۹٬۱۳۳
ویرایش
کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148px]]عبدالمجید میرزا | [[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148px]]'''عبدالمجید میرزا عین‌الدوله'''، (متولد ۱۲۵۶ ه.ق، تهران - ۱۳۴۵ ه.ق، تهران) یکی از برجسته‌ترین شاهزادگان قاجار و سیاستمداران دوران [[ناصرالدین شاه]]، [[مظفرالدین شاه]] و [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]]، فرزند سلیمان میرزا چهل‌ستون و نوه فتحعلی شاه قاجار بود. او در سال ۱۲۵۶ قمری متولد شد و از کودکی تحت تربیت خاص درباری قرار گرفت. عین‌الدوله در جوانی به عنوان ندیم ناصرالدین شاه خدمت کرد و سپس به مناصب مهمی چون وزارت عدلیه، وزارت پست و تلگراف، و فرماندهی نیروی قزاق ارتقا یافت. او دو بار به صدارت عظمی رسید: نخست در دوره مظفرالدین شاه (۱۳۲۳-۱۳۲۴ قمری) و بار دوم در اوایل سلطنت محمدعلی شاه (۱۳۲۵-۱۳۲۶ قمری). | ||
در دوره نخست صدارت، عین‌الدوله اصلاحاتی در ساختار اداری، مالی، نظامی و قضایی اجرا کرد. او وزارتخانه‌ها را از ۹ به ۱۰ افزایش داد، وزارت گمرکات را تأسیس کرد، و اقداماتی برای ساماندهی مالیات‌ها، ارتش، پلیس و دارالفنون انجام داد. با این حال، این اصلاحات با مقاومت درباریان و مردم مواجه شد و در نهایت به جنبش | در دوره نخست صدارت، عین‌الدوله اصلاحاتی در ساختار اداری، مالی، نظامی و قضایی اجرا کرد. او وزارتخانه‌ها را از ۹ به ۱۰ افزایش داد، وزارت گمرکات را تأسیس کرد، و اقداماتی برای ساماندهی مالیات‌ها، ارتش، پلیس و [[دارالفنون]] انجام داد. با این حال، این اصلاحات با مقاومت درباریان و مردم مواجه شد و در نهایت به [[جنبش مشروطه ایران|جنبش مشروطه]] منجر گردید. عین‌الدوله در سرکوب اولیه اعتراضات نقش داشت، اما پس از صدور فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه، از صدارت برکنار شد. | ||
در دوره دوم صدارت، | عین‌الدوله در دوره دوم صدارت، مخالف سرسخت مشروطه بود و تلاش کرد تا مجلس شورای ملی را تضعیف کند. اقدامات او شامل بمباران مجلس و سرکوب مشروطه‌خواهان بود که به [[استبداد صغیر]] معروف شد. پس از فتح تهران توسط مشروطه‌خواهان در سال ۱۳۲۷ قمری، عین‌الدوله به سفارت عثمانی تبعید شد و اموالش مصادره گردید. او در سال ۱۳۴۵ قمری در تهران درگذشت. | ||
عین‌الدوله همچنین در مناصب ولایت‌داری در خراسان، فارس، کرمان، کردستان و آذربایجان خدمت کرد و در سرکوب شورش‌ها نقش داشت. او در دارالفنون تحصیل کرد اما به دلیل اختلاف با میرزا تقی‌خان امیرکبیر اخراج شد. شخصیت عین‌الدوله به عنوان سیاستمداری محافظه‌کار، مخالف مدرنیزاسیون سریع و مدافع استبداد شناخته می‌شود. اصلاحات او عمدتاً برای تقویت دولت مرکزی بود، اما ناکارآمدی و مقاومت‌ها باعث شکست آن‌ها شد. زندگی او نمادی از تنش بین سنت و تجدد در دوران قاجار است. | عین‌الدوله همچنین در مناصب ولایت‌داری در خراسان، فارس، کرمان، کردستان و آذربایجان خدمت کرد و در سرکوب شورش‌ها نقش داشت. او در دارالفنون تحصیل کرد اما به دلیل اختلاف با [[امیرکبیر|میرزا تقی‌خان امیرکبیر]] اخراج شد. شخصیت عین‌الدوله به عنوان سیاستمداری محافظه‌کار، مخالف مدرنیزاسیون سریع و مدافع استبداد شناخته می‌شود. اصلاحات او عمدتاً برای تقویت دولت مرکزی بود، اما ناکارآمدی و مقاومت‌ها باعث شکست آن‌ها شد. زندگی او نمادی از تنش بین سنت و تجدد در دوران قاجار است.