۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
| data31 = وثوقالدوله | | data31 = وثوقالدوله | ||
}} | }} | ||
'''احمد قوام''' یا '''میرزا احمد خان قوام''' ملقب به '''قوامالسلطنه''' (زاده ۱۲۵۲ خورشیدی، [[تهران]] - درگذشته ۲۸ تیر ۱۳۳۴، تهران) سیاستمدار ایرانی پایان [[قاجاریان|دوران قاجار]] و [[سلطنت پهلوی|روزگار پهلوی]] بود که پنج بار نخستوزیر شد (سه بار در پایان دوران قاجار و دو بار در زمان حکومت [[محمدرضا پهلوی|محمدرضاشاه پهلوی]]). او برادر کوچکتر وثوقالدوله بود. | '''احمد قوام''' یا '''میرزا احمد خان قوام''' ملقب به '''قوامالسلطنه''' (زاده ۱۲۵۲ خورشیدی، [[تهران]] - درگذشته ۲۸ تیر ۱۳۳۴، تهران) سیاستمدار ایرانی پایان [[قاجاریان|دوران قاجار]] و [[سلطنت پهلوی|روزگار پهلوی]] بود که پنج بار نخستوزیر شد (سه بار در پایان دوران قاجار و دو بار در زمان حکومت [[محمدرضا پهلوی|محمدرضاشاه پهلوی]]). او برادر کوچکتر وثوقالدوله بود. احمد قوام کسی است که لایحهی خلع سلاح مجاهدین تبریز را به تصویب رساند. وقایعی که منجر به کشته شدن ستارخان سردار ملی ایران گشت.<ref>[http://pajoohe.ir/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D9%82%D9%88%D8%A7%D9%85__a-39605.aspx احمد قوام]</ref> | ||
قیام کلنل [[محمدتقی پسیان|محمد تقی خان پسیان]] در خراسان و [[خودمختاری آذربایجان|غائلهٔ آذربایجان]] در دوران نخست وزیری قوام رخ داد. او در زمان قاجار لقب قوامالسلطنه یافت و محمدرضاشاه به او لقب حضرت اشرف را | قیام کلنل [[محمدتقی پسیان|محمد تقی خان پسیان]] در خراسان و [[خودمختاری آذربایجان|غائلهٔ آذربایجان]] در دوران نخست وزیری قوام رخ داد. او در زمان قاجار لقب قوامالسلطنه یافت و محمدرضاشاه به او لقب حضرت اشرف را داداما بعداً آن را پس گرفت. آخرین نخستوزیری وی به سال ۱۳۳۱ بود، که به علت حوادث [[قیام ۳۰ تیر ۱۳۳۱|۳۰ تیر ۱۳۳۱]] پس از چهار روز عزل شد.<ref name=":1">پرشین بلاگ - [https://t3f.persianblog.ir/nwvADEbLm7tvvDdyJKbw-اØمد-قوامنخست-وزیر-قاجار احمد قوام نخست وزیر قاجار]</ref><ref name=":3">goodreads - [https://www.goodreads.com/book/show/1495377._ میرزا احمد خان قوام السلطنه]</ref><ref>آی ایران - [http://www.akairan.com/foto-aka/emrooz/201586124553.html دستخط قوام السلطنه + عکس]</ref> | ||
== زندگینامه احمد قوام == | == زندگینامه احمد قوام == | ||
خط ۹۸: | خط ۹۶: | ||
قوام السلطنه در زمان ۶ پادشاه زیست (ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه، [[محمد علی شاه]]، [[احمد شاه]]، [[رضاشاه پهلوی|رضاشاه]] و [[محمدرضا پهلوی|محمدرضاشاه]]) که به ۵ تن آنها خدمت کرد (به غیر از ناصرالدین شاه). قوام قبل از [[جنبش مشروطه|مشروطیت]] دو بار رئیس دفتر دو صدراعظم شد و مدتی هم ریاست دفتر مخصوص مظفرالدین شاه راعهدهدار بود. او ظرف چهل سال، بیست و چهار فرمان وزارت دریافت کرد و طی سی و یک سال، پنج بار جامه صدرات پوشید و ده کابینه معرفی کرد و یازده فرمان نخست وزیری برای او صادر شد. علاوه بر مناصب یاد شده، سه سال فرمانروای کل خراسان و سیستان بود و مدتی نیز وکیل دارالشورای ملی گردید.