کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|991x991px]]'''احسان فریدی'''، (متولد سال ۱۳۸۱، تبریز) دانشجوی ۲۲ ساله رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از دانشجویان نخبه‌ای است که پس از اتمام دبیرستان با معدل بالا در رشته ریاضی و فیزیک، در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ پذیرفته شد و وارد رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از معتبرترین دانشگاه‌های شمال‌غرب ایران شد. احسان فریدی به دلیل فعالیت‌های سیاسی و انتقادی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، در سال ۱۴۰۳ با حکم اعدام مواجه شد. | [[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|991x991px]]'''احسان فریدی'''، (متولد سال ۱۳۸۱، تبریز) دانشجوی ۲۲ ساله رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از دانشجویان نخبه‌ای است که پس از اتمام دبیرستان با معدل بالا در رشته ریاضی و فیزیک، در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ پذیرفته شد و وارد رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از معتبرترین دانشگاه‌های شمال‌غرب ایران شد. احسان فریدی به دلیل فعالیت‌های سیاسی و انتقادی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، در سال ۱۴۰۳ با حکم اعدام مواجه شد. او که پیش‌تر در اسفند ۱۴۰۲ به اتهام «تبلیغ علیه نظام» بازداشت و به شش ماه حبس محکوم شده بود، پس از آزادی موقت، در خرداد ۱۴۰۳ بار دیگر توسط مأموران امنیتی دستگیر و به [[زندان تبریز|زندان مرکزی تبریز]] منتقل شد. این بار، اتهام سنگین‌تری تحت عنوان «محاربه» به او نسبت داده شد که منجر به صدور حکم اعدام توسط شعبه دوم دادگاه انقلاب تبریز گردید. این حکم در دادگاه تجدیدنظر نیز تأیید شد و موجی از اعتراضات داخلی و بین‌المللی را به دنبال داشت.<ref name=":0">[https://iranhrs.org/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D9%85%D8%A7%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C/ بازداشت احسان فریدی توسط ماموران امنیتی - کانون حقوق بشر ایران] 1</ref><ref name=":1">[https://iranhrs.org/%D8%B5%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D8%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC/ صدور حکم اعدام برای احسان فریدی، دانشجوی دانشگاه تبریز - کانون حقوق بشر ایران] 2</ref><ref name=":2">[https://iranwire.com/fa/news-1/141076-%D8%A2%D8%AF%D8%A7%D9%BE-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D8%AA%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D8%B4%D8%AF/ احسان فریدی، دانشجوی تبریزی به اعدام محکوم شد - ایران وایر]</ref><ref name=":3">[https://hengaw.net/fa/news/2025/05/article-86 گزارشی از صدور حکم اعدام برای احسان فریدی دانشجوی اهل تبریز به اتهام "محاربه" - سازمان حقوق بشری هه‌نگاو]</ref><ref name=":4">[https://fa.iran-hrm.com/%D8%B5%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C-%DB%B2%DB%B2-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%9B-%D8%A7%D9%81/ صدور حکم اعدام برای احسان فریدی؛ افزایش نگرانی‌ها از سرکوب دانشجویان در ایران - مانیتورینگ حقوق بشر ایران]</ref> | ||
احسان فریدی در طول دوران بازداشت خود با محرومیت‌های گسترده‌ای از جمله عدم دسترسی به وکیل، محرومیت از ملاقات با خانواده و شرایط نامناسب زندان روبه‌رو شد. | احسان فریدی در طول دوران بازداشت خود با محرومیت‌های گسترده‌ای از جمله عدم دسترسی به وکیل، محرومیت از ملاقات با خانواده و شرایط نامناسب زندان روبه‌رو شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که آقای احسان فریدی تحت شکنجه‌های جسمی و روانی شدید قرار گرفته و حتی دست به اعتصاب غذا زده است تا به وضعیت خود اعتراض کند. خانواده او نیز در واکنش به این شرایط، بارها در مقابل زندان تبریز تجمع اعتراضی برگزار کردند و خواستار لغو حکم و برقراری عدالت شدند، اما با بی‌خبری و بلاتکلیفی مواجه شدند.<ref name=":5">[https://humanrightsinir.org/politicalprisoners-789/ گزارشی از بلاتکلیفی احسان فریدی در زندان مرکزی تبریز - حقوق بشر در ایران]</ref><ref name=":6">[https://bazdashtshodegan.com/%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%D8%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D8%B4%D9%85-%D8%AF%D8%A7/ اعدام دانشجو، اعدام آینده ایران: خشم دانشجویان علیه حکم احسان فریدی - صدای بازداشت‌شدگان]</ref><ref name=":7">[https://www.tafsirkhabar.com/pages/index.php/fa/iran/ehsan-faridi-death-sentence-tabriz-revolutionary-court اعدام احسان فریدی: نمایش بی‌عدالتی رژیم جمهوری اسلامی در تبریز - تفسیر خبر]</ref> | ||
سازمان‌های حقوق بشری از جمله کانون حقوق بشر ایران این حکم را به شدت محکوم کرده‌اند و به بیانیه‌ای از عفو بین‌الملل اشاره کرده‌اند که آن را نمونه‌ای از «سرکوب بی‌رحمانه مخالفان» در ایران دانسته و خواستار مداخله فوری جامعه جهانی شده است. | سازمان‌های حقوق بشری از جمله کانون حقوق بشر ایران این حکم را به شدت محکوم کرده‌اند و به بیانیه‌ای از عفو بین‌الملل اشاره کرده‌اند که آن را نمونه‌ای از «سرکوب بی‌رحمانه مخالفان» در ایران دانسته و خواستار مداخله فوری جامعه جهانی شده است. همچنین، سازمان حقوق بشری هه‌نگاو گزارش داد که صدور این حکم بخشی از موج جدید سرکوب دانشجویان در ایران است. واکنش‌های داخلی نیز قابل توجه بود؛ دانشجویان دانشگاه تبریز با برگزاری تجمعات و انتشار بیانیه‌هایی، خشم خود را از این حکم ظالمانه ابراز کردند و خواستار لغو آن شدند. سازمان جوانان کمونیست نیز فراخوانی برای اعتراض سراسری در دانشگاه‌ها صادر کرد.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":8">[https://iranfreedom.net/%d8%b5%d8%af%d9%88%d8%b1-%d8%ad%da%a9%d9%85-%d8%b8%d8%a7%d9%84%d9%85%d8%a7%d9%86%d9%87-%d8%a7%d8%b9%d8%af%d8%a7%d9%85-%d8%a8%d8%b1%d8%a7%db%8c-%d8%af%d8%a7%d9%86%d8%b4%d8%ac%d9%88%db%8c-%d8%b2%d9%86/ صدور حکم ظالمانه اعدام برای دانشجوی زندانی احسان فریدی - ایران آزادی]</ref><ref name=":9">[https://cyoiran.com/movements/daneshjoei/4465/ حکم اعدام احسان فریدی را با اعتراض سراسری دانشگاه‌ها لغو کنیم! - سازمان جوانان کمونیست]</ref> | ||
