کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۵۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|1096x1096px]]'''پویا قبادی بیستونی'''، (متولد ۱۳۷۱، سنقر، استان کرمانشاه) مهندس برق فارغ‌التحصیل دانشگاه سنندج است که به دلیل فعالیت‌های سیاسی علیه رژیم جمهوری اسلامی به اعدام محکوم شده است. او در خانواده‌ای با پیشینه سیاسی، از کودکی تحت تأثیر ارزش‌های مقاومت و عدالت‌خواهی قرار گرفت و در دانشگاه با سازمان‌دهی جلسات نقد سیاست‌های دولت، به چهره‌ای برجسته تبدیل شد. از سال ۱۳۹۷، پویا چندین بار دستگیر شد؛ اولین بار به دلیل شرکت در تجمعات اعتراضی و آخرین بار در ۴ اسفند ۱۴۰۲ در چالدران، که به بند ۲۰۹ [[زندان اوین]] منتقل شد. در این بند، او تحت شکنجه‌های شدید شامل ضرب و شتم، محرومیت از خواب، و تهدید خانواده برای اعتراف اجباری قرار گرفت که منجر به شکستگی دنده‌ها و مشکلات تنفسی شد. اتهامات او شامل «بغی»، «عضویت در [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]»، و «اجتماع و تبانی» بود که در دادگاه مخفیانه سال ۱۴۰۳ بدون وکیل به حکم اعدام منجر شد. پس از بازداشت، بیش از پنج ماه بلاتکلیفی و بی‌خبری خانواده را در پی داشت؛ تجمعات آن‌ها در مقابل زندان اوین با سرکوب مواجه شد. سازمان‌های حقوق بشری مانند کانون حقوق بشر ایران و سازمان حقوق بشر ایران این حکم را [[نقض حقوق بشر در ایران|نقض حقوق بشر]] خواندند و خواستار مداخله بین‌المللی شدند. پویا قبادی به همراه پنج زندانی دیگر بیانیه‌ای برای ایستادگی مردم منتشر کردند. وضعیت فعلی او در زندان اوین وخیم است؛ محرومیت از مراقبت پزشکی و وخامت حالش، او را در معرض خطر فوری قرار داده است.<ref name=":0">[https://iranhrs.org/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7-%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D9%88%D9%86%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ زندانی سیاسی پویا قبادی بیستونی کیست؟ - کانون حقوق بشر ایران] 1</ref><ref name=":1">[https://iranhrs.org/%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D9%84-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82-%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7-%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87/ بازداشت و انتقال زندانی سیاسی سابق پویا قبادی به بند ۲۰۹ اوین - کانون حقوق بشر ایران] 4</ref><ref name=":2">[https://bazdashtshodegan.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7-%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D9%88-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9-%D8%A8%D9%87-%DB%B5%D9%85%D8%A7%D9%87/ زندانی سیاسی پویا قبادی و نزدیک به ۵ماه بلاتکلیفی در اوین - صدای بازداشت‌شدگان] 2</ref><ref name=":3">[https://humanrightsinir.org/intrrogation-2/ تداوم بلاتکلیفی پویا قبادی، متهم سیاسی در زندان اوین - حقوق بشر در ایران]</ref><ref name=":4">[https://wncri.org/fa/%D8%AA%D8%AC%D9%85%D8%B9-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C/ تجمع اعتراضی خانواده‌های زندانیان سیاسی محکوم به اعدام مقابل زندان اوین - زنان نیروی تغییر]</ref><ref name=":5">[https://iranhrs.org/%D8%A7%D8%B2-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6/ بیانیه جمعی از زندانیان سیاسی زندان اوین در اعتراض به صدور حکم اعدام برای شش زندانی سیاسی - کانون حقوق بشر ایران] 2</ref><ref name=":6">[https://ir.voanews.com/a/five-political-prisoners-statement-against-execution-in-iran/7889377.html پنج زندانی سیاسی خواستار ایستادن مردم در برابر حکم اعدام شدند - صدای آمریکا] 2</ref>  
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148px]]
{{جعبه اطلاعات سیاست‌مدار
| نام              = شیخ احمد تربتی
| تصویر            = شیخ احمد تربتی؛3.jpg
| شرح تصویر        = شیخ احمد تربتی، روزنامه‌نگار و فعال مشروطه
| نام کامل        =
| زادروز          = ۱۲۵۹ خورشیدی
| شهر تولد        = تربت حیدریه
| کشور تولد        =
| تاریخ مرگ        = ۱۲۸۸ خورشیدی
| شهر مرگ          = تبریز
| کشور مرگ        =
| تحصیلات          = فقه و اصول، حوزه‌های علمیه مشهد و نجف
| دین              =
| حزب سیاسی        = مشروطه‌خواه، وابسته به انجمن ایالتی تبریز
| سمت              = بنیان‌گذار و سردبیر روزنامه روح‌القدس
| فعالیت‌ها        = روزنامه‌نگاری مبارز، حمایت از مشروطیت، سرودن دیوان شعر با تخلص «احمد»
|image_size=250پیکسل}}
'''شیخ احمد تربتی'''، (متولد سال ۱۲۵۹، تربت حیدریه – درگذشته ۱۲۸۸ ه‍. ش، تبریز) روزنامه‌نگار، شاعر، و فعال سیاسی دوره [[جنبش مشروطه ایران]]، بنیان‌گذار روزنامه «روح‌القدس» و اولین شهید روزنامه‌نگار کشور بود. او در تربت حیدریه متولد شد و تحصیلاتش را در حوزه‌های علمیه مشهد و نجف گذراند، اما با اندیشه‌های تجددخواهانه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه روح‌القدس را تأسیس کرد که با لحن تند و انتقادی، استبداد [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]] و نفوذ خارجی را افشا می‌کرد. در دوره [[استبداد صغیر]] (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، او به دلیل فعالیت‌هایش مورد سرکوب قرار گرفت و در سال ۱۲۸۸، در تبریز به قتل رسید. شیخ احمد تربتی با اشعار و مقالاتش، به بیداری افکار عمومی و حمایت از مشروطه کمک کرد، اما به دلیل مخالفت با دربار، قربانی خشونت شد. او از خاندانی مذهبی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی فعال بود. شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» شعرهایی در سبک کلاسیک سرود و در دیوانش از عدالت و آزادی سخن گفت. نقش روزنامه روح‌القدس در افشای جنایات استبداد، او را به نمادی از روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد. نقدهای مثبت او را به‌عنوان مبارز مشروطه و شهید رسانه ستایش می‌کنند، اما برخی منابع به تندروی در انتقاداتش اشاره دارند. میراث شیخ احمد تربتی در تاریخ ایران به‌عنوان بنیان‌گذار روزنامه‌نگاری تندرو و شهید مشروطه ماندگار است.<ref name=":0">[https://ensani.ir/file/download/article/20120326171011-3043-120.pdf کتاب «روزنامه‌نگاران مقتول: سلطان‌العلمای خراسانی»، تالف سید محمد صدری طباطبایی]</ref><ref name=":1">[https://www.cgie.org.ir/fa/article/268719/%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D8%B3 روح‌القدوس - مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]</ref><ref name=":2">[https://rch.ac.ir/article/Details/14166 از روزنامه‌های تندرو دوره مشروطه - دانشنامه جهان اسلام]</ref><ref name=":3">[https://www.torbat-h.ir/celebrities/sheykh-ahmad-torbati/ شیخ احمد تربتی، اولین شهید روزنامه‌نگار ایران - تربت شهر من]</ref><ref name=":4">کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، تألیف [[احمد کسروی]]</ref>


