۱۳٬۱۲۰
ویرایش
خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
او عضو لژ بیداری ایران و کمیتهی مخفی تهران بود و در تهیه پیشنویس قانون اساسی و انطباق آن با قوانین شرع مشارکت داشت و در ارائهی اصل دوم قانون اساسی سخنرانی ایراد کرد. | او عضو لژ بیداری ایران و کمیتهی مخفی تهران بود و در تهیه پیشنویس قانون اساسی و انطباق آن با قوانین شرع مشارکت داشت و در ارائهی اصل دوم قانون اساسی سخنرانی ایراد کرد. | ||
== | == تاریخچه زندگی سیدحسن تقیزاده == | ||
سیدحسن تقیزاده، فرزند سیدتقی اردوبادی، متولد ۵ مهر سال ۱۲۵۶ است. پدرش امام جماعت مسجد بازارچهی تبریز از شاگردان شیخ مرتضی انصاری در حوزه نجف بود که میخواست پسرش را برای کسب اجتهاد به نجف بفرستد. | سیدحسن تقیزاده، فرزند سیدتقی اردوبادی، متولد ۵ مهر سال ۱۲۵۶ است. پدرش امام جماعت مسجد بازارچهی تبریز از شاگردان شیخ مرتضی انصاری در حوزه نجف بود که میخواست پسرش را برای کسب اجتهاد به نجف بفرستد. | ||
خط ۲۲۴: | خط ۲۲۴: | ||
دکتر کاتوزیان معتقد است تقیزاده از سال ۱۳۲۸ که سناتور شد تا سال ۱۳۴۸ که درگذشت<blockquote>«در همه امور، اما بهویژه در سیاست، حاشیهنشینی بیش نبود ... تقیزاده هیچوقت عوض نشد و هیچگاه رنگ عوض نکرد. او از ابتدا درک سیاسی پیشرفتهای داشت و با گذشت زمان و انباشت تجربه رشد کرد و بالاخره این رشد و نموِ کیفی و معنوی به جایی رسید که در میان بیشتر هموطنان خود، از هر گروه و دسته و طبقهای، غریب و بیهمزبان شد. و غریب و بیهمزبان مرد.»</blockquote> | دکتر کاتوزیان معتقد است تقیزاده از سال ۱۳۲۸ که سناتور شد تا سال ۱۳۴۸ که درگذشت<blockquote>«در همه امور، اما بهویژه در سیاست، حاشیهنشینی بیش نبود ... تقیزاده هیچوقت عوض نشد و هیچگاه رنگ عوض نکرد. او از ابتدا درک سیاسی پیشرفتهای داشت و با گذشت زمان و انباشت تجربه رشد کرد و بالاخره این رشد و نموِ کیفی و معنوی به جایی رسید که در میان بیشتر هموطنان خود، از هر گروه و دسته و طبقهای، غریب و بیهمزبان شد. و غریب و بیهمزبان مرد.»</blockquote> | ||
[[پرونده:تقیزاده ۴.jpg|بندانگشتی|'''تقیزاده و | [[پرونده:تقیزاده ۴.jpg|بندانگشتی|'''تقیزاده و محسن صدر''']] | ||
در دوره آخر زندگی، وقتی مصدق مجلس سنا را منحل کرد و تقیزاده خانهنشین شد، محمدرضاشاه نمایندگانی نزد تقیزاده فرستاد که ما درصدد سرنگونی مصدق هستیم، شما هم همراه باش که او مجلس را منحل و شما را خانهنشین کرد. اما تقیزاده نپذیرفت و گفت: «تنها دولتی که هم مقابل دربار ایستادگی کرده و هم دارد به نفع ممکت کار میکند، دولت مصدقالسلطنه است و من به هیچ قیمتی حاضر نیستم علیه این مرد قدمی بردارم».<ref>[https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-65/868324-%D9%BE%D9%86%D8%AC-%D9%86%D9%85%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D9%82%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87 سایت شرق]</ref> | در دوره آخر زندگی، وقتی مصدق مجلس سنا را منحل کرد و تقیزاده خانهنشین شد، محمدرضاشاه نمایندگانی نزد تقیزاده فرستاد که ما درصدد سرنگونی مصدق هستیم، شما هم همراه باش که او مجلس را منحل و شما را خانهنشین کرد. اما تقیزاده نپذیرفت و گفت: «تنها دولتی که هم مقابل دربار ایستادگی کرده و هم دارد به نفع ممکت کار میکند، دولت مصدقالسلطنه است و من به هیچ قیمتی حاضر نیستم علیه این مرد قدمی بردارم».