۱٬۶۵۱
ویرایش
انقلاب فرهنگی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
| notes = | | notes = | ||
| sidebox = | | sidebox = | ||
}}'''انقلاب فرهنگی''' تصمیمی بود که خمینی در | }}'''انقلاب فرهنگی''' تصمیمی بود که خمینی در سالهای ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲ خورشیدی با هدف پاک‌سازی استادان و دانشجویانی که از دید حکومت جمهوری اسلامی ایران، «غرب‌زده» به‌شمار می‌رفتند، صورت پذیرفت. انقلاب فرهنگی هدفش را اسلامی‌سازی دانشگاههای مدرن و از بین بردن فاصله بین دو نظام آموزش عالی مجزای حوزوی و دانشگاهی قرار داد. البته با گذشت زمان و کنار رفتن پرده های ابهام بیشتر آشکار شد که هدف اصلی آن حذف مخالفان و روشنفکران و هواداران جریان‌های سیاسی مخالف بود. دانشگاه در آن زمان محلی بود که روشنفکران، فعالان سیاسی و هواداران جریان‌های سیاسی مختلف می‌توانستند در آن برای اهداف خود فعالیت کنند.<ref>سایت سازمان مجاهدین خلق کودتای موسوم به انقلاب [https://event.mojahedin.org/i/events/4844 فرهنگی]</ref>. | ||
دانشگاه که در [[انقلاب ضد سلطنتی]] نقشی فعال داشت، پس از انقلاب، محلی بود که دانشجویان در آن با استفاده از آزادی موجود، به تبادل نظر و بحث نشسته و فعالیت می‌کردند. | |||
جمعی رنگارنگ از هواداران جریانات سیاسی، | جمعی رنگارنگ از هواداران جریانات سیاسی، دانشجویان پیشگام (هوادار سازمان چریک‌های فدایی خلق)، انجمن دانشجویان مسلمان، (هوادار سازمان مجاهدین خلق)، و دانشجویان هوادار راه‌کارگر، پیکار هرکدام برای خود دفتری در دانشگاهها داشتند. می‌توان گفت ضعیف‌ترین گروه، مجموعه‌ای از دانشجویان طرفدار حکومت با نام انجمن اسلامی دانشجویان بود. این مجموعه اگر چه بسیار کوچک بوده و پایگاه فکری مستحکم و قابلیت فعالیت گسترده نداشت اما متعلق به حکومت و در جهت پیشبرد خطوط [[روح‌الله خمینی|خمینی]] عمل می کرد.<ref>دویچه وله انقلاب فرهنگی بزرگترین یورش در سیاسی‌ترین دوره جنبش [https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DB%8C%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D9%88%D دانشجویی]</ref> | ||
هدف دانشجویان و دانشگاهیان جا انداختن آزادی‌های سیاسی و بازگشت جامعه به روال عادی زندگی و برگرداندن کلاسهای درس به مجرای آکادمیک خود بود. اما با حمله به دانشگاه و انقلاب فرهنگی تمامی این اهداف ناموفق ماند<ref>دویچه وله«انقلاب فرهنگی» بزرگترین یورش در سیاسی‌ترین دوره جنبش [https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DB%8C%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D9%88%D دانشجویی]</ref>. | هدف دانشجویان و دانشگاهیان جا انداختن آزادی‌های سیاسی و بازگشت جامعه به روال عادی زندگی و برگرداندن کلاسهای درس به مجرای آکادمیک خود بود. اما با حمله به دانشگاه و انقلاب فرهنگی تمامی این اهداف ناموفق ماند<ref>دویچه وله«انقلاب فرهنگی» بزرگترین یورش در سیاسی‌ترین دوره جنبش [https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%DB%8C%D9%88%D8%B1%D8%B4-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D9%88%D دانشجویی]</ref>. | ||
خمینی که در سخنرانی‌های مختلف فضای آن‌زمان جامعه را علیه گروههای اپوزیسیون تهییج می‌کرد، در سخنرانی خود در روزهای پایانی فروردین ۵۹ حکم نهایی را در مورد | خمینی که در سخنرانی‌های مختلف فضای آن‌زمان جامعه را علیه گروههای اپوزیسیون تهییج می‌کرد، در سخنرانی خود در روزهای پایانی فروردین ۵۹ حکم نهایی را در مورد آنها داد. او از برچیدن دفاتر گروههای اپوزیسیون ظرف سه روز و زدوده شدن نیروهای وابسته به شرق و غرب سخن گفت. | ||
بنی‌صدر پس از فرمان خمینی مبنی بر برچیدن دفاتر نیروهای اپوزیسون از دانشگاه، در ۳۰ فروردین ۱۳۵۹ فرمان حمله به دانشگاه را صادر کرد و بدین ترتیب پروژه‌ی عنوان انقلاب فرهنگی با حمله به | بنی‌صدر پس از فرمان خمینی مبنی بر برچیدن دفاتر نیروهای اپوزیسون از دانشگاه، در ۳۰ فروردین ۱۳۵۹ فرمان حمله به دانشگاه را صادر کرد و بدین ترتیب پروژه‌ی عنوان انقلاب فرهنگی با حمله به دانشگاهها آغاز شد. | ||
