|
|
| (۲۴۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| [[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|وسط|بندانگشتی|991x991px]] | | [[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148px]] |
| {{جعبه زندگینامه| اندازه جعبه =| عنوان = بابک علیپور| نام = | تصویر = بابک علیپور؛3.jpg| اندازه تصویر = ۲۴۰px| عنوان تصویر = بابک علیپور| زادروز = ۱۳۶۳| زادگاه = رشت، گیلان| تاریخ مرگ = | مکان مرگ = |عرض جغرافیایی محل دفن=|طول جغرافیایی محل دفن=|latd=|latm=|lats=|latNS=N|longd=|longm=|longs=|longEW=E| محل زندگی = رشت (تا ۱۳۹۷)، اوین (۱۴۰۳-تا کنون)| ملیت = | نژاد = | تابعیت = | تحصیلات = کارشناسی مهندسی برق| دانشگاه = دانشگاه گیلان| پیشه = مهندس، فعال سیاسی| سال‌های فعالیت = ۱۳۹۷-تا کنون| کارفرما = | نهاد = | نماینده = | شناخته‌شده برای = فعالان سیاسی، نهادهای حقوق بشری و مردم ایران| نقش‌های برجسته = | سبک = | تأثیرگذاران = | تأثیرپذیرفتگان = | شهر خانگی = | تلویزیون = | لقب = | حزب = | جنبش =سازمان مجاهدین خلق ایران | مخالفان = نظام جمهوری اسلامی| هیئت = | دین =اسلام | مذهب = | منصب = | مکتب = | آثار = | خویشاوندان سرشناس = | فرزندان = | جوایز = | امضا = | اندازه امضا = | وبگاه = | پانویس =|اتهام‌ها=عضویت در سازمان مجاهدین خلق، بغی، اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور و تبلیغ علیه نظام|مجازات=محکوم به اعدام}} | | {{جعبه اطلاعات سیاست‌مدار |
| '''بابک علیپور'''، (متولد سال ۱۳۶۳، رشت) یکی از برجسته‌ترین فعالان مدنی و سیاسی ایران است که به دلیل فعالیت‌هایش در دفاع از حقوق بشر و اعتراض به سیاست‌های سرکوبگرانه نظام جمهوری اسلامی، با حکم اعدام مواجه شده است. او در خانواده‌ای با پیشینه سیاسی و مبارزاتی بزرگ شده و از جوانی به مسائل اجتماعی و عدالت‌خواهی علاقه‌مند بود. این مسیر او را به فعالیت‌های گسترده‌ای در سازماندهی تجمعات و حمایت از حقوق قشرها محروم سوق داد. بابک علیپور در سال‌های ۱۳۹۷، ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ به دلیل مشارکت فعال در اعتراضات خیابانی و تلاش برای سازماندهی گروه‌های مدنی دستگیر شد و هم‌اکنون در بند ۲۰۹ [[زندان اوین]]، تحت شرایطی غیرانسانی و با محرومیت از حقوق اولیه، در انتظار اجرای حکم اعدام به سر می‌برد. اتهامات او شامل «بغی» (قیام مسلحانه علیه نظام)، «عضویت در [[سازمان مجاهدین خلق ایران|سازمان مجاهدین خلق]]»، «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» و «تبلیغ علیه نظام» است. | | | نام = شیخ احمد تربتی |
| | | تصویر = شیخ احمد تربتی؛3.jpg |
| | | شرح تصویر = شیخ احمد تربتی، روزنامه‌نگار و فعال مشروطه |
| | | نام کامل = |
| | | زادروز = ۱۲۵۹ خورشیدی |
| | | شهر تولد = تربت حیدریه |
| | | کشور تولد = |
| | | تاریخ مرگ = ۱۲۸۸ خورشیدی |
| | | شهر مرگ = تبریز |
| | | کشور مرگ = |
| | | تحصیلات = فقه و اصول، حوزه‌های علمیه مشهد و نجف |
| | | دین = |
| | | حزب سیاسی = مشروطه‌خواه، وابسته به انجمن ایالتی تبریز |
| | | سمت = بنیان‌گذار و سردبیر روزنامه روح‌القدس |
| | | فعالیت‌ها = روزنامه‌نگاری مبارز، حمایت از مشروطیت، سرودن دیوان شعر با تخلص «احمد» |
| | |image_size=250پیکسل}} |
| | '''شیخ احمد تربتی'''، (متولد سال ۱۲۵۹، تربت حیدریه – درگذشته ۱۲۸۸ ه. ش، تبریز) روزنامه‌نگار، شاعر، و فعال سیاسی دوره [[جنبش مشروطه ایران]]، بنیان‌گذار روزنامه «روح‌القدس» و اولین شهید روزنامه‌نگار کشور بود. او در تربت حیدریه متولد شد و تحصیلاتش را در حوزه‌های علمیه مشهد و نجف گذراند، اما با اندیشه‌های تجددخواهانه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه روح‌القدس را تأسیس کرد که با لحن تند و انتقادی، استبداد [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]] و نفوذ خارجی را افشا می‌کرد. در دوره [[استبداد صغیر]] (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، او