<ref name=":3" /><ref name=":1" />[[پرونده:احمد قوام در جوانی.jpg|بندانگشتی|احمد قوام در جوانی]] | قوام السلطنه در زمان ۶ پادشاه زیست (ناصرالدین شاه، مظفرالدین شاه، [[محمد علی شاه]]، [[احمد شاه]]، [[رضاشاه پهلوی|رضاشاه]] و [[محمدرضا پهلوی|محمدرضاشاه]]) که به ۵ تن آنها خدمت کرد (به غیر از ناصرالدین شاه). قوام قبل از [[جنبش مشروطه|مشروطیت]] دو بار رئیس دفتر دو صدراعظم شد و مدتی هم ریاست دفتر مخصوص مظفرالدین شاه راعهدهدار بود. او ظرف چهل سال، بیست و چهار فرمان وزارت دریافت کرد و طی سی و یک سال، پنج بار جامه صدرات پوشید و ده کابینه معرفی کرد و یازده فرمان نخست وزیری برای او صادر شد. علاوه بر مناصب یاد شده، سه سال فرمانروای کل خراسان و سیستان بود و مدتی نیز وکیل دارالشورای ملی گردید.<ref name=":3" /><ref name=":1" />[[پرونده:احمد قوام در جوانی.jpg|بندانگشتی|احمد قوام در جوانی]] | ||
== تشابه زندگی احمد قوام با دکتر [[محمد مصدق]] == | == تشابه زندگی احمد قوام با دکتر [[محمد مصدق]] == | ||
در بین سیاستمداران [[ایران]] معاصر، مشابهتهای زیادی در زندگی سیاسی قوامالسلطنه با مصدق مشاهده میشود. هر دو اصل و نسب قاجاریهای داشتند. هر دو از خانوادهای اشرافی و زمیندار برخاسته بودند. هر دو اصطلاحاً از میرزاها و دبیران و مستوفیهای دربار بودند. هر دو دارای خط و ربط خوبی بودند. هر دو در اروپا تحصیل کرده بودند. هر دو در نیمه اول عمر خود والی مهمترین ایالتهای ایران بودند (خراسان و فارس). هر دو وزیر مالیه و خارجه بودند. هر دو با پادشاهی رضا خان مخالف بودند و هر دو در طول سلطنت او خانه نشین بودند؛ و بالاخره هر دو در مقاطعی حساس نخستوزیر ایران بودند (قوام بیشتر و مصدق کمتر) و جالب اینکه در مقطعی قوام رئیس الوزرا بود و مصدق در کابینه او وزیر مالیه | در بین سیاستمداران [[ایران]] معاصر، مشابهتهای زیادی در زندگی سیاسی قوامالسلطنه با مصدق مشاهده میشود. هر دو اصل و نسب قاجاریهای داشتند. هر دو از خانوادهای اشرافی و زمیندار برخاسته بودند. هر دو اصطلاحاً از میرزاها و دبیران و مستوفیهای دربار بودند. هر دو دارای خط و ربط خوبی بودند. هر دو در اروپا تحصیل کرده بودند. هر دو در نیمه اول عمر خود والی مهمترین ایالتهای ایران بودند (خراسان و فارس). هر دو وزیر مالیه و خارجه بودند. هر دو با پادشاهی رضا خان مخالف بودند و هر دو در طول سلطنت او خانه نشین بودند؛ و بالاخره هر دو در مقاطعی حساس نخستوزیر ایران بودند (قوام بیشتر و مصدق کمتر) و جالب اینکه در مقطعی قوام رئیس الوزرا بود و مصدق در کابینه او وزیر مالیه بود.<ref name=":0">دیپلماسی ایرانی - [http://irdiplomacy.ir/fa/page/8674/نقش+مفید+قوام+السلطنه+در+تاریخ+معاصر+ایران.html نقش مفید قوام السلطنه در تاریخ معاصر ایران]</ref> | ||
با این تفاوت عمده که قوام از نمونه سیاستمدارانی بود که تکیهگاهش بیش از آنکه به مردم باشد، به لابیها و احزاب سیاسی و بازی با عناصر قدرت همچون دربار و نیروی نظامی بود. برعکس آن مصدق بود که پایگاه قدرتش را روی مردم متمرکز کرده | با این تفاوت عمده که قوام از نمونه سیاستمدارانی بود که تکیهگاهش بیش از آنکه به مردم باشد، به لابیها و احزاب سیاسی و بازی با عناصر قدرت همچون دربار و نیروی نظامی بود. برعکس آن مصدق بود که پایگاه قدرتش را روی مردم متمرکز کرده بود.<ref>سرپوش - [http://www.sarpoosh.com/art-cinema/iranian-movies/iranian-movies961007482.html فراز و فرودهای مردی که رئیسالوزرا بود]</ref> | ||
== احمد قوام در زمان قاجار == | == احمد قوام در زمان قاجار == | ||
[[پرونده:احمد قوام و برادرش وثوقالدوله.jpg|بندانگشتی|احمد قوام و برادرش وثوقالدوله]] | [[پرونده:احمد قوام و برادرش وثوقالدوله.jpg|بندانگشتی|احمد قوام و برادرش وثوقالدوله]] |