۷۱
ویرایش
ابوالحسن صبا: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
ابوالحسن صبا (۱۲۸۱ – ۱۳۳۶) استاد برجسته موسیقی ایرانی، آهنگ‌ساز و نوازنده سرشناس ایرانی بود. او از برجسته‌ترین چهره‌های موسیقی ایران در هفتاد سال گذشته است. برخی از چهره‌های شاخص موسیقی معاصر در ایران از جمله شاگردان صبا بوده‌اند. | ابوالحسن صبا (۱۲۸۱ – ۱۳۳۶) استاد برجسته موسیقی ایرانی، آهنگ‌ساز و نوازنده سرشناس ایرانی بود. او از برجسته‌ترین چهره‌های موسیقی [[ایران]] در هفتاد سال گذشته است. برخی از چهره‌های شاخص موسیقی معاصر در ایران از جمله شاگردان صبا بوده‌اند. او [[ویولن]] را به‌طور جدی به خدمت موسیقی ایرانی در آورد و موفق شد همه زیر و بم‌ها و ریزه‌کاری‌های موسیقی ایران را با ویولن اجرا کند و ردیف دستگاه‌های ایرانی را برای این ساز بنویسد.<ref>ابوالحسن صبا، استاد موسیقی ایرانی درگذشت. سایت سازمان مجاهدین خلق ایران</ref> | ||
== زندگی و تحصیلات == | == زندگی و تحصیلات == | ||
ابوالحسن صبا در تهران و در خانواده‌ای اهل فرهنگ به‌دنیا آمد. خانواده پدری او تا سه نسل با حرفه پزشکی سر و کار داشتند، اما همه از دوست‌داران دانش و هنر بودند.<ref>'''یادی از ابوالحسن صبا، "شهریار" موسیقی. دویچه وله فارسی'''</ref> او فرزند ابوالقاسم کمالالسلطنه، پزشک، ادیب و عاشق موسیقی بود. پدرش سه‌تار می‌نواخت و اولین استاد ِ پسر، پدر بود. ابوالقاسم‌خان کمالالسلطنه، خود نوه محمودخان صبا، ملک‌الشعرای دربار فتح‌علی‌شاه قاجار بود. وی در اصل از مردم آذربایجان و از خاندان امرای دنبلی است و در نسب‌نامه تا سی و یک پشت به خالد برمکی می‌رسد.<ref name=":0">خانه ابوالحسن صبا. TEHRAN 3D</ref> | ابوالحسن صبا در [[تهران]] و در خانواده‌ای اهل فرهنگ به‌دنیا آمد. خانواده پدری او تا سه نسل با حرفه پزشکی سر و کار داشتند، اما همه از دوست‌داران دانش و هنر بودند.<ref>'''یادی از ابوالحسن صبا، "شهریار" موسیقی. دویچه وله فارسی'''</ref> او فرزند ابوالقاسم کمالالسلطنه، پزشک، ادیب و عاشق موسیقی بود. پدرش سه‌تار می‌نواخت و اولین استاد ِ پسر، پدر بود. ابوالقاسم‌خان کمالالسلطنه، خود نوه محمودخان صبا، ملک‌الشعرای دربار [[فتح‌علی‌شاه قاجار]] بود. وی در اصل از مردم [[آذربایجان]] و از خاندان امرای دنبلی است و در نسب‌نامه تا سی و یک پشت به خالد برمکی می‌رسد.<ref name=":0">خانه ابوالحسن صبا. TEHRAN 3D</ref> | ||
به‌علت تسلط پدر صبا به ادبيات فارسي و عربی، به او لقب کمالالسلطنه داده بودند. پدرش سه تار نیز می نواخت و اولین استاد پسر بود. | به‌علت تسلط پدر صبا به ادبيات فارسي و عربی، به او لقب کمالالسلطنه داده بودند. پدرش سه تار نیز می نواخت و اولین استاد پسر بود. | ||
مادر صبا نقل کرده است که ابوالحسن از | مادر صبا نقل کرده است که ابوالحسن از بچگی لب ايوان مي‌نشست و چند تار به انگشت خود می‌بست و با دهان صدای سازهای مختلف را در مي‌آورد. پدر، ابوالحسن را در سن شش سالگی به اساتید بزرگ موسیقی سپرد. ابوالحسن که لقب «صبا» را بعدها به‌عنوان نام خانوادگی خود برگزید، در همان نوجوانی نواختن ویولون و خواندن نت موسیقی را از حسین‌خان هنگ‌آفرین یاد گرفت . | ||
ابوالحسن تحصيلات مقدماتي را در مدرسه علميه و سپس در کالج | او نزد [[میرزا عبدالله فراهانی]]، [[درویش‌خان]] و [[علی‌نقی وزیری]] تار و سه‌تار، نزد [[حسین اسماعیل‌زاده]] کمانچه، نزد [[علی‌اکبر شاهی]] سنتور، نزد ا[[کبرخان]] نی و نزد [[حاجی‌خان]] ضرب را آموخت. | ||
ابوالحسن تحصيلات مقدماتي را در مدرسه علميه و سپس در کالج آمريکايی به پايان رسانيد و به زبان و ادبيات فارسي و انگليسي آشنايي يافت. | |||
