کاربر:Hossein/صفحه تمرین14031024: تفاوت میان نسخه‌ها

زندان وکیل آباد مشهد یا همان زندان مرکزی مشهد، پیش از این در خیابان ارگ، پاسداران فعلی واقع بود و سپس به وکیل آباد در نزدیکی کوهستان پارک شادی منتقل گردید. این زندان دارای ۱۰ بند است.<ref name=":6">[https://iranhrs.org/زندان-وکیل-آباد-مشهد-زندان-مرکزی-مشهد/ سایت کانون حقوق بشر - زندان وکیل آباد مشهد (زندان مرکزی مشهد) کجاست؟]</ref>

این زندان ظاهرا برای ۲۵۰۰نفر ساخته شده اما همواره بالای ۱۰هزار زندانی در آن اسیر هستند. زندانیان با اتهام‌های مختلف از جمله جرایم مالی، سرقت و قتل و همین‌طور زندانیان سیاسی و امنیتی، در آن نگه‌داری می‌شوند. اکثر زندانیان بدلیل کمبود جا، کف خواب هستند. وضعیت بهداشت در آن بسیار اسفبار است و وجود جانوران موذی مثل سوسک و شپش موجب بروز فجایع انسانی شده است.<ref name=":1">[https://sarkoobgaran.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D9%81%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C/ زندان وکیل‌آباد مشهد با فجایع انسانی – قسمت اول]</ref>

سایت رادیو زمانه در ۹ اردیبهشت ۱۴۰۳ آورده است: زندان وکیل‌آباد مشهد در سال‌های اخیر به خاطر وضعیت نامناسب و زندانیان سرشناس‌اش بیشتر به صدر خبرها آمده است.<ref name=":0" />

این زندان دارای ۱۰بند است. بند زنان: دارای ۶سالن می‌باشد. بند مشاوره ۱۳ که کنار زندان وکیل‌آباد و همان بند باز است. بند پوسته میانه که نیمه باز است.

به درب ورودی داخل زندان درب چهار می‌گویند. بعد از درب ابتدا کتابخانه و سینما و سپس بند ۱٫۱ بند نوجوانان واقع شده است. بعد از آن باشگاه زندان قرار دارد که زندانیان در این باشگاه فقط اجازه بازی فوتسال را دارند.

یک شاهد عینی در گزارشی که برای کانون حقوق بشر ایران ارسال نموده، بخش‌های زندان وکیل‌آباد مشهد را اینگونه توصیف کرده است:

بر اساس گزارش یک شاهد عینی در مرداد ۱۴۰۱ زندانیان سیاسی در بند ۶-۱ محبوس هستند. بند ۶-۱ تعداد هفت عمومی و دو سوییت دارد که برای زندانی‌های زیر حکم است. شب قبل از اعدام، زندانیان را از داخل بندهای عمومی به این محل می‌آورند و به سوییت‌های بند ۶-۱ منتقل می‌کنند.<ref name=":7" /> بند ۶-۱ تنها بندی است که درب ورودی آن مانند درب یک اتاق اداری و بی نام و نشان است و علامتی ندارد، تا به این ترتیب کسی متوجه بند زندانیان سیاسی نشود. در کنار آن، حفاظت اطلاعات زندان با یک درب اختصاصی قرار دارد و درب آن داخل بند ۶-۱ باز میشود. کلیه زندانیان سیاسی در هر اتاق، با دو دوربین نصب شده، زیر نظر هستند. در ابتدا و انتهای حمام و توالت هم دو دوربین نصب کرده اند و کلیه تحرکات زندانیان در هر نقطه ای کنترل می کنند.<ref name=":6" />

سه زندانی سیاسی شامل آقایان هاشم خواستار، کمال جعفری و محمدحسین سپهری در عمومی پنج محبوس هستند. اینجا محیطی با ابعاد ۳ در ۳ و کاملا خفه و گرفته است که توالت و حمام این سه زندانی هم در همین محیط بسیار تنگ قرار گرفته است. اینجا چیزی شبیه توالت خانه میماند با چند تخت و واقعا وضعیت فاجعه باری بر این زندانیان سیاسی حاکم است.<ref name=":6" />

مایکل وایت، (شهروند آمریکا)، عباس واحدیان شاهرودی ، احمد قابل، کاویز نوزدهی، داور نبیل‌زاده، حیات جهاندیده، غلام‌عباس زارع حقیقی، امیر رضایی، ابراهیم ملکی، ناهید قدیری، هاشم خواستار، ایوار فرهادی، داریوش عمران‌زاده، محمدحسین سپهری، فاطمه سپهری، رضا مهرگان، عبدالرسول مرتضوی، کمال جعفری یزدی، سعید حنایی. بسیاری از این افراد از امضا کنندگان بیانیه استعفای خامنه‌ای بوده‌اند که به حبس‌های طویل‌المدت محکوم شده‌اند.

