صبا

مادر تخصصی پایا سامان پارس

عمران و مسکن ایران

تخصصی مالی و سرمایه‌گذاری سینا

تخصصی سیاحتی و مراکز تفریحی پارسیان

بنیاد علوی

فناوری و ارتباطات سینا

تخصصی گسترش صنایع غذایی سینا

موسسات

ـ مؤسسه‌ی فرهنگی موزه‌های بنیاد

ـ مؤسسه‌ی تحقیق و توسعه‌ی نوین دانشمند

ـ مؤسسه‌ی حسابرسی و بازرسی هادی بینات

ـ مؤسسه‌ی مطالعات تاریخ معاصر ایران

ـ مؤسسه‌ی سینمایی نور تابان

بخشی از پرونده‌های فساد نجومی بیت خامنه‌ای و شرکت‌های سپاه پاسداران
بخشی از پرونده‌های فساد نجومی بیت خامنه‌ای و شرکت‌های سپاه پاسداران

سایر شرکت‌ها

ـ کشت و صنعت شهید مطهری

ـ آزادراه تهران شمال

ـ سیمان تهران

بازار پولی

بانک سینا (با ۲۷۰ شعبه)

مؤسسه‌ی مالی و اعتباری آینده

آستان قدس رضوی

آستان قدس رضوی یک امپراتوری مالی با میلیاردها دلار سرمایه است که تحت نظر علی خامنه‌ای اداره می‌شود. این امپراتوری مالی در زمینه‌های مختلف از دامداری تا چاپخانه، از کارگزاری بورس تا خودروسازی و از کشاورزی تا خدمات اینترنتی فعالیت می‌کند.

این نهاد، تولید ۱۰ درصد قند، ۱۱ درصد سنگ‌های تزئینی، ۳٫۷ درصد اتوبوس‌های درون‌شهری و بین‌شهری و یک ششم ظرفیت تولید نان صنعتی کشور را در اختیار دارد.

بخش وسیعی از اراضی کشاورزی شمال شرق ایران که حداقل ۴۰۰ هزار هکتار به ارزش ۲۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود، متعلق به همین بنیاد است. افزون بر آن ۴۳٫۵ درصد از زمین‌های شهری مشهد در اختیار این بنیاد است. این نهاد هم‌چنین در چهارده استان دارای موقوفه و در بیست شهرستان دارای دفتر معاونت املاک است و سیصد هزار مستأجر دارد.

فهرست بخشی از شرکت‌ها و هلدینگ‌های این مجموعه به شرح زیر است:

هلدینگ عمران و ساختمان

  • شرکت ساختمانی بتن و ماشین قدس رضوی
  • شرکت مسکن و عمران قدس رضوی
  • شرکت مهندسان مشاور و شهرسازی آستان قدس رضوی
  • شرکت مهندسی آب و خاک قدس رضوی
  • شرکت کارخانه‌ها بنای سبک قدس رضوی

هلدینگ خودرو سازی

  • شرکت شهاب‌خودرو
  • شرکت شهاب‌بار
  • کمباین‌سازی

هلدینگ صنایع غذایی

  • شرکت آرد قدس رضوی
  • شرکت خمیرمایه‌ی رضوی
  • شرکت فرآورده‌های غذایی رضوی
  • شرکت فرآورده‌های لبنی رضوی
  • شرکت نان قدس رضوی

هلدینگ صنایع قند

  • شرکت قند آبکوه
  • شرکت قند تربت حیدریه
  • شرکت قند چناران

هلدینگ کشاورزی

  • شرکت کشاورزی رضوی
  • شرکت کشاورزی و موقوفات چناران
  • شرکت کشت و صنعت اسفراین
  • شرکت کشت و صنعت انابد
  • شرکت کشت و صنعت سرخس
  • مؤسسه باغات آستان قدس رضوی
  • مؤسسه کشت و صنعت مزرعه نمونه
  • مؤسسه موقوفات و کشاورزی جنوب خراسان
  • مؤسسه موقوفات و کشاورزی سمنان

هلدینگ نساجی

  • شرکت تهیه و تولید فرش آستان قدس رضوی
  • شرکت نخ‌ریسی و نساجی خسروی

هلدینگ فناوری اطلاعات و ارتباطات رضوی

هلدینگ داروسازی

  • داروسازی ثامن

هلدینگ مالی

  • مؤسسه اعتباری رضوی
  • شرکت کارگزاری رضوی

سایر

  • شرکت نفت و گاز رضوی
  • شرکت کارخانه‌های صنایع چوب آستان قدس رضوی
  • شرکت معادن قدس رضوی
  • مؤسسه‌ی منطقه‌ی ویژه‌ی اقتصادی سرخس
  • مؤسسه‌ی دام‌پروری صنعتی قدس رضوی با بیش از ۱۳۰۰۰ رأس گاو
  • دانشگاه علوم اسلامی رضوی
  • دانشگاه امام رضا (ع)

بنیاد شهید

بخشی از شرکت‌ها و مؤسسات تحت کنترل این بنیاد به شرح زیر است.

ـ شرکت سرمایه‌گذاری توسعه‌ی صنایع و معادن کوثر

ـ شرکت سرمایه‌گذاری ذخیره‌ی شاهد

ـ شرکت سرمایه‌گذاری سبحان

ـ شرکت گسترش صنایع و خدمات کشاورزی (در زنجان)

ـ دانشگاه شاهد

ـ مرکز جامع علمی کاربردی امام خمینی

ـ صندوق قرض‌الحسنه شاهد

بانک دی (با ۴۷ شعبه)

این بانک دست‌کم ۱۳ شرکت دارد شامل:

  • شرکت توسعه‌ی دیدار
  • شرکت تجارت الکترونیک دی
  • شرکت آتیه‌سازان دی
  • شرکت کارگزاری بانک دی
  • شرکت بیمه دی
  • شرکت لیزینگ دی
  • شرکت سرمایه‌گذاری بوعلی
  • شرکت تجارت گستر فرداد
  • شرکت صرافی دی
  • صندوق سرمایه‌گذاری بانک دی
  • شرکت رؤیای روز کیش
  • شرکت عمران مسکن آبادی
  • شرکت خدمات مالی دی ایرانیان

کمیته‌ی امداد امام خمینی

بخشی از شرکت‌ها و مؤسسات تحت کنترل کمیته‌ی امداد به شرح زیر است:

هلدینگ عمران و مسکن

شرکت عمران گستر بصیر

هلدینگ کشاورزی و صنایع غذایی

  • شرکت کشت و صنعت بهار رفسنجان
  • شرکت کشاورزی سبزدشت فارس
  • شرکت کشت و صنعت فتح و نصر کرمان
  • شرکت کشت و دام امداد اصفهان
  • شرکت کشت و صنعت زرین‌خوشه‌ی اراک
  • شرکت کشت و صنعت رضوان امداد گلستان
  • شرکت کشاورزی و دامپروری بازوی کشاورز کرمانشاه
  • شرکت کشت و صنعت امداد سبز هگمتانه
  • شرکت کشت و صنعت جلگه‌ی سبز امداد
  • شرکت کشت و صنعت میثاق امداد
  • شرکت بهاران بهشت البرز (کشاورزی و دامپروری)
  • شرکت کشت و صنعت نار مهریز یزد
  • شرکت کشت و صنعت سپاهان گلدشت امداد

