|
|
| (۱۸۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| NOINDEX
| | [[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|1148x1148px]]'''قاضی ارداقی'''، با نام کامل ملا محمدحسین ارداقی، (متولد سال ۱۲۴۵، ارداق، قزوین – درگذشته سال ۱۲۸۸ ش) از علما و فعالان برجسته [[جنبش مشروطه ایران]] و بنیانگذار مدرسه امید، اولین مدرسه مدرن قزوین، بود. او در ارداق، از توابع قزوین، متولد شد و تحصیلات حوزوی را در قزوین و تهران گذراند. قاضی ارداقی در جریان مشروطیت (۱۲۸۵–۱۲۸۸ ش)، با حمایت از مشروطهخواهان و فعالیت در انجمن معارف قزوین، به ترویج آموزش نوین و آرمانهای مشروطه کمک کرد. او با تأسیس مدرسه امید در سال ۱۲۸۴، نظام آموزشی مدرن را در قزوین پایهگذاری کرد و به تربیت نسلی از مشروطهخواهان پرداخت. در دوره [[استبداد صغیر]] (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، به دلیل فعالیتهایش علیه [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]]، دستگیر و در باغشاه تهران اعدام شد. شهادت او در سال ۱۲۸۸، بهعنوان یکی از اولین شهدای مشروطه، به تقویت مقاومت مشروطهخواهان کمک کرد. قاضی ارداقی همچنین اشعاری با مضامین وطنپرستانه و ضداستبدادی سرود که در میان مشروطهخواهان شهرت یافت. نقدهای مثبت او را بهعنوان عالمی نوگرا و مبارز ستایش میکنند، اما اطلاعات محدود درباره فعالیتهای سیاسیاش، تحلیل نقش او را دشوار کرده است. میراث ارداقی در آموزش مدرن و حمایت از مشروطه، بهویژه در قزوین، ماندگار است. '''(shouhada-ardaq.blogfa.com، 40cheragh.org، velaiatnews.com، farvardinemruz.ir، تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)''' |
| {{جعبه زندگینامه| اندازه جعبه =| عنوان = سید احمد علمالهدی| نام = | تصویر = احمد علمالهدی؛1.jpg| اندازه تصویر = ۲۴۰px| عنوان تصویر = سید احمد علمالهدی| زادروز = ۱۳۲۳| زادگاه = مشهد، ایران| تاریخ مرگ =| مکان مرگ =|عرض جغرافیایی محل دفن=|طول جغرافیایی محل دفن=|latd=|latm=|lats=|latNS=N|longd=|longm=|longs=|longEW=E| محل زندگی = مشهد| ملیت = | نژاد = | تابعیت = | تحصیلات = تحصیلات حوزوی در مشهد و قم| دانشگاه = | پیشه = روحانی، سیاستمدار| سالهای فعالیت = ۱۳۵۷ - تاکنون| کارفرما = | نهاد = آستان قدس رضوی، مجلس خبرگان| نماینده = | شناختهشده برای = مردم ایران، نهادهای حکومتی| نقشهای برجسته = امام جمعه مشهد (از ۱۳۸۴)، نماینده ولی فقیه| سبک = | تأثیرگذاران = آیتالله بروجردی، روحالله خمینی| تأثیرپذیرفتگان = | شهر خانگی = | تلویزیون = | لقب = | حزب = | جنبش = | مخالفان = معترضان، فعالان حقوق زنان، اپوزیسیون| هیئت = | دین = اسلام ارتجاعی| مذهب = | منصب = | مکتب = | آثار = | خویشاوندان سرشناس = | فرزندان = سید مجتبی و دیگر آقازادهها| جوایز = | امضا = | اندازه امضا = | وبگاه = | پانویس = }}
| |
| '''احمد علمالهدی'''، (متولد ۱۳۲۳، مشهد) یکی از روحانیون برجستهی حکومتی و امام جمعه مشهد است. او به دلیل مواضع و اقداماتش در حوزههای سیاسی، فرهنگی، و اجتماعی، چهرهای جنجالی محسوب میشود. علمالهدی تحصیلات حوزوی خود را در مشهد و قم گذراند و از سال ۱۳۸۴ بهعنوان نماینده [[رژیم ولایت فقیه|ولی فقیه]] و امام جمعه مشهد منصوب شد. او در [[آستان قدس رضوی]]، یکی از ثروتمندترین نهادهای مذهبی ایران، نقش داشته و در تصمیمگیریهای آن مشارکت کرده است. به دلیل اظهارات تند علیه زنان، معترضان، و آزادیهای فرهنگی، از جمله مخالفت با کنسرتها و حمایت از فیلترینگ اینترنت، مورد انتقاد قرار گرفته است. این مواضع شامل اظهاراتی علیه برگزاری رویدادهای فرهنگی و درخواست برای نظارت شدید بر فضای مجازی بوده که به تعطیلی فعالیتهای هنری و افزایش تنشها منجر شده است. اتهامات فساد مالی، بهویژه در ارتباط با واگذاری زمینهای اوقافی و فعالیتهای اقتصادی فرزندانش، او را به یکی از چهرههای مناقشهبرانگیز تبدیل کرده است. این اتهامات شامل تصاحب املاک و سرمایهگذاریهای کلان توسط خانوادهاش است که انتقادات گستردهای را برانگیخته است. علمالهدی در سرکوب اعتراضات مردمی، بهویژه در [[اعتراضات دیماه ۱۳۹۶|اعتراضات دیماه ۱۳۹۶]] و [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|اعتراضات سراسری ۱۴۰۱]]، نقش داشته و از سیاستهای سختگیرانه علیه زنان حمایت کرده است، که شامل طرحهای [[سرکوب زنان در ایران|سرکوب بدحجابی]] و افزایش [[گشت ارشاد|گشتهای ارشاد]] میشود. این اقدامات به تشدید فشار بر زنان و افزایش آسیبهای اجتماعی منجر شده است. در سال ۱۴۰۲، اتحادیه اروپا به دلیل محدودیتهای او بر آزادی زنان، وی را تحریم کرد. این تحریمها بخشی از واکنشهای بینالمللی به نقش او در سرکوب و اظهارات تهدیدآمیز علیه کشورهای منطقه بوده است.<ref name=":0">[https://namnamak.com/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF-%D9%88-%D9%87%D9%86%D8%B1/%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7/%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C بیوگرافی علمالهدی و همسر و فرزندانش - نمنمک]</ref><ref name=":1">[https://iranwire.com/fa/features/25132/ احمد علم الهدی؛ هفت آقازاده یک کمیتهچی - ایران وایر]</ref><ref>[https://ir.voanews.com/a/financial-corruption-iran-alamolhoda/7174881.html افشای «گوهرشاد گیت»؛ موقوفه واگذار شده در خراسان به علمالهدی - صدای آمریکا] 1</ref><ref name=":2">[https://www.iranintl.com/202303207635 اتحادیه اروپا احمد علم الهدی، امام جمعه مشهد، را به دلیل محدود کردن آزادی زنان تحریم کرد - ایران اینترنشنال]</ref> | |
|
| |
|
| == زندگی و تحصیلات == | | == زندگی اولیه و تحصیلات == |
| احمد علمالهدی در سال ۱۳۲۳ در شهر مشهد متولد شد. پدرش، آیتالله سید فخرالدین علمالهدی، از روحانیون شناختهشده بود. او تحصیلات حوزوی خود را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد و سپس برای ادامه تحصیل به قم رفت. در قم، از اساتیدی مانند آیتالله بروجردی، [[روحالله خمینی]]، و آیتالله میلانی بهره برد. پس از بازگشت به مشهد در سال ۱۳۵۷، به تدریس در حوزه علمیه و فعالیتهای سیاسی پرداخت. این دوره، زمینهساز ورود او به مناصب کلیدی در ساختار مذهبی و سیاسی ایران شد.
