کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: برگردانده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۳۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|887x887پیکسل]]
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|887x887پیکسل]]
{{جعبه زندگینامه| اندازه جعبه      =| عنوان            = احمد توکلی| نام              = | تصویر            = احمد توکلی؛2.jpg| اندازه تصویر      = ۲۴۰px| عنوان تصویر      = احمد توکلی| زادروز            = ۱۳۳۰| زادگاه            = بهشهر، مازندران، ایران| تاریخ مرگ        = ۱ مرداد ۱۴۰۴| مکان مرگ          = |عرض جغرافیایی محل دفن=|طول جغرافیایی محل دفن=|latd=|latm=|lats=|latNS=N|longd=|longm=|longs=|longEW=E| محل زندگی        = بهشهر (تا ۱۳۵۷)، تهران (از ۱۳۵۷)| ملیت              = ایرانی| نژاد              = | تابعیت            = | تحصیلات            = دکترای اقتصاد (دانشگاه ناتینگهام)| دانشگاه          = دانشگاه شیراز، دانشگاه ناتینگهام| پیشه              = سیاستمدار، اقتصاددان| سال‌های فعالیت    = ۱۳۵۷ - ۱۴۰۴| کارفرما          = | نهاد              = مرکز پژوهش‌های مجلس، مجمع تشخیص مصلحت نظام| نماینده          = نماینده مجلس (دوره‌های دوم، سوم، چهارم)| شناخته‌شده برای    = نقش در قتل‌عام دهه ۶۰، اتهامات فساد| نقش‌های برجسته    = دادستان انقلاب بهشهر، وزیر کار، رئیس مرکز پژوهش‌ها| سبک              = | تأثیرگذاران      = | تأثیرپذیرفتگان    = | شهر خانگی        = | تلویزیون          = | لقب              = قصاب بهشهر| حزب              = اصولگرایان| جنبش              = | مخالفان          = مجاهدین خلق، معترضان| هیئت              = | دین              = اسلام| مذهب              = شیعه| منصب              = | مکتب              = | آثار              = | خویشاوندان سرشناس = | فرزندان          = | جوایز            = | امضا              = | اندازه امضا      = | وبگاه            = | پانویس            = }}
{{جعبه زندگینامه
'''احمد توکلی'''، (متولد سال ۱۳۳۰، بهشهر - درگذشته ۱ مرداد ۱۴۰۴، تهران) سیاستمدار اصولگرای ایرانی و از چهره‌های کلیدی جمهوری اسلامی بود که در دهه ۱۳۶۰ به‌عنوان دادستان انقلاب بهشهر، نقش مهمی در اعدام‌های گسترده داشت و به «قصاب بهشهر» ملقب شد. توکلی در سال‌های اولیه انقلاب، سمت‌هایی مانند سخنگوی دولت محمدعلی رجایی و وزیر کار در کابینه [[میرحسین موسوی]] را بر عهده داشت، اما به دلیل اختلافات استعفا داد. او در دوره‌های مختلف نماینده مجلس و رئیس مرکز پژوهش‌ها بود و تا پایان عمر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام باقی ماند. اتهاماتی از فساد مالی، از جمله رانت‌خواری و سوءاستفاده از منابع دولتی، علیه احمد توکلی مطرح شده بود. توکلی در سرکوب مخالفان، به‌ویژه [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین خلق ایران]]، مشارکت داشت و خاطرات زندانیان از محاکمات فوری و اعدام‌های بدون دفاع او حکایت دارد. او در سال‌های اخیر با تأسیس دیده‌بان شفافیت و عدالت، به مبارزه با فساد پرداخت، اما منتقدان این اقدام را نمایشی می‌دانند. مرگ او در ۷۴ سالگی، پس از بیماری، پایان دوره‌ای از فعالیت‌های جنجالی بود که با سرکوب، فساد، و نقش در ساختار قدرت گره خورده است.<ref name=":0">[https://www.iranntv.com/954789 احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام آخوندی و از سرکوبگران رژیم آخوندی مرد - سیمای آزادی]</ref><ref name=":1">[https://sarkoobgaran.com/%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%86%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1/ جنایتکاری بنام احمد توکلی از نگاه خاطرات تکان‌دهنده دهه ۶۰ - سرکوبگران]</ref><ref name=":2">[https://www.eghtesadonline.com/fa/news/2073979/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%84%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA-%D8%A8%DB%8C%D9%88%DA%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C-%D9%88-%D8%B3%D9%88%D8%A7%D8%A8%D9%82 احمد توکلی کیست؟ - اقتصاد آنلاین]</ref><ref name=":3">[https://iranwire.com/fa/special-features/8696/ احمد توکلی، نماینده اصولگرای میانه‌رو - ایران وایر]</ref><ref name=":4">[https://www.iranpressnews.com/source/186698.htm فساد و جنایت؛ جنگ گرگها: افشاگری علیه توکلی - ایران پرس نیوز]</ref><ref name=":5">[https://iranfreedom.net/%d8%ac%d9%86%d8%a7%db%8c%d8%aa%da%a9%d8%a7%d8%b1%db%8c-%d8%a8%d9%86%d8%a7%d9%85-%d8%a7%d8%ad%d9%85%d8%af-%d8%aa%d9%88%da%a9%d9%84%db%8c-%d9%88-%d8%ae%d8%a7%d8%b7%d8%b1%d8%a7%d8%aa-%d8%aa%da%a9%d8%a7/ جنایتکاری بنام احمد توکلی و خاطرات تکاندهنده دهه ۶۰ - ایران آزادی]</ref><ref name=":6">[https://news.mojahedin.org/i/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AA%D9%88%DA%A9%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%B6%D9%88-%D9%85%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%AA%D8%B4%D8%AE%DB%8C%D8%B5-%D9%85%D8%B5%D9%84%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85-%D8%A2%D8%AE%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D9%85%D9%8F%D8%B1%D8%AF احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام آخوندی مُرد - سازمان مجاهدین خلق]</ref>
| اندازه جعبه      =
| عنوان            =
| عنوان ۲          =
| نام              =قاسم سیفان بابایی
| تصویر            =قاسم سیفان بابایی.jpg
| اندازه تصویر      =
| عنوان تصویر      =قاسم سیفان بابایی
| زادروز            = سال ۱۳۳۲
| زادگاه            = تهران
| مکان ناپدیدشدن    =
| تاریخ ناپدیدشدن  =
| وضعیت            =
| تاریخ مرگ        = ۱۵ مرداد ۱۳۶۷
| مکان مرگ          =زندان گوهردشت کرج
|عرض جغرافیایی محل دفن=
|طول جغرافیایی محل دفن=
|latd=|latm=|lats=|latNS=N
|longd=|longm=|longs=|longEW=E
| علت مرگ          =اعدام
| پیداشدن جسد      =
| آرامگاه          =
| بناهای یادبود    =
| محل زندگی        = تهران
| ملیت              =
| نام‌های دیگر      =
| نژاد              =  
| تابعیت            =
| تحصیلات            =لیسانس اقتصاد
| دانشگاه          =دانشگاه تهران
| پیشه              =کارگردان و بازیگر تئاتر
| سال‌های فعالیت    =
| کارفرما          =
| نهاد              =
| نماینده          =
| شناخته‌شده برای    =
| نقش‌های برجسته    =  
| سبک              =
| تأثیرگذاران      =سازمان مجاهدین خلق
| تأثیرپذیرفتگان    =
| شهر خانگی        =
| دستمزد            =
| دارایی خالص      =
| قد                =
| وزن              =
| تلویزیون          =
| دوره              =
| پس از            =
| پیش از            =
| حزب              =
| جنبش              =سازمان مجاهدین خلق ایران
| مخالفان          =حکومت جمهوری اسلامی
| هیئت              =
| دین              =اسلام
| مذهب              =
| اتهام            =هواداری از سازمان مجاهدین خلق ایران
| وضعیت گناهکاری    =
| منصب              =
| مکتب              =
| آثار              =
| همسر              =زهرا افشار
| شریک زندگی        =  
| فرزندان          = سارا
| والدین            =
| خویشاوندان سرشناس =
| جوایز            =
| امضا              =
| اندازه امضا      =
| signature_alt    =
| وبگاه            =
| imdb_id          =
| Soure_id          =
| پانویس            =
|image size=240 پیکسل}}
'''قاسم سیفان بابایی'''، (متولد سال ۱۳۳۲، تهران - درگذشته ۱۵ مرداد ۱۳۶۷، زندان گوهردشت کرج) دانشجوی اقتصاد دانشگاه تهران و زندانی سیاسی دوره پهلوی بود که در زمینه بازیگری، کارگردانی تئاتر، شعر، و خطاطی فعالیت داشت. او در تئاترهای خیابانی پس از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷]]، با اجراهای طنز، سیاست‌های سرکوبگرانه را افشا کرد. در بهار ۱۳۵۹، در نمایشی کمدی-سیاسی نقش گزارشگر را ایفا کرد و در تئاتر «اتحاد شوراها» مسائل کارگران را مطرح نمود. قاسم سیفان در پاییز ۱۳۶۱ به اتهام ارتباط با [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]، به‌همراه همسر و فرزندش بازداشت و به ده سال زندان محکوم شد. در زندان‌های [[زندان اوین|اوین]]، [[زندان قزلحصار|قزلحصار]]، و [[زندان گوهردشت|گوهردشت]]، به دلیل مقاومت و مواضع قاطعش به «آقا سیف» معروف بود. مینا انتظاری نقل می‌کند: «قاسم در زندان گروه هنری تشکیل داد و با اجراهای تئاتری، روحیه هم‌بندی‌ها را تقویت می‌کرد». او اشعار [[حافظ]] و قرآن را حفظ بود و نامه‌های شاعرانه‌ای برای دخترش سارا نوشت. در تیر ۱۳۶۷، در نامه‌ای به عملیات مجاهدین اشاره کرد. قاسم سیفان در ۱۵ مرداد ۱۳۶۷ در [[قتل‌عام ۶۷|قتل‌عام زندانیان سیاسی]] در گوهردشت اعدام شد. شعری از او درباره بنیان‌گذاران مجاهدین توسط هم‌بندی‌اش حفظ شد: «[[محمد حنیف‌نژاد|حنیف]] و [[سعید محسن|محسن]] و [[علی اصغر بدیع زادگان|اصغر]] شمائید / طلایه‌داران جهاد و شهادت»