بعد از | بعد از کشمکش‌هایی که با خونریزی و اعمال خشونت همراه بود، سرانجام بعد از یک هفته درگیری پایان یافت و مراکز آموزش عالی برای مدتی نامعلوم تعطیل شدند. حدود دو سال طول کشید تا مجددا آموزش عالی در ایران به جریان افتد. بسیاری این تعطیلی را یک فاجعه آموزشی دانسته‌اند. پس از آن هیئت‌هایی از طرف سازمان‌دهندگان انقلاب فرهنگی به تصفیه هزاران استاد دانشگاه و دانشجو پرداخته و آنها از دانشگاه اخراج کردند. | ||
==تاریخچه‌ی انقلاب فرهنگی== | ==تاریخچه‌ی انقلاب فرهنگی== | ||
یکی از اهدف تعطیلی دانشگاهها و آغاز | یکی از اهدف تعطیلی دانشگاهها و آغاز طرح انقلاب فرهنگی که به دستور خمینی و حمایت سایر دست اندرکاران جمهوری اسلامی اجرا شده بود، یکپارچه‌سازی و تصفیه‌ی دانشگاه از عوامل عموما مخالف در دانشگاهها بود.<ref>سایت برترینها چرا انقلاب [http://www.bartarinha.ir/fa/news/197495/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C فرهنگی]</ref> | ||
بعد از انقلاب ضد سلطنتی | بعد از انقلاب ضد سلطنتی [[سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران|سازمان چریک‌های فدایی خلق]] و [[سازمان مجاهدین خلق ایران|سازمان مجاهدین خلق]] در دانشگاه به تبلیغ و تشکیل کلاسهای تئوری و برگزاری میتینگ می‌پرداختند. همچنین سازمان مجاهدین خلق ایران که اساسا توسط دانشجویان پایه ریزی شده بود در میان دانشگاهیان و اساتید دانشگاه هواداران بسیاری داشتند. | ||
===کلاسهای تببین مسعود رجوی=== | ===کلاسهای تببین مسعود رجوی=== | ||
درحقیقت پس از انقلاب و ساقط شدن محمدرضا | درحقیقت پس از انقلاب و ساقط شدن [[محمدرضا پهلوی|محمدرضا شاه]]، برای سران جمهوری اسلامی چنین فضایی قابل تحمل نبود. آنها قصد داشتند دانشگاه را از عناصر سیاسی خالی کرده و آن را با اهداف خود همسو سازند. در آن زمان سرکوب مخالفین در خیابان‌ها آغاز شده بود و محیط دانشگاه نیز از نظر حکومت نباید به محیط امنی برای فعالیت‌های سیاسی تبدیل می‌شد. یکی از موانع جدی که بعدها معلوم شد تهدید شماره یک در ذهن خمینی به شمار می رفت کلاسهای تبیین جهان مسعود رجوی در دانشگاه صنعتی شریف بود.<ref>سایت مجاهدین خلق کودتای موسوم به انقلاب [[فرهنگی]]</ref>[[پرونده:مسعود رجوی در دانشگاه صنعتی شریف -۱۳۵۸.jpg|جایگزین=مسعود رجوی در دانشگاه صنعتی شریف -۱۳۵۸|بندانگشتی|مسعود رجوی در دانشگاه صنعتی شریف -۱۳۵۸|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF_%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87_%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C_%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81_-%DB%B1%DB%B3%DB%B5%DB%B8.jpg]]در این دوران مسعود رجوی در نیمه سال ۱۳۵۸ کلاسهایی را تحت عنوان تبیین جهان در دانشگاه صنعتی شریف آغاز نمود که به آموزش فلسفه و ایدئولوژی مجاهدین می‌پرداخت. در این کلاس‌ها بیش از ۱۰ هزار نفر شرکت می‌کردند. سپس فیلم‌ها و فایل صوتی آن و همچنین متون پیاده شده آن در سراسر کشور توزیع می‌شد. هم اکنون کتابی در ۱۶ جلد به نام تبیین جهان وجود دارد که نتیجه ۱۶ جلسه از کلاسهای مسعود رجوی است. | ||
در ۹ فروردین ۱۳۵۹ روزنامه فرانسوی لوموند دراین‌باره نوشت: | در ۹ فروردین ۱۳۵۹ روزنامه فرانسوی لوموند دراین‌باره نوشت:<blockquote>«یکی از وقایع بسیار مهمی که نباید در تهران از دست داد، دروس فلسفه مقایسه‌ای است که آقای مسعود رجوی هر جمعه بعد از ظهر تدریس می‌کند. در حدود ۱۰هزار نفر با ارائه کارت ورودی در زمین چمن دانشگاه شریف به مدت ۳ ساعت به سخنان رهبر مجاهدین خلق گوش فرا می‌دهند. آقای [[مسعود رجوی]] با سخنوری آموزنده‌اش و نیز جوانی خود (وی ۳۲ سال بیشتر سن ندارد) طرفدار بسیار دارد. میتینگ‌های سیاسی‌یی که وی در پایتخت و شهرستانها برگزار می‌کند، توده‌های ۱۰۰ هزار نفری، ۲۰۰ هزار نفری و بعضی اوقات ۳۰۰ هزار نفری را جلب می‌کند.»