پروسه قضایی احسان فریدی مملو از ابهام و نقض حقوق اولیه بود. او در دادگاهی فاقد شفافیت و بدون حضور وکیل مستقل محاکمه شد. | پروسه قضایی احسان فریدی مملو از ابهام و نقض حقوق اولیه بود. او در دادگاهی فاقد شفافیت و بدون حضور وکیل مستقل محاکمه شد. اتهام «محاربه» که بر اساس شواهد مبهم و اعترافات اجباری تحت شکنجه به او نسبت داده شده بود، از سوی فعالان حقوق بشر به عنوان ابزاری برای ساکت کردن صداهای منتقد توصیف شده است. منابع متعدد گزارش داده‌اند که آقای فریدی در زندان تبریز در شرایطی غیرانسانی نگهداری می‌شود و از مراقبت‌های پزشکی محروم مانده است.<ref name=":10">[https://bciran.org/death-sentence-issued-for-ehsan-faridi-a-22-year-old-student-and-political-prisoner-in-tabriz/ صدور حکم اعدام برای احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ ساله و زندانی سیاسی در تبریز - نفس در قفس]</ref><ref name=":11">[https://www.daadkhast.org/fa/petition/5680/ نه به حکم اعدام احسان فریدی دانشجوی آذربایجانی - دادخواست]</ref><ref name=":2" /> | ||
این مورد همچنین توجه جامعه بین‌المللی را جلب کرد. [[شورای ملی مقاومت ایران]] با صدور اطلاعیه‌ای این حکم را محکوم کرد و از جامعه جهانی خواست تا برای نجات جان فریدی اقدام کند. | این مورد همچنین توجه جامعه بین‌المللی را جلب کرد. [[شورای ملی مقاومت ایران]] با صدور اطلاعیه‌ای این حکم را محکوم کرد و از جامعه جهانی خواست تا برای نجات جان فریدی اقدام کند. علاوه بر این، دادخواستی با عنوان «نه به حکم اعدام احسان فریدی» در پلتفرم دادخواست منتشر شد که تاکنون حمایت گسترده‌ای به دست آورده است.<ref name=":12">[https://iran-efshagari.com/%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%AD%D8%B3%D8%A7%D9%86-%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%A9%D8%AF%D9%87-%D9%81/ محکومیت احسان فریدی دانشجوی دانشکده فنی تبریز به اعدام به‌خاطر هواداری از مجاهدین - ایران افشاگر]</ref><ref name=":11" /> | ||
== پیشینه و تحصیلات == | == پیشینه و تحصیلات == | ||
احسان فریدی در سال ۱۳۸۱ در شهر تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی، به دنیا آمد. | احسان فریدی در سال ۱۳۸۱ در شهر تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی، به دنیا آمد. او در خانواده‌ای با پیشینه فرهنگی و کارگری بزرگ شد؛ پدرش کارگر کارخانه تراکتورسازی تبریز و مادرش معلم بازنشسته بود که این محیط بر شکل‌گیری دیدگاه‌های اجتماعی او تأثیر گذاشت.احسان فریدی از کودکی به مسائل اجتماعی علاقه نشان داد و در دوران راهنمایی و دبیرستان، به‌ویژه در مدرسه نمونه دولتی موسوم به شهید مدنی تبریز، به‌عنوان دانش‌آموزی فعال در فعالیت‌های گروهی و بحث‌های سیاسی شناخته می‌شد. این فعالیت‌ها شامل شرکت در جمع‌های غیررسمی برای بحث درباره حقوق کارگران و وضعیت آموزشی بود که بعدها به فعالیت‌های علنی‌تر او منجر شد.<ref name=":2" /><ref name=":7" /><ref name=":4" /> | ||
احسان فریدی پس از اتمام دبیرستان با معدل بالا در رشته ریاضی و فیزیک، در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ پذیرفته شد و وارد رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از معتبرترین دانشگاه‌های شمال‌غرب ایران شد. | احسان فریدی پس از اتمام دبیرستان با معدل بالا در رشته ریاضی و فیزیک، در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ پذیرفته شد و وارد رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از معتبرترین دانشگاه‌های شمال‌غرب ایران شد. در دانشگاه، او به عضویت انجمن اسلامی دانشجویان درآمد و به‌عنوان یکی از اعضای فعال، در سازمان‌دهی تجمعات دانشجویی و انتشار نشریات انتقادی نقش داشت.<ref name=":0" /><ref name=":9" /> | ||
احسان فریدی در کنار تحصیل، به‌عنوان دستیار تحقیقاتی با یکی از اساتید دانشگاه همکاری داشت و همزمان در کارگاه‌های فنی محلی به‌عنوان کارآموز فعالیت می‌کرد تا هزینه‌های زندگی‌اش را تأمین کند. | احسان فریدی در سال دوم تحصیلش، در سال ۱۴۰۱، به دلیل شرکت در کارگاه‌های آموزشی حقوق بشر که توسط فعالان دانشجویی برگزار می‌شد، مورد توجه نهادهای امنیتی قرار گرفت. او همچنین در پروژه‌های تحقیقاتی دانشگاهی درباره بهینه‌سازی انرژی کار کرد و مقاله‌ای درباره استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در تبریز ارائه داد که مورد تحسین اساتیدش قرار گرفت، هرچند این فعالیت‌ها به دلیل فشارهای امنیتی نیمه‌تمام ماند.<ref name=":10" /><ref name=":11" /> | ||