== زندگی و تحصیلات ==
== زندگی اولیه و تحصیلات ==
پویا قبادی بیستونی در سال ۱۳۷۱ در شهر سنقر، واقع در استان کرمانشاه، در خانواده‌ای با پیشینه قوی فعالیت سیاسی متولد شد. پدرش، که در دهه ۱۳۶۰ به دلیل مخالفت با رژیم دستگیر و برای چندین سال زندانی شده بود، نقش مهمی در انتقال ارزش‌های مقاومت و عدالت‌خواهی به پویا داشت.<ref name=":0" />
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۵۹ ش (۱۲۹۶ ق) در تربت حیدریه، از توابع خراسان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. پدرش، شیخ محمد تربتی، از علمای محلی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی فعال بود. او از کودکی به علوم دینی علاقه‌مند بود و در محیطی سنتی پرورش یافت، اما با مهاجرت به مشهد، با اندیشه‌های نوین آشنا شد.<ref name=":1" /><ref name=":3" />


این محیط خانوادگی، که اغلب شاهد بحث‌های سیاسی و اجتماعی بود، از کودکی ذهن پویا را به مسائل حقوق بشر و آزادی‌های مدنی حساس کرد. او دوران ابتدایی و متوسطه را در سنقر گذراند و در این دوره به دلیل هوش و استعدادش در علوم و ریاضیات، توجه معلمانش را جلب کرد. پویا قبادی تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته مهندسی برق در دانشگاه سنندج، یکی از مراکز آموزشی برجسته کردستان، آغاز کرد و با موفقیت فارغ‌التحصیل شد. در دانشگاه، پویا به عضویت انجمن‌های دانشجویی درآمد و به‌عنوان سخنران و سازمان‌دهنده جلسات بحث درباره سیاست‌های دولت شناخته شد. زمینه‌های سیاسی فعالیت‌های او عمدتاً حول نقد سیاست‌های اقتصادی، سرکوب معترضان، و دفاع از حقوق اقلیت‌های قومی در کردستان بود، که این فعالیت‌ها او را در معرض نظارت شدید نهادهای امنیتی قرار داد. دانشگاه سنندج، با تاریخچه‌ای از فعالیت‌های دانشجویی، به او ابزارهای تفکر انتقادی، تحلیل داده‌های فنی، و سازمان‌دهی گروهی را آموخت که بعدها در مبارزات سیاسی‌اش به کار گرفت. این پیشینه، پویا را به فردی متعهد به اصلاحات اجتماعی و دفاع از حقوق ستم‌دیدگان تبدیل کرد.<ref name=":7">[https://bazdashtshodegan.com/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%BE%D9%88/ معرفی زندانی سیاسی محکوم به‌ اعدام پویا قبادی - صدای بازداشت‌شدگان] 1</ref>
=== تحصیلات و فعالیت‌های مذهبی ===
شیخ احمد تربتی تحصیلات دینی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد و سپس به نجف رفت و نزد علمای برجسته، مانند [[آخوند ملا محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، فقه و اصول آموخت. او در نجف با جریان‌های تجددخواه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. در تبریز، به تدریس و فعالیت‌های فرهنگی پرداخت و با روشنفکران مشروطه‌خواه، مانند [[سیّدحسن تقی‌زاده|سید حسن تقی‌زاده]]، ارتباط برقرار کرد.<ref name=":0" /><ref name=":2" />


