کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۵۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|1096x1096px]]
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148px]]
{{جعبه زندگینامه| اندازه جعبه      =| عنوان            = وحید بنی عامریان| نام               = | تصویر             = وحید بنی عامریان؛1.jpg| اندازه تصویر     = ۲۴۰px| عنوان تصویر      = وحید بنی عامریان| زادروز           = ۱۳۷۱| زادگاه            = سنقر، کرمانشاه| تاریخ مرگ         = | مکان مرگ          = |عرض جغرافیایی محل دفن=|طول جغرافیایی محل دفن=|latd=|latm=|lats=|latNS=N|longd=|longm=|longs=|longEW=E| محل زندگی         = سنقر (تا ۱۳۹۶)، تهران (از ۱۳۹۶)، بشاگرد (۱۴۰۱-۱۴۰۲)| ملیت              = | نژاد              = | تابعیت            = | تحصیلات           = کارشناسی مدیریت| دانشگاه          = دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی| پیشه              = فعال سیاسی، دانشجو| سال‌های فعالیت    = ۱۳۹۶ - تاکنون| کارفرما          = | نهاد              = | نماینده          = | شناخته‌شده برای    = فعالان سیاسی و مردم ایران| نقش‌های برجسته    = | سبک              = | تأثیرگذاران      = | تأثیرپذیرفتگان    = | شهر خانگی        = | تلویزیون          = | لقب              = | حزب              = | جنبش              =سازمان مجاهدین خلق ایران | مخالفان          = حکومت جمهوری اسلامی| هیئت              = | دین               =اسلام | مذهب             = | منصب              = | مکتب              = | آثار              = | خویشاوندان سرشناس = | فرزندان          = | جوایز            = | امضا             = | اندازه امضا      = | وبگاه            = | پانویس            = |اتهام‌ها=عضویت در سازمان مجاهدین خلق، اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور|مجازات=محکوم به اعدام|وضعیت گناهکاری=نامعلوم}}
{{جعبه اطلاعات سیاست‌مدار
'''وحید بنی عامریان'''، (متولد ۱۳۷۱، سنقر، استان کرمانشاه) فارغ‌التحصیل رشته مدیریت از دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی تهران است. او به دلیل فعالیت‌های سیاسی و انتقادی علیه سیاست‌های حکومت جمهوری اسلامی بارها مورد آزار و بازداشت قرار گرفته است. نخستین بازداشت او در سال ۱۳۹۶ به اتهام شرکت در تجمعات اعتراضی رخ داد و در سال ۱۳۹۷ نیز به دلیل فعالیت‌های مشابه دوباره دستگیر شد. پس از آزادی موقت در سال ۱۴۰۱، به منطقه بشاگرد در استان هرمزگان تبعید شد، اما این تبعید مانع ادامه فشارها بر او نشد. آخرین بازداشت وحید در ۲۰ دی ۱۴۰۲ در تهران صورت گرفت و او به اتهامات سنگینی چون «بغی»، «عضویت در [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]»، و «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» در مهر ۱۴۰۳ محاکمه شد. دادگاه در نهایت در آذر ۱۴۰۳ او را به اعدام محکوم کرد. گزارش‌های متعدد از منابع معتبر، از جمله کانون حقوق بشر ایران و صدای بازداشت‌شدگان، حاکی از شکنجه‌های شدید جسمی و روانی او در بند ۲۰۹ [[زندان اوین]] است که شامل ضرب و شتم، محرومیت از خواب، و فشار برای اعتراف اجباری بوده. این وضعیت نگرانی‌های گسترده‌ای در میان فعالان حقوق بشر، خانواده، و هم‌کلاسی‌های او ایجاد کرده است. سازمان حقوق بشر ایران و دیگر نهادها خواستار لغو فوری حکم اعدام و انجام تحقیقات مستقل درباره اتهامات و شرایط بازداشت او شده‌اند. خانواده‌اش با برگزاری تجمعات و انتشار بیانیه‌هایی حمایت خود را از او اعلام کرده‌اند.<ref name=":0">[https://bazdashtshodegan.com/%D8%A7%D9%88%D9%84%DB%8C%D9%86-%D9%88%D8%A7%DA%A9%D9%86%D8%B4-%D9%87%D9%85%DA%A9%D9%84%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D8%AC%D9%88%DB%8C-%D9%85%D8%AD/ اولین واکنش هم‌کلاسی‌های دانشجوی محکوم به اعدام وحید بنی عامریان - صدای بازداشت‌شدگان] 1</ref><ref name=":1">[https://iranhrs.org/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ زندانی سیاسی وحید بنی عامریان کیست؟ - کانون حقوق بشر ایران] 1</ref><ref name=":2">[https://bazdashtshodegan.com/%d8%b5%d8%af%d8%a7%db%8c-%d8%ae%d8%a7%d9%86%d9%88%d8%a7%d8%af%d9%87%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%b2%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86%db%8c%d8%a7%d9%86-%d8%b3%db%8c%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d8%a8%d8%a7%d8%b4%db%8c/ صدای خانواده‌های زندانیان سیاسی باشیم - صدای بازداشت‌شدگان] 2</ref><ref name=":3">[https://iranhr.net/fa/articles/7312/ سازمان حقوق بشر ایران خواستار لغو حکم اعدام شش زندانی سیاسی شد - سازمان حقوق بشر ایران]</ref>  
| نام             = شیخ احمد تربتی
| تصویر           = شیخ احمد تربتی؛3.jpg
| شرح تصویر       = شیخ احمد تربتی، روزنامه‌نگار و فعال مشروطه
| نام کامل        =  
| زادروز           = ۱۲۵۹ خورشیدی
| شهر تولد        = تربت حیدریه
| کشور تولد        =  
| تاریخ مرگ       = ۱۲۸۸ خورشیدی
| شهر مرگ          = تبریز
| کشور مرگ         =  
| تحصیلات         = فقه و اصول، حوزه‌های علمیه مشهد و نجف
| دین              =  
| حزب سیاسی        = مشروطه‌خواه، وابسته به انجمن ایالتی تبریز
| سمت             = بنیان‌گذار و سردبیر روزنامه روح‌القدس
| فعالیت‌ها        = روزنامه‌نگاری مبارز، حمایت از مشروطیت، سرودن دیوان شعر با تخلص «احمد»
|image_size=250پیکسل}}
'''شیخ احمد تربتی'''، (متولد سال ۱۲۵۹، تربت حیدریه – درگذشته ۱۲۸۸ ه‍. ش، تبریز) روزنامه‌نگار، شاعر، و فعال سیاسی دوره [[جنبش مشروطه ایران]]، بنیان‌گذار روزنامه «روح‌القدس» و اولین شهید روزنامه‌نگار کشور بود. او در تربت حیدریه متولد شد و تحصیلاتش را در حوزه‌های علمیه مشهد و نجف گذراند، اما با اندیشه‌های تجددخواهانه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه روح‌القدس را تأسیس کرد که با لحن تند و انتقادی، استبداد [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]] و نفوذ خارجی را افشا می‌کرد. در دوره [[استبداد صغیر]] (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، او به دلیل فعالیت‌هایش مورد سرکوب قرار گرفت و در سال ۱۲۸۸، در تبریز به قتل رسید. شیخ احمد تربتی با اشعار و مقالاتش، به بیداری افکار عمومی و حمایت از مشروطه کمک کرد، اما به دلیل مخالفت با دربار، قربانی خشونت شد. او از خاندانی مذهبی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی فعال بود. شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» شعرهایی در سبک کلاسیک سرود و در دیوانش از عدالت و آزادی سخن گفت. نقش روزنامه روح‌القدس در افشای جنایات استبداد، او را به نمادی از روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد. نقدهای مثبت او را به‌عنوان مبارز مشروطه و شهید رسانه ستایش می‌کنند، اما برخی منابع به تندروی در انتقاداتش اشاره دارند. میراث شیخ احمد تربتی در تاریخ ایران به‌عنوان بنیان‌گذار روزنامه‌نگاری تندرو و شهید مشروطه ماندگار است.<ref name=":0">[https://ensani.ir/file/download/article/20120326171011-3043-120.pdf کتاب «روزنامه‌نگاران مقتول: سلطان‌العلمای خراسانی»، تالف سید محمد صدری طباطبایی]</ref><ref name=":1">[https://www.cgie.org.ir/fa/article/268719/%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D8%B3 روح‌القدوس - مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]</ref><ref name=":2">[https://rch.ac.ir/article/Details/14166 از روزنامه‌های تندرو دوره مشروطه - دانشنامه جهان اسلام]</ref><ref name=":3">[https://www.torbat-h.ir/celebrities/sheykh-ahmad-torbati/ شیخ احمد تربتی، اولین شهید روزنامه‌نگار ایران - تربت شهر من]</ref><ref name=":4">کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، تألیف [[احمد کسروی]]</ref>