<ref>[https://www.mojahedin.org/i/%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C مسعود رجوی و فراز و نشیبهای مبارزه با دو دیکتاتوری]، سایت سازمان مجاهدین خلق</ref></blockquote>این کلاس‌ها البته از طرف حاکمیت خمینی که می‌رفت بر همه امور سلطه پیدا کند، قابل تحمل نبود اما خمینی به‌علت شرایط انتخابات نمی‌خواست تا پیش از انتخابات مقابل نسل جوان و دانشجویان فعال در آن زمان بایستد. پس از پایان انتخابات در بهمن ماه همان سال با یک کودتای فرهنگی که به بستن دانشگاهها منجر شد، کلاسهای مسعود رجوی نیز تعطیل گردید و ناتمام ماند.<ref>[https://www.mojahedin.org/i/%D9%85%D8%B3%D8%B9%D9%88%D8%AF-%D8%B1%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D8%AE%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C مسعود رجوی و فراز و نشیبهای مبارزه با دو دیکتاتوری]، سایت سازمان مجاهدین خلق</ref> | ||
از نگاه بسیاری یکی دیگر از دلایل کلید خوردن این پروژه که در سخنرانی خمینی به همین مناسبت نیز بیان شد عکس العملی بود که به شکست انجمن‌های اسلامی نشان داد. این انجمن‌ها در انتخابات دانشگاهها کمتر از ده درصد آرا را آورده بودند. بنی صدر بعد از برکناری خود در روزنامه‌اش به آن اشاره می‌کند که موضوع شکست نیروهای اسلامی دانشجویان خط امام و طرفداران نظام در انتخابات دانشگاهها در شورای انقلاب نیز مطرح می‌شود.<ref>[https://engelabfarhangi.wordpress.com/2013/04/11/%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%DB%8C%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86/ انقلاب فرهنگی]، وبلاگ</ref> | |||
از نگاه بسیاری یکی دیگر از دلایل کلید خوردن این پروژه که در سخنرانی خمینی به همین مناسبت نیز بیان شد عکس العملی بود که به شکست | |||
===اولین گام‌ها برای انقلاب فرهنگی=== | ===اولین گام‌ها برای انقلاب فرهنگی=== | ||
پس از اشغال سفارت آمریکا در تهران، خمینی، در پیام نوروزی خود، در فروردین ۵۹ اول فروردین اعلام کرد:[[پرونده:پیام و عکس خمینی روزنامه کیهان.jpg|جایگزین=پیام و عکس خمینی روزنامه کیهان|بندانگشتی|پیام و عکس خمینی روزنامه کیهان|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%B9%DA%A9%D8%B3_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86.jpg]]<blockquote>«باید انقلابی اساسی در تمام | پس از اشغال سفارت آمریکا در تهران، خمینی، در پیام نوروزی خود، در فروردین ۵۹ اول فروردین اعلام کرد:[[پرونده:پیام و عکس خمینی روزنامه کیهان.jpg|جایگزین=پیام و عکس خمینی روزنامه کیهان|بندانگشتی|پیام و عکس خمینی روزنامه کیهان|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85_%D9%88_%D8%B9%DA%A9%D8%B3_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%DA%A9%DB%8C%D9%87%D8%A7%D9%86.jpg]]<blockquote>«باید انقلابی اساسی در تمام دانشگاههای سراسر ایران به‌وجود آید... تا دانشگاه محیط سالمی‌شود برای تدریس علوم عالی اسلامی». او در همین پیام «طبقه روشنفکر دانشگاهی» را «بریده از مردم» خواند و تأکید کرد: «اکثر ضربات مهلکی که به این اجتماع خورده است از دست اکثر همین روشنفکران دانشگاه رفته‌یی است که همیشه خود را بزرگ می‌دیدند و می‌بینند»<ref>روزنامه جمهوری اسلامی، ۶فروردین ۱۳۵۹</ref></blockquote>چند روز بعد، رئیس وقت شهربانی در بخشنامه‌ای از مسؤولان دانشگاهها خواست که از صدور مجوز برگزاری مراسم برای احزاب سیاسی در دانشگاهها خودداری نمایند<ref>سایت خبرنامه گویا انقلاب [https://news.gooya.com/politics/archives/2010/09/110933.php فرهنگی]</ref>. پیام خمینی تظاهراتی را در دانشگاهها علیه تشکل‌های دانشجویی مخالف جریان حاکم به همراه داشت. اولین حرکت مهم در ۲۱ فروردین ۱۳۵۹ در دانشگاه تبریز انجام شد و با تصرف تمامی اتاق‌های تشکل‌های مزبور به پایان رسید. کمی قبل از پیام نوروزی خمینی، در ۸ اسفند ۱۳۵۸ مصطفی میرسلیم، معاون سیاسی سرپرست وزارت کشور طی نامه‌ای از وزیر علوم درخواست کرد که :<blockquote>«رؤسای دانشگاهها از اجازه دادن به گروههای سیاسی به هر عنوان برای برگزاری مراسم سخنرانی و تبلیغات سیاسی خودداری کنند.»</blockquote>البته بدیهی بود که وزیر علوم به تنهایی قادر به انجام چنین کاری در فضای آن زمان دانشگاه نبود<ref>سایت کشتار دانشجویان انقلاب فرهنگی و کشتار [https://engelabfarhangi.wordpress.com/2013/04/11/%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%DB%8C%D8%A8%D9%87%D8%B4%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%88%D9%85%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86/ دانشجویان]</ref>.<ref>سایت عصر نو انقلاب فرهنگی بخش [http://asre-nou.net/php/view_print_version.php?objnr=11470 اول]</ref> | ||
