۹٬۲۵۶
ویرایش
کاربر:Khosro/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| زبان ۴ = | | زبان ۴ = | ||
| نام زبان ۴ = | | نام زبان ۴ = | ||
| آرم = کمیته زرگنده | | آرم = [[پرونده:کمیته زرگنده.jpg|300px]] | ||
| شماره رنگ = | | شماره رنگ = | ||
| رهبر = سید ضیاءالدین طباطبایی | | رهبر = سید ضیاءالدین طباطبایی | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
'''کمیته زرگنده'''، یا کمیته آهن، سازمانی مخفی و طرفدار بریتانیا بود که در سال ۱۲۹۶ش در بستر ضعف [[جنبش مشروطه ایران]] و بحرانهای سیاسی پس از جنگ جهانی اول شکل گرفت و مرکز اصلی آن در منزل [[سید ضیاءالدین طباطبایی]] در محله زرگنده تهران قرار داشت. این کمیته با ابتکار کلنل هیگ انگلیسی و همکاری حسین کی استوان و گروهی از رجال و افسران ایرانی، با هدف تضعیف جنبشهای استقلالطلبانهای چون [[نهضت جنگل]]، نفوذ در ارتش و دستگاه اداری، و آمادهسازی زمینه کودتا سازماندهی شد. ترکیب اعضا شامل چهرههایی چون کاظم خان سیاح، مسعود خان کیهان، نصرتالدوله فیروز، محمود جم، عدلالملک دادگر و چند افسر و مشاور اروپایی بود که از طریق کنترل قزاقخانه، ژاندارمری و نظمیه در قدرت سیاسی نفوذ کردند. نقش تعیینکننده کمیته در عزل استاروسلسکی، طرحریزی ورود قوای قزاق به تهران، تشکیل کابینه سیدضیاء و تمرکز هفت وزارتخانه مهم در دست اعضای آن، این تشکل را به یکی از حلقههای اساسی در زایش [[سلطنت پهلوی|رژیم پهلوی]] و کنارزدن عملی دستاوردهای مشروطه بدل کرد. | '''کمیته زرگنده'''، یا کمیته آهن، سازمانی مخفی و طرفدار بریتانیا بود که در سال ۱۲۹۶ش در بستر ضعف [[جنبش مشروطه ایران]] و بحرانهای سیاسی پس از جنگ جهانی اول شکل گرفت و مرکز اصلی آن در منزل [[سید ضیاءالدین طباطبایی]] در محله زرگنده تهران قرار داشت. این کمیته با ابتکار کلنل هیگ انگلیسی و همکاری حسین کی استوان و گروهی از رجال و افسران ایرانی، با هدف تضعیف جنبشهای استقلالطلبانهای چون [[نهضت جنگل]]، نفوذ در ارتش و دستگاه اداری، و آمادهسازی زمینه کودتا سازماندهی شد. ترکیب اعضا شامل چهرههایی چون کاظم خان سیاح، مسعود خان کیهان، نصرتالدوله فیروز، محمود جم، عدلالملک دادگر و چند افسر و مشاور اروپایی بود که از طریق کنترل قزاقخانه، ژاندارمری و نظمیه در قدرت سیاسی نفوذ کردند. نقش تعیینکننده کمیته در عزل استاروسلسکی، طرحریزی ورود قوای قزاق به تهران، تشکیل کابینه سیدضیاء و تمرکز هفت وزارتخانه مهم در دست اعضای آن، این تشکل را به یکی از حلقههای اساسی در زایش [[سلطنت پهلوی|رژیم پهلوی]] و کنارزدن عملی دستاوردهای مشروطه بدل کرد. | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۲: | ||
== اعضا و ساختار سازمانی == | == اعضا و ساختار سازمانی == | ||
[[پرونده:تاریخ مختصر احزاب سیاسی ایران، جلد اول، عکس صفحهٔ ۸۸.jpg|جایگزین=سیپ ضیاءالدین طباطبایی و جمعی از اعضای کابینه و همکاران وی در ایام کودتای سوم اسفند۱۲۹۹|بندانگشتی|289x289پیکسل|سیپ ضیاءالدین طباطبایی و جمعی از اعضای کابینه و همکاران وی در ایام کودتای سوم اسفند۱۲۹۹]] | |||
اعضای برجسته کمیته شامل کاظم خان سیاح (رئیس ستاد ارتش جنوب)، مسعود خان کیهان (سرهنگ و وزیر جنگ بعدی)، نصرتالدوله فیروز، ایپکیان و آبکار ارمنیها، ماژور اسفندیارخان، عدلالملک دادگر، میرزا کریمخان رشتی، محمود جم (مدیرالملک و وزیر خارجه)، دکتر منوچهرخان طبیب ژاندارمری، و وستداهل سوئدی بودند. [[یحیی دولتآبادی]] در خاطراتش این کمیته را «قوه ایرانی سیاسی برای اجرای کودتا» نامیده و نفوذ آن را در قزاقها، ژاندارمری و نظمیه برجسته میداند. کمیته با جلسات محرمانه، شبکههای اطلاعاتی، و تأمین مالی انگلیسی، قدرت خود را گسترش داد. | اعضای برجسته کمیته شامل کاظم خان سیاح (رئیس ستاد ارتش جنوب)، مسعود خان کیهان (سرهنگ و وزیر جنگ بعدی)، نصرتالدوله فیروز، ایپکیان و آبکار ارمنیها، ماژور اسفندیارخان، عدلالملک دادگر، میرزا کریمخان رشتی، محمود جم (مدیرالملک و وزیر خارجه)، دکتر منوچهرخان طبیب ژاندارمری، و وستداهل سوئدی بودند. [[یحیی دولتآبادی]] در خاطراتش این کمیته را «قوه ایرانی سیاسی برای اجرای کودتا» نامیده و نفوذ آن را در قزاقها، ژاندارمری و نظمیه برجسته میداند. کمیته با جلسات محرمانه، شبکههای اطلاعاتی، و تأمین مالی انگلیسی، قدرت خود را گسترش داد. | ||