علی عبدی رئیس زندان مشهد است

امیر پاسبان مدیر داخلی زندان است

جاهدی رئیس حفاظت اطلاعات

ولی‌خانی جانشین حفاظت اطلاعات

طباطبایی قاضی ناظر زندان<ref name=":2">[https://wncri.org/fa/زندان-مشهد-به-صلیب-کشیدن/ به صلیب کشیدن زنان زندانی]</ref>

علیزاده رئیس حفاظت اطلاعات زندان مرکزی مشهد

ولیخانی معاون حفاظت اطلاعات زندان مرکزی مشهد

بند ۵ بخش ۱۰۱ - مهیار علیزاده مسئول انتظامات

زندان مرکزی مشهد که با نام زندان وکیل آباد نیز شناخته میشود افزون بر زندانیان متهم به جرایم عمومی، محل نگهداری زندانیان سیاسی و عقیدتی نیز است. زندانیان زن و مرد محبوس در این زندان با مشکلاتی چون عدم رعایت اصل تفکیک جرایم، ضرب و شتم زندانیان، عدم رسیدگی پزشکی و کیفیت پایین و عدم رعایت بهداشت در تهیه غذ مواجه هستند. به علاوه محرومیت های پی در پی از ملاقات و تماس تلفنی ابزاری است که برای فشار و کنترل هر چه بیشتر زندانیان سیاسی استفاده میشود. همچنین بنا بر گزارش ها سابقه انتقال زندانیان کودک مجرم به صورت تنبهی به بندهای بزرگسالان وجود دارد، امری که منجر به آزار جنسی این کودک-نوجوانان شده است. از سوی دیگر احکام اعدام و شلاق نیز درون مجموعه زندان مرکزی مشهد اجرا میشود.<ref>[https://spreadingjustice.org/fa/group-violator/sj39483/ زندان مرکزی مشهد، دادگستر ـ‌ بانک اطلاعاتی ناقضان حقوق بشر در ایران]</ref>

در خصوص زندانیان سیاسی اصل تفکیک جرایم رعایت نشده است.همینطور گاهی کودک_مجرمان به صورت تنبیهی به بند بزرگسالان منتقل میشدند که این امر در مواردی منجر به آزار جنسی آنان توسط زندانیان بزرگسال شده بود. زندانیان محبوس در بند زنان نیز با مشکلاتی چون عدم رعایت اصل تفکیک جرائم، کیفیت پایین و عدم رعایت بهداشت در تهیه غذا، محرومیت از مواد ضدعفونی کننده و بهداشتی در زمان شیوع کرونا و عدم رعایت قوانین سازمان زندان ها در تامین هزینه اعزام های درمانی زندانیان دست به گریبان بودند. احکام شلاق و اعدام نیز در اتاقی در ساختمان زندان و یا محوطه زندان اجرا میشود. (هرانا- بحران کرونا؛ گزارشی جامع از زندان وکیل آباد مشهد) (هرانا- بحران کرونا؛ گزارشی جامع از زندان زنان وکیل آباد مشهد)<ref name=":5" />

بهمن ۱۳۹۸: حبیب پیرمحمدی در حالی که در اعتصاب عذا بسر میبرد، در پی انتقال به بند ۵ این زندان توسط یکی از زندانیان جرائم خشن به ضرب چاقو مجروح و به بهداری زندان منتقل شد. (هرانا- زندان مشهد؛ حبیب پیرمحمدی، زندانی اعتصابی به ضرب چاقو مجروح شد)<ref name=":5" />

ممنوع الملاقاتی‌ها ممکن است اتهام شان قتل، کلاهبرداری، قاچاق و یا عقیدتی و سیاسی باشند. بستگی به دستور قاضی پرونده دارد. این افراد از همه حقوق خود از جمله حق ملاقات با خانواده و تلفن محروم هستند. حتی گاهی اوقات از هواخوری هم محروم می‌شوند تا زمانی که قاضی و بازپرس دستور بدهد.<ref name=":7" />

زندانیان این زندان بخاطر کیفییت پایین غذا، دچار بیماری های گوارشی هستند و از گرسنگی دائمی رنج می برند.  