===سخنرانی خمینی پیش زمینه انقلاب فرهنگی=== | ===سخنرانی خمینی پیش زمینه انقلاب فرهنگی=== | ||
در ۲۹ فروردین همان سال خمینی طی سخرانی شدیداللحنی گفت:<blockquote>«ما از محاصره اقتصادی و تجاوز نظامی نمی‌هراسیم. ما از دانشگاههای غربی و آموزش جوانان ما در جهت منافع شرق و غرب است می‌هراسیم.»<ref>سایت [http://www.imam-khomeini.ir/fa/c76_120583/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C/-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%D8%B پرتال] خمینی</ref></blockquote>[[پرونده:خمینی در حال سخنرانی.jpg|جایگزین=خمینی در حال سخنرانی|بندانگشتی|خمینی در حال سخنرانی|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C.jpg]]در این روز شورای انقلاب در پی دیدار با خمینی مهلتی سه روزه به گروه‌ها و احزاب سیاسی برای تعطیلی دفاتر خود در دانشگاههای سراسر کشور داد. در پی اطلاعیه شورای انقلاب، در این روز درگیری‌های گسترده‌ای میان انجمن‌های اسلامی و دیگر گروههای سیاسی در مراکز آموزش عالی در تهران، شیراز، مشهد، بابلسر، کرج و جهرم رخ داد. | در ۲۹ فروردین همان سال خمینی طی سخرانی شدیداللحنی گفت:<blockquote>«ما از محاصره اقتصادی و تجاوز نظامی نمی‌هراسیم. ما از دانشگاههای غربی و آموزش جوانان ما در جهت منافع شرق و غرب است می‌هراسیم.»<ref>سایت [http://www.imam-khomeini.ir/fa/c76_120583/%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4_%D9%88_%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C/-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%B3_%D8%AF%D8%B1_%D8%B پرتال] خمینی</ref></blockquote>[[پرونده:خمینی در حال سخنرانی.jpg|جایگزین=خمینی در حال سخنرانی|بندانگشتی|خمینی در حال سخنرانی|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%AD%D8%A7%D9%84_%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C.jpg]]در این روز شورای انقلاب در پی دیدار با خمینی مهلتی سه روزه به گروه‌ها و احزاب سیاسی برای تعطیلی دفاتر خود در دانشگاههای سراسر کشور داد. در پی اطلاعیه شورای انقلاب، در این روز درگیری‌های گسترده‌ای میان انجمن‌های اسلامی و دیگر گروههای سیاسی در مراکز آموزش عالی در تهران، شیراز، مشهد، بابلسر، کرج و جهرم رخ داد. | ||
| خط ۷۲: | خط ۶۸: | ||
«... اگر در ظرف ۳روز از صبح شنبه (۳۰فروردین) تا پایان روز دوشنبه (اول اردیبهشت) این ستادهای عملیاتی گروههای گوناگون برچیده نشوند شورای انقلاب مصمّم است که همه با هم یعنی رئیس‌جمهوری (بنی صدر) و اعضای شورا مردم را فراخوانند و همراه با مردم در دانشگاهها حاضر شوند و این کانونهای اختلاف را برچینند».<ref>آژانس ایران خبر خمینی کیست؟[http://irankhabarnews.blogspot.com/2018/06/blog-post_3.html <nowiki>[2]</nowiki>]</ref> | «... اگر در ظرف ۳روز از صبح شنبه (۳۰فروردین) تا پایان روز دوشنبه (اول اردیبهشت) این ستادهای عملیاتی گروههای گوناگون برچیده نشوند شورای انقلاب مصمّم است که همه با هم یعنی رئیس‌جمهوری (بنی صدر) و اعضای شورا مردم را فراخوانند و همراه با مردم در دانشگاهها حاضر شوند و این کانونهای اختلاف را برچینند».<ref>آژانس ایران خبر خمینی کیست؟[http://irankhabarnews.blogspot.com/2018/06/blog-post_3.html <nowiki>[2]</nowiki>]</ref> | ||
===موضع‌گیری بنی صدر در مورد انقلاب فرهنگی=== | ===موضع‌گیری بنی صدر در مورد انقلاب فرهنگی=== | ||
