۳۹۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
در واقع او توسط مردم به قدرت نرسیده بود تا همان مردم از حکومت وی دفاع کنند.» بدین ترتیب عمر استبداد رضاشاهی به پایان رسید. او همچنان که به کمک خارجیها به قدرت رسیده بود، توسط آنان رهسپار تبعید شد و زمامداری رضاشاه به خاطراتی تلخ برای حافظه ایران و ایرانی پیوست. <ref name=":2" /> | در واقع او توسط مردم به قدرت نرسیده بود تا همان مردم از حکومت وی دفاع کنند.» بدین ترتیب عمر استبداد رضاشاهی به پایان رسید. او همچنان که به کمک خارجیها به قدرت رسیده بود، توسط آنان رهسپار تبعید شد و زمامداری رضاشاه به خاطراتی تلخ برای حافظه ایران و ایرانی پیوست. <ref name=":2" /> | ||
== ارتش رضاشاه در دوران اشغال == | |||
روایتی از سرتیپ میرحسین یکرنگیان یکی از افسران بلندپایه ارتش در آن سالها | |||
ارتش ایران در شهریور ۱۳۲۰ شامل ۱۶ لشکر، ۲۰ هواپیما، شش آتشبار ضدهوایی (بدون مهمات کافی) و چند ناو جنگی در جنوب بود. در واحدهای لشکرها، مخصوصا در شمال ایران، برای هر سرباز حداکثر بیش از صد تیر فشنگ و در اردبیل (مرزهای شمالی) برای هر سرباز فقط ۳۶ تیر فشنگ موجود بود و مسلسلها هم فقط برای نیم ساعت تیراندازی فشنگ داشتند. وسایل نقلیه در لشکرها تقریبا صفر بود. لشکرها حتی برای یک هفته خواربار ذخیره نداشتند و روزانه از انبار غله آرد دریافت میکردند و همین موضوع سبب شد که در روز دوم جنگ- چهارم شهریور- لشکر ۱۵ اردبیل به دستور فرمانده انبار غله شهر سراب را تصرف کند و موجودی گندم آن را برداشته و آماده کند. سازمان لشکرها حتی برای زمان صلح نیز بطور صحیح و سازمانی طراحی نشده بودند و به جای آنکه لشکرهای مرزی کشور تقویت شوند، لشکرهای ۱ و ۲ مرکز را تقویت میکردند. لشکرهای ۱ و ۲ از هر نظر مجهز بودند. این لشکرها دارای تانک، زرهپوش، توپخانه قوی، مسلسل ضدهوایی، توپهای ضدتانک و ضد زرهپوش، انواع خمپارهانداز و وسایل نقلیه کافی بودند، ولی عملکرد آن لشکرها و فرماندهانشان در سوم شهریور و روزهای بعد چه بود؟ لشکرها بدون هیچ اقدامی سربازان را مرخص کردند. در حقیقت لشکرهای ۱ و ۲ مرکز از هم پاشیده شدند. با این وضع لشکر ۱۵ اردبیل، لشکر ۳ تبریز و لشکر ۴ شمالغرب (رضاییه)، اساسا نمیدانستند که زرهپوش و تانک چه شکلی هستند و از آنها چه کاری ساخته است و خمپارهانداز چه عملی انجام میدهد.<ref name=":3">[http://www.parsine.com/fa/news/46170/ پارسینه -دلایل فروپاشی ارتش شاهنشاهی در شهریور 1320]</ref> | |||
=== شورای عالی جنگ === | |||
در ایران سالی یک بار شورای عالی جنگ با حضور فرماندهان عالیرتبه تشکیل میشد که این افراد در حقیقت مشاور نظامی رضاشاه بودند. متاسفانه اختلاف نظر شدید بین سه لشکر هوایی احمد نخجوان (وزیر جنگ) و سرلشکر عزیزالله ضرغامی (رییس ستاد ارتش) و کنار بودن مشاوران نظامی مطلع از امور ارتش مانند سرلشکر حبیبالله شیبانی، سرتیپ سیفالله شهاب و سرتیپ غلامعلی انصاری و عدهیی دیگر موجب شد شورای عالی جنگ بدون حضور فرماندهان میهنپرست، باسواد و آگاه از آخرین تاکتیکهای جنگی برگزار شود و فرماندهان فعلی هم که عضو شورای عالی جنگ بودند، آنچنان جسارت و شهامتی نداشتند که پیشنهادها و طرحهای خود را که مخالف نظر شاه است، در آن شورا مطرح کنند. لذا هر چه رضاشاه میگفت بدون هیچ گفتوگویی تصویب میشد.<ref name=":3" /> | |||
==== وزارت جنگ ==== | |||
وزارت جنگ، مرکز کاغذپرانی بود و کاری به کار واحدهای دور از مرکز نداشت. اغلب کاسبکاران ولایات از ارتش طلبکار بودند. احتیاجات واحدهای دور از مرکز با سنگینترین وضعی تامین شد. همین عدم توجه وزارت جنگ، موجب گلآلود شدن آب و گرفتن ماهی توسط افراد معلومالحال میشد.<ref name=":3" /> | |||
===== علل شکست ارتش ===== | |||
۱- اداره مهم امور کشوری و لشکری، از جزییترین چیزها تا کلیترین آنها توسط رضاشاه انجام میشد. وی نسبت به اوضاع سیاسی جهان ناآگاه بود و افرادی هم که آگاه بودند و دانش سیاسی داشتند و میتوانستند به او کمک کنند را از خود رانده بود. | |||
۲- فرماندهان عالیرتبه بیکفایت فقط به فکر ثروتاندوزی بودند. آنان اعتماد رضاشاه را به خود جلب کرده بودند و اگر هم از آنها شکایتی میشد به جای تنبیه فقط آنان را تغییرپست میداد. | |||
۳- دلبستگی رضاشاه به خط دفاعی مورد تصویب خودش که از نظر منطقهیی با هیچ قاعده تطبیق نمیکرد. | |||
۴- عدم آمادگی لشکرها از نظر نفرات، اسلحه، مهمات و ساز و برگ بویژه اینکه برای لشکرها مشخص نبود که سازمان آنها در زمان صلح و جنگ چگونه است و آنها در زمان جنگ، با این اسلحه اندک و امکانات قلیل، چه کاری میتوانند انجام دهند. | |||
۵- تسری فساد مالی و اخلاقی، از فرماندهان عالیرتبه به افسران ارشد و جزء و درجهداران | |||
۶-دلخوشی رضاشاه به مانورهای فرمایشی | |||
۷-وجود مقررات خشک و دستوپاگیر و اینکه هیچ فرمانده لشکری نمیتوانست بدون اجازه رییس ستاد ارتش کاری انجام دهد و رییس ستاد ارتش هم نمیتوانست بدون اجازه رضاشاه آب بخورد. | |||
۸- عدم اعتماد رضاشاه به افسران درستکار و وطنپرست که اهل تملق و چاپلوسی نبودند. تقرب افسران فاسد و دزد در دستگاه ارتش که از دوران قزاقخانه با وی و زیردست وی بودند، بزرگترین لطمه را زد.<ref name=":3" /> | |||
== ایران پل پیروزی == | == ایران پل پیروزی == |
ویرایش