کاربر:Khosro/صفحه تمرین بحران‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
جز
ویراستاری بعضی از قسمت‌های مقاله، قبل از انتشار
(ویراستاری بعضی از قسمت‌های مقاله)
جز (ویراستاری بعضی از قسمت‌های مقاله، قبل از انتشار)
 
خط ۳۳: خط ۳۳:
=== انزوای دیپلماتیک و تحریم‌ها ===
=== انزوای دیپلماتیک و تحریم‌ها ===
[[پرونده:تحریم‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی.JPG|جایگزین=تحریم‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی|بندانگشتی|277x277پیکسل|تحریم‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی]]
[[پرونده:تحریم‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی.JPG|جایگزین=تحریم‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی|بندانگشتی|277x277پیکسل|تحریم‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی]]
جمهوری اسلامی ایران در دهه‌های اخیر به دلیل سیاست‌های تقابلی خود در انزوای دیپلماتیک عمیقی فرو رفته است. این انزوا، که ریشه در بنیادگرایی دینی و اقدامات تروریستی رژیم دارد، با تحریم‌های گسترده‌ی بین‌المللی تشدید شده و اقتصاد ایران را به ورطه‌ی فروپاشی کشانده است.<ref name=":4" />  
جمهوری اسلامی ایران در دهه‌های اخیر خود در انزوای دیپلماتیک عمیقی فرو رفته است. این انزوا، که ریشه در بنیادگرایی دینی و اقدامات تروریستی رژیم و نیز اصرار بر غنی‌سازی سطح بالای اورانیوم با هدف تولید بمب اتمی دارد،‌ با تحریم‌های گسترده‌ی بین‌المللی تشدید شده و اقتصاد ایران را به ورطه‌ی فروپاشی کشانده است.<ref name=":4" />  


کتاب «''اقتصاد سیاسی ایران پس از انقلاب»'' نوشته‌ی سوزان مالونی، تأکید می‌کند که اولویت دادن به پروژه‌های ایدئولوژیک بر توسعه‌ی اقتصادی، اثرات تحریم‌های بین‌المللی را تشدید کرده است.<ref name=":3" /> انزوای دیپلماتیک رژیم، با قطع روابط با بسیاری از کشورهای غربی و کاهش همکاری با نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل، توانایی رژیم برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی را از بین برده است.<ref name=":0" /> این وضعیت، همراه با فساد گسترده‌ی داخلی، اقتصاد ایران را به یک سیستم شکننده و وابسته به منابع محدود تبدیل کرده است.
اولویت دادن به پروژه‌های بنیادگرایانه بر توسعه‌ی اقتصادی، اثرات تحریم‌های بین‌المللی را تشدید کرده است.<ref name=":3" /> انزوای دیپلماتیک رژیم، با قطع روابط با بسیاری از کشورهای غربی و کاهش همکاری با نهادهای بین‌المللی مانند سازمان ملل، توانایی رژیم برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی را از بین برده است.<ref name=":0" /> این وضعیت، همراه با فساد گسترده‌ی داخلی، اقتصاد ایران را به یک سیستم شکننده و وابسته به منابع محدود تبدیل کرده است.


همچنین تحریم‌های ثانویه، که شرکت‌های خارجی را از تجارت با ایران منع می‌کنند، زنجیره‌ی تأمین کالاهای اساسی را مختل کرده و به افزایش قیمت‌ها و کمبود مواد غذایی و دارو منجر شده است.<ref name=":1" /> ناتوانی رژیم در مذاکره‌ی مؤثر با قدرت‌های جهانی، به دلیل پافشاری بر شعارهای انقلاب اسلامی، انزوای آن را عمیق‌تر کرده و هرگونه امید به رفع تحریم‌ها را کمرنگ ساخته است.<ref name=":2" /> این انزوا و تحریم‌ها، رژیم را در برابر فشارهای داخلی و خارجی آسیب‌پذیر کرده و بی‌ثباتی آن را افزایش داده است.<ref name=":5" />
همچنین تحریم‌های ثانویه -که شرکت‌های خارجی را از تجارت با ایران منع می‌کنند- زنجیره‌ی تأمین کالاهای اساسی را مختل کرده و به افزایش قیمت‌ها و کمبود مواد غذایی و دارو منجر شده است.<ref name=":1" />  


