کاربر:Poori/صفحه تمرین۲: تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه زندگینامه|اندازه جعبه=|عنوان=|عنوان ۲=|نام=موریس کاپیتورن|تصویر=موریس دنبی کاپیتورن.jpg|اندازه تصویر=200|عنوان تصویر=|زادروز=۱۹۳۱ میلادی|زادگاه=کانادا|مکان ناپدیدشدن=|تاریخ ناپدیدشدن=|وضعیت=|تاریخ مرگ=۱۴ فوریه ۲۰۱۹|مکان مرگ=|عرض جغرافیایی محل دفن=|طول جغرافیایی محل دفن=|latd=|latm=|lats=|latNS=|longd=|longm=|longs=|longEW=|علت مرگ=|پیداشدن جسد=|آرامگاه=|بناهای یادبود=|محل زندگی=کانادا|ملیت=|نام‌های دیگر=|نژاد=|تابعیت=|تحصیلات=حقوق|دانشگاه=بریتیش کلمبیا|پیشه=گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران(۱۹۹۵-۲۰۰۲)؛ استاد دانشگاه؛ریاست شورای حکام انرژی اتمی(۱۹۸۰-۱۹۸۱)؛ دستیار معاون وزیر خارجه کانادا (۱۹۸۳-۱۹۸۶)؛ سفیر کانادا در اتریش (۱۹۷۹-۱۹۸۲)|سال‌های فعالیت=۱۹۵۶ تا دهه‌ی اول ۲۰۰۰|کارفرما=|نهاد=|نماینده=|شناخته‌شده برای=|نقش‌های برجسته=|سبک=|تأثیرگذاران=|تأثیرپذیرفتگان=|شهر خانگی=|دستمزد=|دارایی خالص=|قد=|وزن=|تلویزیون=|لقب=|دوره=|پس از=رینالدو گالیندو پل|پیش از=احمد شهید|حزب=|جنبش=|مخالفان=|هیئت=|دین=|مذهب=|اتهام=|مجازات=|وضعیت گناهکاری=|منصب=|مکتب=|آثار=|همسر=تاماکو یاگای کاپیتورن|شریک زندگی=|فرزندان=دو پسر؛ دن و آسا|والدین=|خویشاوندان سرشناس=|جوایز=جایزه‌ی «گریت ترکر» از دانشگاه بریتیش کلمبیا سال ۱۹۹۷؛ جایزه «رناتا شیرر» در سال ۲۰۰۰؛ مدال «جان ای.رید»|امضا=|اندازه امضا=|signature_alt=|وبگاه=|imdb_id=|Soure_id=|پانویس=}}موریس دنبی کاپیتورن (Maurice Denby Copithorne) (۳ ژوئیه ۱۹۳۱ - ۱۴ فوریه ۲۰۱۹)، حقوقدان، دیپلمات و دانشگاهی کانادایی است که در طول فعالیت حرفه‌ای خود، نقش‌های مهمی در زمینه حقوق بین‌الملل و دیپلماسی ایفا کرده است.

او در سال ۱۹۵۴ مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه بریتیش کلمبیا دریافت کرد و در سال ۱۹۵۶ به کانون وکلای این استان پیوست. پس از آن، به خدمات دیپلماتیک کانادا پیوست و بیش از ۳۰ سال در این حوزه فعالیت کرد، تا اینکه در سال ۱۹۸۶ بازنشسته شد و به عنوان استاد مهمان در دانشکده حقوق دانشگاه بریتیش کلمبیا مشغول به کار شد.

او به دلیل تخصص و سابقه خود در امور حقوقی و بین‌المللی، هم‌چنین (احتمالا) با توجه به سوابق کار دیپلماتیک‌اش پیش از انقلاب ضد سلطنتی در ایران، <ref>[https://www.knowledge.ca/partners/meet-our-partners/maurice-and-tama-copithorne Maurice and Tama Copithorne | Knowledge.ca]</ref> به عنوان [[گزارشگر ویژه حقوق بشر|گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل متحد برای رژیم حاکم بر ایران]] منصوب شد. (۱۹۹۵ میلادی / ۱۳۷۴ خورشیدی) <ref>[[گزارشگر ویژه حقوق بشر|گزارشگر ویژه حقوق بشر - ایران پدیا]]</ref>

دوران حرفه‌ای کاپیتورن شش دهه به طول انجامید و به برخی جوایز و افتخارات (از جمله انتصاب به عنوان مشاور ملکه) دست یافت. <ref name=":0">[https://historyproject.allard.ubc.ca/law-history-project/profile/maurice-copithorne-qc Maurice Copithorne, QC | historyproject.allard.ubc.ca]</ref>

== نقش موریس کاپیتورن به عنوان گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران ==

* '''جمع‌آوری اطلاعات:''' جمع‌آوری اطلاعات موثق و مستند در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران از منابع مختلف، از جمله دولت، سازمان‌های غیردولتی، قربانیان و شهود.

