۱۳٬۱۷۹
ویرایش
مریم میرزاخانی: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
|والدین= احمد میرزاخانی | |والدین= احمد میرزاخانی | ||
}} | }} | ||
'''مریم | '''مریم میرزاخانی،''' (متولد ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶، تهران - درگذشته ۲۳ تیر ۱۳۹۶، کالیفرنیا) ریاضیدان نخبه ایرانی و نخستین زن و ریاضیدان برنده جایزه فیلدز بود. او در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد. در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ‌کنگ با امتیاز ۴۱ از ۴۲ مدال طلای جهانی گرفت. یک سال بعد در ۱۹۹۵، در المپیاد جهانی ریاضی کانادا، مدال طلای جهانی را به دست آورد و اولین دانش‌آموز ایرانی بود که نمره کامل گرفت. همچنین اولین دختر ایرانی بود که در المپیاد ریاضی طلا گرفت و اولین کسی بود که دو سال مدال طلا گرفت. | ||
میرزاخانی پس از دوره کارشناسی در دانشگاه صنعتی شریف مهاجرت کرد و به دانشگاه هاروارد رفت. بعد از دکترا، استادیار دانشگاه پرینستون شد. مریم میرزاخانی در ۲۳ تیر ۱۳۹۶ در ۴۰ سالگی به‌دلیل سرطان در بیمارستانی در کالیفرنیا درگذشت. | میرزاخانی پس از دوره کارشناسی در دانشگاه صنعتی شریف مهاجرت کرد و به دانشگاه هاروارد رفت. بعد از دکترا، استادیار دانشگاه پرینستون شد. مریم میرزاخانی در ۲۳ تیر ۱۳۹۶ در ۴۰ سالگی به‌دلیل سرطان در بیمارستانی در کالیفرنیا درگذشت. | ||
== کودکی مریم میرزاخانی == | === کودکی مریم میرزاخانی === | ||
[[پرونده:کودکی مریم میرزاخانی.jpg|بندانگشتی|کودکی مریم میرزاخانی|جایگزین=|215x215پیکسل]] | [[پرونده:کودکی مریم میرزاخانی.jpg|بندانگشتی|کودکی مریم میرزاخانی|جایگزین=|215x215پیکسل]] | ||
مریم میرزاخانی در ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ (۱۲ مه ۱۹۷۷) در تهران متولد شد، پدرش احمد میرزاخانی مهندس برق و رئیس هیئت مدیره مجتمع آموزشی نیکوکاری رعد بود. پدر مریم میرزاخانی اهل طالقان استان البرز است. مریم با اتمام تحصیلات ابتدایی با شرکت در آزمون ورودی مدارس سمپاد (سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان) وارد دبیرستان فرزانگان تهران شد. | مریم میرزاخانی در ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ (۱۲ مه ۱۹۷۷) در تهران متولد شد، پدرش احمد میرزاخانی مهندس برق و رئیس هیئت مدیره مجتمع آموزشی نیکوکاری رعد بود. پدر مریم میرزاخانی اهل طالقان استان البرز است. مریم با اتمام تحصیلات ابتدایی با شرکت در آزمون ورودی مدارس سمپاد (سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان) وارد دبیرستان فرزانگان تهران شد. | ||
== دوران دانش‌آموزی == | === دوران دانش‌آموزی === | ||
مریم میرزاخانی در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با امتیاز ۴۱ از ۴۲ مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد، در المپیاد جهانی ریاضی کانادا میرزاخانی با نمرهٔ کامل، رتبهٔ اول طلای جهانی را | مریم میرزاخانی در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ (سال سوم و چهارم دبیرستان) از دبیرستان فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد و بعد از آن در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ کنگ با امتیاز ۴۱ از ۴۲ مدال طلای جهانی گرفت. سال بعد، در المپیاد جهانی ریاضی کانادا میرزاخانی با نمرهٔ کامل، رتبهٔ اول طلای جهانی را به‌دست آورد. | ||