== تحصیلات ==
== معرفی و پیشینه ==
بعد از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷]]، احمد توکلی به فعالیت‌های حکومتی پرداخت و تحصیلات آکادمیک خود را با دریافت دکترای اقتصاد از دانشگاه ناتینگهام انگلستان در سال ۱۳۷۵ تکمیل کرد. این تحصیلات، او را برای نقش‌های اقتصادی و سیاسی در نظام آماده کرد، هرچند تمرکز اصلی‌اش بر فعالیت‌های به‌اصطلاح انقلابی و قضایی بود. او در سال‌های جوانی به دلیل عضویت در گروه‌های سیاسی، به‌ویژه در دهه ۱۳۵۰، مورد توجه قرار گرفت، اما پس از انقلاب، مسیرش به سوی اصولگرایی تغییر یافت.<ref name=":2" /><ref name=":3" />
قاسم سیفان بابایی، متولد سال ۱۳۳۲ در تهران، دانشجوی اقتصاد دانشگاه تهران و دارای مدرک لیسانس بود. او در زمینه بازیگری، کارگردانی تئاتر، شعر، و خطاطی فعالیت داشت و به‌عنوان زندانی سیاسی در دوره پهلوی شناخته می‌شد. سیفان در سال ۱۳۶۷ در کرج به شهادت رسید. (متن ارسالی).


