۱٬۰۴۴
ویرایش
محمدتقی پسیان: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
| data31 = | | data31 = | ||
}} | }} | ||
'''محمدتقی پسیان''' (زاده ۱۲۷۱ خورشیدی، تبریز - مقتول در ۱۱ مهر ۱۳۰۰ خورشیدی، قوچان) یا '''محمدتقیخان پسیان''' یا '''کلنل (سرهنگ) محمدتقیخان پسیان''' افسر میهن‌پرست و از نظامیان اواخر دورهٔ قاجاریه<ref>هایپرکلابز - [http://hyperclubz.com/main/Club.aspx?qCat=home-entertainment-gr4&qId=17656 محمدتقی پسیان- هایپرکلابز] | '''محمدتقی پسیان''' (زاده ۱۲۷۱ خورشیدی، تبریز - مقتول در ۱۱ مهر ۱۳۰۰ خورشیدی، قوچان) یا '''محمدتقیخان پسیان''' یا '''کلنل (سرهنگ) محمدتقیخان پسیان''' افسر میهن‌پرست و از نظامیان اواخر [[قاجاریان|دورهٔ قاجاریه]]<ref>هایپرکلابز - [http://hyperclubz.com/main/Club.aspx?qCat=home-entertainment-gr4&qId=17656 محمدتقی پسیان- هایپرکلابز] | ||
</ref> و فرمانده قيام 1300 خورشیدی در خراسان<ref>کارا کتاب - [http://www.karaketab.com/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%83%D9%84%D9%86%D9%84-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D9%82%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86.html كلنل محمد تقی خان پسیان]</ref> بود. او از جمله افسرانی بود که در اولین روزهای | </ref> و فرمانده قيام 1300 خورشیدی در خراسان<ref>کارا کتاب - [http://www.karaketab.com/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE/%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D9%83%D9%84%D9%86%D9%84-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D9%82%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86.html كلنل محمد تقی خان پسیان]</ref> بود. او از جمله افسرانی بود که در اولین روزهای قدرت‌گرفتن [[رضاشاه پهلوی|رضاخان]] با قیام خود عرصه را برای او تنگ کرد.<ref>نشر ماهی - [http://nashremahi.com/book/682 کلنل پسیان] </ref> ولی در نهایت جنبش وی در خراسان شکست خورد و وی کشته شد و سرش را از بدنش جدا کردند. | ||
او نخستین ایرانی بود که موفق به طی دوره خلبانی و پرواز با هواپیما شد.<ref>خرداد - [http://tnews.ir/news/bc48107617629.html محمدتقی خان پسیان، نخستین خلبان ایرانی]</ref> | او نخستین ایرانی بود که موفق به طی دوره خلبانی و پرواز با هواپیما شد.<ref>خرداد - [http://tnews.ir/news/bc48107617629.html محمدتقی خان پسیان، نخستین خلبان ایرانی]</ref> | ||
== زندگی‌نامه == | == زندگی‌نامه == | ||
کلنل محمدتقیخان پسیان، در سال 1271 شمسی 1309 هجری قمری در محله سرخاب تبریز به‌دنیا آمد.<ref name=":0">سازمان مجاهدین خلق ایران - [https://event.mojahedin.org/events/5/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%DA%A9%D9%84%D9%86%D9%84-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AA%D9%82%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86 شهادت کلنل محمدتقیخان پسیان]</ref> | کلنل محمدتقیخان پسیان، در سال 1271 شمسی 1309 هجری قمری در محله سرخاب [[تبریز]] به‌دنیا آمد.<ref name=":0">سازمان مجاهدین خلق ایران - [https://event.mojahedin.org/events/5/%D8%B4%D9%87%D8%A7%D8%AF%D8%AA-%DA%A9%D9%84%D9%86%D9%84-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%AA%D9%82%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86 شهادت کلنل محمدتقیخان پسیان]</ref> | ||