به دلیل فعالیت‌هایش مورد سرکوب قرار گرفت و در سال ۱۲۸۸، در تبریز به قتل رسید. شیخ احمد تربتی با اشعار و مقالاتش، به بیداری افکار عمومی و حمایت از مشروطه کمک کرد، اما به دلیل مخالفت با دربار، قربانی خشونت شد. او از خاندانی مذهبی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی فعال بود. شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» شعرهایی در سبک کلاسیک سرود و در دیوانش از عدالت و آزادی سخن گفت. نقش روزنامه روح‌القدس در افشای جنایات استبداد، او را به نمادی از روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد. نقدهای مثبت او را به‌عنوان مبارز مشروطه و شهید رسانه ستایش می‌کنند، اما برخی منابع به تندروی در انتقاداتش اشاره دارند. میراث شیخ احمد تربتی در تاریخ ایران به‌عنوان بنیان‌گذار روزنامه‌نگاری تندرو و شهید مشروطه ماندگار است.<ref name=":0">[https://ensani.ir/file/download/article/20120326171011-3043-120.pdf کتاب «روزنامه‌نگاران مقتول: سلطان‌العلمای خراسانی»، تالف سید محمد صدری طباطبایی]</ref><ref name=":1">[https://www.cgie.org.ir/fa/article/268719/%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D8%B3 روح‌القدوس - مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]</ref><ref name=":2">[https://rch.ac.ir/article/Details/14166 از روزنامه‌های تندرو دوره مشروطه - دانشنامه جهان اسلام]</ref><ref name=":3">[https://www.torbat-h.ir/celebrities/sheykh-ahmad-torbati/ شیخ احمد تربتی، اولین شهید روزنامه‌نگار ایران - تربت شهر من]</ref><ref name=":4">کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، تألیف [[احمد کسروی]]</ref> |
|
| |
|
| فرایند دادگاهی او در سال ۱۴۰۳ به‌صورت مخفیانه و بدون حضور وکیل برگزار شد و دیوان عالی کشور نیز حکم اعدام را تأیید کرد، که این امر واکنش‌های گسترده‌ای را در پی داشت. خانواده‌اش پس از بیش از سه ماه بلاتکلیفی و بی‌خبری، با برگزاری تجمعات اعتراضی در مقابل زندان اوین، تلاش کردند صدای بابک را به گوش جهانیان برسانند، اما این اقدامات با سرکوب شدید مواجه شد. سازمان‌های حقوق بشری و رسانه‌های آزاد این حکم را محکوم کرده و خواستار لغو فوری آن شده‌اند. فعالان خارج از کشور نیز با تظاهرات در شهرهای بزرگ، از جمله لندن و پاریس، و کمپین‌های آنلاین، فشار بر حکومت ایران را افزایش داده‌اند. وضعیت فعلی بابک بسیار وخیم گزارش شده؛ او از مراقبت‌های پزشکی محروم است و آسیب‌های جسمی ناشی از شکنجه، از جمله مشکلات تنفسی و شکستگی استخوان‌ها، زندگی‌اش را در خطر جدی قرار داده است.<ref name=":0">[https://www.hra-news.org/2024/hranews/a-47798/ بیش از سه ماه بلاتکلیفی؛ تداوم بازداشت بابک علی پور در بند ۲۰۹ اوین - هرانا]</ref><ref name=":1">[https://iranhrs.org/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DA%A9-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F/ زندانی سیاسی بابک علیپور کیست؟ - کانون حقوق بشر ایران]</ref><ref name=":2">[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%81%D9%88-%D8%A8%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D9%82%D8%B1%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D9%84%D9%88%D9%82%D9%88%D8%B9-%DB%B6-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/a-71395675 هشدار عفو بین‌الملل درباره اعدام قریب‌الوقوع ۶ زندانی سیاسی - دویچه‌وله]</ref><ref name=":3">[https://www.iranintl.com/202501316919 سازمان حقوق بشر ایران خواستار لغو حکم اعدام شش زندانی سیاسی شد - ایران اینترنشنال]</ref>
| | == زندگی اولیه و تحصیلات == |
| | شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۵۹ ش (۱۲۹۶ ق) در تربت حیدریه، از توابع خراسان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. پدرش، شیخ محمد تربتی، از علمای محلی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی فعال بود. او از کودکی به علوم دینی علاقه‌مند بود و در محیطی سنتی پرورش یافت، اما با مهاجرت به مشهد، با اندیشه‌های نوین آشنا شد.<ref name=":1" /><ref name=":3" /> |