== فعالیت‌های سیاسی و قضایی ==
== فعالیت‌های هنری و سیاسی ==
احمد توکلی پس از انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷ به سرعت وارد ساختار قضایی شد و در سال ۱۳۶۰ به‌عنوان دادستان انقلاب بهشهر منصوب گردید. در این سمت، او نقش مهمی در قتل‌عام دهه ۶۰ ایفا کرد و محاکمات فوری را برای اعدام مخالفان، به‌ویژه اعضای سازمان مجاهدین خلق، سازمان‌دهی نمود. خاطرات زندانیان نشان می‌دهد که توکلی با سرعت عمل در صدور احکام، به «قصاب بهشهر» ملقب شد، زیرا متهمان اغلب بدون فرصت دفاع یا محاکمه عادلانه به دار آویخته می‌شدند.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> 
قاسم سیفان بابایی در زمینه تئاتر خیابانی فعالیت گسترده‌ای داشت و از این هنر برای بیان مسائل اجتماعی و سیاسی استفاده می‌کرد. او در دوره انتخابات مجلس شورای ملی و ریاست‌جمهوری پس از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷]]، همراه با گروه هنری خود، با اجرای نمایش‌های طنز، انحصارطلبی و سیاست‌های سرکوبگرانه را افشا می‌کرد. این اجراها اغلب در بلوار اطراف دانشگاه تهران برگزار می‌شد و بارها مورد حمله گروه‌های وابسته به رژیم جمهوری اسلامی قرار گرفت.  