مریم میرزاخانی به همراه رؤیا بهشتی اولین دخترانی بودند که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافتند. مریم اولین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت. وی اولین کسی بود که دو سال مدال طلا گرفت و اولین دانش‌آموز شرکت‌کننده از ایران بود که در آزمون المپیاد ریاضی نمره کامل گرفت.<ref>همه چیز درباره مریم میرزاخانی + علت مرگ و افتخارات [https://www.imna.ir/news/433336/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D8%AA-%D9%85%D8%B1%DA%AF-%D9%88-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA]</ref> | مریم میرزاخانی به همراه رؤیا بهشتی اولین دخترانی بودند که به تیم المپیاد ریاضی ایران راه یافتند. مریم اولین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران طلا گرفت. وی اولین کسی بود که دو سال مدال طلا گرفت و اولین دانش‌آموز شرکت‌کننده از ایران بود که در آزمون المپیاد ریاضی نمره کامل گرفت.<ref>همه چیز درباره مریم میرزاخانی + علت مرگ و افتخارات [https://www.imna.ir/news/433336/%D9%87%D9%85%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D8%AA-%D9%85%D8%B1%DA%AF-%D9%88-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%AA]</ref> | ||
== حادثه تصادف مریم میرزاخانی == | === حادثه تصادف مریم میرزاخانی === | ||
در اسفند ۱۳۷۶، اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکت‌کننده در بیست و دومین دورهٔ مسابقات ریاضی دانشجویی از اهواز، محل برگزاری مسابقه، راهی تهران بود. تیمِ متشکل از میرزاخانی، ایمان افتخاری و حسین نمازی در مسابقه رتبهٔ اول کشور را کسب کرده بودند. در حادثه‌ای که پیش آمد، اتوبوس به دره سقوط کرد. شش دانشجوی ریاضی دانشگاه شریف، که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ریاضی ملی و بین‌المللی بودند، جان باختند. مریم میرزاخانی از جمله بازماندگانِ این سانحه بود. | در اسفند ۱۳۷۶، اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شرکت‌کننده در بیست و دومین دورهٔ مسابقات ریاضی دانشجویی از اهواز، محل برگزاری مسابقه، راهی تهران بود. تیمِ متشکل از میرزاخانی، ایمان افتخاری و حسین نمازی در مسابقه رتبهٔ اول کشور را کسب کرده بودند. در حادثه‌ای که پیش آمد، اتوبوس به دره سقوط کرد. شش دانشجوی ریاضی دانشگاه شریف، که اغلب از برگزیدگان المپیادهای ریاضی ملی و بین‌المللی بودند، جان باختند. مریم میرزاخانی از جمله بازماندگانِ این سانحه بود. | ||
== ضریب هوشی «مریم میرزاخانی» == | === ضریب هوشی «مریم میرزاخانی» === | ||
در سال اول دبیرستان وضعیت ریاضی میرزاخانی چندان جالب نبود، طوری که معلم ریاضی او را صاحب نبوغ خاصی تشخیص نمی‌داد. میرزاخانی به همین خاطر علاقه‌اش را به ریاضی از دست داد. سال بعد او معلمی داشت که مشوق او بود و عملکردش در ریاضی به میزان چشمگیری بهتر شد. در سال دوم دیگر او تبدیل به یک ستاره شده بود. | در سال اول دبیرستان وضعیت ریاضی میرزاخانی چندان جالب نبود، طوری که معلم ریاضی او را صاحب نبوغ خاصی تشخیص نمی‌داد. میرزاخانی به همین خاطر علاقه‌اش را به ریاضی از دست داد. سال بعد او معلمی داشت که مشوق او بود و عملکردش در ریاضی به میزان چشمگیری بهتر شد. در سال دوم دیگر او تبدیل به یک ستاره شده بود. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
از نمره ضریب هوشی میرزاخانی اطلاعاتی در دست نیست با این وجود با نگاهی به پرونده افتخارات علمی او و همچنین خواندن تاریخچه تلاش‌های او برای حل معادلات سخت ریاضی که باعث شد بسیاری به او لقب بانوی جبر دهند به این نتیجه می‌رسیم که هر چند مریم میرزاخانی از هوش بالایی برخوردار بوده است با این وجود بیشترین علت موفقیت او را باید در کار، تلاش و ممارست او جستجو کرد.<ref>[https://www.alef.ir/news/3990423086.html]</ref> | از نمره ضریب هوشی میرزاخانی اطلاعاتی در دست نیست با این وجود با نگاهی به پرونده افتخارات علمی او و همچنین خواندن تاریخچه تلاش‌های او برای حل معادلات سخت ریاضی که باعث شد بسیاری به او لقب بانوی جبر دهند به این نتیجه می‌رسیم که هر چند مریم میرزاخانی از هوش بالایی برخوردار بوده است با این وجود بیشترین علت موفقیت او را باید در کار، تلاش و ممارست او جستجو کرد.<ref>[https://www.alef.ir/news/3990423086.html]</ref> | ||