هلدینگ معدن و صنایع معدنی

شرکت تعاونی معدنی امداد

شرکت معدن فرآور امداد

هلدینگ بازرگانی

مدیریت املاک

زمین‌های تحت تصرف کمیته‌ی امداد در استان‌های مختلف از این قرار است:

در استان فارس ۱۳۴۹ هکتار املاک و مستغلات و زمین

در استان خوزستان: ۳۸ هکتار املاک و مستغلات و زمین

در استان گیلان ۱۵۵ هکتار

در استان گلستان: ۱۵۸ هکتار

در استان مازندران: ۲۷۵ هکتار

در استان هرمزگان: ۳۹ هکتار

در استان کرمان: ۲۱۴۵ هکتار

در استان یزد: ۱۰۵ هکتار

استان مرکزی: ۱۳۹ هکتار

در استان‌های تهران، اصفهان، همدان، سمنان، البرز، خراسان، قزوین، ایلام، کرمانشاه، آذربایجان، لرستان، چهارمحال بختیاری و اردبیل نیز کمیته‌ی امداد صاحب اراضی و مستغلات وسیعی است.

بنیاد تعاونی سپاه

بخشی از شرکت‌ها و گروه‌های تجاری و مالی زیر مجموعه‌ی بنیاد تعاونی سپاه عبارتند از:

یکم ـ گروه خودروسازی بهمن

بخش مهمی از این مجموعه (۴۵٪) متعلق به تعاونی سپاه و بخشی نیز متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری غدیر است.

این مجموعه خود شامل شرکت‌های زیر ا ست:

الف ـ شرکت سایپا

سایپا دومین تولیدکننده‌ی اتومبیل در ایران است. اگرچه ۱۷ درصد از این شرکت متعلق به سپاه پاسداران است اما تصمیم‌گیرنده و سود برنده‌ی اصلی شرکت در عمل سپاه است. شرکت‌های متعلق به سایپا از جمله عبارتنداز:

  • پارس خودرو
  • زامیاد
  • سایپا دیزل
  • ایران کاوه
  • سایپا آذین
  • سایپا شیشه
  • رادیاتور ایران
  • سایپا پرس
  • سایپا پیستون
  • پویا صنعت
  • نیروساز اراک
  • لیزینگ رایان سایپا
  • بیمه‌ی ملت
  • خدمات بیمه‌ای سایان
  • خدمات بیمه‌ای رایان سایپا
  • شرکت سرمایه‌گذاری کارکنان سایپا
  • سرمایه‌گذاری رنا
  • سرمایه‌گذاری سایپا
  • شرکت توسعه‌ی سرمایه‌ی رسا
  • حمل و نقل سایپا
  • شرکت مهندسی و مشاور سازه‌گستر سایپا
  • شرکت توسعه‌ی صادرات صنعتی
  • سایپا تور
  • شرکت ساختمانی دهکده‌ی پاسارگاد
  • شرکت فرهنگی ورزشی سایپا

ب ـ شرکت سرمایه‌گذاری ملی ایران

ج ـ شرکت سرمایه‌گذاری بهمن

د ـ شرکت بهمن لیزینگ

ه ـ شرکت بهمن دیزل - این شرکت سازنده‌ی کامیون‌های شرکت ژاپنی ایسوزو است.

وـ سرمایه‌گذاری اعتبار ایران (۷۹ درصد)

ز ـ شرکت کارگزاری بهمن

ح ـ شرکت سرمایه‌گذاری توسعه اعتماد

دوم ـ مؤسسه‌ی مالی و اعتباری ثامن‌الائمه

[با نام تعاونی اعتبار ثامن الائمه هم شناخته می‌شود]. این مؤسسه ۵۰۰ شعبه دارد. این مؤسسه به تنهایی تا پایان سال ۸۸ بیش از ۴۳ هزار میلیارد تومان تسهیلات به متقاضیان پرداخت کرده‌است.

سوم ـ شرکت‌های سرمایه‌گذاری

ـ شرکت سرمایه‌گذاری صنعتی بهشهر (۱۶٪)

ـ شرکت سرمایه‌گذاری نگین خاتم ایرانیان از سهام‌داران بانک انصار

ـ سرمایه‌گذاری سامان مجد - این شرکت وابسته به مؤسسه‌ی اعتباری ثامن است.

ـ شرکت سرمایه‌گذاری ایاک

چهارم ـ بانک انصار

این بانک با ۶۰۰ شعبه در سرتاسر کشور، چهارمین شرکت بزرگ ایران محسوب می‌شود و از چندین شرکت تشکیل شده است. این شرکت‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:

الف ـ هلدینگ سرمایه‌گذاری ایرانیان اطلس

این مجموعه دست‌اندرکار امور ساختمانی و خدماتی است و خود، شرکت‌های زیر را در برمی‌گیرد:

  • شرکت مهندسان مشاور طرح و اندیشه‌ی شیوا اطلس
  • شرکت ستاره‌ی اطلس پارس
  • شرکت باغ فردوس ایرانیان
  • شرکت ستاره‌ی آرمان توس
  • شرکت طرح و توسعه‌ی آریا عمران پارس (۳۳٪)
  • شرکت بناگستران هشتم توس (۳۰٪)
  • شرکت پردیس اطلس پارس (۵۰٪)
  • شرکت مهندسان مشاور طرح و اندیشه‌ی شیوا اطلس
  • شرکت عمران اطلس ایرانیان
  • شرکت آ.اس.پ
  • شرکت سرمایه‌گذاری و توسعه‌ی شهری توس‌گستر
  • شرکت شهرسازی و خانه‌سازی باغمیشه
  • پردیس اطلس پارس
  • شرکت بازرگانی و صنعتی ایران اطلس کیش

ب ـ شرکت سامانه‌ی الکترونیک انصار

ج ـ شرکت سامانه‌ی الکترونیکی هوشمند راهبرد ایرانیان

د ـ شرکت نوین پدیده‌ی انصار

ه ـ شرکت مادر تخصصی کارکنان بانک انصار

و ـ سرمایه‌گذاری دانایان پارس

ز ـ سرمایه‌گذاری ایرانیان اطلس

ح ـ فناوران حفیظ سامانه

ط ـ صرافی انصار

پنجم ـ پتروشیمی

ـ پتروشیمی کرمان (۲۵٪)

ـ صنایع پتروشیمی کرمانشاه

ششم ـ مخابرات

ـ «شرکت گسترش الکترونیک مبین ایران»

ـ شرکت تالیا (اپراتور تلفن همراه که بخشی از آن در سال ۹۱ خریداری شده)

ـ شرکت مخابراتی و الکترونیکی موج نصرگستر

ـ کنسرسیوم توسعه‌ی اعتماد مبین

ـ شرکت ارتباطات سیار (ارائه‌دهنده‌ی سرویس همراه اول)

به گفته مسعود مهردادی مغز متفکر فعالیت‌های تجاری و مالی سپاه پاسداران، درآمد این شرکت در سال ۹۱ از محل فروش سیم‌کارت و شارژ تلفن و سایر موارد از این قبیل ۸ هزار میلیارد تومان بوده است. ـ ایران‌سل

هفتم ـ صنایع غذایی و کشاورزی

ـ صنایع شاداب خراسان

ـ شرکت غذایی مائده

ـ شرکت کشت و صنعت شاداب خراسان

ـ مواد غذایی خمیرمایه‌ی چهارمحال و بختیاری

هشتم ـ ساختمانی

ـ شرکت مهندسی مشاور سازه‌های پیش‌ساخته‌ی سبک

ـ شرکت جهاد خانه‌سازی در ۲۰ استان کشور

ـ شرکت مجتمع خانه‌سازی سپاهان

ـ مجتمع خانه‌سازی رزمنده

نهم ـ گروه مالی پاسارگاد

گروه مالی پاسارگاد از بانک پاسارگاد و مجموعه‌ای از شرکت‌ها تشکیل شده که در زمینه‌های فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، خدمات پرداخت الکترونیک، بیمه، بیمه‌ی اتکایی، کارگزاری سهام، لیزینگ ماشین‌آلات، لیزینگ ساختمان، صنعت ساختمان، صنعت و معدن، انرژی و سایر امور خدماتی مشغول به فعالیت هستند.

