کاربر:Alireza k h/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات رویداد تاریخی
{{جعبه اطلاعات رویداد تاریخی
|نام رویداد=کنفرانس پارلمان انگلستان- آبان ۱۴۰۴
|نام رویداد=هفتادودومین قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل
|تصویر=کنفرانس در پارلمان انگلستان - آبان ۱۴۰۴ .jpg
درباره نقض حقوق بشر در ایران
|تصویر=هفتاد و دومین قطعنامه ملل متحد در محکومیت نقض وخیم حقوق بشر در ایران.jpg
|عرض تصویر=
|عرض تصویر=
 
|عناوین دیگر=قطعنامه A/C.3/79/L.35،
|عناوین دیگر=کنفرانس پارلمان بریتانیا درباره نقض حقوق بشر و اعدام‌ها در ایران
قطعنامه محکومیت نقض وخیم حقوق بشر در ایران
|عاملان=اعضای مجلس اعیان و مجلس عوام انگلستان، خانم مریم رجوی، شخصیت‌های سیاسی و مدافعان حقوق بشر
|عاملان=کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل، کشورهای عضو سازمان ملل، گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران
|مکان=پارلمان انگلستان (وست‌مینستر، لندن)
|مکان=نیویورک، سازمان ملل متحد
|زمان=۹ آبان ۱۴۰۴ – ۳۰ اکتبر ۲۰۲۵
|زمان=۱۹ نوامبر ۲۰۲۵ / ۲۹ آبان ۱۴۰۴
|نتیجه=تأکید بر ضرورت پاسخگویی بین‌المللی، درخواست ارجاع پرونده جنایات رژیم ایران به شورای امنیت سازمان ملل، مطالبه قرار گرفتن سپاه پاسداران در فهرست تروریستی و حمایت از آلترناتیو دموکراتیک شورای ملی مقاومت ایران
|نتیجه=محکومیت نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران، درخواست توقف اعدام‌ها، مطالبه پاسخگویی مقامات جمهوری اسلامی، تأکید بر دسترسی گزارشگران و مأموریت‌های حقیقت‌یاب، اشاره به اعدام‌های معترضان و اقلیت‌ها، و برجسته‌سازی آزار اقلیت‌های مذهبی در ایران
}}
}}


'''هفتاد‌ودومین قطعنامه سازمان ملل متحد،''' قطعنامه‌ای است که در تاریخ ۱۹ نوامبر ۲۰۲۵ / ۲۹ آبان ۱۴۰۴ با ۷۹ رأی موافق، ۲۸ رأی مخالف و ۶۳ رأی ممتنع در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل متحدتصویب شد. این قطعنامه نقض «وخیم و سیستماتیک» حقوق بشر در جمهوری اسلامی را محکوم می‌کند، به‌ویژه افزایش چشمگیر اعدام‌ها از جمله اعدام زنان، افراد زیر سن قانونی و معترضان سیاسی. در آن به اعدام‌های فراقانونی، ناپدیدسازی اجباری، تحریک رسانه‌ای علیه اقلیت‌ها و معترضان، و تخریب شواهد جنایت‌ها اشاره شده است. این قطعنامه برای نخستین بار، ناپدیدسازی، اعدام‌ها و از بین بردن شواهد قتل‌عام ۱۳۶۷ را محکوم می‌کند. قطعنامه هم‌چنین نسبت به مصونیت مقامات حاکمیت هشدار داده و خواستار پاسخگویی آن‌هاست. قطعنامه توجه بین‌المللی به وضعیت مدرن و تاریخی نقض حقوق بشر در ایران را افزایش داده است، از جمله توجه به آزار اقلیت‌های مذهبی مانند بهائی‌ها.


[[مریم رجوی]] با استقبال از قطعنامه خواستار ارجاع پرونده این رژیم به شورای امنیت ملل متحد قرارگرفتن سردمداران آن در برابر عدالت شد. 