احمد توکلی در این دوره، با همکاری دیگر مقامات قضایی، صدها نفر را به اتهامات سیاسی محکوم کرد که بسیاری از این احکام در زندان‌های محلی بهشهر اجرا شد. توکلی در سال ۱۳۶۰ به‌عنوان سخنگوی دولت محمدعلی رجایی انتخاب شد و پس از ترور رجایی در همان سال، به وزارت کار در کابینه میرحسین موسوی منصوب گردید. با این حال، به دلیل اختلافات بر سر سیاست‌های اقتصادی، از جمله مخالفت با خصوصی‌سازی و حمایت از برنامه‌های دولتی، در سال ۱۳۶۳ از این سمت استعفا داد. این استعفا، او را به چهره‌ای انتقادی در میان اصولگرایان تبدیل کرد، اما فعالیت‌های قضایی‌اش در سرکوب همچنان ادامه یافت.<ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /> 
=== اجراهای برجسته ===
در بهار ۱۳۵۹، سیفان در نمایشی کمدی-سیاسی در دانشگاه اقتصاد تهران نقش گزارشگر را ایفا کرد. این نمایش، با تشبیه به رینگ بوکس، به رقابت آمریکا و شوروی در دوران جنگ سرد می‌پرداخت و با طنز گزنده مورد استقبال قرار گرفت. همچنین، تئاتر «اتحاد شوراها» در تالار مولوی، که به مسائل کارگران و تشکیل اتحادیه‌های کارگری می‌پرداخت، با مشارکت سیفان در کارگردانی و بازیگری اجرا شد و با استقبال گسترده مواجه گردید.  


در دوره‌های دوم، سوم، و چهارم مجلس شورای اسلامی، احمد توکلی نماینده تهران بود و از سال ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۴ به‌عنوان رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس فعالیت کرد، جایی که بر سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و قانونی تأثیر گذاشت. او در این دوره، با ارائه طرح‌ها و لوایحی، از جمله قانون برنامه‌های توسعه، به تقویت ساختار اقتصادی نظام کمک کرد، اما این اقدامات با انتقاداتی به دلیل ناکارآمدی همراه بود. توکلی تا پایان عمر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام باقی ماند و در این جایگاه، بر تصمیم‌گیری‌های کلان، از جمله سیاست‌های نفتی و بانکی، نظارت داشت. فعالیت‌های او در این سال‌ها با حمایت از سرکوب مخالفان، به‌ویژه در دهه ۱۳۸۰، همراه بود، هرچند خود را مدافع عدالت معرفی می‌کرد و به انتقاد از برخی فسادهای درون‌سیستمی پرداخت.<ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":6" />
== بازداشت و زندان ==


== اتهامات فساد و فعالیت‌های اقتصادی ==
=== دستگیری و محکومیت ===
احمد توکلی در طول دوران فعالیتش با اتهامات گسترده‌ای در زمینه فساد مالی مواجه بود. گزارش‌ها حاکی از آن است که او در سال‌های عضویت در مجمع تشخیص مصلحت نظام از [[رانت‌خواری در جمهوری اسلامی|رانت‌خواری]] و تخصیص غیرقانونی قراردادها به نزدیکانش بهره برده است. این اتهامات در دهه ۱۳۸۰ با پروژه‌های عمرانی مرتبط با وزارت کار در زمان تصدی او شدت گرفت، جایی که اسنادی غیررسمی از دریافت رشوه در قراردادهای ساخت‌وساز حکایت دارند، هرچند این اسناد به‌طور رسمی تأیید نشدند. توکلی در سال ۱۳۹۴ با تأسیس دیده‌بان شفافیت و عدالت، مدعی مبارزه با فساد شد، اما منتقدان این اقدام را تلاشی برای شست‌وشوی چهره‌اش پس از سال‌ها اتهامات دانستند. این نهاد، که با هدف نظارت بر تخلفات اقتصادی تأسیس شد، به دلیل عدم پیگیری جدی پرونده‌های بزرگ، تأثیر محدودی داشت.<ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />
در پاییز سال ۱۳۶۱، قاسم سیفان بابایی به اتهام ارتباط با بخش اجتماعی سازمان مجاهدین خلق، به همراه همسرش زهرا و فرزند یک‌ونیم‌ساله‌اش سارا بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. او به ده سال زندان محکوم شد و در زندان‌های اوین، قزلحصار، و گوهردشت مقاومت کرد. همسرش نیز در بند زنان زندان‌های اوین و قزلحصار از زندانیان مقاوم بود.  


