کاربر:Poori/صفحه تمرین ۳
مدرسه حقانی (با نام رسمی منتظریة/ منتظریة الشمس) یک حوزه علمیه شیعه در قم است که در فضای پس از کودتای ۲۸ مرداد ۳۲ و همگرایی آخوندها با دربار پهلوی، در اول فروردین ۱۳۳۹ آغاز به کار کرد و در سال ۱۳۴۱ برنامه رسمی آن تدوین شد. این مدرسه با هدف به روزتر کردن آموزش‌های حوزوی با شیوه‌های مدرن آموزش شکل گرفت. بانی مالی این مدرسه علی حقانی بود، اما مسائل انتخاب و خرید زمین توسط پسرش حسین حقانی انجام گرفت. برنامه‌های آموزشی و راه اندازی کلاس‌ها توسط گروهی از آخوندهای صاحب‌نام در قم انجام شد که محوریت آن‌ها با محمد بهشتی و علی قدوسی بوده است. بسیاری از فارغ‌التحصیلان این مدرسه پس از انقلاب ضد سلطنتی در ساختار سیاسی رژیم ولایت فقیه به مناصب دولتی و قضایی رسیدند؛ از جمله ریاست جمهوری، ریاست قوه قضائیه، وزارت اطلاعات و دیگر موقعیت‌های کلیدی؛ تا جایی که در حلقه‌ی قدرت رژیم فعلی ایران اصطلاح «محفل حقانی» و «حلقه‌ی حقانی» در مناصب مختلف حکومتی شناخته شده و مشهور است.
تاریخچه شکل‌گیری
مدرسه حقانی با پشتیبانی مالی علی حقانی و اقدامات پسرش حسین حقانی فعالیت‌هایش را در سال ۱۳۳۹ آغاز کرد. مدرسه ابتدا به عنوان بخشی از تلاش برای اصلاح سیستم آموزشی حوزه‌های علمیه شیعه ایجاد گردید و بر تقویت جایگاه فلسفه در برنامه درسی تمرکز داشت؛ زمانی که گروهی از روحانیون تصمیم به راه اندازی برنامه‌ی آموزشی جدیدی گرفتند تا آموزش‌های سنتی را با عناصر مدرن ترکیب کنند.
اگر چه بسیاری از نهادهای مذهبی و مدارس و حوزه‌های متعدد در روزگار پهلوی ساخته شد، اما به طور خاص پس از وقایع کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که با پشتیبانی کامل آخوندهایی مانند محمد بهبهانی و ابوالقاسم کاشانی انجام گرفته بود، امتیازات بیشتری برای آخوندهای حوزه فراهم شده بود؛ این امتیازات و تسهیلات و نظرات مثبت دربار پهلوی نسبت به آخوندها بستر مناسبی برای گسترش امکانات حوزه‌ها فراهم می‌کرد.
این مدرسه بنابود با نام رسمی «مدرسه منتظریة» (یا به بیان محمد بهشتی به نام «منتظریة الشمس») فعالیت کند؛ اما به نام بانی اصلی آن، «مدرسه حقانی» مشهور گردید.
افراد موثر
بنیانگذاران و چهره‌های کلیدی مدرسه حقانی عمدتاً از روحانیون قم بودند که در تأسیس و مدیریت اولیه آن نقش داشتند. عبدالکریم حق‌شناس به عنوان یکی از بنیانگذاران اصلی شناخته می‌شود. دیگر افراد مؤثر شامل محمدتقی مصباح یزدی، احمد جنتی، محمد بهشتی، محمد صادوقی و محمود طالقانی بودند.
محمد بهشتی، یکی از بنیانگذاران، در توسعه برنامه درسی نقش داشت و بعدها در ساختار سیاسی پس از انقلاب فعال شد. محمدتقی مصباح یزدی نیز در مدیریت و آموزش مدرسه دخیل بود و بر جنبه‌های ایدئولوژیک تمرکز داشت. احمد جنتی در امور اداری و آموزشی مشارکت داشت. این افراد در دوران پهلوی، مدرسه را به عنوان مرکزی برای آموزش روحانیون با رویکرد ترکیبی سنتی و مدرن اداره می‌کردند.
علاوه بر بنیانگذاران، افرادی مانند علامه طباطبایی، که پدرزن عبدالکریم حق‌شناس بود، در تهیه متون آموزشی مانند "بدایه الحکمه" (۱۹۷۰) و "نهایه الحکمه" (۱۹۷۵) همکاری داشتند. این همکاری‌ها نشان‌دهنده تلاش برای ادغام فلسفه در برنامه‌های آموزشی بود.
شخصیت‌های خروجی مشهور
بسیاری از فارغ‌التحصیلان مدرسه حقانی پس از انقلاب ۱۹۷۹ در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران به مناصب دولتی و قضایی رسیدند. محمد بهشتی، یکی از بنیانگذاران، به عنوان رئیس قوه قضائیه سابق خدمت کرد. غلامحسین محسنی اژه‌ای، فارغ‌التحصیل این مدرسه، در حال حاضر رئیس قوه قضائیه است و پیشتر معاون قوه قضائیه بود.
مصطفی پورمحمدی به عنوان وزیر دادگستری و وزیر کشور خدمت کرده است. محمد ری‌شهری، یکی دیگر از فارغ‌التحصیلان، وزیر اطلاعات سابق بود. علی فلاحیان، جانشین ری‌شهری در وزارت اطلاعات، نیز از این مدرسه فارغ‌التحصیل شد.
ابراهیم رئیسی، که پیشتر رئیس قوه قضائیه بود و اکنون رئیس‌جمهور است، در مدرسه حقانی تحصیل کرده است. محمدتقی مصباح یزدی به عنوان مشاور ایدئولوژیک محمود احمدی‌نژاد عمل کرد. دیگر فارغ‌التحصیلان شامل عبدالله جوادی آملی، احمد احمدی و روح‌الله حسینیان هستند که در موقعیت‌های قضایی و سیاسی مختلف قرار گرفتند.
بسیاری از وزرای اطلاعات ایران، از جمله پنج وزیر، از فارغ‌التحصیلان این مدرسه بوده‌اند. این الگو نشان‌دهنده نفوذ فارغ‌التحصیلان مدرسه در نهادهای امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی است.