| | قاضی ارداقی، با نام کامل ملا محمدحسین ارداقی، در سال ۱۲۴۵ ه.ش (۱۲۶۱ ق) در روستای ارداق، از توابع قزوین، در خانوادهای مذهبی متولد شد. پدرش، ملا عبدالله، از علمای محلی بود و ارداقی از کودکی در محیطی سنتی با علوم دینی آشنا شد. خاندان او به دلیل فعالیتهای مذهبی و اجتماعی در منطقه شناخته شده بودند. '''(shouhada-ardaq.blogfa.com، farvardinemruz.ir)''' |
|
| |
|
| پس از بازگشت به مشهد در سال ۱۳۵۷، علمالهدی به تدریس در حوزه علمیه ادامه داد و به تدریج وارد فعالیتهای سیاسی شد. او در این دوره با گروههای مذهبی و انقلابی مرتبط با خمینی همکاری کرد و نقش خود را در ساختارهای مذهبی تقویت کرد. تحصیلات او در قم شامل دروس فقه، اصول، و تفسیر بود که پایهای برای مواضع تند بعدی او فراهم آورد. همچنین، ارتباط او با اساتید برجسته، مانند آیتالله میلانی، به او امکان داد تا شبکهای از حامیان مذهبی را در مشهد ایجاد کند. این شبکه در سالهای پس از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]]، بهویژه در دهه ۱۳۶۰، به گسترش نفوذ او کمک کرد. او همچنین در این دوره به نوشتن مقالات و سخنرانیهایی پرداخت که دیدگاههایش را درباره مسائل اجتماعی و سیاسی تثبیت کرد.<ref name=":0" /><ref>[https://roozno.com/fa/news/562183/%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%B9%D9%84%D9%85%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA سیداحمد علمالهدی کیست؟ - روز نو]</ref>
| | === تحصیلات حوزوی === |
| | قاضی ارداقی تحصیلات اولیه را در مکتبخانههای ارداق و قزوین آغاز کرد و سپس به حوزه علمیه قزوین رفت. او فقه، اصول، و ادبیات عرب را نزد علمای قزوین آموخت و برای تکمیل تحصیلات به تهران سفر کرد. در تهران، با اندیشههای تجددخواهانه آشنا شد و این تجربه او را به سمت فعالیتهای آموزشی و سیاسی در جنبش مشروطه سوق داد. '''(velaiatnews.com، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)''' |
|
| |
|
| == مناصب و نقشهای سیاسی == | | == فعالیتهای آموزشی == |
| علمالهدی از سال ۱۳۸۴ بهعنوان نماینده ولی فقیه و امام جمعه مشهد منصوب شد و نفوذ قابلتوجهی در امور مذهبی و سیاسی منطقه کسب کرد. وی با آستان قدس رضوی، یکی از ثروتمندترین نهادهای مذهبی ایران که مدیریت حرم امام رضا را بر عهده دارد، ارتباط داشته و در تصمیمگیریهای این نهاد نقش دارد. او عضو [[مجلس خبرگان|مجلس خبرگان رهبری]] نیز بوده و در سیاستگذاریهای کلان مذهبی و فرهنگی مشارکت داشته است.
| |
|
| |
|
| علاوه بر امامت جمعه، علمالهدی در شورای عالی انقلاب فرهنگی و نهادهای مرتبط با نظارت بر آموزش عالی نیز حضور داشته است. این مناصب به او اجازه داد تا بر سیاستهای آموزشی و فرهنگی در خراسان رضوی تأثیر بگذارد. او در آستان قدس رضوی، که سالانه درآمدهای هنگفتی از زائران و موقوفات دارد، بهعنوان مشاور و حامی سیاستهای اقتصادی عمل کرده است. او در انتصاب برخی مدیران ارشد این نهاد نقش داشته و تصمیمات مرتبط با سرمایهگذاریهای کلان را تأیید کرده است. عضویت او در مجلس خبرگان نیز به او امکان داده تا در انتخاب رهبر و سیاستهای کلان نظام مشارکت کند، که این موضوع نفوذ او را افزایش داده است.<ref>[https://facesofcrime.org/fa/profile/251/ahmad-alam-al-hoda/ علمالهدی - چهره جنایت]</ref><ref>[https://fararu.com/fa/tags/305/1/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C در مورد علمالهدی - سایت حکومتی فرارو]</ref>
| | === تأسیس مدرسه امید === |
| | قاضی ارداقی در سال ۱۲۸۴، مدرسه امید را در قزوین تأسیس کرد، که بهعنوان اولین مدرسه مدرن این شهر شناخته شد. این مدرسه با هدف ترویج آموزش نوین و تربیت نسلی آگاه برای حمایت از مشروطه ایجاد شد. ارداقی، بهعنوان مدیر، برنامههای درسی مدرن شامل علوم، ریاضیات، و ادبیات را معرفی کرد و از معلمان تحصیلکرده در تهران بهره گرفت. '''(velaiatnews.com، farvardinemruz.ir)''' |
|
| |
|
| == اظهارات و اقدامات جنجالی == | | === تأثیر مدرسه امید === |
| احمد علمالهدی به دلیل اظهارات تند در حوزههای فرهنگی و اجتماعی شناخته میشود. در سال ۱۳۹۵، او در خطبههای نماز جمعه اعلام کرد: «مشهد جای عیاشی نیست» و برگزاری کنسرتها را در این شهر ممنوع دانست.<ref name=":3">[https://ir.voanews.com/a/iran-culture-concerts/3461937.html احمد علم الهدی: مشهد جای "عیاشی" نیست - صدای آمریکا] 3</ref>
| | مدرسه امید به مرکزی برای فعالیتهای فرهنگی و سیاسی مشروطهخواهان در قزوین تبدیل شد. دانشآموزان این مدرسه، که تحت تأثیر قاضی ارداقی با آرمانهای مشروطه آشنا شدند، نقش مهمی در بسیج افکار عمومی علیه [[استبداد]] ایفا کردند. با این حال، تاریخنگاران به محدودیتهای مالی و فشارهای دربار قاجار بر این مدرسه اشاره دارند که فعالیتهای آن را چالشبرانگیز کرد. '''(shouhada-ardaq.blogfa.com، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)''' |
|
| |
|
| این اظهارات منجر به لغو چندین کنسرت موسیقی شد و انتقادات گستردهای از سوی هنرمندان و فعالان فرهنگی به دنبال داشت. وی همچنین از حامیان فیلترینگ اینترنت است و در سال ۱۴۰۳، رفع فیلترینگ را به «ارتجاع» تشبیه کرد.<ref name=":4">[https://noandish.com/fa/news/188440/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D9%81%DB%8C%D9%84%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86%DA%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%AA%D9%84%D9%88%DB%8C%D8%AD%D8%A7-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%AF%D9%84-%D8%A7%D8%B1%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B9-%D8%AA%D9%88%D8%B5%DB%8C%D9%81-%DA%A9%D8%B1%D8%AF علم الهدی رفع فیلترینگ را تلویحا معادل «ارتجاع» توصیف کرد - نو اندیش]</ref>
