کاربر:Poori/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

کاربر:Poori/صفحه تمرین (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۴ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۲:۲۹

۷۹ بایت حذف‌شده ، سه‌شنبهٔ ‏۲۲:۲۹

بدون خلاصۀ ویرایش

Poori

۴۹۳

ویرایش

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 محاربه به ابزاری سیاسی در قوانین جزایی ایران تبدیل گشته و منجر به نقض حقوق بشر گسترده شده است. سنگین‌ترین این موارد [[قتل عام ۶۷|اعدام‌های سال ۱۳۶۷ (۱۹۸۸)]] است که در گزارش [[گزارشگر ویژه حقوق بشر|گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران]] به آن پرداخته شده و [[جاوید رحمان]] با عنوان «'''[[گزارش جاوید رحمان درباره قتل عام۱۳۶۰ و ۱۳۶۷|بدترین و فاحش‌ترین موارد نقض حقوق بشر در حافظه زنده ما]]'''» از کشتارهای دهه‌ی ۶۰ یاد کرده است. بیش از ۱۰۰ نماینده پارلمان اروپا در ۱۴۰۴ خواستار شناسایی [[قتل عام ۶۷|کشتار ۱۳۶۷]] به عنوان نسل‌کشی شدند. <ref>[https://ir.voanews.com/a/eu-iran-massacre-genocide-statement/6342761.html نمایندگان پارلمان اروپا: اتحادیه اروپا کشتارهای ۱۳۶۷ در ایران را «نسل‌کشی» شناسایی کند] - صدای امریکا -۱۶ مهر ۱۴۰۰</ref>
-== معنای واژه محاربه ==
+== واژه محاربه ==
 واژه «محاربه» از ریشه عربی «حرب» (ḥarb) به معنای «جنگ» مشتق شده است [3] اما  این ریشه به معنای «خشمگین شدن» و «زور و اجبار» نیز اشاره دارد. <ref>[https://www.almaany.com/fa/dict/ar-fa/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B1%D8%A8/ ترجمه و معنی الحرب در فرهنگ لغت عربی-فارسی المعانی]</ref>
-در لغت‌نامه‌های مختلف، آن را به عنوان «جنگ غیرقانونی»، «دزدی مسلحانه» یا «ایجاد ناامنی» هم تعریف کرده‌اند. اما در فقه ارتجاعی اسلامی «محاربه» را صرفا به مفهوم «دشمنی علیه خدا و پیامبر» دانسته‌اند.
+در لغت‌نامه‌های مختلف، آن را به عنوان «جنگ غیرقانونی»، «دزدی مسلحانه» یا «ایجاد ناامنی» هم تعریف کرده‌اند. در فقه قدیم «محاربه» را صرفا به مفهوم «دشمنی علیه خدا و پیامبر» دانسته‌اند؛ اما در منابع فقهی وابسته به رژیم ایران فرد محارب کسی است که «به‌وسیله سلاح، آشکارا مال مردم را می‌دزدد یا آنان را به اسارت می‌برد.» <ref>[https://fa.wikishia.net/view/%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D9%87 محاربه]- ویکی شیعه</ref>
+محاربه یک جرم حدی (جرمی با مجازات ثابت قرآنی) طبقه‌بندی شده است.
 == مفهوم محاربه در قرآن ==
-مفهوم محاربه عمدتاً بر پایه آیه ۳۳ سوره مائده بنا شده است: «إِنَّمَا جَزَاءُ الَّذِينَ يُحَارِبُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا أَنْ يُقَتَّلُوا أَوْ يُصَلَّبُوا أَوْ تُقَطَّعَ أَيْدِيهِمْ وَأَرْجُلُهُمْ مِنْ خِلَافٍ أَوْ يُنْفَوْا مِنَ الْأَرْضِ ۚ ذَٰلِكَ لَهُمْ خِزْيٌ فِي الدُّنْيَا ۖ وَلَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِيمٌ» (ترجمه: مجازات کسانی که با خدا و رسول او می‌جنگند و در زمین فساد می‌کنند، کشته شدن، به دار آویخته شدن، قطع دست و پای مخالف، یا تبعید است. این خواری آن‌ها در دنیا و عذاب بزرگ در آخرت است) [10] (سوره مائده، آیه ۳۳).