خاندان پسیان از خانواده های نظامی بومی دره گز محسوب می شوند. در دوره صفویان به منطقه قفقاز و سپس به آذربایجان جنوبی منتقل شده اند. پدرش محمدباقرخان پسیان و مادرش فاطمه سولطان بود.<ref name=":1">وبلاگ - [https://farssag.wordpress.com/%DA%A9%D9%84%D9%86%D9%84-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D9%82%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86/ کلنل محمد تقی خان پسیان]</ref> | خاندان پسیان از خانواده های نظامی بومی دره گز محسوب می شوند. در دوره [[صفویان]] به منطقه قفقاز و سپس به آذربایجان جنوبی منتقل شده اند. پدرش محمدباقرخان پسیان و مادرش فاطمه سولطان بود.<ref name=":1">وبلاگ - [https://farssag.wordpress.com/%DA%A9%D9%84%D9%86%D9%84-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D9%82%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86-%D9%BE%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D9%86/ کلنل محمد تقی خان پسیان]</ref> | ||
رستم بیگ جد خاندان پسیان بعد از عهدنامه ترکمنچای و جدایی شهرهای قفقاز از ایران زندگی زیرسلطه بیگانگان روس را برنتابید و به تبریز مهاجرت کرد. رستم بیگ و پدر محمدتقی یاور محمد باقرخان روابط نزدیکی با مقامات با نفوذ تبریز از جمله [[امیرکبیر|میرزاتقی‌خان امیرکبیر]] داشتند. فرزندان رستم بیگ همگی از مقامات نظامی بودند و بعضی چون علیقلی و غلامرضا در جنگ با انگلیس در شیراز کشته شدند. محمدتقی در منزل و مدرسه لقمانیه تبریز به تحصیل علوم و زبانهای خارجی پرداخت.<ref name=":2">کافه لینک - [http://cofelink.com/تحقیق-درباره-ی-محمد-تقی-خان-پسیان-دانل/ تحقیق درباره ی محمد تقی خان پسیان + دانلود فایل]</ref> | |||
تحصیلات ابتدایی را در همان شهر به‌پایان رساند و در سال 1286 یعنی زمانی که 15ساله بود، برای ادامه تحصیل در مدرسه نظام به تهران رفت.<ref name=":0" /> | تحصیلات ابتدایی را در همان شهر به‌پایان رساند و در سال 1286 یعنی زمانی که 15ساله بود، برای ادامه تحصیل در مدرسه نظام به تهران رفت.<ref name=":0" /> | ||
== خدمت نظام == | == خدمت نظام == | ||
پنج سال در این مدرسه آموزش دید و در سال آخر تحصیل از سوی وزارت جنگ با درجه ستوان دومی خدمت ژاندارمری درآمد. پس از دو سال خدمت به درجه سروانی ارتقا یافت . در 1291 با سمت معلم و مترجم در مدرسه ژاندارمری یوسف آباد به کار خود ادامه داد. سپس به عنوان فرمانده گروهان به مأموریت همدان اعزام شد. بعد از برقراری امنیت راه همدان به تهران بازگشت و با اتمام دوره به درجه سرگردی ارتقا یافت و به پاس موفقیت در مأموریت همدان از وزارت جنگ مدال طلا ی نظامی گرفت . | پنج سال در این مدرسه آموزش دید و در سال آخر