احسان فریدی در کنار تحصیل، به‌عنوان دستیار تحقیقاتی با یکی از اساتید دانشگاه همکاری داشت و همزمان در کارگاه‌های فنی محلی به‌عنوان کارآموز فعالیت می‌کرد تا هزینه‌های زندگی‌اش را تأمین کند. این تجربه‌ها، همراه با تعامل با کارگران و دانشجویان، دیدگاه او را نسبت به نابرابری‌های اجتماعی تقویت کرد و او را به سمت فعالیت‌های مدنی سوق داد. با شروع [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|اعتراضات سراسری ۱۴۰۱]]، احسان فریدی به‌عنوان یکی از رهبران دانشجویی در تبریز شناخته شد و این نقش، او را به هدف اصلی سرکوب نهادهای امنیتی تبدیل کرد. پیشینه و تحصیلات او نشان‌دهنده ترکیبی از استعداد آکادمیک و تعهد اجتماعی بود که مسیر زندگی‌اش را به سمت مبارزه با بی‌عدالتی هدایت کرد.<ref name=":5" /><ref name=":8" /> | |||
== دستگیری‌ها و اعتصاب غذا == | == دستگیری‌ها و اعتصاب غذا == | ||
احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ ساله رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، در مهر ۱۴۰۱ برای نخستین بار در جریان اعتراضات سراسری ایران دستگیر شد. | احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ ساله رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، در مهر ۱۴۰۱ برای نخستین بار در جریان اعتراضات سراسری ایران دستگیر شد. این بازداشت پس از آن رخ داد که او در تجمعات دانشجویی دانشگاه تبریز، به همراه گروهی از هم‌کلاسی‌هایش، علیه سیاست‌های حکومتی سخنرانی کرده و بیانیه‌هایی در حمایت از حقوق کارگران و معلمان منتشر کرده بود.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> | ||
مأموران امنیتی با هجوم به خوابگاه دانشجویی، او را بدون ارائه حکم قضایی بازداشت کرده و به بازداشتگاه [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]] در تبریز منتقل کردند. در این دوره، احسان فریدی به مدت ۲۰ روز در سلول انفرادی نگهداری شد، جایی که از تماس با خانواده یا وکیل محروم بود و تحت فشارهای شدید روانی برای اعتراف به جرایم ساختگی قرار گرفت.<ref name=":3" /><ref name=":4" /> | |||
احسان فریدی در اعتراض به بازداشت غیرقانونی و شرایط زندان، در آبان ۱۴۰۱ دست به اعتصاب غذا زد. | پس از آزادی موقت با قید وثیقه در دی ۱۴۰۱، او به دادگاه انقلاب تبریز فراخوانده شد و در اسفند همان سال به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «اخلال در نظم عمومی» به شش ماه حبس تعلیقی محکوم شد. با این حال، فعالیت‌های مدنی او ادامه یافت و در خرداد ۱۴۰۳، بار دیگر توسط مأموران امنیتی در خیابان‌های تبریز بازداشت شد. این بار، اتهامات سنگین‌تری علیه او مطرح شد و به زندان مرکزی تبریز منتقل شد، جایی که شرایط سخت‌تری در انتظارش بود.<ref name=":10" /><ref name=":7" /> | ||
احسان فریدی در اعتراض به بازداشت غیرقانونی و شرایط زندان، در آبان ۱۴۰۱ دست به اعتصاب غذا زد. این اعتصاب که ۱۲ روز طول کشید، با هدف جلب توجه به وضعیت خود و دیگر زندانیان سیاسی آغاز شد. او در این مدت به دلیل کمبود مواد غذایی و آب، دچار کاهش وزن شدید، ضعف عمومی، و مشکلات گوارشی شد. پس از پایان اعتصاب، بهداری زندان به او خدمات محدودی ارائه داد، اما این مراقبت‌ها کافی نبود و وضعیت جسمانی‌اش همچنان شکننده باقی ماند. این اقدام او توجه فعالان حقوق بشر را جلب کرد و کمپین‌هایی برای حمایت از آزادی‌اش در شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی شد، که تا حدی فشار بر مقامات را افزایش داد.<ref name=":6" /><ref name=":9" /><ref name=":11" /><ref name=":8" /> | |||
== اتهامات و پروسه دادگاهی == | == اتهامات و پروسه دادگاهی == | ||
احسان فریدی با اتهامات متعددی در طول بازداشت‌هایش روبه‌رو شد که هر بار با شدت بیشتری پیگیری شدند. در اولین بازداشتش در مهر ۱۴۰۱، او به «تبلیغ علیه نظام» و «اخلال در نظم عمومی» متهم شد که بر اساس فعالیت‌هایش در تجمعات دانشجویی و انتشار بیانیه‌های انتقادی علیه سیاست‌های حکومتی بود. | احسان فریدی با اتهامات متعددی در طول بازداشت‌هایش روبه‌رو شد که هر بار با شدت بیشتری پیگیری شدند. در اولین بازداشتش در مهر ۱۴۰۱، او به «تبلیغ علیه نظام» و «اخلال در نظم عمومی» متهم شد که بر اساس فعالیت‌هایش در تجمعات دانشجویی و انتشار بیانیه‌های انتقادی علیه سیاست‌های حکومتی بود. این اتهامات در دادگاه انقلاب تبریز بررسی شد و در اسفند ۱۴۰۱ به شش ماه حبس تعلیقی منجر شد، اما این حکم به‌عنوان ابزاری برای کنترل فعالیت‌های آینده او به کار گرفته شد.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> | ||
پروسه دادگاهی فریدی با نقض‌های گسترده همراه بود. جلسات دادگاه به‌صورت غیرعلنی برگزار شد و خانواده‌اش اجازه حضور نداشتند. | با بازداشت دوم در خرداد ۱۴۰۳، اتهامات احسان فریدی وارد مرحله‌ای جدی‌تر شد. مأموران امنیتی او را به «محاربه از طریق همکاری با گروه‌های مخالف نظام» متهم کردند، اتهامی که بر اساس اعترافاتی بود که تحت فشار و شکنجه از او گرفته شده بود. این اتهام، که مجازات اعدام را به دنبال داشت، در دادگاه انقلاب تبریز مطرح شد و فریدی در جلسات محاکمه از حضور وکیل مستقل محروم بود. دادگاه احسان فریدی در مهر ۱۴۰۳ برگزار شد و بر اساس شواهد غیرقابل استناد، از جمله فایل‌های صوتی و اسنادی که توسط خود مأموران تهیه شده بود، حکم صادر شد.<ref name=":3" /><ref name=":10" /><ref name=":4" /> پروسه دادگاهی فریدی با نقض‌های گسترده همراه بود. جلسات دادگاه به‌صورت غیرعلنی برگزار شد و خانواده‌اش اجازه حضور نداشتند. در مرحله تجدیدنظر که در دی ۱۴۰۳ انجام شد، حکم اعدام تأیید شد، اما هیچ جزئیاتی از دلایل این تصمیم به وکلای مدافع اعلام نشد. فعالان حقوق بشر این روند را نمونه‌ای از استفاده ابزاری از سیستم قضایی برای سرکوب مخالفان توصیف کرده‌اند. این اتهامات و محاکمه ناعادلانه، توجه زیادی را به وضعیت فریدی جلب کرد و پایه‌ای برای اعتراضات بعدی شد.<ref name=":7" /><ref name=":1" /><ref name=":11" /> | ||