سایر شرکت‌های این گروه عبارتند از:

  • شرکت مادر تخصصی (هلدینگ) توسعه‌ی معادن و صنایع معدنی خاورمیانه (سهامی عام)
  • شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات پاسارگاد آریان (فناب)
  • شرکت بیمه‌ی پاسارگاد (سهامی عام)
  • شرکت بیمه‌ی اتکایی ایرانیان (سهامی عام)
  • شرکت لیزینگ ماشین‌آلات و تجهیزات پاسارگاد
  • شرکت لیزینگ پاسارگاد
  • شرکت ارزش‌آفرینان پاسارگاد
  • شرکت مبنای خاورمیانه
  • شرکت گسترش انرژی پاسارگاد
  • شرکت پرداخت الکترونیک بانک پاسارگاد
  • شرکت خدمات ارزی و صرافی پاسارگاد
  • شرکت کارگزاری بانک پاسارگاد
  • شرکت ساختمان شهرسازی هشتم
  • شرکت توسعه‌ی انبوه‌سازی پاسارگاد
  • مؤسسه‌ی مطالعات و توسعه‌ی مدیریت و سرمایه‌ی انسانی پاسارگاد
  • شرکت مشاور سرمایه‌گذاری ارزش‌پرداز آریان (آیکو)
  • شرکت مدیریت ساختمانی نظام مهندسی آرین
  • شرکت مدیریت ساختمانی آریان‌پاسارگاد
  • شرکت سرمایه‌گذاری پارس‌آریان
  • شرکت مالی و سرمایه‌گذاری بانک پاسارگاد
  • شرکت سرمایه‌گذاری بانک پاسارگاد
  • شرکت مدبران ساخت آریان
  • شرکت مشاوره‌ی رتبه‌بندی اعتباری ایران
  • شرکت سامان ساخت آریان
  • شرکت خدمات پشتیبان پاسارگاد آریان
  • شرکت تأمین آتیه‌ی کارکنان گروه مالی پاسارگاد
  • شرکت توسعه‌ی تجارت اندیشه‌نگر پاسارگاد
  • شرکت تدبیرگران پاسارگاد
  • شرکت مدیریت بازرگانی آینده‌نگر پاسارگاد
  • شرکت توسعه و گسترش بازرگانی بین‌المللی گروه پاسارگاد
  • شرکت ساختمانی گسترش و نوسازی صنایع ایرانیان مانا [سهامی خاص]
  • شرکت فولاد زرند ایرانیان [سهامی خاص]
  • شرکت بازرگانی آفتاب درخشان خاورمیانه [سهامی خاص]
  • شرکت فولاد سیرجان ایرانیان [سهامی خاص]
  • شرکت مهندسی معیار صنعت خاورمیانه [سهامی خاص]
  • شرکت سرمایه‌گذاری پارس حافظ

دهم ـ سایر شرکت‌های تعاونی سپاه

  • فولاد زاگرس
  • صنایع جوشکاری ایران
  • هواپیمایی پارس
  • شرکت عصر بهمن
  • صنایع شاسی‌سازی ایران
  • شرکت صنایع ارزش‌آفرینان
  • شرکت نگار نصر سهامی خاص
  • شرکت تعاونی مصرف کارکنان انصار
  • داروسازی سینا (بیش از ۳٪ متعلق به «سرمایه‌گذاری ایرانیان» است)
  • پیمان‌کاری نفتی (نفت و گاز در پارس جنوبی)
  • شرکت بهرستان کیش
  • مؤسسه‌ی فرهنگی خدماتی ثامن‌الائمه
  • شرکت آلاله‌ی کبود کویر
  • صنایع معدنی شهاب سنگ
  • مؤسسه‌ی خدمات بازرگانی مشاوره‌ای راهیان کمیل
  • شرکت اندیشه و عمران محیط
  • مهندسی افق توسعه‌ی صابرین
  • شرکت ذوب روی اصفهان
  • شرکت خدمات هوایی پارس
  • شرکت پشم‌بافی بهار یزد
  • شرکت بهاران
  • نوید بهمن
  • مهندسی آماده‌ی بهینه‌ساز
  • مؤسسه‌ی کوثران
  • مؤسسه‌ی میثاق بصیرت

قرارگاه خاتم‌الانبیا

قرارگاه خاتم‌الانبیا (قرب) بزرگ‌ترین پیمان‌کار پروژه‌های دولتی در ایران محسوب می‌شود.

شماری از شرکت‌های تابعه عبارتند از:

  • شرکت تهران گستر
  • شرکت اورینتال اویل
  • طرح توسعه‌ی فازهای ۱۵ و ۱۶ پارس جنوبی
  • شرکت مهندسی نفت و گاز سپانیر - این شرکت عضو هیئت مدیره‌ی بانک انصار است.
  • شرکت مهندسی سپاسد (سدسازی و پروژه‌های زیربنایی)
  • مؤسسه‌ی نور - این مؤسسه تملک زمین‌ها و فروش آن‌ها را برعهده دارد.
  • مؤسسه‌ی سماء
  • مؤسسه‌ی مهندسان مشاور ایمن‌سازان (تونل سازی و پدافند غیرعامل)
  • مؤسسه‌ی مکین (سازه‌های دریایی)
  • مؤسسه‌ی رهاب (تونل‌سازی و حفاری)
  • مؤسسه‌ی فاطر (تونل‌سازی)
  • مؤسسه‌ی عمران ساحل (خط آهن)

بنیاد تعاونی بسیج

این بنیاد متعلق به نیروی شبه‌نظامی بسیج است. تعدادی از هلدینگ‌ها و مؤسسات این بنیاد عبارتند از:

شرکت مهر اقتصاد ایرانیان

شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان که در بازار بورس فعالیت دارد. برخی از بنگاه‌های شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد، عبارتند از:

۱ ـ هلدینگ توسعه‌ی معادن روی

شرکت کالسیمین

تولید روی بندرعباس

اسیدسازان زنجان و رویین‌کاران الوند

شرکت ملی سرب و روی ایران

ذوب روی بافق

فرآوری مواد معدنی ایران

تولید روی ایران

شیمیایی کاتالیست پارسیان

صنعت روی زنگان

معدن‌کاران انگوران

بازرگانی توسعه‌ی صنعت روی

سرمایه‌گذاری اندیشه محوران

مهندسی و تحقیقاتی فلزات غیرآهنی

آلفا ماشین پویا

صنعتی و معدنی شمال‌شرقی شاهرود

جام امید البرز

۲ ـ شرکت تجلی مهر ایرانیان

این شرکت یک هولدینگ عمران و ساختمان است و مجموعه‌ای از جمله شرکت‌های زیر را در برمی‌گیرد:

