۲٬۱۹۰
ویرایش
کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها
ویراستار نهایی مقاله قبل از انتشار
Alireza k h (بحث | مشارکتها) (ویراستار نهایی مقاله قبل از انتشار) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
NOINDEX | NOINDEX | ||
{{جعبه زندگینامه| اندازه جعبه =| عنوان = علی شمخانی| نام = | تصویر = علی شمخانی؛2.jpg| اندازه تصویر = ۲۴۰px| عنوان تصویر = علی شمخانی| زادروز = ۶ مهر ۱۳۳۴| زادگاه = اهواز، ایران| تاریخ مرگ =| مکان مرگ =|عرض جغرافیایی محل دفن=|طول جغرافیایی محل دفن=|latd=|latm=|lats=|latNS=N|longd=|longm=|longs=|longEW=E| محل زندگی = اهواز (تا ۱۳۵۷)، تهران (از ۱۳۵۷)| ملیت = ایرانی| نژاد = عرب| تابعیت = | تحصیلات =| دانشگاه =| پیشه = نظامی، سیاستمدار| سال‌های فعالیت = ۱۳۵۷ - تاکنون| کارفرما =| نهاد = سپاه پاسداران، شورای عالی امنیت ملی| نماینده =| شناخته‌شده برای = مردم ایران، و نهادهای حکومتی| نقش‌های برجسته = دبیر شورای عالی امنیت ملی (۱۳۹۲-۱۴۰۲)| سبک =| تأثیرگذاران = محسن رضایی| تأثیرپذیرفتگان =| شهر خانگی = | تلویزیون =| لقب =| حزب =| جنبش = | مخالفان = اپوزیسیون، سازمان‌های حقوق بشری| هیئت =| دین = | مذهب = | منصب =| مکتب =| آثار =| خویشاوندان سرشناس =| فرزندان =| جوایز =| امضا =| اندازه امضا =| وبگاه =| پانویس =}} | {{جعبه زندگینامه| اندازه جعبه =| عنوان = علی شمخانی| نام = | تصویر = علی شمخانی؛2.jpg| اندازه تصویر = ۲۴۰px| عنوان تصویر = علی شمخانی| زادروز = ۶ مهر ۱۳۳۴| زادگاه = اهواز، ایران| تاریخ مرگ =| مکان مرگ =|عرض جغرافیایی محل دفن=|طول جغرافیایی محل دفن=|latd=|latm=|lats=|latNS=N|longd=|longm=|longs=|longEW=E| محل زندگی = اهواز (تا ۱۳۵۷)، تهران (از ۱۳۵۷)| ملیت = ایرانی| نژاد = عرب| تابعیت = | تحصیلات =| دانشگاه =| پیشه = نظامی، سیاستمدار| سال‌های فعالیت = ۱۳۵۷ - تاکنون| کارفرما =| نهاد = سپاه پاسداران، شورای عالی امنیت ملی| نماینده =| شناخته‌شده برای = مردم ایران، و نهادهای حکومتی| نقش‌های برجسته = دبیر شورای عالی امنیت ملی (۱۳۹۲-۱۴۰۲)| سبک =| تأثیرگذاران = محسن رضایی| تأثیرپذیرفتگان =| شهر خانگی = | تلویزیون =| لقب =| حزب =| جنبش = | مخالفان = اپوزیسیون، سازمان‌های حقوق بشری| هیئت =| دین = | مذهب = | منصب =| مکتب =| آثار =| خویشاوندان سرشناس =| فرزندان =| جوایز =| امضا =| اندازه امضا =| وبگاه =| پانویس =}} | ||
'''علی شمخانی'''، (متولد ۶ مهر ۱۳۳۴، اهواز) عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور سیاسی [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] است. شمخانی از دهه ۱۳۵۰ با فعالیت‌های ضد [[محمدرضا پهلوی|رژیم پهلوی]] آغاز به کار کرد و پس از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷]] به عضویت [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] درآمد. او در مناصب متعددی از جمله فرماندهی سپاه خوزستان، وزیر دفاع، و دبیر شورای عالی امنیت ملی خدمت کرده است. این بیوگرافی به بررسی سوابق نظامی و سیاسی | '''علی شمخانی'''، (متولد ۶ مهر ۱۳۳۴، اهواز) عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و مشاور سیاسی [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] است. شمخانی از دهه ۱۳۵۰ با فعالیت‌های ضد [[محمدرضا پهلوی|رژیم پهلوی]] آغاز به کار