در فروردین ماه سال ۱۳۵۹ دولت بنی صدر به گروههای سیاسی سه روز مهلت داد که دفاتر خود را به بیرون دانشگاه انتقال دهند. او گفت:[[پرونده:بنی‌صدر و خمینی.jpg|جایگزین=بنی‌صدر و خمینی|بندانگشتی|بنی‌صدر و خمینی|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B5%D8%AF%D8%B1_%D9%88_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C.jpg]]<blockquote>«ما نمی خواهیم در دانشگاه هیچ گروهی را تصفیه کنیم یا بگوییم نفس نکشد، اما کجای دنیا یک گروهی ۵۹ اتاق در اختیار دارد و هرجور بخواهد رتق و فتق می کند؟ دانشگاه جای بحث آزاد است، اما جای تبدیل شدن به ستاد نیست». </blockquote>بنی صدر دانشجوها را تهدید کرد که در صورت تعطیل نکردن دفاتر، خودش وارد قضیه شود: «سه روز قرار گذاشتیم که دانشگاه را به حالت اول بازگردانند و | در فروردین ماه سال ۱۳۵۹ دولت بنی صدر به گروههای سیاسی سه روز مهلت داد که دفاتر خود را به بیرون دانشگاه انتقال دهند. او گفت:[[پرونده:بنی‌صدر و خمینی.jpg|جایگزین=بنی‌صدر و خمینی|بندانگشتی|بنی‌صدر و خمینی|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%A8%D9%86%DB%8C%E2%80%8C%D8%B5%D8%AF%D8%B1_%D9%88_%D8%AE%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C.jpg]]<blockquote>«ما نمی خواهیم در دانشگاه هیچ گروهی را تصفیه کنیم یا بگوییم نفس نکشد، اما کجای دنیا یک گروهی ۵۹ اتاق در اختیار دارد و هرجور بخواهد رتق و فتق می کند؟ دانشگاه جای بحث آزاد است، اما جای تبدیل شدن به ستاد نیست». </blockquote>بنی صدر دانشجوها را تهدید کرد که در صورت تعطیل نکردن دفاتر، خودش وارد قضیه شود: «سه روز قرار گذاشتیم که دانشگاه را به حالت اول بازگردانند و آنها بساطشان را از دانشگاه برچینند اگر فکر کنند حرفی است که می زنیم بدون اینکه دنباله داشته باشد من خودم از مردم دعوت می کنم با خود و اعضای شورای انقلاب در دانشگاه ها حضور داشته باشند و ما آن ستادها را تعطیل می کنیم.»<ref>رادیو زمانه بازخوانی انقلاب [https://www.radiozamaneh.com/44061 فرهنگی]</ref> | ||
==اعلامیه دوم شورای انقلاب وفشار بر گروههای دانشجویی در اجرای طرح انقلاب فرهنگی== | ==اعلامیه دوم شورای انقلاب وفشار بر گروههای دانشجویی در اجرای طرح انقلاب فرهنگی== | ||
صدور اعلامیه دوم شورای انقلاب فشار بر روی گروههای دانشجویی دگر اندیش افزایش پیدا می‌کند. مفاد این اعلامیه به شرح زیر است: | صدور اعلامیه دوم شورای انقلاب فشار بر روی گروههای دانشجویی دگر اندیش افزایش پیدا می‌کند. مفاد این اعلامیه به شرح زیر است: | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۹۶: | ||
۱۰- پس از انجام عملیات و برقراری نظم دانشگاهها از روز سه شنبه دوم اردیبهشت افتتاح خواهد شد. »(ر. ک به روزنامه جمهوری اسلامی: مورخ ۳۱ فروردین ۱۳۵۹ ص ۲)<ref>رادیو زمانه بازخوانی انقلاب [https://www.radiozamaneh.com/44061 فرهنگی]</ref> | ۱۰- پس از انجام عملیات و برقراری نظم دانشگاهها از روز سه شنبه دوم اردیبهشت افتتاح خواهد شد. »(ر. ک به روزنامه جمهوری اسلامی: مورخ ۳۱ فروردین ۱۳۵۹ ص ۲)<ref>رادیو زمانه بازخوانی انقلاب [https://www.radiozamaneh.com/44061 فرهنگی]</ref> | ||
===حمله به دانشگاهها=== | ===حمله به دانشگاهها=== | ||
* حملات با سخنرانی رفسنجانی در دانشگاه تبریز در ۲۶ فروردین آغاز گردیدند. بدنبال این سخنرانی، دانشجویان در بخش پرسش و پاسخ او را مورد مؤاخذه قرار دادند اما رفسنجانی تهدید به تصفیه دانشگاهها نمود که با هو کردن دانشجویان مواجه شده و دانشگاه را ترک کرد. بدنبال آن حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ دانشجوی حزب اللهی در ساختمان مرکزی دانشگاه تبریز دست به تحصن زدند. دکتر فاروقی رییس وقت دانشگاه تبریز | * حملات با سخنرانی رفسنجانی در دانشگاه تبریز در ۲۶ فروردین آغاز گردیدند. بدنبال این سخنرانی، دانشجویان در بخش پرسش و پاسخ او را مورد مؤاخذه قرار دادند اما رفسنجانی تهدید به تصفیه دانشگاهها نمود که با هو کردن دانشجویان مواجه شده و دانشگاه را ترک کرد. بدنبال آن حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ دانشجوی حزب اللهی در ساختمان مرکزی دانشگاه تبریز دست به تحصن زدند. دکتر فاروقی رییس وقت دانشگاه تبریز آنها را مورد انتقاد قرار داده و گفت: «سرنوشت ۱۲۰۰۰ دانشجو را تابع احساسات چند صد نفر نخواهد کرد.» | ||