ـ شرکت فراسوی شرق

ـ شرکت سازندگی انصار

ـ شرکت مهندسی مشاور کوشاپایدار

ـ شرکت کوثر آذربایجان

ـ شرکت افتخار خوزستان

ـ شرکت تکنوتار (سازنده پمپ‌های توزیع سوخت و مخازن سوخت)

۳ ـ تراکتورسازی ایران (تبریز)

این شرکت خود شامل چند شرکت زیر است:

شرکت موتورسازان

شرکت خودروسازان دیزلی آذربایجان

تراکتورسازی کردستان

تراکتورسازی ارومیه

تراکتورسازی اوگیران

تراکتورسازی ونیران

شرکت ریخته‌گری تراکتورسازی ایران

خدمات صنعتی تراکتورسازی

ماشین‌آلات صنعتی تراکتورسازی

ریخته‌گری تراکتورسازی

موتورسازان تراکتورسازی

آهنگری تراکتورسازی

مهندسی و تأمین قطعات تراکتورسازی

ساخت ماشین و ابزار تراکتورسازی

سیبا موتور

تاجیران

موتیرا

۴ ـ بانک پارسیان
۵ـ شرکت صنایع آلومینیوم ایران (ایرالکو)
۶ ـ فولاد مبارکه‌ی اصفهان
۷ـ شرکت تاید واتر خاورمیانه

[این شرکت در اسکله رجایی بندرعباس فعالیت می‌کند و ۶۰٪ صادرات و واردات کل کشور را انجام می‌دهد]

۸ ـ بانک مهر اقتصاد ایران

این بانک سابقاً «مؤسسه مالی و اعتباری مهر (قرض‌الحسنه بسیجیان سابق) نامه داشت.

۹ ـ سایر
  • شرکت سرمایه‌گذاری توسعه‌ی صنعتی
  • شرکت سرمایه‌گذاری توسعه‌ی آذربایجان
  • شرکت سرمایه‌گذاری مسکن و عمران مهر
  • شرکت توسعه‌ی معدن انگوران
  • شرکت توس‌گستر
  • شرکت لوله و تجهیزات سدید
  • شرکت داروسازی جابر ابن حیان
  • باشگاه فوتبال تراکتورسازی تبریز
  • کارگزاری مهر اقتصاد ایرانیان
  • شرکت کوشا پایدار
  • شرکت کوثر آذربایجان
  • شرکت خدمات بازرگانی آینده‌نگر مهر
  • شرکت تدبیرگران آتیه

سرمایه‌گذاری غدیر

غدیر یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ایران محسوب می‌شود. این شرکت وابسته به وزارت دفاع و تحت کنترل علی خامنه‌ای است. شرکت‌های این مجموعه از جمله عبارتند از:

گروه گسترش نفت و گاز پارسیان شامل

  • شرکت پالایش نفت تبریز
  • شرکت پالایش نفت شیراز
  • شرکت پتروشیمی پردیس
  • شرکت پتروشیمی زاگرس
  • شرکت پتروشیمی کرمانشاه
  • شرکت پتروشیمی شیراز
  • شرکت پتروشیمی تبریز
  • شرکت پتروشیمی خراسان
  • شرکت پتروشیمی کیان
  • شرکت پتروشیمی پارس
  • سرمایه‌گذاری هامون سپاهان
  • شرکت پتروشیمی بازرگانی بین‌المللی
  • شرکت حمل و نقل ریلی نیرو

شرکت بین‌المللی توسعه‌ی ساختمان

این شرکت خود دارای زیرمجموعه‌های زیر است:

  • شرکت آ.اس.پ
  • شرکت خانه‌سازی باغمیشه
  • شرکت کیش رؤیای زندگی
  • مهندسین مشاور پیمان غدیر
  • مهندسی و ساخت پارس‌سازه
  • شرکت تیسا کیش
  • شرکت سرپناه فارس
  • ساختمان غدیر خوزستان
  • شرکت ساختمانی آذربایجان
  • شرکت افق‌سازه‌ی پایا
  • شرکت نارنجستان گستر
  • شرکت بهستان پارس

شرکت توسعه‌ی سرمایه و صنعت غدیر

این شرکت نیز که به هلدینگ سیمان مشهور است شامل شرکت‌های زیر است:

  • شرکت سیمان شرق
  • شرکت سیمان سپاهان
  • شرکت سیمان کردستان
  • شرکت سیمان دشتستان
  • شرکت سرمایه‌گذاری دی
  • شرکت سرمایه‌گذاری آذر
  • شرکت سیمان ساروج بوشهر
  • مهندسی تحقیقات غدیر مهر ایرانیان

شرکت بین‌المللی توسعه‌ی صنایع و معادن

سرمایه‌گذاری غدیر در چارچوب این هلدینگ معادن گهر زمین، معدن غنی طلای ایران به نام معدن زرشوران (بزرگ‌ترین معدن طلای ایران) در محدوده‌ی آذربایجان غربی، معدن تیتانیوم در کهنوج کرمان و معدن روی مهدی‌آباد در استان سمنان را خریداری کرده‌است. شرکت‌های مهم این مجموعه عبارتند از:

  • شرکت فولادی آلیاژی
  • سنگ آهن گهر زمین
  • آهن و فولاد ایرانیان
  • مجتمع صنایع آلومینیوم جنوب
  • توسعه‌ی بین‌المللی صنعت پارس
  • موتوژن
  • داروسازی شهید قاضی
  • تخته‌ی شهید باهنر

شرکت صنعتی و بازرگانی غدیر

این شرکت که هلدینگ مالی و تجاری غدیر است خود شامل شرکت‌های زیر است:

  • شرکت کاسپین‌فولاد غدیر
  • خدمات مدیرت و بازرگانی غدیر
  • شرکت پیمان تجارت پایدار
  • شرکت واسپاری سپهر پارس
  • سرمایه‌گذاری اعتضاد غدیر
  • خدمات بیمه‌ای سپهر ایرانیان
  • مدیریت تجهیز و تأمین منابع آرمان
  • شرکت مدیریت کارآمد
  • سرمایه‌گذاری زرین پرشیا
  • شرکت مصادر جبل علی
  • کارگزاری بانک صادرات
  • خدمات انفورماتیک راهبر

شرکت سرمایه‌گذاری برق و انرژی غدیر

این شرکت که هلدینگ برق و انرژی است خود شامل شرکت‌های زیر است:

  • شرکت توسعه‌ی مسیر برق گیلان
  • شرکت مدیریت تولید برق گیلان
  • شرکت توسعه‌ی برق غدیر اکسن
  • تولید برق خوزستان مپنا (مپنا واژه‌ی اختصاری «مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران» است)
  • غدیر انرژی هامون ابوموسی
  • تولید نیروی برق لامرد

شرکت توسعه‌ی ساحل و فراساحل نگین کیش

این شرکت که هلدینگ دریایی و حمل و نقل غدیر شامل شرکت‌های زیر است:

