ماهان ایر

ماهان ایر

آغاز فعالیت	۱۳۷۱
پایگاه‌های عملیاتی	تهران - سوریه - عراق
شمار ناوگان	۳۷ فروند
مقصدها	۵۲ مقصد
شعار شرکت	The Spirit of Excellence
شرکت مادر	سپاه پاسداران - مؤسسه پوششی مولی الموحدین
دفتر مرکزی	تهران - ایران
افراد کلیدی	حمید عرب نژاد
کارکنان	۳۳۰۰ نفر

ماهان ایر یا هواپیمایی ماهان نام یک شرکت هواپیمایی خصوصی است که سهامداران اصلی آن فرماندهان سپاه پاسداران و مؤسسه‌ی مولی الموحدین است. شرکت هواپیمایی ماهان ایر در سال ۱۳۷۱ تأسیس شد و در ابتدا تنها از تهران به کرمان پرواز داشت و سپس رفته رفته پروازهای خارجی را نیز به آن افزود که طبق گزارش‌های مختلف و با تسلط سپاه پاسداران روی آن عمدتا در نقل و انتقال نیرو و سلاح از ایران به دمشق برای شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی مورد استفاده قرار گرفت. این شرکت اگر ‌چه تحت عنوان یک مؤسسه خصوصی شروع به کار کرده و ثبت شده است، اما تمام شواهد دال بر ارتباطات گسترده آن با بالاترین مقامات حکومتی از روزهای نخست شروع کار و استفاده گسترده از امکانات حکومتی در بالاترین سطوح در راه‌اندازی و گسترش آن است. شرکت هواپیمایی ماهان ایر در سال ۲۰۱۱ به خاطر خدماتی که به سپاه پاسداران در جابجایی سلاح و مهمات برای گروه‌های تروریستی در خاورمیانه ارائه می‌کرد مورد تحریم آمریکا قرار گرفت. همچنین ماهان ایر از سال ۲۰۱۹ با ممنوعیت پرواز به آلمان و فرانسه مواجه است. شرکت هواپیمایی ماهان ایر، در جریان شیوع بیماری کرونا در ایران متهم اصلی انتشار این ویروس است. با وجود شیوع بیماری کرونا در چین، این شرکت به دلایل نامشخصی که برخی آن را مقاصد مالی سپاه پاسداران می‌دانند، پروازهای خود به چین را قطع نکرد.

تأسیس و عملکرد ماهان ایر

۱۰۰ درصد سهام خط هوایی ماهان‌ ایر متعلق به مؤسسه مولی الموحدین است. مؤسسه‌ی مولی الموحدین در سال ۱۳۶۶ در کرمان تحت عنوان یک مؤسسه‌ی خیریه آغاز به کار کرد. این مرکز به سرعت به یک شرکت تجاری با ده‌ها کارخانه و شرکت تبدیل شد. مرکز تأسیس شرکت ماهان‌ ایر، شهر کرمان است. اسم شرکت ماهان‌ ایر ، برگرفته شده از شهر کوچکی به‌ نام ماهان است که در ۳۵کیلومتری کرمان قرار دارد. این نام توسط توسط عطاالله مهاجرانی وزیر ارشاد محمد خاتمی برای آن انتخاب شده است.

از نظر زمانی، شرکت ماهان‌ایر اندکی بعد از شکل‌گیری نیروی قدس به‌عنوان ارگان خارج کشوری سپاه پاسداران، تأسیس شده است.

بخش اعظم نفرات اصلی و تعیین‌کننده شرکت ماهان‌ ایر از اعضای سپاه پاسداران و مشخصاً از فرماندهان نیروی قدس به فرماندهی قاسم سلیمانی و پس از مرگ وی، جانشین او هستند. از جمله مسئولان این شرکت حمید عرب نژاد خانوکی است. او متولد زرند کرمان است. وی مدیر عامل ماهانایر و از دوستان بسیار نزدیک قاسم سلیمانی بود.

همچنین سرتیپ پاسدار حمید اصلانی که در ابتدا در گروه‌های ضربت سپاه پاسداران بود، متعاقباً به معاونت منابع انسانی سپاه پاسداران منصوب گردید. او هم‌زمان، معاونت نیروی انسانی خط هوایی ماهان‌ایر را نیز به‌عهده داشت و در حال حاضر مشاور حمید عرب نژاد، مدیر عامل ماهان‌ایر است.

حمید عسکری که تهیه غذا و کیترینگ خط هوایی ماهان‌ ایر در شرکتی به‌نام آرمان را به‌عهده‌ دارد، از فرماندهان لشکر۴۱ « ثارالله»، از نفرات نزدیک به قاسم سلیمانی بود.

کرونولوژی شرکت ماهان‌ایر

آن‌گونه که در سایت هواپیمایی ماهان آمده است کرونولوژی خود را از بدو تاسیس این گونه نوشته است:

سال ۱۳۷۱:

هواپیمای ماهان ایر

هواپیمایی ماهان به عنوان اولین شرکت هواپیمایی خصوصی فعالیت خود را آغاز نمود.