در تاریخ ۹ آبان ۱۴۰۴، مجلس اعیان پارلمان انگلستان در وست‌مینستر لندن میزبان کنفرانسی مهم با محوریت «ضرورت پاسخگویی بین‌المللی برای توقف اعدام‌ها در ایران» بود. در این نشست که با حضور [[مریم رجوی]]، رئیس‌جمهور برگزیده [[شورای ملی مقاومت ایران]]، و جمعی از اعضای هر دو مجلس اعیان و عوام انگلستان برگزار شد، شخصیت‌های سیاسی از احزاب مختلف بر لزوم اتخاذ سیاستی قاطع در قبال رژیم ایران تأکید کردند. آنان اعدام را ابزار اصلی بقای حکومتی «فاشیستی» خواندند و خواستار ارجاع پرونده جنایات رژیم به شورای امنیت سازمان ملل، قرار دادن [[سپاه پاسداران]] در فهرست گروه‌های تروریستی و پایان دادن به سیاست مماشات غرب شدند.
مای ساتو، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، پس از تصویب قطعنامه کمیته سوم مجمع عمومی علیه جمهوری اسلامی، نگرانی‌های خود را درباره ابعاد گسترده نقض حقوق بشر در ایران مورد تأکید قرار داد. او نیز با استقبال از محکومیت «استفاده نگران‌کننده و فزاینده از مجازات اعدام»، اعلام کرد که بیش از ۱۲۰۰ مورد اعدام در ده ماه نخست سال ۲۰۲۵ در ایران ثبت شده است؛ رقمی که به‌گفته او بیانگر شدت‌یافتن رویکرد سرکوبگرانه حکومت است.
 
مریم رجوی در سخنان خود ضمن تشریح چشم‌انداز دموکراتیک مقاومت ایران بر پایه [[طرح ده ماده‌ای مریم رجوی برای ایران فردا|طرح ۱۰ ماده‌ای]]، بر ضرورت جایگزینی دیکتاتوری دینی با جمهوری‌ای آزاد، سکولار و کثرت‌گرا تأکید کرد. سخنرانان کنفرانس از طرح او به‌عنوان آلترناتیو واقعی و راه‌حل انسانی برای آینده ایران یاد کردند. در این گردهمایی، موج اعدام‌ها در ایران، شجاعت زندانیان سیاسی و مقاومت سازمان‌یافته به‌ویژه نقش زنان، به‌عنوان نشانه‌های عزم مردم ایران برای تغییر مورد ستایش قرار گرفت. در پایان، نمایندگان پارلمان انگلستان بر این باور بودند که سقوط رژیم حاکم بر تهران اجتناب‌ناپذیر است و حمایت از مردم ایران «وظیفه‌ای اخلاقی و راهبردی برای صلح جهانی» محسوب می‌شود.
 
== فریاد عدالت در وست‌مینستر ==
کنفرانس پارلمانی ۹ آبان ۱۴۰۴ در مجلس اعیان انگلستانصحنه‌ای در دفاع از حقوق بشر مردم ایران بود. لردها، بارونس‌ها و نمایندگان احزاب مختلف،گرد هم آمدند تا علیه موج اعدام‌ها و سرکوب سیستماتیک مردم ایران سخن بگویند.
 
این گردهمایی با حضور چهره‌هایی چون لرد بلینگهام، لرد مک‌کیب، لرد کریر، بارونس آلتمن، بارونس اولون، بارونس ردفرن، لرد همیلتون، لرد ویلی هی، لرد هکینگ و از مجلس عوام باب بلکمن، جیم شانون، اندی مک‌دونالد و ریچل ماسکل برگزار شد. شرکت‌کنندگان، رژیم تهران را «فاشیست» توصیف کرده و از دولت‌های غربی خواستند که به سیاست مماشات پایان دهند.<ref>[https://m.mojahedin.org/id/a32c9d0d-ebc8-47d2-85eb-83d4cc936316 پارلمان انگلستان- کنفرانس ضرورت پاسخگویی بین‌المللی برای توقف اعدامها در ایران]</ref>
 
== آلترناتیوی برای آزادی و عدالت ==
مریم رجوی به‌عنوان سخنران اصلی، با ارائه چشم‌اندازی روشن از آینده ایران، بر اصول طرح ده‌ماده‌ای خود تأکید کرد: جدایی دین از دولت، لغو مجازات اعدام، برابری زن و مرد، آزادی بیان و تشکل، و برقراری یک جمهوری دموکراتیک و کثرت‌گرا.
 