== شکنجه و زندان == | == شکنجه و زندان == | ||
پس از دستگیری مجدد احسان فریدی در خرداد ۱۴۰۳، گزارش‌های متعددی از بدرفتاری و شکنجه در زندان مرکزی تبریز منتشر شد. سازمان حقوق بشری هه‌نگاو اعلام کرد که فریدی در روزهای اولیه بازداشت تحت ضرب و شتم شدید با باتوم و مشت قرار گرفت و برای چندین روز از خواب محروم شد تا به اجبار اعتراف کند. | پس از دستگیری مجدد احسان فریدی در خرداد ۱۴۰۳، گزارش‌های متعددی از بدرفتاری و شکنجه در زندان مرکزی تبریز منتشر شد. سازمان حقوق بشری هه‌نگاو اعلام کرد که فریدی در روزهای اولیه بازداشت تحت ضرب و شتم شدید با باتوم و مشت قرار گرفت و برای چندین روز از خواب محروم شد تا به اجبار اعتراف کند. ایران وایر گزارش داد که مأموران امنیتی او را به اتاق‌های بازجویی مجهز به نور شدید و صداهای بلند منتقل کرده و با تهدید به آزار خانواده‌اش، فشار روانی را افزایش داده بودند. این شکنجه‌ها به‌ویژه پس از انتقال به سلول انفرادی تشدید شد، جایی که او به مدت ۳۰ روز بدون دسترسی به نور طبیعی یا تهویه مناسب نگهداری شد.<ref name=":3" /><ref name=":2" /><ref name=":10" /> | ||
خانواده فریدی در مصاحبه با مانیتورینگ حقوق بشر ایران اعلام کردند که او از مشکلات جسمی جدی، از جمله خونریزی داخلی و ضعف شدید عضلانی، رنج می‌برد که به دلیل محرومیت از مراقبت‌های پزشکی وخیم‌تر شده بود. | خانواده فریدی در مصاحبه با مانیتورینگ حقوق بشر ایران اعلام کردند که او از مشکلات جسمی جدی، از جمله خونریزی داخلی و ضعف شدید عضلانی، رنج می‌برد که به دلیل محرومیت از مراقبت‌های پزشکی وخیم‌تر شده بود. در آذر ۱۴۰۳، کانون حقوق بشر ایران تصاویری منتشر کرد که نشان‌دهنده آثار زخم‌ها و کبودی‌های عمیق روی بدن او بود، تصاویری که توسط زندانیان دیگر به‌صورت مخفیانه ضبط شده بود. این گزارش‌ها نشان داد که حتی پس از درخواست‌های مکرر خانواده، بهداری زندان از ارائه دارو یا معاینه تخصصی خودداری کرده بود.<ref name=":4" /><ref name=":1" /><ref name=":5" /> | ||
شرایط زندان مرکزی تبریز برای فریدی به‌شدت غیرانسانی توصیف شده است. او در بند ۱۲ این زندان، که به دلیل شلوغی و فقدان امکانات بهداشتی معروف است، نگهداری می‌شد. | شرایط زندان مرکزی تبریز برای فریدی به‌شدت غیرانسانی توصیف شده است. او در بند ۱۲ این زندان، که به دلیل شلوغی و فقدان امکانات بهداشتی معروف است، نگهداری می‌شد. گزارش‌های تفسیر خبر حاکی از آن است که احسان فریدی به دلیل اعتراض به این شرایط، بارها به سلول‌های انفرادی کوچک‌تر منتقل شده و حتی از حق استفاده از کتاب یا خودکار محروم بوده است. این وضعیت، همراه با گزارش‌های متعدد از خودکشی‌های ناموفق دیگر زندانیان، نشان‌دهنده فشار روانی عظیمی است که بر احسان فریدی وارد شده است. فعالان حقوق بشر این شرایط را نقض آشکار کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر دانسته‌اند و خواستار نظارت مستقل بر زندان‌ها شده‌اند.<ref name=":13">[https://www.iranintl.com/202505112822 احسان فریدی، زندانی سیاسی اهل تبریز، به اعدام محکوم شده است - ایران اینترنشنال]</ref><ref name=":7" /><ref name=":11" /><ref name=":6" /> | ||
== واکنش‌های بین‌المللی، مواضع حقوق بشری | == واکنش‌های بین‌المللی، مواضع حقوق بشری == | ||
حکم اعدام احسان فریدی موجی از واکنش‌های بین‌المللی را به دنبال داشت. کانون حقوق بشر ایران در گزارش خود به بیانیه‌ای از عفو بین‌الملل اشاره کرده که این حکم را محکوم کرده و خواستار لغو فوری آن به دلیل صدور بر اساس اعترافات اجباری تحت شکنجه شده است. این نهاد همچنین از سازمان ملل خواست تا فشار بر رژیم ایران را افزایش دهد. | حکم اعدام احسان فریدی موجی از واکنش‌های بین‌المللی را به دنبال داشت. کانون حقوق بشر ایران در گزارش خود به بیانیه‌ای از عفو بین‌الملل اشاره کرده که این حکم را محکوم کرده و خواستار لغو فوری آن به دلیل صدور بر اساس اعترافات اجباری تحت شکنجه شده است. این نهاد همچنین از سازمان ملل خواست تا فشار بر رژیم ایران را افزایش دهد. سازمان حقوق بشری هه‌نگاو اعلام کرد که این حکم بخشی از سرکوب سیستماتیک دانشجویان در ایران است و خواستار مداخله فوری جامعه‌ی جهانی شد.<ref name=":1" /><ref name=":3" /> | ||
رسانه‌هایی آزاد با انتشار مصاحبه‌هایی با خانواده و فعالان، توجه جهانی را به این پرونده جلب کردند. '''(ایران وایر).''' دانشجویان دانشگاه تبریز با برگزاری تجمعات، صدور حکم اعدام برای احسان فریدی را محکوم کردند. '''(ایران اینترنشنال).''' سازمان جوانان کمونیست فراخوانی برای اعتراض سراسری در دانشگاه‌ها صادر کرد و خواستار لغو حکم شد. | رسانه‌هایی آزاد با انتشار مصاحبه‌هایی با خانواده و فعالان، توجه جهانی را به این پرونده جلب کردند. '''(ایران وایر).''' دانشجویان دانشگاه تبریز با برگزاری تجمعات، صدور حکم اعدام برای احسان فریدی را محکوم کردند. '''(ایران اینترنشنال).''' سازمان جوانان کمونیست فراخوانی برای اعتراض سراسری در دانشگاه‌ها صادر کرد و خواستار لغو حکم شد.<ref name=":2" /><ref name=":13" /><ref name=":9" /> | ||
=== اطلاعیه شورای ملی مقاومت === | === اطلاعیه شورای ملی مقاومت === | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۷: | ||
دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران | دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران | ||
۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ (۱۲ می ۲۰۲۵)»</blockquote> | ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ (۱۲ می ۲۰۲۵)»<ref name=":12" /></blockquote> | ||
== بی‌خبری خانواده و تجمعات اعتراضی == | == بی‌خبری خانواده و تجمعات اعتراضی == | ||
نسخهٔ ۸ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۰۹:۲۸
احسان فریدی، (متولد سال ۱۳۸۱، تبریز) دانشجوی ۲۲ ساله رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از دانشجویان نخبه‌ای است که پس از اتمام دبیرستان با معدل بالا در رشته ریاضی و فیزیک، در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ پذیرفته شد و وارد رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از معتبرترین دانشگاه‌های شمال‌غرب ایران شد. احسان فریدی به دلیل فعالیت‌های سیاسی و انتقادی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران، در سال ۱۴۰۳ با حکم اعدام مواجه شد. او که پیش‌تر در اسفند ۱۴۰۲ به اتهام «تبلیغ علیه نظام» بازداشت و به شش ماه حبس محکوم شده بود، پس از آزادی موقت، در خرداد ۱۴۰۳ بار دیگر توسط مأموران امنیتی دستگیر و به زندان مرکزی تبریز منتقل شد. این بار، اتهام سنگین‌تری تحت عنوان «محاربه» به او نسبت داده شد که منجر به صدور حکم اعدام توسط شعبه دوم دادگاه انقلاب تبریز گردید. این حکم در دادگاه تجدیدنظر نیز تأیید شد و موجی از اعتراضات داخلی و بین‌المللی را به دنبال داشت.[۱][۲][۳][۴][۵]
احسان فریدی در طول دوران بازداشت خود با محرومیت‌های گسترده‌ای از جمله عدم دسترسی به وکیل، محرومیت از ملاقات با خانواده و شرایط نامناسب زندان روبه‌رو شد. گزارش‌ها حاکی از آن است که آقای احسان فریدی تحت شکنجه‌های جسمی و روانی شدید قرار گرفته و حتی دست به اعتصاب غذا زده است تا به وضعیت خود اعتراض کند. خانواده او نیز در واکنش به این شرایط، بارها در مقابل زندان تبریز تجمع اعتراضی برگزار کردند و خواستار لغو حکم و برقراری عدالت شدند، اما با بی‌خبری و بلاتکلیفی مواجه شدند.[۶][۷][۸]
سازمان‌های حقوق بشری از جمله کانون حقوق بشر ایران این حکم را به شدت محکوم کرده‌اند و به بیانیه‌ای از عفو بین‌الملل اشاره کرده‌اند که آن را نمونه‌ای از «سرکوب بی‌رحمانه مخالفان» در ایران دانسته و خواستار مداخله فوری جامعه جهانی شده است. همچنین، سازمان حقوق بشری هه‌نگاو گزارش داد که صدور این حکم بخشی از موج جدید سرکوب دانشجویان در ایران است. واکنش‌های داخلی نیز قابل توجه بود؛ دانشجویان دانشگاه تبریز با برگزاری تجمعات و انتشار بیانیه‌هایی، خشم خود را از این حکم ظالمانه ابراز کردند و خواستار لغو آن شدند. سازمان جوانان کمونیست نیز فراخوانی برای اعتراض سراسری در دانشگاه‌ها صادر کرد.[۲][۴][۹][۱۰]
پروسه قضایی احسان فریدی مملو از ابهام و نقض حقوق اولیه بود. او در دادگاهی فاقد شفافیت و بدون حضور وکیل مستقل محاکمه شد. اتهام «محاربه» که بر اساس شواهد مبهم و اعترافات اجباری تحت شکنجه به او نسبت داده شده بود، از سوی فعالان حقوق بشر به عنوان ابزاری برای ساکت کردن صداهای منتقد توصیف شده است. منابع متعدد گزارش داده‌اند که آقای فریدی در زندان تبریز در شرایطی غیرانسانی نگهداری می‌شود و از مراقبت‌های پزشکی محروم مانده است.[۱۱][۱۲][۳]
این مورد همچنین توجه جامعه بین‌المللی را جلب کرد. شورای ملی مقاومت ایران با صدور اطلاعیه‌ای این حکم را محکوم کرد و از جامعه جهانی خواست تا برای نجات جان فریدی اقدام کند. علاوه بر این، دادخواستی با عنوان «نه به حکم اعدام احسان فریدی» در پلتفرم دادخواست منتشر شد که تاکنون حمایت گسترده‌ای به دست آورده است.[۱۳][۱۲]
پیشینه و تحصیلات
احسان فریدی در سال ۱۳۸۱ در شهر تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی، به دنیا آمد. او در خانواده‌ای با پیشینه فرهنگی و کارگری بزرگ شد؛ پدرش کارگر کارخانه تراکتورسازی تبریز و مادرش معلم بازنشسته بود که این محیط بر شکل‌گیری دیدگاه‌های اجتماعی او تأثیر گذاشت.احسان فریدی از کودکی به مسائل اجتماعی علاقه نشان داد و در دوران راهنمایی و دبیرستان، به‌ویژه در مدرسه نمونه دولتی موسوم به شهید مدنی تبریز، به‌عنوان دانش‌آموزی فعال در فعالیت‌های گروهی و بحث‌های سیاسی شناخته می‌شد. این فعالیت‌ها شامل شرکت در جمع‌های غیررسمی برای بحث درباره حقوق کارگران و وضعیت آموزشی بود که بعدها به فعالیت‌های علنی‌تر او منجر شد.[۳][۸][۵]
احسان فریدی پس از اتمام دبیرستان با معدل بالا در رشته ریاضی و فیزیک، در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ پذیرفته شد و وارد رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، یکی از معتبرترین دانشگاه‌های شمال‌غرب ایران شد. در دانشگاه، او به عضویت انجمن اسلامی دانشجویان درآمد و به‌عنوان یکی از اعضای فعال، در سازمان‌دهی تجمعات دانشجویی و انتشار نشریات انتقادی نقش داشت.[۱][۱۰]
احسان فریدی در سال دوم تحصیلش، در سال ۱۴۰۱، به دلیل شرکت در کارگاه‌های آموزشی حقوق بشر که توسط فعالان دانشجویی برگزار می‌شد، مورد توجه نهادهای امنیتی قرار گرفت. او همچنین در پروژه‌های تحقیقاتی دانشگاهی درباره بهینه‌سازی انرژی کار کرد و مقاله‌ای درباره استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در تبریز ارائه داد که مورد تحسین اساتیدش قرار گرفت، هرچند این فعالیت‌ها به دلیل فشارهای امنیتی نیمه‌تمام ماند.[۱۱][۱۲]