| | == نقش در انقلاب مشروطیت == |
|
| |
|
| این مواضع، او را در تضاد با جوانان و طرفداران آزادی بیان قرار داده است. علاوه بر مخالفت با کنسرتها، علمالهدی در سال ۱۳۹۸ با راهاندازی مراکز تفریحی در مشهد مخالفت کرد و آنها را تهدیدی برای هویت مذهبی شهر دانست.<ref name=":5">[https://www.modara.ir/fa/news/195271/%D9%85%D8%AE%D8%A7%D9%84%D9%81%D8%AA-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%AC%D9%85%D8%B9%D9%87-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B2-%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AD%DB%8C-%D8%B9%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D9%88-%D9%82%D8%AF%D8%B1%D8%AA-%D9%85%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%B1%D8%A7%DA%A9%D8%B2-%D8%AA%D9%81%D8%B1%DB%8C%D8%AD%DB%8C-%D9%87%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF-%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%AF/ مخالفت امام جمعه مشهد با مراکز تفریحی - مدارا]</ref>
| | === فعالیت در انجمن معارف قزوین === |
| | قاضی ارداقی در جریان انقلاب مشروطیت (۱۲۸۵–۱۲۸۸ ش) بهعنوان یکی از اعضای فعال انجمن معارف قزوین شناخته شد. او با همکاری مشروطهخواهان محلی، مانند میرزا حسن شیخالاسلام، به ترویج آرمانهای مشروطه و دفاع از مجلس شورای ملی پرداخت. ارداقی از طریق سخنرانیها و فعالیتهای آموزشی، مردم قزوین را به حمایت از مشروطه تشویق کرد. '''(farvardinemruz.ir، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)''' |
|
| |
|
| او در سخنرانیهای خود، جوانان را به دلیل استفاده از شبکههای اجتماعی مورد حمله قرار داد و خواستار نظارت شدیدتر بر فضای مجازی شد. این مواضع با اعتراضات گستردهای از سوی فعالان فرهنگی و ساکنان مشهد مواجه شد، بهویژه زمانی که او در سال ۱۴۰۱ اعلام کرد که هرگونه فعالیت غیرمذهبی در شهر باید متوقف شود. این اظهارات، که در خطبههای نماز جمعه مطرح شد، به تشدید تنشها بین او و بخشهایی از جامعه منجر شد.<ref name=":3" />
| | === نقش در عدلیه مشروطه === |
| | قاضی ارداقی بهعنوان قاضی در عدلیه قزوین، در اصلاح نظام قضایی محلی نقش داشت. او با تکیه بر اصول فقهی و مشروطه، به اجرای عدالت در دعاوی محلی کمک کرد و از نفوذ خود برای حمایت از مشروطهخواهان استفاده نمود. با این حال، اطلاعات محدود درباره جزئیات فعالیتهای قضایی او، تحلیل نقشش را دشوار کرده است. '''(40cheragh.org، shouhada-ardaq.blogfa.com)''' |
|
| |
|
| در سال ۱۴۰۰، علمالهدی در خطبهای اعلام کرد که هرگونه فعالیت فرهنگی که با «هویت مذهبی مشهد» در تضاد باشد، باید متوقف شود، که این موضوع به تعطیلی چندین نمایشگاه هنری منجر شد.<ref name=":5" /> | | == شهادت در استبداد صغیر == |
|
| |
|
| او در سال ۱۳۹۷، در واکنش به گسترش استفاده از ماهواره، خواستار نصب دستگاههای جمینگ در سطح شهر شد تا سیگنالهای آنها قطع شود.<ref name=":4" /> | | === دستگیری و اعدام === |
| | قاضی ارداقی در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش) به دلیل فعالیتهای مشروطهخواهانهاش هدف نیروهای محمدعلی شاه قرار گرفت. او در سال ۱۲۸۸، در قزوین دستگیر شد و به تهران منتقل گردید. در باغشاه تهران، پس از محاکمهای نمایشی، به همراه دیگر مشروطهخواهان اعدام شد. ارداقی در لحظه اعدام شعری وطنپرستانه خواند که در میان مشروطهخواهان شهرت یافت. '''(shouhada-ardaq.blogfa.com، 40cheragh.org، تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی)''' |
|
| |
|
| این اقدامات با اعتراضات گستردهای از سوی ساکنان و فعالان حقوق بشر مواجه شد، که آن را نقض حریم خصوصی دانستند. او در سال ۱۴۰۱ نیز از ممنوعیت استفاده از شبکههای اجتماعی در اماکن عمومی حمایت کرد و آن را «ابزار نفوذ دشمن» خواند، که این سیاست باعث افزایش تنشها در میان جوانان شد.<ref name=":3" />
| | === پیامدهای شهادت === |
| | شهادت قاضی ارداقی در سال ۱۲۸۸، واکنشهای گستردهای در میان مشروطهخواهان برانگیخت. اعدام او، بهعنوان یکی از اولین شهدای مشروطه، به تقویت روحیه مقاومت در قزوین و تهران کمک کرد و به فتح تهران (۱۲۸۸ ش) انگیزه بخشید. با این حال، اطلاعاتی درباره جزئیات محاکمهاش و نقش او در این دوره در دست نیست. '''(farvardinemruz.ir، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)''' |
|
| |
|
| == مواضع سیاسی و سرکوب اعتراضات == | | == فعالیتهای ادبی == |
| علمالهدی در خطبههای خود از سرکوب اعتراضات مردمی حمایت کرده است. در سال ۱۳۸۸، او معترضان به نتایج انتخابات را «بزغاله و گوساله» خواند.<ref name=":6">[https://www.radiofarda.com/a/F7_ProGovernment_Demonstration_in_Tehran_Alamolhoda_protesters/1917904.html امام جمعه مشهد معترضان به خامنهای را «بزغاله و گوساله» خواند - رادیو فردا] 2</ref> و خواستار سرکوب شدید معترضان شده تا «دیگر هوس اعتراض نکنند».<ref name=":7">[https://www.independentpersian.com/node/277751/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C/jserrors/print%20 ائمه جمعه: باید مردم را طوری سرکوب کرد که دیگر هوس اعتراض نکنند - ایندیپندنت] 1</ref> این اظهارات، بهویژه در جریان اعتراضات ۱۳۹۶ و ۱۴۰۱، او را به یکی از حامیان سیاستهای سرکوبگرانه تبدیل کرده است.<ref name=":8">[https://iranfreedom.net/%d8%b9%d9%84%d9%85%d8%a7%d9%84%d9%87%d8%af%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%da%a9%d8%af%d8%a7%d9%85-%d8%ae%d8%b7%d8%b1-%d8%b5%d8%ad%d8%a8%d8%aa-%d9%85%db%8c%da%a9%d9%86%d8%af%d8%9f/ علمالهدی از کدام خطر صحبت میکند؟! - ایران آزادی]</ref>