صبحانه کم و بی‌کیفیت و معمولا ۴۰۰ گرم پنیر برای ۱۷ نفر است

ناهار معمولا برنج نپخته و مانند لاستیک و خورش فاقد گوشت و آبکی است. بعضا سویا به جای گوشت وجود دارد که به علت بوی بد زندانیان آن را نمیخورند.

در وعده هایی غذایی برای شام، طی هفته به زندانیان سیب زمینی، تخم مرغ، آش، سوپ، لوبیا، عدسی و کشک بادمجان داده می شود.<ref name=":6" />

اندرزگاه ۵ زندان وکیل آباد مشهد رمزآلودترین و مخفی ترین بند زندان وکیل آباد مشهد بوده که با چیدن پتو در ورودی اندرزگاه در هنگام بازرسیهای بین المللی به عنوان انبار پتو معرفی می گردد و کمتر کسی اطلاعاتی دقیق از وضعیت آن دارد. اندرزگاه ۵ زندان وکیل آباد مشهد شامل ۴ بند به ترتیب:

بند عموم، بند تنبیهی است. قبلاً فضای این بند تاریک و نمور بود؛ بندی با اتاق‌های انفرادی که فرش یا موکت نشده‌ بودند و داخل آن‌ها فقط دو پتو قرار داده‌بودند. گاه به این اتاق‌های انفرادی در زندان می‌گفتند «سوئیت». هر زندانی را که از دید زندان‌بان نابه‌هنجاری می‌کرد، برای تنبیه به آن بند می‌فرستادند و از حق دسترسی به هر چیزی که برای زندانی وجود دارد، محروم می‌شد. تنها ارتباط زندانی در «سوئیت» با زندانبانی بود که برای او دو وعده غذایی در روز می‌آورد. هوای این اتاق‌های انفرادی باعث ایجاد بیماری آسم در زندانی می‌شد. اتاق‌ها همچنین موش و حشراتی چون سوسک و ساس داشتند. افرادی که در این بند محبوس‌اند، ممنوع التماس و ممنوع الملاقات هستند و حق دسترسی به باشگاه، فروشگاه، آشپزخانه، کتابخانه و سایر فضاهای عمومی را ندارند. زندان‌بان‌ها این زندانی‌ها را به تخت‌ فیکس می‌کنند و با خوراندن قرص آنها را تحت کنترل در می‌آورند.<ref name=":9">[https://payaam.net/در-بند-زنان-زندان-وکیلآباد-مشهد-چه-می-3/ در بند زنان زندان وکیل‌آباد مشهد چه می‌گذرد؟ ــ بخش سوم]</ref>

در این زندان دو زندانی خارجی دارای مدرک شناسایی هستند که پنج سال است محبوس‌اند و به کشور خودشان منتقل نشده‌اند. یکی از این زندانیان هنگام دستگیری کودک بود و در پنج سالی که در زندان گذرانده، از حق تحصیل در کشور خودش و به زبان خودش محروم شده است. یکی از شرط‌های حکومت برای انتقال این دو نفر به کشورشان این بود که در مصاحبه‌ای تلویزیونی اعلام کنند در '''زندان ایران مسلمان''' شدند.<ref name=":0" />

محیط بند به طور کلی برای کودکان آسیب‌زا است. حتی کودکانی که شاد و پرانگیزه هستند، بعد از گذشت مدت زمانی دچار افسردگی می‌شوند و نسبت به خود رفتارهای آسیب‌زننده نشان می‌دهند. در این بین کودکانی هستند که سابقه خودزنی ندارند اما فشارهای وارده در زندان موجب می‌شود آنها نیز اقدام به خودزنی کنند.

مورد فاجعه‌بار دیگر این است که روابط سوء استفاده و آزار جنسی به داخل بند ۳، یعنی بین خود کودکان محبوس هم کشیده شده و کودکان در فضای زندان، بدن یکدیگر را لمس می‌کنند.