[[پرونده:حمله چماقداران به دانشجویان.jpg|جایگزین=حمله چماقداران به دانشجویان|بندانگشتی|حمله چماقداران به دانشجویان|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%DA%86%D9%85%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86.jpg]]در ۲۸فروردین ۵۹ جمعی از تعداد زیادی از بسیجیان یا لباس شخصی‌ها و کسانی که در آن زمان به | [[پرونده:حمله چماقداران به دانشجویان.jpg|جایگزین=حمله چماقداران به دانشجویان|بندانگشتی|حمله چماقداران به دانشجویان|پیوند=https://www.iran-pedia.org/wiki/%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87:%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87_%DA%86%D9%85%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%A8%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C%D8%A7%D9%86.jpg]]در ۲۸فروردین ۵۹ جمعی از تعداد زیادی از بسیجیان یا لباس شخصی‌ها و کسانی که در آن زمان به آنها چماقدار می‌گفتند پس از یک راهپیمایی به دانشگاه تبریز حمله کرده و دفاتر و کتابخانه‌های گروههای سیاسی را تخریب کرده و آتش زدند. خبرگزاری پارس متعلق به سپاه پاسداران از این افراد به نام دانشجویان انقلابی دانشگاه تبریز نام برد.<ref>خبرگزاری پارس سپاه پاسداران -۲۸فروردین ۵۹</ref> | ||
در همین روز افراد مسلّح در سراسر شهرهای ایران به دانشگاهها یورش بردند و برای بستن دانشگاه اقدامات قهر آمیز را آغاز کردند. | در همین روز افراد مسلّح در سراسر شهرهای ایران به دانشگاهها یورش بردند و برای بستن دانشگاه اقدامات قهر آمیز را آغاز کردند. | ||
*در رشت، حزب الله و در راس | *در رشت، حزب الله و در راس آنها هادی غفاری و امامی کاشانی با همکاری انصاری استاندار و کریمی دادستان شهر روز سوم اردیبهشت به دانشگاه حمله کرده و با کشتن ۱۲ نفر و زخمی و دستگیر نمودن بسیاری دیگردانشگاه را به تصرف خود در آوردند. اسامی کشته شدگان دراین حملات عبارتند از | ||
منیره موسی پور، امان الله ایمانی، جهانی ، محمد شادمان، خسرو بنیاد، اصغر مجابرآبادی، علی صفر زاده(طرقی) – محصل، اصغر بیک آبادی – کارمند، پیروز برانداخت، جواد گرگری، اصغر گنجی و احمد گنجه ای. همچنین فرامرز حمید که از دستگیر شدگان بود در تابستان در شهر رشت در یک محاکمه به تیرباران محکوم شده و تیرباران می‌شود. | منیره موسی پور، امان الله ایمانی، جهانی ، محمد شادمان، خسرو بنیاد، اصغر مجابرآبادی، علی صفر زاده(طرقی) – محصل، اصغر بیک آبادی – کارمند، پیروز برانداخت، جواد گرگری، اصغر گنجی و احمد گنجه ای. همچنین فرامرز حمید که از دستگیر شدگان بود در تابستان در شهر رشت در یک محاکمه به تیرباران محکوم شده و تیرباران می‌شود. | ||
| خط ۱۴۵: | خط ۱۴۱: | ||
· جلال‌الدین فارسی<ref>بی بی سی فارسی [http://www.bbc.com/persian/iran/2009/12/091213_m_caltural_revolution_25th_anniversary انقلاب] فرهنگی؛ تصمیم گیران دیروز، مخالفان امروز</ref> | · جلال‌الدین فارسی<ref>بی بی سی فارسی [http://www.bbc.com/persian/iran/2009/12/091213_m_caltural_revolution_25th_anniversary انقلاب] فرهنگی؛ تصمیم گیران دیروز، مخالفان امروز</ref> | ||
==طرح و حدت حوزه و دانشگاه و تبعات آن== | ==طرح و حدت حوزه و دانشگاه و تبعات آن== | ||
یکی از اهداف انقلاب فرهنگی، وحدت حوزه علمیه قم و دانشگاه بود. در طی این دوران محتوای بسیاری از کتاب‌های درسی و علمی طبق دیدگاه موجود شورای انقلاب فرهنگی، مورد بازبینی قرارگرفت.به شیوه‌های مختلف، دیدگاه‌های موسوم به چپ و لیبرال از | یکی از اهداف انقلاب فرهنگی، وحدت حوزه علمیه قم و دانشگاه بود. در طی این دوران محتوای بسیاری از کتاب‌های درسی و علمی طبق دیدگاه موجود شورای انقلاب فرهنگی، مورد بازبینی قرارگرفت.به شیوه‌های مختلف، دیدگاه‌های موسوم به چپ و لیبرال از آنها حذف شد و همچنین تغییراتی با هدف اسلامی کردن دانشگاه و اجرای شریعت اسلام مورد نظر خمینی در دانشگاهها اعمال گردید. این سلسله برنامه‌ها، تأثیرات زیادی بر ساختار فرهنگی و علمی ایران به‌همراه داشت؛ چنان‌که تعداد بسیاری از اساتید ایران را ترک کردند. | ||