<ref name=":0">[https://rasekhoon.net/mashahir/show/596804/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%AF-%D8%B9%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87 عبدالمجید عین الدوله - راسخون]</ref><ref name=":1">[https://www.cgie.org.ir/fa/news/217221/%D8%A7%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D8%AC%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%86%D9%88%D9%86 اخراجی دارالفنون - مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی] 1</ref><ref name=":2">[https://gbook.ir/mag/%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%86%D9%87-%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B4%D8%AE%D8%B5%DB%8C%D8%AA-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%AB%DB%8C%D8%B1%DA%AF%D8%B0%D8%A7%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B9%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87 شخصیت‌های تاثیرگذار تاریخ ایران - عین‌الدوله - موسسه گسترش فرهنگ و مطالعات]</ref><ref name=":3">[https://www.iichs.ir/fa/news/500/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D8%B9%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87-1324%D9%82-1321%D9%82 اصلاحات عین‌الدوله ۱۳۲۴ق-۱۳۲۱ق - پژوهشکده تاریخ معاصر]</ref><ref name=":4">[https://movarekhan.com/blog/look_at_character_ein_aldowleh/ نگاهی به شخصیت عبدالمجیدمیرزا عین‌الدوله در جنبش مشروطیت - مورخان]</ref><ref name=":5">[https://www.cgie.org.ir/fa/news/262345/%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%AC%DB%8C%D8%AF-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7%DB%8C-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1%D9%85%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%DB%8C%D9%86%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87 شاهزاده عبدالمجید میرزای قاجارمشهور به عین‌الدوله - مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی)] 2</ref> | ||
== مقدمات زندگی و تولد == | == مقدمات زندگی و تولد == | ||
عبدالمجید میرزا، معروف به عین‌الدوله، فرزند سلیمان میرزا چهل‌ستون و نوه فتحعلی شاه قاجار بود. او در سال ۱۲۵۶ قمری متولد شد. از کودکی تحت تربیت خاص درباری قرار گرفت و به عنوان ندیم ناصرالدین شاه خدمت کرد. | عبدالمجید میرزا، معروف به عین‌الدوله، فرزند سلیمان میرزا چهل‌ستون و نوه فتحعلی شاه قاجار بود. او در سال ۱۲۵۶ قمری متولد شد. از کودکی تحت تربیت خاص درباری قرار گرفت و به عنوان ندیم ناصرالدین شاه خدمت کرد.<ref name=":0" /> | ||
== تحصیلات و اخراج از دارالفنون == | == تحصیلات و اخراج از دارالفنون == | ||
عین‌الدوله در دارالفنون تحصیل کرد اما به دلیل اختلاف با میرزا تقی‌خان امیرکبیر، صدراعظم وقت، از این نهاد اخراج شد. این اختلاف ناشی از مخالفت با سیاست‌های امیرکبیر بود. | عین‌الدوله در مدرسه دارالفنون تحصیل کرد اما به دلیل اختلاف با میرزا تقی‌خان امیرکبیر، صدراعظم وقت، از این نهاد اخراج شد. این اختلاف ناشی از مخالفت با سیاست‌های امیرکبیر بود.<ref name=":1" /> | ||