یک منبع موثق به کانون حقوق بشر ایران گفت: «پس از بازداشت چند زندانی اهل سنت، آنها را در سالنی انداختند که آب حمام و سرویس بهداشتی زندانیان طبقه بالا روی سرشان می ریخت. زندانیان در این سالن بدلیل وجود حشرات موذی ساس، شپش و سوسک بشدت تحت فشار بوده اند. بازجویان اطلاعات برخی از زندانیان را تهدید می‌کنند در صورتی که مطابق خواست آنان، اعتراف نکنند، خانواده زندانی را ترور کرده و یا مورد تجاوز قرار می‌دهند…».<ref name=":6" />

انفرادی در این زندان، یک درب فولادی سه لایه دارد. ابعاد آن ۳ در ۲ و نیم متر است. دو دریچه کوچک روی درب قرار دارد یکی مقابل صورت زندانی هنگامی که می ایستد و یکی هم پایین پا قرار گرفته است. دریچه بالایی برای دریافت غذا و دارو و دریچه پایینی برای از بین رفتن بخار موجود و بیرون گذاشتن زباله ها است. از کل ابعاد و محیط این سلول انفرادی، یک متر و نیم برای حمام و توالت استفاده شده است. بوی توالت و بخار حمام زندانی را بشدت آزار می دهد. جایی برای پهن کردن لباس و حوله اش ندارد. حوله ای که به زندانی می دهند، هیچگاه تعویض نخواهد شد. یک خمیر دندان، یک صابون روشویی تک نفره و یک شامپو تک نفره هفته ای یکبار به زندانی می دهند. برای گرفتن خمیر دندان جدید، بایستی پوسته خالی خمیر دندان قبلی را به مأمور زندان تحویل بدهند. یک مسواک به زندانی می دهند که این مسواک هم هیچگاه تعویض و جدید نخواهد شد. به هر زندانی نفری سه پتو می دهند. اما پتوها بسیار کثیف و بد بو است چون شسته نمی شود.<ref name=":6" />

حکم اعدام به هیچ کدام از آنان حتی وکلا و خانواده هایشان ابلاغ کتبی نمی گردد و فقط شفاها به آنان در دادگاه انقلاب و یا توسط یکی از مامورین زندان به آنان ابلاغ می گردد.این در حالیست که هیچ کدام از آنان از زمان اجرای احکام خویش مطلع نیستند و در هر تاریخ نامشخص اجرای احکام اعدام، همه باید خود را مرده حساب کنند. یعنی افراد قبل از اعدام در ذهنشان بارها اعدام می شوند.<ref name=":10" />  

محکومین به اعدام همه آماده اند اما نمی دانند این بار نوبت کیست. ناگهان با ورود رییس زندان، مسوول حفاظت زندان و دادستان مشهد نامها خوانده می شوند. عده ای از محکومین به اعدام بی آنکه بدانند نامشان در لیست اعدامیان این سری از اعدام ها قرار دارد یا نه همچون دفعات گذشته با آرامشی از سر استیصال لباس های سفید اتو کشیده می پوشند و خود را آماده ی مرگ می کنند تا هنگام تحویل اجساد به خانواده هایشان نشان دهند که کاملا آرام بوده اند شاید کمی تسلی بخش دردهای آنان باشند و چهره هایی که نفرت نسبت به این همه زشتی و قساوت در وجودشان موج می زند چه محکومین اعدام و چه دیگر زندانیان.<ref name=":10" />

عده ای حتی توان بلند شدن ندارند. گریه می کنند و ناخودآگاه از ترس ادرار می کنند بعد از جمع آوری افراد آنها را برای غسل به بند ۶/۱ ،بند مخصوص حفاظت(تحت نظر کامل حفاظت اطلاعات زندان)، منتقل می کنند.در آنجا در سوییت های تنبیهی کثیف، ۶ یا ۷ نفر وارد می شوند تا غسل کنند. و بعد آنها را در انبار بند ۶/۱ جمع می کنند تا وصیت نامه بنویسند. گریه ها به فریاد تبدیل می شود، عده ای هم ساکت اند و بی رمق و عده ای هم با فریاد خدا را صدا می کنند و از او می خواهند خانواده شان را نگهدار باشد.

اگرچه از حق خویش برای ملاقات عزیزانشان برای آخرین بار محرومند اما عکس فرزندانشان را می بوسند و در لای کاغذ وصیت نامه می گذاردند تا از طریق دوستانشان یا مسوولین زندان هنگام تحویل وسایلشان به خانواده ها داده شود. حدودا ساعت ۶ به سمت محل اعدام که در راهرو ورودی ملاقات شرعی و حضوری است حرکت می کنند. راهرویی بدون سقف که طناب ها که با نام افراد مشخص شده به تیر آهن های خارج شده از سقف ساختمان کنار راهرو آویزان شده و همه اعدامی ها که از دسته های ۱۵ نفری تا ۷۰ نفری تا کنون بوده اند همزمان چهارپایه ها توسط گارد مخصوص زده می شود، زیر پایشان خالی می شوند و با هم اعدام می گردند، اعدام دسته جمعی و پایان زندگی…تا چند روز بعد از این اتفاق زندان در سکوت، بی رمقی و غم فرو می رود. فردای آن روز از طرق مختلف خانواده ها مطلع می گردند و پس از پرداخت هزینه ی طناب دار، عزیزانشان را تحویل می گیرند.<ref name=":10" />