به گفته نیکی کدی پژوهشگر و خاور شناس آمریکایی در اثر انقلاب فرهنگی بسیاری از نخبگان کشور را ترک نمودند و از لحاظ علمی و فناوری، انقلاب فرهنگی باعث به عقب راندن ایران گردید به گفته شیرین هانتر نظام آموزشی ایران بعد از انقلاب فرهنگی دچار صدمه گردید. هرچند این به دلیل اسلام نبود. زیرا ایران در دوران اسلامی شدن و بعد از گرویدن ایرانیان به اسلام رنسانسی در دانش و ادبیات را تجربه کرد.<ref>فرهنگی سالروز انقلاب [http://roooooyayabi.blogfa.com/post/35/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C فرهنگی]</ref> | به گفته نیکی کدی پژوهشگر و خاور شناس آمریکایی در اثر انقلاب فرهنگی بسیاری از نخبگان کشور را ترک نمودند و از لحاظ علمی و فناوری، انقلاب فرهنگی باعث به عقب راندن ایران گردید به گفته شیرین هانتر نظام آموزشی ایران بعد از انقلاب فرهنگی دچار صدمه گردید. هرچند این به دلیل اسلام نبود. زیرا ایران در دوران اسلامی شدن و بعد از گرویدن ایرانیان به اسلام رنسانسی در دانش و ادبیات را تجربه کرد.<ref>فرهنگی سالروز انقلاب [http://roooooyayabi.blogfa.com/post/35/%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C فرهنگی]</ref> | ||
==بازگشایی دانشگاهها و کمیته های گزینش!== | ==بازگشایی دانشگاهها و کمیته های گزینش!== | ||
بازطراحی نظام آموزش عالی بیش از زمانی که مورد انتظار بود طول کشید. این مسئله و بسته بودن دانشگاهها برای مدت طولانی وضع ناامیدکننده‌ای برای استادان دانشگاه، کارکنان و دانشجویان و از همه بدتر خیل عظیمی از فارغ‌التحصیلان مدارس که راهی برای ادامه تحصیل در پیش نداشتند، بوجود آورد. این مسئله به همراه شرایط بحرانی زمان جنگ کشور را با مشکلات بزرگی مواجه کرده بود. با در نظر گرفتن این مسایل نظام کم‌کم شروع به بازگشایی دانشگاهها نمود. در بهار ۱۳۶۱ ابتدا دانشجویانی که کمتر از ۲۵ واحد درسی برای فارغ‌التحصیلی در پیش داشتند به دانشگاهها فراخوانده شدند و سپس دانشجویان پزشکی به دانشگاهها برگشتند. ۲۷ آذرماه ۱۳۶۱، دانشگاهها و موسسات آموزش عالی کشور پس از ۳۰ ماه تعطیلی مجدداً بازگشایی شد. این روز در تقویم جمهوری اسلامی ایران، ''روز وحدت حوزه و دانشگاه'' نام گرفته‌است.با اینحال پس از بازگشایی دانشگاهها، سوابق سیاسی و عقیدتی داوطلبان ورود به دانشگاهها توسط «کمیته‌های گزینش» مورد ارزیابی قرار می‌گرفت و بسیاری از دانشجویان دارای عقاید سیاسی خاص و | بازطراحی نظام آموزش عالی بیش از زمانی که مورد انتظار بود طول کشید. این مسئله و بسته بودن دانشگاهها برای مدت طولانی وضع ناامیدکننده‌ای برای استادان دانشگاه، کارکنان و دانشجویان و از همه بدتر خیل عظیمی از فارغ‌التحصیلان مدارس که راهی برای ادامه تحصیل در پیش نداشتند، بوجود آورد. این مسئله به همراه شرایط بحرانی زمان جنگ کشور را با مشکلات بزرگی مواجه کرده بود. با در نظر گرفتن این مسایل نظام کم‌کم شروع به بازگشایی دانشگاهها نمود. در بهار ۱۳۶۱ ابتدا دانشجویانی که کمتر از ۲۵ واحد درسی برای فارغ‌التحصیلی در پیش داشتند به دانشگاهها فراخوانده شدند و سپس دانشجویان پزشکی به دانشگاهها برگشتند. ۲۷ آذرماه ۱۳۶۱، دانشگاهها و موسسات آموزش عالی کشور پس از ۳۰ ماه تعطیلی مجدداً بازگشایی شد. این روز در تقویم جمهوری اسلامی ایران، ''روز وحدت حوزه و دانشگاه'' نام گرفته‌است.با اینحال پس از بازگشایی دانشگاهها، سوابق سیاسی و عقیدتی داوطلبان ورود به دانشگاهها توسط «کمیته‌های گزینش» مورد ارزیابی قرار می‌گرفت و بسیاری از دانشجویان دارای عقاید سیاسی خاص و آنهایی که صلاحیت عقیدتی آنها به تأیید نظام نرسیده بود اجازه ثبت‌نام مجدد نیافتند.<ref>سایت oceania [https://oceania5.wordpress.com/page/1064/ <nowiki>[3]</nowiki>]</ref> | ||
==انقلاب فرهنگی، جریانی سیاسی یا فرهنگی== | ==انقلاب فرهنگی، جریانی سیاسی یا فرهنگی== | ||
سهراب بهداد استاد اقتصاد در دانشگاه دنيسون که سال ها در دانشگاه تهران به تدريس مشغول بوده، معتقد است که دانشگاه کانون های حياتی بودند که حکومت درصدد قبضه کردن | سهراب بهداد استاد اقتصاد در دانشگاه دنيسون که سال ها در دانشگاه تهران به تدريس مشغول بوده، معتقد است که دانشگاه کانون های حياتی بودند که حکومت درصدد قبضه کردن آنها بود و به همين خاطر با حمله به دانشگا ها اقدام به تعطيلی آنها کرد. | ||