== زندگی و تحصیلات ==
== زندگی اولیه و تحصیلات ==
[[پرونده:وحید بنی عامریان؛4.jpg|جایگزین=وحید بنی عامریان|بندانگشتی|270x270پیکسل|وحید بنی عامریان]]
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۵۹ ش (۱۲۹۶ ق) در تربت حیدریه، از توابع خراسان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. پدرش، شیخ محمد تربتی، از علمای محلی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی فعال بود. او از کودکی به علوم دینی علاقه‌مند بود و در محیطی سنتی پرورش یافت، اما با مهاجرت به مشهد، با اندیشه‌های نوین آشنا شد.<ref name=":1" /><ref name=":3" />
وحید بنی عامریان در سال ۱۳۷۱ در شهر سنقر، واقع در استان کرمانشاه، در خانواده‌ای با پیشینه فعالیت سیاسی به دنیا آمد. پدرش در دهه ۱۳۶۰ به دلیل مخالفت با رژیم جمهوری اسلامی دستگیرشده بود و این سابقه، تأثیر عمیقی بر شکل‌گیری دیدگاه‌های سیاسی وحید گذاشت. او تحصیلات خود را در رشته مدیریت در دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با موفقیت به پایان رساند. در دوران دانشجویی، به دلیل حضور فعال در انجمن‌های دانشجویی و بحث‌های سیاسی، مورد توجه نهادهای امنیتی قرار گرفت. این فعالیت‌ها نشان‌دهنده تعهد او به مسائل اجتماعی بود. دانشگاه خواجه نصیر، به‌عنوان یکی از مراکز علمی معتبر ایران، به او بستری برای توسعه مهارت‌های تفکر انتقادی و سازمان‌دهی فراهم کرد که بعدها در مسیر سیاسی‌اش نقش مهمی ایفا نمود.<ref name=":1" /><ref name=":0" />  