== دستگیری‌ها و شکنجه‌ها ==
== فعالیت‌های روزنامه‌نگاری ==
پویا قبادی بیستونی از سال ۱۳۹۷ به دلیل فعالیت‌های سیاسی‌اش چندین بار توسط نیروهای امنیتی بازداشت شد. اولین دستگیری او در اواخر سال ۱۳۹۷ رخ داد، زمانی که در تجمعات اعتراضی علیه افزایش قیمت‌ها و فساد دولتی شرکت کرده بود. این بازداشت با بازجویی‌های طولانی در بازداشتگاه‌های موقت همراه بود که فشار روانی شدیدی بر او وارد کرد.<ref name=":5" /> در سال ۱۳۹۸، به اتهام «تبلیغ علیه نظام» بار دیگر دستگیر شد و پس از ماه‌ها حبس در شرایط نامناسب، در سال ۱۴۰۰ به زندان قصرشیرین در استان کرمانشاه تبعید شد.<ref>[https://iranhrs.org/%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7-%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%AA%D8%A8%D8%B9%DB%8C%D8%AF-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%82%D8%B5%D8%B1%D8%B4%DB%8C%D8%B1%DB%8C%D9%86/ تشدید فشار بر زندانی سیاسی پویا قبادی با تبعید به زندان قصرشیرین - کانون حقوق بشر ایران] 5</ref> این تبعید به منطقه‌ای دورافتاده و محروم، با هدف قطع ارتباط او با شبکه‌های سیاسی، صورت گرفت، اما پویا همچنان از طریق نامه‌های مخفیانه با فعالان خارج از زندان ارتباط برقرار کرد. تأثیر تبعید بر فعالیت‌هایش، هرچند محدودکننده بود، اما اراده او را برای ادامه مبارزه تقویت کرد، زیرا در این دوره با دیگر زندانیان تبعیدی تبادل نظر می‌کرد. آخرین دستگیری او در ۴ اسفند ۱۴۰۲ در شهر چالدران، استان آذربایجان غربی، رخ داد، زمانی که در حال دیدار با فعالان محلی بود.<ref name=":1" /> 
[[پرونده:روزنامه روح‌القدوس.jpg|جایگزین=روزنامه روح‌القدوس|بندانگشتی|330x330پیکسل|روزنامه روح‌القدوس]]


پویا قبادی به بند ۲۰۹ زندان اوین، تحت نظارت [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]]، منتقل شد و در آنجا با شکنجه‌های شدید مواجه شد. این شکنجه‌ها شامل ضرب و شتم با باتوم و کابل، محرومیت از خواب به مدت چندین روز، و تهدید اعضای خانواده برای وادار کردن او به اعتراف اجباری بود. این اقدامات منجر به شکستگی دنده‌ها، مشکلات تنفسی مزمن، و اختلالات روانی مانند اضطراب شدید شده است. سازمان‌های حقوق بشری بر نیاز فوری به رسیدگی پزشکی و توقف این رفتارها تأکید کرده‌اند.<ref name=":2" /><ref name=":8">[https://www.kampain.info/archive/60663.htm دادگاه انقلاب تهران: وحید بنی عامریان و پویا قبادی مجموعا به ۲۰ سال حبس و تبعید محکوم شدند - کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی]</ref><ref name=":9">[https://ir.voanews.com/a/iranian-human-rights-organization-demanded-the-cancellation-of-the-death-sentence-of-6-political-prisoners/7957973.html درخواست سازمان حقوق بشر ایران برای لغو حکم اعدام ۶ زندانی سیاسی - صدای آمریکا] 1</ref>  
=== تأسیس روزنامه روح‌القدس ===
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه «روح‌القدس» را در تبریز تأسیس کرد. این روزنامه با لحن تند و انتقادی، به افشای سیاست‌های استبدادی دربار قاجار، به‌ویژه محمدعلی شاه، و نفوذ خارجی (روسیه و انگلیس) می‌پرداخت. روح‌القدس با چاپ مقالات و کاریکاتورهای سیاسی، به یکی از تأثیرگذارترین نشریات دوره مشروطه تبدیل شد و به بیداری افکار عمومی کمک کرد. تربتی خود سردبیری و نگارش بخش عمده مقالات را بر عهده داشت.<ref name=":1" /><ref name=":3" />