کشتی‌رانی ایران مارین سرویسز

شرکت دریابان جنوب ایران کیش

شرکت سپهر ترابر غدیر

سازمان تأمین اجتماعی نیروهای مسلح (ساتا)

ساتا دربرگیرنده‌ی طیف وسیعی از شرکت‌های صنعتی و سرمایه‌گذاری است. از جمله:

شرکت سرمایه‌گذاری نیروهای مسلح شامل:

  1. مجتمع پتروشیمی مارون
  2. مجمتع پتروشیمی پارس
  3. شرکت حفاری شمال که بخشی از این شرکت به «ستاد اجرایی» نیز تعلق دارد.
  4. مجتمع پتروشیمی بوشهر
  5. نیروگاه سیکل ترکیبی گیلان
  6. شرکت مدیریت بهره‌برداری گیلان

قرارگاه خاتم‌الاوصیاء

این قرارگاه وابسته به وزارت دفاع است که در سال ۸۹ به وجود آمد، برخی شرکت‌های تابعه‌ی آن عبارتند از:

واگن پارس اراک

هلدینگ عمران و شهرسازی

بنیاد تعاون ناجا

این بنیاد مربوط به نیروی انتظامی اما خارج از نظارت وزارت کشور است. تعاونی ناجا که امروز یکی از بزرگ‌ترین هلدینگ‌های کشور محسوب می‌شود، از سال ۱۳۸۴ به بعد بیش‌ترین گسترش را پیدا کرد. در سال ۹۳ رسانه‌های رسمی کشور، میزان سرمایه واقعی این تعاونی را بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان ارزیابی کردند.[۱۰]

شماری از بنگاه‌های اقتصادی زیر مجموعه‌ی این بنیاد عبارتند از:

بانک قوامین

دربرگیرنده‌ی تعداد زیادی شرکت از جمله:

  • عمران نقش پردازان امین،
  • سایان کارت،
  • افق توسعه‌ی قرن،
  • سرمایه‌گذاری مهرگان،
  • مؤسسه‌ی فرهنگی، ورزشی و آموزشی پاس،
  • سرمایه‌گذاری مهرگان، (با ۲ هزار میلیارد تومان سرمایه)

گروه اقتصادی مهرگان

  • مؤسسه‌ی صندوق بیمه‌ی امید ناجا
  • مؤسسه‌ی علمی آموزشی رفاهی ناجا
  • مؤسسه‌ی تأمین اقلام مصرفی ناجا
  • مؤسسه‌ی صندوق تعاون و سرمایه‌گذاری مسکن
  • شرکت ناجی پاس
  • عمران و مسکن سازه‌ی پایدار قرن [مالک ۵۱ شرکت که هشت شرکت آن در استان تهران و ۳۱ شرکت در سایر استان‌هاست و در زمینه‌های عمرانی و ۱۲ رکت آن در امور تخصصی فعالیت می‌کنند]
  • شرکت مهندسی عمران و تولیدی نیرو (فعالیت در زمینه‌ی پالایشگاهی و نیرو)
  • شرکت ساختمانی
  • شرکت واردات خودرو
  • ناجی‌سازان امین (فعالیت ساختمانی)
  • صنایع مفتولی تهران‌گستر (پیمان‌کاری)
  • شرکت فولاد و سیم تاکستان
  • انبوه‌سازان سبزاندیشان (صنعت و ساختمان)
  • ناجی نشر (انتشارات)
  • ناجی هنر (فیلم‌سازی و سینما)
  • ناجی پوشش
  • لاله کامپیوتر
  • چاپ و انتشارات راه فردا
  • شرکت زاگرس نوش مهرگان (تولید نوشابه)
  • هتل‌های پارس، مالک هتل‌های ثامن‌الحجج، باختر، صدر، نگین، زمرد، پارسا در مشهد، بوستان، باغچه، باغ پردیس در تهران، ملاصدرا در شیراز، نرگس زیباکنار در رشت، مجتمع خزرآباد در ساری و هتل کاروانسرای آبادان.
  • مؤسسه‌ی راه‌گشا (پیمان‌کار در حوزه‌های راهنمایی و رانندگی)
  • مگامال، هاپیرمی، یاس (سوپرمارکت‌داری)
  • فروشگاه نجم و چیت ری (نساجی)
  • شرکت پژوهش و توسعه‌ی ناجی
  • افق توسعه‌ی انرژی خلیج فارس
  • سیمان عرش نطنز
  • دفتر توسعه‌ی مساجد

بنیاد تعاون ارتش (بتاجا)

بنگاه‌های اقتصادی مربوط به این بنیاد از جمله به این شرح است:

  • بانک حکمت ایرانیان
  • مؤسسه‌ی اعتباری نیروهای مسلح
  • مؤسسه‌ی صندوق تعاون و سرمایه‌گذاری بنیاد تعاون ارتش
  • مؤسسه‌ی مسکن‌سازان بنیاد تعاون ارتش
  • مؤسسه‌ی صندوق بیمه‌ی بنیاد تعاون
  • بنیاد بیمه‌ی صبا
  • صندوق سرمایه‌گذاری و توسعه
  • قرارگاه سازندگی قائم (عج)
  • کارخانه‌های گروه صنعتی اسپادانا (اصفهان)
  • تولید درب و پنجره‌های UPVC۱۴۴۰ آلومینیومی
  • تولید شیشه‌ی دوجداره
  • تولید درهای چوبی
  • تولید نمای آلومینیومی (کامپوزیت)
  • مؤسسه‌ی آموزش‌های آزاد

بنیاد تعاون ستاد کل نیروهای مسلح (ودجا)

این بنیاد شرکت‌های متعددی را در برمی‌گیرد. به گفته‌ی رئیس سابق این بنیاد «منابع بنیاد تعاون (ودجا) از ۱۰۰ میلیارد تومان در سال ۸۸ به ۷ هزار میلیارد تومان در سال ۹۲ رسیده و بودجه‌ی آن نیز از ۶۵ میلیارد تومان در سال ۸۸ به ۱۵۰۰ میلیارد تومان در سال ۹۲ رسیده‌است».[۱۱]

کنترل و تسلط بر بازار پولی

فهرست شرکت‌ها و هلدینگ‌ها، اراضی، مستغلات و انواع دارایی‌های علی خامنه‌ای بسیار طولانی است، اما برای افزایش سودآوری این شرکت‌ها علی خامنه‌ای و نهادهای زیر دستش، بازارهای پولی و مالی را نیز به کنترل خود درآورده‌اند. این کنترل و تسلط به اسم «تعاونی‌ها» انجام شده است.