در سال‌های اخیر، شایعاتی درباره ارتباط او با شرکت‌های وابسته به [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] در پروژه‌های نفتی و گازی مطرح شد، که این اتهامات با مرگ او در ۱ مرداد ۱۴۰۴ بی‌پاسخ ماند. احمد توکلی در تخصیص منابع نفتی به شرکت‌های خاص نقش داشت، که این امر به افزایش ثروت شخصی او منجر شد. او در واکنش به این اتهامات، آن‌ها را «دروغ‌پردازی دشمنان نظام» خواند و مدعی شد که تمام فعالیت‌هایش در چارچوب قانون بوده است. با این حال، اسناد غیررسمی از همکاری او با شبکه‌هایی از رانت‌خواری در بخش انرژی حکایت دارند، که این موضوع بحث‌های گسترده‌ای را در میان منتقدان به دنبال داشت.<ref name=":6" /><ref name=":5" /><ref name=":4" /><ref name=":1" />  
=== شرایط زندان و مقاومت ===
قاسم سیفان در زندان به دلیل مواضع قاطع و مرزبندی با نگهبانان و خائنان، به «آقا سیف» معروف بود و بارها به سلول انفرادی منتقل و ممنوع‌الملاقات شد. مینا انتظاری، هم‌بند همسرش، در خاطراتش می‌گوید: <blockquote>«سال ۶۴ که با دوست عزیزم زهرا (همسر قاسم) در بند چهار قزلحصار همبند بودم… مطلع شدیم که قاسم در زندان نیز، البته بدور از چشم نامحرم [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|پاسداران]] ظلمت و تباهی، به‌همراه تعداد دیگری از بچه‌های خوش‌ذوق بند، گروه هنری تشکیل داده‌اند و در مناسبت‌های مختلف سیاسی، تاریخی، ملی و یا مذهبی با اجرای برنامه‌های جالب هنری به سبک تئاترهای خیابانی و یا پانتومیم، روحیه‌بخش همبندان و فضای عمومی بند می‌شوند»</blockquote>هم‌بندی‌های او نقل می‌کنند: <blockquote>«وی طی سالیان اسارت به‌خاطر مرزبندی تیز و مواضع و برخوردهای قاطعش در برابر پاسداران و خائنین خودفروش داخل بند، در جمع بچه‌ها احترام خاصی داشت».</blockquote>


== مرگ و میراث ==
== آثار ادبی و هنری در زندان ==
احمد توکلی در ۱ مرداد ۱۴۰۴ (۲۳ ژوئیه ۲۰۲۵) پس از مدت‌ها بیماری در ۷۴ سالگی درگذشت. او در بیمارستان بستری بود و مرگش به دلیل مشکلات قلبی و عوارض ناشی از سن اعلام شد. مراسم تشییع او با حضور مقامات حکومتی برگزار شد، اما معترضان با تجمعات کوچک، نقش او در سرکوب‌ها را محکوم کردند. مرگ توکلی پایان دوره‌ای از فعالیت‌های جنجالی بود که با قتل‌عام دهه ۶۰، اتهامات فساد، و حمایت از ساختار قدرت گره خورده است.
[[پرونده:قاسم سیف بابایی و دخترش سارا.jpg|جایگزین=قاسم سیف بابایی و دخترش سارا|بندانگشتی|300x300پیکسل|قاسم سیف بابایی و دخترش سارا]]


میراث او در میان حامیانش به‌عنوان یک اصولگرای میانه‌رو و مدافع نظام شناخته می‌شود، اما منتقدان او را نمادی از سرکوب و فساد می‌دانند. تأسیس دیده‌بان شفافیت و عدالت در سال ۱۳۹۴، تلاشی برای تغییر تصویر او بود، اما اسناد غیررسمی از ادامه فعالیت‌های اقتصادی مشکوک او تا پیش از مرگ حکایت دارد. مرگ توکلی بحث‌هایی درباره نقش اصولگرایان در تاریخ معاصر ایران برانگیخت.<ref name=":0" /><ref name=":5" /><ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />
قاسم سیفان در زندان به مطالعه آثار ادبی، به‌ویژه اشعار حافظ، می‌پرداخت و بخش اعظم آیات قرآن و اشعار حافظ را حفظ بود. دست‌نوشته‌ها و نامه‌های او اغلب به‌صورت شعر و نثر موزون بودند. در یکی از نامه‌هایش در شهریور ۱۳۶۵ از قزلحصار به دخترش سارا نوشت:<blockquote>«سارا سلام سارا سلام ای دختر زیبا سلام


== نقش و تأثیرات ==
دور از توأم، ای دخترم، یادت ولی در خاطرم
احمد توکلی در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی نقشی دوگانه ایفا کرد که با حمایت از سرکوب و در عین حال تلاش برای اصلاحات اقتصادی مشخص می‌شود. در دهه ۱۳۶۰، او با صدور احکام اعدام به‌عنوان دادستان انقلاب بهشهر، به تثبیت قدرت نظام در برابر مخالفان کمک کرد و این اقدامات به‌عنوان بخشی از قتل‌عام گسترده آن دوره ثبت شده است. او در این زمان، با همکاری دیگر مقامات قضایی، صدها نفر را بدون محاکمه عادلانه محکوم کرد، که این امر میراث خشونت‌بار او را شکل داد. در سال‌های بعد، با ورود به مرکز پژوهش‌های مجلس از ۱۳۷۵ تا ۱۳۸۴، توکلی بر سیاست‌گذاری‌های اقتصادی، از جمله قانون برنامه‌های توسعه، تأثیر گذاشت، اما این سیاست‌ها به دلیل تمرکز بر حفظ منافع دولتی، با انتقادات ناکارآمدی مواجه شدند. او در مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز بر تصمیم‌گیری‌های کلان، از جمله سیاست‌های نفتی و بانکی، نظارت داشت، که این نقش با اتهامات فساد مالی او در تضاد بود.<ref name=":5" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":6" />


