۹٬۳۱۹
ویرایش
(اصلاح املا، اصلاح سجاوندی، اصلاح ارقام، اصلاح نویسه، اصلاح فاصلهٔ مجازی، اصلاح نویسههای عربی) برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری: به ویرایشگر منبع تغییر داده شده |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| نام = ابوالقاسم لاهوتی کرمانشاهی | | نام = ابوالقاسم لاهوتی کرمانشاهی | ||
| تصویر = ابوالقاسم لاهوتی1.jpg | | تصویر = ابوالقاسم لاهوتی1.jpg | ||
| توضیح تصویر = ابوالقاسم | | توضیح تصویر = ابوالقاسم لاهوتی؛ شاعر، روزنامهنگار و فعال سیاسی | ||
| نام اصلی = | | نام اصلی = | ||
| زمینه فعالیت = شعر، روزنامهنگاری، فعالیتهای سیاسی و نظامی | | زمینه فعالیت = شعر، روزنامهنگاری، فعالیتهای سیاسی و نظامی | ||
| ملیت = | | ملیت = | ||
| تاریخ تولد = ۱۲۶۴ | | تاریخ تولد = ۱۲۶۴ | ||
| محل تولد = کرمانشاه، ایران | | محل تولد = کرمانشاه، ایران | ||
| والدین = | | والدین = | ||
| تاریخ مرگ = ۱۶ اسفند ۱۳۳۶ | | تاریخ مرگ = ۱۶ اسفند ۱۳۳۶ | ||
| محل مرگ = مسکو، اتحاد جماهیر شوروی | | محل مرگ = مسکو، اتحاد جماهیر شوروی | ||
| علت مرگ = | | علت مرگ = | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = | ||
| مدفن = گورستان نووودویچی، مسکو | | مدفن = گورستان نووودویچی، مسکو | ||
| مذهب = | | مذهب = | ||
| در زمان حکومت = قاجار، پهلوی اول (دوره زندگی در ایران) | | در زمان حکومت = قاجار، پهلوی اول (دوره زندگی در ایران) | ||
| اتفاقات مهم = پیوستن به جنبش مشروطه، قیام لاهوتی (تبریز ۱۳۰۱ ش)، مهاجرت به | | اتفاقات مهم = پیوستن به جنبش مشروطه، قیام لاهوتی (تبریز ۱۳۰۱ ش)، مهاجرت به شوروی، پایهگذاری شعر نوین تاجیک | ||
| نام دیگر = لاهوتیخان (در دوران نظامی و قیام) | | نام دیگر = لاهوتیخان (در دوران نظامی و قیام) | ||
| لقب = پدر شعر نو تاجیک | | لقب = پدر شعر نو تاجیک | ||
| بنیانگذار = از بانیان اصلی ادبیات مدرن تاجیکستان | | بنیانگذار = از بانیان اصلی ادبیات مدرن تاجیکستان | ||
| پیشه = شاعر، روزنامهنگار، | | پیشه = شاعر، روزنامهنگار، وزیر فرهنگ و هنر (تاجیکستان) | ||
| سالهای نویسندگی = | | سالهای نویسندگی = | ||
| سبک نوشتاری = | | سبک نوشتاری = | ||
| کتابها = | | کتابها = | ||
| نمایشنامهها = کاوه آهنگر، آهنگران | | نمایشنامهها = کاوه آهنگر، آهنگران | ||
| دیوان اشعار = دیوان اشعار لاهوتی | | دیوان اشعار = دیوان اشعار لاهوتی | ||
| تخلص = لاهوتی (در ابتدا کمال) | | تخلص = لاهوتی (در ابتدا کمال) | ||
| همسر = | | همسر = همسر اول: نصرت، همسر دوم: سیسیلیا بنتسیانو ناخِیفتس | ||
| فرزندان = | | فرزندان = لیلی، دلیر، گیو (از ازدواج دوم) | ||
| تحصیلات = | | تحصیلات = | ||
| علت شهرت = شاعر سیاسی و مبارز مشروطه، پایهگذاری شعر سوسیالیستی و رئالیسم اجتماعی در فارسی، نقش کلیدی در ادبیات تاجیکستان | | علت شهرت = شاعر سیاسی و مبارز مشروطه، پایهگذاری شعر سوسیالیستی و رئالیسم اجتماعی در فارسی، نقش کلیدی در ادبیات تاجیکستان | ||
}} | |اندازه تصویر=280پیکسل}} | ||