=== فروپاشی نیروهای نیابتی ===
=== فروپاشی نیروهای نیابتی ===
خط ۴۳: خط ۴۳:
شبکه‌ی نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، که به‌عنوان ابزار اصلی نفوذ منطقه‌ای رژیم عمل می‌کرد، در سال‌های اخیر به دلیل شکست‌های استراتژیک و فشارهای بین‌المللی در حال فروپاشی است. سقوط رژیم بشار اسد در سوریه، که عمق استراتژیک رژیم بود، ضربه‌ی بزرگی به محور مقاومت وارد کرده است.<ref name=":8">[https://article.mojahedin.org/i/%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AF-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C نمود آثار شکست استراتژیک در بحران درونی، منطقه‌یی و بین‌المللی - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref> این شکست، توانایی رژیم برای حفظ خطوط تأمین تسلیحاتی به حزب‌الله لبنان را مختل کرده و نفوذ آن در شامات را به شدت کاهش داده است.
شبکه‌ی نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی، که به‌عنوان ابزار اصلی نفوذ منطقه‌ای رژیم عمل می‌کرد، در سال‌های اخیر به دلیل شکست‌های استراتژیک و فشارهای بین‌المللی در حال فروپاشی است. سقوط رژیم بشار اسد در سوریه، که عمق استراتژیک رژیم بود، ضربه‌ی بزرگی به محور مقاومت وارد کرده است.<ref name=":8">[https://article.mojahedin.org/i/%D9%86%D9%85%D9%88%D8%AF-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D9%88%D9%86%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C نمود آثار شکست استراتژیک در بحران درونی، منطقه‌یی و بین‌المللی - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref> این شکست، توانایی رژیم برای حفظ خطوط تأمین تسلیحاتی به حزب‌الله لبنان را مختل کرده و نفوذ آن در شامات را به شدت کاهش داده است.


حزب‌الله لبنان، به دلیل فشارهای نظامی اسرائیل و کاهش حمایت مالی ایران، در موقعیت ضعف بی‌سابقه‌ای قرار گرفته است.<ref name=":6" /> همچنین وضعیت بغرنج حماس در [[غزه|'''غزه''']]، به دلیل محاصره و شکست در درگیری‌های اخیر، و ناتوانی حوثی‌های یمن در حفظ عملیات نظامی علیه ائتلاف عربی، نشان‌دهنده‌ی افول قدرت نیابتی رژیم است.<ref name=":9">[https://article.mojahedin.org/i/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D8%AC%D8%A7-%D9%85%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%9F بحران استراتژیک به کجا می‌رود؟ - سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref> علاوه بر این، حشدالشعبی در عراق به حاشیه رانده شده و نفوذ ایران در این کشور به دلیل اعتراضات مردمی و فشارهای سیاسی کاهش یافته است.
حزب‌الله لبنان، به دلیل فشارهای نظامی اسرائیل و کاهش حمایت مالی ایران، در موقعیت ضعف بی‌سابقه‌ای قرار گرفته است.<ref name=":6" /> همچنین وضعیت بغرنج حماس در [[غزه|'''غزه''']]، به دلیل محاصره و شکست در درگیری‌های اخیر، و ناتوانی حوثی‌های یمن در حفظ عملیات نظامی علیه ائتلاف عربی، نشان‌دهنده‌ی افول قدرت نیابتی رژیم است.<ref name=":9">[https://article.mojahedin.org/i/%D8%A8%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%AA%DA%98%DB%8C%DA%A9-%D8%A8%D9%87-%DA%A9%D8%AC%D8%A7-%D9%85%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%AF%D8%9F بحران استراتژیک به کجا می‌رود؟ - سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref> علاوه بر این، حشدالشعبی در عراق به حاشیه رانده شده و نفوذ جمهوری اسلامی در این کشور به دلیل اعتراضات مردمی و فشارهای سیاسی کاهش یافته است.


کتاب ''«دموکراسی آیت‌الله‌ها»'' نوشته‌ی هومان مجد، نشان می‌دهد که سیاست رژیم در سرمایه‌گذاری سنگین روی نیروهای نیابتی، به جای توسعه‌ی داخلی، منابع مالی ایران را تحلیل برده و نارضایتی عمومی را افزایش داده است.<ref name=":7" /> این شکست‌ها، رژیم ایران را در برابر رقبای منطقه‌ای مانند عربستان سعودی و اسرائیل آسیب‌پذیر کرده و رویای صدور انقلاب را به کابوس تبدیل کرده است.<ref name=":5" /> فروپاشی این شبکه، رژیم را از ابزار اصلی نفوذ خود محروم کرده و شکنندگی استراتژیک آن را نمایان ساخته است.<ref name=":1" />
سیاست رژیم در سرمایه‌گذاری سنگین روی نیروهای نیابتی، به جای توسعه‌ی داخلی، منابع مالی ایران را تحلیل برده و نارضایتی عمومی را افزایش داده است.<ref name=":7" /> این شکست‌ها، رژیم ایران را آسیب‌پذیر کرده و رویای صدور انقلاب را به کابوس تبدیل کرده است.<ref name=":5" /> فروپاشی این شبکه، رژیم را از ابزار اصلی نفوذ خود محروم کرده و شکنندگی استراتژیک آن را نمایان ساخته است.<ref name=":1" />


