۲٬۳۴۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مکانیسم ماشه''' (Snapback) همان «ساز و کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶ و ۳۷ در توافق هستهای برجام است که در آنها مسائل مربوط به حل و فصل اختلاف میان طرفهای برجام، در صورت بروز مناقشه به طور مفصل شرح داده شدهاند. این دو بند از آنجا که رجوع به آنها میتواند به بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی علیه ایران منجر شود به مکانیسم ماشه معروف شدهاند. آلمان، انگلیس و فرانسه با انتشار بیانیهای در بروکسل، روز سهشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۸، مکانیسم حل اختلاف در برجام، موسوم به مکانیسم ماشه را فعال کردند. | '''مکانیسم ماشه''' (Snapback) همان «ساز و کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶ و ۳۷ در توافق هستهای برجام است که در آنها مسائل مربوط به حل و فصل اختلاف میان طرفهای برجام، در صورت بروز مناقشه به طور مفصل شرح داده شدهاند. این دو بند از آنجا که رجوع به آنها میتواند به بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی علیه ایران منجر شود به مکانیسم ماشه معروف شدهاند. آلمان، انگلیس و فرانسه با انتشار بیانیهای در بروکسل، روز سهشنبه ۲۴ دی ۱۳۹۸، مکانیسم حل اختلاف در برجام، موسوم به مکانیسم ماشه را فعال کردند. | ||
اروپا می گوید فعال شدن این مکانیسم تنها برای بازگرداندن ایران به تعهدات برجام است، اما برخی گمانه زنیها حاکیست که فعال شدن این ساز و کار آغازی بر روند ابطال قطعنامه ۲۲۳۱ است. | اروپا می گوید فعال شدن این مکانیسم تنها برای بازگرداندن ایران به تعهدات برجام است، اما برخی گمانه زنیها حاکیست که فعال شدن این ساز و کار آغازی بر روند ابطال قطعنامه ۲۲۳۱ است.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1342597/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D9%88-%DA%86%D9%87-%D8%A7%D8%AA%D9%81%D8%A7%D9%82%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9%85-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D مکانیسم ماشه چیست و چه اتفاقی در برجام خواهد افتاد] - خبرآنلاین</ref> | ||
== مکانیسم ماشه چیست == | == مکانیسم ماشه چیست == | ||
در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام تعریف شده | در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام تعریف شده است، در صورتی که هر یک از طرفهای باقیمانده در برجام (حتی یک کشور) باور داشته باشند که ایران با اقدامات خود توافق را نقض کرده میتوانند روندی را آغاز کنند که تنها در مدت ۶۵ روز به شورای امنیت و بازگشت خودکار تحریمها منتهی میشود.<ref name=":0" /> | ||
این ۲ بند از آنجا که رجوع به آنها میتواند به بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی علیه ایران بینجامد، به مکانیسم ماشه معروف شده است.<ref name=":1">[https://www.irna.ir/news/83634719/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D9%84-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9 اروپا و فعالسازی مکانیسم حل اختلاف در برجام] - خبرگزاری ایرنا</ref> | |||
چنانچه در این | مکانیسم ماشه بخش نهایی از ساز و کار حل اختلاف ذیل برجام است که میتواند قطعنامههای پیشین سازمان ملل را که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ تعلیق شده بودند، بازگرداند.<ref name=":1" /> | ||
طبق بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، در صورت اختلاف و نقض پایبندی به این توافق توسط امضاکنندگان، کمیسیون مشترک تشکیل میشود. | |||
چنانچه در این کمیسیون، اختلاف ظرف مدت ۱۵ روزه حل و فصل نشود، موضوع در سطح هیئت وزیران خارجه ۴+۱ طرح و رسیدگی خواهد شد و در صورت عدم حل و فصل اختلاف در سطح وزرای خارجه ۴+۱، ظرف ۱۵ روز، کمیسیون مشترک در کمتر از ۵ روز نظریه هیأت مشورتی را با هدف فیصله موضوع بررسی خواهد کرد و در صورت عدم حل اختلاف (حداکثر ۳۵ روز)، موضوع به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد. | |||
در صورتی که شورای امنیت سازمان ملل ظرف ۳۰ روز به تعلیق تحریمها رای ندهد، تحریمها در چارچوب قطعنامههای قبلی شورای امنیت خود به خود به اجرا گذاشته خواهند شد و مکانیسم ماشه فعال خواهد شد. | در صورتی که شورای امنیت سازمان ملل ظرف ۳۰ روز به تعلیق تحریمها رای ندهد، تحریمها در چارچوب قطعنامههای قبلی شورای امنیت خود به خود به اجرا گذاشته خواهند شد و مکانیسم ماشه فعال خواهد شد. | ||
نکته مهم ساز و کار مکانیسم ماشه این است که در این مرحله هیچ کشوری حق وتو ندارد و شورای امنیت با استناد به بند ۴۲ فصل هفتم منشور ملل متحد تا اقدام نظامی علیه رژیم ایران میتواند پیشروی کند.<ref name=":0">[https://fa.iranfreedom.org/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/ مکانیسم ماشه چیست و چگونه عمل میکند]</ref> | |||
== پیشزمینه مکانیسم ماشه | |||
== پیشزمینه مکانیسم ماشه == | |||