تأسیس دیده‌بان شفافیت و عدالت در سال ۱۳۹۴، به‌عنوان تلاشی برای بهبود تصویر او مطرح شد، اما این نهاد با عدم پیگیری جدی پرونده‌های فساد، از جمله اتهامات رانت‌خواری خود او، نتوانست اعتبار لازم را کسب کند. منتقدان معتقدند که این اقدام بیشتر جنبه نمایشی داشت تا اصلاح‌طلبانه، زیرا اسناد غیررسمی از ادامه فعالیت‌های اقتصادی مشکوک او تا پیش از مرگش در ۱ مرداد ۱۴۰۴ حکایت دارند.  نقش توکلی در سرکوب دهه ۶۰، از جمله اعدام‌های بدون دفاع، او را به نمادی از خشونت نظام تبدیل کرد، در حالی که حامیانش او را مدافع اصولگرایی میانه‌رو می‌دانستند. مرگ او بحث‌هایی درباره تأثیر اصولگرایان بر تاریخ معاصر ایران برانگیخت، که برخی او را استمرار سرکوب و برخی دیگر تلاشی ناکام برای اصلاح می‌بینند. این دوگانگی، میراث پیچیده‌ای از او به جا گذاشته که هنوز مورد ارزیابی است.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":5" /><ref name=":0" /> 
همچون گلی، جان دلی، از من ترا صدها سلام


== منابع: ==
تا نامه‌ات بر من رسید، از شادیش قلبم تپید
 
خواندم در آن با خط خوش، بنوشته بود: بابا سلام
 
سارا سلام سارا سلام ای دختر زیبا سلام
 
دیشب ترا دیدم بخواب، چون تشنه کو بیند سراب
 
رویت چو ماه کردم نگاه، گفتم بر این سیما سلام
 
سارا سلام سارا سلام ای دختر زیبا سلام
 
مامان خود دوستش بدار، حرفش شنو بونه نیار
 
از من رسان بر مادرت، اندازه‌ی دنیا سلام
 
سارا سلام سارا سلام ای دختر زیبا سلام
 
از رحمت پروردگار، پایان رسد این انتظار
 
فردا ز بند گردم رها، تا آید آن فردا سلام
 
سارا سلام سارا سلام ای دختر زیبا سلام»</blockquote>
 
=== نامه آخر و اشارات سیاسی ===
در تیرماه ۱۳۶۷، قاسم سیفان در آخرین نامه‌اش به همسر و دخترش نوشت:
 
بنام هستی‌بخش آفتاب‌آفرین
 
برای دلبرم، دل
 
فدای جانان، جان
 
بهر موران، تن
 
سارای نازنینم
 
مینا و یاسمینم
 
دارم برایت سلام
 
بوسه به رویت مدام
 
در پی ماه خرداد
 
رسیده تیر و مرداد
 
از پس آن همه کار
 
دانه نشسته به بار
 
در باغ و در کشتزار
 
مدرسه کشتزار تو
 
دانش و علم بار تو
 
حاصل پیکار تو
 
می‌گویمت شادباش
 
از غم‌ها آزاد باش
 
این نامه به‌طور نمادین به [[عملیات آفتاب]] و [[عملیات چلچراغ|چلچراغ]] مجاهدین اشاره دارد.
 
== شهادت ==
در ۱۵ مرداد ۱۳۶۷، قاسم سیفان در جریان قتل‌عام زندانیان سیاسی در زندان گوهردشت اعدام شد. یکی از اشعار او که توسط هم‌بندی مخفیانه از زندان خارج شد، درباره بنیان‌گذاران مجاهدین بود:
 
شب که بد خفته همای سعادت
 
به روزگاری که نمانده شادت
 
حنیف و محسن و اصغر شمائید
 
طلایه‌داران جهاد و شهادت
 
رسیده ماه خرداد، مه قیام و فریاد
 
خروشت ای مجاهد، نوید مرگ بیداد<ref>[https://golesorkhiran.blogspot.com/2018/08/blog-post_5.html مجاهد شهید قاسم سیفان بابایی - ۳۰ هزار گل سرخ ایران]</ref>
 
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۲ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۱:۳۹