=== بحران هسته‌ای ===
=== بحران هسته‌ای ===
خط ۵۱: خط ۵۱:
برنامه‌ی هسته‌ای جمهوری اسلامی یکی از مهم‌ترین عوامل تشدید بحران‌های بین‌المللی این رژیم بوده و به دلیل پنهان‌کاری و عدم همکاری با نهادهای جهانی به بن‌بست رسیده است. نقض تعهدات ایران در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام)، به‌ویژه پس از خروج ایالات متحده در سال ۲۰۱۸، به بازگشت تحریم‌های شدید و کاهش همکاری‌های بین‌المللی منجر شده است.<ref name=":4" /> این تحریم‌ها، که صادرات نفت و دسترسی به سیستم‌های مالی جهانی را محدود کرده‌اند، اقتصاد ایران را فلج کرده و تورم و بیکاری را به سطوح بی‌سابقه‌ای رسانده است.
برنامه‌ی هسته‌ای جمهوری اسلامی یکی از مهم‌ترین عوامل تشدید بحران‌های بین‌المللی این رژیم بوده و به دلیل پنهان‌کاری و عدم همکاری با نهادهای جهانی به بن‌بست رسیده است. نقض تعهدات ایران در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام)، به‌ویژه پس از خروج ایالات متحده در سال ۲۰۱۸، به بازگشت تحریم‌های شدید و کاهش همکاری‌های بین‌المللی منجر شده است.<ref name=":4" /> این تحریم‌ها، که صادرات نفت و دسترسی به سیستم‌های مالی جهانی را محدود کرده‌اند، اقتصاد ایران را فلج کرده و تورم و بیکاری را به سطوح بی‌سابقه‌ای رسانده است.


همچنین اصرار رژیم بر ادامه‌ی غنی‌سازی اورانیوم، علی‌رغم هشدارهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به تهدیدات نظامی از سوی اسرائیل و غرب دامن زده است. سوزان مالونی در کتاب خود تأکید می‌کند که هزینه‌های هنگفت برنامه‌ی هسته‌ای، که با فساد و سوءمدیریت همراه بوده، منابع ملی را تحلیل برده و نارضایتی عمومی را افزایش داده است.<ref name=":3" /> همچنین ناکامی رژیم در مذاکرات احیای برجام، به دلیل پافشاری بر شروط غیرواقعی، فرصت‌های دیپلماتیک برای کاهش فشارها را از بین برده است.<ref name=":8" />  
همچنین اصرار رژیم بر ادامه‌ی غنی‌سازی اورانیوم، علی‌رغم هشدارهای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، به تهدیدات نظامی از سوی اسرائیل و غرب دامن زده است. هزینه‌های هنگفت برنامه‌ی هسته‌ای، که با فساد و سوءمدیریت همراه بوده، منابع ملی را تحلیل برده و نارضایتی عمومی را افزایش داده است.<ref name=":3" /> همچنین ناکامی رژیم در مذاکرات احیای برجام، به دلیل پافشاری بر شروط غیرواقعی، فرصت‌های دیپلماتیک برای کاهش فشارها را از بین برده است.<ref name=":8" />  


علاوه بر این، کشف سایت‌های مخفی هسته‌ای و گزارش‌های آژانس درباره‌ی فعالیت‌های غیرمجاز، اعتماد جامعه‌ی جهانی به رژیم را به شدت کاهش داده است.<ref name=":1" /> این وضعیت، همراه با ناتوانی رژیم در ارائه‌ی پاسخ‌های شفاف، به تشدید انزوای دیپلماتیک و تهدیدات نظامی منجر شده است. بحران هسته‌ای، رژیم ایران را در برابر گزینه‌های محدودی قرار داده که هیچ‌یک به نفع بقای آن نیست: یا تسلیم در برابر غرب، یا تقابل نظامی با پیامدهای فاجعه‌بار<ref name=":5" /> این بن‌بست، شکنندگی استراتژیک رژیم را نمایان ساخته است.
علاوه بر این، کشف سایت‌های مخفی هسته‌ای و گزارش‌های آژانس درباره‌ی فعالیت‌های غیرمجاز، اعتماد جامعه‌ی جهانی به رژیم را به شدت کاهش داده است.<ref name=":1" /> این وضعیت، همراه با ناتوانی رژیم در ارائه‌ی پاسخ‌های شفاف، به تشدید انزوای دیپلماتیک و تهدیدات نظامی منجر شده است. بحران هسته‌ای، رژیم ایران را در برابر گزینه‌های محدودی قرار داده که هیچ‌یک به نفع بقای آن نیست: یا تسلیم در برابر غرب، یا تقابل نظامی با پیامدهای فاجعه‌بار<ref name=":5" /> این بن‌بست، شکنندگی استراتژیک رژیم را نمایان ساخته است.
خط ۵۹: خط ۵۹:
نقض گسترده‌ی حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی، از جمله سرکوب اعتراضات مردمی و اعدام‌های گسترده، به یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های بین‌المللی این رژیم تبدیل شده است. سرکوب خشونت‌آمیز [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|'''اعتراضات سراسری''']]، به‌ویژه در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱، واکنش‌های تند جامعه‌ی جهانی را برانگیخته و رژیم را در معرض تحقیقات بین‌المللی قرار داده است.<ref name=":2" /> [[سازمان ملل متحد|'''سازمان ملل متحد''']] و سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل بارها رژیم را به دلیل اعدام‌های گسترده و بازداشت‌های خودسرانه محکوم کرده‌اند.
نقض گسترده‌ی حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی، از جمله سرکوب اعتراضات مردمی و اعدام‌های گسترده، به یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های بین‌المللی این رژیم تبدیل شده است. سرکوب خشونت‌آمیز [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|'''اعتراضات سراسری''']]، به‌ویژه در سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱، واکنش‌های تند جامعه‌ی جهانی را برانگیخته و رژیم را در معرض تحقیقات بین‌المللی قرار داده است.<ref name=":2" /> [[سازمان ملل متحد|'''سازمان ملل متحد''']] و سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل بارها رژیم را به دلیل اعدام‌های گسترده و بازداشت‌های خودسرانه محکوم کرده‌اند.