== دوران دانشگاه == | === دوران دانشگاه === | ||
میرزاخانی دورهٔ کارشناسی را در دانشگاه صنعتی شریف طی کرد. در این دوره، میرزاخانی اثبات ساده‌ای برای قضیهٔ شُر یافت که در ماه‌نامهٔ انجمن ریاضی آمریکا چاپ شد. | میرزاخانی دورهٔ کارشناسی را در دانشگاه صنعتی شریف طی کرد. در این دوره، میرزاخانی اثبات ساده‌ای برای قضیهٔ شُر یافت که در ماه‌نامهٔ انجمن ریاضی آمریکا چاپ شد. | ||
== مهاجرت از ایران == | === مهاجرت از ایران === | ||
[[پرونده:مریم میرزاخانی در حال تدریس.jpg|بندانگشتی|مریم میرزاخانی در حال تدریس]] | [[پرونده:مریم میرزاخانی در حال تدریس.jpg|بندانگشتی|مریم میرزاخانی در حال تدریس]] | ||
مریم هم در سیل جمعیت مهاجرین از ایران استثنا بود و به خارج از کشور و دانشگاه هاروارد رفت و آن‌جا بر سر کلاس‌های کورتیس مک‌مولن (از برندگان جایزه فیلدز) حاضر می‌شد. مک‌مولن او را در این دوران این‌طور به یاد می‌آورد که بر سر کلاس‌هایش سوال‌های زیادی می‌پرسید و با عجله به فارسی یادداشت برمی‌داشت. او سرانجام در سال ۲۰۰۴ از دانشگاه هاروارد و به سرپرستی مک‌مولن دکترا گرفت. | مریم هم در سیل جمعیت مهاجرین از ایران استثنا بود و به خارج از کشور و دانشگاه هاروارد رفت و آن‌جا بر سر کلاس‌های کورتیس مک‌مولن (از برندگان جایزه فیلدز) حاضر می‌شد. مک‌مولن او را در این دوران این‌طور به یاد می‌آورد که بر سر کلاس‌هایش سوال‌های زیادی می‌پرسید و با عجله به فارسی یادداشت برمی‌داشت. او سرانجام در سال ۲۰۰۴ از دانشگاه هاروارد و به سرپرستی مک‌مولن دکترا گرفت. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
بعد از اخذ دکترا، میرزاخانی با عنوان استادیار در دانشگاه پرینستون به تدریس مشغول شد. یک سال بعد در سال ۲۰۰۵ نشریه پاپیولار ساینس آمریکا او را به عنوان یکی از ۱۰ ذهنِ جوان جهان برگزید. میرزاخانی تا سال ۲۰۰۸ در پرینستون ماند و در این مدت به درجهٔ استاد تمامی ارتقا یافت. سپس او به استنفورد رفت، و از اول سپتامبر ۲۰۰۸ در ۳۱ سالگی به عنوان استاد تمام در این دانشگاه به کار مشغول شد. | بعد از اخذ دکترا، میرزاخانی با عنوان استادیار در دانشگاه پرینستون به تدریس مشغول شد. یک سال بعد در سال ۲۰۰۵ نشریه پاپیولار ساینس آمریکا او را به عنوان یکی از ۱۰ ذهنِ جوان جهان برگزید. میرزاخانی تا سال ۲۰۰۸ در پرینستون ماند و در این مدت به درجهٔ استاد تمامی ارتقا یافت. سپس او به استنفورد رفت، و از اول سپتامبر ۲۰۰۸ در ۳۱ سالگی به عنوان استاد تمام در این دانشگاه به کار مشغول شد. | ||
مهاجرت وی از ایران یکی از | مهاجرت وی از ایران یکی از مثالهای بارز فرار مغزها و استعدادهای درخشان ایرانی است. | ||
== دریافت مدال فیلدز == | === دریافت مدال فیلدز === | ||
مریم میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ موفق به دریافت مدال ' فیلدز ' اتحادیه جهانی ریاضیات (IMU) شد. فیلدز، مدالی ارزشمند و مهمترین جایزه برای ریاضیدانان در جهان بشمار می‌رود که هر چهار سال یک بار در جریان کنگره اتحادیه جهانی ریاضیات به ریاضیدانان جوان (کمتر از ۴۰ سال) که کار ارزنده‌ای در ریاضی انجام داده باشند، اهدا می‌شود. | مریم میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ موفق به دریافت مدال ' فیلدز ' اتحادیه جهانی ریاضیات (IMU) شد. فیلدز، مدالی ارزشمند و مهمترین جایزه برای ریاضیدانان در جهان بشمار می‌رود که هر چهار سال یک بار در جریان کنگره اتحادیه جهانی ریاضیات به ریاضیدانان جوان (کمتر از ۴۰ سال) که کار ارزنده‌ای در ریاضی انجام داده باشند، اهدا می‌شود. | ||