تحصیل از سوی وزارت جنگ با درجه ستوان دومی خدمت ژاندارمری درآمد. پس از دو سال خدمت به درجه سروانی ارتقا یافت . در 1291 با سمت معلم و مترجم در مدرسه ژاندارمری یوسف آباد به کار خود ادامه داد. سپس به عنوان فرمانده گروهان به مأموریت همدان اعزام شد. بعد از برقراری امنیت راه همدان به تهران بازگشت و با اتمام دوره به درجه سرگردی ارتقا یافت و به پاس موفقیت در مأموریت همدان از وزارت جنگ مدال طلا ی نظامی گرفت . | ||
[[پرونده:محمدتقی پسیان در جوانی.jpg|بندانگشتی|محمدتقی پسیان در جوانی ]] | |||
هم زمان با انتصاب او به فرماندهی گردان همدان جنگ جهانی اول آغاز شد. با تشکیل دولت مهاجرین در صف مقدم وطن خواهان حکومت مهاجرین قرار گرفت و در 1294 حمله معروف «مصلی » به روسها حمله کرد و ضمن شکست دادن و خلع سلاح آنها همدان را از منطقه نفوذ نیروهای روسیه خارج ساخت . پسیان و یاورعزیزالله خان ضرغامی دفاع از همدان را در مقابل هجوم قوای روسی سازماندهی کردند اما به سبب برتری کمی و کیفی ارتش روسیه ناگزیر از عقب نشینی به کرمانشاه شدند. | هم زمان با انتصاب او به فرماندهی گردان همدان جنگ جهانی اول آغاز شد. با تشکیل دولت مهاجرین در صف مقدم وطن خواهان حکومت مهاجرین قرار گرفت و در 1294 حمله معروف «مصلی » به روسها حمله کرد و ضمن شکست دادن و خلع سلاح آنها همدان را از منطقه نفوذ نیروهای روسیه خارج ساخت . پسیان و یاورعزیزالله خان ضرغامی دفاع از همدان را در مقابل هجوم قوای روسی سازماندهی کردند اما به سبب برتری کمی و کیفی ارتش روسیه ناگزیر از عقب نشینی به کرمانشاه شدند. | ||
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
مأموریت او با والی گری قوام السلطنه در خراسان مصادف بود. کلنل با هدف ساماندهی ژاندارمری خراسان مأموریت خود را آغاز کرد اما پس از چهار ماه فعالیت برای اصلاح امورمالی و اداری ژاندارمری به سبب کمبود منابع مالی و کارشکنی قوام با ناکامی روبرو شد. وی همچنین به بهانه مقابله با هجوم احتمالی بولشویکها به تشکیل نیرویی ملی در کنار نیروی ژاندارمری اقدام کرد. | مأموریت او با والی گری قوام السلطنه در خراسان مصادف بود. کلنل با هدف ساماندهی ژاندارمری خراسان مأموریت خود را آغاز کرد اما پس از چهار ماه فعالیت برای اصلاح امورمالی و اداری ژاندارمری به سبب کمبود منابع مالی و کارشکنی قوام با ناکامی روبرو شد. وی همچنین به بهانه مقابله با هجوم احتمالی بولشویکها به تشکیل نیرویی ملی در کنار نیروی ژاندارمری اقدام کرد. | ||
کلنل روز سیزدهم فروردین 1300 والی را بازداشت کرد و تحت الحفظ به تهران اعزام داشت.روز بعد سیدضیاء کلنل را به سمت والی نظامی خراسان منصوب کرد. پانزدهم فروردین در مشهد حکومت نظامی اعلان شد و به دنبال آن در مدتی اندک یاغیان و اشرار عشایر خراسان سرکوب شدند و امنیت برقرار گردید محمدتقی خان بدهی مالیاتی قوام السلطنه را با ضبط اقلام هنگفتی از اموال و املاک او برای وصول کرد بهای نان و گوشت را کاهش داد و مواجب عقب افتاده افراد نظامی را پرداخت کرد همچنین رسیدگی به سوءاستفاده های متولیان آستان قدس و قوام السلطنه راآغاز کرد. | کلنل روز سیزدهم فروردین 1300 والی را بازداشت کرد و تحت الحفظ به تهران اعزام داشت.