۱٬۰۴۴
ویرایش
نادرشاه افشار: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
.نادرقلی ملقب به تهماسبقلی خان و '''نادر شاه''' از ایل افشار خراسان از ۱۱۱۴ خورشیدی تا ۱۱۲۶ پادشاه ایران و بنیانگذار دودمان افشاریه است. او از مشهورترین پادشاهان ایران پس از اسلام است که سرکوب افغانها و بیرون راندن عثمانی و روسیه از کشور و تجدید استقلال ایران و نیز فتح هندوستان و ترکستان و جنگهای پیرزومندانه او سبب شهرت بسیارش گشت. به او در اروپا لقب «آخرین جهانگشای شرق» و «ناپلئون ایران» نیز داده‌اند.<ref name=":0">آی ایران - [http://www.akairan.com/biography/daneshmandan1/2012106105251.html زندگینامه نادر شاه افشار] </ref> | {{Infobox | ||
| bodystyle = | |||
| bodyclass = vcard | |||
| titlestyle = | |||
| title = | |||
| abovestyle = background: #CD853F | |||
| aboveclass = fn org | |||
| above = نادرشاه افشار | |||
| imagestyle = | |||
| captionstyle = | |||
| image =[[پرونده:نادرشاه افشار.jpg|بندانگشتی|وسط|]] | |||
| caption = | |||
| headerstyle = background: #F0E68C | |||
| labelstyle = | |||
| datastyle = | |||
| header1 = اطلاعات کلی | |||
| label2 = نام | |||
| data2 = نادرشاه | |||
| label3 = نام کامل | |||
| data3 = نادرشاه افشار | |||
| label4 = نام‌های دیگر | |||
| data4 = ندرقلی | |||
| label5 = منصب | |||
| data5 = بنیانگذار افشاریه | |||
| label6 = لقب | |||
| data6 = نادرقلی‌بیگ، تهماسبقلی خان | |||
| label7 = نژاد | |||
| data7 = | |||
| label8 = | |||
| data8 = | |||
| label9 = | |||
| data9 = | |||
| label10 = زادگاه | |||
| data10 = ابیورد (درگز کنونی) | |||
| label11 = تخت‌گاه | |||
| data11 = | |||
| label12 = پرچم | |||
| data12 = | |||
| label13 = ملیت | |||
| data13 = ایرانی | |||
| header14 = | |||
| label15 = شناخته شده | |||
| data15 = توسعه قلمرو ایران و فتح هند و آوردن غنایم بسیار | |||
| label16 = دوره | |||
| data16 = از ۱۱۱۴ تا ۱۱۲۶ خورشیدی | |||
| label17 = پیش از | |||
| data17 = عادل‌شاه افشار | |||
| label18 = پس از | |||
| data18 = شاه عباس سوم | |||
| label19 = دوران سلطنت | |||
| data19 = | |||
| label20 = جنگ‌ها | |||
| data20 = | |||
| label21 =جنگ اول | |||
| data21 = | |||
| label22 = نتیجه جنگ | |||
| data22 = | |||
| label23 = پیامد | |||
| data23 = | |||
| label24 = فرجام پناهندگی | |||
| data24 = | |||
| header25 = | |||
| label26 = نام نیا | |||
| data26 = | |||
| label27 = نام پدر | |||
| data27 = امامقلی | |||
| label28 = نام مادر | |||
| data28 = | |||
| label29 = همسران | |||
| data29 = رضیه خانم - ستاره و... | |||
| label30 = فرزندان | |||
| data30 = | |||
| label31 = برادران | |||
| data31 = | |||
}} | |||