احسان فریدی در کنار تحصیل، به‌عنوان دستیار تحقیقاتی با یکی از اساتید دانشگاه همکاری داشت و همزمان در کارگاه‌های فنی محلی به‌عنوان کارآموز فعالیت می‌کرد تا هزینه‌های زندگی‌اش را تأمین کند. این تجربه‌ها، همراه با تعامل با کارگران و دانشجویان، دیدگاه او را نسبت به نابرابری‌های اجتماعی تقویت کرد و او را به سمت فعالیت‌های مدنی سوق داد. با شروع اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، احسان فریدی به‌عنوان یکی از رهبران دانشجویی در تبریز شناخته شد و این نقش، او را به هدف اصلی سرکوب نهادهای امنیتی تبدیل کرد. پیشینه و تحصیلات او نشان‌دهنده ترکیبی از استعداد آکادمیک و تعهد اجتماعی بود که مسیر زندگی‌اش را به سمت مبارزه با بی‌عدالتی هدایت کرد.[۶][۹]
دستگیری‌ها و اعتصاب غذا
احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ ساله رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تبریز، در مهر ۱۴۰۱ برای نخستین بار در جریان اعتراضات سراسری ایران دستگیر شد. این بازداشت پس از آن رخ داد که او در تجمعات دانشجویی دانشگاه تبریز، به همراه گروهی از هم‌کلاسی‌هایش، علیه سیاست‌های حکومتی سخنرانی کرده و بیانیه‌هایی در حمایت از حقوق کارگران و معلمان منتشر کرده بود.[۱][۳]
مأموران امنیتی با هجوم به خوابگاه دانشجویی، او را بدون ارائه حکم قضایی بازداشت کرده و به بازداشتگاه وزارت اطلاعات در تبریز منتقل کردند. در این دوره، احسان فریدی به مدت ۲۰ روز در سلول انفرادی نگهداری شد، جایی که از تماس با خانواده یا وکیل محروم بود و تحت فشارهای شدید روانی برای اعتراف به جرایم ساختگی قرار گرفت.[۴][۵]
پس از آزادی موقت با قید وثیقه در دی ۱۴۰۱، او به دادگاه انقلاب تبریز فراخوانده شد و در اسفند همان سال به اتهام «تبلیغ علیه نظام» و «اخلال در نظم عمومی» به شش ماه حبس تعلیقی محکوم شد. با این حال، فعالیت‌های مدنی او ادامه یافت و در خرداد ۱۴۰۳، بار دیگر توسط مأموران امنیتی در خیابان‌های تبریز بازداشت شد. این بار، اتهامات سنگین‌تری علیه او مطرح شد و به زندان مرکزی تبریز منتقل شد، جایی که شرایط سخت‌تری در انتظارش بود.[۱۱][۸]
احسان فریدی در اعتراض به بازداشت غیرقانونی و شرایط زندان، در آبان ۱۴۰۱ دست به اعتصاب غذا زد. این اعتصاب که ۱۲ روز طول کشید، با هدف جلب توجه به وضعیت خود و دیگر زندانیان سیاسی آغاز شد. او در این مدت به دلیل کمبود مواد غذایی و آب، دچار کاهش وزن شدید، ضعف عمومی، و مشکلات گوارشی شد. پس از پایان اعتصاب، بهداری زندان به او خدمات محدودی ارائه داد، اما این مراقبت‌ها کافی نبود و وضعیت جسمانی‌اش همچنان شکننده باقی ماند. این اقدام او توجه فعالان حقوق بشر را جلب کرد و کمپین‌هایی برای حمایت از آزادی‌اش در شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی شد، که تا حدی فشار بر مقامات را افزایش داد.[۷][۱۰][۱۲][۹]
اتهامات و پروسه دادگاهی
احسان فریدی با اتهامات متعددی در طول بازداشت‌هایش روبه‌رو شد که هر بار با شدت بیشتری پیگیری شدند. در اولین بازداشتش در مهر ۱۴۰۱، او به «تبلیغ علیه نظام» و «اخلال در نظم عمومی» متهم شد که بر اساس فعالیت‌هایش در تجمعات دانشجویی و انتشار بیانیه‌های انتقادی علیه سیاست‌های حکومتی بود. این اتهامات در دادگاه انقلاب تبریز بررسی شد و در اسفند ۱۴۰۱ به شش ماه حبس تعلیقی منجر شد، اما این حکم به‌عنوان ابزاری برای کنترل فعالیت‌های آینده او به کار گرفته شد.[۱][۳]
با بازداشت دوم در خرداد ۱۴۰۳، اتهامات احسان فریدی وارد مرحله‌ای جدی‌تر شد. مأموران امنیتی او را به «محاربه از طریق همکاری با گروه‌های مخالف نظام» متهم کردند، اتهامی که بر اساس اعترافاتی بود که تحت فشار و شکنجه از او گرفته شده بود. این اتهام، که مجازات اعدام را به دنبال داشت، در دادگاه انقلاب تبریز مطرح شد و فریدی در جلسات محاکمه از حضور وکیل مستقل محروم بود. دادگاه احسان فریدی در مهر ۱۴۰۳ برگزار شد و بر اساس شواهد غیرقابل استناد، از جمله فایل‌های صوتی و اسنادی که توسط خود مأموران تهیه شده بود، حکم صادر شد.[۴][۱۱][۵] پروسه دادگاهی فریدی با نقض‌های گسترده همراه بود. جلسات دادگاه به‌صورت غیرعلنی برگزار شد و خانواده‌اش اجازه حضور نداشتند. در مرحله تجدیدنظر که در دی ۱۴۰۳ انجام شد، حکم اعدام تأیید شد، اما هیچ جزئیاتی از دلایل این تصمیم به وکلای مدافع اعلام نشد. فعالان حقوق بشر این روند را نمونه‌ای از استفاده ابزاری از سیستم قضایی برای سرکوب مخالفان توصیف کرده‌اند. این اتهامات و محاکمه ناعادلانه، توجه زیادی را به وضعیت فریدی جلب کرد و پایه‌ای برای اعتراضات بعدی شد.[۸][۲][۱۲]
شکنجه و زندان
پس از دستگیری مجدد احسان فریدی در خرداد ۱۴۰۳، گزارش‌های متعددی از بدرفتاری و شکنجه در زندان مرکزی تبریز منتشر شد. سازمان حقوق بشری هه‌نگاو اعلام کرد که فریدی در روزهای اولیه بازداشت تحت ضرب و شتم شدید با باتوم و مشت قرار گرفت و برای چندین روز از خواب محروم شد تا به اجبار اعتراف کند. ایران وایر گزارش داد که مأموران امنیتی او را به اتاق‌های بازجویی مجهز به نور شدید و صداهای بلند منتقل کرده و با تهدید به آزار خانواده‌اش، فشار روانی را افزایش داده بودند. این شکنجه‌ها به‌ویژه پس از انتقال به سلول انفرادی تشدید شد، جایی که او به مدت ۳۰ روز بدون دسترسی به نور طبیعی یا تهویه مناسب نگهداری شد.[۴][۳][۱۱]
خانواده فریدی در مصاحبه با مانیتورینگ حقوق بشر ایران اعلام کردند که او از مشکلات جسمی جدی، از جمله خونریزی داخلی و ضعف شدید عضلانی، رنج می‌برد که به دلیل محرومیت از مراقبت‌های پزشکی وخیم‌تر شده بود. در آذر ۱۴۰۳، کانون حقوق بشر ایران تصاویری منتشر کرد که نشان‌دهنده آثار زخم‌ها و کبودی‌های عمیق روی بدن او بود، تصاویری که توسط زندانیان دیگر به‌صورت مخفیانه ضبط شده بود. این گزارش‌ها نشان داد که حتی پس از درخواست‌های مکرر خانواده، بهداری زندان از ارائه دارو یا معاینه تخصصی خودداری کرده بود.[۵][۲][۶]