'''ابوالقاسم لاهوتی کرمانشاهی'''، (متولد ۱۲۶۴، کرمانشاه – درگذشته ۱۶ اسفند ۱۳۳۶ ه. ش، مسکو)، شاعر، روزنامهنگار، نظامی و فعال سیاسی ایرانی، یکی از چهرههای برجسته و جریانساز در تاریخ ادبیات و سیاست معاصر ایران و تاجیکستان محسوب میشود. او که فرزند شاعری صوفیمسلک به نام «میرزا احمد الهامی» بود، نخستین آموزههای ادبی را در محیط خانواده فراگرفت و خیلی زود به سرودن شعر روی آورد. زندگی لاهوتی با فراز و نشیبهای سیاسی بسیاری همراه بود؛ وی از سنین جوانی با پیوستن به جنبش مشروطه و عضویت در گروههای آزادیخواه، قلم و سلاح خود را در خدمت آرمانهای دموکراتیک و عدالتخواهانه قرار داد. فعالیتهای او تنها به سرودن شعر محدود نمیشد، بلکه به عنوان یک نظامی در ژاندارمری و بعدها به عنوان رهبر قیامهایی در قم و تبریز (معروف به قیام لاهوتیخان) نقشآفرینی کرد. | '''ابوالقاسم لاهوتی کرمانشاهی'''، (متولد ۱۲۶۴، کرمانشاه – درگذشته ۱۶ اسفند ۱۳۳۶ ه. ش، مسکو)، شاعر، روزنامهنگار، نظامی و فعال سیاسی ایرانی، یکی از چهرههای برجسته و جریانساز در تاریخ ادبیات و سیاست معاصر ایران و تاجیکستان محسوب میشود. او که فرزند شاعری صوفیمسلک به نام «میرزا احمد الهامی» بود، نخستین آموزههای ادبی را در محیط خانواده فراگرفت و خیلی زود به سرودن شعر روی آورد. زندگی لاهوتی با فراز و نشیبهای سیاسی بسیاری همراه بود؛ وی از سنین جوانی با پیوستن به جنبش مشروطه و عضویت در گروههای آزادیخواه، قلم و سلاح خود را در خدمت آرمانهای دموکراتیک و عدالتخواهانه قرار داد. فعالیتهای او تنها به سرودن شعر محدود نمیشد، بلکه به عنوان یک نظامی در ژاندارمری و بعدها به عنوان رهبر قیامهایی در قم و تبریز (معروف به قیام لاهوتیخان) نقشآفرینی کرد. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
== تبعید اول، بازگشت و قیام لاهوتیخان == | == تبعید اول، بازگشت و قیام لاهوتیخان == | ||
[[پرونده:ابوالقاسم لاهوتی.jpg|جایگزین=ابوالقاسم لاهوتی|بندانگشتی|320x320پیکسل|ابوالقاسم لاهوتی]] | |||
=== تبعید به عثمانی و فعالیتهای روزنامهنگاری (حدود ۱۹۰۹ تا ۱۹۱۵ میلادی) === | === تبعید به عثمانی و فعالیتهای روزنامهنگاری (حدود ۱۹۰۹ تا ۱۹۱۵ میلادی) === | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۳: | ||
== زندگی خانوادگی و ازدواجها == | == زندگی خانوادگی و ازدواجها == | ||
[[پرونده:خانواده ابوالقاسم لاهوتی.jpg|جایگزین=لاهوتی با همسر و فرزندان (همسر دوم)|بندانگشتی|315x315پیکسل|لاهوتی با همسر دومش «سیسیلیا بانسیونونا» و فرزندانش ]] | |||
زندگی خانوادگی ابوالقاسم لاهوتی نیز همچون زندگی سیاسیاش با فراز و نشیبهایی همراه بود و او دو بار ازدواج کرد. | زندگی خانوادگی ابوالقاسم لاهوتی نیز همچون زندگی سیاسیاش با فراز و نشیبهایی همراه بود و او دو بار ازدواج کرد. | ||
| خط ۱۳۸: | خط ۱۴۰: | ||
== آثار و دیوانهای مهم ابوالقاسم لاهوتی == | == آثار و دیوانهای مهم ابوالقاسم لاهوتی == | ||
[[پرونده:دیوان لاهوتی.jpg|جایگزین=دیوان لاهوتی|بندانگشتی|280x280پیکسل|دیوان لاهوتی]] | |||