== دستگیری‌ها و شکنجه‌ها ==
=== تحصیلات و فعالیت‌های مذهبی ===
نخستین بازداشت وحید بنی عامریان در سال ۱۳۹۶ به دلیل مشارکت در تظاهرات دانشجویی رخ داد که منجر به بازجویی‌های طولانی شد. در سال ۱۳۹۷ نیز به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» بازداشت شد و پس از تحمل چند ماه حبس، در اسفند ۱۴۰۱ به منطقه دورافتاده بشاگرد تبعید گردید.<ref name=":4">[https://fa.iran-hrm.com/%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DA%A9-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1-%D9%88-%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D9%88-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86/ بابک علیپور و وحید بنی عامریان دو زندانی سیاسی با اتهام بغی روبرو شدند - مانیتورینگ حقوق بشر ایران] 1</ref> آخرین دستگیری او در ۲۰ دی ۱۴۰۲ در تهران انجام شد و او را به بند ۲۰۹ زندان اوین، تحت نظارت [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]]، منتقل کردند. در این بند، وحید تحت شکنجه‌های شدید جسمی و روانی قرار گرفت که شامل ضرب و شتم، محرومیت از خواب، و تهدید اعضای خانواده بود تا او را وادار به اعتراف کنند.<ref name=":2" /> این شکنجه‌ها آسیب‌های جدی مانند شکستگی دنده‌ها و وخامت وضعیت جسمانی او را به دنبال داشت.<ref name=":5">[https://www.kampain.info/archive/85120.htm گزارشی از آخرین وضعیت وحید بنی عامریان در بند ۲۰۹ زندان اوین - کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی]</ref> شکنجه‌ها تأثیرات بلندمدتی بر سلامت روانی و جسمی وحید داشته‌اند، که گزارش‌های حقوق بشری بر لزوم رسیدگی فوری پزشکی تأکید کرده‌اند.<ref name=":3" />  
شیخ احمد تربتی تحصیلات دینی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد و سپس به نجف رفت و نزد علمای برجسته، مانند [[آخوند ملا محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، فقه و اصول آموخت. او در نجف با جریان‌های تجددخواه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. در تبریز، به تدریس و فعالیت‌های فرهنگی پرداخت و با روشنفکران مشروطه‌خواه، مانند [[سیّدحسن تقی‌زاده|سید حسن تقی‌زاده]]، ارتباط برقرار کرد.<ref name=":0" /><ref name=":2" />


== تبعید به بشاگرد و شرایط زندگی ==
== فعالیت‌های روزنامه‌نگاری ==
در اسفند ۱۴۰۱، وحید بنی عامریان به بشاگرد، یکی از مناطق محروم و دورافتاده ایران در استان هرمزگان، تبعید شد. این تبعید به‌عنوان بخشی از مجازات او در نظر گرفته شد و شرایط زندگی در این منطقه، با کمبود امکانات بهداشتی، آموزشی، و زیرساخت‌های ارتباطی، فشارهای روانی و اجتماعی زیادی را بر او تحمیل کرد.<ref name=":4" /> وحید در این دوره مجبور به زندگی در شرایط سخت و انزوا شد، که این امر بر روحیه و سلامت او تأثیر منفی گذاشت. تبعید به بشاگرد، که از نظر جغرافیایی و اقتصادی محروم است، نشان‌دهنده تلاش رژیم برای تضعیف اراده و فعالیت‌های سیاسی او بود.<ref name=":0" />
[[پرونده:روزنامه روح‌القدوس.jpg|جایگزین=روزنامه روح‌القدوس|بندانگشتی|330x330پیکسل|روزنامه روح‌القدوس]]