|
| |
|
| == زندگی و تحصیلات == | | === تحصیلات و فعالیت‌های مذهبی === |
| [[پرونده:بابک علیپور؛2.jpg|جایگزین=بابک علیپور|بندانگشتی|209x209پیکسل|بابک علیپور]] | | شیخ احمد تربتی تحصیلات دینی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد و سپس به نجف رفت و نزد علمای برجسته، مانند [[آخوند ملا محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، فقه و اصول آموخت. او در نجف با جریان‌های تجددخواه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. در تبریز، به تدریس و فعالیت‌های فرهنگی پرداخت و با روشنفکران مشروطه‌خواه، مانند [[سیّدحسن تقی‌زاده|سید حسن تقی‌زاده]]، ارتباط برقرار کرد.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> |
| بابک علیپور در سال ۱۳۶۳ در شهر ساحلی و سرسبز رشت، مرکز استان گیلان، به دنیا آمد. خانواده او از نظر سیاسی پیشینه‌ای غنی داشتند؛ پدرش در دهه ۱۳۶۰ به دلیل مخالفت با سیاست‌های رژیم جمهوری اسلامی دستگیر و برای مدتی زندانی شده بود و مادرش نیز از حامیان حقوق زنان و فعالان اجتماعی محلی بود. این فضای خانوادگی، از همان کودکی بابک را با مفاهیمی چون عدالت، آزادی و مبارزه با ظلم آشنا کرد. او در دوران کودکی اغلب شاهد بحث‌های داغ سیاسی در خانه بود و از سنین پایین کتاب‌هایی درباره تاریخ مبارزات مردمی و حقوق بشر مطالعه می‌کرد. این علاقه‌مندی در دوران نوجوانی او عمیق‌تر شد و او را به سمت فعالیت‌های اجتماعی سوق داد.
| |
|
| |
|
| پس از اتمام تحصیلات متوسطه با نمرات عالی، بابک وارد دانشگاه گیلان شد و در رشته مهندسی برق تحصیل کرد. دانشگاه گیلان، که یکی از مراکز مهم آموزشی در شمال ایران است، به دلیل سابقه طولانی در فعالیت‌های دانشجویی و سیاسی شناخته شده بود. بابک علیپور در این محیط به سرعت به انجمن‌های دانشجویی پیوست و در جلسات بحث و گفت‌وگو درباره مسائل روز کشور، از جمله سرکوب [[آزادی بیان]] و مشکلات اقتصادی، مشارکت فعال داشت. او همچنین در سازماندهی چندین تجمع دانشجویی نقش داشت که اغلب با هدف اعتراض به سیاست‌های دولت برگزار می‌شدند. این فعالیت‌ها، اگرچه در ابتدا مسالمت‌آمیز بودند، توجه نهادهای امنیتی را به او جلب کردند و نام او به‌عنوان یک دانشجوی فعال و منتقد در لیست‌های نظارتی ثبت شد. بابک علیپور در سال‌های پایانی تحصیلش، پایان‌نامه‌ای درباره بهینه‌سازی سیستم‌های برقی ارائه داد که نشان‌دهنده استعداد بالای او در زمینه فنی بود، اما علاقه اصلی او همچنان به مسائل اجتماعی و سیاسی معطوف باقی ماند.<ref name=":1" /><ref name=":4">[https://www.balatarin.com/permlink/2025/2/11/6297656 برای نجات بچه هاشون چه کردند - بالاترین]</ref>
| | == فعالیت‌های روزنامه‌نگاری == |
| | [[پرونده:روزنامه روح‌القدوس.jpg|جایگزین=روزنامه روح‌القدوس|بندانگشتی|330x330پیکسل|روزنامه روح‌القدوس]] |
|
| |
|
| == دستگیری‌ها و شکنجه‌ها == | | === تأسیس روزنامه روح‌القدس === |
| مسیر زندگی بابک علیپور با دستگیری‌های متعدد و فشارهای شدید امنیتی گره خورده است. اولین دستگیری او در سال ۱۳۹۷ رخ داد، زمانی که در جریان اعتراضات سراسری علیه سیاست‌های اقتصادی دولت و افزایش قیمت‌ها، به خیابان‌های رشت آمد و در کنار دیگر معترضان شعارهایی در دفاع از حقوق مردم سر داد. این تجمعات با سرکوب شدید نیروهای امنیتی مواجه شد و بابک پس از دستگیری به بازداشتگاهی در رشت منتقل شد. در آنجا، او برای چندین هفته تحت بازجویی‌های طولانی و فشارهای روانی قرار گرفت. مأموران امنیتی با تهدید خانواده او و محرومیت از خواب، سعی داشتند او را وادار به امضای اعتراف‌نامه‌ای کنند که فعالیت‌هایش را «اقدام علیه امنیت ملی» جلوه دهد. با این حال، او پس از چند ماه با قید وثیقه آزاد شد، اما این تجربه او را مصمم‌تر کرد تا به فعالیت‌هایش ادامه دهد.
| | شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه «روح‌القدس» را در تبریز تأسیس کرد. این روزنامه با لحن تند و انتقادی، به افشای سیاست‌های استبدادی دربار قاجار، به‌ویژه محمدعلی شاه، و نفوذ خارجی (روسیه و انگلیس) می‌پرداخت. روح‌القدس با چاپ مقالات و کاریکاتورهای سیاسی، به یکی از تأثیرگذارترین نشریات دوره مشروطه تبدیل شد و به بیداری افکار عمومی کمک کرد. تربتی خود سردبیری و نگارش بخش عمده مقالات را بر عهده داشت.<ref name=":1" /><ref name=":3" /> |
|
| |
|
| دومین دستگیری بابک در سال ۱۴۰۲ اتفاق افتاد، زمانی که موج جدیدی از اعتراضات در ایران به دلیل سرکوب معترضان و وضعیت وخیم اقتصادی شکل گرفت. او که این بار در سازماندهی گروه‌های کوچک محلی نقش داشت، بار دیگر به اتهام «اقدام علیه امنیت ملی» بازداشت شد و به [[زندان لاکان رشت|زندان رشت]] منتقل گردید. در این دوره، شرایط زندان به مراتب سخت‌تر بود؛ او در سلولی تنگ و بدون نور کافی نگه داشته شد و از ملاقات با خانواده‌اش محروم ماند. گزارش‌هایی از ضرب و شتم او با شلاق و باتوم نیز در این زمان منتشر شد که نگرانی‌هایی درباره سلامت جسمانی‌اش به وجود آورد.
| | === ویژگی‌ها و تأثیرات روح‌القدس === |
| | روزنامه روح‌القدس به دلیل سبک تند و صریحش در انتقاد از استبداد و فساد درباری، در میان مشروطه‌خواهان محبوبیت یافت. این روزنامه، با انتشار اخبار سرکوب مشروطه‌خواهان و حمایت از مجلس، نقش مهمی در تقویت جنبش مشروطیت ایفا کرد. با این حال، برخی منابع به تندروی تربتی در مقالاتش اشاره دارند که گاه به جنجال منجر شد، اما این سبک او را به چهره‌ای برجسته در روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":4" /> |
|
| |
|
| آخرین و شدیدترین دستگیری او در سال ۱۴۰۳ در تهران رخ داد. بابک علیپور که برای دیدار با فعالان دیگر به پایتخت سفر کرده بود، توسط نیروهای امنیتی ربوده شد و به بند ۲۰۹ زندان اوین، یکی از بدنام‌ترین بخش‌های این زندان که تحت نظارت مستقیم [[وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی|وزارت اطلاعات]] است، منتقل گردید. در این بند، او با شکنجه‌های جسمی و روانی وحشتناکی روبه‌رو شد. ضرب و شتم با کابل و باتوم، محرومیت از خواب برای روزها، و تهدید به آزار خانواده‌اش تنها بخشی از این فشارها بود. گزارش‌های تأییدشده نشان می‌دهد که او دچار شکستگی در دنده‌ها و مشکلات تنفسی شده است. همچنین، مأموران با پخش صداهای ضبط‌شده از فریادهای ساختگی که به خانواده‌اش نسبت داده می‌شد، سعی داشتند او را به اعتراف اجباری وادار کنند. این شکنجه‌ها به حدی شدید بود که سازمان‌های حقوق بشری خواستار مداخله فوری پزشکی شدند، اما مقامات زندان تاکنون هیچ اقدامی نکرده‌اند.