او یادآور شد که رژیم با تشدید اعدام‌ها قصد دارد خیزش مردم را مهار کند، اما «هر اعدام عزم ملت برای تغییر را استوارتر می‌سازد».
 
 
 
نمایندگان پارلمان، از جمله جیم شانون، در تأیید سخنان او گفتند:<blockquote>«من تمام بندهای طرح ۱۰ ماده‌ای شما را تأیید می‌کنم و از دولت خود می‌خواهم این آلترناتیو دموکراتیک را به‌رسمیت بشناسد.»</blockquote>بارونس اولون نیز طرح مریم رجوی را بازتاب اراده مردم ایران دانست و گفت:<blockquote>«ایران آینده، جمهوری دموکراتیکی خواهد بود که شما ترسیم کرده‌اید.»</blockquote>
 
همچنین بارونس آلتمن از مقاومت ایران به‌عنوان نمونه‌ای از «درستکاری، وقار و پایبندی به اصول انسانی» یاد کرد.<ref>[https://www.maryam-rajavi.com/uk-conference-ten-point-plan-abolition-of-the-death-penalty/ کنفرانس در مجلس انگلستان – افزایش اعدام‌ها در ایران]</ref>
== اعدام؛ ابزار بقای سرکوب ==
در گزارش‌های ارائه‌شده در کنفرانس، ابعاد تکان‌دهنده موج اعدام‌ها در ایران بازگو شد: بیش از دو هزار اعدام در یک سال گذشته، ۲۰۰ اعدام در ماه سپتامبر و ۲۸۵ اعدام تنها در اکتبر ۲۰۲۵.
 


== پیش‌زمینه و تصویب قطعنامه ==
روز ۱۹ نوامبر ۲۰۲۵، در کمیته سوم (اجتماعی – فرهنگی) مجمع عمومی سازمان ملل، قطعنامه‌ای با عنوان «وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران» تصویب شد. این قطعنامه با ۷۹ رأی موافق، ۲ قرائت منفی و ۶۳ رأی ممتنع به تصویب رسید.


بارونس ردفرن این واقعیت را چنین توصیف کرد:<blockquote>«رژیم از اعدام نه به‌عنوان قانون، بلکه به‌عنوان سلاحی برای درهم شکستن مقاومت استفاده می‌کند.»</blockquote>او و دیگر سخنرانان بر این نکته تأکید داشتند که قوه قضاییه ایران ابزاری در خدمت سرکوب است.
این قطعنامه هفتاد‌ودومین قطع‌نامه سازمان ملل در محکومیت نقض حقوق بشر در ایران به حساب می‌آید.<ref name=":0">[https://www.ncr-iran.org/en/ncri-statements/statement-human-rights/seventy-second-un-resolution-condemns-grave-human-rights-violations-in-iran/?utm_source=chatgpt.com Seventy-second UN Resolution Condemns Grave Human Rights Violations in Iran]</ref>  


اندی مک‌دونالد نیز خواستار حسابرسی بین‌المللی شد و گفت:<blockquote>«عاملان اعدام‌ها و شکنجه‌ها باید به دادگاه کیفری بین‌المللی ارجاع داده شوند.»</blockquote>در همین راستا، لرد کارلایل اظهار داشت:<blockquote>
== محتوای اصلی قطعنامه ==
این قطعنامه در درجه اول به افزایش «نگران‌کننده» اعدام‌ها در ایران اعتراض می‌کند، خصوصاً استفاده از حکم اعدام به‌عنوان ابزاری برای سرکوب سیاسی و خاموش کردن صدای معترضان.  


«در ایران، حکومت متشکل از مجرمان است؛ نه مردم.»<ref name=":0">[https://news.mojahedin.org/i/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE%DA%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D9%82%D9%81-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%87%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B3%D9%85%D8%AA-%D8%AF%D9%88%D9%85 پارلمان انگلستان - کنفرانس ضرورت پاسخگویی بین‌المللی برای توقف اعدامها در ایران]</ref></blockquote>
در متن قطعنامه به اعدام زنان، افراد زیر سن قانونی و معترضان مرتبط با تظاهرات سپتامبر ۲۰۲۲ توجه ویژه شده است.  