کرد و پس از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷]] به عضویت [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] درآمد. او در مناصب متعددی از جمله فرماندهی سپاه خوزستان، وزیر دفاع، و دبیر شورای عالی امنیت ملی خدمت کرده است. این بیوگرافی به بررسی سوابق نظامی و سیاسی او، نقشش در سرکوب اعتراضات مردمی، مسئولیت احتمالی در [[سقوط هواپیمای اوکراینی|ساقط کردن پرواز ۷۵۲ اوکراینی]]، و مسائل مرتبط با ثروت خانواده‌اش می‌پردازد. | ||
یکی از جنبه‌های برجسته زندگی شمخانی، حضور فعال او در [[سرکوب در ایران|سرکوب اعتراضات مردمی]] در مقاطع مختلف از جمله [[اعتراضات دیماه ۱۳۹۶|دی ۹۶]]، [[اعتراضات ۱۳۹۸ ایران|آبان ۹۸]]، و [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|اعتراضات سراسری ۱۴۰۱]] است. منابع متعدد نشان می‌دهند که او به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، در تدوین سیاست‌های سرکوب و مدیریت بحران‌ها نقش کلیدی داشته است. سند محرمانه‌ای که در برخی منابع منتشر شده، به‌طور خاص به نقش او در کشتار سال ۹۸ اشاره دارد و او را به‌عنوان یکی از تصمیم‌گیرندگان اصلی معرفی می‌کند | یکی از جنبه‌های برجسته زندگی شمخانی، حضور فعال او در [[سرکوب در ایران|سرکوب اعتراضات مردمی]] در مقاطع مختلف از جمله [[اعتراضات دیماه ۱۳۹۶|دی ۹۶]]، [[اعتراضات ۱۳۹۸ ایران|آبان ۹۸]]، و [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|اعتراضات سراسری ۱۴۰۱]] است. منابع متعدد نشان می‌دهند که او به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، در تدوین سیاست‌های سرکوب و مدیریت بحران‌ها نقش کلیدی داشته است. سند محرمانه‌ای که در برخی منابع منتشر شده، به‌طور خاص به نقش او در کشتار سال ۹۸ اشاره دارد و او را به‌عنوان یکی از تصمیم‌گیرندگان اصلی معرفی می‌کند. | ||
موضوع دیگر، ارتباط علی شمخانی با فاجعه ساقط شدن پرواز ۷۵۲ اوکراینی در دی ۱۳۹۸ است. گزارش‌ها حاکی از آن است که در زمان این حادثه، او به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، بخشی از ساختار تصمیم‌گیری بوده که به شلیک موشک به هواپیما منجر شد. اگرچه رژیم ایران ابتدا این رویداد را انکار کرد، اما بعدها مسئولیت آن را پذیرفت و آن را خطای انسانی خواند، که این موضوع همچنان محل مناقشه است. | موضوع دیگر، ارتباط علی شمخانی با فاجعه ساقط شدن پرواز ۷۵۲ اوکراینی در دی ۱۳۹۸ است. گزارش‌ها حاکی از آن است که در زمان این حادثه، او به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، بخشی از ساختار تصمیم‌گیری بوده که به شلیک موشک به هواپیما منجر شد. اگرچه رژیم ایران ابتدا این رویداد را انکار کرد، اما بعدها مسئولیت آن را پذیرفت و آن را خطای انسانی خواند، که این موضوع همچنان محل مناقشه است. | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
