۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
از اصلیترین موضوعات مورد بحث در کنفرانس گوالوپ بحران ایران بود. جرقه [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضد سلطنتی]] در ایران از یکسال قبل زده شده بود و اعتراضات روز به روز افزایش مییافت. در موارد متعدد این اعتراضات با سرکوب خونین از طرف ارتش شاه روبرو میشد که نقطه اوج آن [[تظاهرات ۱۷ شهریور]] ۱۳۵۷ بود. | از اصلیترین موضوعات مورد بحث در کنفرانس گوالوپ بحران ایران بود. جرقه [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضد سلطنتی]] در ایران از یکسال قبل زده شده بود و اعتراضات روز به روز افزایش مییافت. در موارد متعدد این اعتراضات با سرکوب خونین از طرف ارتش شاه روبرو میشد که نقطه اوج آن [[تظاهرات ۱۷ شهریور]] ۱۳۵۷ بود. | ||
در جریان [[انقلاب ضد سلطنتی]] و در آستانه برگزاری نشست گوادلوپ اوضاع اجتماعی ایران به شدت به هم ریخته بود. درنیمه دوم سال ۱۳۵۷ مدارس و دانشگاهها در جریان انقلاب ضد سلطنتی تعطیل بودند. با اعتصاب نفتگران صدور نفت متوقف شده بود. جریان برق در بیشتر اوقات روز قطع بود و توزیع نفت و بنزین به حداقل رسیده بود. مطبوعات در اعتصاب بودند، پروازهای داخلی و خارجی به علت اعتصاب کارکنان فرودگاه مهر آباد مختل شده بود، سربازان از دستور افسران مافوق خود برای شلیک به مردم سرپیجی | در جریان [[انقلاب ضد سلطنتی]] و در آستانه برگزاری نشست گوادلوپ اوضاع اجتماعی ایران به شدت به هم ریخته بود. درنیمه دوم سال ۱۳۵۷ مدارس و دانشگاهها در جریان انقلاب ضد سلطنتی تعطیل بودند. با اعتصاب نفتگران صدور نفت متوقف شده بود. جریان برق در بیشتر اوقات روز قطع بود و توزیع نفت و بنزین به حداقل رسیده بود. مطبوعات در اعتصاب بودند، پروازهای داخلی و خارجی به علت اعتصاب کارکنان فرودگاه مهر آباد مختل شده بود، سربازان از دستور افسران مافوق خود برای شلیک به مردم سرپیجی و از پادگانها فرار میکردند. نخست وزیران شاه در برابر فشار اعتراضات دوام نمیآوردند و یکی پس از دیگری سقوط میکردند.<ref>[http://ir-psri.com/Show.php?Page=ViewArticle&ArticleID=171 کنفرانس گوادلوپ] ـ مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی</ref> | ||
ژیسکاردستن در کتاب خاطرات خود نقل میکند که کالاهان نگاه واقع بینانهای نسبت به اوضاع ایران داشت و عقیده داشت شاه از دست رفته و قادر به کنترل اوضاع نیست و جایگزینی هم برای او وجود ندارد. ارتش نیز گزینه مناسبی نیست زیرا افسران ارشد ارتش به شاه وفادارند. ژیسکاردستن خود نیز با توجه به گزارشات سفیر فرانسه در ایران و فرستاه ویژه خود برای ملاقات با شاه بر این عقیده بود که دو خطر عمده وجود دارد؛ یکی جنگ داخلی و تجزیه ایران و دیگری مداخله شوروی و در نهایت | ژیسکاردستن در کتاب خاطرات خود نقل میکند که کالاهان نگاه واقع بینانهای نسبت به اوضاع ایران داشت و عقیده داشت شاه از دست رفته و قادر به کنترل اوضاع نیست و جایگزینی هم برای او وجود ندارد. ارتش نیز گزینه مناسبی نیست زیرا افسران ارشد ارتش به شاه وفادارند. ژیسکاردستن خود نیز با توجه به گزارشات سفیر فرانسه در ایران و فرستاه ویژه خود برای ملاقات با شاه بر این عقیده بود که دو خطر عمده وجود دارد؛ یکی جنگ داخلی و تجزیه ایران و دیگری مداخله شوروی و در نهایت به رغم اینکه شاه بسیار تضعیف شده اما باید از او حمایت و پشتیبانی کرد، زیرا که شاه هنوز ارتش را در اختیار دارد. ژیسکاردستن نظر کارتر را اینگونه بیان میکند که کارتر معتقد بود، شاه دیگر نمیتواند بماند. مردم ایران دیگر شاه را نمیخواهند. و دولتمردی باقی نمانده که مایل به همکاری با او باشد. اما جای نگرانی نیست و نظامیها هستند.<ref>قدرت و زندگی ـ کتاب خاطرات والری ژیسکاردستن ـ صفحه ۱۰۰ ـ ۱۰۱</ref> | ||