== اتهامات و پروسه دادگاهی ==
=== تأسیس روزنامه روح‌القدس ===
وحید بنی عامریان به اتهامات سنگینی از جمله «بغی» (قیام مسلحانه علیه نظام)، «عضویت در سازمان مجاهدین خلق»، و «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» متهم شد. دادگاه او در مهر ۱۴۰۳ به‌صورت مخفیانه و بدون حضور وکیل برگزار گردید و اعترافات اجباری که تحت شکنجه گرفته شده بود، به‌عنوان مدرک اصلی ارائه شد. در آذر ۱۴۰۳، قاضی حکم اعدام او را صادر کرد.<ref>[https://humanrightsinir.org/understnading-3/ وحید بنی عامریان، در دادسرای ناحیه ۳۳ تهران تفهیم اتهام شد - حقوق بشر در ایران]</ref> این روند قضایی با نقض آشکار استانداردهای بین‌المللی [[نقض حقوق بشر در ایران|حقوق بشر]]، از جمله حق دفاع و محاکمه عادلانه، همراه بود.<ref name=":3" /> حکم اعدام او سپس در دیوان عالی کشور تأیید شد و اکنون در انتظار اجرا قرار دارد، که این امر موجی از نگرانی و اعتراض را به دنبال داشته است.<ref name=":6">[https://iranhrs.org/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D9%86%DB%8C-%D8%B9%D8%A7%D9%85%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%DB%8C%DA%A9-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%A8%D8%A7/ زندانی سیاسی وحید بنی عامریان یک سال بازداشت و صدور حکم اعدام - کانون حقوق بشر ایران] 2</ref>  
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه «روح‌القدس» را در تبریز تأسیس کرد. این روزنامه با لحن تند و انتقادی، به افشای سیاست‌های استبدادی دربار قاجار، به‌ویژه محمدعلی شاه، و نفوذ خارجی (روسیه و انگلیس) می‌پرداخت. روح‌القدس با چاپ مقالات و کاریکاتورهای سیاسی، به یکی از تأثیرگذارترین نشریات دوره مشروطه تبدیل شد و به بیداری افکار عمومی کمک کرد. تربتی خود سردبیری و نگارش بخش عمده مقالات را بر عهده داشت.<ref name=":1" /><ref name=":3" />


== بلاتکلیفی و بی‌خبری خانواده ==
=== ویژگی‌ها و تأثیرات روح‌القدس ===
پس از بازداشت در ۲۰ دی ۱۴۰۲، وحید بنی عامریان برای مدت طولانی در بند ۲۰۹ زندان اوین در بلاتکلیفی نگه داشته شد و خانواده‌اش از وضعیت او بی‌اطلاع ماندند. در سال ۱۴۰۳، خانواده او بارها به زندان اوین مراجعه کردند تا خبری از او بگیرند، اما مقامات از ارائه اطلاعات دقیق خودداری کردند.<ref name=":7">[https://www.sedayemardom.net/?p=131970 تهران؛ تداوم بازداشت و بی‌خبری از وضعیت وحید بنی عامریان - صدای مردم]</ref> این عدم شفافیت، نگرانی‌ها درباره سلامت و امنیت وحید را تشدید کرد. در تیر ۱۴۰۳، خانواده‌اش با تجمع مسالمت‌آمیز در مقابل زندان اوین، خواستار ملاقات با او و اطلاع از وضعیتش شدند، اما این درخواست‌ها بی‌پاسخ ماند و حتی با برخورد نیروهای امنیتی مواجه شد.<ref name=":2" />  
روزنامه روح‌القدس به دلیل سبک تند و صریحش در انتقاد از استبداد و فساد درباری، در میان مشروطه‌خواهان محبوبیت یافت. این روزنامه، با انتشار اخبار سرکوب مشروطه‌خواهان و حمایت از مجلس، نقش مهمی در تقویت جنبش مشروطیت ایفا کرد. با این حال، برخی منابع به تندروی تربتی در مقالاتش اشاره دارند که گاه به جنجال منجر شد، اما این سبک او را به چهره‌ای برجسته در روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":4" />