<ref>[https://ir.voanews.com/a/prisoner-iran-lakan--/4991487.html بابک علیپور فعال مدنی برای محکومیت پنج ساله به زندان رشت منتقل شد - صدای آمریکا]</ref><ref name=":0" /><ref name=":5">[https://iranwire.com/fa/news-1/136835/ بیانیه ۴۰زندانی سیاسی محبوس در اوین: امروز زمان‌ایستادگی در برابر اعدام است - ایران وایر]</ref><ref name=":6">[https://bazdashtshodegan.com/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D8%A8%DA%A9-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%BE%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85/ معرفی زندانی سیاسی بابک علیپور محکوم به اعدام - صدای بازداشت‌شدگان]</ref><ref name=":3" /><ref name=":2" />
| | === محتوای سیاسی و فرهنگی روح‌القدس === |
| | روزنامه روح‌القدس، به دلیل محتوای سیاسی و فرهنگی تندش شهرت داشت. این روزنامه با انتشار مقالات انتقادی علیه استبداد محمدعلی شاه، فساد درباری، و نفوذ خارجی (به‌ویژه روسیه)، به افشای جنایات دربار و حمایت از آرمان‌های مشروطه پرداخت. روح‌القدس همچنین کاریکاتورهایی منتشر می‌کرد که مقامات قاجار را به سخره می‌گرفت. بخش فرهنگی روزنامه شامل اشعار شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» بود که مضامین عدالت و آزادی را ترویج می‌کرد. این محتوا، به‌ویژه در تبریز، به بسیج افکار عمومی علیه استبداد کمک کرد، اما تندروی در برخی مقالات، خشم دربار را برانگیخت.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /> |
|
| |
|
| == اتهامات و پروسه دادگاهی == | | == نقش در انقلاب مشروطیت == |
| اتهامات وارده به بابک علیپور شامل موارد سنگینی چون «بغی» (قیام مسلحانه علیه نظام)، «عضویت در [[سازمان مجاهدین خلق ایران|سازمان مجاهدین خلق]]»، «اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور» و «تبلیغ علیه نظام» است. این اتهامات در دادگاهی که در سال ۱۴۰۳ برگزار شد، به او تفهیم گردید. اما این دادگاه، که به‌صورت کاملاً مخفیانه و بدون حضور وکیل برگزار شد، با نقض آشکار استانداردهای بین‌المللی حقوق بشر همراه بود. بابک از حق داشتن وکیل انتخابی محروم شد و هیچ مدرک مستقل و معتبری برای اثبات اتهامات ارائه نشد. تنها شواهد مورد استناد قاضی، اعترافاتی بود که تحت شکنجه‌های شدید از او گرفته شده بود. این اعترافات اجباری، که در شرایط غیرانسانی ضبط شده بودند، به‌عنوان مدرک اصلی در پرونده او استفاده شد.