<ref>[https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DB%8C%D8%A7%D8%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-65/868324-%D9%BE%D9%86%D8%AC-%D9%86%D9%85%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%AA%D9%82%DB%8C-%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87 سایت شرق]</ref> | ||
خط ۲۳۳: | خط ۲۳۳: | ||
تقیزاده در دورۀ سفارت در لندن، در جریان بازی سیاسی تمدید قرارداد دارسی قرار گرفت و پس از چندی برای ایفای نقش در خیمهشببازی تمدید قرارداد دارسی به ایران فراخوانده شد و به عنوان وزیر دارایی در این بازی شرکت کرد و به عنوان طرف ایرانی، این قرارداد ننگین را امضا کرد. | تقیزاده در دورۀ سفارت در لندن، در جریان بازی سیاسی تمدید قرارداد دارسی قرار گرفت و پس از چندی برای ایفای نقش در خیمهشببازی تمدید قرارداد دارسی به ایران فراخوانده شد و به عنوان وزیر دارایی در این بازی شرکت کرد و به عنوان طرف ایرانی، این قرارداد ننگین را امضا کرد. | ||
== گاهشمار زندگی تقیزاده == | |||
۵ مهر ۱۲۵۶ - در تبریز به دنیا آمد. | |||
۱۲۶۵- مدرسه تربیت و کتابفروشی را تأسیس کرد و داروخانهای را با همکاری دوستانش در تبریز راهاندازی کرد. | |||
۱۲۶۷- تدریس فیزیک در لقمانیه تبریز، ترجمه کتاب عجایب آسمانی اثر کامیل فلاماریون | |||
۱۲۷۸ تا ۱۲۷۹- در مدرسه یادبود آمریکایی در تبریز (مدرسه میسیون پروتستان در تبریز) به تحصیل زبان انگلیسی پرداخت. | |||
۱۲۸۲ تا ۱۲۸۳- انتشار مجله گنجینه فنون (گنجینه علوم) | |||
۱۲۸۳- شش ماه به قفقاز و استانبول، چند ماه به مصر و پنجاه روز به بیروت سفر کرد. انتشار گفتمان تحقیق احوال كنونی ایران با محكمه تاریخی در روزنامه حكمت قاهره | |||
۱۲۸۴- بازگشت به تبریز | |||
۱۲۸۵- وارد تهران شد. مقالاتی را در ندای وطن (صدای ملت) منتشر کرده است. | |||
مهر ۱۲۸۴- از سوی بازرگانان تبریزی به عنوان نماینده مجلس اول انتخاب شد. | |||
۱۲۸۴- توسط محمدعلی شاه از ایران تبعید شد. به اروپا رفت. | |||
۱۲۸۴- شهریور، سازماندهی فعالیتهای سیاسی علیه محمدعلی شاه در انگلستان | |||
۱۲۸۴- آذر ماه بازگشت به تبریز | |||
۱۲۸۷- پس از پیروزی مجاهدین وارد تهران شد. عضویت در "هیئت مدیره موقت"، به عنوان نماینده مجلس دوم انتخاب شد. | |||
۱۲۸۸- نماینده مجلس دوم و رهبر پارلمانی فرقه دمکرات ایران (حزب دمکرات ایران) | |||
۱۲۸۹- پس از ترور سید عبدالله بهبهانی (یکی از دو روحانی تراز اول انقلاب مشروطه و دیگری سیدمحمد طباطبایی) به تبریز رفت (به ناچار تهران را ترک کرد). چند ماه در تبریز ماند. اکتبر ۱۲۸۹- وارد استانبول شد و تقریباً دو سال در آنجا ماند. | |||
۱۲۹۱- استانبول را به مقصد اروپا ترک کرد. | |||