علی خامنه‌ای در یک ابلاغیه «در خصوص سیاست‌های کلی توسعه‌ی بخش‌های غیردولتی» قصد خود را برای سازمان دادن اقتصاد کشور در قالب تعاونی‌های سپاه و بسیج و بنیادهای تحت کنترلش به روشنی تشریح کرد.[۱۲]

در این ابلاغیه که باعث تعجب اقتصاددانان شده بود، محل هزینه کردن درآمد حاصل از واگذاری‌ها تعیین شد:

ـ اختصاص ۳۰٪ از درآمدهای حاصل از واگذاری به تعاونی‌ها

ـ اعطای تسهیلات (وجوه اداره‌شده) برای تقویت تعاونی‌ها

در این خصوص اسحاق جهانگیری معاون اول حسن روحانی گفت: یکی از موارد اصل ۴۴، واگذاری‌ها بود که به آن شیوه فروخته و پولش را گرفتند، و نمی‌دانم چه شد؟ ۱۰۰ میلیارد دلار از مخابرات تا پالایشگاه‌ها و کارخانه‌ها و معادن مس فروخته شد.[۱۳]

عباس آخوندی وزیر سابق راه و شهرسازی دولت حسن روحانی هم در این باره گفت: به جای خصوصی‌سازی واقعی، رانت در جامعه توزیع کردیم، ۱۰۰ میلیارد دلار خصوصی شده که معلوم نیست خروجی آن، چه بوده‌است؟[۱۴]

آخوندی هم‌چنین به خبرگزاری دولتی ایسنا هم گفت: طی ده سال اخیر ۱۰۰ میلیارد دلار خصوصی‌سازی صورت گرفته و معلوم نیست این حجم کجا رفته و چگونه مدیریت شده و هاله‌ای از ابهام است.[۱۵]

در سال ۱۳۸۷ طرح «تحول نظام بانکی» در ایران به اجرا در آمد. به عقیده‌ی ناظران بی‌طرف، این طرح بانک‌های کشور را به صندوق تأمین مخارج نهادهای تحت کنترل علی خامنه‌ای تبدیل کرد.

علی خامنه‌ای در بازارهای پولی ایران به اقدامات زیر دست زد:

  • تعداد بسیاری مؤسسه‌های مالی و اعتباری در چارچوب تعاونی‌ها به وجود آورد. در مراحل بعد تعدادی از این مؤسسات به بانک‌های خصوصی تبدیل شد. در سال ۵۷ ایران دارای ۳۶ بانک و صندوق بود. در سال ۹۳ شمار این مؤسسات به ۳۱ بانک دولتی و خصوصی، نزدیک به هزار تعاونی اعتباری مجاز و هفت هزار مؤسسه مالی و اعتباری غیرمجاز رسید. شمار بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری در سایت بانک مرکزی ایران با دسته‌بندی زیر اعلام شده‌است:

سه بانک تجاری دولتی ـ ۵ بانک تخصصی دولتی ـ ۲۰ بانک غیردولتی ـ ۲ بانک قرض‌الحسنه ـ یک بانک مشترک ایرانی، خارجی ـ ۱۵۸ شرکت تعاونی اعتبار گروه شغلی ـ ۸۲۱ تعاونی اعتبار مجاز ـ ۳۵ شرکت واسپاری (لیزینگ) ـ ۴۳۴ شرکت صرافی دارای مجوز معتبر ـ ۷ صندوق قرض‌الحسنه‌ی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری ـ ۴ مؤسسه اعتباری.[۱۶]

مؤسسات مالی غیرمجاز هم به بیش از ۷ هزار مؤسسه رسید.[۱۷] این مؤسسات و بانک‌ها با استفاده از حمایت‌های دولتی، سپرده‌های مالی جامعه را جذب کرده و از سوی دیگر حجم نقدینگی را در کشور به صورت تصاعدی افزایش دادند. با توجه به این که شرایط تورمی بر اقتصاد ایران حاکم بود و هنوز هم هست، جذب این سپرده‌ها بخش مهمی از اموال مردم را به بنیادهای مالی علی خامنه‌ای منتقل کرد چون بهره‌ی بانکی در مقابل تورم، ناچیز بود و همین امر باعث می‌شد که سپرده‌های مردم ذوب شده و از بین برود و در مقابل اندوخته‌های بانک‌ها بالا می‌رفت.

حذف یارانه‌ها

بسیاری اجرای قانون حذف یارانه‌ها را پس از اصلاحات ارضی توسط شاه، بزرگ‌ترین تحول اقتصادی می‌دانند. اجرای این قانون از سال ۱۳۸۹ شروع شد.

با حذف یارانه‌ها قیمت حامل‌های انرژی افزایش یافت. قیمت گازوییل ۲۱ برابر و قیمت گاز ۷ برابر شد. با این افزایش قیمت هزینه‌های تولید به طور چشم‌گیری افزایش یافت. در نتیجه بخش مهمی از واحدهای تولیدی تعطیل شد، آمارها نشان می‌دهد که بیش از ۶۰ درصد واحدهای تولیدی تعطیل شده یا ظرفیت تولیدشان به یک سوم کاهش یافت.

بنابراین حذف یارانه‌ها از دو مسیر، دارایی‌های مردم ایران را به سود نهادهای تحت کنترل علی خامنه‌ای از دست آنان خارج کرد:

  1. از دور خارج کردن بخش عمده‌ی واحدهای تولیدی.
  2. افزایش تورم.

گزارش اختصاصی رویترز

در ۲۱ آبان ۱۳۹۲ خبرگزاری «رویترز» گزارشی تحقیقی از «ستاد اجرایی امام» که یکی از نهادهای زیر نظر خامنه‌ای است منتشر کرد.

این تحقیق که نتیجه‌ی کار تیمی ۶ ماههی گروهی از خبرنگاران این خبرگزاری است، مجموع دارایی‌های این ستاد را به استناد بیانیه‌های رسمی، اطلاعات وب‌سایت‌های شرکت‌های وابسته و اوراق بهادار حدود ۹۵ میلیارد دلار تخمین زده‌است.

بنا به این گزارش، این ستاد به یک بازوی اقتصادی بزرگ و قدرتمند تبدیل شده‌است که حوزهی فعالیت‌هایش از «فعالیت‌های بانکی و مالی تا تولید قرص ضدبارداری» را شامل می‌شود.

بر اساس این گزارش شرکت‌های تولیدی و صنعتی گوناگونی که زیر نظر این ستاد فعالیت دارند یا وابسته به این ستاد هستند، گزارش مالی اجرایی خود را در بسیاری موارد اعلام نمی‌کنند.

«ستاد اجرایی امام» در دوران رهبری خمینی بنیان گذاشته شد و قرار بود بر اداره و فروش «اموال بلاصاحب» و مصادره شده در کشور نظارت کند و سود حاصل را به مصارف امور خیریه برساند.

در سال‌های ابتدایی بیش‌تر درآمد این نهاد به مصرف بازماندگان قربانیان جنگ ایران و عراق رسید. با آغاز رهبری علی خامنه‌ای، کارکرد این ستاد با جمع‌آوری اموال و املاک برای خود و صرف درآمد آن برای بیت رهبری تغییر کرد.

دفاتر حسابرسی این ستاد در حال حاضر حتی از دسترس مجلس شورای اسلامی هم خارج است و طبق مصوبهی سال ۱۳۸۷ مجلس، تمام دستگاه‌های تحت مدیریت و نظارت رهبری از نظارت مجلس شورای اسلامی خارج شدند.

بر اساس این گزارش مجموع ارزش دارایی‌های «ستاد اجرایی امام» که به ۹۵ میلیارد دلار می‌رسد، حدود ۴۰ درصد بیش‌تر از صادرات نفتی کشور در سال ۱۳۹۱ و از مجموع دارایی‌های محمدرضا شاه پهلوی نیز پیشی می‌گیرد.