بهداد می گويد:<blockquote>«از نظر من که آن سال ها در دانشگاه تهران حضورداشتم ، حمله به دانشگاه ها تحت عنوان انقلاب فرهنگی کلا و کاملا يک حرکت سياسی بود. دانشگاه جزء جاهایی بود که جمهوری اسلامی برآن کنترل و تفوقی نداشت، به ويژه دانشگاه های عمده ايران مانند دانشگاه تهران، صعنتی، پلی تکنیک، دانشگاه تبريز، اهواز و...»</blockquote>به گفته سهراب بهداد دانشگاه به لحاظ فضای فرهنگی مکانی نبود که خواست جمهوری اسلامی را برآورد کند چرا که دانشگاه ها در جريان انقلاب و بعد از انقلاب در سال ۱۳۵۷ به راستی آزادی را تجربه می کردند. | بهداد می گويد:<blockquote>«از نظر من که آن سال ها در دانشگاه تهران حضورداشتم ، حمله به دانشگاه ها تحت عنوان انقلاب فرهنگی کلا و کاملا يک حرکت سياسی بود. دانشگاه جزء جاهایی بود که جمهوری اسلامی برآن کنترل و تفوقی نداشت، به ويژه دانشگاه های عمده ايران مانند دانشگاه تهران، صعنتی، پلی تکنیک، دانشگاه تبريز، اهواز و...»</blockquote>به گفته سهراب بهداد دانشگاه به لحاظ فضای فرهنگی مکانی نبود که خواست جمهوری اسلامی را برآورد کند چرا که دانشگاه ها در جريان انقلاب و بعد از انقلاب در سال ۱۳۵۷ به راستی آزادی را تجربه می کردند. | ||
| خط ۱۵۹: | خط ۱۵۵: | ||
بهداد می گويد: «اگر اين يک حرکت آکادميک بود با دانشکده های فنی و مهندسی چکار داشتند. مهندسی فيزيک و يا برق اسلامی و غير اسلامی که نداشتيم<ref>سایت رادیو فردا انقلاب فرهنگی: رویارویی سياسی یا اسلامی کردن [https://www.radiofarda.com/a/o2_revolution/389137.html دانشگاه]</ref>. | بهداد می گويد: «اگر اين يک حرکت آکادميک بود با دانشکده های فنی و مهندسی چکار داشتند. مهندسی فيزيک و يا برق اسلامی و غير اسلامی که نداشتيم<ref>سایت رادیو فردا انقلاب فرهنگی: رویارویی سياسی یا اسلامی کردن [https://www.radiofarda.com/a/o2_revolution/389137.html دانشگاه]</ref>. | ||
==روایت دکتر محمد ملکی درباره انقلاب فرهنگی== | ==روایت دکتر محمد ملکی درباره انقلاب فرهنگی== | ||
محمد ملکی رییس هیات مدیره وقت دانشگاه تهران بعدا درباره نتایج انقلاب فرهنگی گفت:<blockquote>«به هنگام انقلاب فرهنگی یک سوم دانشجویان و دو سوم استادان به هر دلیلی اخراج شدند... این یک اتهام است که اتاق‌های دانشجویی و سازمان ریشه و منشاء بحران بودند. این بهانه بعدها گفته شد و هیچ مدرک و نشانه ای ارائه نشد. اگر دانشگاه تهران مرکز بحران بود چرا در سراسر کشور دانشگاه ها بسته شد؟ مسلما نمی خواهم از گروه ها دفاع کنم چرا که خودم بارها با آن ها درگیر شده ام و مورد مخالفت | محمد ملکی رییس هیات مدیره وقت دانشگاه تهران بعدا درباره نتایج انقلاب فرهنگی گفت:<blockquote>«به هنگام انقلاب فرهنگی یک سوم دانشجویان و دو سوم استادان به هر دلیلی اخراج شدند... این یک اتهام است که اتاق‌های دانشجویی و سازمان ریشه و منشاء بحران بودند. این بهانه بعدها گفته شد و هیچ مدرک و نشانه ای ارائه نشد. اگر دانشگاه تهران مرکز بحران بود چرا در سراسر کشور دانشگاه ها بسته شد؟ مسلما نمی خواهم از گروه ها دفاع کنم چرا که خودم بارها با آن ها درگیر شده ام و مورد مخالفت آنها قرار گرفته ام، اما حرف من این است که این حق دانشجوست که اتاق ساختمان و فوق برنامه داشته باشد. انقلاب فرهنگی برنامه ای از طرف یک اراده برای کسب قدرت بود و در حقیقت نه یک انقلاب فرهنگی که صرفا یک هجوم سیاسی بود. نکته ای که باید اشاره کنم این است که طبق آمار وزارت علوم از نظر علمی پربارترین دوره های دانشگاه یک سال و نیم پیش از انقلاب فرهنگی بود.»<ref>سایت [https://tavaana.org/fa/content/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%85%D9%84%DA%A9%DB%8C%D8%9B-%D8%B4%D9%87%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D9%85%D9%87-%D9%81%D8%B5%D9%88%D9%84 توانا] محمد ملکی؛ شهروندی برای همه فصول</ref></blockquote> | ||
===استعفای دکتر محمد ملکی=== | ===استعفای دکتر محمد ملکی=== | ||
دکتر محمد ملکی رئیس دانشگاه تهران سرانجام در اعتراض به تعطیلی دانشگاه و انقلاب فرهنگی از مقام خود استعفا داد | دکتر محمد ملکی رئیس دانشگاه تهران سرانجام در اعتراض به تعطیلی دانشگاه و انقلاب فرهنگی از مقام خود استعفا داد | ||