۱۲۹۲- به نیویورک رفت و نوزده ماه در ایالات متحده آمریکا ماند. چهار مقاله سیاسی به زبان فرانسه درباره اوضاع سیاسی ایران، عثمانی و کشورهای عربی در مجله Revue du Monde Musulman (مطالعه جهان اسلام) منتشر کرد. | |||
۱۲۹۴- ایالات متحده آمریکا را به مقصد آلمان (برلین) ترک کرد و از طریق هلند سفر کرد. | |||
از دی ۱۲۹۵ تا ۱۳۰۱- نشریه کاوه (آهنگر) را با همکاری نویسندگان مهمی چون سید محمدعلی جمالزاده (فرزند سید جمالالدین اصفهانی) و حسین کاظمزاده (که بعداً سردبیر روزنامه ملیگرای ایرانشهر شد) منتشر کرد. | |||
۱۳۰۱ تا ۱۳۰۲- به عنوان معاون دولت ایران برای انعقاد قرارداد دوستی به مسکو رفت. یک سال و نیم در مسکو ماند. | |||
۱۳۰۲- ازدواج با همسر آلمانی خود که او را عطیه نامید. | |||
۱۳۰۳- به ایران بازگشت، به عنوان نماینده مجلس پنجم انتخاب شد. به عضویت کمیسیون معارف (امور فرهنگی) درآمد. | |||
۱۳۰۵- به عنوان نماینده رسمی ایران در نمایشگاه سیصدساله فیلادلفیا در ۱۹۲۶ به ایالات متحده آمریکا سفر کرد. | |||
۱۳۰۶- بازگشت به ایران. به عنوان نماینده مجلس ششم انتخاب شد. | |||
۱۳۰۷- استاندار کل استان خراسان شد. | |||
۱۳۰۸- وزیر تامالاختیار ایران در لندن شد. | |||
۱۳۰۹- بازگشت به ایران. وزیر راه و ترابری پذیرفته شد. | |||
۱۳۰۹ تا ۱۳۱۲- وزیر دارایی بود. | |||
۱۳۱۲- امضای تمدید امتیاز نفت | |||
۱۳۱۲ تا ۱۳۱۳- وزیر مختار ایران در پاریس شد. | |||
۱۳۱۳- برای سخنرانی در انجمن سلطنتی هنر در مورد وضعیت ایران به انگلستان سفر کرد. پایان وظایف محوله از سوی سفارت ایران در پاریس. عازم برلین شد و پانزده ماه در آنجا ماند. | |||
۱۳۱۴- معاون ایرانی «انجمن بینالمللی مستشرقان» در رم بود. | |||
۱۳۱۵- برای تدریس در دانشکده آن زمان شرق شناسی (SOAS)، دانشگاه لندن، به لندن رفت. تقیزاده در کنار ولادیمیر مینورسکی، ای.جی.آربری و دبلیو.بی.هنینگ عضو موقت هیات آموزشی ایرانشناسی بود. او برای مدت کوتاهی با SOAS به دانشگاه کمبریج نقل مکان کرد که SOAS در آغاز جنگ جهانی دوم به آنجا تخلیه شد. | |||
۱۳۲۰- سفیر ایران در انگلستان شد. رئیس هیئت ایرانی در سازمان ملل متحد در رابطه با پرونده آذربایجان بود. | |||
۱۳۲۴- اعتراض به سازمان ملل در رابطه با اشغال تبریز توسط روسیه. | |||
۱۳۲۵- به نمایندگی از تبریز به مجلس پانزدهم انتخاب شد. رئیس هیئت ایرانیان در کنگره مستشرقان (کمبریج، انگلستان)، رئیس هیئت ایرانیان در کنگره بینالمللی ابن سینا (بغداد)، رئیس کنگره بینالمللی ابن سینا (تهران) بود. | |||
۱۳۲۸ تا ۱۳۴۶- معاون در مجلس سنا، رئیس مجلس سنا | |||
۱۳۳۳- مشاور علمی و عضویت در هیئت مدیره «موسسه ترجمه و نشر کتاب» | |||
۱۳۳۳- شرکت در کنگره بینالمللی مستشرقان در کمبریج (بریتانیا) | |||
۱۳۳۶- رئیس هیئت ایرانیان در کنگره خاورشناسان (مونیخ)، برای تدریس در دانشگاه کلمبیا به ایالات متحده آمریکا رفت. | |||
۱۳۳۷- رئیس انجمن فلسفه و علوم انسانی ایران، مشارکت در تأسیس چاپخانه افست | |||
۱۳۴۶- رئیس اولین کنگره بینالمللی ایران پژوهان (تهران) بود. | |||
۱۳۴۹ - در تهران درگذشت. | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
<references /> | <references /> |
ویرایش