کاربر:Khosro/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148پیکسل]]'''زین‌العابدین مراغه‌ای'''، (متولد حدود ۱۲۵۳ تا ۱۲۵۵ هـ.ق، مراغه - درگذشته ۱۳۲۸ هـ.ق، استانبول) نویسنده‌ای برجسته در ادبیات انتقادی ایران اواخر دوره قاجار و یکی از پیشگامان رمان‌نویسی فارسی بود که در شهر مراغه متولد شد. نیاکان وی از کردهای منطقه ساوجبلاغ مکری، که امروزه مهاباد نامیده می‌شود، بودند و در اصل پیرو مذهب شافعی به شمار می‌رفتند، اما پس از مهاجرت به مراغه به مذهب تشیع گرویدند و به تجارت روی آوردند. این خانواده با کسب ثروت قابل توجه به «روچیلدهای مراغه» معروف شدند. پدرش مشهدی علی از تاجران شناخته‌شده مراغه بود. زین‌العابدین مراغه‌ای در هشت سالگی به مکتبخانه رفت و پس از هشت سال تحصیل، در سن شانزده سالگی تحصیلات را رها کرد و به حجره پدر پیوست تا در امور تجاری کمک کند. در بیست سالگی برای گسترش تجارت به اردبیل سفر کرد، اما در آنجا سرمایه خود را از دست داد و مجبور شد همراه برادرش در حدود سال ۱۲۷۶ هجری قمری به قفقاز مهاجرت کند. ابتدا در شهر کوتائیسی ساکن شد که ایرانیان کمی در آن زندگی می‌کردند، و با کار و تجارت سرمایه‌ای گرد آورد. سپس به تفلیس رفت و از سوی کنسولگری ایران به عنوان نایب کنسول مهاجران ایرانی منصوب گردید، مهاجرانی که برای کار در راه‌آهن تفلیس به آنجا آمده بودند. او با کمک به هموطنان نیازمند، اندوخته خود را از دست داد و به کریمه مهاجرت کرد. در کریمه با واردات کالا از استانبول و فروش آن سرمایه‌ای به دست آورد. در زمان جنگ میان روسیه و عثمانی در سال‌های ۱۲۹۴ تا ۱۲۹۵ هجری قمری، به شهر یالتا نقل مکان کرد که شهری خوش آب و هوا بود و امپراتور روسیه الکساندر دوم به توسعه آن پرداخته بود. در یالتا تجارت وی رونق گرفت و به عنوان «تاجر راستگوی ایرانی» شهرت یافت. شاهزاده یلیساوتا ساویتا، همسر فرمانده محافظان تزار، از مشتریان ثابت مغازه او بود و وی را به ملکه روسیه معرفی کرد. به دلیل نارضایتی از عملکرد کارگزاران کنسولگری ایران در استانبول، تابعیت روسیه را پذیرفت. در استانبول ازدواج کرد و صاحب سه فرزند شد. با وجود زندگی مرفه در یالتا، دوری فرزندان از زبان و فرهنگ فارسی و مذهب تشیع او را ناراحت کرد. سرانجام اموال خود در یالتا را فروخت، خانواده را به استانبول منتقل کرد و حج را به جا آورد. زین‌العابدین مراغه‌ای با کمک علاءالملک، سفیر ایران در عثمانی، و ارفع‌الدوله، وزیرمختار ایران در روسیه، پس از چهار سال تلاش در اواخر سال ۱۳۲۱ هجری قمری، که همزمان با آغاز جنگ روسیه و ژاپن بود، تابعیت ایرانی خود را بازگرداند و تا پایان عمر در استانبول اقامت گزید. او در ربیع‌الآخر ۱۳۲۸ هجری قمری در سن هفتاد و سه سالگی درگذشت. او در دوران اقامت طولانی در روسیه و عثمانی، با زبان روسی و ادبیات ترکی آشنا شد و مطبوعات فارسی‌زبانی مانند شمس استانبول و [[روزنامه حبل‌المتین|حبل‌المتین]] کلکته را مطالعه کرد. از اندیشه‌های متفکرانی چون [[میرزا ملکم‌خان]]، میرزا علی‌خان امین‌الدوله و [[میرزا آقاخان کرمانی]] تأثیر پذیرفت و با [[عبدالرحیم طالبوف تبریزی|عبدالرحیم طالبوف]] آشنا بود و از کتاب احمد او الهام گرفت. [[سیّدحسن تقی‌زاده|سید حسن تقی‌زاده]] و [[علی‌اکبر دهخدا]] با وی دیدار کردند. مهم‌ترین اثر وی سیاحت‌نامه ابراهیم بیگ در سه جلد است که جلد اول بدون نام نویسنده در ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۵ هجری قمری منتشر شد و تا دوازده سال نویسنده آن ناشناخته ماند. این کتاب تصویر جامعی از اوضاع اجتماعی ایران ارائه می‌دهد و در بیداری سیاسی پیش از [[جنبش مشروطه ایران|جنبش مشروطه]] تأثیرگذار بود.<ref name=":0">[https://rch.ac.ir/article/Details?id=14940 زین‌العابدین مراغه‌ای - دانشنامه جهان اسلام]</ref><ref name=":1">[https://farabiasl.ir/index.php?newsid=81 حاج زین‌العابدین مراغه‌ای - جاذبه‌های مراغه]</ref><ref name=":2">[https://jpolitic.com/fa/%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%BA%D9%87%D8%A7%DB%8C/ اندیشه سیاسی زین‌العابدین مراغه‌ای - جی پالیتیکال]</ref><ref name=":3">[https://www.iranketab.ir/profile/5061-zeyn-al-abedin-maraghei زین‌العابدین مراغه‌ای - ایران کتاب]</ref><ref name=":4">[https://www.cgie.org.ir/fa/news/142424/%D9%85%D9%8F%D9%84%D9%80%DA%A9%D9%90-%D9%BE%D8%B1%DB%8C%D9%80%D8%B4%D8%A7%D9%86--%D9%86%D9%82%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%DB%8C%DA%A9-%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%B5%D8%B1-%D9%82%D8%A7%D8%AC%D8%A7%D8%B1-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA مُلـکِ پریـشان/ نقدی که یک مصلح اجتماعی بر جامعه ایران عصر قاجار نگاشت - مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی]</ref><ref name=":5">[https://bahariran.com/%D8%B2%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%A7%D8%A8%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%BA%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%DB%8C-%D8%A7/ زین العابدین مراغه ای : سیاحت‌ نامه‌ی ابراهیم بیگ - بهار ایران]</ref>