فتح‌الله دولتشاهی از دوستان و هم‌شاگردی‌های صبا در کالج آمریکایی‌ها به تاثیرگذاری دو زن بر زندگی صبا اشاره می‌کند: «از دیگر شرایط مساعد برای پیشرفت ابوالحسن خردسال، وجود کوکب‌الدوله، عمه علاقمند به ساز و سرود او بوده است. این بانو ندیمه‌ای به اسم ربابه خانم (از منسوبان حبیب سماعی) داشته که تنبک‌نوازی چیره‌دست و خواننده‌ای بسیار خوش صدا بوده است. استاد صبا نواختن ساز بسیار مهم تنبک را از ربابه خانم فرا گرفت.» | فتح‌الله دولتشاهی از دوستان و هم‌شاگردی‌های صبا در کالج آمریکایی‌ها به تاثیرگذاری دو زن بر زندگی صبا اشاره می‌کند: «از دیگر شرایط مساعد برای پیشرفت ابوالحسن خردسال، وجود کوکب‌الدوله، عمه علاقمند به ساز و سرود او بوده است. این بانو ندیمه‌ای به اسم ربابه خانم (از منسوبان حبیب سماعی) داشته که تنبک‌نوازی چیره‌دست و خواننده‌ای بسیار خوش صدا بوده است. استاد صبا نواختن ساز بسیار مهم تنبک را از ربابه خانم فرا گرفت.» | ||
او همچنین در جوانی به مدرسه کمال‌الملک رفت و نقاشی را فرا گرفت. به علاوه در رشته‌هایی مانند سوهان‌کاری، نجاری، ریخته‌گری، معرق‌کاری و خاتم‌کاری مهارت کسب کرد. این مهارت‌ها بعدها در ساخت سازهای موسیقی به کارش آمد. صبا، آثار نیما و هدایت را می‌خواند و با نیما و شهریار روابط نزدیک داشت. | او همچنین در جوانی به مدرسه کمال‌الملک رفت و نقاشی را فرا گرفت. به علاوه در رشته‌هایی مانند سوهان‌کاری، نجاری، ریخته‌گری، معرق‌کاری و خاتم‌کاری مهارت کسب کرد. این مهارت‌ها بعدها در ساخت سازهای موسیقی به کارش آمد. صبا، آثار نیما و هدایت را می‌خواند و با نیما و شهریار روابط نزدیک داشت. | ||
او در سال ۱۳۱۱ با یکی از شاگردان خود با نام منتخب اسفندیاری کوه نور، دختر عموی نیما یوشیج ازدواج کرد. | او در سال ۱۳۱۱ با یکی از شاگردان خود با نام منتخب اسفندیاری کوه نور، دختر عموی [[نیما یوشیج]] ازدواج کرد. | ||
استاد ابوالحسن صبا در تاريخ ۲۹ آذر سال ۱۳۳۶ در سن ۵۵ سالگی به‌علت عارضه قلبی درگذشت. آرامگاه صبا در ظهيرالدوله شميران در خيابان دربند تهران واقع شده است. بعد از مرگ و بر طبق وصیت او، خانه‌اش توسط دانشکده هنرهای زیبا در ۲۹ آبان ۱۳۵۳ به موزه تبدیل شد. ساختمان خانه صبا بعد از مرگ او به‌وسیله وزارت فرهنگ و هنر از بازماندگان خریداری شد. این خانه که مربوط به دوره رضاشاه است و در تهران، خیابان جمهوری، خیابان ظهیرالاسلام، نبش کوچه صبا واقع شده<ref>سایت opentripmap</ref> دارای پنج اتاق، زیر زمین و حیاط کوچکی است ... به‌طور کلی، موزه صبا به دو بخش تقسیم می‌شود، بخش اول شامل سازها، لوازم شخصی و آثار استاد از جمله ردیف‌های موسیقی است و بخش دوم اختصاص به کارهلی دستی خانم صبا، همسر استاد صبا، دارد که شامل مجموعه تندیس‌های مومی و لباس‌های محلی و سنتی ایران قدیم است.<ref name=":0" /> این موزه در سال ۱۳۸۳ به کوشش سبا خویی (فرزند رکسانا کوچکترین دختر استاد صبا و اسماعیل خویی)، مرمت شد. | استاد ابوالحسن صبا در تاريخ ۲۹ آذر سال ۱۳۳۶ در سن ۵۵ سالگی به‌علت عارضه قلبی درگذشت. آرامگاه صبا در [[ظهيرالدوله]] شميران در خيابان دربند تهران واقع شده است. بعد از مرگ و بر طبق وصیت او، خانه‌اش توسط دانشکده هنرهای زیبا در ۲۹ آبان ۱۳۵۳ به موزه تبدیل شد. ساختمان خانه صبا بعد از مرگ او به‌وسیله وزارت فرهنگ و هنر از بازماندگان خریداری شد. این خانه که مربوط به دوره رضاشاه است و در تهران، خیابان جمهوری، خیابان ظهیرالاسلام، نبش کوچه صبا واقع شده<ref>سایت opentripmap</ref> دارای پنج اتاق، زیر زمین و حیاط کوچکی است ... به‌طور کلی، موزه صبا به دو بخش تقسیم می‌شود، بخش اول شامل سازها، لوازم شخصی و آثار استاد از جمله ردیف‌های موسیقی است و بخش دوم اختصاص به کارهلی دستی خانم صبا، همسر استاد صبا، دارد که شامل مجموعه تندیس‌های مومی و لباس‌های محلی و سنتی ایران قدیم است.<ref name=":0" /> این موزه در سال ۱۳۸۳ به کوشش سبا خویی (فرزند رکسانا کوچکترین دختر استاد صبا و اسماعیل خویی)، مرمت شد. | ||
== فعالیت های هنری == | == فعالیت های هنری == | ||