== مطالبه جهانی برای ممنوعیت سپاه پاسداران ==
همچنین در آن برای نخستین بار مسائلی مانند ناپدیدسازی اجباری، اعدام‌های فراقانونی و از بین بردن شواهد قتل‌عام ۱۳۶۷ محکوم شده است.  
یکی از محورهای محوری نشست، مطالبه برای قرار دادن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی بریتانیا بود.


یکی دیگر از بندهای مهم، نگرانی نسبت به تحریک رسانه‌ای دولتی است که قطعنامه آن را به «تب و تاب خصومت و خشونت» مرتبط با اعدام‌های جمعی دهه ۱۳۶۰ دانسته است.


تصریح شده که این گونه تحریک‌های رسانه‌ای می‌تواند با «جنایات جمعی و خودسرانه» سال ۱۹۸۸ ارتباط داشته باشد.<ref name=":1">[https://www.maryam-rajavi.com/en/72th-statement-unga-condemning-human-rights-violations-iran/ Seventy-second UN Resolution Condemns Grave Human Rights Violations in Iran]</ref> <ref name=":0" />


لرد کرایر دولت انگلستان را به «انفعال» در برابر رژیم متهم کرد و گفت:<blockquote>«وقت آن رسیده که لندن قاطعیت نشان دهد و سپاه را رسماً در لیست تروریستی بگذارد.»</blockquote>او فعالیت‌های سپاه در اروپا را تهدیدی جدی برای امنیت دانست.
== فقدان پاسخگویی و مصونیت مقامات ==
قطعنامه تأکید دارد که یکی از دلایل اساسی ادامه نقض حقوق بشر در ایران، «نبود پاسخگویی مقامات» و گسترش مصونیت‌ آن‌هاست.  


بارونس آلتمن نیز این خواست را «حیاتی» توصیف کرد و افزود که مقاومت ایران «شایسته حمایت عملی» است.<ref name=":0" />
این مصونیت سیستماتیک – به گفته قطعنامه – زمینه‌ساز تکرار جنایت‌ها و سرکوب است.  
== شجاعت مقاومت و نقش زنان ==
یکی از جنبه‌های این کنفرانس، ستایش از مقاومت زنان و زندانیان سیاسی ایران بود.


قطعنامه همچنین بر اهمیت پیگرد قانونی سردمداران مرتبط با نقض حقوق بشر، از جمله موارد سرکوب معترضان و موارد تاریخی، تأکید می‌کند.<ref name=":1" />


== توجه به اقلیت‌های مذهبی ==
یکی از بخش‌های قابل توجه قطعنامه، محکومیت آزار اقلیت‌های مذهبی در ایران است. قطعنامه به «تأثیر تجمعی» سرکوب طولانی‌مدت اقلیت‌هایی مانند بهائی‌ها، مسیحیان، صوفیان، اهل سنت، یارسانی‌ها و زرتشتی‌ها اشاره می‌کند.


اندی مک‌دونالد گفت:<blockquote>«این شگفت‌انگیزترین جلوه انسانیت است که انسان‌هایی برای باورهای خود پای چوبه دار می‌روند.»</blockquote>لرد کارلایل زنان ایران را «ستون فقرات جامعه» توصیف کرد و بارونس ردفرن تأکید نمود که مقاومت سازمان‌یافته به رهبری زنان سرچشمه امید است.
در این قطعنامه، به تلاش‌های مقامات دولتی برای بازداشت‌های خودسرانه، محاکمه‌های ناعادلانه و محرومیت از حقوق اساسی اقلیت‌های مذهبی اشاره شده است.<ref>[https://www.bic.org/news/united-nations-resolution-condemns-cumulative-impact-bahai-persecution-and-condemns-irans-human-rights-record?utm_source=chatgpt.com United Nations resolution condemns “cumulative” impact of Bahá’í persecution and condemns Iran’s human rights record]</ref>  


استیو مک‌کیب نیز یادآور شد:<blockquote>
== ارجاع به گزارشگر ویژه و نهادهای حقوق بشری ==
پیش از این قطعنامه، شورای حقوق بشر سازمان ملل در جلسه ۵۸ام خود گزارش مربوط به وضعیت حقوق بشر در ایران را تصویب کرده بود. در این گزارش، به نقض مستمر حقوق بشر در ایران عبور از محدودیت‌های قانونی، خشونت دولتی و محدودیت فعالیت مدنی اشاره شده است.