آثار لاهوتی طیف گستردهای از شعر، نمایشنامه، اپرا و ترجمه را در بر میگیرد که بیشتر آنها پس از اقامت او در شوروی به زبان فارسی (تاجیکی) و روسی منتشر شدند: | آثار لاهوتی طیف گستردهای از شعر، نمایشنامه، اپرا و ترجمه را در بر میگیرد که بیشتر آنها پس از اقامت او در شوروی به زبان فارسی (تاجیکی) و روسی منتشر شدند: | ||
* '''دیوان اشعار:''' مهمترین اثر او، دیوان اشعارش است که شامل قصاید، غزلیات، مثنویات و مستزادهای او در دورههای مختلف زندگی است.<ref name=":0" /> | * '''دیوان اشعار:''' | ||
* '''قصیده کاوه آهنگر:''' یکی از آثار حماسی و مهم او که از اساطیر ایرانی استفاده کرده اما با مضامین مبارزه و عدالتخواهی درآمیخته است.<ref name=":5" /> | مهمترین اثر او، دیوان اشعارش است که شامل قصاید، غزلیات، مثنویات و مستزادهای او در دورههای مختلف زندگی است.<ref name=":0" /> | ||
* '''تاجیکستان:''' منظومهای طولانی که به ستایش جمهوری تاجیکستان و پیشرفتهای آن در سایه حکومت شوروی میپردازد و از نظر ساختار ادبی و محتوا اهمیت بسیاری در تاجیکستان دارد.<ref name=":2" /> | * '''قصیده کاوه آهنگر:''' | ||
* '''نمایشنامه و اپرا:''' لاهوتی چندین نمایشنامه و لیبرتوی اپرا نوشت که معروفترین آنها «کاوهٔ آهنگر» (بر اساس قصیدهاش) و اپرای «آهنگران» است. او همچنین اپرای «خسرو و شیرین» را بر اساس اثر [[نظامی گنجوی]] به نظم درآورد. این آثار برای صحنه تئاتر و موسیقی تاجیکستان بسیار حیاتی بودند.<ref name=":1" /> | یکی از آثار حماسی و مهم او که از اساطیر ایرانی استفاده کرده اما با مضامین مبارزه و عدالتخواهی درآمیخته است.<ref name=":5" /> | ||
* '''ترجمهها:''' او به دلیل تسلط بر زبانهای روسی و فرانسوی، به ترجمه نیز پرداخت. از جمله ترجمههای او میتوان به ترجمه آثار پوشکین و همچنین ترجمههایی از اشعار کلاسیک و مدرن اروپایی به فارسی اشاره کرد.<ref name=":0" /> | * '''تاجیکستان:''' | ||
منظومهای طولانی که به ستایش جمهوری تاجیکستان و پیشرفتهای آن در سایه حکومت شوروی میپردازد و از نظر ساختار ادبی و محتوا اهمیت بسیاری در تاجیکستان دارد.<ref name=":2" /> | |||
* '''نمایشنامه و اپرا:''' | |||
ابوالقاسم لاهوتی چندین نمایشنامه و لیبرتوی اپرا نوشت که معروفترین آنها «کاوهٔ آهنگر» (بر اساس قصیدهاش) و اپرای «آهنگران» است. او همچنین اپرای «خسرو و شیرین» را بر اساس اثر [[نظامی گنجوی]] به نظم درآورد. این آثار برای صحنه تئاتر و موسیقی تاجیکستان بسیار حیاتی بودند.<ref name=":1" /> | |||
* '''ترجمهها:''' | |||
او به دلیل تسلط بر زبانهای روسی و فرانسوی، به ترجمه نیز پرداخت. از جمله ترجمههای او میتوان به ترجمه آثار پوشکین و همچنین ترجمههایی از اشعار کلاسیک و مدرن اروپایی به فارسی اشاره کرد.<ref name=":0" /> | |||
== گزیده اشعار == | == گزیده اشعار == | ||
[[پرونده:ابوالقاسم لاهوتی2.jpg|جایگزین=ابوالقاسم لاهوتی|بندانگشتی|330x330پیکسل|ابوالقاسم لاهوتی]] | |||
تنیده یاد تو در تار و پودم میهن ای میهن | تنیده یاد تو در تار و پودم میهن ای میهن | ||
ویرایش