سال ۱۳۷۲:

آغاز فعالیت جدی در عرصه کشور با برقراری پروازهای منظم تهران-کرمان. تعداد کارکنان به 100 نفر افزایش یافت

سال ۱۳۷۵:

در این سال تعداد مسافرین حمل شده از ابتدای عملیات به یک میلیون نفر رسید

سال ۱۳۷۶:

فعالیتهای پروازی باری با دو فروند هواپیمای ایلوشین آغاز گردید

سال ۱۳۷۷:

پروازهای برنامه ای دو بار در هفته ازتهران به دوبی آغاز گردید. در سالهای اخیر دوبی به یکی از مهمترین مسیرهای بین المللی ماهان تبدیل شده است

سال ۱۳۷۸:

اولین هواپیمای ایرباس مدل 300 به ناوگان هواپیمایی ماهان ملحق گردید

سال ۱۳۷۹:

عضویت در سازمان بین المللیIATA . شروع پروازهای برنامه ای از تهران به مقصد بانکوک

سال ۱۳۸۰:

ورود ایرباسهای مدل 310 و تقویت ناوگان و بالا رفتن توان شرکت جهت انجام پروازهای دوربرد به مسیرهای خاوردور

سال ۱۳۸۱:

افزایش مقاصد جدید پروازی همچون دوسلدورف در آلمان، کلمبو در سری لانکا و دهلی در هند به شبکه پروازی ماهان

سال ۱۳۸۲:

دهمین سالگرد فعالیت هواپیمایی ماهان در عرصه کشور و حمل بیش از 5 میلیون مسافر در طول ده سال فعالیت مستمر

سال ۱۳۸۳:

مسیر بیرمنگام در انگلستان به عنوان دومین مقصد اروپایی هواپیمایی ماهان راه اندازی گردید

سال ۱۳۸۴:

ورود 4 فروند ایرباس مدل 320 به ناوگان ماهان و تبدیل شدن ماهان به تنها شرکت هواپیمایی دارنده ناوگان مدرن در کشور

سال ۱۳۸۵:

شروع پروازهای ماهان به مقاصد منچستر انگلستان و لاهور در پاکستان

سال ۱۳۸۶:

افزایش تعداد پروازهای دوبی به دو بار در روز و روزانه شدن پروازها به بانکوک. پیوستن 3 فروند هواپیمای مدرن بوئینگ 400-747 به ناوگان به عنوان بزرگترین هواپیمای مسافری جهان با ظرفی 436 مسافر

سال ۱۳۸۷:

برگزاری جشن شانزدهمین سال تأسیس هواپیمایی ماهان. برقراری پروازهای برنامه ای به شهر استانبول

سال ۱۳۸۸:

پروازهای تهران-دوبی به سه پرواز روزانه افزایش یافت و مسیر مشهد به بانکوک در شهریور ماه این سال عملیاتی گردید.

باشگاه مسافرین کثیرالسفر هواپیمایی ماهان به نام Mahan & Miles راه اندازی شد. و تعداد کارکنان ماهان از مرز 3000 نفرگذشت. پنج فروند هواپیمای مدرن ایرباس A300-600 به ناوگان پیوست.

سال ۱۳۸۹:

افتتاح پرواز مستقیم از تهران به آلماتی در قزاقستان

سال ۱۳۹۰:

پروازهای مستقیم بین تهران و شانگهای و همچنین اصفهان به استانبول آغاز گردید. تعداد مسافرین حمل شده ماهان در این سال به 4.8 میلیون مسافر رسید.

سال ۱۳۹۱:

افزایش تعداد ناوگان به 45 هواپیما. افزایش پروازها به اربیل و آنکارا. هواپیمایی ماهان در این سال، شاهد رشد 5% تعداد مسافرانش نسبت به سال گذشته می باشد. رشد 14% در تناوب پروازها نیز از جمله پیشرفت های ماهان در سال 91 است.

سال ۱۳۹۲:

شروع پروازهای ماهان به کویت از طریق تهران و شیراز. پروازهای تهران-گوانجو به سه پرواز در هفته افزایش یافت.

سال ۱۳۹۳:

شروع پروازهای ماهان به ایروان، پکن و مونیخ. افزایش تعداد ناوگان به 58 فروند هواپیما، افزایش پروازها به شانگهای به پنج پرواز در هفته، شروع پروازها به آتن، راه اندازی پرواز به مناطق محروم.

سال ۱۳۹۴:

اضافه نمودن 9 فروند هواپیما به ناوگان هواپیمایی ماهان- برنامه ریزی 6 مسیر پروازی بین المللی (بحرین، مسکو، سنت پطرزبورگ، آتن، میلان، سوچی)

سال ۱۳۹۵:

شروع پروازهای ماهان به کیف، کپنهاگ، پاریس، مسکو ؛ افزایش پروازها در مسیرهای خاور دور، را ه اندازی سیستم دریافت کارت پرواز اینترنتی از طریق سایت ماهان.

سال ۱۳۹۶:

• دریافت آنلاین کارت پروازهای بین المللی از مبدا فرودگاه خمینی
• دریافت آنلاین کارت پروازهای بین المللی از مبدا فرودگاه خمینی
• برقراری پرواز مستقیم به بارسلون اسپانیا
• برقراری پرواز مستقیم به لاهور پاکستان
• برقراری پرواز مستقیم به باکو
• اعلام آنی آغاز سوار شدن به هواپیما همراه با شماره درب خروج از طریق پیامک در جهت ایجاد فرودگاه های آرام و ساکت
• راه اندازی سیستم نظرسنجی الکترونیکی
• اخذ گواهینامه IOSA

سال ۱۳۹۷:

• برقراری پرواز مجدد تهران- اربیل
• اخذ گواهینامه IOSA
• افزایش پرواز تهران-استانبول به بیست پرواز در هفته
• افزایش پرواز مسیر تهران-میلان- تهران به سه پرواز در هفته
• از سرگیری پرواز تهران-یاسوج با دو پرواز در هفته
• از سرگیری پرواز روزانه تهران-قشم-تهران
• برقراری پرواز روزانه مشهد-قشم
• از سرگیری پرواز تهران-آلماتی

نقش ماهان‌ایر در تروریسم جمهوری اسلامی

این شرکت اگر ‌چه تحت عنوان یک مؤسسه خصوصی شروع به کار کرده و ثبت شده است، اما تمام شواهد دال بر ارتباطات گسترده آن با بالاترین مقامات حکومتی از روزهای نخست شروع کار و استفاده گسترده از امکانات حکومتی در بالاترین سطوح در راه‌اندازی و گسترش آن است.