نادرقلی ملقب به تهماسبقلی خان و '''نادر شاه''' از ایل افشار خراسان از ۱۱۱۴ خورشیدی تا ۱۱۲۶ پادشاه ایران و بنیانگذار دودمان افشاریه است. او از مشهورترین پادشاهان ایران پس از اسلام است که سرکوب افغانها و بیرون راندن عثمانی و روسیه از کشور و تجدید استقلال ایران و نیز فتح هندوستان و ترکستان و جنگهای پیرزومندانه او سبب شهرت بسیارش گشت. به او در اروپا لقب «آخرین جهانگشای شرق» و «ناپلئون ایران» نیز داده‌اند.<ref name=":0">آی ایران - [http://www.akairan.com/biography/daneshmandan1/2012106105251.html زندگینامه نادر شاه افشار] </ref> | |||
بسیاری از مورخین او را قدرتمندترین پادشاه ایرانی بعد از اسلام و در ردیف کورش کبیر می دانند.<ref>نمناک - [http://namnak.com/%D8%AC%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1.p25503 جمجمه نادر شاه پس از نبش قبر + عکس] </ref>برخی دیگر نیز لقبی مثل اسکندر دوم به او داده‌اند.<ref>تاریخ ایران - [http://www.persianhistory.blogfa.com/post-34.aspx نادر شاه افشار]</ref> | بسیاری از مورخین او را قدرتمندترین پادشاه ایرانی بعد از اسلام و در ردیف کورش کبیر می دانند.<ref>نمناک - [http://namnak.com/%D8%AC%D9%85%D8%AC%D9%85%D9%87-%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%D8%B1.p25503 جمجمه نادر شاه پس از نبش قبر + عکس] </ref>برخی دیگر نیز لقبی مثل اسکندر دوم به او داده‌اند.<ref>تاریخ ایران - [http://www.persianhistory.blogfa.com/post-34.aspx نادر شاه افشار]</ref> | ||
| خط ۲۸: | خط ۱۰۹: | ||
== کودکی تا مشهور شدن در خراسان == | == کودکی تا مشهور شدن در خراسان == | ||
نادرقلی در حدود سال ۱۰۶۷ خورشیدی در ایل افشار | نادرقلی در حدود سال ۱۰۶۷ خورشیدی در ایل افشار در خراسان به دنیا آمد. این ایل به دو شعبه بزرگ تقسیم می‌شد: یکی قاسملو و دیگری قرقلو. نادر شاه افشار از شعبه قرقلو بود. طایفه قرقلو را شاه اسماعیل از آذربایجان – تکاب به خراسان کوچاند و در شمال آن سرزمین، در نواحی ابیورد و درگز و باخرز تا حدود مرو مسکن داد تا در برابر هجوم ازبکان و ترکمانان سد باشند. تعداد بسیاری از این ایلها در زمان شاه عباس اول در ایل شاهسون ادغام گشته بودند. | ||
نام اصلی او «نادرقلی» بود و به روایت غیرمستندی، هنگامی که هنوز به ۱۸ سالگی نرسیده بود همراه با مادرش در یکی از یورشهای ازبک‌های خوارزم به اسارت آنها درآمد. بعد از مدت کوتاهی از اسارت گریخت و به خراسان برگشت و در خدمت حکمران ابیورد، باباعلی بیگ، بود. او گروه کوچکی را به دور خود جمع کرد و بعد از کنترل چند ناحیه خراسان خود را «نادرقلی بیگ» نامید. | نام اصلی او «نادرقلی» بود و به روایت غیرمستندی، هنگامی که هنوز به ۱۸ سالگی نرسیده بود همراه با مادرش در یکی از یورشهای ازبک‌های خوارزم به اسارت آنها درآمد. بعد از مدت کوتاهی از اسارت گریخت و به خراسان برگشت و در خدمت حکمران ابیورد، باباعلی بیگ، بود. او گروه کوچکی را به دور خود جمع کرد و بعد از کنترل چند ناحیه خراسان خود را «نادرقلی بیگ» نامید. | ||