| |
|
| |
|
| علمالهدی همچنین در سال ۱۳۹۶ پس از اعتراضات دیماه، در خطبهای خواستار حضور نیروهای امنیتی برای سرکوب معترضان شد و آنها را «عوامل بیگانه» خواند.<ref name=":7" />
| | === اشعار وطنپرستانه === |
| | قاضی ارداقی اشعاری با مضامین وطنپرستانه و ضداستبدادی سرود که در دوره مشروطیت (۱۲۸۵–۱۲۸۸ ش) شهرت یافت. او با تخلص «قاضی» شعر میگفت و اشعارش در گردهماییهای مشروطهخواهان قزوین خوانده میشد. معروفترین شعر او، که در لحظه اعدام در باغشاه تهران (۱۲۸۸ ش) سرود، این بیت است: <blockquote>وطن به خون ما رنگین شود |
|
| |
|
| در جریان اعتراضات ۱۴۰۱، او از نیروهای انتظامی حمایت کرد و اعلام کرد که هرگونه تجمع غیرمجاز باید با شدت تمام سرکوب شود. این مواضع با گزارشهایی از بازداشت گسترده معترضان در مشهد همراه بود، که بسیاری از آنها به دلیل فقر و بیکاری به خیابانها آمده بودند. در سال ۱۴۰۰، در واکنش به انتقادات از سیاستهای اقتصادی، معترضان را تهدید به اقدامات قهری کرد. علاوه بر این، در سال ۱۳۹۸، علمالهدی در واکنش به اعتراضات کارگری مشهد، از نیروهای امنیتی خواست تا با شدت بیشتری عمل کنند و معترضان را «عوامل بیگانه» خطاب کرد.<ref name=":8" /> او در سال ۱۴۰۱، پس از سرکوب اعتراضات خیابانی، اعلام کرد که هرگونه تجمع بدون مجوز باید با «اقدامات قاطع» مواجه شود، که این موضوع به بازداشت بیش از ۲۰۰ نفر در مشهد منجر شد.<ref name=":7" /> علمالهدی در جلسات داخلی با مقامات امنیتی، بر ضرورت سرکوب شدید تأکید کرده و آن را «ضرورت حفظ نظام» خوانده است.<ref name=":6" />
| | که ظلم و استبداد برچیده شود</blockquote>این بیت، که بهعنوان نمادی از شجاعت و مقاومت او ثبت شده، در میان مشروطهخواهان بازتاب گستردهای یافت و بهعنوان شعاری علیه استبداد محمدعلی شاه شناخته شد. اشعار ارداقی عمدتاً مضامینی مانند عدالت، آزادی، و مبارزه با ظلم را در بر داشتند و در قالبهای سنتی، مانند غزل، سروده میشدند. '''(shouhada-ardaq.blogfa.com، velaiatnews.com)''' |
|
| |
|
| == سرکوب زنان و محدودیتهای اجتماعی == | | === تأثیر ادبی === |
| علمالهدی از حامیان سرسخت سیاستهای سختگیرانه علیه زنان است. او خواستار اجرای طرحهای سرکوب به بهانه بدحجابی شده و در سال ۱۴۰۳ از رئیسجمهور [[مسعود پزشکیان]] خواست این سیاستها را اجرا کند.<ref name=":9">[https://news.mojahedin.org/i/%D8%A2%D8%AE%D9%88%D9%86%D8%AF-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A8-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D9%87%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A8%D8%AF%D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B7-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86 آخوند علمالهدی خواستار اجرای طرح سرکوب زنان به بهانه بدحجابی توسط پزشکیان شد - سازمان مجاهدین خلق] 1</ref> در سال ۱۳۹۹، «دختران مسیحی» را عامل فساد در جوامع اسلامی خواند.<ref name=":10">[https://mohabatnews.com/fa/news/7/8849 علمالهدی «دختران مسیحی» را عامل فساد در جوامع اسلامی خواند - محبت نیوز]</ref> این مواضع، به افزایش آسیبهای اجتماعی برای زنان منجر شده و انتقادات گستردهای را برانگیخته است.<ref name=":11">[https://kar-online.com/%D8%AA%D8%B4%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%D8%B1%DA%A9%D9%88%D8%A8-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%B1%D8%B4%D8%AF-%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C/ تشدید سرکوب زنان، رشد آسیب های اجتماعی و وضعیت دلخراش زنان کارگر و خانه دار - کار آنلاین]</ref>
| | اشعار قاضی ارداقی، هرچند بهصورت دیوان مدون منتشر نشد، در محافل مشروطهخواهان قزوین و تهران تأثیرگذار بود. این اشعار به تقویت روحیه مبارزان و ترویج آرمانهای مشروطه کمک کرد، بهویژه در دوره استبداد صغیر. بیت معروف او در لحظه اعدام، که در منابع ثبت شده، بهعنوان نمادی از فداکاری مشروطهخواهان در تاریخ ماندگار شد. با این حال، به دلیل فقدان مجموعه کامل شعری، تحلیل جامعی از سبک ادبی او دشوار است. برخی منابع به سادگی اشعارش در مقایسه با شاعران برجسته قاجار، مانند [[عارف قزوینی]]، اشاره دارند، اما ارزش کار او در پیوند شعر با اهداف مشروطه و الهامبخشی به مبارزان بود. '''(40cheragh.org، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)''' |
|
| |
|
| علاوه بر طرح سرکوب بدحجابی، علمالهدی در سال ۱۳۹۵ از گشتهای ارشاد در مشهد حمایت کرد و خواستار افزایش نظارت بر پوشش زنان شد.<ref name=":9" /> او در سال ۱۳۹۸، در سخنرانیای، زنان را به دلیل حضور در فضای عمومی بدون رعایت حجاب اسلامی مورد سرزنش قرار داد و آنها را به «نقض ارزشهای دینی» متهم کرد.<ref name=":12">[https://www.tipf.info/ayatolah,zozekesh.htm زوزه های آیت الله علم الهدی علیه زنان 30 سال بعد از عربده رفسنجانی - تیف]</ref> این سیاستها به افزایش فشار بر زنان کارگر و خانهدار منجر شده و گزارشها از رشد آسیبهای اجتماعی، از جمله افزایش طلاق و اعتیاد در میان زنان، حکایت دارند.<ref name=":11" /> علمالهدی همچنین در سال ۱۴۰۲، در واکنش به اعتراضات زنان، خواستار تشدید قوانین سختگیرانهتر شد.<ref name=":10" />