«هرچه رژیم خشن‌تر شود، مقاومت قوی‌تر می‌گردد. سقوط این رژیم از درون و به‌دست مردم ایران رقم خواهد خورد.»<ref name=":1">[https://news.mojahedin.org/i/%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D9%84%D8%B3-%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%86%D9%81%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%B3-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE%DA%AF%D9%88%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D9%82%D9%81-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85%D9%87%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 پارلمان انگلستان – مجلس اعیان، کنفرانس ضرورت پاسخگویی بین‌المللی برای توقف اعدامها در ایران]</ref></blockquote>
قطعنامه نیز به چنین گزارش‌هایی و توصیه‌های گزارشگر ویژه تأکید دارد، و خواستار دسترسی کامل و نامحدود به مأموران حقیقت‌یاب بین‌المللی است.  


== درخواست برای اقدام فوری و پاسخگویی بین‌المللی ==
اتحادیه اروپا نیز در بیانیه‌ای رسمی در مجمع عمومی تأکید کرده است که نگران «نرخ نگران‌کننده اعدام‌ها» در ایران است و خواستار دسترسی فوری گزارشگر ویژه و مأموران بین‌المللی به کشور است.<ref>[https://www.eeas.europa.eu/delegations/un-new-york/eu-statement-%E2%80%93-un-general-assembly-3rd-committee-interactive-dialogue-human-rights-iran-0_en?utm_source=chatgpt.com EU Statement – UN General Assembly 3rd Committee: Interactive dialogue on human rights in Iran]</ref>
در پایان، شرکت‌کنندگان از دولت بریتانیا و جامعه جهانی خواستند تا سیاستی قاطعانه علیه رژیم ایران اتخاذ کنند.


بارونس اولون و جیم شانون خواستار ارجاع پرونده قتل‌عام ۱۹۸۸ و دیگر جنایات رژیم به شورای امنیت سازمان ملل شدند.
== واکنش‌ها و پیامدهای سیاسی ==
مریم رجوی، رئیس‌جمهور برگزیده [[شورای ملی مقاومت ایران]] با استقبال از این قطعنامه گفت: <blockquote>پس از تأکید قطعنامه بر قتل‌عام ۶۷ و اعدام‌های فزاینده امروز و با توجه به ادامه جنایت علیه بشریت در ۳دهه گذشته و در قیام‌های مردم، پرونده جنایت‌های رژیم باید فوراً به شورای امنیت ملل متحد ارجاع شود و سردمداران رژیم در برابر عدالت قرار گیرند.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%AA%D8%B5%D9%88%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D9%82%D8%B7%D8%B9%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A2%D8%AE%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1-%D9%86%D9%82%D8%B6-%D9%88%D8%AE%DB%8C%D9%85-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82-%D8%A8%D8%B4%D8%B1-%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87-%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C-%D9%85%D9%84%D9%84--%D9%85%D8%AA تصویب هفتادودومین قطعنامه محکومیت رژیم آخوندی به‌خاطر نقض وخیم حقوق‌بشر در کمیته سوم مجمع عمومی ملل متحد]</ref> </blockquote>مای ساتو، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، پس از تصویب قطعنامه کمیته سوم مجمع عمومی علیه جمهوری اسلامی، نگرانی‌های خود را درباره ابعاد گسترده نقض حقوق بشر در ایران مورد تأکید قرار داد. او با استقبال از محکومیت «استفاده نگران‌کننده و فزاینده از مجازات اعدام»، اعلام کرد که بیش از ۱۲۰۰ مورد اعدام در ده ماه نخست سال ۲۰۲۵ در ایران ثبت شده است؛ رقمی که به‌گفته او بیانگر شدت‌یافتن رویکرد سرکوبگرانه حکومت است.