+مفهوم محاربه عمدتاً بر پایه آیه ۳۳ سوره مائده بنا شده که پس از شکنجه و قتل یک چوپان و غارت اموال توسط عده‌ای نازل شد [11] :<blockquote>«مجازات کسانی که با خدا و رسول او می‌جنگند و در زمین فساد می‌کنند، کشته شدن، به دار آویخته شدن، قطع دست و پای مخالف، یا تبعید است. این خواری آن‌ها در دنیا و عذاب بزرگ در آخرت است.» [10] (سوره مائده، آیه ۳۳).</blockquote>آیه ۳۴ مائده نیز استثنایی برای توبه قبل از دستگیری اضافه می‌کند (سوره مائده، آیه ۳۴) [12].
-این آیه پس از حادثه‌ای در زمان پیامبر اسلام نازل شد، جایی که گروهی از قبیله بنی‌عرینه اموال را غارت و چوپانی را کشتند [11]. آیه ۳۴ مائده نیز استثنایی برای توبه قبل از دستگیری اضافه می‌کند (سوره مائده، آیه ۳۴) [12]. آیه دیگری مرتبط، آیه ۲۷۹ بقره است که به «حرب» با خدا در زمینه ربا اشاره دارد، اما مستقیماً به محاربه مربوط نیست (سوره بقره، آیه ۲۷۹) [13]. تفسیرها متفاوت است: برخی آن را محدود به دزدی مسلحانه می‌دانند، در حالی که دیگران آن را به شورش علیه حکومت اسلامی گسترش می‌دهند [14].
+آیه دیگری مرتبط، آیه ۲۷۹ بقره است که به «حرب» با خدا در زمینه ربا اشاره دارد، اما مستقیماً به محاربه مربوط نیست (سوره بقره، آیه ۲۷۹) [13].
-== محاربه در فقه اسلامی ==
+تفسیرها متفاوت است: برخی آن را محدود به دزدی مسلحانه می‌دانند، در حالی که دیگران آن را به شورش علیه حکومت اسلامی گسترش می‌دهند [14].
-در فقه اسلامی، محاربه (یا حرابه) جرم حدی است که شامل اقدامات مسلحانه علیه امنیت عمومی مانند دزدی بزرگراهی، ترور یا آتش‌زدن است [15]. مدارس فقهی متفاوت هستند: حنفی‌ها و مالکی‌ها مجازات‌ها را بر اساس شدت جرم تعیین می‌کنند (اعدام برای قتل، قطع عضو برای غارت) [16]. در عربستان، محدود به دزدی مسلحانه است و توبه قبل از دستگیری مجازات را لغو می‌کند [17]. در فقه شیعه (مانند دیدگاه خمینی)، محارب کسی است که سلاح می‌کشد تا مردم را بترساند و افساد کند، با مجازات‌های قرآنی [18]. اگر توبه قبل از دستگیری باشد، حد ساقط می‌شود [19].
 == محاربه در قوانین رسمی رژیم ایران ==
-در قانون مجازات اسلامی ایران (مصوب ۱۳۹۲)، ماده ۲۷۹ محاربه را «کشیدن سلاح به قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ارعاب آن‌ها» تعریف کرده که موجب ناامنی می‌شود [20]. مواد ۲۸۰-۲۸۶ آن را گسترش می‌دهد و شامل عضویت در گروه‌های مسلح مخالف یا حمایت از کودتا است [21]. مجازات اصلی اعدام است، اما قاضی می‌تواند گزینه‌های دیگر انتخاب کند [22]. این اتهام اغلب با «افساد فی‌الارض» ترکیب می‌شود [23].
+محاربه را در قانون مجازات اسلامی ایران (آخرین تصویب در سال ۱۳۹۲) می‌توان مهم‌ترین جرم علیه نظام ارزیابی کرد که از ماده‌ی ۱۸۳ تا ۱۹۶ به آن پرداخته شده است.
+ماده ۲۷۹ محاربه را «کشیدن سلاح به قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ارعاب آن‌ها» تعریف کرده که موجب ناامنی می‌شود [20].
+مواد ۲۸۰-۲۸۶ آن را گسترش می‌دهد و شامل عضویت در گروه‌های مسلح مخالف، حمایت از گروه‌های مخالف مسلح و حمایت یا پذیرش منصب در دولت کودتا می‌گردد. [21].
+مجازات اصلی اعدام است، اما قاضی می‌تواند گزینه‌های دیگر انتخاب کند [22].
+این اتهام اغلب با «افساد فی‌الارض» ترکیب می‌شود [23].
 == استفاده از اتهام محاربه برای سرکوب مخالفان ==
