کاربر:Poori/صفحه تمرین ۳: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه را خالی کرد)
 
(۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات نیروی نظامی |نام بخش=نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی |تصویر= |زیرنویس= |پرچم= |زیرنویس پرچم= |کنش=تشکیل نیروی نظامی هوایی مستقل از ارتش برای تبعیت مستقیم از شخص ولی‌فقیه |کشور=ایران |وفاداری=ولایت فقیه |رسته= |گونه=نظامی - امنیتی |نقش=دفاع از موجودیت رژیم ولایت فقیه |اندازه= |ساختار فرماندهی=نیر نظر فرمانده کل [[سپاه پاسداران]] |پادگان= |برچسب پادگان= |نام مستعار= |پشتیبان= |شعار= |رنگ ها= |برچسب رنگ ها= |رژه= |سالگرد=ماه‌های پایانی سال ۱۳۶۴ (ابتدای ۱۹۸۶ میلادی) |تجهیزات= |برچسب تجهیزات= |نبردها=بدون سابقه‌ی مشخص نبرد مستقیم |نشان ها= |سربلندی‌های نبرد= |برچسب سربلندی‌های نبرد= |برچیدگی=سال ۱۳۸۸ (۲۰۰۹ میلادی) پس از ادغام با بخش موشکی و تبدیل شدن به [[نیروی هوافضا سپاه]] |وب سایت= |فرمانده ۱= |برچسب فرمانده ۱= |فرمانده ۲= |برچسب فرمانده ۲= |فرمانده ۳= |برچسب فرمانده ۳= |فرمانده ۴= |برچسب فرمانده ۴= |فرماندهان برجسته=[[محمدباقر قالیباف]]، احمد کاظمی، محمدرضا زاهدی، [[حسین سلامی]] |نشان شناسایی= |برچسب نشان شناسایی= |هواپیمای جنگنده= |هواپیمای بمب افکن= |هواپیمای الکترونیکی= |هواپیمای شکاری= |هواپیمای رهگیر= |هواپیمای گشت زنی= |هواپیمای شناسایی= |هواپیمای آموزشی= |هواپیمای ترابری= |هواپیمای سوخت رسان= |بالگرد= |بالگرد جنگنده= |بالگرد باری= |بالگرد چندکاره= |بالگرد دیدبانی= |بالگرد آموزشی= |بالگرد کاربردی= }}
[[پرونده:نشان بازوی نیروی هوایی سپاه.png|بندانگشتی|نشان بازوی نیروی هوایی سپاه]]
نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سپتامبر ۱۹۸۵ (شهریور ۱۳۶۴ خورشیدی) بر اساس دستور [[روح‌الله خمینی]] تأسیس شد و به عنوان شاخه هوایی این سازمان، مسئولیت عملیات حمایتی هوایی را بر عهده گرفت. این نیرو تا اکتبر ۲۰۰۹ (مهر ۱۳۸۸) فعال بود و سپس با ادغام بخش‌های موشکی و فضایی به [[نیروی هوافضا سپاه|نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] تغییر نام یافت. 