لرد همیلتون با خوش‌بینی گفت:<blockquote>«روزهای این رژیم به شمارش افتاده است.»
او همچنین گنجاندن موضوع سرکوب فرامرزی در متن قطعنامه را «اقدامی حائز اهمیت اساسی» توصیف کرد و افزود که این اقدام نشان‌دهنده توجه جامعه بین‌المللی به دامنه رو‌به‌گسترش نقض حقوق بشر از سوی جمهوری اسلامی فراتر از مرزهای کشور است. <ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%82%D8%A8%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%AA%D9%88-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A2%D8%AE%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%85%DB%8C%D8%AA%D9%87-%D8%B3%D9%88%D9%85-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%B9%D9%85%D9%88%D9%85%DB%8C استقبال مای ساتو از محکومیت رژیم آخوندی در کمیته سوم مجمع عمومی]</ref>


و بارونس ردفرن نتیجه‌گیری کرد که حمایت از مردم ایران «نه تنها وظیفه‌ای اخلاقی بلکه ضرورتی برای صلح و امنیت جهانی است».<ref name=":1" /></blockquote>
== تحلیل بین‌المللی و اهمیت راهبردی ==
این قطعنامه نمادی از نگرانی عمیق جامعه بین‌المللی در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران است، به‌ویژه در مواردی که حقوق شهروندان، اقلیت‌ها و معترضان نقض می‌شود. تصویب آن با حضور مقاماتی مانند گزارشگر ویژه و تأکید بر تعیین مسئولیت جنایات تاریخی، پیام روشنی به مقامات ایرانی ارسال می‌کند.


== جمع‌بندی ==
هم‌زمان، با توجه به این که قطعنامه مجمع عمومی الزام حقوقی الزام‌آور (مثل قطعنامه شورای امنیت) ندارد، تأثیر آن بسته به فشارهای بعدی سیاسی و دیپلماتیک خواهد بود — به‌ویژه در صورتی که کشورهای ذی‌نفوذ به پیگیری پرونده در قالب شورای امنیت یا سایر سازوکارهای حقوقی بین‌المللی ادامه دهند.
پیام اصلی این کنفرانس، ضرورت پاسخگویی بین‌المللی، پایان دادن به سیاست مماشات و شناسایی آلترناتیو دموکراتیک مقاومت ایران بود. از دیدگاه حاضران، این مسیر نه‌تنها به رهایی مردم ایران، بلکه به امنیت و ثبات جهانی نیز یاری خواهد رساند.


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۲ نوامبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۲:۵۳

هفتادودومین قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل

درباره نقض حقوق بشر در ایران

قطعنامه A/C.3/79/L.35،

قطعنامه محکومیت نقض وخیم حقوق بشر در ایران

عاملان کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل، کشورهای عضو سازمان ملل، گزارشگر ویژه حقوق بشر در امور ایران
مکان نیویورک، سازمان ملل متحد
زمان ۱۹ نوامبر ۲۰۲۵ / ۲۹ آبان ۱۴۰۴
نتیجه محکومیت نقض سیستماتیک حقوق بشر در ایران، درخواست توقف اعدام‌ها، مطالبه پاسخگویی مقامات جمهوری اسلامی، تأکید بر دسترسی گزارشگران و مأموریت‌های حقیقت‌یاب، اشاره به اعدام‌های معترضان و اقلیت‌ها، و برجسته‌سازی آزار اقلیت‌های مذهبی در ایران