| | == میراث == |
|
| |
|
| در سال ۱۴۰۱، علمالهدی از افزایش گشتهای ارشاد در خیابانهای مشهد حمایت کرد و خواستار جریمههای سنگین برای زنان بدحجاب شد.<ref name=":9" /> برخی از گزارشات حاکی از آن است که در آن سال، بیش از ۵۰۰ زن در مشهد به دلیل رعایت نکردن حجاب دستگیر شدند، که بسیاری از آنها به دلیل ناتوانی در پرداخت جریمهها به زندان افتادند.<ref name=":11" /> او همچنین در سال ۱۳۹۶، در خطبهای، زنان را به دلیل حضور در اماکن عمومی بدون چادر مورد انتقاد قرار داد و آنها را «عامل نفوذ فرهنگی» خواند.<ref name=":12" /> این سیاستها به تشدید فشار بر زنان کارگر منجر شده، بهطوری که گزارشها از افزایش خودکشی و فرار از خانه در میان زنان جوان خبر میدهند.<ref name=":11" /> علمالهدی همچنین در سال ۱۴۰۲ نیز از طرحهای سختگیرانهتر برای کنترل پوشش زنان در دانشگاهها حمایت کرد.<ref name=":10" />
| | === تأثیر بر آموزش و مشروطه === |
| | قاضی ارداقی با تأسیس مدرسه امید (۱۲۸۴ ش) و فعالیت در انجمن معارف قزوین، نقش مهمی در ترویج آموزش نوین و آرمانهای مشروطه ایفا کرد. مدرسه امید به تربیت نسلی از مشروطهخواهان کمک کرد و بهعنوان الگویی برای دیگر مدارس مدرن در ایران شناخته شد. فعالیتهای او در عدلیه قزوین نیز به تقویت نظام قضایی مشروطه کمک کرد. '''(velaiatnews.com، farvardinemruz.ir)''' |
|
| |
|
| پیش از این، در سال ۱۴۰۰، علمالهدی از افزایش نظارت بر دانشگاههای مشهد برای کنترل پوشش دانشجویان زن حمایت کرد و خواستار اخراج دختران بدحجاب شد.<ref name=":9" /> در آن سال، بیش از ۱۰۰ دانشجوی دختر از دانشگاه فردوسی مشهد به دلیل رعایت نکردن حجاب تعلیق شدند.<ref name=":13">[https://ir.voanews.com/a/the-widespread-dismissal-of-professors-from-ferdowsi-university/7784534.html اخراج گسترده اساتید منتقد از دانشگاه فردوسی مشهد و جایگزینی «امام صادقیها» با دخالتهای علمالهدی - صدای آمریکا] 2</ref> در سال ۱۳۹۷، در خطبهای، زنان را به دلیل حضور در بازارهای محلی بدون چادر مورد سرزنش قرار داد و آنها را «عامل فساد اجتماعی» خواند. این سیاستها به افزایش فشار روانی بر زنان خانهدار منجر شده و گزارشهایی از فرار دختران جوان از خانه به دلیل محدودیتها منتشر شده است.
| | === جایگاه در تاریخ مشروطه === |
| | | شهادت قاضی ارداقی در سال ۱۲۸۸، او را به یکی از شهدای برجسته مشروطه تبدیل کرد. مرگ او الهامبخش مبارزان قزوین و تهران بود و به فتح تهران (۱۲۸۸ ش) انگیزه بخشید. با این حال، اطلاعات محدود درباره فعالیتهای سیاسی و قضایی او، تحلیل جامع نقشش را دشوار کرده است. میراث ارداقی در قزوین بهعنوان عالمی نوگرا و مبارز مشروطه ماندگار است. '''(shouhada-ardaq.blogfa.com، 40cheragh.org، تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی)''' |
| در سال ۱۳۹۸، علمالهدی از ممنوعیت ورود زنان به برخی پارکهای عمومی مشهد بدون همراه مرد حمایت کرد و این سیاست را «حفظ ارزشهای اسلامی» خواند. در آن سال، بیش از ۳۰۰ زن به دلیل نقض این قانون جریمه شدند.<ref name=":11" /><ref name=":12" /> در سال ۱۴۰۱، در واکنش به اعتراضات زنان علیه حجاب اجباری، خواستار افزایش گشتهای شبانه ارشاد شد.<ref name=":9" /> این اقدامات به تشدید فشار بر زنان کارگر منجر شده، بهطوری که گزارشهایی از کاهش مشارکت زنان در بازار کار به دلیل ترس از بازداشت منتشر شده است.<ref name=":11" />
| |
| | |
| == اتهامات فساد مالی ==
| |
| اتهامات متعددی درباره فساد مالی علمالهدی و خانوادهاش مطرح شده است. گزارشها از واگذاری بیش از ۱۰۰۰ هکتار زمین اوقافی به او خبر میدهند. (اپک تایمز). فرزندش، سید مجتبی، به حیفومیل ۱۶۰ میلیون تومان در دولت [[محمود احمدینژاد]] متهم شده است.<ref name=":14">[https://melliun.org/iran/142897 حیفومیل ۱۶۰ میلیونی بیتالمال توسط سیدمجتبی علمالهدی در دولت احمدینژاد - ملّیون ایران]</ref> فرزندان دیگر او نیز به داشتن مشاغل متعدد و سوءاستفاده از نفوذ پدرشان متهم هستند.<ref name=":1" /><ref name=":15">[https://ettelaat.net/1399/10/04/43400/ فرزند هفتم علم الهدی چند شغله است؟ - اطلاعات نت]</ref> علمالهدی این اتهامات را رد کرده و آنها را توطئه دشمنان خوانده است.<ref name=":16">[http://iranefardalive.com/Archive/108142 فساد آشکار علمالهدی نماینده ولی فقیه در مشهد و پاسخهای گمراه کننده به اتهامات - ایران فردا]</ref>
| |
| | |
| علاوه بر واگذاری زمینهای اوقافی، گزارشها از تصاحب املاک مسکونی در مناطق مرفهنشین مشهد توسط فرزندان علمالهدی خبر میدهند.<ref name=":17">[https://persianepochtimes.com/handing-over-the-endowment-land-to-ahmed-alam-al-hadi/ افشاگری تازه از فساد وابستگان حکومت؛ واگذاری بیش از ۱۰۰۰ هکتار زمین اوقافی به احمد علمالهدی - اپک تایمز]</ref> فرزندش، سید مجتبی، در سال ۱۳۸۸ به سوءاستفاده از بودجههای دولتی در پروژههای عمرانی متهم شد و این اتهام با اسناد رسمی تأیید شد.<ref name=":14" /> فرزند هفتم او نیز به داشتن چندین شغل دولتی و خصوصی متهم است که این موضوع به تعارض منافع اشاره دارد.<ref name=":15" /> علمالهدی در پاسخ به این اتهامات، آنها را «شایعهپراکنی دشمنان» خوانده، اما مدارک ارائهشده از سوی فعالان نشان میدهد که بخشی از ثروت خانواده او از منابع عمومی تأمین شده است.<ref name=":1" /><ref name=":16" />
| |
| | |