حمل و نقل تجهیزات با ماهان ایر

ترددات به سوریه

از سال ۲۰۱۱ و اوج‌گیری قیام مردم سوریه علیه بشار اسد و افزایش حضور جمهوری اسلامی در این کشور، ماهان‌ایر عملاً در خدمت نیروی قدس برای منتقل کردن پرسنل و شبه‌نظامیان خارجی به سوریه و همین‌طور تجهیزات برای دولت سوریه و حزب‌الله لبنان قرار گرفت. تردد فرماندهان سپاه و نیروی قدس به دمشق با این پروازها صورت می‌گیرد.

ماهان‌ایر پروازهای متعدد روزانه از تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و آبادان به دمشق دارد. این پروازها که از آسمان عراق عبور می‌کند حامل سلاح، تجهیزات و نیروی نظامی برای جنگ در سوریه است.

این شرکت، نیروهای سپاه پاسداران و شبه‌نظامیان خارجی از جمله از اتباع افغانستان را که توسط سپاه پاسداران برای اعزام به سوریه به خدمت گرفته شده‌اند را در دسته‌های ۲۰۰نفره به فرودگاه دمشق منتقل کرده است.

گروه‌های شبه‌نظامی عراقی وابسته به نیروی قدس با اتوبوس از طریق بصره به آبادان فرستاده شده و از آنجا با هواپیماهای ماهان‌ایر به دمشق منتقل می‌شوند تا در جنگ سوریه علیه ارتش آزاد و مردم سوریه شرکت کنند و مانع سقوط بشار اسد شوند.

تصاویر منتشر شده در سایت‌های نزدیک به سپاه پاسداران نشان می‌دهد نیروهای این نهاد توسط هواپیماهای تجاری در میان شهرهای سوریه جابه‌جا می‌شوند. به گزارش العربیه سایت «گزارش جنگ در سوریه و عراق» که اخبار دخالت نظامی رژیم ایران در سوریه و عراق را بررسی می‌کند، با انتشار عکسی در این رابطه می‌نویسد روز دوشنبه سوم تیر ۱۳۹۶ اعضای سپاه پاسداران با هواپیما از فرودگاه بین‌المللی دمشق پرواز کرده و در فرودگاه بین‌المللی حلب واقع در حومه شرقی این شهر، فرود آمده‌اند.

بنابراین گزارش، نقل و انتقال شبه‌نظامیان وابسته به جمهوری اسلامی و اعضای سپاه پاسداران از دمشق به حلب در سال‌های اخیر عموماً با پروازهای شبانه انجام‌ می‌شود. دلیل این اقدام تلاش برای دور شدن از جاده خطرناک زمینی خناصر-اثریه در شرق حماه است که دو سال پیش حسین همدانی، فرمانده وقت نیروهای سپاه پاسداران در سوریه در آن مسیر کشته شد.

جمهوری اسلامی از ماه دسامبر ۲۰۱۷، ارسال شبه‌نظامیان عراقی و افغانی وابسته به سپاه پاسداران و اسلحه با هواپیماهای تجاری را جهت کمک‌رسانی به نیروهای سپاه پاسداران و بسیج و نیز ارتش رژیم اسد و شبه‌نظامیان در سوریه افزایش داد.

نیروهای عراقی که نقشی عمده در عملیات محاصره حلب ایفا کردند، غالباً به وسیلة هواپیماهای ماهان ایر به دمشق و سپس از آنجا به نقاط مختلف درگیری منتقل می‌شوند.

قاسم سلیمانی از طریق عوامل جمهوری اسلامی در عراق، مشخصاً هادی العامری، فرمانده نیروی بدر سپاه پاسداران، ترتیبات پرواز هواپیماهای شرکت هوایی ماهان بر فراز حریم هوایی عراق و منتقل کردن نفر و تجهیزات برای دولت سوریه را داد.

مجاهدین خلق معتقدند جمهوری اسلامی با فرستادن هادی عامری سرهنگ رسمی سپاه پاسداران به ریاست یک وزارت‌خانه عراقی ترددات خود از تهران تا سوریه را از نظر امنیتی به‌طور کامل تضمین کرده است.

ماهان‌ایر پروازهای متعدد روزانه از تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و آبادان به دمشق دارد. این پروازها که از فضای عراق عبور می‌کنند حامل سلاح، تجهیزات و پاسدار برای جنگ در سوریه هستند.

انتقال اجساد شبه نظامیان مدافع اسد از سوریه

فرودگاه‌های چراغ خاموش پاسداران

سپاه پاسداران اضافه بر ماهان‌ایر و فرودگاه‌های رسمی کشور از یک مجموعه فرودگاه‌های اختصاصی سپاه که در اصطلاح به آنها فرودگاه‌های چراغ خاموش گفته میٰ‌شود نیز استفاده می‌کند. یکی از مهمٰ‌ترین فرودگاهٰ‌های چراغٰ‌خاموش سپاه، فرودگاه پیام کرج است که ظاهراً یک فرودگاه تبادلات پستی دولتی است اما در واقع بزرگترین فرودگاه خصوصی پاسداران محسوب می‌گردد که پروازهای مخفی ماهان ایر از آن جا صورت می‌گیرد.