در این هنگام افغانها به رهبری محمود افغان اصفهان را تصرف کرده و شاه سلطان حسین صفوی را به قتل رسانده بودند. با سقوط اصفهان و قتل شاه سلطان حسین، پسر او به نام شاه تهماسب دوم صفوی که از اصفهان به قزوین گریخته بود خود را در ۱۱۳۵ق پادشاه ایران خواند ولی حکام نواحی گوناگون کشور حاضر به اطاعت از او نشدند. | در این هنگام افغانها به رهبری محمود افغان اصفهان را تصرف کرده و شاه سلطان حسین صفوی را به قتل رسانده بودند. با سقوط اصفهان و قتل شاه سلطان حسین، پسر او به نام شاه تهماسب دوم صفوی که از اصفهان به قزوین گریخته بود خود را در ۱۱۳۵ق پادشاه ایران خواند ولی حکام نواحی گوناگون کشور حاضر به اطاعت از او نشدند. | ||
== پیوستن به تهماسب دوم و شکست اشرف افغان == | == پیوستن به تهماسب دوم و شکست اشرف افغان == | ||
| خط ۵۴: | خط ۱۳۵: | ||
== حمله به هندوستان == | == حمله به هندوستان == | ||
[[پرونده:تصویری از نادرشاه در جنگ با هندوستان در کاخ چهلستون اصفهان.jpg|بندانگشتی|تصویری از نادرشاه در جنگ | [[پرونده:تصویری از نادرشاه در جنگ با هندوستان در کاخ چهلستون اصفهان.jpg|بندانگشتی|تصویری از نادرشاه در جنگ با هندوستان در کاخ چهلستون اصفهان]] | ||
افغان‌های مخالف نادرشاه پس از فتح قندهار به دست نادر، به دهلی گریخته بودند. نادرشاه سه بار به پادشاه هند، محمد شاه گورکانی، اخطار نمود که افسران اشرف افغان(حدودا ۸۰۰ نفر) را به ایران تحویل دهد. در پی عدم تحویل آنها، سپاه ایران از رود سند گذشت و در جنگ کَرنال هندی‌ها را شکست داده و دهلی را تصرف کرد. سپس ۸۰۰ افغان را در بازار دهلی دار زدند و بازگشتند. نادر به رغم کمی سپاهیانش در مقابل لشکریان فیل سوار هندی توانست با به‌کارگیری تاکتیک‌های نوین جنگی پیروز شود. | افغان‌های مخالف نادرشاه پس از فتح قندهار به دست نادر، به دهلی گریخته بودند. نادرشاه سه بار به پادشاه هند، محمد شاه گورکانی، اخطار نمود که افسران اشرف افغان(حدودا ۸۰۰ نفر) را به ایران تحویل دهد. در پی عدم تحویل آنها، سپاه ایران از رود سند گذشت و در جنگ کَرنال هندی‌ها را شکست داده و دهلی را تصرف کرد. سپس ۸۰۰ افغان را در بازار دهلی دار زدند و بازگشتند. نادر به رغم کمی سپاهیانش در مقابل لشکریان فیل سوار هندی توانست با به‌کارگیری تاکتیک‌های نوین جنگی پیروز شود. | ||
| خط ۹۱: | خط ۱۷۲: | ||
در 1160 هم يك مقدار ديگر هدايا كه قيمت آن به 230 و 286 تومان مي‌رسيد با چند زنجير فيل ديگر براي سلطان عثماني فرستاد.<ref>برترین ها - [http://www.bartarinha.ir/fa/news/49897/%D8%BA%D9%86%D8%A7%D9%8A%D9%85-%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%AA%D8%AD-%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 غنايم نادرشاه از فتح هندوستان +عکس]</ref> | در 1160 هم يك مقدار ديگر هدايا كه قيمت آن به 230 و 286 تومان مي‌رسيد با چند زنجير فيل ديگر براي سلطان عثماني فرستاد.<ref>برترین ها - [http://www.bartarinha.ir/fa/news/49897/%D8%BA%D9%86%D8%A7%D9%8A%D9%85-%D9%86%D8%A7%D8%AF%D8%B1%D8%B4%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%AA%D8%AD-%D9%87%D9%86%D8%AF%D9%88%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DA%A9%D8%B3 غنايم نادرشاه از فتح هندوستان +عکس]</ref> | ||
== تغییر اخلاق نادر و ستمگری بر مردم ایران و مرگش == | == تغییر اخلاق نادر و ستمگری بر مردم ایران و مرگش == | ||