ثروت خانواده علی شمخانی نیز از دیگر محورهای است که مورد توجه قرار گرفته است. گزارش‌ها از دارایی‌های نجومی شامل املاک لوکس، شرکت‌های کشتیرانی، و معاملات نفتی حکایت دارند که به فرزندان و نزدیکان او نسبت داده می‌شود. اتهاماتی نظیر نقش برادرزاده‌اش در پروژه [[متروپل آبادان]] و توقیف کشتی‌های متعلق به پسرانش در هند، نشان‌دهنده شبکه گسترده‌ای از فساد مالی است که شمخانی در واکنش به آن‌ها، اتهامات را به «ستون پنجم» نسبت داده است. | ثروت خانواده علی شمخانی نیز از دیگر محورهای است که مورد توجه قرار گرفته است. گزارش‌ها از دارایی‌های نجومی شامل املاک لوکس، شرکت‌های کشتیرانی، و معاملات نفتی حکایت دارند که به فرزندان و نزدیکان او نسبت داده می‌شود. اتهاماتی نظیر نقش برادرزاده‌اش در پروژه [[متروپل آبادان]] و توقیف کشتی‌های متعلق به پسرانش در هند، نشان‌دهنده شبکه گسترده‌ای از فساد مالی است که شمخانی در واکنش به آن‌ها، اتهامات را به «ستون پنجم» نسبت داده است. | ||
در نهایت، حمله اسرائیل به منزل علی شمخانی در خرداد ۱۴۰۴ که به شدت زخمی شدن او منجر شد، از دیگر موضوعات مورد بررسی است. این رویداد، که منزل او را که به کاخ تشبیه شده بود هدف قرار داد، پرسش‌هایی درباره دلایل این حمله و نجات معجزه‌آسای او مطرح کرده است | در نهایت، حمله اسرائیل به منزل علی شمخانی در خرداد ۱۴۰۴ که به شدت زخمی شدن او منجر شد، از دیگر موضوعات مورد بررسی است. این رویداد، که منزل او را که به کاخ تشبیه شده بود هدف قرار داد، پرسش‌هایی درباره دلایل این حمله و نجات معجزه‌آسای او مطرح کرده است. | ||
== زادگاه و آغاز فعالیت‌های سیاسی == | == زادگاه و آغاز فعالیت‌های سیاسی == | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
=== سرکوب اعتراضات دی ۹۶ === | === سرکوب اعتراضات دی ۹۶ === | ||
علی شمخانی به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، در مدیریت بحران‌های اجتماعی نقش برجسته‌ای داشته است. در جریان [[اعتراضات دیماه ۱۳۹۶|اعتراضات دیماه ۱۳۹۶]]، که به دلیل گرانی و شرایط اقتصادی آغاز شد، او به‌عنوان یکی از هماهنگ‌کنندگان اصلی سیاست‌های سرکوب شناخته شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که او در جلسات امنیتی | علی شمخانی به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، در مدیریت بحران‌های اجتماعی نقش برجسته‌ای داشته است. در جریان [[اعتراضات دیماه ۱۳۹۶|اعتراضات دیماه ۱۳۹۶]]، که به دلیل گرانی و شرایط اقتصادی آغاز شد، او به‌عنوان یکی از هماهنگ‌کنندگان اصلی سیاست‌های سرکوب شناخته شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که او در جلسات امنیتی دستورهایی برای کنترل معترضان صادر کرد، که به کشته شدن چندین نفر منجر شد. این اقدامات نشان‌دهنده رویکرد سخت‌گیرانه او در مواجهه با نارضایتی‌های مردمی بود.<ref>[https://sarkoobgaran.com/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B4%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%B1-%D9%88%D9%82%D8%AA-%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7%DB%8C/ بازخوانی نقش علی شمخانی دبیر وقت شورای امنیت رژیم در سرکوب مردم - سرکوبگران]</ref> | ||
=== کشتار آبان ۹۸ === | === کشتار آبان ۹۸ === | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
=== همکاری با نهادهای امنیتی === | === همکاری با نهادهای امنیتی === | ||