واحد ۱۹۰ نیروی تروریستی قدس

واحد ۱۹۰ که یک واحد از نیروهای تروریستی قدس است، از پروازهای مسافربری و نظامی بین ایران و سوریه که از عراق رد می‌شوند، جهت قاچاق هزاران تن اسلحه برای رژیم بشار اسد و سازمان حزب‌الله لبنان استفاده می‌کند. شرکت‌های هواپیمایی ایرانی از جمله هما، ماهان، کاسپین و معراج در قاچاق اسلحه دائماً دخالت دارند. به‌عنوان مثال، طی ماه‌های آوریل تا مه سال ۲۰۱۳، موشک‌های فاتح ۱۱۰ از طریق این محور هوایی برای تروریست‌های حزب‌الله ارسال شد.

نیروی قدس از خطوط پروازهای مسافربری و باربری شرکت‌های هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران که از ترکیه عبور می‌کنند نیز جهت قاچاق اسلحه و تجهیزات برای حزب‌الله بهره می‌برد. سلاح‌ها و تجهیزاتی که به‌وسیله هواپیما از تهران به فرودگاه بین‌المللی سوریه حمل شده است، توسط واحد ۱۹۰ نیروی قدس از طریق پروازهای مسافربری از دمشق به خارطوم قاچاق می‌شود. بخشی از اسلحه و تجهیزات مختص تشکیلات و سازمانهای تروریستی فلسطینی در نوار غزه و بخشی از آن به دولت شمال سودان اختصاص دارد.

افشاگری کاربر هلندی در مورد ماهان‌ایر

یک کاربر هلندی توئیتر به اسم Gerjon که خود را ملتزم به ردیابی هواپیماها معرفی کرده است تحقیقات و و مطالعاتی در ایران رابطه انجام داده است. او دانشجوی فوق‌لیسانس ژئوفیزیک است و پروازهای ماهان به سوریه را از طریق وبسایت «فلایت رادار ۲۴» رصد می‎کند. طبق بررسی‌های این کاربر هلندی آمار پروازهای ماهان ایر از ماه مه ۲۰۱۹ کاهش چشمگیری داشته است. این موضوع ظاهرا ناشی از تحریم‌ این خط هواپیمایی بوده است.

تحریم ماهان‌ ایر

فاکس نیوز در گزارشی آورد:

بر طبق گزارش شورای ملی مقاومت ایران از سال 2017، «ماهان ایر» شامل 62 هواپیمای مسافربری و پرواز تجاری به 41 مقصد در 24 کشور در سه قاره است. مهمترین مقصد شامل پاریس، میلان و مونیخ در اروپا و دیگر مناطق در آسیا و آفریقا است. یعنی جایی که شرکتهای خط مقدم برای دور زدن تحریم ها ایجاد شده‌اند.

سونا صمصامی نماینده شورای ملی مقاومت ایران در واشینگتن دی سی، به فاکس‌ نیوز گفت:

«ماهان ایر نیروها، تدارکات و اسلحه برای سپاه پاسداران و حزب‌الله را بین ایران، سوریه و لبنان حمل می‌کند. این شرکت هواپیمایی در شش سال گذشته در طول جنگ در سوریه، برای چنین حملاتی نقش مهمی ایفا کرده است.»

به گزارش فاکس نیوز، امانوئل اتولنچی، متخصص تحریم‌های جمهوری اسلامی و بخش حمل و نقل آن، با اشاره به رابطه قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس با حمید عرب‌نژاد خانوکی رئیس شرکت ماهان، خواستار تحریم یا جریمه فرودگاه های محل پرواز هواپیماهای ماهان ایر به مقصد سوریه، شرکت هایی که برای ماهان‌ایر سوخت تهیه می‌کنند و هم‌چنین بانک‌هایی در اروپا که انجام معاملات ماهان‌ ایر را عملی می‌کنند، گردید.

استفاده از ماهان ایر در خط ایران و سوریه

ماهان‌ایر، پس از شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی یا ایران‌ ایر بزرگترین شرکت هواپیمایی ایران است که بین تهران و پاریس، چهار پرواز در هفته داشته و یکی از شرکت‌های ایرانی است که پس از اعمال تحریم‌ها از سوی آمریکا، در فهرست تحریمی‌ها قرار گرفته است.

اولین بار آمریکا در سال ۲۰۱۱ شرکت ماهان ایر را به اتهام ارائه خدمات به سپاه قدس وابسته به سپاه پاسداران و انتقال نیرو و سلاح به لبنان و سوریه در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار داد.

تحریم ماهان‌ایر یک روز پس از لو رفتن یک عملیات تروریستی پاسداران انجام شد. وزارت خزانه‌داری آمریکا ماهان ایر را در ماه اکتبر ۲۰۱۱ تحریم کرد. این تحریم یک روز پس از آن بود که دولت باراک اوباما نیروی قدس سپاه را به تلاش برای ترور سفیر عربستان سعودی در واشنگتن متهم کرد، اتهامی که گرچه رژیم حاکم بر ایران آن را رد کرد. البته پیش‌تر از آن در سال ۲۰۰۸میلادی دولت آمریکا شرکت بریتانیایی "بالی" و شرکت‌های اقماری آن "ارمنی بلو ایرویز" را به‌علت آن که سه فروند هواپیمای ساخت آمریکا را از ایالات متحده خریداری کرده و در اختیار ماهان قرار دادند به مدت شش ماه از از امتیازات تجاری آمریکا محروم کرد.

دویچه وله فارسی روز ۳۰شهریور ۱۳۹۱ به‌ نقل از رویترز و با استناد به یک سند محرمانه نوشت، ایران از طریق عراق و با استفاده از هواپیماهای مسافربری تقریباً روزانه ده‌ها تن تجهیزات نظامی و "تعداد زیادی از اعضای سپاه پاسداران" را به سوریه می‌فرستد.