== اتهامات و پروسه دادگاهی ==
=== ویژگی‌ها و تأثیرات روح‌القدس ===
پویا قبادی بیستونی به اتهامات سنگین و گسترده‌ای از سوی قوه قضاییه جمهوری اسلامی مواجه شد که شامل «بغی» (قیام مسلحانه علیه نظام)، «عضویت در سازمان مجاهدین خلق»، و «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» بود. این اتهامات در جریان تحقیقات پس از دستگیری سال ۱۴۰۲ مطرح شدند و بر اساس اعترافاتی بود که تحت فشار شدید و شکنجه به دست آمده بود.<ref name=":3" /> تحقیقات اولیه با هدف ارتباط دادن او به فعالیت‌های مسلحانه انجام شد، اما هیچ مدرک مستدلی ارائه نشد و تنها به استناد اظهارات اجباری تکیه شد. دادگاه انقلاب تهران در سال ۱۴۰۳ به‌صورت کاملاً مخفیانه برگزار شد و حضور وکیل برای پویا ممنوع اعلام شد، که این امر نقض آشکار حق دفاع در قوانین بین‌المللی محسوب می‌شود.<ref name=":8" />
روزنامه روح‌القدس به دلیل سبک تند و صریحش در انتقاد از استبداد و فساد درباری، در میان مشروطه‌خواهان محبوبیت یافت. این روزنامه، با انتشار اخبار سرکوب مشروطه‌خواهان و حمایت از مجلس، نقش مهمی در تقویت جنبش مشروطیت ایفا کرد. با این حال، برخی منابع به تندروی تربتی در مقالاتش اشاره دارند که گاه به جنجال منجر شد، اما این سبک او را به چهره‌ای برجسته در روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":4" />


جلسات دادگاه با سرعت غیرعادی و بدون ارائه مدارک مستقل پیش رفت و تنها به استناد اعترافات اجباری تکیه داشت. در اواخر سال ۱۴۰۳، قاضی حکم اعدام او را صادر کرد که در دیوان عالی کشور نیز تأیید شد.<ref name=":10">[https://iranhrs.org/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%D9%88%DB%8C%D8%A7-%D9%82%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C%D8%8C-%D8%B5%D8%AF%D9%88%D8%B1-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7/ زندانی سیاسی پویا قبادی، صدور حکم اعدام پس از ۷سال بازداشت‌های پیاپی - کانون حقوق بشر ایران] 3</ref> این پروسه قضایی با انتقادات شدید مواجه شده، زیرا شواهد اصلی فاقد اعتبار قانونی است و محاکمه بدون رعایت اصول عادلانه، از جمله حق دسترسی به وکیل و حق تجدیدنظر، برگزار گردید. این روند، بخشی از الگوی سرکوب سیستماتیک مخالفان سیاسی در ایران را نشان می‌دهد و نگرانی‌های بین‌المللی را برانگیخته است.<ref name=":9" />  
=== محتوای سیاسی و فرهنگی روح‌القدس ===
روزنامه روح‌القدس، به دلیل محتوای سیاسی و فرهنگی تندش شهرت داشت. این روزنامه با انتشار مقالات انتقادی علیه استبداد محمدعلی شاه، فساد درباری، و نفوذ خارجی (به‌ویژه روسیه)، به افشای جنایات دربار و حمایت از آرمان‌های مشروطه پرداخت. روح‌القدس همچنین کاریکاتورهایی منتشر می‌کرد که مقامات قاجار را به سخره می‌گرفت. بخش فرهنگی روزنامه شامل اشعار شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» بود که مضامین عدالت و آزادی را ترویج می‌کرد. این محتوا، به‌ویژه در تبریز، به بسیج افکار عمومی علیه استبداد کمک کرد، اما تندروی در برخی مقالات، خشم دربار را برانگیخت.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" />


== بلاتکلیفی و بی‌خبری خانواده ==
== نقش در انقلاب مشروطیت ==
پس از بازداشت پویا قبادی در ۴ اسفند ۱۴۰۲، او برای مدت طولانی در بند ۲۰۹ زندان اوین در وضعیت بلاتکلیفی نگه داشته شد و خانواده‌اش از سرنوشت او بی‌اطلاع ماندند.<ref name=":1" /> این دوره بلاتکلیفی بیش از پنج ماه به طول انجامید و خانواده او را در شرایط روانی دشواری قرار داد. آن‌ها بارها برای کسب اطلاعات به زندان اوین مراجعه کردند، اما مقامات قضایی و امنیتی از ارائه جزئیات دقیق خودداری کردند و تنها پاسخ‌های کلی و مبهم دادند.<ref name=":2" /> تماس‌های تلفنی که پیش‌تر به‌صورت محدود امکان‌پذیر بود، به‌طور کامل قطع شد و ملاقات‌های حضوری نیز به بهانه‌های امنیتی لغو گردید.<ref name=":3" />
[[پرونده:سید احمد تربتی؛1.jpg|جایگزین=شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس|بندانگشتی|شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس    ]]
در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، شیخ احمد تربتی از فعالان برجسته مشروطه‌خواه در تبریز بود. او با انتشار مقالات تند در روزنامه روح‌القدس، سرکوب مشروطه‌خواهان توسط محمدعلی شاه را افشا کرد و به سازماندهی مقاومت در تبریز کمک نمود. تربتی با همکاری انجمن ایالتی تبریز و چهره‌هایی مانند [[ستارخان]]، به ترویج آرمان‌های مشروطه پرداخت.<ref name=":0" /><ref name=":3" />