| | [[پرونده:سید احمد تربتی؛1.jpg|جایگزین=شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس|بندانگشتی|شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس ]] |
| | در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، شیخ احمد تربتی از فعالان برجسته مشروطه‌خواه در تبریز بود. او با انتشار مقالات تند در روزنامه روح‌القدس، سرکوب مشروطه‌خواهان توسط محمدعلی شاه را افشا کرد و به سازماندهی مقاومت در تبریز کمک نمود. تربتی با همکاری انجمن ایالتی تبریز و چهره‌هایی مانند [[ستارخان]]، به ترویج آرمان‌های مشروطه پرداخت.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> |
|
| |
|
| دادگاه تنها در چند جلسه کوتاه برگزار شد و خانواده بابک حتی از زمان دقیق آن مطلع نشدند. پس از صدور حکم اعدام، پرونده به دیوان عالی کشور ارجاع داده شد و این نهاد نیز بدون بررسی دقیق و با تأیید حکم، روند قضایی را به پایان رساند. سازمان‌های حقوق بشری این پروسه را «نمایش قضایی» توصیف کرده‌اند و تأکید دارند که هیچ‌یک از اصول اولیه محاکمه عادلانه، از جمله حق دفاع، شفافیت و دسترسی به مدارک اتهام، رعایت نشده است.<ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":0" /><ref>[https://www.hambastegimeli.com/113044_%D9%85%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85%D9%87-%DB%B7-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7%D9%85--%D8%A8%D8%BA%DB%8C--%D9%BE%D8%B3- محاکمه ۷ زندانی سیاسی به اتهام «بغی» پس از ماهها بازجویی و شکنجه در اوین - همبستگی ملی]</ref>
| | === همکاری با مشروطه‌خواهان === |
| | شیخ احمد تربتی با روشنفکران مشروطه‌خواه، از جمله سید حسن تقی‌زاده و اعضای انجمن سعادت، ارتباط نزدیکی داشت. او از طریق سخنرانی‌ها و مقالاتش، مردم تبریز را به حمایت از مشروطه و مقاومت در برابر استبداد تشویق کرد. این فعالیت‌ها او را به هدفی برای دربار و نیروهای استبدادی تبدیل کرد، اما روحیه مبارزاتی‌اش را تقویت نمود.<ref name=":1" /><ref name=":4" /> |
|
| |
|
| == بلاتکلیفی و بی‌خبری خانواده == | | == فعالیت‌های ادبی و شعر == |
| [[پرونده:تجمع خانواده‌های سیاسی، اوین.jpg|جایگزین=تجمع اعتراضی خانواده بابک علیپور و خانواده‌های زندانیان سیاسی محکوم به اعدام در مقابل زندان اوین|بندانگشتی|280x280پیکسل|تجمع اعتراضی خانواده بابک علیپور و خانواده‌های زندانیان سیاسی محکوم به اعدام در مقابل زندان اوین]]
| | شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» دیوان شعری در سبک کلاسیک فارسی سرود. اشعار او که اغلب در قالب غزل و قصیده بودند، مضامین عاشقانه، اجتماعی، و سیاسی داشتند. تربتی در شعرهایش به عدالت، آزادی، و مبارزه با استبداد تأکید می‌کرد و از مشروطه‌خواهان ستایش می‌کرد. این اشعار گاه در روزنامه روح‌القدس منتشر می‌شد و به محبوبیت او در محافل ادبی تبریز افزود.<ref name=":1" /><ref name=":3" /> |
| پس از دستگیری در سال ۱۴۰۳، بابک علیپور برای بیش از سه ماه در بند ۲۰۹ زندان اوین در وضعیت بلاتکلیفی کامل نگه داشته شد. در این مدت، خانواده‌اش هیچ اطلاعی از وضعیت او نداشتند و بارها با مراجعه به زندان اوین و دیگر نهادهای قضایی، خواستار ملاقات یا حداقل دریافت خبری از او شدند. اما مقامات زندان و وزارت اطلاعات از ارائه هرگونه اطلاعات خودداری کردند و حتی در مواردی خانواده را تهدید به بازداشت کردند. این بی‌خبری فشار روانی عظیمی بر مادر و خواهر بابک وارد کرد که هر دو از فعالان محلی در رشت بودند.
| |
|
| |
|
| در بهار ۱۴۰۳، خانواده‌ی بابک تصمیم گرفتند دست به اقدامی جسورانه بزنند و با برگزاری تجمعات اعتراضی در مقابل زندان اوین، صدای خود را به گوش دیگران برسانند. این تجمعات با حضور ده‌ها نفر از حامیان و فعالان حقوق بشر برگزار شد و شعارهایی مانند «بابک را آزاد کنید» و «اعدام را متوقف کنید» در آن سر داده شد. اما نیروهای امنیتی به سرعت وارد عمل شدند و با استفاده از گاز اشک‌آور و باتوم، معترضان را متفرق کردند. چندین نفر از جمله یکی از بستگان نزدیک بابک به‌طور موقت بازداشت شدند و پس از چند روز با قید وثیقه آزاد شدند. این سرکوب، خانواده را وادار کرد تا از فعالان حقوق بشر و رسانه‌های خارج از کشور کمک بخواهند تا وضعیت بابک را به اطلاع جهانیان برسانند.<ref name=":5" /><ref name=":6" /><ref>[https://wncri.org/fa/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D8%B6-%D8%AE%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%AD%DA%A9/ اعتراض خانواده های زندانیان سیاسی محکوم به اعدام در مقابل زندان اوین - زنان نیروی تغییر]</ref><ref name=":0" /><ref name=":4" /> | | === تأثیر ادبی === |