روز چهارشنبه، ۲۹شهریور همان‌سال، وزارت خزانه‌داری آمریکا سه شرکت هواپیمایی ایران‌ ایر، ماهان‌ ایر و یاس‌ ایر را به همکاری در ارسال تسلیحات و افراد سپاه پاسداران به سوریه متهم کرد و تمام ۱۱۷ هواپیمای ثبت شده به نام آنها را در فهرست تحریم‌ها قرار داد. به گزارش آسوشیتدپرس وزارت خزانه‌داری آمریکا گفت که کار انتقال نظامیان ایران به دمشق در پوشش "کمک‌های انسان‌دوستانه" انجام می‌شود. جان کری، سناتور آمریکایی همان‌ روز با اشاره به گزارش‌های مربوط به استفاده‌ٔ ایران از حریم هوایی و راه‌های زمینی عراق تهدید کرد که آمریکا ممکن است در مورد کمک‌های مالی خود به این کشور تجدیدنظر کند.

به گزارش تسنیم روز ۱۹تیر ۱۳۹۷ وزارت خزانه‌داری آمریکا یک شرکت وابسته به هواپیمایی ماهان را در لیست تحریم‌های ثانویه خود قرار داد. نام این شرکت «شرکت مسافرت و گردشگری ماهان» اعلام شده است که دفتر آن در کوالالامپور مالزی قرار دارد.

شرکت مسافرت و گردشگری ماهان در سال ۱۹۹۲ و بر اساس قانون صنعت گردشگری مالزی، در این کشور به ثبت رسیده است. شرکت مسافرت و گردشگری ماهان عامل فروش شرکت هواپیمایی ماهان در مالزی معرفی شده است.

به گزارش بیان نیوز روز ۵فروردین سال ۱۳۹۵ به‌ نقل از فارس، وزارت خزانه‌داری آمریکا ۲فرد و ۶شرکت را به اتهام ارتباط با برنامه موشکی ایران و همکاری با شرکت هواپیمایی ماهان در فهرست تحریم قرار داد. یک شهروند خارجی به اسم جِیمز متهم است که اواخر سال ۲۰۱۵، شخصاً در یک سری مذاکرات تجاری برای خرید یک قطعه هواپیمای آمریکایی شرکت جسته؛ این قطعه بنا بوده بر روی یکی از هواپیماهای ماهان بسته شود. شرکت این انگلیسی هم متهم است که روند خرید قطعات هواپیما برای ماهان را تسهیل کرده است. یک شرکت انگلیسی دیگر به نام Aircraft، Avionics، Parts & Support هم در فهرست جدید تحریم‌ها نام خود را جای داده، این شرکت هم متهم است که با شرکت‌های زیرمجموعه ماهان همکاری و برای آنها قطعه خریده است.رئیس این شرکت یعنی «جان اِدواردز» آخرین انگلیسی لیست جدید تحریم‌هاست.

دو شرکت بازرگانی اماراتی FZE و HSI نیز به دلائل مشابه یعنی کمک به ماهان، تحریم شده‌اند.

FZE متهم است که در قراردادهای تعمیر و نگهداری و حتی خرید هواپیما، از جانب ماهان وارد مذاکره شده است.

HSI علاوه بر اتهام کمک به خرید هواپیما، متهم است که در فعالیت‌های بازرگانی با ماهان همکاری داشته است. شرکت ماهان در سال ۲۰۱۱ به اتهام کمک به سپاه قدس و بر اساس دستور اجرایی شماره ۱۳۲۲۴ تحریم شد. دستورات اجرایی آن دسته از قوانین آمریکا است که مشابه مصوبات هیأت وزیران ایران، از سوی رئیس‌جمهور ایالات‌متحده مستقیما ابلاغ می‌شود و لغو آن هم در اختیار خود وی است.

روز سوم خرداد سال ۹۷ خبرگزاری فارس گزارش داد: دولت آمریکا، پنجشنبه نام چند فرد و شرکت مرتبط با چند خطوط هوایی قبلاً تحریم‌شده ایران و چندین هواپیمای مرتبط با آنها را در فهرست تحریم‌های خود قرار داد. دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا، به‌عنوان اتاق جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران روز پنجشنبه اعلام کرد ۳فرد و ۶شرکت مرتبط با خطوط‌ هوایی ماهان، معراج، کاسپین و پویا را به فهرست تحریم‌های خود اضافه کرده است. در فهرستی که خزانه‌داری آمریکا منتشر کرده علاوه بر نام این نفرات و شرکتها نام ۳۱فروند هواپیما و شماره‌های ثبت آنها نیز آمده است. بررسی خبرنگار بین‌الملل فارس نشان می‌دهد هواپیمای ایرباس ۳۲۰خطوط هوایی معراج با شماره دم EP-AJC که امروز در فهرست تحریم‌های آمریکا قرار گرفت.

در ماه مارس، اداره کنترل دارایی‌های خارجی، نام ۲تاجر انگلیسی، یعنی جفری اشفیلد و جان میدو را به‌دلیل کمک به ماهان ایر در تأمین میلیون ها دلار اعتبار و خرید قطعات هواپیمای ساخت آمریکا در فهرست تحریم‌های خود قرار داد.

روز ۲۳شهریور ۱۳۹۷ دفتر اداره کنترل دارایی‌های وزارت خزانه‌داری ایالات متحده (OFAC) شرکت هواپیمایی «مای ایویشن» در تایلند را به‌دلیل ارتباط با ماهان تحریم کرد. پیش از آن نیز، ۱۹تیر ۱۳۹۷(۱۰ژوئیه) آژانس مسافرتی و گردشگری ماهان شعبه مالزی به اتهام مشارکت هواپیمایی ماهان در تروریسم در لیست تحریم‎های ثانویه آمریکا قرار گرفت.

اکنون مدت‌هاست که هواپیمایی معراج و هواپیمای ماهان و همچنین شرکت هوایی قدس، شرکت هواپیماسازی ایران و سازمان صنایع هوایی، در فهرست تحریم‎های وزارت خزانه‎داری آمریکا قرار گرفته‌اند.

پیش از رویترز روزنامه آلمانی "زود دویچه"، شبکه تلویزیونی شمال آلمان (NDR) و شبکه رادیو تلویزیون غرب آلمان (WDR) هم نوشته بودند اداره فدرال خطوط هوایی آلمان به‌زودی مجوز پرواز "ماهان ایر"به آلمان را لغو می‌کند.

آمریکا این شرکت هواپیمایی را متهم کرده که با هواپیماهایش نفرهای جنگجو و همچنین سلاح و مهمات به سوریه منتقل کرده است. دولت آمریکا به همین علت شرکت ماهان را متهم کرد که در ایجاد درد و رنج شهروندان سوریه به‌شدت سهیم بوده است.

به‌دنبال این قبیل تحولات بود که دولت آلمان در تاریخ ۲ اکتبر ۲۰۱۹ برابر با ۱۰ مهر ۱۳۹۸ به‌دلیل "نگرانی‌های امنیتی و جاسوسی" مجوز پرواز شرکت هواپیمایی "ماهان ایر" را لغو کرد. دلیل این تصمیم ظن سوءاستفاده از هواپیماهای این شرکت برای مقاصد نظامی توسط سپاه پاسداران عنوان شده است.کمی بعد رویترز به‌ نقل از یک مقام ارشد دولت آلمان نوشت به‌دلیل "نگرانی‌های امنیتی و جاسوسی" مجوز پرواز هواپیماهای شرکت هوایی "ماهان ایر" به آلمان از دوشنبه اول بهمن ۹۷لغو شد.

همان مقام ارشد، علت این تصمیم را گمان دولت آلمان ‌به سوءاستفاده از هواپیماهای "ماهان ایر" برای مقاصد نظامی و جاسوسی توسط سپاه پاسداران ایران و برای انجام فعالیت‌های تروریستی عنوان کرد. چند کشور عضو اتحادیه اروپا ایران را به جاسوسی یا برنامه‌ریزی برای انجام حملات تروریستی در اروپا متهم کرده‌اند.

کریستوفر بورگر، سخنگوی وزیر خارجه آلمان در سخنانی در جمع خبرنگاران در برلین، دلیل اتخاذ این تصمیم را "دفاع از آلمان" در جهت "سیاست خارجی و امنیتی" این کشور اعلام کرد

دادگاه عالی اداری شهر لونبورگ آلمان در واکنش به اعتراض ماهان ایر، ممنوعیت پرواز هواپیماهای این شرکت متعلق به سپاه پاسداران به آلمان را تأیید کرد.

اداره فدرال هوانوردی آلمان اول بهمن ۹۷ اعلام کرد که هواپیماهای ماهان ایر اجازه نشستن و برخاستن در آلمان را ندارند. دادگاه لونبورگ حکم داد که با توجه به منافع سیاسی عمومی جمهوری فدرال آلمان لغو مجوز تردد هوایی هواپیماهای ماهان ایر بلامانع است و می‌تواند ادامه پیدا کند.

ریچارد گرینل سفیر آمریکا در آلمان بستن ماهان ایر را یک گام عمده علیه تروریسم دانست. وی که روز ۳بهمن ۹۷با فاکس‌ نیوز مصاحبه می‌کرد گفت:

«آلمان برای حفظ امنیت ملی خود تصمیمی قاطع گرفت تا در آینده دیگر به هواپیمایی ماهان ایر اجازه فرود به آلمان را ندهد. با این تصمیم، حمایت از رژیم اسد متوقف می‌شود و ضربه‌یی به حمایت رژیم ایران از سازمانهای تروریستی منطقه شامل حزب‌الله است...دولت آلمان این پیام واضح را می‌دهد که رژیم ایران باید به حمایت از ترور و رفتار بی‌ثبات کننده در خاورمیانه و اروپا و سراسر جهان خاتمه بدهد».

پس از اعمال تحریم‌های آلمان بر ماهان ایر، ایران اقدام آلمان را "شتابزده و غیرقابل توجیه" دانست. هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان روز دوشنبه ۲۱ ژانویه (اول بهمن) در نشست وزاری خارجه اتحادیه اروپا صریحاً گفت که ماهان‌ایر اقدام به حمل اسلحه و سرباز به مناطق جنگی در سوریه کرده است و لغو مجوز ماهان‌ایر را مرتبط با مسائل امنیتی کشورش دانست. و وزارت‌خارجه آلمان نیز در پیامی اعلام کرد: این تصمیم، در چهارچوب تحریمهای اخیر توافق شده توسط شورای اتحادیه اروپا بعد از تحولات (تروریستی) در (خاک) فرانسه و دانمارک اتخاذ شده است».

در ماه دسامبر سال میلادی ۲۰۱۸ روزنامه آلمانی "بیلد" گزارش داد دولت آلمان در نظر دارد جلوی فرود "خطوط هوایی تروریستی ملاها" در آلمان را بگیرد. اما شرکت هوایی ماهان در پاسخ اعلام کرد که این اخبار واقعی نیستند. گفتنی است که این اقدام آلمان در ارتباط با تحریم‌های اتحادیه اروپا که از آغاز ژانویه علیه ایران برقرار شده‌اند نیست.

موضع شورای ملی مقاومت ایران

نمایندگی شورای ملی مقاومت ایران در آلمان طی اطلاعیه‌یی در روز دوم بهمن۹۷، ضمن استقبال از لغو پروازهای ماهان ایر متعلق به سپاه پاسداران به خاک آلمان، خواهان توقف هر گونه معامله و روابط تجاری و اقتصادی با رژیم آخوندی به‌خصوص با شرکتها و مؤسسات و نهادهایی شد که مستقیم و غیرمستقیم به سپاه پاسداران فاشیسم دینی حاکم بر ایران وابسته هستند.