[[پرونده:همسر مریم میرزاخانی.jpg|بندانگشتی|یان واندراک، همسر مریم میرزاخانی.]] | [[پرونده:همسر مریم میرزاخانی.jpg|بندانگشتی|یان واندراک، همسر مریم میرزاخانی.]] | ||
== همسر مریم میرزاخانی == | === همسر مریم میرزاخانی === | ||
مریم میرزاخانی در سال ۱۳۸۴ با همسرش یان واندراک ازدواج کرد، یان نیز دانشیار ریاضی دانشگاه استنفورد و پژوهشگر سابق علوم رایانه نظری مرکز تحقیقات آی‌بی‌ام و اهل جمهوری چک است. | مریم میرزاخانی در سال ۱۳۸۴ با همسرش یان واندراک ازدواج کرد، یان نیز دانشیار ریاضی دانشگاه استنفورد و پژوهشگر سابق علوم رایانه نظری مرکز تحقیقات آی‌بی‌ام و اهل جمهوری چک است. | ||
== فرزند مریم میرزاخانی == | === فرزند مریم میرزاخانی === | ||
مریم میرزاخانی و یان واندراک دارای یک فرزند به نام آناهیتا هستند. | مریم میرزاخانی و یان واندراک دارای یک فرزند به نام آناهیتا هستند. | ||
== درگذشت مریم میرزاخانی == | == درگذشت مریم میرزاخانی == | ||
در تیر ۱۳۹۶ اعلام شد میرزاخانی به دلیل ابتلاء به سرطان در بیمارستانی در آمریکا بستری | در تیر ۱۳۹۶ اعلام شد میرزاخانی به دلیل ابتلاء به سرطان در بیمارستانی در آمریکا بستری شده است. وی از چهار سال پیش‌تر به سرطان پستان مبتلا بوده و این سرطان به مغز استخوان اوسرایت کرده بود. پدر و مادر وی برای مراقبت از او به آمریکا رفتند. سرانجام مریم میرزاخانی در ۲۳ تیر ۱۳۹۶ در ۴۰ سالگی در بیمارستانی در کالیفرنیا درگذشت. | ||
== نامگذاری‌های مریم میرزاخانی == | == نامگذاری‌های مریم میرزاخانی == | ||
=== کتابخانهٔ دانشکدهٔ ریاضیات دانشگاه شریف === | === کتابخانهٔ دانشکدهٔ ریاضیات دانشگاه شریف === | ||
* به افتخار پروفسور میرزاخانی دانشمند ایرانی کتابخانهٔ اصلی دانشکدهٔ ریاضیات شریف به نام ایشان نامگذاری | * به افتخار پروفسور میرزاخانی دانشمند ایرانی کتابخانهٔ اصلی دانشکدهٔ ریاضیات شریف به نام ایشان نامگذاری شده است. | ||
ساختمان آمفی‌تئاتر و کتابخانه دبیرستان فرزانگان ۱ تهران | ساختمان آمفی‌تئاتر و کتابخانه دبیرستان فرزانگان ۱ تهران | ||
* به افتخار مریم میرزاخانی، دانش‌آموخته این مرکز، در تیر ماه سال ۱۳۹۶ نام یکی از ساختمان‌های این دبیرستان موسوم به ساختمان آمفی‌تئاتر و کتابخانه، به ساختمان پروفسور مریم میرزاخانی تغییر یافت. | * به افتخار مریم میرزاخانی، دانش‌آموخته این مرکز، در تیر ماه سال ۱۳۹۶ نام یکی از ساختمان‌های این دبیرستان موسوم به ساختمان آمفی‌تئاتر و کتابخانه، به ساختمان پروفسور مریم میرزاخانی تغییر یافت. | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
=== میکروماهواره میرزاخانی === | === میکروماهواره میرزاخانی === | ||
* در ۲ فوریه ۲۰۱۸ استلاجیک، شرکتی فعال در زمینهٔ تصویربرداری و تحلیل دیدبانی زمین، میکرو ماهواره‌ای از سری گنوست (به اسپانیایی: ÑuSat) را به فضا پرتاب کرد که به افتخار مریم میرزاخانی نامگذاری | * در ۲ فوریه ۲۰۱۸ استلاجیک، شرکتی فعال در زمینهٔ تصویربرداری و تحلیل دیدبانی زمین، میکرو ماهواره‌ای از سری گنوست (به اسپانیایی: ÑuSat) را به فضا پرتاب کرد که به افتخار مریم میرزاخانی نامگذاری شده است. | ||
=== سیارک میرزاخانی === | === سیارک میرزاخانی === | ||