در چنین شرایطی بود که رهبران چهار قدرت غربی، برای بررسی اوضاع ایران در کنفرانس گوادلوپ به چاره اندیشی پرداختند و در مورد رفتن شاه از ایران به توافق رسیدند.<ref>[https://www.bbc.com/persian/blogs/2014/02/140202_l44_nazeran_guadalupe_iran_monarchy.shtml گوادلوپ؛ تیر خلاص نظام پادشاهی] ـ سایت بیبیسی فارسی</ref> | در چنین شرایطی بود که رهبران چهار قدرت غربی، برای بررسی اوضاع ایران در کنفرانس گوادلوپ به چاره اندیشی پرداختند و در مورد رفتن شاه از ایران به توافق رسیدند.<ref>[https://www.bbc.com/persian/blogs/2014/02/140202_l44_nazeran_guadalupe_iran_monarchy.shtml گوادلوپ؛ تیر خلاص نظام پادشاهی] ـ سایت بیبیسی فارسی</ref> | ||
== جرقه [[انقلاب ضد سلطنتی]] در ایران == | == جرقه [[انقلاب ضد سلطنتی]] در ایران == | ||
جرقه انقلاب ضد سلطنتی در ایران از پاییز ۱۳۵۶ زده شد. از آن تاریخ به بعد روز به روز اعتراضات و تظاهرات در شهرهای ایران گسترش مییافت. | جرقه انقلاب ضد سلطنتی در ایران از پاییز ۱۳۵۶ زده شد. از آن تاریخ به بعد روز به روز اعتراضات و تظاهرات در شهرهای ایران گسترش مییافت. به رغم سرکوب خونین اعتراضات، تظاهرات مردم به جان آمده از دیکتاتوری پهلوی خاموش نمیشد. | ||
== تحولات ایران تا قبل از کنفرانس گوادلوپ == | == تحولات ایران تا قبل از کنفرانس گوادلوپ == | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
ابراهیم یزدی میگوید که علاوه بر تماس از طریق نمایندگان ژیسکاردستن، پنج تماس مستقیم نیز از طرف آمریکاییها با خمینی گرفته شد. به این ترتیب که وارن زیمرمن از جانب دولت آمریکا پیغام داد، ژنرال هایزر مطمئن است فرماندهان ارتش را از کودتا منصرف کرده و دولت آمریکا معتقد است که نمایندگان صلاحیتدار خمینی با فرماندهان نظامی مذاکره کنند و این ملاقاتها بسیار مفید خواهد بود.<ref name=":2" /> | ابراهیم یزدی میگوید که علاوه بر تماس از طریق نمایندگان ژیسکاردستن، پنج تماس مستقیم نیز از طرف آمریکاییها با خمینی گرفته شد. به این ترتیب که وارن زیمرمن از جانب دولت آمریکا پیغام داد، ژنرال هایزر مطمئن است فرماندهان ارتش را از کودتا منصرف کرده و دولت آمریکا معتقد است که نمایندگان صلاحیتدار خمینی با فرماندهان نظامی مذاکره کنند و این ملاقاتها بسیار مفید خواهد بود.<ref name=":2" /> | ||
[[پرونده:پیروزی انقلاب ضد سلطنتی.JPG|alt=پیروزی انقلاب ضد سلطنتی- گنفرانس گوادلوپ|بندانگشتی|250x250پیکسل|پیروزی [[انقلاب ضد سلطنتی]] در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷]] | [[پرونده:پیروزی انقلاب ضد سلطنتی.JPG|alt=پیروزی انقلاب ضد سلطنتی- گنفرانس گوادلوپ|بندانگشتی|250x250پیکسل|پیروزی [[انقلاب ضد سلطنتی]] در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷]] | ||
در واقع آمریکا در روند حوادث متوجه شد که دولت بختیار نیز توان مقابله با موج انقلاب مردم را ندارد، به همین | در واقع آمریکا در روند حوادث متوجه شد که دولت بختیار نیز توان مقابله با موج انقلاب مردم را ندارد، به همین دلیل چاره را در توافق با نمایندگان خمینی برای انتقال آرام قدرت و گرفتن قولهای لازم برای تأمین منافع آمریکا و جلوگیری از تأثیرگذاری نیروهای انقلابی برآمده از انقلاب مردم ایران میدید. در همین راستا ژنرال هایزر به ارتشبد قرهباغی، رئیس ستاد ارتش شاهنشاهی پیشنهاد کرد که خوب است با [[مهدی بازرگان|بازرگان]] و [[محمد بهشتی|بهشتی]] نمایندگان مخالفین و خمینی ملاقات کند.<ref name=":2" /> | ||
۲۱ دیماه سایروس ونس، وزیر امور خارجه ایالات متحده اعلام کرد: «شاه باید ایران را ترک کند.»<ref name=":2" /> | ۲۱ دیماه سایروس ونس، وزیر امور خارجه ایالات متحده اعلام کرد: «شاه باید ایران را ترک کند.»<ref name=":2" /> |