همچنین سرکوب اقلیت‌های قومی و مذهبی، مانند کردها و [[بهائیان ایران|'''بهائیان''']]، به اتهامات نقض حقوق بشر علیه رژیم شدت بخشیده است.<ref name=":6" /> هومان مجد در کتاب «دموکراسی آیت‌الله‌ها» تأکید می‌کند که سیاست‌های سرکوبگرانه‌ی رژیم، که برای حفظ قدرت داخلی اعمال می‌شوند، هزینه‌های دیپلماتیک سنگینی به دنبال داشته و حمایت بین‌المللی از مخالفان رژیم را افزایش داده است.<ref name=":7" /> همچنین صدور احکام اعدام برای معترضان و فعالان سیاسی، به تحریم‌های هدفمند علیه مقامات رژیم منجر شده است.<ref name=":1" /> گزارش‌های سازمان ملل درباره‌ی نقض حقوق بشر، از جمله شکنجه و اعدام‌های فراقانونی، رژیم را در برابر فشارهای حقوقی و سیاسی قرار داده است.<ref name=":9" /> این فشارها، همراه با قطعنامه‌های سازمان ملل و تحریم‌های حقوق بشری، رژیم را بیش از پیش منزوی کرده و مشروعیت آن را در صحنه‌ی جهانی تضعیف کرده است. ناتوانی نظام جمهوری اسلامی در پاسخ‌گویی به این اتهامات، به دلیل ساختار سرکوبگر و غیرشفاف آن، به افزایش نارضایتی داخلی و حمایت جهانی از تغییر رژیم منجر شده است.<ref name=":5" /> این بحران، رژیم را در برابر تهدیدات وجودی داخلی و خارجی قرار داده است.
همچنین سرکوب اقلیت‌های قومی و مذهبی، مانند کردها و [[بهائیان ایران|'''بهائیان''']]، به اتهامات نقض حقوق بشر علیه رژیم شدت بخشیده است.<ref name=":6" /> سیاست‌های سرکوبگرانه‌ی رژیم، که برای حفظ قدرت داخلی اعمال می‌شوند، هزینه‌های دیپلماتیک سنگینی به دنبال داشته و حمایت بین‌المللی از مخالفان رژیم را افزایش داده است.<ref name=":7" /> همچنین صدور احکام اعدام برای معترضان و فعالان سیاسی، به تحریم‌های هدفمند علیه مقامات رژیم منجر شده است.<ref name=":1" /> گزارش‌های سازمان ملل درباره‌ی نقض حقوق بشر، از جمله شکنجه و اعدام‌های فراقانونی، رژیم را در برابر فشارهای حقوقی و سیاسی قرار داده است.<ref name=":9" /> این فشارها، همراه با قطعنامه‌های سازمان ملل و تحریم‌های حقوق بشری، رژیم را بیش از پیش منزوی کرده و مشروعیت آن را در صحنه‌ی جهانی تضعیف کرده است. ناتوانی نظام جمهوری اسلامی در پاسخ‌گویی به این اتهامات، به دلیل ساختار سرکوبگر و غیرشفاف آن، به افزایش نارضایتی داخلی و حمایت جهانی از تغییر رژیم منجر شده است.<ref name=":5" /> این بحران، رژیم را در برابر تهدیدات وجودی داخلی و خارجی قرار داده است.


== منابع: ==
== منابع: ==

منوی ناوبری