-رژیم ایران از محاربه برای حذف مخالفان در سطوح اجتماعی (معترضان عادی) و سیاسی (رهبران مخالف) استفاده کرده است. پس از انقلاب ۱۳۵۷، هزاران زندانی سیاسی در دهه ۱۳۶۰ به این اتهام اعدام شدند [24]. در تابستان ۱۳۶۷، بر اساس فتوای خمینی، هزاران زندانی (عمدتاً وابسته به مجاهدین خلق) پس از محاکمات ساختگی اعدام شدند، که جاوید رحمان آن را جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی توصیف کرده [25]. احمد خاتمی این اعدام‌ها را «خدمت بزرگ» خمینی دانسته و امنیت فعلی را مدیون آن می‌داند [26]. در اعتراضات ۱۳۸۸ (جنبش سبز)، افراد مانند محمدامین ولیان به محاربه محکوم شدند [27]. در ۱۴۰۱ (پس از مرگ مهسا امینی)، حداقل ۴۳ نفر محکوم شدند و چهار نفر اعدام (مانند محسن شکاری) [28]. سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل این را «ابزاری سیاسی» برای سرکوب می‌دانند، با محاکمات ساختگی و اعترافات اجباری [29].
+محاربه در قوانین جزایی رژیم ایران در بسیاری موارد با اتهامات دیگر مانند «فساد فی‌الارض» و «بغی» ترکیب شده؛ از این رو در موارد بسیاری همه‌ی این اتهامات به مخالفان رژیم وارد آمده است.  رژیم ایران از محاربه برای حذف مخالفان در سطوح اجتماعی (معترضان عادی) و  معترضین و مخالفین سیاسی (شامل شخصیت‌ها، گروه‌ها و حامیان آن‌ها) استفاده کرده است. پس از انقلاب ضد سلطنتی، ده‌ها تن از مقامات رژیم سیاسی سابق به این اتهام اعدام شدند. سپس در دهه‌ی ۶۰ هزاران زندانی سیاسی به این اتهام قتل عام شدند. [24].
+در [[قتل عام ۶۷|قتل عام ۱۳۶۷]]، بر اساس فتوای خمینی، هزاران زندانی (عمدتاً وابسته به [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]) پس از محاکمات ساختگی اعدام شدند. [[جاوید رحمان]] آن را در گزارش خود به‌عنوان [[گزارشگر ویژه حقوق بشر|گزارشگر ویژه حقوق بشر ملل متحد برای ایران]]، جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی توصیف کرد [25]. [[احمد خاتمی]] این اعدام‌ها را «خدمت بزرگ» [[روح‌الله خمینی|خمینی]] دانسته و امنیت فعلی را مدیون آن می‌داند [26].
+در اعتراضات ۱۳۸۸ (۲۰۰۹ میلادی)، افراد مانند محمدامین ولیان به محاربه محکوم شدند [27].
+در ۱۴۰۱ (پس از مرگ مهسا امینی)، حداقل ۴۳ نفر محکوم و چهار نفر مانند [[محسن شکاری]] اعدام شدند.[28] سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل این را «ابزاری سیاسی» برای سرکوب می‌دانند، با محاکمات ساختگی و اعترافات اجباری. [29].
 == هدف قرار دادن یک گروه خاص با اتهام محاربه و بغی ==
-بیشترین کشتار با این اتهام علیه سازمان مجاهدین خلق (MEK) بوده، به ویژه در کشتار ۱۳۶۷ که هزاران زندانی وابسته به این گروه اعدام شدند [30]. گزارش‌های HRW و Amnesty نشان می‌دهد که اقلیت‌های قومی مانند کردها و بلوچ‌ها نیز آسیب دیده‌اند، اما MEK بیشترین قربانیان سیاسی را داشته [31]. در سال‌های اخیر، معترضان عادی و زندانیان سیاسی مانند بهروز احسانی و مهدی حسنی در ۱۴۰۴ اعدام شدند [32].
+بیشترین کشتار با این اتهام علیه سازمان مجاهدین خلق (MEK) بوده، به ویژه در کشتار ۱۳۶۷ که هزاران زندانی وابسته به این گروه اعدام شدند [30].
+گزارش‌های HRW و Amnesty نشان می‌دهد که اقلیت‌های قومی مانند کردها و بلوچ‌ها نیز آسیب دیده‌اند، اما MEK بیشترین قربانیان سیاسی را داشته [31]. در سال‌های اخیر، معترضان عادی و زندانیان سیاسی مانند بهروز احسانی و مهدی حسنی در ۱۴۰۴ اعدام شدند [32].
 == مخالفت‌های فقهی و روحانیون با کاربرد محاربه ==