افرادی که این ستاد اموال‌شان را مصادره کرده است یا وکلای آن‌ها پیگیر پرونده‌شان بودند، به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که ستاد طی طرحی روش‌مند و پول‌ساز، تحت عناوین جعلی از دادگاه حکم تخلیهی ملک را می‌گیرد و سپس صاحبان ملک را تحت فشار می‌گذارد که یا ملک را دوباره به نرخ روز خریداری کنند یا در اسرع وقت ملک را تخلیه کنند.[۱۸] [۱۹]

دیوید کوهن، معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا در امور تروریسم و اطلاعات مالی، در مصاحبه‌ای گفت: خود علی خامنه‌ای و برخی دیگر از مقامات برجسته‌ی جمهوری اسلامی نیز پول شخصی خودشان را در ستاد سرمایه‌گذاری کرده، از منافع سرشار منحصر به فرد ستاد بهره‌برداری می‌کنند.[۲۰]

ستاد اجرایی فرمان خمینی اکنون سهام‌دار کلیه‌ی بخش‌های تولیدی و خدماتی، از جمله صنعت نفت، امور مالی، بانک‌داری، تولید قرص‌های ضدبارداری، و حتی پرورش شتر مرغ است، و سالانه میلیاردها دلار درآمد دارد.

یکی از اقدامات خامنه‌ای خرید سهام یکی از بزرگ‌ترین بانک‌های ایران در سال ۲۰۰۷ میلادی، و خرید سهام بزرگ‌ترین شرکت مخابراتی کشور در سال ۲۰۰۹ میلادی توسط ستاد بود، که در سال ۲۰۱۰ میلادی ستاد اجرایی فرمان خمینی را به صورت یکی از صندوق‌های بزرگ سرمایه‌گذاری خصوصی جهان درآورد.[۲۱]

دارایی فرزندان خامنه‌ای

روزنامه‌ی عرب زبان القدس العربی روز ۱۶تیر ماه ۹۴ طی مطلب مفصلی در مورد ثروت فرزندان سید علی خامنه‌ای از جمله نوشت:[۲۲]

ثروت پسران و دختران خامنه‌ای میلیاردها دلار برآورد می‌شود که بیش‌تر آن در بانک‌های انگلیس، سوریه و ونزوئلا است. ثروت مجتبی دومین پسر رهبر رژیم به ۳ میلیارد دلار بالغ می‌شود، که بیش‌تر آن را در بانک‌های امارات، سوریه، ونزوئلا و برخی کشورهای آفریقایی سپرده است.

مسعود سومین پسر خامنه‌ای که در دانشگاه تهران درس حقوق خوانده، مسئول بسیاری از مؤسسات پدرش و مدیر سایت او نیز هست. مسعود چیزی بیش از ۴۰۰ میلیون دلار در بانک‌های فرانسه و انگلیس و صد میلیون دلار هم در بانک‌های تهران دارد. مسعود مالک انحصاری فروش شرکت رنو فرانسه در ایران است.

کوچک‌ترین پسر رهبر میثم است. او با دختر یکی از مشهورترین تجار بازار ازدواج کرده‌است، او در دانشگاه تهران الهیات خوانده، و مسئول اجرایی مؤسسات رهبری‌کننده‌ی انقلاب است، او شریک برادرش مسعود در شرکت رنو است. ثروت میثم حداقل از ۲۰۰ میلیون دلار فراتر می‌رود، او مالک نقدینگی نزدیک به ۱۰ میلیون دلار برای تجارت در بازار داخلی است.

بشری دختر خامنه‌ای با پسر رئیس دفتر خامنه‌ای محمد گلپایگانی ازدواج کرد. او از زمان طفولیت مورد توجه بسیار زیاد والدینش بود، زیرا اولین دختر در خانواده است، این خانواده آن‌قدر او را نازپروده کرده بود که حین خروج از مدرسه راه‌هایی را که ماشین او در آن حرکت می‌کرد می‌بستند، و نگهبان جلوی در مدرسه مستقر می‌شد، و دو نگهبان هم پشت در کلاس در مدت زمانی که کلاس برقرار بود می‌ایستادند. ثروت بشری را ۱۰۰ میلیون دلار برآورد می‌کنند.

اما دردانه‌ی دیگر هدی، کوچک‌ترین فرزند بین دختران و پسران؛ او با فردی از خانواده‌ی مذهبی سرشناس ازدواج کرد. هدی توجه زیادی به لباس و مد و زیورآلات دارد. او در خانه‌اش یک سالن آرایش زنانه دارد، که از بابت امنیتی به‌دلیل ترددات زیادی که به این مکان هست حفاظت می‌شود، ثروت او را معادل ثروت خواهرش بشری یعنی ۱۰۰ میلیون دلار برآورد شده‌است.

حسن مشهورترین دایی خامنه‌ای است. او پیمانکار تلویزیون دولتی ایران و مسئول خرید دوربین‌ها و لوازم برقی و ماشین‌آلات مونتاژ آن است، هم‌چنین نماینده‌ی انحصاری شرکت سونی ژاپن در سراسر ایران است، به‌طوری‌که مجموع خریدهای تلویزیون ایران از شرکت سونی به سالانه بین ۵۰ تا ۶۰ میلیون دلار بالغ می‌شود، در عین‌حال مبلغ فروش‌های این شرکت در جمهوری اسلامی به ۶۰۰ میلیون دلار می‌رسد، که ۷ درصد از آن را این دایی تصاحب می‌کند.[۲۳][۲۴]

لایحه‌ی کنگره‌ی آمریکا

در جریان اجلاس روز چهارشنبه ۲۲ آذر ۱۳۹۶ برابر با ۱۴ دسامبر ۲۰۱۷ کنگره‌ی آمریکا، لایحه‌ای به نام «شفافیت مالی سران ایران» که توسط بروس پالیکویین Paliquin ارائه شده بود، را به بحث گذاشت.

این لایحه «H.R.1638 - Iranian Leadership Asset Transparency Act» با ۲۸۹ رأی مثبت به تصویب رسید.

تصویب لایحه‌ی ۱۶۳۸ بعد از لیست‌گذاری سپاه پاسداران به‌عنوان یک سازمان تروریستی توسط خزانه‌داری آمریکا، اقدامی برای شناسایی سرمایه‌های سران حکومت ایران در داخل آمریکا و یا در هر نهاد مالی در خارج از این کشور است.

این لایحه بعد از تصویب در سنا و امضا توسط رئیس‌جمهور و تبدیل‌شدن به قانون، دولت آمریکا را موظف خواهد کرد، ظرف ۹۰ روز مشخص کند که هر کدام از سران اصلی رژیم، چه میزان پول و سرمایه در خارج از ایران دارند و به چه نحوی این سرمایه‌ها را به خارج منتقل کرده‌اند.

لایحه‌ی شناسایی دارایی‌های سران حکومت ایران پیش از این در سپتامبر سال ۲۰۱۶، در مجلس نمایندگان آمریکا با اکثریت آرا به‌تصویب رسیده بود؛ اما دولت اوباما تهدید به وتوی آن کرد و از این‌رو مراحل قانونی‌شدن آن طی نشد.