در بهار ۱۴۰۳، خانواده‌اش با برگزاری تجمعات مسالمت‌آمیز در مقابل زندان اوین، خواستار اطلاع از وضعیت پویا شدند و پلاکاردهایی با شعارهایی مانند «آزادی برای پویا» به دست گرفتند. این تلاش‌ها با سرکوب نیروهای امنیتی مواجه شد و چندین نفر از اعضای خانواده، از جمله مادر و برادرش، به‌صورت موقت بازداشت شدند. این بی‌خبری نه‌تنها فشار روانی شدیدی بر خانواده وارد کرد، بلکه آن‌ها را وادار به جست‌وجوی کمک از فعالان حقوق بشر و انتشار بیانیه‌های اعتراضی در شبکه‌های اجتماعی کرد.<ref name=":4" /><ref>[https://www.sedayemardom.net/?p=148320 هشدار مای ساتو مبنی بر خطر اعدام ۵ زندانی سیاسی دیگر در ایران - صدای مردم]</ref>  
=== همکاری با مشروطه‌خواهان ===
شیخ احمد تربتی با روشنفکران مشروطه‌خواه، از جمله سید حسن تقی‌زاده و اعضای انجمن سعادت، ارتباط نزدیکی داشت. او از طریق سخنرانی‌ها و مقالاتش، مردم تبریز را به حمایت از مشروطه و مقاومت در برابر استبداد تشویق کرد. این فعالیت‌ها او را به هدفی برای دربار و نیروهای استبدادی تبدیل کرد، اما روحیه مبارزاتی‌اش را تقویت نمود.<ref name=":1" /><ref name=":4" />


== واکنش‌ها و تلاش‌های بین‌المللی ==
== فعالیت‌های ادبی و شعر ==
حکم اعدام پویا قبادی بیستونی با واکنش‌های گسترده‌ای از سوی سازمان‌های حقوق بشری و فعالان جهانی روبه‌رو شد. کانون حقوق بشر ایران در بیانیه‌ای این حکم را «نقض آشکار حقوق بشر» توصیف کرد و خواستار مداخله فوری جامعه جهانی برای توقف اجرای آن شد.<ref name=":5" /> این سازمان همچنین گزارش مفصلی از شکنجه‌ها، شرایط غیرانسانی بازداشت، و نقض حقوق پویا منتشر کرد که شامل مصاحبه با شاهدان عینی بود. سازمان حقوق بشر ایران نیز با انتشار بیانیه‌ای، شکنجه و محاکمه ناعادلانه او را محکوم کرد و از نهادهای بین‌المللی، از جمله کمیساریای عالی حقوق بشر [[سازمان ملل متحد]]، خواست تا برای لغو حکم اقدام کنند.<ref name=":9" />
شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» دیوان شعری در سبک کلاسیک فارسی سرود. اشعار او که اغلب در قالب غزل و قصیده بودند، مضامین عاشقانه، اجتماعی، و سیاسی داشتند. تربتی در شعرهایش به عدالت، آزادی، و مبارزه با استبداد تأکید می‌کرد و از مشروطه‌خواهان ستایش می‌کرد. این اشعار گاه در روزنامه روح‌القدس منتشر می‌شد و به محبوبیت او در محافل ادبی تبریز افزود.<ref name=":1" /><ref name=":3" />


صدای آمریکا گزارش داد که پویا به همراه پنج زندانی دیگر بیانیه‌ای منتشر کرده و از مردم ایران خواسته‌اند با برگزاری تظاهرات مسالمت‌آمیز، در برابر این «حکم جنایتکارانه» ایستادگی کنند.<ref name=":6" /> سازمان مجاهدین خلق کمپینی جهانی راه‌اندازی کرد و با ارسال نامه به سازمان ملل، خواستار فشار دیپلماتیک بر رژیم ایران شد.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D8%A7%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%88%D8%B6%D8%B9-%D9%BE%D9%86%D8%AC-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D9%88%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D8%A8%D8%B1-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85 اعلام موضع پنج زندانی سیاسی زندان اوین در برابر حکم جنایتکارانه اعدام - سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref> فعالان ایرانی خارج از کشور نیز تظاهراتی در شهرهای بزرگ اروپا و آمریکا، از جمله پاریس و واشنگتن، برگزار کردند و با استفاده از شبکه‌های اجتماعی، توجه رسانه‌های بین‌المللی را به وضعیت پویا جلب کردند.<ref name=":7" /> کمپین‌های محلی در کردستان نیز با برگزاری جلسات آموزشی و جمع‌آوری امضا، حمایت خود را از پویا قبادی اعلام کردند.<ref name=":4" />  
=== تأثیر ادبی ===
فعالیت‌های ادبی شیخ احمد تربتی، به‌ویژه اشعار سیاسی‌اش، در دوره مشروطیت تأثیرگذار بود. اشعار او در گردهمایی‌های مشروطه‌خواهان خوانده می‌شد و به تقویت روحیه مبارزان کمک می‌کرد. سادگی سبک شعری او در مقایسه با شاعران برجسته قاجار تفاوت داشت، اما ارزش کار او در پیوند شعر با آرمان‌های مشروطه بود. دیوانش پس از مرگش به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش حفظ شد.<ref name=":0" /><ref name=":2" />