علی شمخانی در سرکوب اعتراضات، همکاری نزدیکی با نهادهای امنیتی مانند اطلاعات سپاه داشت. او با قرار دادن اطلاعات سپاه پاسداران در دست خامنه‌ای، نفوذ خود را بر سرکوب‌ها افزایش داد. این همکاری، به هماهنگی بیشتر میان نیروهای نظامی و اطلاعاتی برای سرکوب منجر شد، که نمونه بارز آن در آبان ۹۸ دیده می‌شود.<ref name=":4">[https://www.radiozamaneh.com/765863/ شمخانی: مرد کودتاهای خیالی و کسی که «اطلاعات سپاه» را در دست خامنه‌ای گذاشت - رادیو زمانه]</ref> | علی شمخانی در سرکوب اعتراضات، همکاری نزدیکی با نهادهای امنیتی مانند اطلاعات سپاه داشت. او با قرار دادن اطلاعات سپاه پاسداران در دست خامنه‌ای، نفوذ خود را بر سرکوب‌ها افزایش داد. این همکاری، به هماهنگی بیشتر میان نیروهای نظامی و اطلاعاتی برای سرکوب منجر شد، که نمونه بارز آن در آبان ۹۸ دیده می‌شود.<ref name=":4">[https://www.radiozamaneh.com/765863/ شمخانی: مرد کودتاهای خیالی و کسی که «اطلاعات سپاه» را در دست خامنه‌ای گذاشت - رادیو زمانه]</ref>.<ref name=":0" /> | ||
== ارتباط با ساقط شدن پرواز ۷۵۲ اوکراینی == | == ارتباط با ساقط شدن پرواز ۷۵۲ اوکراینی == | ||
در شامگاه ۱۸ دی ۱۳۹۸، پرواز ۷۵۲ اوکراینی توسط پدافند هوایی رژیم ایران ساقط شد که منجر به کشته شدن تمامی ۱۷۶ سرنشین آن شد. در آن زمان، شمخانی به‌عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی، بخشی از ساختار تصمیم‌گیری بود.<ref name=":5">[https://www.radiofarda.com/a/31645146.html مسببان اصلی شلیک به پرواز ۷۵۲ چه کسانی بودند؟ - رادیو فردا] 2</ref> | |||
اگرچه رژیم ایران ابتدا مسئولیت این حادثه را انکار کرد، اما پس از فشارهای بین‌المللی، آن را «خطای انسانی» اعلام کرد. برخی منابع، از جمله صدای آمریکا، به نقش شمخانی در مدیریت بحران اشاره کرده‌اند و مدعی‌اند که او در عدم شفافیت اولیه دخیل بوده است. این موضوع، اعتبار او را در عرصه بین‌المللی تحت‌الشعاع قرار داد.<ref name=":6">[https://ir.voanews.com/a/irans-shamkhani-about-to-resign-after-failing-to-control-the-protests/6841313.html سرگیجه در دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی در میانه اعتراضات سراسری - صدای آمریکا]</ref> | |||
اگرچه رژیم ایران ابتدا مسئولیت این حادثه را انکار کرد، اما پس از فشارهای بین‌المللی، آن را «خطای انسانی» اعلام کرد. برخی منابع، از جمله صدای آمریکا، به نقش شمخانی در مدیریت بحران اشاره کرده‌اند و مدعی‌اند که او در عدم شفافیت اولیه دخیل بوده است. این موضوع، اعتبار او را در عرصه بین‌المللی تحت‌الشعاع قرار داد.<ref name=":6">[https://ir.voanews.com/a/irans-shamkhani-about-to-resign-after-failing-to-control-the-protests/6841313.html سرگیجه در دستگاه‌های امنیتی جمهوری اسلامی در میانه اعتراضات سراسری - صدای آمریکا]</ref> | |||
پس از پذیرش مسئولیت توسط رژیم ایران، تحقیقات بین‌المللی از سوی اوکراین و کانادا آغاز شد که علی شمخانی را به‌عنوان یکی از مقامات مسئول در زنجیره فرماندهی مورد سؤال قرار داد. این موضوع، تحریم‌های جدیدی علیه او و دیگر مقامات را به دنبال داشت.<ref name=":5" /> | |||
پس از پذیرش مسئولیت توسط رژیم ایران، تحقیقات بین‌المللی از سوی اوکراین و کانادا آغاز شد که علی شمخانی را به‌عنوان یکی از مقامات مسئول در زنجیره فرماندهی مورد سؤال قرار داد | |||
== ثروت و اتهامات فساد مالی == | == ثروت و اتهامات فساد مالی == | ||
| خط ۷۱: | خط ۶۴: | ||
=== اتهامات در منطقه آزاد اروند === | === اتهامات در منطقه آزاد اروند === | ||