سالن اعدام اتاقی است با ابعاد حدود ۳×۴ که چند چهارپایه در آن قرار دارد. این چهارپایه ها روی یک سکوی پله ای قرار دارند که ارتفاع شان از زمین یک متر است. در هر لحظه امکان این را دارند که ۸ زندانی را در این مکان اعدام کنند. برای اجرای اعدام، یک گروه از سربازان را از پادگانی به محل اعدام منتقل می کنند. پس از اجرای اعدام، سربازان را به پادگان محل خدمت برگردانده و به آنها مرخصی تشویقی هم می دهند. اگر هم کسی برای این کار امتناع کند، وی را به بازداشت و اضافه خدمت تهدید می کنند. علت اینکه سربازان و نیروهای داخل زندان را برای اجرای اعدام بکار نمی‌گیرند این است که این افراد روحیه خود را از دست داده و فرار می کنند. هنگام اعدام، قاضی ناظر و یک عمامه بسر حضور دارند. آخوند دستور کشیدن چهارپایه را از زیر پای زندانی می دهد.

هوادار کدام جریان هستید. اگر کسی می گفته مجاهدین، و یا سازمان - در آن زمان اکثر بچه‌های سازمان مجاهدین از اینکه بگویند منافقین ابا داشتند و می گفتند "سازمان" و تعداد کمی هم می گفتند مجاهدین – اعدام می‌شدند و دیگر سوالی در کار نبود. کسانی که می گفتند "منافقین"، از آنها سوال می شد که آیا سازمان را محکوم می کنید ویا عملیات فروغ جاویدان را محکوم می کنید و حاضر به مصاحبه هستید. در صورتیکه قبول نمی‌کردند، اعدام می‌شدند.<ref name=":3" /><ref name=":4" />

نحوه اعدام بصورت دار زدن گروهی بود. بچه‌ها را در گروه‌های گویا ۶ نفره در همان محوطه بازداشتگاه وزارت اطلاعات در خیابان کوهستان حلق آویز می کردند.<ref name=":3" /> <ref name=":4" />

رضا فانی یزدی در مصاحبه‌اش می‌گوید ترکیب هیات تا آنجا که اطلاع دارم و پس از آزادی از زندان از تعدادی از زندانیان باقی مانده که از اطلاعات بازگشته و به بند ۱ آمده بودند شنیدم، همان ترکیب هیات در اوین بوده است ولی مغیثی حاکم شرع دادگاه های انقلاب، و ولی پور دادیار ناظر زندان و احیانا محمد شکوری که مسئول بند بود از اعضای شرکت کننده در کنار هیات اصلی بوده اند.<ref name=":3" /><ref name=":4" />

در مشهد با کلمه «اعزام» به جای اعدام به خانواده‌ها دروغ گفتند. شایع کردن به جزیره معتادین منتقل کرده‌اند. رضا فانی یزدی گفت نشنیدم در مشهد به هیچ کس وسایل بچه ها را داده باشند، یا وصیتنامه ای باقی مانده باشد. بعد از مدتی معلوم شد در قسمت لعنت‌آباد دفن کرده‌اند.<ref name=":3" /> <ref name=":4" />

پدر بهرام پرنده از بچه‌های مجاهدین به دادستانی رفته بود و گفته بود اگر نگوئید که بهرام کجاست خودم را خواهم کشت. مغیثی حاکم شرع به او گفته بود که اشکال ندارد، خودت را بکش! او هم از پنجره اتاق دادستانی خودش را به بیرون پرت کرده و مرده بود.<ref name=":3" /><ref name=":4" />

'''جعفر هاشمی''' – جعفر هاشمی اولین نفری بود که دراین دوره در زندان اوین اعدام شد. ۴ سال در مشهد در زندان انفرادی بود. سال ۶۶ با هم مدتی در انباری بودیم که جعفر را از همانجا به اوین بردند. جعفر تنها کسی بود که در زندان مشهد رسما از سازمان مجاهدین خلق دفاع می کرد.

'''شهرام مرجوی''' – اهل آذربایجان و از اقوام نزدیک آیت الله موسوی اردبیلی، رئیس وقت شورایعالی قضایی بود.