== وضعیت فعلی ==
== ترور و پایان زندگی ==
پویا قبادی بیستونی هم‌اکنون در بند ۲۰۹ زندان اوین در انتظار اجرای حکم اعدام به سر می‌برد. او از حقوق اولیه خود، از جمله دسترسی به وکیل مستقل، ملاقات منظم با خانواده، و دریافت مراقبت‌های پزشکی، محروم است.<ref name=":8" /> بر اساس گزارشتان ارگان‌های حقوق بشری، وضعیت جسمانی پویا قبادی به دلیل شکنجه‌های مداوم و عدم درمان به شدت وخیم شده است؛ مشکلات تنفسی مزمن، شکستگی‌های درمان‌نشده، و اختلالات روانی مانند اضطراب شدید و افسردگی از جمله عوارض گزارش‌شده هستند.<ref name=":3" />
[[پرونده:سید احمد تربتی؛2.jpg|جایگزین=سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری|بندانگشتی|227x227پیکسل|سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری]]
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۸ ش (۱۳۲۷ ق) در تبریز، در جریان استبداد صغیر، توسط نیروهای وابسته به دربار محمدعلی شاه به قتل رسید. او به دلیل مقالات تند روزنامه روح‌القدس علیه استبداد و افشای سرکوب مشروطه‌خواهان، هدف نیروهای درباری قرار گرفت. تربتی در محله‌ای در تبریز دستگیر و پس از شکنجه، اعدام شد. این رویداد او را به اولین شهید روزنامه‌نگار ایران تبدیل کرد.<ref name=":0" /><ref name=":3" />


در ماه‌های اخیر، خانواده او گزارش‌هایی از وخامت حال او دریافت کرده‌اند، از جمله مواردی که او به دلیل مشکلات تنفسی به سلول انفرادی منتقل شده، اما مقامات از انتقال او به بیمارستان خودداری کرده‌اند.<ref name=":2" /> تلاش‌های خانواده، فعالان حقوق بشر، و سازمان‌های بین‌المللی برای لغو حکم اعدام ادامه دارد، اما مقامات قضایی تاکنون هیچ پاسخ روشنی نداده‌اند و حتی درخواست‌های ملاقات با او را رد کرده‌اند. این وضعیت، پویا را در معرض خطر فوری قرار داده و او را در هاله‌ای از ابهام و نگرانی نگه داشته است، در حالی که فشارهای روانی و جسمی همچنان بر او افزایش می‌یابد.<ref name=":10" />  
=== پیامدهای ترور ===
ترور شیخ احمد تربتی واکنش‌های گسترده‌ای در میان مشروطه‌خواهان برانگیخت. مرگ او به تقویت روحیه مقاومت در تبریز و تسریع فتح تهران (۱۲۸۸ ش) کمک کرد. روزنامه روح‌القدس پس از مرگ او به فعالیت ادامه نداد، اما تأثیرش در بیداری افکار عمومی ماندگار شد. برخی منابع به تندروی‌های تربتی به‌عنوان عاملی برای خشم دربار اشاره دارند، اما شهادتش او را به نمادی از مبارزه علیه استبداد تبدیل کرد.<ref name=":1" /><ref name=":4" />


== منابع: ==
== میراث ==
شیخ احمد تربتی با تأسیس روزنامه روح‌القدس، نقش مهمی در توسعه روزنامه‌نگاری مبارز در دوره مشروطیت ایفا کرد. منابع تأکید دارند که روح‌القدس با لحن انتقادی و افشاگرانه، الگویی برای نشریات بعدی، مانند صوراسرافیل، شد. تربتی با مقالاتش به بیداری افکار عمومی و حمایت از آرمان‌های مشروطه کمک کرد و به‌عنوان پیشگام روزنامه‌نگاری تندرو شناخته می‌شود.<ref name=":1" /><ref name=":2" />
 
=== جایگاه در تاریخ ایران ===
شیخ احمد تربتی به‌عنوان اولین شهید روزنامه‌نگار ایران، در تاریخ مشروطه جایگاه ویژه‌ای دارد. شهادت او الهام‌بخش مبارزان مشروطه، به‌ویژه در تبریز، بود و به تقویت جنبش مشروطیت کمک کرد. دیوان شعر او با تخلص «احمد»، که مضامین عدالت و آزادی را دربرداشت، نیز به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش باقی ماند. با وجود انتقادات به تندروی در مقالاتش، تربتی به‌عنوان نمادی از شجاعت و مبارزه علیه استبداد در تاریخ ایران ماندگار است.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />
 
== منابع ==

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۴۸

برای صفحه تمرین.jpg
شیخ احمد تربتی
شیخ احمد تربتی؛3.jpg
شیخ احمد تربتی، روزنامه‌نگار و فعال مشروطه
شناسنامه
زادروز۱۲۵۹ خورشیدی
زادگاهتربت حیدریه،
تاریخ مرگ۱۲۸۸ خورشیدی
محل مرگتبریز،
تحصیلاتفقه و اصول، حوزه‌های علمیه مشهد و نجف
اطلاعات سیاسی
حزب سیاسیمشروطه‌خواه، وابسته به انجمن ایالتی تبریز
سمتبنیان‌گذار و سردبیر روزنامه روح‌القدس
فعالیت‌هاروزنامه‌نگاری مبارز، حمایت از مشروطیت، سرودن دیوان شعر با تخلص «احمد»

