کاربر:Poori/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''محاربه''' یکی از جرایم حدی در نظام حقوقی رژیم ایران است که اغلب به معنای «جنگیدن با خدا و رسول او» یا ایجاد ناامنی و فساد در زمین تفسیر می‌شود و مجازات‌های سنگینی مانند اعدام، صلیب‌کشی، قطع عضو یا تبعید را به همراه دارد. مدتی پس از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضد سلطنتی۱۳۵۷]] و از زمانی که [[روح‌الله خمینی]] پایه‌های قدرت مطلقه‌ی ولایت فقیه را در قانون اساسی و در جامعه‌ی سیاسی ایران محکم کرد؛ نمایندگان گماشته‌ی او تحت عنوان «حاکم شرع» با دست‌آویز قراردادن این اتهام، آن را به ابزاری برای سرکوب مخالفان سیاسی، معترضان و گروه‌های اقلیت تبدیل کرد. گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل و سازمان ملل نشان می‌دهد که رژیم ایران از این اتهام برای حذف مخالفان در سطوح مختلف اجتماعی و سیاسی استفاده کرده، که منجر به اعدام‌های گسترده، شکنجه و قتل‌های فراقضایی شده است. <ref>[https://www.amnesty.org/en/documents/mde13/8032/2024/en/ Iran: All-out attack on human rights: Submission to the 48th Session of the UPR Working Group, January – February 2025]- گزارش سایت عفو بین الملل درباره‌ی  «حمله‌ی همه جانبه ایران به حقوق بشر» در ژانویه۲۰۲۵</ref>

مفهوم محاربه عمدتاً بر پایه آیه ۳۳ سوره مائده بنا شده که پس از شکنجه و قتل یک چوپان و غارت اموال توسط عده‌ای نازل شد [11] :<blockquote>«مجازات کسانی که با خدا و رسول او می‌جنگند و در زمین فساد می‌کنند، کشته شدن، به دار آویخته شدن، قطع دست و پای مخالف، یا تبعید است. این خواری آن‌ها در دنیا و عذاب بزرگ در آخرت است.» <ref>سوره مائده، آیه ۳۳</ref> </blockquote>آیه ۳۴ مائده نیز استثنایی برای توبه قبل از دستگیری اضافه می‌کند.  

در مجموع می‌توان گفت که تفسیرهای بسیار متفاوتی از سوی مراجع مذهبی ارائه شده که از دزدی مسلحانه تا شورش علیه حکومت اسلامی و حتی مخالفت سیاسی یا حمایت و هواداری از گروه‌ها و شخصیت‌های مخالف گسترش یافته است. برخی آن را محدود به دزدی مسلحانه می‌دانند، در حالی که دیگران آن را به شورش علیه حکومت اسلامی گسترش می‌دهند.  

محاربه در قوانین جزایی رژیم ایران در بسیاری موارد با اتهامات دیگر مانند «فساد فی‌الارض» و «بغی» ترکیب شده؛ از این رو در موارد بسیاری همه‌ی این اتهامات به مخالفان رژیم وارد آمده است.  رژیم ایران از محاربه برای حذف مخالفان در سطوح اجتماعی (معترضان عادی) و  معترضین و مخالفین سیاسی (شامل شخصیت‌ها، گروه‌ها و حامیان آن‌ها) استفاده کرده است. پس از [[انقلاب ضد سلطنتی]]، ده‌ها تن از مقامات رژیم پادشاهی با این اتهامات اعدام شدند. سپس در دهه‌ی ۶۰ هزاران زندانی سیاسی به این اتهام قتل عام شدند. <ref>[https://fa.iran-hrm.com/%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D8%A6%D9%87-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%AC%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%AF-%D8%B1%D8%AD%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%82%D8%AA/ ارائه گزارش جدید جاوید رحمان درباره قتل‌عام ۶۷ و اعدام زندانیان سیاسی در دهه ۶۰] - سایت مانیتورینگ حقوق بشر ایران ۱ تیر ۱۴۰۳</ref>

در [[قتل عام ۶۷|قتل عام ۱۳۶۷]]، بر اساس فتوای خمینی، هزاران زندانی (عمدتاً وابسته به [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]) پس از محاکمات ساختگی اعدام شدند. [[جاوید رحمان]] در [[گزارش جاوید رحمان درباره قتل عام۱۳۶۰ و ۱۳۶۷|گزارشی که درباره کشتار زندانیان سیاسی]] به‌عنوان [[گزارشگر ویژه حقوق بشر|گزارشگر ویژه حقوق بشر ملل متحد برای ایران]] به سازمان ملل ارائه داد، آن را «[[جنایت علیه بشریت]]»، «[[نسل‌کشی]]» و «جنایت جنگی» توصیف کرد.

