کاربر:Khosro/صفحه تمرین روح‌الله حسینیان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''روح‌الله حسینیان'''، (متولد ۱۳۳۴، شیراز - درگذشته ۴ شهریور ۱۳۹۹، تهران)، روحانی و سیاستمدار اصولگرای ایرانی، یکی از چهره‌های جنجالی قضایی، امنیتی و سیاسی جمهوری اسلامی بود که به دلیل نقش‌آفرینی در رویدادهای حساس تاریخی، از جمله [[قتل عام ۶۷|قتل‌عام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷]] و [[قتل‌های زنجیره‌ای]] دهه ۱۳۷۰، به عنوان نمادی از خشونت سیاسی شناخته می‌شود. حسینیان، که تحصیلات حوزوی خود را در مدرسه حقانی قم نیمه‌تمام گذاشت، از سال ۱۳۵۸ وارد نهادهای قضایی و اطلاعاتی شد و در پست‌هایی چون قائم‌مقامی دادستانی انقلاب مشهد، جانشینی دادستان تهران و معاونت دادسرای ویژه روحانیت فعالیت کرد. او در دهه ۱۳۶۰، به عنوان یکی از قضات کلیدی، در صدور احکام اعدام مخالفان سیاسی، به‌ویژه اعضای [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]، نقش داشت و بعدها در مصاحبه‌ای با روزنامه جمهوری اسلامی، با صراحت از گذشته خود به عنوان «قاتل» یاد کرد، اظهاراتی که انتقادات گسترده‌ای را برانگیخت. حسینیان در قتل‌های زنجیره‌ای ۱۳۷۷، از [[سعید امامی]]، متهم اصلی این پرونده، دفاع کرد و قربانیان را «مرتد» خواند، که این موضع‌گیری او را به یکی از تئوریسین‌های خشونت در نظام تبدیل کرد. او به مدت ۲۵ سال ریاست مرکز اسناد انقلاب اسلامی را بر عهده داشت، جایی که با انتشار اسناد گزینشی، به ترویج روایت رسمی نظام و تضعیف مخالفان پرداخت. حسینیان در دوره‌های هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی نماینده تهران بود و به عنوان مشاور امنیتی [[محمود احمدی‌نژاد]] نیز خدمت کرد. اتهامات اخلاقی، از جمله رابطه با زنی متأهل، علیه او مطرح شد، اما این پرونده مختومه گردید. در سال ۱۳۹۹، حسینیان بر اثر عوارض [[ویروس کرونا در ایران|کرونا]] یا بیماری کبدی درگذشت، بدون آنکه به اتهامات جنایی خود در دادگاهی پاسخگو باشد. این مقاله با استناد به منابع معتبر، به بررسی زندگی‌نامه، نقش حسینیان در قتل‌عام ۶۷، قتل‌های زنجیره‌ای، فعالیت‌های سیاسی و مرگ او و جایگاه وی در تاریخ سیاسی ایران می‌پردازد.<ref name=":0">[https://www.radiofarda.com/a/rouhollah-hosseinian-political-life/30801976.html روح‌الله حسینیان؛‌ «قاتلی» که غربال شد - رادیو فردا] 1</ref><ref name=":1">[https://iranwire.com/fa/features/40580/ درگذشت روح‌الله حسینیان؛ شعبان بی‌مخ امنیتی - ایران وایر]</ref><ref name=":2">[https://iramcenter.org/fa/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86%D9%8A%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A6%D9%88%D8%B1%DB%8C%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D8%B4%D9%88%D9%86%D8%AA_fa-249 نگاهی به روح الله حسينيان، تئوریسین خشونت - مرکزآیرام]</ref>  