گزارش برخی منابع از فساد فرماندهان سابق سپاه، از جمله شمخانی، در منطقه آزاد اروند پرده برداشته است. این منطقه به‌عنوان مرکز فعالیت‌های اقتصادی غیرشفاف شناخته می‌شود، و شمخانی به دلیل نقشش در واگذاری املاک به نزدیکانش | گزارش برخی منابع از فساد فرماندهان سابق سپاه، از جمله شمخانی، در منطقه آزاد اروند پرده برداشته است. این منطقه به‌عنوان مرکز فعالیت‌های اقتصادی غیرشفاف شناخته می‌شود، و شمخانی به دلیل نقشش در واگذاری املاک به نزدیکانش زیر علامت سوال قرار گرفته است.<ref name=":1" /> | ||
== حمله اسرائیل و پیامدهای آن == | == حمله اسرائیل و پیامدهای آن == | ||
| خط ۸۹: | خط ۸۲: | ||
=== نفوذ در ساختار قدرت === | === نفوذ در ساختار قدرت === | ||
علی شمخانی از دهه ۱۳۶۰ به‌عنوان یکی از چهره‌های تأثیرگذار در ساختار نظامی و امنیتی ایران شناخته شده است. حضور او در مناصب کلیدی مانند وزارت دفاع و دبیر شورای عالی امنیت ملی، او را به یکی از حلقه‌های نزدیک به | علی شمخانی از دهه ۱۳۶۰ به‌عنوان یکی از چهره‌های تأثیرگذار در ساختار نظامی و امنیتی ایران شناخته شده است. حضور او در مناصب کلیدی مانند وزارت دفاع و دبیر شورای عالی امنیت ملی، او را به یکی از حلقه‌های نزدیک به علی خامنه‌ای و بازیگری اصلی در سیاست‌گذاری‌های امنیتی تبدیل کرده است.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f9-washingtonpost-ignatius-shamkhani-iran/26683516.html «شمخانی چه نقش سیاسی در ایران دارد» - رادیو فردا]</ref> | ||
=== انزوای سیاسی پس از اعتراضات === | === انزوای سیاسی پس از اعتراضات === | ||
| خط ۹۵: | خط ۸۸: | ||
=== تأثیر بر سیاست امنیتی === | === تأثیر بر سیاست امنیتی === | ||
شمخانی با تکیه بر جایگاهش در شورای عالی امنیت ملی، سیاست‌های امنیتی ایران را در برابر تهدیدات خارجی و داخلی شکل داد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که او «اطلاعات سپاه را به دست رهبر داد»، که این اقدام، نفوذ او را در ساختار اطلاعاتی تقویت | شمخانی با تکیه بر جایگاهش در شورای عالی امنیت ملی، سیاست‌های امنیتی ایران را در برابر تهدیدات خارجی و داخلی شکل داد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که او «اطلاعات سپاه را به دست رهبر داد»، که این اقدام، نفوذ او را در ساختار اطلاعاتی تقویت کرد.<ref name=":4" /> | ||
=== چالش‌های پیش رو === | === چالش‌های پیش رو === | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۹۴: | ||
=== نقش در کودتاهای خیالی === | === نقش در کودتاهای خیالی === | ||
شمخانی به دلیل مدیریت بحران‌ها، به «مرد کودتاهای خیالی» معروف شده است. او با ایجاد سناریوهای امنیتی، به تثبیت قدرت خامنه‌ای کمک کرد، که این رویکرد، او را | شمخانی به دلیل مدیریت بحران‌ها، به «مرد کودتاهای خیالی» معروف شده است. او با ایجاد سناریوهای امنیتی، به تثبیت قدرت خامنه‌ای کمک کرد، که این رویکرد، او را ابزار در دست نهادهای بالا دستی کرده است.<ref name=":4" /> | ||
=== تأثیر بر روابط خارجی === | === تأثیر بر روابط خارجی === | ||
نقش شمخانی در سیاست خارجی، به‌ویژه در تنش با اسرائیل و آمریکا، قابل توجه است. حمله اسرائیل به منزل او، که به زخمی شدنش منجر شد، نشان‌دهنده جایگاه او به‌عنوان هدفی استراتژیک | نقش شمخانی در سیاست خارجی، به‌ویژه در تنش با اسرائیل و آمریکا، قابل توجه است. حمله اسرائیل به منزل او، که به زخمی شدنش منجر شد، نشان‌دهنده جایگاه او به‌عنوان هدفی استراتژیک است.<ref name=":2" /> | ||
== منابع == | == منابع == | ||