این اطلاعیه می‌افزاید: تجربه نشان داده است که رژیم آخوندی از یک سو از هر امکانی در کشورهای غربی برای جاسوسی، (اقدامات) تروریستی، سرقت تکنولوژی، قاچاق مواد مخدر و دیگر مقاصد نامشروع بهره‌برداری می‌کند و از سوی دیگر منافع تجارت با کشورهای خارجی تماماً صرف سرکوب مردم ایران، صدور جنگ‌افروزی و تروریسم و در یک کلام تحکیم سلطه ننگین آخوندها می‌شود

شورای ملی مقاومت ایران پیش از این در گزارشهای متعددی از جمله در گزارشی که در اکتبر ۲۰۱۷منتشر گردید، فاش کرد شرکت ماهان متعلق به نیروی قدس سپاه پاسداران است و خواهان تحریم آن شد. بر اساس این گزارشها ماهان ایر برای انتقال پاسداران و شبه‌نظامیان وابسته به آنها و همجنین انتقال سلاح به سوریه و دیگر کشورهایی که دست‌اندر کار صدرور تروریسم و جنگ‌افروزی به آنهاست مورد استفاده قرار می‌گیرد

با بالا گرفتن اقدامات تروریستی و جاسوسی دیکتاتوری آخوندها در اروپا، نبایستی اجازه داد از هیچ و سیله‌ای برای پیشبرد طرحهای شوم تروریستی و جنگ‌افروزانه خود استفاده کند. باید تمامیت سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات در لیست سازمانهای تروریستی قرار گیرند و کلیه مزدوران و جاسوسان آنها محاکمه و اخراج شوند. این تنها راه متوقف کردن توطئه‌ها و تهدیدهای این رژیم در اروپاست.

موضع جمهوری اسلامی

در واکنش به این ممنوعیت آلمان خبرگزاری ایلنا هم در رابطه با لغو مجوز پرواز ماهان ایر به آلمان نوشت: ما از این به بعد می‌توانیم به عمان یا قطر برویم و از آنجا برای سفر به اروپا اقدام کنیم.

حرمت‌الله رفیعی (رئیس انجمن صنفی دفاتر مسافرتی ایران) درباره ممنوعیت ایجاد شده از سوی کشور آلمان برای «ماهان‌ایر» گفت: به‌طور معمول اروپا از آلمان تبعیت می‌کند و با این اقدام، آلمان یک مسیر پروازی برای ماهان را بسته است. به این صورت نیست که بتوان به جای آلمان در فرودگاه بلژیک مستقر شد. در نهایت باید بگویم پیش ‌بینی بنده این است که با این تصمیم سفر به اروپا برای ماهان به مشکل جدی می‌خورد.

حرمت‌الله رفیعی گفت: هشدار این موضوع از قبل داده شده بود و حالا عملی شده است. این ممنوعیت به‌خاطر تحریم‌ها ایجاد شده و با توجه به این‌که ما ناوگان هوایی خیلی قوی نداریم که به اروپا سفر کند، این موضوع قطعاً تاثیر مهمی در سفر مردم خواهد گذاشت و صددرصد لطمه زیادی به آن می‌زند.

وی افزود: با توجه به این‌که ایرلاینهای ایرانی دیگر این میزان ظرفیت برای پرواز را ندارند و برخی ایرلاینهای خارجی هم بازار ایران را ترک کردند، طبیعتا با اقدام اخیر دولت آلمان درباره ماهان‌ایر، مسیر مستقیم به اروپا در حال مسدود شدن یا به‌اصطلاح در حال فیلتر شدن است.

برمبنای اطلاعات مقامات قضایی و اطلاعاتی اروپا دولت ایران به احتمال قریب به یقین در دو قتل در هلند دست داشته و انفجارهایی در پاریس و دانمارک را نیز برنامه‌ریزی کرده است.

پس از آلمان، فرانسه نیز در ۵ فروردین ۱۳۹۸ پرواز هواپیمایی ماهان را به این کشور ممنوع کرد و با ذکر این‌که ماهان ایر در «جابه‌جایی نیرو و سلاح به سوریه و دیگر نقاط خاورمیانه» دست دارد، اعلام کرد که هواپیماهای این شرکت از اول آوریل اجازه پرواز از مبدأ یا به مقصد پاریس را نخواهد داشت. به گزارش رویترز، تصمیم به لغو مجوز پرواز ماهان ایر را فرانسه چند سال پیش و در دوره ریاست جمهوری فرانسوا اولاند مد نظر داشت اما پس از امضای برجام و «به دلیل نگرانی از لطمه خوردن توافق هسته‌ای» این تصمیم کنار گذاشته شد.

در همین رابطه مایک پومپئو وزیر خارجه آمریکا از ایتالیا خواسته است مانع از ورود پروازهای ماهان‌ایر به این کشور شود. دولت ایتالیا بعد از فرانسه و آلمان، تحت فشارهای آمریکا پرواز شرکت هواپیمایی "ماهان" را به این کشور را از تاریخ ۲۴ آذر/ ١۵ دسامبر ٢٠۱٩ ممنوع کرد

ماهان‌ایر از سال 2011 به‌دلیل «انتقال اسلحه، نیرو و تجهیزات نظامی برای نیروی قدس سپاه پاسداران در سوریه» در فهرست تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار داشت اما به‌صورت منظم پروازهای خود به خاک این کشور را ادامه داده است.

نقش ماهان ایر در شیوع ویروس کرونا

ورود مسافران چینی به ایران با ماهان ایر

در حالی‌که با شروع کرونا در چین شرکتهای هواپیمایی کشورهای مختلف پروازهای خود را به چین قطع کردند شرکت هواپیمایی ماهان‌ایر متعلق به سپاه پاسداران پروازهای خود به چین را ادامه داد.