شرایط زندان مرکزی تبریز برای فریدی به‌شدت غیرانسانی توصیف شده است. او در بند ۱۲ این زندان، که به دلیل شلوغی و فقدان امکانات بهداشتی معروف است، نگهداری می‌شد. گزارش‌های تفسیر خبر حاکی از آن است که احسان فریدی به دلیل اعتراض به این شرایط، بارها به سلول‌های انفرادی کوچک‌تر منتقل شده و حتی از حق استفاده از کتاب یا خودکار محروم بوده است. این وضعیت، همراه با گزارش‌های متعدد از خودکشی‌های ناموفق دیگر زندانیان، نشان‌دهنده فشار روانی عظیمی است که بر احسان فریدی وارد شده است. فعالان حقوق بشر این شرایط را نقض آشکار کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر دانسته‌اند و خواستار نظارت مستقل بر زندان‌ها شده‌اند.[۱۴][۸][۱۲][۷]
واکنش‌های بین‌المللی، مواضع حقوق بشری
حکم اعدام احسان فریدی موجی از واکنش‌های بین‌المللی را به دنبال داشت. کانون حقوق بشر ایران در گزارش خود به بیانیه‌ای از عفو بین‌الملل اشاره کرده که این حکم را محکوم کرده و خواستار لغو فوری آن به دلیل صدور بر اساس اعترافات اجباری تحت شکنجه شده است. این نهاد همچنین از سازمان ملل خواست تا فشار بر رژیم ایران را افزایش دهد. سازمان حقوق بشری هه‌نگاو اعلام کرد که این حکم بخشی از سرکوب سیستماتیک دانشجویان در ایران است و خواستار مداخله فوری جامعه‌ی جهانی شد.[۲][۴]
رسانه‌هایی آزاد با انتشار مصاحبه‌هایی با خانواده و فعالان، توجه جهانی را به این پرونده جلب کردند. (ایران وایر). دانشجویان دانشگاه تبریز با برگزاری تجمعات، صدور حکم اعدام برای احسان فریدی را محکوم کردند. (ایران اینترنشنال). سازمان جوانان کمونیست فراخوانی برای اعتراض سراسری در دانشگاه‌ها صادر کرد و خواستار لغو حکم شد.[۳][۱۴][۱۰]
اطلاعیه شورای ملی مقاومت
شورای ملی مقاومت ایران، با صدور اطلاعیه‌ای حکم اعدام احسان فریدی را محکوم کرد و از جامعه‌ی بین‌الملل خواستار اقدام فوری برای نجات این زندانی سیاسی و همه‌ی زندانیانی سیاسی زیر حکم اعدام شد. در متن این اطلاعایه آمده است:
«محکومیت احسان فریدی دانشجوی دانشکده فنی تبریز به اعدام به‌خاطر هواداری از مجاهدین
فراخوان به اقدام فوری برای آزادی زندانیان سیاسی زیر اعدام
قضاییه جلادان، زندانی سیاسی، احسـان فریدی ۲۵ ساله، دانشجوی دانشکده فنی دانشگاه تبریز را به‌خاطر هواداری از سازمان مجاهدین خلق ایران و به اتهام آخوند‌ساخته افساد فی الارض به اعدام محکوم کرد.
احسان فـریدی در ۲۹ خرداد ۱۴۰۳ دستگیر و پس از بازجویی توسط اداره اطلاعات به زندان مرکزی تبریز منتقل شد. وی سپس در شعبه ۲ بیدادگاه ضدانقلاب تبریز به ریاست قاضی جنایتکار عبدی، در یک محاکمه نمایشی به اعدام محکوم شد. استنادات رئیس این بیدادگاه برای صدور این حکم جنایتکارانه صرفاً گزارش‌های بازجویان و شکنجه‌گران وزارت اطلاعات بود.
مقاومت ایران بار دیگر جامعه بین‌المللی را به اقدام فوری برای نجات جان احسان فریدی و دیگر زندانیان سیاسی زیر اعدام و آزادی آنها فرامی‌خواند.
دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران
۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ (۱۲ می ۲۰۲۵)»[۱۳]
بی‌خبری خانواده و تجمعات اعتراضی
پس از صدور حکم اعدام احسان فریدی در دی ۱۴۰۳، خانواده او با وضعیت دشوار و رنج‌آوری از بی‌خبری و بلاتکلیفی روبه‌رو شدند. بر اساس گزارش حقوق بشر در ایران، از خرداد ۱۴۰۳ که فریدی برای بار دوم بازداشت شد، هیچ اطلاع رسمی از وضعیت او به خانواده ارائه نشده و مأموران امنیتی از پاسخ‌گویی خودداری کرده‌اند. (حقوق بشر در ایران). مادر احسان فریدی در مصاحبه‌ای با ایران وایر اظهار داشت که بارها به زندان مرکزی تبریز مراجعه کرده، اما هر بار با درهای بسته و تهدید به بازداشت مواجه شده است. (ایران وایر). این بی‌خبری، که بیش از یک سال ادامه داشته، فشار روانی شدیدی بر خانواده وارد کرده و پدر فریدی را به دلیل سکته قلبی ناشی از استرس به بیمارستان کشانده است. (نفس در قفس). فعالان حقوق بشر این وضعیت را بخشی از استراتژی نظام برای سرکوب خانواده‌های زندانیان سیاسی توصیف کرده‌اند. (تفسیر خبر).
در پاسخ به این شرایط، خانواده فریدی و حامیانش در تیر ۱۴۰۳ اولین تجمع اعتراضی را در مقابل زندان تبریز برگزار کردند. (دادخواست). این گردهمایی با حضور مادر، خواهر، و تعدادی از دانشجویان همکلاسی احسان فریدی همراه بود و با شعارهایی مانند «آزادی احسان» و «پایان بی‌عدالتی» برگزار شد. (صدای بازداشت‌شدگان). شرکت‌کنندگان پلاکاردهایی با تصاویر فریدی و مطالبی درباره نقض حقوق او در دست داشتند، اما نیروهای امنیتی با استفاده از گاز اشک‌آور و باتوم، تجمع را سرکوب کردند و چند نفر، از جمله خواهر فریدی، به‌صورت موقت بازداشت شدند. (سازمان جوانان کمونیست). این اقدام خشم عمومی را برانگیخت و کمپین‌های آنلاین برای حمایت از خانواده شکل گرفت.
تجمعات ادامه یافت و در مرداد ۱۴۰۳، خانواده به همراه فعالان حقوق بشر در مقابل زندان اوین در تهران تجمع برگزار کردند تا توجه نهادهای بین‌المللی را جلب کنند. (مانیتورینگ حقوق بشر ایران). این تجمع با حضور گسترده‌تر، از جمله نمایندگان تشکل‌های دانشجویی، همراه بود و بیانیه‌ای خوانده شد که خواستار بازدید مستقل از زندان و ملاقات با احسان فریدی بود. (ایران آزادی). با این حال، نیروهای انتظامی با استقرار گسترده و تهدید به استفاده از زور، از گسترش اعتراضات جلوگیری کردند. (تفسیر خبر). خانواده فریدی همچنین نامه‌ای به سازمان ملل متحد نوشتند و از دبیرکل خواستند تا هیئتی برای بررسی وضعیت احسان فریدی اعزام شود، اما تاکنون پاسخی دریافت نکرده‌اند. (حقوق بشر در ایران). این تلاش‌ها نشان‌دهنده عزم خانواده برای شکستن دیوار سکوت و جلب حمایت جهانی است، هرچند با مقاومت شدید نظام مواجه شده‌اند.