| علاوه بر این موارد، در سال ۱۳۹۷، یکی از املاک مسکونی در منطقه وکیلآباد مشهد به نام یکی از بستگان نزدیک علمالهدی ثبت شده که ارزش آن بیش از چندین میلیارد تومان برآورد شده است.<ref name=":17" /> همچنین، در سال ۱۳۹۹، اسنادی منتشر شد که نشان میداد یکی از پروژههای ساختمانی در نزدیکی حرم امام رضا با سرمایهگذاری مستقیم فرزندان او انجام شده است.<ref name=":1" /> فرزند دیگر او، که نامش در اسناد رسمی ذکر نشده، به مدیریت چندین شرکت بازرگانی متهم شده که قراردادهای دولتی را بدون مناقصه دریافت کردهاند.<ref name=":15" />
| |
| | |
| این اتهامات با گزارشهایی از سوی فعالان حقوق بشر تأیید شده که حاکی است بخشی از این ثروت از طریق رانت و سوءاستفاده از موقعیت علمالهدی در آستان قدس رضوی به دست آمده است. او در پاسخ به این اتهامات، در سال ۱۴۰۰ اعلام کرد که این ادعاها «جنگ روانی دشمنان» است، اما مدارک ارائهشده از سوی منابع مستقل همچنان مورد توجه قرار دارد.<ref name=":16" />
| |
| | |
| علاوه بر این موارد، در سال ۱۴۰۱، اسنادی منتشر شد که نشان میداد یکی از شرکتهای وابسته به خانواده علمالهدی، قراردادهای ساختوساز در مناطق زائرپذیر مشهد را بدون مناقصه دریافت کرده است.<ref name=":1" /> گزارشها بیانگر آن است که در سال ۱۳۹۶، یکی از املاک تجاری در نزدیکی حرم امام رضا به نام یکی از آقازادههای او ثبت شده که ارزش آن به بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان میرسد.<ref name=":17" />
| |
| | |
| در سال ۱۳۹۸، فعالان مدنی اعلام کردند که بخشی از درآمدهای آستان قدس توسط نزدیکان او به پروژههای شخصی منتقل شده، که این موضوع به اعتراضات عمومی در مشهد منجر شد.<ref name=":16" /> علمالهدی در واکنش به این اتهامات، در سال ۱۴۰۲، آنها را «دروغپراکنی رسانههای معاند» خواند.<ref name=":14" />
| |
| | |
| علاوه بر موارد فوق، در سال ۱۴۰۳، گزارشهایی منتشر شد که نشان میداد یکی از شرکتهای وابسته به خانواده علمالهدی، قراردادهای تأمین تجهیزات پزشکی در بیمارستانهای وابسته به آستان قدس را بدون نظارت عمومی دریافت کرده است.<ref name=":16" /> پیش از این نیز در سال ۱۳۹۵، اسنادی از واگذاری یک زمین کشاورزی بزرگ در اطراف مشهد به نام یکی از آقازادههای او به دست آمد که ارزش آن به بیش از ۲۰۰ میلیارد تومان تخمین زده شده است. همچنین، در سال ۱۳۹۹، فعالان مدنی اعلام کردند که بخشی از درآمدهای حاصل از زائران توسط نزدیکان او به حسابهای شخصی منتقل شده، که این موضوع به اعتراضات خیابانی در مشهد منجر شد. علمالهدی در واکنش، این اتهامات را «توطئه خارجی» خواند.<ref name=":1" /><ref name=":14" />
| |
| | |
| == نقش در آستان قدس رضوی ==
| |
| علمالهدی به دلیل ارتباط با آستان قدس رضوی، در مدیریت منابع این نهاد نقش داشته است. او در واگذاری اموال اوقافی دخیل بوده و این موضوع انتقادات زیادی را برانگیخته است.<ref name=":18">[https://shabtabnews.com/1395/09/24/%d9%86%d9%85%d8%a7%db%8c%d9%86%d8%af%d9%87-%d8%b6%d8%ae%db%8c%d9%85-%d8%a7%d9%84%d8%ac%d8%ab%d9%87-%d9%88%d9%84%db%8c-%d9%81%d9%82%db%8c%d9%87-%da%86%d9%be%d8%a7%d9%88%d9%84%da%af%d8%b1-%d8%a8%db%8c/ نماینده ضخیم الجثه ولی فقیه، چپاولگر بیت المال در خراسان رضوی است - شب تاب]</ref> برخی منابع او را به چپاول بیتالمال متهم کردهاند.<ref name=":19">[https://emroozofarda.wordpress.com/2016/04/29/%d8%b1%d8%ac%d8%b2-%d8%ae%d9%88%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%b9%d9%84%d9%85-%d8%a7%d9%84%d9%87%d8%af%db%8c-%d9%85%d8%b2%d8%af%d9%88%d8%b1-%d8%ae%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%a7%d9%86/ رجز خوانی علم الهدی مزدور خراسان - امروز و فردا]</ref>
| |
| | |
| علاوه بر واگذاری اموال، علمالهدی در مدیریت درآمدهای کلان آستان قدس رضوی، که سالانه از زائران و موقوفات جمعآوری میشود، نقش داشته است.<ref name=":18" /> در سال ۱۳۹۵، در پروژههای ساختوساز مرتبط با حرم، تصمیمات اقتصادی کلیدی را هدایت کرده که به انتقادات درباره شفافیت مالی منجر شده است. برخی منابع برآنند که او از این درآمدها برای حمایت از پروژههای شخصی خانوادهاش استفاده کرده، که این اتهامات با اسناد واگذاری املاک به نزدیکان او پشتیبانی شده است.<ref name=":19" />
| |
| | |
| همچنین در سال ۱۳۹۸، اسنادی منتشر شد که نشان میداد علمالهدی در واگذاری بخشی از درآمدهای آستان قدس به پروژههای شخصی دخالت داشته است.<ref name=":18" /> گزارشها از سرمایهگذاری کلان این نهاد در ساختوسازهای تجاری در اطراف حرم خبر میدهند که بدون نظارت عمومی انجام شده است.<ref name=":19" /> در سال ۱۴۰۰، فعالان مدنی اعلام کردند که بخشی از املاک مسکونی اطراف حرم به نزدیکان او واگذار شده، که ارزش آنها به میلیاردها تومان میرسد.<ref name=":17" /> این اقدامات، انتقادات زیادی را درباره شفافیت مالی آستان قدس به دنبال داشته و برخی منابع، او را مسئول اصلی این نارساییها میدانند.<ref name=":18" />
| |
| | |
| بهرهبرداری علمالهدی از آستان قدس رضوی و اموال زائران انتقادات زیادی را از سوی زائران و فعالان مدنی به دنبال داشته، بهویژه زمانی که در سال ۱۴۰۲، گزارشهایی از کاهش کمکهای خیریه آستان به نیازمندان منتشر شد.<ref name=":17" />
| |
| | |
| گزارشها حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۷، بخشی از درآمدهای حاصل از فروش محصولات فرهنگی آستان به پروژههای شخصی منتقل شده، که این موضوع به انتقادات شدید زائران منجر شد.<ref name=":19" /> همچنین، در سال ۱۴۰۰، فعالان مدنی اعلام کردند که او در انتصاب مدیران ارشد آستان دخالت کرده و این انتصابات به نفع منافع خانوادگی بوده است.<ref name=":17" />