=== ۱.۳. ویژگی‌های شخصیتی و ایدئولوژیک ===

== نقش در [[قتل عام ۶۷|قتل‌عام ۶۷]] ==

قتل‌عام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ یکی از تاریک‌ترین فصل‌های تاریخ جمهوری اسلامی ایران است که طی آن هزاران زندانی سیاسی، عمدتاً اعضای سازمان مجاهدین خلق و گروه‌های چپ، به دستور مستقیم مقامات ارشد نظام اعدام شدند. این اعدام‌ها در پی فتوای [[روح‌الله خمینی]] و تشکیل «[[هیئت مرگ|هیئت‌های مرگ]]» در زندان‌های سراسر کشور، از جمله [[زندان اوین]] و [[زندان گوهردشت]]، اجرا شد. روح‌الله حسینیان، که در آن زمان قاضی شرع و از چهره‌های کلیدی دستگاه قضایی بود، به عنوان یکی از عوامل اصلی در اجرای این اعدام‌ها شناخته می‌شود. حسینیان در دادگاه‌های چند دقیقه‌ای، که فاقد هرگونه فرآیند قانونی عادلانه بود، احکام اعدام را صادر کرد و نقش مهمی در پیشبرد سیاست سرکوب نظام ایفا نمود. این اعدام‌ها، که به گفته سازمان‌های حقوق بشر بین ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ (۳۰ هزار) قربانی برجای گذاشت، به دلیل ماهیت سیستماتیک و مخفیانه‌اش، یکی از مصادیق بارز [[نقض حقوق بشر در ایران]] محسوب می‌شود.<ref name=":5">[https://www.radiofarda.com/a/b11-viewpoints-ruhollah-hosseinian-new-statements-on-1367-1988-mass-executions-in-iran-prisons-assessed/29947724.html گفته‌های روح الله حسینیان درباره اعدام‌های ۶۷ در بوته نقد - رادیو فردا] 2</ref><ref name=":6">[https://radio.mojahedin.org/i/%D8%B1%D9%88%D8%AD%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F روح‌الله حسینیان کیست؟ - سازمان مجاهدین خلق ایران] 1</ref>  

روح‌الله حسینیان در سال ۱۳۶۷ به عنوان قاضی شرع و جانشین دادستان انقلاب تهران فعالیت می‌کرد و در هیئت‌های مرگ، که مسئول بازجویی و صدور احکام اعدام بودند، حضور داشت. این هیئت‌ها، متشکل از نمایندگان قوه قضاییه، وزارت اطلاعات و دادستانی، وظیفه داشتند زندانیانی را که به اتهام «محاربه» یا «ارتداد» محکوم شده بودند، شناسایی و اعدام کنند. حسینیان، با توجه به سوابق قضایی و امنیتی خود، در بازجویی‌های سریع و صدور احکام اعدام نقش مستقیم داشت. گزارش‌ها حاکی است که او در زندان‌های اوین و گوهردشت، به همراه چهره‌هایی چون [[مصطفی پورمحمدی]] و [[ابراهیم رئیسی]]، در جلسات بازجویی حضور یافت و با پرسش‌هایی درباره اعتقادات مذهبی و سیاسی زندانیان، احکام مرگ را تأیید کرد. این فرآیند، که اغلب کمتر از چند دقیقه طول می‌کشید، فاقد وکیل مدافع یا حق تجدیدنظر بود و به اعدام دسته‌جمعی زندانیان منجر شد.<ref name=":7">[https://article.mojahedin.org/i/%D8%B9%D9%84%D8%AA-%D8%AF%D9%81%D8%A7%D8%B9-%D8%B1%D8%B3%D9%88%D8%A7-%D9%82%D8%AA%D9%84%E2%80%8C%D8%B9%D8%A7%D9%8567 علت دفاع رسوا از قتل‌عام۶۷ - سازمان مجاهدین خلق ایران] 2</ref><ref name=":8">[https://iran-efshagari.com/%D9%85%D8%B1%DA%AF-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%DA%98%D8%AE%DB%8C%D9%85-%D8%B4%D9%82%DB%8C/ مرگ روح الله حسینیان دژخیم شقی و شکنجه‌گر و جان بدر بردن از کیفر محتوم - ایران افشاگر]</ref>  

 

 

یکی از جنجالی‌ترین جنبه‌های نقش روح‌الله حسینیان در قتل‌عام ۶۷، دفاع بی‌پروای او از این جنایات در سال‌های بعد بود. او در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های متعدد، اعدام‌های ۶۷ را «لازم» و «مشروع» خواند و مدعی شد که این اقدامات برای حفظ نظام اسلامی در برابر «دشمنان داخلی» ضروری بوده است. حسینیان زندانیان اعدام‌شده را «منافقین» و «مرتد» توصیف کرد و استدلال نمود که فتوای خمینی، مبنای شرعی و قانونی برای این اعدام‌ها فراهم کرده بود. او در سال ۱۳۹۶، در واکنش به انتشار نوار صوتی [[حسینعلی منتظری|آیت‌الله منتظری]] که اعدام‌ها را محکوم کرده بود، منتظری را به «خیانت» متهم کرد و مدعی شد که نظام با این اعدام‌ها، از فروپاشی جلوگیری کرده است.<ref name=":7" /><ref>[https://haghighatemana.com/%D9%87%D8%B1%D8%A7%D8%B3-%D8%AE%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D8%A2%D8%AA%D8%B4-%D8%A8%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%87%D8%B1%D9%87-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%A9/ هراس خامنه ایی و آتش بفرمان مهره جنایتکار اطلاعاتی، امنیتی رژیم و اعتراف به راز «قتل عام ۶۷» توسط خمینی - حقیقت مانا]</ref>