روز بعد سیدضیاء کلنل را به سمت والی نظامی خراسان منصوب کرد. پانزدهم فروردین در مشهد حکومت نظامی اعلان شد و به دنبال آن در مدتی اندک یاغیان و اشرار عشایر خراسان سرکوب شدند و امنیت برقرار گردید محمدتقی خان بدهی مالیاتی قوام السلطنه را با ضبط اقلام هنگفتی از اموال و املاک او برای وصول کرد بهای نان و گوشت را کاهش داد و مواجب عقب افتاده افراد نظامی را پرداخت کرد همچنین رسیدگی به سوءاستفاده های متولیان آستان قدس و قوام السلطنه راآغاز کرد.[[پرونده:محمدتقی خان پسیان نخستین هوانورد ایرانی.jpg|بندانگشتی|محمدتقی خان پسیان نخستین هوانورد ایرانی]]حکومت سیدضیاءالدین بیش از سه ماه طول نکشید و در چهارم خرداد 1300 فرمان عزل او صادر و به همه ایالات مخابره شد. ده روز بعد قوام السلطنه که ظاهراً در زندان حکم صدارت خود را دریافت کرده بود کابینه خود را به حضور شاه معرفی کرد. امور استحفاظی و انتظامی مرکز و حومه به سردارسپه سپرده شد. پیشتر در هفتم خرداد 1300 فرمان تلگرافی شاه به خراسان رسیده بود که بنابر آن کلنل در فرماندهی قوای نظامی خراسان باقی می ماند ولی از دخالت در امور حکومتی منع می گردید. | ||
حکومت سیدضیاءالدین بیش از سه ماه طول نکشید و در چهارم خرداد 1300 فرمان عزل او صادر و به همه ایالات مخابره شد. ده روز بعد قوام السلطنه که ظاهراً در زندان حکم صدارت خود را دریافت کرده بود کابینه خود را به حضور شاه معرفی کرد. امور استحفاظی و انتظامی مرکز و حومه به سردارسپه سپرده شد. پیشتر در هفتم خرداد 1300 فرمان تلگرافی شاه به خراسان رسیده بود که بنابر آن کلنل در فرماندهی قوای نظامی خراسان باقی می ماند ولی از دخالت در امور حکومتی منع می گردید. | |||
در اول مرداد 1300 نجدالسلطنه استعفا کرد و کلنل به استقلال به حکومت پرداخت دولت ، نجفقلی خان صمصام السلطنه بختیاری را به ولایت خراسان منصوب کرد و او ضمن تلگرام مورخ نهم مرداد 1300 کلنل را تا ورود خود به سمت کفیل ایالت تعیین کرد. کلنل ضمن اظهار اطاعت تصریح کرد که اعتقاد و اطمینانی به رئیس الوزرا ندارد و به همین دلیل حاضر به قبول هیچ خدمتی نیست و نمی تواند «با داشتن ا قتدار ظلم را دیده و چشم پوشی » کند. صمصام السلطنه با تضمین شرافت ایلاتی نسبت به کلنل ابراز اعتماد و از خدمات او قدردانی کرد و کلنل در پاسخ «تشریف فرمایی » صمصام السلطنه را موجب ا میدواری دانست. | در اول مرداد 1300 نجدالسلطنه استعفا کرد و کلنل به استقلال به حکومت پرداخت دولت ، نجفقلی خان صمصام السلطنه بختیاری را به ولایت خراسان منصوب کرد و او ضمن تلگرام مورخ نهم مرداد 1300 کلنل را تا ورود خود به سمت کفیل ایالت تعیین کرد. کلنل ضمن اظهار اطاعت تصریح کرد که اعتقاد و اطمینانی به رئیس الوزرا ندارد و به همین دلیل حاضر به قبول هیچ خدمتی نیست و نمی تواند «با داشتن ا قتدار ظلم را دیده و چشم پوشی » کند. صمصام السلطنه با تضمین شرافت ایلاتی نسبت به کلنل ابراز اعتماد و از خدمات او قدردانی کرد و کلنل در پاسخ «تشریف فرمایی » صمصام السلطنه را موجب ا میدواری دانست. | ||