== واکنش‌ها و حمایت‌ها ==
=== محتوای سیاسی و فرهنگی روح‌القدس ===
سازمان‌های حقوق بشری از جمله کانون حقوق بشر ایران، سازمان حقوق بشر ایران، و سازمان عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌های جداگانه، خواستار لغو فوری حکم اعدام وحید شده‌اند. آن‌ها استفاده از شکنجه برای گرفتن اعتراف و محاکمه غیرعادلانه را محکوم کرده و از جامعه جهانی خواسته‌اند برای نجات جان او فشار بیاورند.<ref>[https://ir.voanews.com/a/iranian-human-rights-organization-demanded-the-cancellation-of-the-death-sentence-of-6-political-prisoners/7957973.html درخواست سازمان حقوق بشر ایران برای لغو حکم اعدام ۶ زندانی سیاسی - صدای آمریکا]</ref> هم‌کلاسی‌های وحید در دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی نیز بیانیه‌ای منتشر کردند و با توصیف او به‌عنوان دانشجویی متعهد و شجاع، خواستار آزادی‌اش شدند.<ref name=":0" /> خانواده او با تجمعات مکرر در مقابل زندان اوین، تلاش کرده‌اند توجه رسانه‌ها و افکار عمومی را به وضعیت وخیم او جلب کنند.<ref name=":7" /> گروه‌های فعالان سیاسی در ایران و خارج از کشور نیز کمپین‌هایی برای حمایت از وحید راه‌اندازی کرده‌اند، که این حمایت‌ها نشان‌دهنده نگرانی گسترده جامعه مدنی است.<ref name=":5" />  
روزنامه روح‌القدس، به دلیل محتوای سیاسی و فرهنگی تندش شهرت داشت. این روزنامه با انتشار مقالات انتقادی علیه استبداد محمدعلی شاه، فساد درباری، و نفوذ خارجی (به‌ویژه روسیه)، به افشای جنایات دربار و حمایت از آرمان‌های مشروطه پرداخت. روح‌القدس همچنین کاریکاتورهایی منتشر می‌کرد که مقامات قاجار را به سخره می‌گرفت. بخش فرهنگی روزنامه شامل اشعار شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» بود که مضامین عدالت و آزادی را ترویج می‌کرد. این محتوا، به‌ویژه در تبریز، به بسیج افکار عمومی علیه استبداد کمک کرد، اما تندروی در برخی مقالات، خشم دربار را برانگیخت.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" />


== وضعیت فعلی ==
== نقش در انقلاب مشروطیت ==
وحید بنی عامریان هم‌اکنون در بند ۲۰۹ زندان اوین در انتظار اجرای حکم اعدام به سر می‌برد. او از دسترسی به وکیل، ملاقات منظم با خانواده، و مراقبت‌های پزشکی محروم است.<ref name=":5" /> سازمان‌های حقوق بشری گزارش داده‌اند که وضعیت سلامتی او به دلیل شکنجه‌های مداوم و عدم درمان، به شدت وخیم است و نیاز فوری به رسیدگی پزشکی دارد.<ref name=":3" /> تلاش‌های خانواده، فعالان، و سازمان‌ها حقوق بشری برای لغو حکم اعدام او ادامه دارد، اما مقامات قضایی تاکنون هیچ پاسخ روشنی نداده‌اند و این موضوع، آینده او را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.<ref name=":6" />  
[[پرونده:سید احمد تربتی؛1.jpg|جایگزین=شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس|بندانگشتی|شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس    ]]
در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، شیخ احمد تربتی از فعالان برجسته مشروطه‌خواه در تبریز بود. او با انتشار مقالات تند در روزنامه روح‌القدس، سرکوب مشروطه‌خواهان توسط محمدعلی شاه را افشا کرد و به سازماندهی مقاومت در تبریز کمک نمود. تربتی با همکاری انجمن ایالتی تبریز و چهره‌هایی مانند [[ستارخان]]، به ترویج آرمان‌های مشروطه پرداخت.<ref name=":0" /><ref name=":3" />
 
=== همکاری با مشروطه‌خواهان ===
شیخ احمد تربتی با روشنفکران مشروطه‌خواه، از جمله سید حسن تقی‌زاده و اعضای انجمن سعادت، ارتباط نزدیکی داشت. او از طریق سخنرانی‌ها و مقالاتش، مردم تبریز را به حمایت از مشروطه و مقاومت در برابر استبداد تشویق کرد. این فعالیت‌ها او را به هدفی برای دربار و نیروهای استبدادی تبدیل کرد، اما روحیه مبارزاتی‌اش را تقویت نمود.<ref name=":1" /><ref name=":4" />
 
== فعالیت‌های ادبی و شعر ==
شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» دیوان شعری در سبک کلاسیک فارسی سرود. اشعار او که اغلب در قالب غزل و قصیده بودند، مضامین عاشقانه، اجتماعی، و سیاسی داشتند. تربتی در شعرهایش به عدالت، آزادی، و مبارزه با استبداد تأکید می‌کرد و از مشروطه‌خواهان ستایش می‌کرد. این اشعار گاه در روزنامه روح‌القدس منتشر می‌شد و به محبوبیت او در محافل ادبی تبریز افزود.<ref name=":1" /><ref name=":3" />
 