هرچند برخی مانند احمد خاتمی و ۴۰۰ تن از روحانیون قم در ۱۴۰۴ از کاربرد اتهام محاربه علیه تهدیدکنندگان [[سید علی خامنه ای|علی خامنه‌ای]] حمایت کرده‌اند، <ref>[https://www.isna.ir/news/1404042213347/%D8%AD%D9%85%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D8%B4-%D8%A7%D8%B2-%DB%B4%DB%B0%DB%B0-%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D9%81%D8%AA%D9%88%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%A8-%D8%A8%D9%88%D8%AF%D9%86-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%A9%D9%86%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B1%D8%AC%D8%B9%DB%8C%D8%AA حمایت بیش از ۴۰۰ فقیه از فتوای محارب بودن تهدیدکنندگان خامنه‌ای] - خبرگزاری ایسنا ۲۲ تیر ۱۴۰۴</ref> (این موضع‌گیری مشخصا پس از تهدید اسرائیل صورت گرفت، اما به هر کسی که علیه خامنه‌ای شعار دهد قابل تعمیم است.) اما مخالفت‌های زیادی هم با به‌کار گیری این اتهام وجود دارد. [[حسینعلی منتظری]] در نوار صوتی مشهوری [[قتل عام ۶۷|اعدام‌های ۱۳۶۷]] را «بزرگ‌ترین جنایت» خواند و عاملان آن را جنایتکار دانست. <ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%84-%D8%B5%D9%88%D8%AA%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%A2%DB%8C%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%AA%D8%B8%D8%B1%DB%8C-%D9%88%D9%84%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%81%D9%82%DB%8C%D9%87-%DA%86%D9%86%D8%AF%D8%B4%D8%A2%D9%88%D8%B1-%D8%B4%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA/a-72252443 فایل صوتی جدید آیت‌الله منتظری: ولایت فقیه "چندش‌آور" شده] - دویچه وله ۲۶ فروردین ۱۴۰۴</ref> مصطفی محقق داماد کاربرد آن علیه معترضان سیاسی را رد کرد. <ref>[https://www.khabaronline.ir/news/1707491/%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B3%D8%B1%DA%AF%D8%B4%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%A7%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%AA-%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D9%82%D8%A8-%D8%AA%D8%B9%DB%8C%DB%8C%D9%86 نامه سرگشاده مصطفی محقق داماد به قضات: مراقب «تعیین تکلیف‌ها» باشید] - سایت خبر آنلاین ۲۵ آذر ۱۴۰۱</ref>  

روحانیون در قم و نجف در [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|اعتراضات ۱۴۰۱]] علیه سرکوب مردم موضع گرفتند. <ref>[https://amwaj.media/fa/article/deep-dive-iran-s-crackdown-triggers-backlash-from-clerics-in-qom-najaf تأملی در ماجرا: واکنش روحانیون قم و نجف به سرکوب‌ها در ایران] - سایت امواج مدیا ۱۹ ژانویه ۲۰۲۳ (۲۹ دی ۱۴۰۱)</ref> محمد علی ایازی، عضو مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم نیز در روز یکشنبه ۲۰ آذر ۱۴۰۱ و در بحبوحه‌ی اعتراضات سراسری گفت:<blockquote>«اینگونه نیست که اگر کسی حق اعتراض به وضعیت موجود دارد، ماموران مانع از اعتراض او شوند و وقتی او می‌خواهد از حق خود دفاع کند، اسمش را محاربه بگذاریم.» <ref>[https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-62/3925072-%D8%A2%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7-%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82-%D8%AF%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D9%82%D9%84%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D8%AA آیت‌الله ایازی: برخورد با معترضان با کدام منطق دینی و عقلی سازگار است؟] سایت دنیای اقتصاد</ref></blockquote>برخی از روحانیون با برجسته کردن وجود تفسیرهای مختلف از قرآن، مجازات مرگ برای جرایم سیاسی را رد می‌کنند. <ref>[https://cdn.penalreform.org/wp-content/uploads/2015/07/Sharia-law-and-the-death-penalty.pdf Sharia law and the death penalty]</ref> از آن سو برخی از وابستگان رژیم نیز مانند ابوالفضل بهرام‌پور حتی پای فراتر گذاشته و علنا از لزوم «زجر کش کردن معترضان» سخن می‌گویند. <ref>[https://fararu.com/fa/news/419560/%D9%88%DB%8C%D8%AF%DB%8C%D9%88-%D8%B3%D8%AE%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D8%AC%DB%8C%D8%A8-%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%B6%D9%84-%D8%A8%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%85-%D9%BE%D9%88%D8%B1-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D9%85%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%B6%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%DB%8C%D8%AF%D9%86-%D8%AF%D8%B3%D8%AA-%D9%BE%D8%A7-%D8%B2%D8%AC%D8%B1%DA%A9-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA (ویدیو) سخنان عجیب ابوالفضل بهرام پور: "حکم معترضان بریدن دست و پا و زجرکُش کردن است"] سایت فرارو ۷ آذر ۱۳۹۸</ref>