بلاتکلیفی و وضعیت کنونی احسان فریدی
پس از تأیید حکم اعدام احسان فریدی در دی ۱۴۰۳، او وارد دوره‌ای از بلاتکلیفی طولانی‌مدت شد که همچنان ادامه دارد. بر اساس گزارش حقوق بشر در ایران، از زمان صدور حکم، هیچ تاریخ مشخصی برای اجرای آن اعلام نشده و آقای فریدی در بند ۱۲ زندان مرکزی تبریز در شرایطی نامعلوم نگهداری می‌شود. (حقوق بشر در ایران). این بلاتکلیفی، که بیش از هشت ماه به طول انجامیده، فشار روانی شدیدی بر او و خانواده‌اش وارد کرده است. منابع مختلف گزارش داده‌اند که مقامات زندان از ارائه هرگونه اطلاعات به وکیل یا خانواده خودداری می‌کنند و حتی از انتقال نامه‌های احسان فریدی به بیرون جلوگیری می‌شود. (نفس در قفس). این وضعیت، که فعالان حقوق بشر آن را «استراتژی سکوت» نامیده‌اند، به‌عنوان ابزاری برای تضعیف روحیه زندانیان سیاسی به کار گرفته می‌شود. (تفسیر خبر).
وضعیت کنونی احسان فریدی با نگرانی‌های جدی همراه است. ایران وایر گزارش داده که او در سلول انفرادی به دلیل اعتراض به شرایط زندان بارها منتقل شده و از دسترسی به امکانات اولیه مانند پتو یا نور کافی محروم بوده است. (ایران وایر). گزارش‌های تأییدشده از سوی مانیتورینگ حقوق بشر ایران نشان می‌دهد که فریدی در ژانویه ۲۰۲۵ (دی ۱۴۰۳) به دلیل وخامت حال جسمی به بهداری زندان منتقل شد، اما به گفته خانواده، درمان مناسبی دریافت نکرده و همچنان از مشکلات تنفسی و ضعف عمومی رنج می‌برد. (مانیتورینگ حقوق بشر ایران). این وضعیت، همراه با گزارش‌هایی از خودداری مأموران از ارائه داروهای تجویز شده، نگرانی‌ها درباره بقای او را افزایش داده است. (صدای بازداشت‌شدگان).
خانواده احسان فریدی تلاش کرده‌اند با مراجعه به نهادهای قضایی و ارسال نامه به مقامات، وضعیت او را روشن کنند، اما این تلاش‌ها بی‌نتیجه مانده است. (دادخواست). در فوریه ۲۰۲۵ (بهمن ۱۴۰۳)، خانواده با حضور در مقابل دادگاه انقلاب تبریز خواستار دیدار با قاضی پرونده شدند، اما با تهدید به بازداشت مواجه شدند. (سازمان جوانان کمونیست). این بلاتکلیفی نه‌تنها بر احسان فریدی تأثیر گذاشته، بلکه جامعه دانشجویی تبریز را نیز به تکاپو انداخته و کمپین‌هایی برای فشار بر دولت برای شفاف‌سازی وضعیت او راه‌اندازی شده است. (ایران آزادی). با وجود این تلاش‌ها، تا لحظه نگارش این مقاله، هیچ تغییر مثبتی در وضعیت فریدی گزارش نشده و او همچنان در انتظار سرنوشت نامعلومی به سر می‌برد.
منابع:
- حقوق بشر در ایران: گزارشی از بلاتکلیفی احسان فریدی در زندان مرکزی تبریز
- سازمان حقوق بشری هه‌نگاو: گزارشی از صدور حکم اعدام برای احسان فریدی دانشجوی اهل تبریز به اتهام "محاربه"
- کانون حقوق بشر ایران)۱: بازداشت احسان فریدی توسط مأموران امنیتی
- کانون حقوق بشر ایران)۲: صدور حکم اعدام برای احسان فریدی، دانشجوی دانشگاه تبریز
- ایران وایر: احسان فریدی، دانشجوی تبریزی به اعدام محکوم شد
- ایران اینترنشنال: احسان فریدی، زندانی سیاسی اهل تبریز، به اعدام محکوم شده است
- مانیتورینگ حقوق بشر ایران: صدور حکم اعدام برای احسان فریدی؛ افزایش نگرانی‌ها از سرکوب دانشجویان در ایران
- ایران آزادی: صدور حکم ظالمانه اعدام برای دانشجوی زندانی احسان فریدی
- نفس در قفس: صدور حکم اعدام برای احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ ساله و زندانی سیاسی در تبریز
- صدای بازداشت‌شدگان: اعدام دانشجو، اعدام آینده ایران: خشم دانشجویان علیه حکم احسان فریدی
- تفسیر خبر: اعدام احسان فریدی: نمایش بی‌عدالتی رژیم جمهوری اسلامی در تبریز
- سازمان جوانان کمونیست: حکم اعدام احسان فریدی را با اعتراض سراسری دانشگاه‌ها لغو کنیم!
- دادخواست: نه به حکم اعدام احسان فریدی دانشجوی آذربایجانی
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ بازداشت احسان فریدی توسط ماموران امنیتی - کانون حقوق بشر ایران 1
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ صدور حکم اعدام برای احسان فریدی، دانشجوی دانشگاه تبریز - کانون حقوق بشر ایران 2
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ ۳٫۶ احسان فریدی، دانشجوی تبریزی به اعدام محکوم شد - ایران وایر
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ گزارشی از صدور حکم اعدام برای احسان فریدی دانشجوی اهل تبریز به اتهام "محاربه" - سازمان حقوق بشری هه‌نگاو
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ صدور حکم اعدام برای احسان فریدی؛ افزایش نگرانی‌ها از سرکوب دانشجویان در ایران - مانیتورینگ حقوق بشر ایران
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ گزارشی از بلاتکلیفی احسان فریدی در زندان مرکزی تبریز - حقوق بشر در ایران
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ اعدام دانشجو، اعدام آینده ایران: خشم دانشجویان علیه حکم احسان فریدی - صدای بازداشت‌شدگان
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ اعدام احسان فریدی: نمایش بی‌عدالتی رژیم جمهوری اسلامی در تبریز - تفسیر خبر
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ صدور حکم ظالمانه اعدام برای دانشجوی زندانی احسان فریدی - ایران آزادی
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ حکم اعدام احسان فریدی را با اعتراض سراسری دانشگاه‌ها لغو کنیم! - سازمان جوانان کمونیست
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ۱۱٫۳ ۱۱٫۴ صدور حکم اعدام برای احسان فریدی، دانشجوی ۲۲ ساله و زندانی سیاسی در تبریز - نفس در قفس
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ ۱۲٫۲ ۱۲٫۳ ۱۲٫۴ ۱۲٫۵ نه به حکم اعدام احسان فریدی دانشجوی آذربایجانی - دادخواست
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ محکومیت احسان فریدی دانشجوی دانشکده فنی تبریز به اعدام به‌خاطر هواداری از مجاهدین - ایران افشاگر
- ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ احسان فریدی، زندانی سیاسی اهل تبریز، به اعدام محکوم شده است - ایران اینترنشنال