۱٬۶۵۱
ویرایش
کاربر:Omid/5صفحه تمرین: تفاوت میان نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
=== مخالفت با جمهوری رضاخانی === | === مخالفت با جمهوری رضاخانی === | ||
شعار جمهوریخواهی از راههایی بود که رضاخان برای ساقط کردن حکومت قاجار و تصاحب کامل قدرت در پیش گرفته بود. ایده استقرار رژیم جمهوری در ایران درنیمه دوم اسفند ۱۳۰۲ مطرح شد و طرفداران [[رضاشاه پهلوی|رضاخان]] برای تهیه زمینه اجرای این نقشه، تلگرافهای متعددی از سراسر کشور برای برقراری جمهوری در ایران به تهران فرستادند و با دامن زدن به تظاهرات روزمره، این طرح را به موج بزرگ اجتماعی-سیاسی تبدیل کردند. | |||
در ۲۸ اسفند ۱۳۰۲ تعداد بسیاری از مردم تهران در مسجد شاه اجتماع کرده و به مخالفت با جمهوری رضاخانی پرداختند. رهبری این حرکت با حسن مدرس بود. روز بعد، تعداد بیشتری به سوی مجلس راهپیمایی کرده و مخالفت خود را با رضاخان اعلام کردند. این تظاهرات، روز دوم فروردین ۱۳۰۳ نیز در مقابل ساختمان مجلس و در شرایطی که نمایندگان آماده بررسی و تصویب طرح جمهوری رضاخانی بودند، تکرار شد و به زد و خورد مردم با مأموران [[رضاشاه پهلوی|رضاخان]] انجامید.<ref>[https://www.porseman.com/article/%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA-%D9%85%D8%AF%D8%B1%D8%B3-%D8%A8%D8%A7-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%D9%8A%D8%AA%D8%9F/150137 مخالفت مدرس با جمهوریت؟]</ref><ref>فعالیتهای اجتماعی-سیاسی سید حسن مدرس، ص ۱۵۶ و ۱۵۷ و ۱۵۸</ref> | |||
عبدالله مستوفی در تحلیل پیرامون این مساله نوشته است:<blockquote>«سردار سپه به خوبی فهمیده بود که پارهای از آزادیخواهان بیمزه و خیالباف در این کشور هستند که به مجرد شنیدن اسم جمهوری، تصور خواهند کرد که با این طرز حکومت، فورا ایران نظیر فرانسه و سوییس و آمریکا خواهد شد و همین که تغییر طرز حکومت و جمهوری در افواه بیفتد، بیشتر از سلطنت او که عملیات گذشته، او را مستبدتر از پدر و جدّ اعلای سلطان احمد شاه هم معرفی کرده است، طرفدار پیدا خواهد کرد و اگر یکی دو سال به عنوان ریاست جمهوری بر این کشور حکمفرمایی کند، از ریاست جمهوری تا سلطنت، آن هم در نزد ایرانیها که اکثریتشان شاهدوست تاریخی هستند، یکی قدم کوچک بیش تر نیست.</blockquote><blockquote>بنابراین مناسبتر، سادهتر و طبیعیتر این است که به دست آزادیخواهان دو آتشه خود را به ریاست جمهوری برساند تا بعدها به دست سلطنتطلبان، تاج و تخت را تصرف و سلطنت را در خانوادهی خویش مستقر نماید. این است ... که تغییر طرز حکومت را محرمانه با خواص خود از نظامیان و وکلایی که با او هم دست شده بودند، به میان گذاشته و از رؤسای آن ها قول مساعد گرفت.»<ref>شرح حال زندگی من، ج۳، عبدالله مستوفی، ص ۵۸۴ و ۵۸۵</ref></blockquote> | |||
== فعالیتهای سیاسی در دوره پهلوی == | == فعالیتهای سیاسی در دوره پهلوی == | ||
نخستین اقدام حسن مدرس در مجلس ششم، مخالفت با اعتبارنامه نمایندگانی بود که با مداخله نظامیان انتخاب شده بودند و چون این امر با تایید و حتی فرمان رضاخان انجام گرفته بود، مخالفت مدرس ضدیت با شاه به شمار میآمد.<ref>فعالیتهای اجتماعی-سیاسی آیتالله سید حسن مدرس، ص ۱۶۴</ref> | |||
=== سوقصد به جان حسن مدرس === | === سوقصد به جان حسن مدرس === | ||
صبح روز هفتم آبان ۱۳۰۵، هنگامی که حسن مدرس برای تدریس به مدرسه سپهسالار میرفت، در کوچهای مورد هدف گلوله قرار گرفت که بر اثر آن از ناحیه کتف و ساعد زخمی شد. وی در بیمارستان به رضاخان در پیامی گفت:<blockquote>«به کوری چشم بدخواهان، من هنوز زندهام.»<ref>فعالیتهای اجتماعی-سیاسی آیتالله سید حسن مدرس، ص ۱۶۵</ref></blockquote> | |||
=== جلوگیری از ورود مدرس به مجلس هفتم === | === جلوگیری از ورود مدرس به مجلس هفتم === | ||
با فرا رسیدن دوره هفتم مجلس شورای ملی در سال ۱۳۰۷، [[رضاشاه پهلوی|رضاخان]] تصمیم گرفت از ورود مدرس به مجلس جلوگیری کند. به همین دلیل، در انتخاباتی که ترتیب داد اعلام کرد، مدرس حتی یک رای نیاورده است. در مقابل، حسن مدرس در مجلس با اشاره به تقلب انجام گرفته در انتخابات گفت:<ref>فعالیتهای اجتماعی-سیاسی آیتالله سید حسن مدرس، ص ۱۶۶</ref><blockquote>«اگر بیست هزار نفر از مردمی که در دوره گذشته به من رای دادند، مرده باشند یا رای نداده باشند، پس آن یک رای که خودم به خودم دادم چه شده است!»<ref>مدرس قهرمان آزادی، حسین مکی، ج۵، ص ۱۲۹</ref></blockquote>رضاخان سپس با تهدید به مدرس دستور داد از سیاست دوری کند. | |||
== تبعید و قتل حسن مدرس == | == تبعید و قتل حسن مدرس == | ||
در شامگاه ۱۶ مهر ۱۳۰۷، سرتیپ درگاهی، رئیس شهربانی تهران و همراهانش به منزل مدرس هجوم آورده و وی را دستگیر کردند و او را به خواف تبعید کردند. مدرس نه سال و اندی در خواف و در تبعید به سر برد. سپس او را به کاشمر منتقل و در دهم آذر ۱۳۱۶، بر اثر سمی کردن چای، مدرس را به قتل رساندند.<ref>فعالیتهای اجتماعی-سیاسی آیتالله سید حسن مدرس، ص ۱۶۸</ref> | |||
سرتیپ | |||
== مخالفت با حق رای زنان == | == مخالفت با حق رای زنان == | ||