۱٬۱۳۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''قمرالملوک وزیری ( )''' | '''قمرالملوک وزیری (متولد۱۲۸۴تاکستان قزوین ـ درگذشت ۱۴مرداد ۱۳۳۸ در 54 سالگی) او اولین خواننده زن ایرانیست که صدایش ضبط شد و بدون حجاب روی صحنه رفت و پرآوازه ترین خواننده زن آوازهای سنتی ایران محسوب می شود.''' | ||
== زندگی نامه == | == زندگی نامه == | ||
وی در سال 1284 در تاکستان قزوین متولد شد. او نخستین بانوی خواننده ایرانی بود که صدایش ضبط شد و بدون حجاب به روی صحنه رفت و پرآوازه ترین خواننده زن آوازهای سنتی ایران محسوب می شود. پدرش ، سید حسن چهار ماه قبل از تولد قمرالملوک از دنیا رفت و در 18 ماهگی مادرش (طوبی خانم ) به علت بیماری حصبه از دنیا رفت. سرپرستی او را مادربزرگش ، خیرالنساء ، ملقب به افتخارالذاکرین به عهده گرفت.مادربزرگش روضه خوان زنانه حرم ناصرالدین شاه بود و قمرالملوک را با خود به این محافل می برد و وی با آواز آشنا شد. ولی دیری نپایید که دست سرنوشت مادربزرگش را نیز از او گرفت و استاد بحرینی را سر راه او قرار داد که او را پدرانه در راه تعلیم قرار داد. قمرالملوک در خانه بحرینی اقامت گرفت و با او به تهران آمد و در مجالس با موسیقیدانان سرشناس از جمله نظام الدین لاچینی آشنا شد و با رهنمودهای این استاد بزرگ در سن شانزده سالگی چندین تصنیف خواند و در کمپانی " پلی فون " ضبط کرد. | |||
وی در یک مجلس عروسی به درخواست عده ای شروع به خواندن تصنیفی می کند و مرتضی خان نی داوود صدای او را می شنود و مجذوب صدایش می شود . از او درخواست می کند که با نوای تار وی بخواند و او را تشویق می کند که اصول و ردیف آوازی را فرا گیرد.قمرالملوک نیز با تعلیمات نی داوود شروع به یادگیری می کند. وی اولین کنسرت خود را در سال 1303 در گراند هتل برگزار کرد و برای اولین بار بعنوان یک بانوی آوازه خوان بی حجاب بروی صحنه می رود. روز بعد از اجرا نظمیه از او تعهد گرفت تا بی حجاب به اجرا نپردازد و این اتفاق سبب شد زنان دیگری چون ملوک ضرابی و روح انگیز نیز وارد عرصه خوانندگی شوند. | |||
در سال 1319 اولین بار صدای قمرالملوک از طریق رادیو پخش شد و به گوش عموم رسید. وی اولین بانوی ایرانی است که پس از موسیقی مطربی قاجاری به طور جدی روی هنر آواز کار می کند و جز شخصیت های استثنایی محسوب می شود چرا که علاوه بر هنر خواندن و آواز ، یک فعال اجتماعی نیز هست. وی اولین زنی است که با جسارت بسیاری از مرزهای ممنوعیت را در ایران بر هم می شکند. به دلیل رفت و آمد با بزرگان سیاسی ، بخوبی با مسائل روز آشنا بود. در کرمانشاه وقتی مسئولین مانع اجرای او در سالن شدند ، وی از طریق بالکن هتلی که در آن اقامت داشت به اجرا پرداخت و در همدان به خاطر عارف قزوینی که در آنجا تبعید بود ، یکی از شورانگیزترین اجراهایش را به وی تقدیم کرد .وی برای شروع کنسرتش از عارف قزوینی کسب اجازه کرد و در پایان ، تمامی هدایا و پیشکش هایش را به وی تقدیم کرد. | |||
شهامت ، نیکوکاری و شخصیت محکم و متکی به خود از خصوصیات بارز این بانوی ایرانی است. وی عواید کنسرت را به امور خیریه اختصاص می داد و بدون چشم داشت به مردم عادی و طبقه هنرمند کمک می کرد. هدایای دریافتی از بزرگان را به فقرا می بخشید و خانه های کوچک می خرید و به مردم بی پناه می داد . برای دختران تنگدست جهیزیه فراهم می کرد و برای بیمارستان ها تخت می خرید. وی بعد از مرگ پروانه ( خواننده قدیمی ) سرپرستی دخترش خاطره و پسرش را به عهده می گیرد. | |||
در سال 1330 با استودیو پارت فیلم که در آستانه ورشکستگی بود ، همکاری کرد و در فیلم " مادر " که ساخته این کمپانی بود ، آوازی در چهارگاه خواند و به دلیل شهرتش فروش فیلم بالا رفت و کمپانی را از خطر ورشکستگی نجات داد. این فیلم تنها تصویر متحرک قمرالملوک را در خود داشت ، ولی متاسفانه در آتش سوزی این نسخه از بین رفت. | |||
مروری مختصر بر زندگی شخصی وی : | |||
قمرالملوک در سن 15 سالگی ازدواج کرد ولی بعد از گذشت یکماه طلاق گرفت . بعدها در سن سی سالگی به عقد امین التجار درآمد ، ولی این ازدواج نیز دوام نیاورد. عارف قزوینی ، ایرج میرزا و تیمور تاش ( وزیر دربار ) شیفته او بودند. شهریار نیز شعری در وصفش سروده است. | |||
قمرالملوک به دلیل ارادت خاصی که به کلنل وزیری داشت ، نام خانوادگی " وزیری " را برای خود برگزید. | |||
آخرین اجرای قمرالملوک در سال 1332 بود ، بعد از آن به علت سکته حنجره جادویی خود را از دست داد و خانه نشین شد . کسی که همه عمرش به مردم عادی و هنرمند خدمت کرد و بی هیچ چشم داشتی هدایایش را به آنها تقدیم کرد ، خود در تنگنای شدید مالی گرفتار شد ، به طوری که برای گذران زندگی مجبور به اجرا در محافلی شد که جایگاه خوانندگان درجه پایین بود. وی این وضعیت را 6 سال تحمل کرد و در 14 مرداد 1338 در سن 54 سالگی چشم از جهان فرو بست و در گورستان ظهیرالدوله بین امامزاده قاسم و تجریش شمیران به خاک سپرده شد. | |||
خانم فرحناز شریفی فیلمی مستند با عنوان " صدای ماه " را ساخته است که بر اساس زندگی قمرالملوک وزیری است. با وجود اینکه تصویر متحرکی از این خواننده در فیلم وجود ندارد ، ولی حضور وی در سراسر فیلم احساس می شود.به دلیل داشتن خواننده تک خوان زن اجازه اکران عمومی به این فیلم داده نشد و تنها برای جمعی از هنرمندان پخش شد. | |||
با وجود مخالفت دولت جمهوری اسلامی ایران با ذکر نام قمرالملوک وزیری ، صدیق تعریف آلبوم " ماه بانو " را برای بزرگداشت او خواند و منتشر کرد. | |||
روحش شاد و یادش گرامی باد. | |||
== فعالیت خیره == | == فعالیت خیره == | ||