هفتاد‌ودومین قطعنامه سازمان ملل متحد، قطعنامه‌ای است که در تاریخ ۱۹ نوامبر ۲۰۲۵ / ۲۹ آبان ۱۴۰۴ با ۷۹ رأی موافق، ۲۸ رأی مخالف و ۶۳ رأی ممتنع در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل متحدتصویب شد. این قطعنامه نقض «وخیم و سیستماتیک» حقوق بشر در جمهوری اسلامی را محکوم می‌کند، به‌ویژه افزایش چشمگیر اعدام‌ها از جمله اعدام زنان، افراد زیر سن قانونی و معترضان سیاسی. در آن به اعدام‌های فراقانونی، ناپدیدسازی اجباری، تحریک رسانه‌ای علیه اقلیت‌ها و معترضان، و تخریب شواهد جنایت‌ها اشاره شده است. این قطعنامه برای نخستین بار، ناپدیدسازی، اعدام‌ها و از بین بردن شواهد قتل‌عام ۱۳۶۷ را محکوم می‌کند. قطعنامه هم‌چنین نسبت به مصونیت مقامات حاکمیت هشدار داده و خواستار پاسخگویی آن‌هاست. قطعنامه توجه بین‌المللی به وضعیت مدرن و تاریخی نقض حقوق بشر در ایران را افزایش داده است، از جمله توجه به آزار اقلیت‌های مذهبی مانند بهائی‌ها.

مریم رجوی با استقبال از قطعنامه خواستار ارجاع پرونده این رژیم به شورای امنیت ملل متحد قرارگرفتن سردمداران آن در برابر عدالت شد.

مای ساتو، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، پس از تصویب قطعنامه کمیته سوم مجمع عمومی علیه جمهوری اسلامی، نگرانی‌های خود را درباره ابعاد گسترده نقض حقوق بشر در ایران مورد تأکید قرار داد. او نیز با استقبال از محکومیت «استفاده نگران‌کننده و فزاینده از مجازات اعدام»، اعلام کرد که بیش از ۱۲۰۰ مورد اعدام در ده ماه نخست سال ۲۰۲۵ در ایران ثبت شده است؛ رقمی که به‌گفته او بیانگر شدت‌یافتن رویکرد سرکوبگرانه حکومت است.

پیش‌زمینه و تصویب قطعنامه

روز ۱۹ نوامبر ۲۰۲۵، در کمیته سوم (اجتماعی – فرهنگی) مجمع عمومی سازمان ملل، قطعنامه‌ای با عنوان «وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران» تصویب شد. این قطعنامه با ۷۹ رأی موافق، ۲ قرائت منفی و ۶۳ رأی ممتنع به تصویب رسید.

این قطعنامه هفتاد‌ودومین قطع‌نامه سازمان ملل در محکومیت نقض حقوق بشر در ایران به حساب می‌آید.[۱]

محتوای اصلی قطعنامه

این قطعنامه در درجه اول به افزایش «نگران‌کننده» اعدام‌ها در ایران اعتراض می‌کند، خصوصاً استفاده از حکم اعدام به‌عنوان ابزاری برای سرکوب سیاسی و خاموش کردن صدای معترضان.

در متن قطعنامه به اعدام زنان، افراد زیر سن قانونی و معترضان مرتبط با تظاهرات سپتامبر ۲۰۲۲ توجه ویژه شده است.

همچنین در آن برای نخستین بار مسائلی مانند ناپدیدسازی اجباری، اعدام‌های فراقانونی و از بین بردن شواهد قتل‌عام ۱۳۶۷ محکوم شده است.

یکی دیگر از بندهای مهم، نگرانی نسبت به تحریک رسانه‌ای دولتی است که قطعنامه آن را به «تب و تاب خصومت و خشونت» مرتبط با اعدام‌های جمعی دهه ۱۳۶۰ دانسته است.

تصریح شده که این گونه تحریک‌های رسانه‌ای می‌تواند با «جنایات جمعی و خودسرانه» سال ۱۹۸۸ ارتباط داشته باشد.[۲] [۱]

فقدان پاسخگویی و مصونیت مقامات

قطعنامه تأکید دارد که یکی از دلایل اساسی ادامه نقض حقوق بشر در ایران، «نبود پاسخگویی مقامات» و گسترش مصونیت‌ آن‌هاست.

این مصونیت سیستماتیک – به گفته قطعنامه – زمینه‌ساز تکرار جنایت‌ها و سرکوب است.

قطعنامه همچنین بر اهمیت پیگرد قانونی سردمداران مرتبط با نقض حقوق بشر، از جمله موارد سرکوب معترضان و موارد تاریخی، تأکید می‌کند.[۲]

توجه به اقلیت‌های مذهبی

یکی از بخش‌های قابل توجه قطعنامه، محکومیت آزار اقلیت‌های مذهبی در ایران است. قطعنامه به «تأثیر تجمعی» سرکوب طولانی‌مدت اقلیت‌هایی مانند بهائی‌ها، مسیحیان، صوفیان، اهل سنت، یارسانی‌ها و زرتشتی‌ها اشاره می‌کند.