=== تأثیر ادبی ===
فعالیت‌های ادبی شیخ احمد تربتی، به‌ویژه اشعار سیاسی‌اش، در دوره مشروطیت تأثیرگذار بود. اشعار او در گردهمایی‌های مشروطه‌خواهان خوانده می‌شد و به تقویت روحیه مبارزان کمک می‌کرد. سادگی سبک شعری او در مقایسه با شاعران برجسته قاجار تفاوت داشت، اما ارزش کار او در پیوند شعر با آرمان‌های مشروطه بود. دیوانش پس از مرگش به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش حفظ شد.<ref name=":0" /><ref name=":2" />
 
== ترور و پایان زندگی ==
[[پرونده:سید احمد تربتی؛2.jpg|جایگزین=سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری|بندانگشتی|227x227پیکسل|سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری]]
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۸ ش (۱۳۲۷ ق) در تبریز، در جریان استبداد صغیر، توسط نیروهای وابسته به دربار محمدعلی شاه به قتل رسید. او به دلیل مقالات تند روزنامه روح‌القدس علیه استبداد و افشای سرکوب مشروطه‌خواهان، هدف نیروهای درباری قرار گرفت. تربتی در محله‌ای در تبریز دستگیر و پس از شکنجه، اعدام شد. این رویداد او را به اولین شهید روزنامه‌نگار ایران تبدیل کرد.<ref name=":0" /><ref name=":3" />
 
=== پیامدهای ترور ===
ترور شیخ احمد تربتی واکنش‌های گسترده‌ای در میان مشروطه‌خواهان برانگیخت. مرگ او به تقویت روحیه مقاومت در تبریز و تسریع فتح تهران (۱۲۸۸ ش) کمک کرد. روزنامه روح‌القدس پس از مرگ او به فعالیت ادامه نداد، اما تأثیرش در بیداری افکار عمومی ماندگار شد. برخی منابع به تندروی‌های تربتی به‌عنوان عاملی برای خشم دربار اشاره دارند، اما شهادتش او را به نمادی از مبارزه علیه استبداد تبدیل کرد.<ref name=":1" /><ref name=":4" />
 
== میراث ==
شیخ احمد تربتی با تأسیس روزنامه روح‌القدس، نقش مهمی در توسعه روزنامه‌نگاری مبارز در دوره مشروطیت ایفا کرد. منابع تأکید دارند که روح‌القدس با لحن انتقادی و افشاگرانه، الگویی برای نشریات بعدی، مانند صوراسرافیل، شد. تربتی با مقالاتش به بیداری افکار عمومی و حمایت از آرمان‌های مشروطه کمک کرد و به‌عنوان پیشگام روزنامه‌نگاری تندرو شناخته می‌شود.<ref name=":1" /><ref name=":2" />
 
=== جایگاه در تاریخ ایران ===
شیخ احمد تربتی به‌عنوان اولین شهید روزنامه‌نگار ایران، در تاریخ مشروطه جایگاه ویژه‌ای دارد. شهادت او الهام‌بخش مبارزان مشروطه، به‌ویژه در تبریز، بود و به تقویت جنبش مشروطیت کمک کرد. دیوان شعر او با تخلص «احمد»، که مضامین عدالت و آزادی را دربرداشت، نیز به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش باقی ماند. با وجود انتقادات به تندروی در مقالاتش، تربتی به‌عنوان نمادی از شجاعت و مبارزه علیه استبداد در تاریخ ایران ماندگار است.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />


== منابع ==
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۴۸

برای صفحه تمرین.jpg
شیخ احمد تربتی
شیخ احمد تربتی؛3.jpg
شیخ احمد تربتی، روزنامه‌نگار و فعال مشروطه
شناسنامه
زادروز۱۲۵۹ خورشیدی
زادگاهتربت حیدریه،
تاریخ مرگ۱۲۸۸ خورشیدی
محل مرگتبریز،
تحصیلاتفقه و اصول، حوزه‌های علمیه مشهد و نجف
اطلاعات سیاسی
حزب سیاسیمشروطه‌خواه، وابسته به انجمن ایالتی تبریز
سمتبنیان‌گذار و سردبیر روزنامه روح‌القدس
فعالیت‌هاروزنامه‌نگاری مبارز، حمایت از مشروطیت، سرودن دیوان شعر با تخلص «احمد»