برای صفحه تمرین.jpg
قاسم سیفان بابایی
قاسم سیفان بابایی.jpg
قاسم سیفان بابایی
زادروزسال ۱۳۳۲
تهران
درگذشت۱۵ مرداد ۱۳۶۷
زندان گوهردشت کرج
علت مرگاعدام
محل زندگیتهران
تحصیلاتلیسانس اقتصاد
از دانشگاهدانشگاه تهران
پیشهکارگردان و بازیگر تئاتر
تأثیرگذارانسازمان مجاهدین خلق
جنبشسازمان مجاهدین خلق ایران
مخالفانحکومت جمهوری اسلامی
دیناسلام
اتهام‌هاهواداری از سازمان مجاهدین خلق ایران
همسرزهرا افشار
فرزندانسارا

قاسم سیفان بابایی، (متولد سال ۱۳۳۲، تهران - درگذشته ۱۵ مرداد ۱۳۶۷، زندان گوهردشت کرج) دانشجوی اقتصاد دانشگاه تهران و زندانی سیاسی دوره پهلوی بود که در زمینه بازیگری، کارگردانی تئاتر، شعر، و خطاطی فعالیت داشت. او در تئاترهای خیابانی پس از انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷، با اجراهای طنز، سیاست‌های سرکوبگرانه را افشا کرد. در بهار ۱۳۵۹، در نمایشی کمدی-سیاسی نقش گزارشگر را ایفا کرد و در تئاتر «اتحاد شوراها» مسائل کارگران را مطرح نمود. قاسم سیفان در پاییز ۱۳۶۱ به اتهام ارتباط با سازمان مجاهدین خلق ایران، به‌همراه همسر و فرزندش بازداشت و به ده سال زندان محکوم شد. در زندان‌های اوین، قزلحصار، و گوهردشت، به دلیل مقاومت و مواضع قاطعش به «آقا سیف» معروف بود. مینا انتظاری نقل می‌کند: «قاسم در زندان گروه هنری تشکیل داد و با اجراهای تئاتری، روحیه هم‌بندی‌ها را تقویت می‌کرد». او اشعار حافظ و قرآن را حفظ بود و نامه‌های شاعرانه‌ای برای دخترش سارا نوشت. در تیر ۱۳۶۷، در نامه‌ای به عملیات مجاهدین اشاره کرد. قاسم سیفان در ۱۵ مرداد ۱۳۶۷ در قتل‌عام زندانیان سیاسی در گوهردشت اعدام شد. شعری از او درباره بنیان‌گذاران مجاهدین توسط هم‌بندی‌اش حفظ شد: «حنیف و محسن و اصغر شمائید / طلایه‌داران جهاد و شهادت»

معرفی و پیشینه

قاسم سیفان بابایی، متولد سال ۱۳۳۲ در تهران، دانشجوی اقتصاد دانشگاه تهران و دارای مدرک لیسانس بود. او در زمینه بازیگری، کارگردانی تئاتر، شعر، و خطاطی فعالیت داشت و به‌عنوان زندانی سیاسی در دوره پهلوی شناخته می‌شد. سیفان در سال ۱۳۶۷ در کرج به شهادت رسید. (متن ارسالی).

فعالیت‌های هنری و سیاسی

قاسم سیفان بابایی در زمینه تئاتر خیابانی فعالیت گسترده‌ای داشت و از این هنر برای بیان مسائل اجتماعی و سیاسی استفاده می‌کرد. او در دوره انتخابات مجلس شورای ملی و ریاست‌جمهوری پس از انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷، همراه با گروه هنری خود، با اجرای نمایش‌های طنز، انحصارطلبی و سیاست‌های سرکوبگرانه را افشا می‌کرد. این اجراها اغلب در بلوار اطراف دانشگاه تهران برگزار می‌شد و بارها مورد حمله گروه‌های وابسته به رژیم جمهوری اسلامی قرار گرفت.

اجراهای برجسته

در بهار ۱۳۵۹، سیفان در نمایشی کمدی-سیاسی در دانشگاه اقتصاد تهران نقش گزارشگر را ایفا کرد. این نمایش، با تشبیه به رینگ بوکس، به رقابت آمریکا و شوروی در دوران جنگ سرد می‌پرداخت و با طنز گزنده مورد استقبال قرار گرفت. همچنین، تئاتر «اتحاد شوراها» در تالار مولوی، که به مسائل کارگران و تشکیل اتحادیه‌های کارگری می‌پرداخت، با مشارکت سیفان در کارگردانی و بازیگری اجرا شد و با استقبال گسترده مواجه گردید.

بازداشت و زندان

دستگیری و محکومیت

در پاییز سال ۱۳۶۱، قاسم سیفان بابایی به اتهام ارتباط با بخش اجتماعی سازمان مجاهدین خلق، به همراه همسرش زهرا و فرزند یک‌ونیم‌ساله‌اش سارا بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. او به ده سال زندان محکوم شد و در زندان‌های اوین، قزلحصار، و گوهردشت مقاومت کرد. همسرش نیز در بند زنان زندان‌های اوین و قزلحصار از زندانیان مقاوم بود.