=== تشکیل و ساختار اولیه ===
نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۲۶ شهریور ۱۳۶۴ (۱۷ سپتامبر ۱۹۸۵) بر اساس فرمان خمینی تأسیس شد. <ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/4210091/%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%B4%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86 چگونگی شکل‌گیری نیروی هوافضای سپاه] - باشگاه خبرنگاران جوان</ref> این فرمان، تشکیل سه شاخه زمینی، دریایی و هوایی را برای سپاه پاسداران الزامی کرد تا ساختار موازی با ارتش ایجاد شود.[2] ستاد اولیه در تهران مستقر گردید و نیرو با پرسنل محدود و تجهیزات ابتدایی، بر عملیات حمایتی مانند حمل‌ونقل و شناسایی تمرکز داشت.[3]
در سال‌های نخست، این واحد از هواپیماهای قدیمی مانند F-5 و هلیکوپترهای بل ۲۰۶ که از انبارهای ارتش یا منابع خارجی به دست آمده بودند، استفاده می‌کرد.[4] نقش آن در جنگ ایران-عراق (۱۹۸۰-۱۹۸۸) عمدتاً به پشتیبانی لجستیکی محدود می‌شد و تخمین زده می‌شود که حدود ۵۰۰۰ پرسنل در آن خدمت می‌کردند.[5]
=== تکامل و تغییرات ساختاری ===
پس از جنگ، نیروی هوایی سپاه در دهه ۱۹۹۰ بر گسترش ناوگان تمرکز کرد. در سال ۱۹۹۱، هواپیماهای سوخو-۲۴ از عراق به دست آمد و به ناوگان اضافه شد.[3] این نیرو در عملیات‌های داخلی مانند کنترل اعتراضات و مرزبانی نقش ایفا کرد و در سال ۱۹۹۷، برنامه‌هایی برای تولید هلیکوپترهای بومی مانند شاهد آغاز شد.[6]
توسعه تجهیزات شامل خرید محدود از روسیه و بازسازی هواپیماهای قدیمی بود، اما محدودیت‌های تحریم‌ها بر پیشرفت تأثیر گذاشت.[4] تا سال ۲۰۰۸، ناوگان شامل حدود ۴۰ هواپیمای جنگنده و هلیکوپتر بود که در رزمایش‌های منطقه‌ای استفاده می‌شد.[7] تغییر نام به نیروی هوافضا در ۸ اکتبر ۲۰۰۹ (۱۶ مهر ۱۳۸۸) رخ داد و مسئولیت‌های آن را به حوزه‌های موشکی و فضایی گسترش داد.[8]
=== فرماندهان کلیدی ===
فرماندهی نیروی هوایی سپاه از ابتدای تأسیس توسط افرادی با زمینه‌های مهندسی و نظامی بر عهده بود. موسی رفان، مهندس برق، از ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۰ (۱۳۶۴ تا ۱۳۶۹) اولین فرمانده بود و بر سازماندهی اولیه نظارت داشت.[9][3]
حسین دهقان از ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۱ (۱۳۶۹-۱۳۷۰) خدمت کرد و بعداً به سمت‌های بالاتر مانند وزارت دفاع رسید.[9][10] محمدحسین جلالی از ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۷ (۱۳۷۰-۱۳۷۶) بر نوسازی ناوگان تمرکز نمود.[9][6]
محمدباقر قالیباف از ۱۹۹۷ تا ۱۹۹۹ (۱۳۷۶-۱۳۷۸) فرمانده بود و برنامه‌های هلیکوپتری را پیش برد؛ او سپس به فرماندهی نیروی انتظامی منتقل شد.[9][11] احمد کاظمی از ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ (۱۳۷۹-۱۳۸۲) بر عملیات جنگی نظارت داشت و در سانحه هوایی کشته شد.[9][12]
محمدرضا زاهدی به طور موقت در ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) جانشین شد.[9] حسین سلامی از ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ (۱۳۸۴-۱۳۸۸) فرمانده بود و تغییر نام به هوافضا در دوران او رخ داد.[9][8] این فرماندهان عمدتاً از نسل جنگ ایران-عراق بودند و بر استقلال عملیاتی نیرو تأکید داشتند.[5]
=== منابع ===
[1] Donya-e-Eqtesad, "فرماندهان کل سپاه از ابتدا تا امروز چه کسانی بودند؟," April 22, 2021. <nowiki>https://donya-e-eqtesad.com/بخش-سایت-خوان-62/3758289</nowiki>
[2] Rokna News, "سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد ؟ / ماجرای چهار گروه مسلح در یک نشست محرمانه," April 21, 2024. <nowiki>https://www.rokna.net/بخش-اخبار-سیاسی-74/990346</nowiki>
[3] Akharin Khabar, "فرماندهان نیروی هوافضای سپاه از ابتدا تاکنون," June 19, 2016. <nowiki>https://akharinkhabar.ir/politics/2755906</nowiki>
[4] Key.Aero, "Iran's air power on display," December 27, 2018. <nowiki>https://www.key.aero/article/irans-air-power-display</nowiki>
[5] U.S. Congress, "S.Hrg. 111-746 — U.S. POLICY TOWARDS THE ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN," 2009. <nowiki>https://www.congress.gov/event/111th-congress/senate-event/LC4988/text</nowiki>
[6] Rulers.org, "Index Q," accessed September 2025. <nowiki>https://rulers.org/indexq.html</nowiki>
[7] CSIS, "Iran's Rocket and Missile Forces and Strategic Options," 2014. <nowiki>https://www.csis.org/files/publication/141007_Iran_Rocket_Missile_forces.pdf</nowiki>
[8] CSIS, "Iran and the Gulf Military Balance - I," July 11, 2012. <nowiki>https://www.csis.org/files/publication/120711_Iran_Gulf_MilBal.pdf</nowiki>
[9] Mizan Online, "فرماندهان نیروی هوافضای سپاه از ابتدای تاسیس تا کنون را بشناسید," June 19, 2016. <nowiki>https://www.mizanonline.ir/fa/news/187547</nowiki>
[10] Pezhvak Iran, "مجلس شورای فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی," accessed September 2025. <nowiki>https://www.pezhvakeiran.com/maghaleh-101416.html</nowiki>
[11] Rulers.org, "Index J," accessed September 2025. <nowiki>https://rulers.org/indexj.html</nowiki>
[12] Council on Foreign Relations, "The Islamic Revolutionary Guard Corps (IRGC)," updated 2025. <nowiki>https://www.cfr.org/backgrounder/irans-revolutionary-guards</nowiki>

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۶:۰۵

برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=کاربر:Poori/صفحه_تمرین_۳&oldid=81514»