در حالی که کشورهای همسایه ایران، از جمله عراق، پاکستان، افغانستان، تاجیکستان و ترکیه که شرایط اقلیمی مشابهی با ایران دارند، به شکلی محدود با ویروس کرونا مواجه هستند، ایران تبدیل به یکی از منابع انتشار ویروس در جهان شده است. این موضوع نتیجه‌ی پروزهای مستمر ماهان ایر به چین و سپس پنهان کاری شیوع اپیدمی در ایران رخ داده است.

به نوشته خبرگزاری ایسنا، منفعت‌طلبی یک ایرلاین داخلی یا سیاست‌های غلط سازمان هواپیمایی و هم‌چنین جدی نگرفتن هشدارهای سازمان بهداشت جهانی باعث شد ویروس کرونا به ایران هم بیاید. با توجه به این‌که ابتلای به ویروس کرونا در کشورهای همسایه گزارش نشده بنابراین این ویروس از طریق پروازها وارد کشور شده است و مشخص نیست چه زمانی ویروس به ایران آمده است.

اقتصاد آنلاین ۳۰بهمن ۹۸ در توئیتر خود ضمن انتشار عکسی از برنامه‌های پروازی فرودگاه خمینی، از نگرانی‌های کادرهای خدماتی فرودگاه یاد کرد نوشت:

«در حالی که ویروس کرونا در ایران هم قربانی گرفته است، پروازهای هواپیمایی ماهان هم‌چنان به چین ادامه دارد. جمعی از کلینرهای فرودگاه امام خمینی، از این‌که مجبورند پس از ورود هواپیماهای ورودی از چین، داخل هواپیما را مرتب و تمیز کنند، ابراز نگرانی می‌کنند».

سایت همشهری ۷اسفند نوشت:

«ایرباس ٣٤٠ هواپیمایی ماهان که صبح امروز پرواز شانگهای چین را انجام داده بود؛ در حال پرواز از شانگهای به تهران است. به‌گفته سازمان هواپیمایی کشوری و ماهان، این پروازها به‌منظور کمک‌های بشردوستانه و به‌ درخواست دولت انجام می‌شود».

با وجود گزارشات بالا اما محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی انتقال ویروس کرونا به ایران از طریق پروازهای چین را تکذیب کرد.او به خبرگزاری حکومتی ایلنا گفت: «چنین چیزی صحت ندارد و پروازهای چین متوقف بود! » بهرام پارسایی، نماینده شیراز به‌طور مشخص منبع ورود ویروس کرونا به ایران را پروازهای این ایرلاین داخلی دانست و گفت:

«در مورد ویروس کرونا سازمان بهداشت جهانی در اوایل شیوع آن در چین برای جهان وضعیت اضطراری اعلام کرد و بعد از آن ما شاهد مدیریت موضوع در نقاط مختلف دنیا بودیم اما متأسفانه به هر دلیلی که قابل توجیه نیست پرواز یکی از ایرلاینهای ایرانی به چین ادامه پیدا کرد و حتی مسافران کشورهای دیگر توسط ایرلاین ایرانی جابه‌جا شدند. در این زمینه هشدارها جدی گرفته نشد و سهل‌انگاری بسیار واضح است».

در فیلمی که در شبکه‌های مجازی منتشر شد مشخص گردید که شرکت هوایی ماهان متعلق به پاسداران نه تنها از ایران اقدام به پروازهای مسافربری به چین می‌کند بلکه از فرودگاه استانبول هم مسافران چینی را که سایر شرکتهای هوایی به‌دلیل کرونا به چین نمی‌برند، برای تولید درآمد به تهران آورده و از تهران به مقصد چین می‌برد.

پیش از آن نیز سفیر چین ۱۳بهمن ۹۸ در توئیتی نوشت: «در دیدار با عرب‌نژاد مدیر عامل شرکت هواپیمایی ماهان ایشان اعلام کردند تمایل دارند همکاری با چین را ادامه دهند».

در تاریخ یازدهم بهمن‌ماه سال جاری، رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی جمهوری اسلامی در مصاحبه با تلویزیون نظام رسما اعتراف کرد پروازها به چین و آسیای شرقی در حال انجام است.

محمد حسین قربانی، نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم اذعان کرد که به این ایرلاین‌ها هشدار داده شده بود اما آن‌ها خود را خصوصی دانسته و پروازها را قطع نکردند و گفتند نمی‌خواهند ضرر کنند. در این زمینه خبرگزاری ایسنا ۴اسفند ۹۸ از قول او نوشت:

«نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با بیان این‌که وزارت بهداشت درباره خطر انتقال ویروس کرونا از طریق پرواز به کشور چین به ایرلاین‌ هشدار داده بود، گفت: اما با وجود این هشدارهای پزشکی، ایرلاین‌ها خود را خصوصی دانسته و عنوان کردند نباید به‌خاطر تصمیمات دولتی متضرر شوند..... این ویروس از طریق ارتباط و پرواز به چین و آسیای شرقی به کشور مان منتقل شده است و هم‌چنین رعایت نکردن مسائل بهداشتی در مبادی ورود به کشور از جمله فرودگاهها وارد کشور شد».

شرکت ماهان‌ایر نیز اعتراف کرد پس از تصویب هیأت دولت مبنی بر ممنوعیت پرواز به چین ۹پرواز باری و مسافرتی به شهرهای مختلف چین داشته است.

خبرگزاری ایرنا نیز نوشت از زمان تصویب نامه دولت این شرکت دو پرواز به مقصد پکن و دو پرواز به مقصد شانگهای داشته است.