شرایط زندان و مقاومت

قاسم سیفان در زندان به دلیل مواضع قاطع و مرزبندی با نگهبانان و خائنان، به «آقا سیف» معروف بود و بارها به سلول انفرادی منتقل و ممنوع‌الملاقات شد. مینا انتظاری، هم‌بند همسرش، در خاطراتش می‌گوید:

«سال ۶۴ که با دوست عزیزم زهرا (همسر قاسم) در بند چهار قزلحصار همبند بودم… مطلع شدیم که قاسم در زندان نیز، البته بدور از چشم نامحرم پاسداران ظلمت و تباهی، به‌همراه تعداد دیگری از بچه‌های خوش‌ذوق بند، گروه هنری تشکیل داده‌اند و در مناسبت‌های مختلف سیاسی، تاریخی، ملی و یا مذهبی با اجرای برنامه‌های جالب هنری به سبک تئاترهای خیابانی و یا پانتومیم، روحیه‌بخش همبندان و فضای عمومی بند می‌شوند»

هم‌بندی‌های او نقل می‌کنند:

«وی طی سالیان اسارت به‌خاطر مرزبندی تیز و مواضع و برخوردهای قاطعش در برابر پاسداران و خائنین خودفروش داخل بند، در جمع بچه‌ها احترام خاصی داشت».

آثار ادبی و هنری در زندان

قاسم سیف بابایی و دخترش سارا
قاسم سیف بابایی و دخترش سارا

قاسم سیفان در زندان به مطالعه آثار ادبی، به‌ویژه اشعار حافظ، می‌پرداخت و بخش اعظم آیات قرآن و اشعار حافظ را حفظ بود. دست‌نوشته‌ها و نامه‌های او اغلب به‌صورت شعر و نثر موزون بودند. در یکی از نامه‌هایش در شهریور ۱۳۶۵ از قزلحصار به دخترش سارا نوشت:

«سارا سلام سارا سلام ای دختر زیبا سلام

دور از توأم، ای دخترم، یادت ولی در خاطرم

همچون گلی، جان دلی، از من ترا صدها سلام

تا نامه‌ات بر من رسید، از شادیش قلبم تپید

خواندم در آن با خط خوش، بنوشته بود: بابا سلام

سارا سلام سارا سلام ای دختر زیبا سلام

دیشب ترا دیدم بخواب، چون تشنه کو بیند سراب

رویت چو ماه کردم نگاه، گفتم بر این سیما سلام

سارا سلام سارا سلام ای دختر زیبا سلام

مامان خود دوستش بدار، حرفش شنو بونه نیار

از من رسان بر مادرت، اندازه‌ی دنیا سلام

سارا سلام سارا سلام ای دختر زیبا سلام

از رحمت پروردگار، پایان رسد این انتظار

فردا ز بند گردم رها، تا آید آن فردا سلام

سارا سلام سارا سلام ای دختر زیبا سلام»

نامه آخر و اشارات سیاسی

در تیرماه ۱۳۶۷، قاسم سیفان در آخرین نامه‌اش به همسر و دخترش نوشت:

بنام هستی‌بخش آفتاب‌آفرین

برای دلبرم، دل

فدای جانان، جان

بهر موران، تن

سارای نازنینم

مینا و یاسمینم

دارم برایت سلام

بوسه به رویت مدام

در پی ماه خرداد

رسیده تیر و مرداد

از پس آن همه کار

دانه نشسته به بار

در باغ و در کشتزار

مدرسه کشتزار تو

دانش و علم بار تو

حاصل پیکار تو

می‌گویمت شادباش

از غم‌ها آزاد باش

این نامه به‌طور نمادین به عملیات آفتاب و چلچراغ مجاهدین اشاره دارد.

شهادت

در ۱۵ مرداد ۱۳۶۷، قاسم سیفان در جریان قتل‌عام زندانیان سیاسی در زندان گوهردشت اعدام شد. یکی از اشعار او که توسط هم‌بندی مخفیانه از زندان خارج شد، درباره بنیان‌گذاران مجاهدین بود:

شب که بد خفته همای سعادت

به روزگاری که نمانده شادت

حنیف و محسن و اصغر شمائید

طلایه‌داران جهاد و شهادت

رسیده ماه خرداد، مه قیام و فریاد

خروشت ای مجاهد، نوید مرگ بیداد[۱]

منابع

  1. ↑ مجاهد شهید قاسم سیفان بابایی - ۳۰ هزار گل سرخ ایران
برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=کاربر:Khosro/صفحه_تمرین_NOINDEX&oldid=81575»