| |
| == تأثیر بر آموزش عالی و اخراج اساتید ==
| |
| سید احمد علمالهدی در سالهای اخیر، تأثیر قابلتوجهی بر سیاستهای آموزشی دانشگاهها، بهویژه دانشگاه فردوسی مشهد، داشته است. او در سال ۱۴۰۱، از اخراج گسترده اساتید منتقد این دانشگاه حمایت کرد و خواستار جایگزینی آنها با افراد همسو با ایدئولوژی نظام جمهوری اسلامی شد. در آن سال، بیش از ۵۰ استاد به دلیل انتقاد از سیاستهای مذهبی و فرهنگی از کار برکنار شدند و جای آنها با فارغالتحصیلان دانشگاه امام صادق پر شد. این اقدامات به اعتراضات دانشجویی منجر شد، اما علمالهدی در خطبهای اعلام کرد که «دانشگاهها باید پایگاه ترویج ارزشهای اسلامی باشند». او همچنین در سال ۱۳۹۸، از نظارت شدیدتر بر محتوای دروس دانشگاهی حمایت کرد و خواستار حذف دروس علوم انسانی که «با مبانی دینی ناسازگار» تلقی میشد، شد. این سیاستها، به کاهش کیفیت آموزش و مهاجرت نخبگان از مشهد منجر شده است.<ref name=":13" />
| |
| == واکنشهای بینالمللی ==
| |
| در سال ۱۴۰۲، اتحادیه اروپا به دلیل نقش علمالهدی در محدودیت آزادی زنان، او را تحریم کرد.<ref name=":2" /> او در اظهاراتی تهدیدآمیز اعلام کرد که کشورهای منطقه با موشکهای ایرانی ویران خواهند شد. اظهارات او درباره استفاده از موشکهای ایرانی در سال ۱۴۰۱، که کشورهای منطقه را تهدید کرد، به افزایش تنشهای دیپلماتیک منجر شده است.<ref name=":20">[https://news.mojahedin.org/i/%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%AF%DB%8C-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82%D9%87-%D9%85%D9%88%D8%B4%DA%A9-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%87%D9%86%D8%AF علم الهدی: کشورهای منطقه با موشک های ایرانی ویران خواهند شد - سازمان مجاهدین خلق] 2</ref> این مواضع، جایگاه او را در فهرست افراد تحت نظارت بینالمللی قرار داده و فشارها بر دولت ایران را افزایش و نگرانیهای جامعه جهانی را درباره نقش او در سیاستهای سرکوبگرانه افزایش داده است.
| |
| | |
| علاوه بر تحریم اتحادیه اروپا، سازمانهای حقوق بشری از جمله عفو بینالملل، به دلیل نقش علمالهدی در سرکوب اعتراضات و زنان، خواستار اقدامات بیشتری علیه او شدهاند. در سال ۱۴۰۳، سازمان عفو بینالملل گزارشی منتشر کرد که نقش علمالهدی در سرکوب معترضان ۱۴۰۱ را محکوم کرد و خواستار تحریمهای بیشتر علیه او شد.<ref name=":2" />
| |
| | |
| علاوه بر این، در سال ۱۳۹۷، علمالهدی در خطبهای اعلام کرد که «سرزمین سوخته تحویلتان میدهیم» و از آمادگی نظامی ایران برای مقابله با دشمنان سخن گفت.<ref>[https://www.balatarin.com/permlink/2018/6/14/4853291 علم الهدی: سرزمین سوخته تحویلتان میدهیم - بالاترین]</ref> این اظهارات، که به تهدید نظامی علیه کشورهای منطقه تفسیر شد، به واکنشهای شدید دیپلماتیک از سوی کشورهای عربی منجر شد و آنها را بهعنوان تهدیدی مستقیم علیه امنیت منطقهای تلقی کردند. در سال ۱۴۰۱، او بار دیگر در سخنرانیای، از افزایش توان موشکی ایران حمایت کرد و آن را «ابزار دفاع از ارزشها» خواند، که این موضوع به نگرانیهای بینالمللی درباره تنشهای منطقهای افزود. این مواضع، همراه با تحریمهای اتحادیه اروپا، جایگاه او را در فهرست افراد تحت نظارت حقوق بشری و نظامی تقویت کرده است.<ref name=":20" />
| |
|
| |
|
| == منابع: == | | == منابع: == |
قاضی ارداقی، با نام کامل ملا محمدحسین ارداقی، (متولد سال ۱۲۴۵، ارداق، قزوین – درگذشته سال ۱۲۸۸ ش) از علما و فعالان برجسته جنبش مشروطه ایران و بنیانگذار مدرسه امید، اولین مدرسه مدرن قزوین، بود. او در ارداق، از توابع قزوین، متولد شد و تحصیلات حوزوی را در قزوین و تهران گذراند. قاضی ارداقی در جریان مشروطیت (۱۲۸۵–۱۲۸۸ ش)، با حمایت از مشروطهخواهان و فعالیت در انجمن معارف قزوین، به ترویج آموزش نوین و آرمانهای مشروطه کمک کرد. او با تأسیس مدرسه امید در سال ۱۲۸۴، نظام آموزشی مدرن را در قزوین پایهگذاری کرد و به تربیت نسلی از مشروطهخواهان پرداخت. در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، به دلیل فعالیتهایش علیه محمدعلی شاه، دستگیر و در باغشاه تهران اعدام شد. شهادت او در سال ۱۲۸۸، بهعنوان یکی از اولین شهدای مشروطه، به تقویت مقاومت مشروطهخواهان کمک کرد. قاضی ارداقی همچنین اشعاری با مضامین وطنپرستانه و ضداستبدادی سرود که در میان مشروطهخواهان شهرت یافت. نقدهای مثبت او را بهعنوان عالمی نوگرا و مبارز ستایش میکنند، اما اطلاعات محدود درباره فعالیتهای سیاسیاش، تحلیل نقش او را دشوار کرده است. میراث ارداقی در آموزش مدرن و حمایت از مشروطه، بهویژه در قزوین، ماندگار است. (shouhada-ardaq.blogfa.com، 40cheragh.org، velaiatnews.com، farvardinemruz.ir، تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)
زندگی اولیه و تحصیلات
قاضی ارداقی، با نام کامل ملا محمدحسین ارداقی، در سال ۱۲۴۵ ه.ش (۱۲۶۱ ق) در روستای ارداق، از توابع قزوین، در خانوادهای مذهبی متولد شد. پدرش، ملا عبدالله، از علمای محلی بود و ارداقی از کودکی در محیطی سنتی با علوم دینی آشنا شد. خاندان او به دلیل فعالیتهای مذهبی و اجتماعی در منطقه شناخته شده بودند. (shouhada-ardaq.blogfa.com، farvardinemruz.ir)
تحصیلات حوزوی
قاضی ارداقی تحصیلات اولیه را در مکتبخانههای ارداق و قزوین آغاز کرد و سپس به حوزه علمیه قزوین رفت. او فقه، اصول، و ادبیات عرب را نزد علمای قزوین آموخت و برای تکمیل تحصیلات به تهران سفر کرد. در تهران، با اندیشههای تجددخواهانه آشنا شد و این تجربه او را به سمت فعالیتهای آموزشی و سیاسی در جنبش مشروطه سوق داد. (velaiatnews.com، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)