* '''تحلیل و ارزیابی:''' تحلیل و ارزیابی اطلاعات جمع‌آوری شده بر اساس موازین حقوق بین‌الملل و استانداردهای حقوق بشر.

* '''تهیه گزارش:''' تهیه گزارش‌های سالانه و دوره‌ای به مجمع عمومی سازمان ملل متحد و کمیسیون حقوق بشر (و بعدها شورای حقوق بشر) این گزارش‌ها شامل یافته‌ها، توصیه‌ها و نتیجه‌گیری‌های او در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران بود.

* '''برقراری ارتباط با رژیم ایران:''' برقراری ارتباط با رژیم ایران به منظور گفتگو، دریافت اطلاعات و ارائه توصیه‌ها برای بهبود وضعیت حقوق بشر.

گزارش‌های کاپیتورن در این دوره، به موضوعاتی از قبیل آزادی بیان، آزادی اجتماعات، حقوق اقلیت‌ها، وضعیت زندانیان سیاسی، مجازات اعدام، و حقوق زنان می‌پرداخت. وی در گزارش‌های خود، نگرانی‌های جدی را در مورد موارد نقض حقوق بشر در ایران ابراز می‌کرد و خواستار رعایت تعهدات بین‌المللی حقوق بشری از سوی رژیم ایران می‌شد.

یکی از زندانیان سابق و شهود جنایت‌های انجام شده طی مصاحبه‌ای نقل قولی از موریس کاپیتورن درباره‌ی وضعیت حقوق بشر در ایران گفت:<blockquote>من سرانجام در سال ۱۹۹۱ آزاد شدم. پس از چند ماه، توانستم مخفیانه ایران را ترک کنم و ابتدا به ترکیه و بعداً به کانادا رفتم. در طول چند ماهی که در ایران از زندان آزاد بودم، بسیار تلاش کردم تا ابعاد واقعی [[قتل عام ۶۷|قتل عام ۱۳۶۷]] را مشخص کنم. هنوز هیچ کس ابعاد دقیق آن را نمی‌داند و ممکن است هرگز قبل از سقوط ملاها مشخص نشود. اما با توجه به تعداد زندانیان و با توجه به گزارش‌های زندان‌های مختلف، قربانیان در مجموع حداقل ۳۰۰۰۰ زندانی سیاسی بودند که اکثراً از هواداران مجاهدین خلق بودند.

جامعه بین‌المللی سال‌هاست که از این جنایت مطلع است. سازمان عفو ​​بین‌الملل در سال ۲۰۰۸ آن را جنایتی علیه بشریت توصیف کرد. '''موریس کاپیتورن، نماینده ویژه سابق سازمان ملل متحد در امور حقوق بشر در ایران که متولد کانادا است، آن را لکه ننگی تاریک بر تاریخ معاصر ایران توصیف کرد.''' جامعه بین‌المللی تا به امروز هنوز با طراحان این قتل عام که مناصب ارشد دولتی در تهران را در اختیار دارند، همراهی می‌کند. این شرم‌آور است. <ref>[https://www.independent.co.uk/voices/comment/i-was-lucky-to-escape-with-my-life-the-massacre-of-iranian-political-prisoners-in-1988-must-now-be-investigated-8779679.html I was lucky to escape with my life. The massacre of Iranian political prisoners in 1988 must now be investigated | The Independent | The Independent]</ref></blockquote>

از سوی دیگر، رژیم حاکم بر ایران اغلب اعتبار گزارش‌های او را زیر سوال می‌برد و اتهامات مطرح شده در آنها را رد می‌کرد و آنها را "جانبدارانه" و "مبتنی بر اطلاعات نادرست" می‌خواند. <ref>[https://www.irna.ir/news/5815650/%D9%85%D8%B9%D8%A7%D9%88%D9%86-%D9%82%D9%88%D9%87-%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D9%BE%DB%8C%D8%AA%D9%88%D8%B1%D9%86-%D9%85%D8%AA%D8%A7%D8%AB%D8%B1-%D8%A7%D8%B2-%D8%AC%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C معاون قوه قضائیه ایران : گزارش کاپیتورن متاثر از جریان های سیاسی است - ایرنا]</ref> دولت ایران دسترسی کامل به کشور را برای او فراهم نمی‌کرد، که این امر روند جمع‌آوری اطلاعات را برای کاپیتورن با دشواری‌هایی روبرو می‌کرد. <ref>[https://digitallibrary.un.org/record/299552?v=pdf Situation of human rights in the Islamic Republic of Iran :]</ref>

با این حال، نقش [[گزارشگر ویژه حقوق بشر|گزارشگران ویژه]]، از جمله کاپیتورن، در افزایش آگاهی عمومی و بین‌المللی نسبت به مسائل حقوق بشر در کشورهای خاص، و همچنین در فشار آوردن بر دولت‌ها برای پایبندی به تعهدات بین‌المللی خود، حائز اهمیت است. گزارش‌های او به مستندسازی تاریخچه وضعیت حقوق بشر در ایران در آن دوره کمک کرد و مبنایی برای ارزیابی‌های بعدی فراهم آورد.