شیخ احمد تربتی، (متولد سال ۱۲۵۹، تربت حیدریه – درگذشته ۱۲۸۸ ه‍. ش، تبریز) روزنامه‌نگار، شاعر، و فعال سیاسی دوره جنبش مشروطه ایران، بنیان‌گذار روزنامه «روح‌القدس» و اولین شهید روزنامه‌نگار کشور بود. او در تربت حیدریه متولد شد و تحصیلاتش را در حوزه‌های علمیه مشهد و نجف گذراند، اما با اندیشه‌های تجددخواهانه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه روح‌القدس را تأسیس کرد که با لحن تند و انتقادی، استبداد محمدعلی شاه و نفوذ خارجی را افشا می‌کرد. در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، او به دلیل فعالیت‌هایش مورد سرکوب قرار گرفت و در سال ۱۲۸۸، در تبریز به قتل رسید. شیخ احمد تربتی با اشعار و مقالاتش، به بیداری افکار عمومی و حمایت از مشروطه کمک کرد، اما به دلیل مخالفت با دربار، قربانی خشونت شد. او از خاندانی مذهبی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی فعال بود. شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» شعرهایی در سبک کلاسیک سرود و در دیوانش از عدالت و آزادی سخن گفت. نقش روزنامه روح‌القدس در افشای جنایات استبداد، او را به نمادی از روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد. نقدهای مثبت او را به‌عنوان مبارز مشروطه و شهید رسانه ستایش می‌کنند، اما برخی منابع به تندروی در انتقاداتش اشاره دارند. میراث شیخ احمد تربتی در تاریخ ایران به‌عنوان بنیان‌گذار روزنامه‌نگاری تندرو و شهید مشروطه ماندگار است.[۱][۲][۳][۴][۵]

زندگی اولیه و تحصیلات

شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۵۹ ش (۱۲۹۶ ق) در تربت حیدریه، از توابع خراسان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. پدرش، شیخ محمد تربتی، از علمای محلی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی فعال بود. او از کودکی به علوم دینی علاقه‌مند بود و در محیطی سنتی پرورش یافت، اما با مهاجرت به مشهد، با اندیشه‌های نوین آشنا شد.[۲][۴]

تحصیلات و فعالیت‌های مذهبی

شیخ احمد تربتی تحصیلات دینی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد و سپس به نجف رفت و نزد علمای برجسته، مانند آخوند خراسانی، فقه و اصول آموخت. او در نجف با جریان‌های تجددخواه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. در تبریز، به تدریس و فعالیت‌های فرهنگی پرداخت و با روشنفکران مشروطه‌خواه، مانند سید حسن تقی‌زاده، ارتباط برقرار کرد.[۱][۳]

فعالیت‌های روزنامه‌نگاری

روزنامه روح‌القدوس
روزنامه روح‌القدوس

تأسیس روزنامه روح‌القدس

شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه «روح‌القدس» را در تبریز تأسیس کرد. این روزنامه با لحن تند و انتقادی، به افشای سیاست‌های استبدادی دربار قاجار، به‌ویژه محمدعلی شاه، و نفوذ خارجی (روسیه و انگلیس) می‌پرداخت. روح‌القدس با چاپ مقالات و کاریکاتورهای سیاسی، به یکی از تأثیرگذارترین نشریات دوره مشروطه تبدیل شد و به بیداری افکار عمومی کمک کرد. تربتی خود سردبیری و نگارش بخش عمده مقالات را بر عهده داشت.[۲][۴]

ویژگی‌ها و تأثیرات روح‌القدس

روزنامه روح‌القدس به دلیل سبک تند و صریحش در انتقاد از استبداد و فساد درباری، در میان مشروطه‌خواهان محبوبیت یافت. این روزنامه، با انتشار اخبار سرکوب مشروطه‌خواهان و حمایت از مجلس، نقش مهمی در تقویت جنبش مشروطیت ایفا کرد. با این حال، برخی منابع به تندروی تربتی در مقالاتش اشاره دارند که گاه به جنجال منجر شد، اما این سبک او را به چهره‌ای برجسته در روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد.[۱][۳][۵]

محتوای سیاسی و فرهنگی روح‌القدس

روزنامه روح‌القدس، به دلیل محتوای سیاسی و فرهنگی تندش شهرت داشت. این روزنامه با انتشار مقالات انتقادی علیه استبداد محمدعلی شاه، فساد درباری، و نفوذ خارجی (به‌ویژه روسیه)، به افشای جنایات دربار و حمایت از آرمان‌های مشروطه پرداخت. روح‌القدس همچنین کاریکاتورهایی منتشر می‌کرد که مقامات قاجار را به سخره می‌گرفت. بخش فرهنگی روزنامه شامل اشعار شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» بود که مضامین عدالت و آزادی را ترویج می‌کرد. این محتوا، به‌ویژه در تبریز، به بسیج افکار عمومی علیه استبداد کمک کرد، اما تندروی در برخی مقالات، خشم دربار را برانگیخت.[۱][۲][۳]

نقش در انقلاب مشروطیت

شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس
شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس

در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، شیخ احمد تربتی از فعالان برجسته مشروطه‌خواه در تبریز بود. او با انتشار مقالات تند در روزنامه روح‌القدس، سرکوب مشروطه‌خواهان توسط محمدعلی شاه را افشا کرد و به سازماندهی مقاومت در تبریز کمک نمود. تربتی با همکاری انجمن ایالتی تبریز و چهره‌هایی مانند ستارخان، به ترویج آرمان‌های مشروطه پرداخت.[۱][۴]

