انقلاب سفید: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۷ ژانویهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۰: خط ۷۰:
</div>
</div>
}}<noinclude>
}}<noinclude>
'''انقلاب سفید،''' یا رفراندوم شاه، به طرح شش ماده‌ای گفته می‌شود که [[محمدرضا پهلوی]] پس از سفر به آمریکا و ملاقات با کندی رئیس جمهور آمریکا برای انجام رفرم‌هایی در ۶ بهمن سال ۱۳۴۱ به رفراندوم گذاشت. اصلاحات ارضی، ملی کردن جنگل‌ها، فروش سهام کارخانجات دولتی، سهیم کردن کارگران در سود کارخانجات، اصلاح قانون انتخابات، ایجاد سپاه دانش اصول اولیه آن بود. پس از پیروزی انقلاب کوبا و سلسله [[قیام|قیام‌هایی]] که در کشورهای آمریکای لاتین سر گرفت و همچنین جنبش‌های آزادی‌بخش در کشورهای جهان سوم دستگاه سیاسی غرب و آمریکا به این نتیجه رسیدند که برای جلوگیری از چنین قیام‌‌هایی که مبتنی بر جوامع روستایی و ارباب-رعیتی بودند، باید در کشورهای جهان سوم رفرم‌هایی صورت گیرد. از سویی آمریکا به این نتیجه رسید که برای تبدیل کردن ایران به بازار مناسبی برای کالای غربی باید بافت جامعه‌ی ایران را از یک بافت فئودالی و رعیتی به یک بافت شهری تبدیل کند. این امر همچنین هیمنه‌ی تاریخی انگلستان بر ایران را که هدف از آن استفاده از مواد اولیه‌ای چون نفت بود کنار می‌زد. در ابتدا آمریکا تصمیم داشت انقلاب سفید را به وسیله‌ی علی امینی اجرا کند اما شاه برای جلوگیری از قدرت گرفتن وی طی سفری به آمریکا خود در اجرای آن کوشید. محمدرضا پهلوی در ادامه شش اصل دیگر نیز به اصول انقلاب سفید اضافه کرد. اصولی که در  عمل یا اجرا نشده یا بسیار کم پیشرفت داشتند اما فضای تبلیغاتی زیادی برای دستگاه حاکم ایجاد کردند. هم‌زمان با آغاز انقلاب سفید و در پوشش سیاسی ایجاد شده توسط آن حکومت پهلوی دست به دستگیری گسترده‌ی فعالان سیاسی در ایران زد. امری که سرانجام آزادی‌خواهان در ایران را به بی‌نتیجه دانستن مبارزه‌ی پارلمانی و روی آوردن به مبارزه‌ی مسلحانه هدایت کرد.   
'''انقلاب سفید،''' یا رفراندوم شاه، به طرح شش ماده‌ای گفته می‌شود که [[محمدرضا پهلوی]] پس از سفر به آمریکا و ملاقات با کندی رئیس جمهور آمریکا برای انجام رفرم‌هایی در ۶ بهمن سال ۱۳۴۱ به رفراندوم گذاشت. اصلاحات ارضی، ملی کردن جنگل‌ها، فروش سهام کارخانجات دولتی، سهیم کردن کارگران در سود کارخانجات، اصلاح قانون انتخابات، ایجاد سپاه دانش اصول اولیه آن بود. پس از پیروزی انقلاب کوبا و سلسله [[قیام|قیام‌هایی]] که در کشورهای آمریکای لاتین سر گرفت و همچنین جنبش‌های آزادی‌بخش در کشورهای جهان سوم دستگاه سیاسی غرب و آمریکا به این نتیجه رسیدند که برای جلوگیری از چنین قیام‌‌هایی که مبتنی بر جوامع روستایی و ارباب-رعیتی بودند، باید در کشورهای جهان سوم رفرم‌هایی صورت گیرد. از سویی آمریکا به این نتیجه رسید که برای تبدیل کردن ایران به بازار مناسبی برای کالای غربی باید بافت جامعه‌ی ایران را از یک بافت فئودالی و رعیتی به یک بافت شهری تبدیل کند. این امر همچنین هیمنه‌ی تاریخی انگلستان بر ایران را که هدف از آن استفاده از مواد اولیه‌ای چون نفت بود کنار می‌زد. در ابتدا آمریکا تصمیم داشت انقلاب سفید را به وسیله‌ی علی امینی اجرا کند اما شاه برای جلوگیری از قدرت گرفتن وی طی سفری به آمریکا خود در اجرای آن کوشید. محمدرضا پهلوی در ادامه ۱۳ اصل دیگر نیز به اصول انقلاب سفید اضافه کرد. اصولی که در  عمل یا اجرا نشده یا بسیار کم پیشرفت داشتند اما فضای تبلیغاتی زیادی برای دستگاه حاکم ایجاد کردند. هم‌زمان با آغاز انقلاب سفید و در پوشش سیاسی ایجاد شده توسط آن حکومت پهلوی دست به دستگیری گسترده‌ی فعالان سیاسی در ایران زد. امری که سرانجام آزادی‌خواهان در ایران را به بی‌نتیجه دانستن مبارزه‌ی پارلمانی و روی آوردن به مبارزه‌ی مسلحانه هدایت کرد.   


== تاریخچه‌ی انقلاب سفید ==
== تاریخچه‌ی انقلاب سفید ==
۸٬۳۸۷

ویرایش

منوی ناوبری