شیخ احمد تربتی، (متولد سال ۱۲۵۹، تربت حیدریه – درگذشته ۱۲۸۸ ه‍. ش، تبریز) روزنامه‌نگار، شاعر، و فعال سیاسی دوره جنبش مشروطه ایران، بنیان‌گذار روزنامه «روح‌القدس» و اولین شهید روزنامه‌نگار کشور بود. او در تربت حیدریه متولد شد و تحصیلاتش را در حوزه‌های علمیه مشهد و نجف گذراند، اما با اندیشه‌های تجددخواهانه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه روح‌القدس را تأسیس کرد که با لحن تند و انتقادی، استبداد محمدعلی شاه و نفوذ خارجی را افشا می‌کرد. در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، او به دلیل فعالیت‌هایش مورد سرکوب قرار گرفت و در سال ۱۲۸۸، در تبریز به قتل رسید. شیخ احمد تربتی با اشعار و مقالاتش، به بیداری افکار عمومی و حمایت از مشروطه کمک کرد، اما به دلیل مخالفت با دربار، قربانی خشونت شد. او از خاندانی مذهبی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی فعال بود. شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» شعرهایی در سبک کلاسیک سرود و در دیوانش از عدالت و آزادی سخن گفت. نقش روزنامه روح‌القدس در افشای جنایات استبداد، او را به نمادی از روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد. نقدهای مثبت او را به‌عنوان مبارز مشروطه و شهید رسانه ستایش می‌کنند، اما برخی منابع به تندروی در انتقاداتش اشاره دارند. میراث شیخ احمد تربتی در تاریخ ایران به‌عنوان بنیان‌گذار روزنامه‌نگاری تندرو و شهید مشروطه ماندگار است.[۱][۲][۳][۴][۵]

زندگی اولیه و تحصیلات

شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۵۹ ش (۱۲۹۶ ق) در تربت حیدریه، از توابع خراسان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. پدرش، شیخ محمد تربتی، از علمای محلی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی فعال بود. او از کودکی به علوم دینی علاقه‌مند بود و در محیطی سنتی پرورش یافت، اما با مهاجرت به مشهد، با اندیشه‌های نوین آشنا شد.[۲][۴]

تحصیلات و فعالیت‌های مذهبی

شیخ احمد تربتی تحصیلات دینی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد و سپس به نجف رفت و نزد علمای برجسته، مانند آخوند خراسانی، فقه و اصول آموخت. او در نجف با جریان‌های تجددخواه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. در تبریز، به تدریس و فعالیت‌های فرهنگی پرداخت و با روشنفکران مشروطه‌خواه، مانند سید حسن تقی‌زاده، ارتباط برقرار کرد.[۱][۳]

فعالیت‌های روزنامه‌نگاری

روزنامه روح‌القدوس
روزنامه روح‌القدوس

تأسیس روزنامه روح‌القدس

شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه «روح‌القدس» را در تبریز تأسیس کرد. این روزنامه با لحن تند و انتقادی، به افشای سیاست‌های استبدادی دربار قاجار، به‌ویژه محمدعلی شاه، و نفوذ خارجی (روسیه و انگلیس) می‌پرداخت. روح‌القدس با چاپ مقالات و کاریکاتورهای سیاسی، به یکی از تأثیرگذارترین نشریات دوره مشروطه تبدیل شد و به بیداری افکار عمومی کمک کرد. تربتی خود سردبیری و نگارش بخش عمده مقالات را بر عهده داشت.[۲][۴]

ویژگی‌ها و تأثیرات روح‌القدس

روزنامه روح‌القدس به دلیل سبک تند و صریحش در انتقاد از استبداد و فساد درباری، در میان مشروطه‌خواهان محبوبیت یافت. این روزنامه، با انتشار اخبار سرکوب مشروطه‌خواهان و حمایت از مجلس، نقش مهمی در تقویت جنبش مشروطیت ایفا کرد. با این حال، برخی منابع به تندروی تربتی در مقالاتش اشاره دارند که گاه به جنجال منجر شد، اما این سبک او را به چهره‌ای برجسته در روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد.[۱][۳][۵]

محتوای سیاسی و فرهنگی روح‌القدس

روزنامه روح‌القدس، به دلیل محتوای سیاسی و فرهنگی تندش شهرت داشت. این روزنامه با انتشار مقالات انتقادی علیه استبداد محمدعلی شاه، فساد درباری، و نفوذ خارجی (به‌ویژه روسیه)، به افشای جنایات دربار و حمایت از آرمان‌های مشروطه پرداخت. روح‌القدس همچنین کاریکاتورهایی منتشر می‌کرد که مقامات قاجار را به سخره می‌گرفت. بخش فرهنگی روزنامه شامل اشعار شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» بود که مضامین عدالت و آزادی را ترویج می‌کرد. این محتوا، به‌ویژه در تبریز، به بسیج افکار عمومی علیه استبداد کمک کرد، اما تندروی در برخی مقالات، خشم دربار را برانگیخت.[۱][۲][۳]

نقش در انقلاب مشروطیت

شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس
شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس

در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، شیخ احمد تربتی از فعالان برجسته مشروطه‌خواه در تبریز بود. او با انتشار مقالات تند در روزنامه روح‌القدس، سرکوب مشروطه‌خواهان توسط محمدعلی شاه را افشا کرد و به سازماندهی مقاومت در تبریز کمک نمود. تربتی با همکاری انجمن ایالتی تبریز و چهره‌هایی مانند ستارخان، به ترویج آرمان‌های مشروطه پرداخت.[۱][۴]

همکاری با مشروطه‌خواهان

شیخ احمد تربتی با روشنفکران مشروطه‌خواه، از جمله سید حسن تقی‌زاده و اعضای انجمن سعادت، ارتباط نزدیکی داشت. او از طریق سخنرانی‌ها و مقالاتش، مردم تبریز را به حمایت از مشروطه و مقاومت در برابر استبداد تشویق کرد. این فعالیت‌ها او را به هدفی برای دربار و نیروهای استبدادی تبدیل کرد، اما روحیه مبارزاتی‌اش را تقویت نمود.[۲][۵]

فعالیت‌های ادبی و شعر

شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» دیوان شعری در سبک کلاسیک فارسی سرود. اشعار او که اغلب در قالب غزل و قصیده بودند، مضامین عاشقانه، اجتماعی، و سیاسی داشتند. تربتی در شعرهایش به عدالت، آزادی، و مبارزه با استبداد تأکید می‌کرد و از مشروطه‌خواهان ستایش می‌کرد. این اشعار گاه در روزنامه روح‌القدس منتشر می‌شد و به محبوبیت او در محافل ادبی تبریز افزود.[۲][۴]

تأثیر ادبی

فعالیت‌های ادبی شیخ احمد تربتی، به‌ویژه اشعار سیاسی‌اش، در دوره مشروطیت تأثیرگذار بود. اشعار او در گردهمایی‌های مشروطه‌خواهان خوانده می‌شد و به تقویت روحیه مبارزان کمک می‌کرد. سادگی سبک شعری او در مقایسه با شاعران برجسته قاجار تفاوت داشت، اما ارزش کار او در پیوند شعر با آرمان‌های مشروطه بود. دیوانش پس از مرگش به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش حفظ شد.[۱][۳]

ترور و پایان زندگی

سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری
سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری

شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۸ ش (۱۳۲۷ ق) در تبریز، در جریان استبداد صغیر، توسط نیروهای وابسته به دربار محمدعلی شاه به قتل رسید. او به دلیل مقالات تند روزنامه روح‌القدس علیه استبداد و افشای سرکوب مشروطه‌خواهان، هدف نیروهای درباری قرار گرفت. تربتی در محله‌ای در تبریز دستگیر و پس از شکنجه، اعدام شد. این رویداد او را به اولین شهید روزنامه‌نگار ایران تبدیل کرد.[۱][۴]

پیامدهای ترور

ترور شیخ احمد تربتی واکنش‌های گسترده‌ای در میان مشروطه‌خواهان برانگیخت. مرگ او به تقویت روحیه مقاومت در تبریز و تسریع فتح تهران (۱۲۸۸ ش) کمک کرد. روزنامه روح‌القدس پس از مرگ او به فعالیت ادامه نداد، اما تأثیرش در بیداری افکار عمومی ماندگار شد. برخی منابع به تندروی‌های تربتی به‌عنوان عاملی برای خشم دربار اشاره دارند، اما شهادتش او را به نمادی از مبارزه علیه استبداد تبدیل کرد.[۲][۵]

میراث

شیخ احمد تربتی با تأسیس روزنامه روح‌القدس، نقش مهمی در توسعه روزنامه‌نگاری مبارز در دوره مشروطیت ایفا کرد. منابع تأکید دارند که روح‌القدس با لحن انتقادی و افشاگرانه، الگویی برای نشریات بعدی، مانند صوراسرافیل، شد. تربتی با مقالاتش به بیداری افکار عمومی و حمایت از آرمان‌های مشروطه کمک کرد و به‌عنوان پیشگام روزنامه‌نگاری تندرو شناخته می‌شود.[۲][۳]

جایگاه در تاریخ ایران

شیخ احمد تربتی به‌عنوان اولین شهید روزنامه‌نگار ایران، در تاریخ مشروطه جایگاه ویژه‌ای دارد. شهادت او الهام‌بخش مبارزان مشروطه، به‌ویژه در تبریز، بود و به تقویت جنبش مشروطیت کمک کرد. دیوان شعر او با تخلص «احمد»، که مضامین عدالت و آزادی را دربرداشت، نیز به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش باقی ماند. با وجود انتقادات به تندروی در مقالاتش، تربتی به‌عنوان نمادی از شجاعت و مبارزه علیه استبداد در تاریخ ایران ماندگار است.[۱][۴][۵]

منابع

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ کتاب «روزنامه‌نگاران مقتول: سلطان‌العلمای خراسانی»، تالف سید محمد صدری طباطبایی
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ ۲٫۷ روح‌القدوس - مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ از روزنامه‌های تندرو دوره مشروطه - دانشنامه جهان اسلام
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ شیخ احمد تربتی، اولین شهید روزنامه‌نگار ایران - تربت شهر من
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، تألیف احمد کسروی
برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=کاربر:Khosro/صفحه_تمرین_NOINDEX&oldid=81844»