همکاری با مشروطه‌خواهان

شیخ احمد تربتی با روشنفکران مشروطه‌خواه، از جمله سید حسن تقی‌زاده و اعضای انجمن سعادت، ارتباط نزدیکی داشت. او از طریق سخنرانی‌ها و مقالاتش، مردم تبریز را به حمایت از مشروطه و مقاومت در برابر استبداد تشویق کرد. این فعالیت‌ها او را به هدفی برای دربار و نیروهای استبدادی تبدیل کرد، اما روحیه مبارزاتی‌اش را تقویت نمود.[۲][۵]

فعالیت‌های ادبی و شعر

شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» دیوان شعری در سبک کلاسیک فارسی سرود. اشعار او که اغلب در قالب غزل و قصیده بودند، مضامین عاشقانه، اجتماعی، و سیاسی داشتند. تربتی در شعرهایش به عدالت، آزادی، و مبارزه با استبداد تأکید می‌کرد و از مشروطه‌خواهان ستایش می‌کرد. این اشعار گاه در روزنامه روح‌القدس منتشر می‌شد و به محبوبیت او در محافل ادبی تبریز افزود.[۲][۴]

تأثیر ادبی

فعالیت‌های ادبی شیخ احمد تربتی، به‌ویژه اشعار سیاسی‌اش، در دوره مشروطیت تأثیرگذار بود. اشعار او در گردهمایی‌های مشروطه‌خواهان خوانده می‌شد و به تقویت روحیه مبارزان کمک می‌کرد. سادگی سبک شعری او در مقایسه با شاعران برجسته قاجار تفاوت داشت، اما ارزش کار او در پیوند شعر با آرمان‌های مشروطه بود. دیوانش پس از مرگش به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش حفظ شد.[۱][۳]

ترور و پایان زندگی

سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری
سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری

شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۸ ش (۱۳۲۷ ق) در تبریز، در جریان استبداد صغیر، توسط نیروهای وابسته به دربار محمدعلی شاه به قتل رسید. او به دلیل مقالات تند روزنامه روح‌القدس علیه استبداد و افشای سرکوب مشروطه‌خواهان، هدف نیروهای درباری قرار گرفت. تربتی در محله‌ای در تبریز دستگیر و پس از شکنجه، اعدام شد. این رویداد او را به اولین شهید روزنامه‌نگار ایران تبدیل کرد.[۱][۴]

پیامدهای ترور

ترور شیخ احمد تربتی واکنش‌های گسترده‌ای در میان مشروطه‌خواهان برانگیخت. مرگ او به تقویت روحیه مقاومت در تبریز و تسریع فتح تهران (۱۲۸۸ ش) کمک کرد. روزنامه روح‌القدس پس از مرگ او به فعالیت ادامه نداد، اما تأثیرش در بیداری افکار عمومی ماندگار شد. برخی منابع به تندروی‌های تربتی به‌عنوان عاملی برای خشم دربار اشاره دارند، اما شهادتش او را به نمادی از مبارزه علیه استبداد تبدیل کرد.[۲][۵]

میراث

شیخ احمد تربتی با تأسیس روزنامه روح‌القدس، نقش مهمی در توسعه روزنامه‌نگاری مبارز در دوره مشروطیت ایفا کرد. منابع تأکید دارند که روح‌القدس با لحن انتقادی و افشاگرانه، الگویی برای نشریات بعدی، مانند صوراسرافیل، شد. تربتی با مقالاتش به بیداری افکار عمومی و حمایت از آرمان‌های مشروطه کمک کرد و به‌عنوان پیشگام روزنامه‌نگاری تندرو شناخته می‌شود.[۲][۳]

جایگاه در تاریخ ایران

شیخ احمد تربتی به‌عنوان اولین شهید روزنامه‌نگار ایران، در تاریخ مشروطه جایگاه ویژه‌ای دارد. شهادت او الهام‌بخش مبارزان مشروطه، به‌ویژه در تبریز، بود و به تقویت جنبش مشروطیت کمک کرد. دیوان شعر او با تخلص «احمد»، که مضامین عدالت و آزادی را دربرداشت، نیز به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش باقی ماند. با وجود انتقادات به تندروی در مقالاتش، تربتی به‌عنوان نمادی از شجاعت و مبارزه علیه استبداد در تاریخ ایران ماندگار است.[۱][۴][۵]

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ کتاب «روزنامه‌نگاران مقتول: سلطان‌العلمای خراسانی»، تالف سید محمد صدری طباطبایی
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ ۲٫۷ روح‌القدوس - مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ از روزنامه‌های تندرو دوره مشروطه - دانشنامه جهان اسلام
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ شیخ احمد تربتی، اولین شهید روزنامه‌نگار ایران - تربت شهر من
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، تألیف احمد کسروی
برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=کاربر:Khosro/صفحه_تمرین_NOINDEX&oldid=81844»