در این قطعنامه، به تلاش‌های مقامات دولتی برای بازداشت‌های خودسرانه، محاکمه‌های ناعادلانه و محرومیت از حقوق اساسی اقلیت‌های مذهبی اشاره شده است.[۳]

ارجاع به گزارشگر ویژه و نهادهای حقوق بشری

پیش از این قطعنامه، شورای حقوق بشر سازمان ملل در جلسه ۵۸ام خود گزارش مربوط به وضعیت حقوق بشر در ایران را تصویب کرده بود. در این گزارش، به نقض مستمر حقوق بشر در ایران عبور از محدودیت‌های قانونی، خشونت دولتی و محدودیت فعالیت مدنی اشاره شده است.

قطعنامه نیز به چنین گزارش‌هایی و توصیه‌های گزارشگر ویژه تأکید دارد، و خواستار دسترسی کامل و نامحدود به مأموران حقیقت‌یاب بین‌المللی است.

اتحادیه اروپا نیز در بیانیه‌ای رسمی در مجمع عمومی تأکید کرده است که نگران «نرخ نگران‌کننده اعدام‌ها» در ایران است و خواستار دسترسی فوری گزارشگر ویژه و مأموران بین‌المللی به کشور است.[۴]

واکنش‌ها و پیامدهای سیاسی

مریم رجوی، رئیس‌جمهور برگزیده شورای ملی مقاومت ایران با استقبال از این قطعنامه گفت:

پس از تأکید قطعنامه بر قتل‌عام ۶۷ و اعدام‌های فزاینده امروز و با توجه به ادامه جنایت علیه بشریت در ۳دهه گذشته و در قیام‌های مردم، پرونده جنایت‌های رژیم باید فوراً به شورای امنیت ملل متحد ارجاع شود و سردمداران رژیم در برابر عدالت قرار گیرند.[۵]

مای ساتو، گزارشگر ویژه وضعیت حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، پس از تصویب قطعنامه کمیته سوم مجمع عمومی علیه جمهوری اسلامی، نگرانی‌های خود را درباره ابعاد گسترده نقض حقوق بشر در ایران مورد تأکید قرار داد. او با استقبال از محکومیت «استفاده نگران‌کننده و فزاینده از مجازات اعدام»، اعلام کرد که بیش از ۱۲۰۰ مورد اعدام در ده ماه نخست سال ۲۰۲۵ در ایران ثبت شده است؛ رقمی که به‌گفته او بیانگر شدت‌یافتن رویکرد سرکوبگرانه حکومت است.

او همچنین گنجاندن موضوع سرکوب فرامرزی در متن قطعنامه را «اقدامی حائز اهمیت اساسی» توصیف کرد و افزود که این اقدام نشان‌دهنده توجه جامعه بین‌المللی به دامنه رو‌به‌گسترش نقض حقوق بشر از سوی جمهوری اسلامی فراتر از مرزهای کشور است. [۶]

تحلیل بین‌المللی و اهمیت راهبردی

این قطعنامه نمادی از نگرانی عمیق جامعه بین‌المللی در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران است، به‌ویژه در مواردی که حقوق شهروندان، اقلیت‌ها و معترضان نقض می‌شود. تصویب آن با حضور مقاماتی مانند گزارشگر ویژه و تأکید بر تعیین مسئولیت جنایات تاریخی، پیام روشنی به مقامات ایرانی ارسال می‌کند.

هم‌زمان، با توجه به این که قطعنامه مجمع عمومی الزام حقوقی الزام‌آور (مثل قطعنامه شورای امنیت) ندارد، تأثیر آن بسته به فشارهای بعدی سیاسی و دیپلماتیک خواهد بود — به‌ویژه در صورتی که کشورهای ذی‌نفوذ به پیگیری پرونده در قالب شورای امنیت یا سایر سازوکارهای حقوقی بین‌المللی ادامه دهند.

منابع