== مناصب اولیه و ارتقا در دربار == | == مناصب اولیه و ارتقا در دربار == | ||
عین‌الدوله ابتدا به عنوان پیشخدمت ناصرالدین شاه خدمت کرد و سپس به مناصب بالاتری رسید. او وزارت عدلیه را بر عهده گرفت و در سال ۱۳۱۳ قمری به وزارت پست و تلگراف منصوب شد. همچنین فرمانده نیروی قزاق شد. | عین‌الدوله ابتدا به عنوان پیشخدمت ناصرالدین شاه خدمت کرد و سپس به مناصب بالاتری رسید. او وزارت عدلیه را بر عهده گرفت و در سال ۱۳۱۳ قمری به وزارت پست و تلگراف منصوب شد. او همچنین فرمانده نیروی قزاق شد.<ref name=":0" /> | ||
در | عبدالمجید میرزا عین‌الدوله در دربار ناصرالدین شاه از مناصب پایین به بالا صعود کرد: پیشخدمت، وزیر عدلیه، وزیر پست، و فرمانده قزاق.<ref name=":2" /> | ||
او در سال‌های اولیه سلطنت مظفرالدین شاه، وزیر دربار شد.<ref name=":3" /> | |||
او در سال‌های اولیه سلطنت مظفرالدین شاه، وزیر دربار شد. | |||
=== نقش عین‌الدوله در دربار ناصرالدین شاه === | === نقش عین‌الدوله در دربار ناصرالدین شاه === | ||
عین‌الدوله به عنوان ندیم خاصه ناصرالدین شاه، در تصمیم‌گیری‌های درباری مشارکت داشت. او از اعتماد شاه برخوردار بود و در سفرهای شاه همراهی می‌کرد. این موقعیت پایه‌ای برای ارتقای بعدی او شد. | عین‌الدوله به عنوان ندیم خاصه ناصرالدین شاه، در تصمیم‌گیری‌های درباری مشارکت داشت. او از اعتماد شاه برخوردار بود و در سفرهای شاه همراهی می‌کرد. این موقعیت پایه‌ای برای ارتقای بعدی او شد. | ||
عین‌الدوله در امور درباری نفوذ داشت و به مناصب وزارتی رسید.<ref name=":2" /><ref name=":5" /> | |||
=== وزارت عدلیه و پست و تلگراف === | === وزارت عدلیه و پست و تلگراف === | ||
عین‌الدوله در وزارت عدلیه، محاکم را ساماندهی کرد و قضات را تحت نظارت قرار داد. در ۱۳۱۳ قمری، وزارت پست و تلگراف را بر عهده گرفت و شبکه ارتباطی | عین‌الدوله در وزارت عدلیه، محاکم را ساماندهی کرد و قضات را تحت نظارت قرار داد. در سال ۱۳۱۳ قمری، وزارت پست و تلگراف را بر عهده گرفت و شبکه ارتباطی و خطوط تلگراف را توسعه داد. | ||
وزیر عدلیه در سیستم قضایی تغییراتی ایجاد کرد و وزارت پست را اداره نمود. | او به عوان وزیر عدلیه در سیستم قضایی تغییراتی ایجاد کرد و وزارت پست را اداره نمود.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> | ||
=== فرماندهی نیروی قزاق === | === فرماندهی نیروی قزاق === | ||
به عنوان فرمانده قزاقخانه، | عین‌الدوله به عنوان فرمانده قزاقخانه، نیروی نظامی را آموزش داد و افسران روسی را مدیریت کرد. او قزاق را به عنوان نیروی وفادار به شاه تقویت نمود. این تجربه در سرکوب‌های بعدی مفید بود. | ||
عین‌الدوله در این منسب بر آموزش و تجهیزات تمرکز داشت.<ref name=":0" /><ref name=":5" /> | |||
== شخصیت سیاسی و ایدئولوژیک عین‌الدوله == | == شخصیت سیاسی و ایدئولوژیک عین‌الدوله == | ||
عین‌الدوله محافظه‌کار بود و مدرنیزاسیون سریع را تهدید می‌دانست. او مدافع استبداد سلطنتی بود و مشروطه را تضعیف‌کننده قدرت مرکزی می‌دید. اقدامات او نشان‌دهنده دفاع از سنت‌های قاجاری است. | عین‌الدوله محافظه‌کار بود و مدرنیزاسیون سریع را تهدید می‌دانست. او مدافع استبداد سلطنتی بود و مشروطه را تضعیف‌کننده قدرت مرکزی می‌دید. اقدامات او نشان‌دهنده دفاع از سنت‌های قاجاری است.<ref name=":2" /> | ||
== ولایت‌داری در ایالات مختلف == | == ولایت‌داری در ایالات مختلف == | ||
عین‌الدوله در چندین ایالت ولایت‌داری کرد. او حاکم خراسان شد و در سرکوب شورش‌های محلی نقش داشت. سپس به فارس، کرمان، کردستان و آذربایجان اعزام گردید. در کردستان، شورش‌های مرزی را سرکوب کرد. | عین‌الدوله در چندین ایالت ولایت‌داری کرد. او حاکم خراسان شد و در سرکوب شورش‌های محلی نقش داشت. سپس به فارس، کرمان، کردستان و آذربایجان اعزام گردید. در کردستان، شورش‌های مرزی را سرکوب کرد. | ||
عین‌الدوله در | عین‌الدوله به عنوان حاکم در خراسان، فارس و کرمان خدمت کرد. او در آذربایجان نیز حاکم بود و در امور نظامی فعال بود. | ||
او در ولایت‌داری‌ها اقدام به اصلاحات محلی کرد، مانند ساماندهی مالیات و امنیت. (پژوهشکده تاریخ معاصر) | او در ولایت‌داری‌ها اقدام به اصلاحات محلی کرد، مانند ساماندهی مالیات و امنیت. (پژوهشکده تاریخ معاصر) | ||
عین‌الدوله به عنوان حاکم خراسان، با شورش‌های محلی مقابله کرد. او نیروهای نظامی را برای سرکوب شورشیان اعزام نمود و امنیت جاده‌ها را برقرار کرد. در این دوره، مالیات‌های معوقه را وصول کرد و اداره محلی را سامان داد. او همچنین در سرکوب شورش‌ها موفق بود و نظم را به ایالت بازگرداند.<ref name=":0" /><ref name=":5" /><ref name=":4" /> | |||
عین‌الدوله به عنوان حاکم خراسان، با شورش‌های محلی مقابله کرد. او نیروهای نظامی را برای سرکوب شورشیان اعزام نمود و امنیت جاده‌ها را برقرار کرد. در این دوره، مالیات‌های معوقه را وصول کرد و اداره محلی را سامان داد. | |||
=== ولایت‌داری در فارس و کرمان === | === ولایت‌داری در فارس و کرمان === | ||
عین‌الدوله در فارس، امور اداری را اصلاح کرد و با ایلات محلی مذاکره نمود. در کرمان، بر معادن و تجارت نظارت داشت و درآمدهای محلی را افزایش داد. او در این ایالات، پلیس محلی را تقویت کرد. | عین‌الدوله در فارس، امور اداری را اصلاح کرد و با ایلات محلی مذاکره نمود. در کرمان، بر معادن و تجارت نظارت داشت و درآمدهای محلی را افزایش داد. او در این ایالات، پلیس محلی را تقویت کرد. عین‌الدوله به عنوان حاکم فارس و کرمان، صدراعظم آینده بر امنیت و مالیات تمرکز کرد.<ref name=":2" /><ref name=":5" /> | ||
به عنوان حاکم فارس و کرمان، صدراعظم آینده بر امنیت و مالیات تمرکز کرد. | |||
=== ولایت‌داری در کردستان و آذربایجان === | === ولایت‌داری در کردستان و آذربایجان === | ||
در کردستان، عین‌الدوله شورش‌های مرزی با عثمانی را سرکوب کرد. او نیروهای قزاق را به کار گرفت و مرزها را امن نمود. در آذربایجان، با مسائل قومی و شورش‌ها برخورد کرد و تبریز را تحت کنترل درآورد. | در کردستان، عین‌الدوله شورش‌های مرزی با عثمانی را سرکوب کرد. او نیروهای قزاق را به کار گرفت و مرزها را امن نمود. در آذربایجان، با مسائل قومی و شورش‌ها برخورد کرد و تبریز را تحت کنترل درآورد. او در مقابله با شورشیان مرزی فعال بود و آذربایجان را اداره کرد.<ref name=":0" /><ref name=":4" /> | ||
== صدارت عظمی اول (۱۳۲۳-۱۳۲۴ قمری) == | == صدارت عظمی اول (۱۳۲۳-۱۳۲۴ قمری) == | ||
عبدالمجید میرزا عین‌الدوله در سال ۱۳۲۳ قمری به صدارت عظمی رسید. این دوره با تلاش برای اصلاحات اداری همراه بود. صدارت اول عین‌الدوله در اواخر سلطنت مظفرالدین شاه آغاز شد.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> | |||
=== اصلاحات اداری و مالی === | |||
عین‌الدوله در دوره صدراعظمی، اقدام به بازسازی ساختار وزارتخانه‌ها کرد. او وزارتخانه‌ها را از ۹ به ۱۰ افزایش داد و وزارت گمرکات را تأسیس و آن را از وزارت مالیه جدا نمود. او اقدام به ساماندهی مالیات‌ها و کاهش هزینه‌های درباری کرد. عین‌الدوله در اصلاحات مالی، بر جمع‌آوری منظم مالیات‌ها تمرکز نمود و هزینه‌های غیرضروری را کاهش داد. عین‌الدوله مالیات‌ها را بر اساس قرادادهای منظم جمع‌آوری کرد و از روش‌های سنتی فاصله گرفت و سعی در ایجاد تعادل بودجه‌ای نمود. این اقدامات برای تقویت خزانه دولت بود. همچنین او تلاش کرد تا دیوان عالی کشور را تقویت کند و محاکم را ساماندهی نماید.<ref name=":3" /> | |||
عین‌الدوله در دوره | |||
در | |||
عین‌الدوله مالیات‌ها را بر اساس قرادادهای منظم جمع‌آوری کرد و از روش‌های سنتی فاصله گرفت | |||
در حوزه مالی، عین‌الدوله مالیات‌های معوقه را وصول کرد و سیستم حسابرسی را بهبود بخشید.<ref name=":4" /> | |||
=== | === اصلاحات نظامی و پلیس === | ||
عین‌الدوله به عنوان فرمانده سابق قزاق، نیروی نظامی را بازسازی کرد. او | عین‌الدوله به عنوان فرمانده سابق قزاق، نیروی نظامی را ساماندهی بازسازی کرد و پلیس را تقویت نمود. او اقدام به ایجاد نظم در ارتش کرد و تجهیزات را بروزرسان نمود. او همچنین واحدهای پلیس را گسترش داد، نظم شهری را تقویت نمود و اصلاحاتی در نیروی قزاق اعمال کرد.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> | ||
عین‌الدوله نیروی قزاق را تحت کنترل مرکزی قرار داد و افسرانی را برای آموزش اعزام کرد.<ref name=":2" /> | |||
=== اصلاحات قضایی و دارالفنون === | |||
عین‌الدوله در دارالفنون تغییراتی ایجاد کرد و آن را تحت کنترل بیشتر دولت قرار داد. او اصلاحاتی در سیستم قضایی اجرا کرد. | عین‌الدوله در دارالفنون تغییراتی ایجاد کرد و آن را تحت کنترل بیشتر دولت قرار داد. او اصلاحاتی در سیستم قضایی اجرا کرد. | ||
عین‌الدوله دارالفنون را اصلاح کرد و نظارت دولتی بر آن را افزایش داد.<ref name=":3" /><ref name=":1" /> | |||
== | |||
=== مقاومت‌ها و نقش در جنبش مشروطیت === | === مقاومت‌ها و نقش در جنبش مشروطیت === | ||
اصلاحات عین‌الدوله با مقاومت درباریان و علما مواجه شد. او در سرکوب اولیه اعتراضات، مانند اعتراضات تجار و علما، نقش داشت. این اقدامات به اعتراضات گسترده منجر شد. | اصلاحات عین‌الدوله با مقاومت درباریان و علما مواجه شد. او در سرکوب اولیه اعتراضات، مانند اعتراضات تجار و علما، نقش داشت. این اقدامات به اعتراضات گسترده منجر شد.<ref name=":0" /> | ||
عین‌الدوله مخالفان را سرکوب کرد و این امر به جنبش مشروطه دامن زد | عین‌الدوله مخالفان را سرکوب کرد و این امر به جنبش مشروطه دامن زد و اعتراضات علیه او در تهران شکل گرفت.<ref name=":4" /> | ||
عین‌الدوله در برابر اعتراضات ایستادگی کرد و اقدام به تبعید برخی علما نمود، که این به مهاجرت صغری و کبری انجامید.<ref name=":5" /> | |||
با صدور فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه در ۱۴ جمادی‌الثانی ۱۳۲۴ ق، عین‌الدوله از صدارت برکنار شد. | با صدور فرمان مشروطیت توسط مظفرالدین شاه در ۱۴ جمادی‌الثانی ۱۳۲۴ ق، عین‌الدوله از صدارت برکنار شد.<ref name=":3" /> | ||
=== نقش عین‌الدوله در سرکوب اعتراضات پیش از مشروطه === | === نقش عین‌الدوله در سرکوب اعتراضات پیش از مشروطه === | ||
عین‌الدوله در مواجهه با اعتراضات تجار به علت گران شدن شکر، اقدام به شلاق زدن تجار نمود. این رویداد در مسجد شاه رخ داد و به مهاجرت علما به قم منجر شد. او علما را تبعید کرد و اعتراضات را سرکوب نمود. | عین‌الدوله در مواجهه با اعتراضات تجار به علت گران شدن شکر، اقدام به شلاق زدن تجار نمود. این رویداد در مسجد شاه رخ داد و به مهاجرت علما به قم منجر شد. او علما را تبعید کرد و اعتراضات را سرکوب نمود.<ref name=":4" /> | ||
=== مهاجرت صغری و کبری و برکناری === | |||
پس از سرکوب اولیه، علما به قم مهاجرت کردند (مهاجرت صغری). سپس به عبدالعظیم رفتند (مهاجرت کبری). فشارها باعث شد مظفرالدین شاه فرمان مشروطیت را در ۱۴ جمادی‌الثانی ۱۳۲۴ ق صادر کند و عین‌الدوله را برکنار نماید.<ref name=":0" /> | |||
=== | ==== ارزیابی کلی اصلاحات عین‌الدوله ==== | ||
اصلاحات عین‌الدوله در دوران صداعظمی، شامل افزایش وزارتخانه‌ها، تأسیس گمرکات، ساماندهی مالیات، تقویت پلیس، ارتش و دارالفنون بود. این اقدامات برای مرکزی‌سازی قدرت بود اما با مقاومت مواجه شد. | |||
در واقع اصلاحات اداری، مالی، نظامی و قضایی عین‌الدوله ناکام ماند و به جنبش مشروطه و برکناری او منجر گردید.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> | |||
== فعالیت‌ها پس از برکناری اول تا صدارت دوم == | == فعالیت‌ها پس از برکناری اول تا صدارت دوم == | ||
پس از برکناری، عین‌الدوله در انزوا بود اما با آغاز سلطنت محمدعلی شاه، دوباره فعال شد. او با شاه همفکر بود و در توطئه علیه مجلس نقش داشت. | پس از برکناری، عین‌الدوله در انزوا بود اما با آغاز سلطنت محمدعلی شاه، دوباره فعال شد. او با شاه همفکر بود و در توطئه علیه مجلس نقش داشت. | ||
عین‌الدوله پس از صدارت اول، منتظر فرصت ماند و در ۱۳۲۵ ق دوباره به قدرت رسید. | عین‌الدوله پس از صدارت اول، منتظر فرصت ماند و در سال ۱۳۲۵ ق دوباره به قدرت رسید. او در بمباران مجلس، از توپخانه استفاده کرد و بسیاری را کشت یا دستگیر نمود.<ref name=":0" /><ref name=":4" /><ref name=":5" /> | ||
== صدارت عظمی دوم (۱۳۲۵-۱۳۲۶ قمری) == | == صدارت عظمی دوم (۱۳۲۵-۱۳۲۶ قمری) == | ||
=== مخالفت با مشروطه === | === مخالفت با مشروطه === | ||
عین‌الدوله در اوایل سلطنت محمدعلی | عبدالمجید میرزا عین‌الدوله در اوایل سلطنت محمدعلی شاه (۱۳۲۵ ق)، بار دوم به صدارت رسید. او مخالف سرسخت مشروطه بود و تلاش کرد مجلس را تضعیف کند. صدارت دوم او با هدف بازگشت به استبداد آغاز شد.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> | ||
صدارت دوم او با هدف بازگشت به استبداد آغاز شد. | |||
==== اقدامات علیه مجلس ==== | ==== اقدامات علیه مجلس ==== | ||
عین‌الدوله مجلس شورای ملی را تهدیدی برای سلطنت می‌دانست. او اقدام به بمباران مجلس در ۲۳ جمادی‌الاول ۱۳۲۶ ق کرد و مشروطه‌خواهان را سرکوب نمود. این دوره به استبداد صغیر معروف است. | عین‌الدوله مجلس شورای ملی را تهدیدی برای سلطنت می‌دانست. او با حمایت محمدعلی شاه اقدام به بمباران مجلس در ۲۳ جمادی‌الاول ۱۳۲۶ ق کرد و مشروطه‌خواهان را سرکوب نمود و شماری را دستگیر یا تبعید کرد. این دوره به [[استبداد صغیر]] معروف است. در استبداد صغیر، عین‌الدوله مجلس را تعطیل کرد و رهبران مشروطه مانند [[ستارخان]] و [[باقر خان|باقرخان]] را تهدید نمود. نیروهای روسی به کمک آمدند اما مشروطه‌خواهان از تبریز و رشت پیشروی کردند.<ref name=":4" /> | ||
در واقع عین‌الدوله تلاش کرد تا مشروطه را ملغی کند و قدرت مرکزی را تقویت نماید.<ref name=":5" /> | |||
== پایان صدارت دوم و تبعید == | == پایان صدارت دوم و تبعید == | ||
پس از فتح تهران توسط نیروهای مشروطه‌خواه در ۱۳۲۷ قمری، عین‌الدوله شکست خورد. او به سفارت عثمانی پناه برد و سپس تبعید شد | پس از فتح تهران توسط نیروهای مشروطه‌خواه در سال ۱۳۲۷ قمری، عین‌الدوله شکست خورد. او به سفارت عثمانی پناه برد و سپس تبعید شد و اموالش مصادره گردید. | ||
با پیروزی مشروطه‌خواهان، | با پیروزی مشروطه‌خواهان، عین‌الدوله تبعید شد و دوره استبداد صغیر پایان یافت. عین‌الدوله به عثمانی تبعید گردید و تا پایان عمر در انزوا بود.<ref name=":4" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /> | ||
عین‌الدوله به عثمانی تبعید گردید و تا پایان عمر در انزوا بود. | |||
=== فتح تهران و عواقب === | === فتح تهران و عواقب === | ||
در ۱۳۲۷ ق، نیروهای مشروطه‌خواه تهران را فتح کردند. عین‌الدوله به سفارت عثمانی پناه برد. مجلس او را محکوم به مرگ کرد اما تبعید شد | در سال ۱۳۲۷ ق، نیروهای مشروطه‌خواه تهران را فتح کردند. محمدعلی شاه خلع گردید و عین‌الدوله به سفارت عثمانی پناه برد. مجلس او را محکوم به مرگ کرد اما تبعید شد و اموالش به نفع دولت مصادره گردید.<ref name=":2" /><ref name=":3" /> | ||
=== زندگی در تبعید و بازگشت === | === زندگی در تبعید و بازگشت === | ||
عین‌الدوله در عثمانی ماند اما بعداً اجازه بازگشت گرفت. او در سال‌های آخر عمر در تهران زندگی کرد و از سیاست دور بود. | عین‌الدوله در عثمانی ماند اما بعداً اجازه بازگشت گرفت. او در سال‌های آخر عمر در انزوا در تهران زندگی کرد و تا زمان مرگش از سیاست دور بود.<ref name=":0" /><ref name=":5" /> | ||
== مرگ و میراث == | == مرگ و میراث == | ||
عبدالمجید میرزا عین‌الدوله در سال ۱۳۴۵ قمری در تهران درگذشت. او در تاریخ ایران به عنوان نماد مقاومت در برابر مشروطه و عامل استبداد صغیر شناخته می‌شود. میراث او تنش بین سنت و مدرنیته را نشان می‌دهد. عین‌الدوله به عنوان سیاستمداری محافظه‌کار و مخالف تجدد سریع شناخته می‌شود. | عبدالمجید میرزا عین‌الدوله در سال ۱۳۴۵ قمری در تهران درگذشت. او در تاریخ ایران به عنوان نماد مقاومت در برابر مشروطه و عامل استبداد صغیر شناخته می‌شود. میراث او تنش بین سنت و مدرنیته را نشان می‌دهد. عین‌الدوله به عنوان سیاستمداری محافظه‌کار و مخالف تجدد سریع شناخته می‌شود.<ref name=":0" /> | ||
=== خانواده و نسل === | === خانواده و نسل === | ||
عین‌الدوله فرزندان متعددی داشت. یکی از فرزندانش، علیرضا، در امور درباری فعال بود. خانواده او از شاهزادگان قاجار بودند. | عین‌الدوله با دختران درباری ازدواج کرد و نسلش ادامه یافت. او فرزندان متعددی داشت. یکی از فرزندانش، علیرضا، در امور درباری فعال بود. خانواده او از شاهزادگان قاجار بودند.<ref name=":2" /><ref name=":5" /> | ||
== منابع: == | == منابع: == | ||