شماری از سران و نهادهای ایران که لایحه‌ی ۱۶۳۸ به شناسایی اموال و سرمایه‌های آن‌ها فراخوان می‌دهد، عبارتند از:

ولی فقیه و رئیس‌جمهور، اعضای شورای نگهبان و مجلس خبرگان، اعضای نیروهای اطلاعاتی و امنیتی، فرمانده و معاون سپاه پاسداران و هم‌چنین فرماندهان و معاونان نیروی زمینی، نیروی هوا و فضا و نیروی دریایی سپاه، فرمانده بسیج فرمانده نیروی قدس، فرمانده نیروی انتظامی، نماینده‌ی خامنه‌ای در سپاه پاسداران، رئیس تعاونی سپاه پاسداران و رئیس سازمان انرژی اتمی .[۲۵][۲۶]

خواسته‌های لایحه بعد از قانونی شدن

ارزیابی از کل سرمایه‌ها یا دارایی‌های تحت کنترل مستقیم یا غیرمستقیم سران حکومت ایران در حساب‌های مؤسسه‌های مالی آمریکا و مؤسسه‌های خارجی.

توضیح این‌که این سرمایه‌ها یا دارایی‌ها چطور به‌دست آمده و چطور استفاده شده‌اند.

توضیح درباره‌ی هر شیوه یا تکنیک جدید به‌کار گرفته شده برای گریختن از قوانین مربوط به مبارزه با پولشویی.

ارائة توصیه‌هایی برای بازبینی تحریم‌های اقتصادی آمریکا علیه جمهوری اسلامی به‌منظور جلوگیری از به‌کارگیری دارایی‌ها و سرمایه‌های ذکر شده توسط سران حکومت ایران، در راستای کمک به برنامه‌ی موشک بالستیک.

و ارائه‌ی توصیه‌هایی برای بهبود توانایی وزارت خزانه‌داری جهت توسعه، اعمال و اجرای سریع و مؤثر تحریم‌های اقتصادی جدید در صورت درخواست آن از سوی رئیس‌جمهور آمریکا طبق قوانین مربوطه.[۲۵][۲۵]

نکات مهم لایحه

در لایحه‌ی ۱۶۳۸ از جمله، آمده‌است:

«ویژگی ایران، فساد سطح بالا در میان مقام‌ها و نهادها و دخیل بودن قابل توجه نیروهای امنیتی…، به ویژه سپاه پاسداران در اقتصاد است. تعداد زیادی از مقامات ارشد و سران نظامی ایران سرمایه‌های بسیار هنگفتی چه به صورت فردی و چه به صورت نهادی گرد آورده‌اند و از طریق سوءاستفاده از مواضع خود توانسته‌اند به بخش اعظم اقتصاد ایران چنگ بیندازند…

رفع تحریم‌ها طبق برجام، باعث خارج شدن بسیاری از نهادهای ایران که با فساد حکومتی ارتباط دارند از فهرست نهادهای تحت تحریم آمریکا شده است…

وزارت خزانه‌داری در سال ۲۰۱۱ بخش مالی جمهوری اسلامی را به عنوان یک حوزه‌ی موجب بالاترین نگرانی در زمینه‌ی پولشویی لیست‌گذاری کرد…

ایران هم‌چنان در فهرست FATF در میان حکومت‌هایی است که… در نبرد جهانی علیه تأمین مالی تروریسم و پولشویی همکاری نمی‌کنند.

ایران و کره شمالی تنها حکومت‌هایی هستند که توسط FATF به‌عنوان «حکومت‌ها یا سرزمین‌هایی» لیست‌گذاری شده‌اند که همکاری نمی‌کنند و کشورهای عضو FATF باید علیه آن‌ها دست به اقدام بزنند».

«وزارت خارجه، ایران را به‌عنوان یک «حکومت عمده‌ی پولشویی» … و یک حکومت حامی تروریسم شناسایی کرده… که مکرراً از اعمال تروریسم بین‌المللی، حمایت کرده‌است.»

ارزیابی می‌شود که سپاه پاسداران و بنیادهای تحت کنترل سران ایران، یک سوم کل اقتصاد کشور را تحت کنترل خود دارند؛ از جمله بخش‌های وسیعی از ارتباطات مخابراتی، ساخت و ساز و عملیات فرودگاه‌ها و بنادر. این عملیات، سرمایه‌های کلانی را در اختیار سپاه پاسداران و نهادهای (مذکور) قرار می‌دهد تا بتوانند از سازمان‌های تروریستی مثل حزب‌الله و حماس حمایت کنند.».[۲۵]

پانویس

  1. حساب رسمی توییتر سفارت آمریکا در عراق
  2. روزنامه عرب زبان القدس العربی روز ۱۶ تیرماه ۱۳۹۴
  3. خبرگزاری رویترز ۲۰ آبان ۱۳۹۲
  4. وبسایت مجمع تشخیص مصلحت نظام
  5. وزارت امور اقتصاد و دارایی، دومین گزارش عملکرد قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴
  6. وزارت امور اقتصادی و دارایی، گزارش اول دربارهٔ اجرای قانون برنامه چهارم
  7. هفته‌نامه تجارت، «تحقیق آخوندی، متمول و همکاران»، ۲۲ اسفند ۱۳۹۳
  8. هفته‌نامه تجارت، «تحقیق آخوندی، متمول و همکاران»، ۲۲ اسفند ۱۳۹۳
  9. وبسایت بازتاب ۲ آذر ۱۳۹۲
  10. «پایش پرس» ۲ مهر ۱۳۹۳
  11. احمد وحیدی وزیر دفاع سابق ایران، باشگاه خبرنگاران جوان، ۲۷ مرداد ۱۳۹۲
  12. ابلاغیه علی خامنه‌ای ۱۲ تیرماه ۱۳۸۵
  13. وبسایت خبری انتخاب ۱۹ خرداد ۱۳۹۴
  14. خبرگزاری دولتی میزان ۱۴ دی ۱۳۹۳
  15. خبرگزاری دولتی ایسنا ۱۴ دی ۱۳۹۳
  16. وبسایت بانک مرکزی ایران
  17. پایگاه تحلیلی خبری نفت، حمید تهرانفر، معاون نظارت بانک مرکزی، همایش همدلی دولت و بخش خصوصی، ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۴،
  18. رویترز: آیت‌الله خامنه‌ای یک امپراتوری ۹۵ میلیارد دلاری را کنترل می‌کند -رادیو فردا
  19. وبسایت بی‌بی‌سی - برآوردی از ثروت یکی از نهادهای زیر نظر رهبر ایران
  20. خامنه ای، ثروت 95 میلیارد دلاری را چگونه مدیریت می‌کند؟ - ایران وایر
  21. توسعه امپراطوری مالی رهبر همزمان با تحریم‌ها - صدای آمریکا
  22. القدس العربی
  23. أبناء وبنات خامنئی یمتلکون ثروة تقدر بملیارات الدولارات أغلبها فی بنوک بریطانیا وسوریا وفنزویلا - القدس العربی
  24. گزارش القدس العربی از ثروت فرزندان خامنه‌ای
  25. ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ ۲۵٫۲ ۲۵٫۳ کنگرة آمریکا: تصویب لایحة شفافیت مالی سران رژیم آخوندی با اکثریت آرای مجلس نمایندگان درپی لیست‌گذاری تروریستی سپاه پاسداران - سایت سیمای آزادی
  26. خبرگزاری دولتی میزان ۱۴ دی ۱۳۹۳