در گام اول کاهش تعهدات برجامی در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸، رژیم ایران، افزایش میزان اورانیوم غنیشده را در دستور کار قرار داد. روحانی پس از اعلام این گام گفت: «امروز ما نمیخواهیم از برجام خارج بشویم و امروز روز پایان برجام نیست». | در گام اول کاهش تعهدات برجامی در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۸، رژیم ایران، افزایش میزان اورانیوم غنیشده را در دستور کار قرار داد. روحانی پس از اعلام این گام گفت: «امروز ما نمیخواهیم از برجام خارج بشویم و امروز روز پایان برجام نیست». | ||
خط ۲۲: | خط ۲۷: | ||
متعاقبا عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه رژیم ایران، ارجاع پرونده هستهای رژیم ایران به شورای امنیت ملی سازمان ملل متحد را غیرقانونی خواند. | متعاقبا عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه رژیم ایران، ارجاع پرونده هستهای رژیم ایران به شورای امنیت ملی سازمان ملل متحد را غیرقانونی خواند. | ||
در گام سوم کاهش تعهدات برجامی در ۱۵ شهریور ۱۳۹۸، رژیم ایران گسترش و شتاببخشی به فعالیتهای تحقیق و توسعه هستهای سازمان انرژی اتمی بر اساس نیازهای | در گام سوم کاهش تعهدات برجامی در ۱۵ شهریور ۱۳۹۸، رژیم ایران گسترش و شتاببخشی به فعالیتهای تحقیق و توسعه هستهای سازمان انرژی اتمی بر اساس نیازهای فنی را در دستور کار قرار داد. | ||
در گام چهارم کاهش تعهدات برجامی در روز ۱۵ آبان ۱۳۹۸، گازدهی به ۱۰۴۴ | در گام چهارم کاهش تعهدات برجامی در روز ۱۵ آبان ۱۳۹۸، گازدهی به ۱۰۴۴ دستگاه سانتریفیوژ در تاسیسات فردو و رونمایی از نسل جدید سانتریفیوژها در تاسیسات نطنز انجام شد. | ||
در پی گام چهارم کاهش تعهدات برجامی، ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه، روز ۶ آذر ۱۳۹۸ به رژیم ایران هشدار داد که پاریس به طور جدی در حال بررسی استفاده از مکانیسم ماشه در برجام است. | در پی گام چهارم کاهش تعهدات برجامی، ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه، روز ۶ آذر ۱۳۹۸ به رژیم ایران هشدار داد که پاریس به طور جدی در حال بررسی استفاده از مکانیسم ماشه در برجام است. | ||
خط ۳۲: | خط ۳۷: | ||
جلسه کمیسیون مشترک ناظر بر برجام ۱۵ آذر ۱۳۹۸، در حالی که رژیم ایران تا این تاریخ، چهار گام در راستای کاهش تعهدات برجامی خود برداشته بود، در وین برگزار شد. | جلسه کمیسیون مشترک ناظر بر برجام ۱۵ آذر ۱۳۹۸، در حالی که رژیم ایران تا این تاریخ، چهار گام در راستای کاهش تعهدات برجامی خود برداشته بود، در وین برگزار شد. | ||
اعضای باقیمانده توافق هستهای در چهاردهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان و مدیران کل سیاسی، از ایران خواستند که به تعهدات هستهای خود بازگردد و به آن پایبند بماند. کشورهای اروپایی همچنین تاکید کردند فعلا از مکانیسم ماشه | اعضای باقیمانده توافق هستهای در چهاردهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در سطح معاونان و مدیران کل سیاسی، از ایران خواستند که به تعهدات هستهای خود بازگردد و به آن پایبند بماند. کشورهای اروپایی همچنین تاکید کردند فعلا از مکانیسم ماشه نمیخواهند استفاده کنند. | ||
رژیم ایران در روز ۲ دی اعلام کرد که یک فعالیت تازه را در راکتور آب سنگین اراک آغاز کرده است. همزمان در این روز علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی رژیم ایران گفت: «حرکت اروپا به سمت مکانیسم ماشه خلاف خواست و نیت آنها است، اما اگر این مکانسیم فعال شود چیزی از برجام باقی نمیماند.» | رژیم ایران در روز ۲ دی اعلام کرد که یک فعالیت تازه را در راکتور آب سنگین اراک آغاز کرده است. همزمان در این روز علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی رژیم ایران گفت: «حرکت اروپا به سمت مکانیسم ماشه خلاف خواست و نیت آنها است، اما اگر این مکانسیم فعال شود چیزی از برجام باقی نمیماند.» | ||
خط ۴۰: | خط ۴۵: | ||
'''گام پنجم کاهش تعهدات برجامی رژیم ایران''' | '''گام پنجم کاهش تعهدات برجامی رژیم ایران''' | ||
رژیم ایران شامگاه یکشنبه ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ و در پی کشته شدن [[قاسم سلیمانی]] فرمانده [[نیروی قدس سپاه پاسداران|نیروی قدس سپاه]] توسط پهباد آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بغداد، گام پنجم کاهش تعهدات هستهای برجام را به طور رسمی برداشت و تعهدات باقیماندهاش در چارچوب برجام از جمله | رژیم ایران شامگاه یکشنبه ۱۵ دیماه ۱۳۹۸ و در پی کشته شدن [[قاسم سلیمانی]] فرمانده [[نیروی قدس سپاه پاسداران|نیروی قدس سپاه]] توسط پهباد آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بغداد، گام پنجم کاهش تعهدات هستهای برجام را به طور رسمی برداشت و تعهدات باقیماندهاش در چارچوب برجام از جمله دربارهی محدودیت تعداد سانتریفیوژها را کنار گذاشت. | ||
در واکنش به این اقدام رژیم ایران، دونالد ترامپ گفت که «ایران هرگز سلاح هستهای نخواهد داشت!»<ref name=":0" /> | در واکنش به این اقدام رژیم ایران، دونالد ترامپ گفت که «ایران هرگز سلاح هستهای نخواهد داشت!»<ref name=":0" /> |
ویرایش