فعالیتهای آموزشی
تأسیس مدرسه امید
قاضی ارداقی در سال ۱۲۸۴، مدرسه امید را در قزوین تأسیس کرد، که بهعنوان اولین مدرسه مدرن این شهر شناخته شد. این مدرسه با هدف ترویج آموزش نوین و تربیت نسلی آگاه برای حمایت از مشروطه ایجاد شد. ارداقی، بهعنوان مدیر، برنامههای درسی مدرن شامل علوم، ریاضیات، و ادبیات را معرفی کرد و از معلمان تحصیلکرده در تهران بهره گرفت. (velaiatnews.com، farvardinemruz.ir)
تأثیر مدرسه امید
مدرسه امید به مرکزی برای فعالیتهای فرهنگی و سیاسی مشروطهخواهان در قزوین تبدیل شد. دانشآموزان این مدرسه، که تحت تأثیر قاضی ارداقی با آرمانهای مشروطه آشنا شدند، نقش مهمی در بسیج افکار عمومی علیه استبداد ایفا کردند. با این حال، تاریخنگاران به محدودیتهای مالی و فشارهای دربار قاجار بر این مدرسه اشاره دارند که فعالیتهای آن را چالشبرانگیز کرد. (shouhada-ardaq.blogfa.com، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)
نقش در انقلاب مشروطیت
فعالیت در انجمن معارف قزوین
قاضی ارداقی در جریان انقلاب مشروطیت (۱۲۸۵–۱۲۸۸ ش) بهعنوان یکی از اعضای فعال انجمن معارف قزوین شناخته شد. او با همکاری مشروطهخواهان محلی، مانند میرزا حسن شیخالاسلام، به ترویج آرمانهای مشروطه و دفاع از مجلس شورای ملی پرداخت. ارداقی از طریق سخنرانیها و فعالیتهای آموزشی، مردم قزوین را به حمایت از مشروطه تشویق کرد. (farvardinemruz.ir، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)
نقش در عدلیه مشروطه
قاضی ارداقی بهعنوان قاضی در عدلیه قزوین، در اصلاح نظام قضایی محلی نقش داشت. او با تکیه بر اصول فقهی و مشروطه، به اجرای عدالت در دعاوی محلی کمک کرد و از نفوذ خود برای حمایت از مشروطهخواهان استفاده نمود. با این حال، اطلاعات محدود درباره جزئیات فعالیتهای قضایی او، تحلیل نقشش را دشوار کرده است. (40cheragh.org، shouhada-ardaq.blogfa.com)
شهادت در استبداد صغیر
دستگیری و اعدام
قاضی ارداقی در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش) به دلیل فعالیتهای مشروطهخواهانهاش هدف نیروهای محمدعلی شاه قرار گرفت. او در سال ۱۲۸۸، در قزوین دستگیر شد و به تهران منتقل گردید. در باغشاه تهران، پس از محاکمهای نمایشی، به همراه دیگر مشروطهخواهان اعدام شد. ارداقی در لحظه اعدام شعری وطنپرستانه خواند که در میان مشروطهخواهان شهرت یافت. (shouhada-ardaq.blogfa.com، 40cheragh.org، تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی)
پیامدهای شهادت
شهادت قاضی ارداقی در سال ۱۲۸۸، واکنشهای گستردهای در میان مشروطهخواهان برانگیخت. اعدام او، بهعنوان یکی از اولین شهدای مشروطه، به تقویت روحیه مقاومت در قزوین و تهران کمک کرد و به فتح تهران (۱۲۸۸ ش) انگیزه بخشید. با این حال، اطلاعاتی درباره جزئیات محاکمهاش و نقش او در این دوره در دست نیست. (farvardinemruz.ir، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)
فعالیتهای ادبی
اشعار وطنپرستانه
قاضی ارداقی اشعاری با مضامین وطنپرستانه و ضداستبدادی سرود که در دوره مشروطیت (۱۲۸۵–۱۲۸۸ ش) شهرت یافت. او با تخلص «قاضی» شعر میگفت و اشعارش در گردهماییهای مشروطهخواهان قزوین خوانده میشد. معروفترین شعر او، که در لحظه اعدام در باغشاه تهران (۱۲۸۸ ش) سرود، این بیت است:
وطن به خون ما رنگین شود
که ظلم و استبداد برچیده شود
این بیت، که بهعنوان نمادی از شجاعت و مقاومت او ثبت شده، در میان مشروطهخواهان بازتاب گستردهای یافت و بهعنوان شعاری علیه استبداد محمدعلی شاه شناخته شد. اشعار ارداقی عمدتاً مضامینی مانند عدالت، آزادی، و مبارزه با ظلم را در بر داشتند و در قالبهای سنتی، مانند غزل، سروده میشدند. (shouhada-ardaq.blogfa.com، velaiatnews.com)
تأثیر ادبی
اشعار قاضی ارداقی، هرچند بهصورت دیوان مدون منتشر نشد، در محافل مشروطهخواهان قزوین و تهران تأثیرگذار بود. این اشعار به تقویت روحیه مبارزان و ترویج آرمانهای مشروطه کمک کرد، بهویژه در دوره استبداد صغیر. بیت معروف او در لحظه اعدام، که در منابع ثبت شده، بهعنوان نمادی از فداکاری مشروطهخواهان در تاریخ ماندگار شد. با این حال، به دلیل فقدان مجموعه کامل شعری، تحلیل جامعی از سبک ادبی او دشوار است. برخی منابع به سادگی اشعارش در مقایسه با شاعران برجسته قاجار، مانند عارف قزوینی، اشاره دارند، اما ارزش کار او در پیوند شعر با اهداف مشروطه و الهامبخشی به مبارزان بود. (40cheragh.org، تاریخ بیداری ایرانیان، ناظمالاسلام کرمانی)
میراث
تأثیر بر آموزش و مشروطه
قاضی ارداقی با تأسیس مدرسه امید (۱۲۸۴ ش) و فعالیت در انجمن معارف قزوین، نقش مهمی در ترویج آموزش نوین و آرمانهای مشروطه ایفا کرد. مدرسه امید به تربیت نسلی از مشروطهخواهان کمک کرد و بهعنوان الگویی برای دیگر مدارس مدرن در ایران شناخته شد. فعالیتهای او در عدلیه قزوین نیز به تقویت نظام قضایی مشروطه کمک کرد. (velaiatnews.com، farvardinemruz.ir)
جایگاه در تاریخ مشروطه
شهادت قاضی ارداقی در سال ۱۲۸۸، او را به یکی از شهدای برجسته مشروطه تبدیل کرد. مرگ او الهامبخش مبارزان قزوین و تهران بود و به فتح تهران (۱۲۸۸ ش) انگیزه بخشید. با این حال، اطلاعات محدود درباره فعالیتهای سیاسی و قضایی او، تحلیل جامع نقشش را دشوار کرده است. میراث ارداقی در قزوین بهعنوان عالمی نوگرا و مبارز مشروطه ماندگار است. (shouhada-ardaq.blogfa.com، 40cheragh.org، تاریخ مشروطه ایران، احمد کسروی)
منابع: