۸٬۸۲۸
ویرایش
کاربر:Khosro/صفحه تمرین محمدعلی فروغی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
کاربر:Khosro/صفحه تمرین محمدعلی فروغی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۵۵
، ۳ نوامبر ۲۰۲۴بدون خلاصۀ ویرایش
(اصلاح املا، اصلاح سجاوندی، اصلاح ارقام) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''محمدعلی فروغی'''، ملقب به ذکاءالملک (متولد ۱۳ مرداد ۱۲۵۴، تهران – درگذشته ۵ آذر ۱۳۲۱، تهران) سیاستمدار، ادیب و نخستین نسخت‌وزیر '''[[رضاشاه پهلوی|رضا شاه]] | '''محمدعلی فروغی'''، ملقب به ذکاءالملک (متولد ۱۳ مرداد ۱۲۵۴، تهران – درگذشته ۵ آذر ۱۳۲۱، تهران) سیاستمدار، ادیب و نخستین نسخت‌وزیر '''[[رضاشاه پهلوی|رضا شاه]]''' بود. محمدعلی فروغی در سال ۱۲۶۸، وارد مدرسه دارالفنون شد و به زبان‌ها خارجی به‌ویژه فرانسه مسلط بود. فروغی در مدرسه دارالفنون، ابتدا مشغول تحصیل پزشکی و داروسازی شد، اما این رشته مورد علاقه‌اش نبود و به تاریخ و ادبیات و فلسفه روی آورد. محمدعلی فروغی در سن ۱۷ سالگی به استادی فلسفه و تاریخ در مدرسه دارالفنون رسید و از آن‌جایی که پدرش در وزارت انطباعات (انتشارات) کار می‌کرد، او نیز به‌عنوان کارمند دولت وارد آن‌جا شد. چنان‌که در برخی از منابع آمده است، خاندان فروغی به یهودی بودن معروف بودند. محمدعلی فروغی که تحت تأثیر آموزه‌های فراماسونی ملکم‌خان بود، در سال ۱۲۸۶، در سن ۳۲ سالگی «لژ بیداری» را تأسیس کرد و خودش استاد اعظم (با عنوان ویژه «چراغ‌دار») این لژ شد. لژ بیداری و در رأس آن محمدعلی فروغی نقش بسیار مهم و تأثیرگذاری در سیاست و حکومت دوران '''[[سلطنت پهلوی]]''' داشتند. محمدعلی فروغی پس از انتقال سلطنت از قاجار به پهلوی و پس از این‌که رضاخان را به پادشاهی رساند، نخستین رئیس‌الوزرای او شد و در سه دوره‌ی حساس سلطنت رضا شاه، نخست‌وزیر بود. نقشی که محمدعلی فروغی در به روی کار آوردن رضاخان و تثبیت سلطنت پهلوی و بقای سلطنت در خاندان پهلوی ایفا کرد، منجر به این شد که در تاریخ معاصر ایران او را به‌عنوان یکی از نظریه‌پردازان و صحنه‌گردانان سلطنت پهلوی به‌شمار بیاورند که خودش نیز با عهده‌دار شدن پست‌های مهم دولتی در رأس هرم قدرت بوده است. محمدعلی فروغی هم‌چنین مبتکر نام «پهلوی» برای رضاخان بود و تمام کسانی را که نام آن‌ها پهلوی بود، مجبور به تغییر نام کرد تا رضاخان در این زمینه نیز تک و بی‌مانند باشد. فروغی پس از '''[[واقعه مسجد گوهرشاد]]''' از نخست‌وزیری عزل شد و خانه‌نشین گردید. محمدعلی فروغی در دوران خانه‌نشینی‌اش رئیس شورای عالی انتشارات و تبلیغات شد و به گفته‌ی خودش از پُربارترین دوران زندگی فرهنگی وی بوده است. او در این سال‌ها مشغول به تحقیق، تألیف، ترجمه و سخنرانی در دانشکده‌ها و مجامع فرهنگی شد. در جنگ جهانی دوم که متفقین ایران را اشغال کردند، رضا شاه مجدداً او را به نخست‌وزیری منصوب کرد و از او که میانه‌اش با انگلیس خوب بود، خواست که کمک و وساطتت کند. محمدعلی فروغی استعفانامه‌ای برای رضاخان نوشته و تنظیم کرد که رضاخان هم به‌سرعت آن را امضا کرد و سلطنت را به فرزندش '''[[محمدرضا پهلوی]]''' واگذار کرد. محمدعلی فروغی در بعد از ظهر پنجشنبه ۵ آذرماه ۱۳۲۱، در سن ۶۵ سالگی بر اثر ایست قلبی در تهران درگذشت. پیکر او در آرامگاه خانوادگی او در آرامستان ابن بابویه شهر ری خاکسپاری شد. محمدعلی فروغی از شخصیت مرموزی برخوردار بوده که هم از منفیات او بسیار سخن گفته‌اند و هم از مثبتات وی نوشته‌اند. موافقان فروغی، خدمات ارزنده و اندیشمندی و وطن‌پرستی او را برجسته کرده و مخالفانش او را به باد انتقاد گرفته و هم‌کاسه‌ی استبداد و مهره‌ی انگلیس خوانده‌اند و برخی‌ها نیز او را به کارهای فرهنگی و ادبی و تألیفات او می‌شناسند. برخی براین باورند که محمدعلی فروغی مانند روشنفکران مشروطه‌خواه، خواهان سرنگونی دیکتاتوری قاجار و استقرار قانون و پیشرفت بود و نمی‌دانست که رضاخان نیز همان مسیر دیکتاتوری را در پیش می‌گیرد و هنگامی هم که دید رضاخان خودکامگی و سرکوب و حکومت پلیسی خفقان‌آوری را در کشور حاکم کرده است، نزد محارم و نزدیکانش ابراز پشیمانی کرد. برخی نیز گفته‌اند که محمدعلی فروغی اعتدالی بود، یعنی نه مانند سید حسن تقی‌زاده ذوب‌شده در غرب بود و نه مانند '''[[جلال آل احمد|جلال آل‌احمد]]''' و سید احمد فردید غرب‌ستیز بود. هواداران فروغی، او را مردی عمل‌گرا و بنیانگذار علوم انسانی در ایران می‌دانند. از مهمترین آثار فروغی می‌توان به «سیر حکمت در اروپا»، «حکمت سقراط» «آیین سخنوری» و هم‌چنین تصحیح گلستان و بوستان '''[[سعدی]]''' و شاهنامه '''[[فردوسی]]''' اشاره کرد. | ||
== خاندان فروغی == | == خاندان فروغی == | ||
[[پرونده:محمدعلی فروغی و پدرش.jpg|جایگزین=محمدعلی فروغی و پدرش|بندانگشتی|350x350پیکسل|محمدعلی فروغی و پدرش]] | |||
پدر بزرگ محمدعلی فروغی، حاجی محمدمهدی اصفهانی معروف به «ارباب» یکی تاجران دوران قاجار بود. پدر محدعلی فروغی (محمدحسین، ملقب به ذکاءالملک اول)، ادیب و شاعر و از مترجمین اواخر سلطنت ناصرالدین شاه تا دوران آغاز مشروطیت بود و در دوران جوانی به خدمت دربار ناصرالدین شاه درآمد. او که در عرصه‌ی علوم سیاسی، تاریخ، فلسفه و ادبیات؛ دانا و صاحب‌نظر بود، با سرودن قصیده‌ای در مدح ناصرالدین شاه، لقب فروغی را از او دریافت کرد. هم‌چنان‌که خودش در یک بیت شعر چنین گفته است: | پدر بزرگ محمدعلی فروغی، حاجی محمدمهدی اصفهانی معروف به «ارباب» یکی تاجران دوران قاجار بود. پدر محدعلی فروغی (محمدحسین، ملقب به ذکاءالملک اول)، ادیب و شاعر و از مترجمین اواخر سلطنت ناصرالدین شاه تا دوران آغاز مشروطیت بود و در دوران جوانی به خدمت دربار ناصرالدین شاه درآمد. او که در عرصه‌ی علوم سیاسی، تاریخ، فلسفه و ادبیات؛ دانا و صاحب‌نظر بود، با سرودن قصیده‌ای در مدح ناصرالدین شاه، لقب فروغی را از او دریافت کرد. هم‌چنان‌که خودش در یک بیت شعر چنین گفته است: | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۹: | ||
== زندگی و تحصیلات == | == زندگی و تحصیلات == | ||
[[پرونده:محمدعلی فروغی؛4.JPG|جایگزین=محمدعلی فروغی|بندانگشتی|260x260پیکسل|محمدعلی فروغی]] | |||
محمدعلی فروغی در ۱۳ مردادماه ۱۲۵۴، در تهران متولد شد. خانواده‌ی او در اصفهان تاجر و بازرگان و اهل فرهنگ و ادب در دوران قاجار بودند.<ref name=":2">[https://hourgan.ir/fa/news/21218/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%BA%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%90-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1 زندگی و زمانه محمدعلی فروغی اندیشمندِ سیاستمدار - سایت هورگان]</ref> | محمدعلی فروغی در ۱۳ مردادماه ۱۲۵۴، در تهران متولد شد. خانواده‌ی او در اصفهان تاجر و بازرگان و اهل فرهنگ و ادب در دوران قاجار بودند.<ref name=":2">[https://hourgan.ir/fa/news/21218/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%BA%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AF%D9%90-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1 زندگی و زمانه محمدعلی فروغی اندیشمندِ سیاستمدار - سایت هورگان]</ref> | ||
| خط ۱۲۴: | خط ۱۲۶: | ||
== پیوند فراماسون‌های قدیم و جدید == | == پیوند فراماسون‌های قدیم و جدید == | ||
[[پرونده:محمدعلی فروغی؛6.jpg|جایگزین=محمدعلی فروغی|بندانگشتی|251x251پیکسل|محمدعلی فروغی]] | |||
میرزا ملک‌خان مقلب به نظام‌الدوله، بنیانگذار فراماسونری ایرانی در دوران قاجار بود. محمدعلی فروغی که تحت تأثیر آموزه‌های فراماسونی ملکم‌خان بود، در سال ۱۲۸۶، در سن ۳۲ سالگی «لژ بیداری» را تأسیس کرد و خودش استاد اعظم (با عنوان ویژه «چراغ‌دار») این لژ شد.<ref name=":4">ظهور و سقوط سلطنت پهلوی - تألیف حسین فردوست</ref> | میرزا ملک‌خان مقلب به نظام‌الدوله، بنیانگذار فراماسونری ایرانی در دوران قاجار بود. محمدعلی فروغی که تحت تأثیر آموزه‌های فراماسونی ملکم‌خان بود، در سال ۱۲۸۶، در سن ۳۲ سالگی «لژ بیداری» را تأسیس کرد و خودش استاد اعظم (با عنوان ویژه «چراغ‌دار») این لژ شد.<ref name=":4">ظهور و سقوط سلطنت پهلوی - تألیف حسین فردوست</ref> | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۴: | ||
=== استعمار و مهره‌های آن === | === استعمار و مهره‌های آن === | ||
[[پرونده:فروغی و حسین علاء.JPG|جایگزین=محمدعلی فروغی، حسین علاء|بندانگشتی|256x256پیکسل|محمدعلی فروغی، حسین علاء]] | |||
در دوران صفویه کشورهای استعمارگر مانند انگلیس، فراسه، پرتقال و بلژیک حضور خود را در سراسر جهان گسترش دادند که انگلستان بیشترین گسترش و نفوذ را داشت. استعمار از طریق مراکز و مهره‌های خود، دست به تحقیق و بررسی و شناخت مردم جوامع مختلف زد و خاندان‌های گوناگون را شناسایی کرد و به‌واسطه‌ی آن‌ها اهداف استعماری خود را در هر کشوری محقق کرد. استعمار از طریق افراد و مهره‌های وابسته به‌خود، تشکیلات فراماسونری را بنا نهاده و گسترش داد و با همین روش، ارکان و حرکت استعماری خود را منسجم نمود. انگلیس در ایران نیز تشکیلات فراماسونری و مهره‌های وابسته به‌خود را داشت که از صحنه‌گردانان اصلی در حوزه‌ی سیاست ایران (به‌ویژه در دوران پهلوی) بودند. برخی از محققین و تاریخ‌نگاران معتقدند که محمدعلی فروغی یکی از برجسته‌ترین این مهره‌ها بوده است.<ref name=":0" /> | در دوران صفویه کشورهای استعمارگر مانند انگلیس، فراسه، پرتقال و بلژیک حضور خود را در سراسر جهان گسترش دادند که انگلستان بیشترین گسترش و نفوذ را داشت. استعمار از طریق مراکز و مهره‌های خود، دست به تحقیق و بررسی و شناخت مردم جوامع مختلف زد و خاندان‌های گوناگون را شناسایی کرد و به‌واسطه‌ی آن‌ها اهداف استعماری خود را در هر کشوری محقق کرد. استعمار از طریق افراد و مهره‌های وابسته به‌خود، تشکیلات فراماسونری را بنا نهاده و گسترش داد و با همین روش، ارکان و حرکت استعماری خود را منسجم نمود. انگلیس در ایران نیز تشکیلات فراماسونری و مهره‌های وابسته به‌خود را داشت که از صحنه‌گردانان اصلی در حوزه‌ی سیاست ایران (به‌ویژه در دوران پهلوی) بودند. برخی از محققین و تاریخ‌نگاران معتقدند که محمدعلی فروغی یکی از برجسته‌ترین این مهره‌ها بوده است.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۱۳۶: | خط ۱۴۰: | ||
== روی کار آوردن رضاخان پهلوی == | == روی کار آوردن رضاخان پهلوی == | ||
[[پرونده:محمدعلی فروغی، رضاشاه.JPG|جایگزین=محمدعلی فروغی، رضاشاه|بندانگشتی|320x320پیکسل|محمدعلی فروغی، رضاشاه]] | |||
محمدعلی فروغی پس از انتقال سلطنت از قاجار به پهلوی و پس از این‌که رضاخان را به پادشاهی رساند، نخستین رئیس‌الوزرای او شد و در سه دوره‌ی حساس سلطنت رضاشاه، نخست‌وزیر بود. او سلطنت استبدادی رضاشاه را بنا نهاد و آن را مستحکم و تقویت نموده و پادشاهی فرزند رضاخان «محمدرضا» را تثبیت کرد. او هم‌چنین کوشش‌های فراوانی در جهت به حاشیه راندن فرهنگ و ارزش‌های اسلامی نمود. رضاخان که یک نظامی در هنگ قزاق‌ها بود، تحصیلات دانشگاهی نداشت و بدون محمدعلی فروغی و امثال سیدحسن تقی‌زاده و تیمور تاش، نمی‌توانست شاه شود و نظام پهلوی را در ایران مستقر کند. ساختار مدرنی که رضاشاه ایجاد کرد خیلی فراتر از جهان‌بینی، سواد و توانایی‌های فردی او بود و در رأس قدرت نشستن وی، حاصل روشنفکران و سیاستمدارانی مانند محمدعلی فروغی و تیمور تاش و تقی‌زاده بود. | محمدعلی فروغی پس از انتقال سلطنت از قاجار به پهلوی و پس از این‌که رضاخان را به پادشاهی رساند، نخستین رئیس‌الوزرای او شد و در سه دوره‌ی حساس سلطنت رضاشاه، نخست‌وزیر بود. او سلطنت استبدادی رضاشاه را بنا نهاد و آن را مستحکم و تقویت نموده و پادشاهی فرزند رضاخان «محمدرضا» را تثبیت کرد. او هم‌چنین کوشش‌های فراوانی در جهت به حاشیه راندن فرهنگ و ارزش‌های اسلامی نمود. رضاخان که یک نظامی در هنگ قزاق‌ها بود، تحصیلات دانشگاهی نداشت و بدون محمدعلی فروغی و امثال سیدحسن تقی‌زاده و تیمور تاش، نمی‌توانست شاه شود و نظام پهلوی را در ایران مستقر کند. ساختار مدرنی که رضاشاه ایجاد کرد خیلی فراتر از جهان‌بینی، سواد و توانایی‌های فردی او بود و در رأس قدرت نشستن وی، حاصل روشنفکران و سیاستمدارانی مانند محمدعلی فروغی و تیمور تاش و تقی‌زاده بود. | ||
| خط ۱۵۲: | خط ۱۵۷: | ||
=== دوران خانه‌نشینی === | === دوران خانه‌نشینی === | ||
[[پرونده:محمدعلی فروغ، محمدرضا پهلوی.JPG|جایگزین=محمدعلی فروغی، محمدرضا پهلوی|بندانگشتی|310x310پیکسل|محمدعلی فروغی، محمدرضا پهلوی]] | |||
محمدعلی فروغی در دوران خانه‌نشینی‌اش رئیس شورای عالی انتشارات و تبلیغات شد و به گفته‌ی خودش از پُربارترین دوران زندگی فرهنگی وی بوده است. او در این سال‌ها مشغول به تحقیق، تألیف، ترجمه و سخنرانی در دانشکده‌ها و مجامع فرهنگی شد.<ref name=":3" /> | محمدعلی فروغی در دوران خانه‌نشینی‌اش رئیس شورای عالی انتشارات و تبلیغات شد و به گفته‌ی خودش از پُربارترین دوران زندگی فرهنگی وی بوده است. او در این سال‌ها مشغول به تحقیق، تألیف، ترجمه و سخنرانی در دانشکده‌ها و مجامع فرهنگی شد.<ref name=":3" /> | ||
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۷: | ||
== پست‌های دولتی == | == پست‌های دولتی == | ||
[[پرونده:محمدعلی فروغی؛7.JPG|جایگزین=محمدعلی فروغی|بندانگشتی|330x330پیکسل|محمدعلی فروغی]] | |||
محمدعلی فروغی ۳ بار نماینده‌ی مجلس شد که ۲ بار آن به‌عنوان معاون انتخاب شد. او در مجموع ۲۵ مرتبه پست‌های وزارت جنگ (دفاع)، وزیر خارجه، وزیر مالیه (دارایی)، وزیر عدلیه (قضایی) را در کابینه‌های مختلف بر عهده داشت و سه بار نیز نخست‌وزیر بود.<ref name=":0" /> | محمدعلی فروغی ۳ بار نماینده‌ی مجلس شد که ۲ بار آن به‌عنوان معاون انتخاب شد. او در مجموع ۲۵ مرتبه پست‌های وزارت جنگ (دفاع)، وزیر خارجه، وزیر مالیه (دارایی)، وزیر عدلیه (قضایی) را در کابینه‌های مختلف بر عهده داشت و سه بار نیز نخست‌وزیر بود.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۱۹۰: | خط ۱۹۷: | ||
== کارنامه فرهنگی و ادبی == | == کارنامه فرهنگی و ادبی == | ||
[[پرونده:محمدعلی فروغی؛5.JPG|جایگزین=محمدعلی فروغی|بندانگشتی|320x320پیکسل|محمدعلی فروغی]] | |||
محمدعلی فروغی به‌مدت ۶ سال یعنی تا سال ۱۳۲۰، خانه‌نشین بود که به‌قول خودش این ۶ سال پربارترین دوران زندگی او بوده است. فروغی در این دوران آثاری مانند: سیر حکمت در اروپا، حکمت سقراط و آیین سخنوری را خلق نمود و اقدام به تصحیح گلستان و بوستان سعدی، شاهنامه فردوسی و خمسه نظامی گنجوی کرد. او هم‌چنین در این دوران به شناسایی و تربیت افرادی که دارای استعداد بودند پرداخت و با کمک‌های فراوان مادی و سیاسی خود، توانست اعتبار، اعتماد و نفوذ قابل توجهی بر مشاهیر فرهنگی زمانه‌ی خود به‌دست بیاورد.<ref name=":0" /> | محمدعلی فروغی به‌مدت ۶ سال یعنی تا سال ۱۳۲۰، خانه‌نشین بود که به‌قول خودش این ۶ سال پربارترین دوران زندگی او بوده است. فروغی در این دوران آثاری مانند: سیر حکمت در اروپا، حکمت سقراط و آیین سخنوری را خلق نمود و اقدام به تصحیح گلستان و بوستان سعدی، شاهنامه فردوسی و خمسه نظامی گنجوی کرد. او هم‌چنین در این دوران به شناسایی و تربیت افرادی که دارای استعداد بودند پرداخت و با کمک‌های فراوان مادی و سیاسی خود، توانست اعتبار، اعتماد و نفوذ قابل توجهی بر مشاهیر فرهنگی زمانه‌ی خود به‌دست بیاورد.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۲۱۶: | خط ۲۲۴: | ||
== درگذشت و خاکسپاری == | == درگذشت و خاکسپاری == | ||
[[پرونده:محمدعلی فروغی؛2.JPG|جایگزین=محمدعلی فروغی|بندانگشتی|300x300پیکسل|محمدعلی فروغی]] | |||
محمدعلی فروغی در بعد از ظهر پنجشنبه ۵ آذرماه ۱۳۲۱، در سن ۶۵ سالگی بر اثر ایست قلبی در تهران درگذشت. پیکر او در آرامگاه خانوادگی او در آرامستان ابن بابویه شهر ری خاکسپاری شد. فروغی پیش از مرگش در یکی از یادداشت‌های شخصی خود نوشته بود:<blockquote>«فقط تأسفی که از مُردن دارم از بابت همین است که دلم می‌خواهد بدانم کار انسان به کجا می‌رسد.»<ref name=":3" /> </blockquote> | محمدعلی فروغی در بعد از ظهر پنجشنبه ۵ آذرماه ۱۳۲۱، در سن ۶۵ سالگی بر اثر ایست قلبی در تهران درگذشت. پیکر او در آرامگاه خانوادگی او در آرامستان ابن بابویه شهر ری خاکسپاری شد. فروغی پیش از مرگش در یکی از یادداشت‌های شخصی خود نوشته بود:<blockquote>«فقط تأسفی که از مُردن دارم از بابت همین است که دلم می‌خواهد بدانم کار انسان به کجا می‌رسد.»<ref name=":3" /> </blockquote> | ||
| خط ۲۲۵: | خط ۲۳۵: | ||
==== چهره‌ی منفی ==== | ==== چهره‌ی منفی ==== | ||
[[پرونده:محمدعلی فروغی؛8.JPG|جایگزین=محمدعلی فروغی|بندانگشتی|380x380پیکسل]] | |||
فروغی را به‌خاطر روابط نزدیکش با غرب و به‌ویژه انگلیس، انگلوفیل می‌نامیدند. آن‌طور که از نگارشات محمدعلی فروغی پیدا است، او به فکر گذر از استبداد نهادینه‌شده در تاریخ ایران بود، اما سرانجام خودش تبدیل به مهره‌ی نظام استبدادی شد. این تناقض و پارادوکس بنیادی نظرگاه فروغی است، زیرا که یک پای آن در تجدد و آزادی‌خواهی مدرن و پای دیگرش در سلطنت و استبداد شاهنشاهی گیر بود.<ref name=":1" /> | فروغی را به‌خاطر روابط نزدیکش با غرب و به‌ویژه انگلیس، انگلوفیل می‌نامیدند. آن‌طور که از نگارشات محمدعلی فروغی پیدا است، او به فکر گذر از استبداد نهادینه‌شده در تاریخ ایران بود، اما سرانجام خودش تبدیل به مهره‌ی نظام استبدادی شد. این تناقض و پارادوکس بنیادی نظرگاه فروغی است، زیرا که یک پای آن در تجدد و آزادی‌خواهی مدرن و پای دیگرش در سلطنت و استبداد شاهنشاهی گیر بود.<ref name=":1" /> | ||
| خط ۲۴۲: | خط ۲۵۳: | ||
==== چهره‌ی مثبت ==== | ==== چهره‌ی مثبت ==== | ||
[[پرونده:محمدعلی فروغی؛3.JPG|جایگزین=محمدعلی فروغی|بندانگشتی|360x360پیکسل|محمدعلی فروغی]] | |||
برخی براین باورند که محمدعلی فروغی مانند روشنفکران مشروطه‌خواه، خواهان سرنگونی دیکتاتوری قاجار و استقرار قانون و پیشرفت بود و نمی‌دانست که رضاخان نیز همان مسیر دیکتاتوری را در پیش می‌گیرد و هنگامی هم که دید رضاخان خودکامگی و سرکوب و حکومت پلیسی خفقان‌آوری را در کشور حاکم کرده است، نزد محارم و نزدیکانش ابراز پشیمانی کرد.<ref name=":6" /> | برخی براین باورند که محمدعلی فروغی مانند روشنفکران مشروطه‌خواه، خواهان سرنگونی دیکتاتوری قاجار و استقرار قانون و پیشرفت بود و نمی‌دانست که رضاخان نیز همان مسیر دیکتاتوری را در پیش می‌گیرد و هنگامی هم که دید رضاخان خودکامگی و سرکوب و حکومت پلیسی خفقان‌آوری را در کشور حاکم کرده است، نزد محارم و نزدیکانش ابراز پشیمانی کرد.<ref name=":6" /> | ||