| | فعالیت‌های ادبی شیخ احمد تربتی، به‌ویژه اشعار سیاسی‌اش، در دوره مشروطیت تأثیرگذار بود. اشعار او در گردهمایی‌های مشروطه‌خواهان خوانده می‌شد و به تقویت روحیه مبارزان کمک می‌کرد. سادگی سبک شعری او در مقایسه با شاعران برجسته قاجار تفاوت داشت، اما ارزش کار او در پیوند شعر با آرمان‌های مشروطه بود. دیوانش پس از مرگش به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش حفظ شد.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> |
|
| |
|
| == وضعیت فعلی == | | == ترور و پایان زندگی == |
| [[پرونده:بابک علیپور؛1.jpg|جایگزین=بابک علیپور|بندانگشتی|180x180پیکسل|بابک علیپور]] | | [[پرونده:سید احمد تربتی؛2.jpg|جایگزین=سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری|بندانگشتی|227x227پیکسل|سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری]] |
| بابک علیپور هم‌اکنون در بند ۲۰۹ زندان اوین در شرایطی بسیار دشوار به سر می‌برد. او از دسترسی به وکیل، ملاقات با خانواده و حتی مراقبت‌های پزشکی اولیه محروم است. گزارش‌های اخیر از ''هرانا'' نشان می‌دهد که وضعیت جسمانی او به دلیل شکنجه‌های مداوم و عدم رسیدگی پزشکی به شدت وخیم شده است و او با مشکلات تنفسی شدید و شکستگی‌های درمان‌نشده دست به گریبان است. ''ایران وایر'' گزارش داد که او به دلیل وخامت حالش چندین بار به سلول انفرادی منتقل شده، اما هیچ درمان جدی دریافت نکرده است. خانواده‌اش نگرانند که او در معرض خطر مرگ قرار داشته باشد. تلاش‌های خانواده و سازمان‌های حقوق بشری برای لغو حکم اعدام همچنان ادامه دارد. آن‌ها با ارسال نامه‌هایی به نهادهای بین‌المللی و برگزاری کمپین‌های آنلاین، سعی دارند فشار را بر مقامات ایران افزایش دهند، اما تاکنون هیچ پاسخ روشنی از سوی قوه قضاییه یا حکومت ایران دریافت نشده است و این سکوت، نگرانی‌ها را بیش از پیش افزایش داده است. ''ایران آزادی'' نیز به نقل از فعالان، از احتمال انتقال او به زندان قزل‌حصار به‌عنوان یک تهدید جدید خبر داده است.<ref name=":0" /><ref name=":5" /><ref name=":4" /><ref>[https://iranfreedom.net/%d8%b9%d9%81%d9%88-%d8%a8%db%8c%d9%86%d8%a7%d9%84%d9%85%d9%84%d9%84-%d8%a7%d8%b9%d8%af%d8%a7%d9%85-%d8%ac%d9%86%d8%a7%db%8c%d8%aa%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%a7%d9%86%d9%87-%d9%85%d9%87%d8%af%db%8c/ عفو بین‌الملل اعدام جنایتکارانه مهدی حسنی و بهروز احسانی را محکوم کرد - ایران آزادی]</ref>
| | شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۸ ش (۱۳۲۷ ق) در تبریز، در جریان استبداد صغیر، توسط نیروهای وابسته به دربار محمدعلی شاه به قتل رسید. او به دلیل مقالات تند روزنامه روح‌القدس علیه استبداد و افشای سرکوب مشروطه‌خواهان، هدف نیروهای درباری قرار گرفت. تربتی در محله‌ای در تبریز دستگیر و پس از شکنجه، اعدام شد. این رویداد او را به اولین شهید روزنامه‌نگار ایران تبدیل کرد.<ref name=":0" /><ref name=":3" /> |
|
| |
|
| == واکنش‌ها و تلاش‌های بین‌المللی == | | === پیامدهای ترور === |
| حکم اعدام بابک علیپور موجی از واکنش‌های جهانی را به دنبال داشت. ''کانون حقوق بشر ایران'' با انتشار گزارشی مفصل، جزئیات دستگیری‌ها و شکنجه‌های او را مستند کرد و از سازمان ملل متحد خواست تا با اعمال فشار دیپلماتیک، مانع اجرای این حکم شود. ''دویچه‌وله'' نیز در گزارشی، این حکم را نقض حقوق بشر خواند و از جامعه جهانی خواست تا وارد عمل شود. ''ایران اینترنشنال'' گزارش داد که این حکم با اعتراض گسترده فعالان روبه‌رو شده است.