روح‌الله حسینیان در دوره‌های هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی (۱۳۸۷-۱۳۹۵) به عنوان نماینده تهران فعالیت کرد و به یکی از چهره‌های برجسته جناح اصولگرایان تندرو تبدیل شد. او در مجلس، به دلیل مواضع سرسختانه و دفاع بی‌چون‌وچرا از سیاست‌های نظام، به‌ویژه در مسائل امنیتی و قضایی، شناخته می‌شد. حسینیان از حامیان اصلی طرح‌های محدودکننده آزادی‌های مدنی بود و بارها علیه اصلاح‌طلبان و فعالان سیاسی منتقد نظام سخنرانی کرد. او در سال ۱۳۹۰، در جریان استیضاح وزیر اقتصاد دولت احمدی‌نژاد، اصلاح‌طلبان را به «فتنه‌گری» متهم کرد و خواستار سرکوب شدیدتر آن‌ها شد. این مواضع، حسینیان را به یکی از نمایندگان جنجالی مجلس تبدیل کرد که اغلب با اظهارات تند و تحریک‌آمیز، فضای سیاسی را دوقطبی‌تر می‌کرد. با این حال، او در میان حامیان نظام، به دلیل صراحت در دفاع از آرمان‌های نظام جمهوری اسلامی، از محبوبیت برخوردار بود.<ref name=":0" /><ref name=":4" />  

حسینیان در دوره ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد (۱۳۸۴-۱۳۹۲)، به عنوان مشاور امنیتی رئیس‌جمهور منصوب شد و نقش مهمی در پیشبرد سیاست‌های امنیتی دولت ایفا کرد. او در این جایگاه، به هماهنگی میان نهادهای امنیتی، از جمله وزارت اطلاعات و [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]]، کمک کرد و از سیاست‌های سرکوب اعتراضات، به‌ویژه پس از انتخابات جنجالی ۱۳۸۸، حمایت نمود. حسینیان در جریان جنبش سبز، معترضان را «عوامل دشمن» خواند و خواستار برخورد قاطع با رهبران اصلاح‌طلب، از جمله [[میرحسین موسوی]] و [[مهدی کروبی]]، شد. این مواضع، که با رویکرد امنیتی دولت احمدی‌نژاد هم‌خوانی داشت، حسینیان را به یکی از حامیان کلیدی این دولت تبدیل کرد.<ref name=":2" /><ref name=":10">[https://www.aznews.tv/%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%A7%D8%B7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D8%A7%D8%AA%DB%8C%D8%8C-%D9%82%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D9%88-%D9%82%D8%A7/ روح الله حسینیان، اطلاعاتی، قاضی و «قاتل» معروف بر اثر کرونا درگذشت - آز نیوز]</ref>  

روح‌الله حسینیان به مدت ۲۵ سال (۱۳۷۴-۱۳۹۹) ریاست مرکز اسناد انقلاب اسلامی را بر عهده داشت، نهادی که وظیفه حفظ و انتشار اسناد تاریخی انقلاب و نظام جمهوری اسلامی را دارد. حسینیان در این مرکز، با انتشار اسناد گزینشی و تألیف کتاب‌هایی چون «''چهارده قرن تلاش برای حذف [[رژیم ولایت فقیه|ولایت فقیه]]»''، به ترویج روایت رسمی نظام و تضعیف مخالفان پرداخت. او از این جایگاه برای تحریف تاریخ انقلاب و سرکوب‌های دهه ۱۳۶۰ استفاده کرد و تلاش نمود مخالفان نظام، به‌ویژه سازمان مجاهدین خلق و اصلاح‌طلبان، را به عنوان «خائن» معرفی کند. این اقدامات، حسینیان را به یکی از تئوریسین‌های تاریخ‌نگاری حکومتی تبدیل کرد که با استفاده از اسناد محرمانه، به پیشبرد اهداف سیاسی نظام کمک می‌کرد.<ref name=":2" /><ref name=":6" />  

== منابع: ==