| | ترور شیخ احمد تربتی واکنش‌های گسترده‌ای در میان مشروطه‌خواهان برانگیخت. مرگ او به تقویت روحیه مقاومت در تبریز و تسریع فتح تهران (۱۲۸۸ ش) کمک کرد. روزنامه روح‌القدس پس از مرگ او به فعالیت ادامه نداد، اما تأثیرش در بیداری افکار عمومی ماندگار شد. برخی منابع به تندروی‌های تربتی به‌عنوان عاملی برای خشم دربار اشاره دارند، اما شهادتش او را به نمادی از مبارزه علیه استبداد تبدیل کرد.<ref name=":1" /><ref name=":4" /> |
|
| |
|
| فعالان ایرانی در خارج از کشور نیز بیکار نماندند و با برگزاری تظاهرات در شهرهایی مانند لندن، پاریس و نیویورک، توجه رسانه‌های بین‌المللی را به این موضوع جلب کردند. ''صدای بازداشت‌شدگان'' گزارش داد که در یکی از این تظاهرات، بیش از ۵۰۰ نفر شرکت کردند و خواستار آزادی فوری بابک شدند. ''سازمان مجاهدین خلق'' نیز کمپینی جهانی راه‌اندازی کرد و با ارسال نامه‌هایی به مقامات سازمان ملل، از آن‌ها خواست تا با وضع تحریم‌های هدفمند علیه مقامات قضایی ایران، فشار را بر رژیم افزایش دهند. ''صدای آمریکا'' اعلام کرد که این کمپین‌ها با حمایت برخی سازمان‌های حقوق بشری بین‌المللی همراه شده است. رسانه‌هایی مانند ''ایران وایر'' نیز با انتشار مصاحبه‌هایی با خانواده بابک علیپور، ابعاد انسانی این پرونده را برجسته کردند. ''مانیتورینگ حقوق بشر ایران'' نیز در گزارشی، وضعیت کلی زندانیان سیاسی محکوم به اعدام را بررسی کرد و بابک را یکی از نمونه‌های بارز این وضعیت دانست.<ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":6" /><ref>[https://article.mojahedin.org/i/%D9%87%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%A2%D9%86-%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%85-%DA%A9%D9%86%DB%8C%D8%AF همین الآن اقدام کنید! - سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref><ref name=":3" /><ref>[https://ir.voanews.com/a/amnesty-iran-rights-six-prisoners-exeution/7952169.html عفو بین‌الملل خواستار لغو حکم اعدام و آزادی فوری شش زندانی سیاسی شد - صدای آمریکا]</ref><ref name=":5" /><ref>[https://fa.iran-hrm.com/%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%AF%D8%B1-2/ وضعیت زندانیان سیاسی محکوم به اعدام در ایران - مانیتورینگ حقوق بشر ایران]</ref>
| | == میراث == |
| | شیخ احمد تربتی با تأسیس روزنامه روح‌القدس، نقش مهمی در توسعه روزنامه‌نگاری مبارز در دوره مشروطیت ایفا کرد. منابع تأکید دارند که روح‌القدس با لحن انتقادی و افشاگرانه، الگویی برای نشریات بعدی، مانند صوراسرافیل، شد. تربتی با مقالاتش به بیداری افکار عمومی و حمایت از آرمان‌های مشروطه کمک کرد و به‌عنوان پیشگام روزنامه‌نگاری تندرو شناخته می‌شود.<ref name=":1" /><ref name=":2" /> |
|
| |
|
| === فراخوان نمایندگان پارلمان و شخصیتهای سیاسی === | | === جایگاه در تاریخ ایران === |
| | | شیخ احمد تربتی به‌عنوان اولین شهید روزنامه‌نگار ایران، در تاریخ مشروطه جایگاه ویژه‌ای دارد. شهادت او الهام‌بخش مبارزان مشروطه، به‌ویژه در تبریز، بود و به تقویت جنبش مشروطیت کمک کرد. دیوان شعر او با تخلص «احمد»، که مضامین عدالت و آزادی را دربرداشت، نیز به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش باقی ماند. با وجود انتقادات به تندروی در مقالاتش، تربتی به‌عنوان نمادی از شجاعت و مبارزه علیه استبداد در تاریخ ایران ماندگار است.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /> |
| ==== فراخوان نمایندگان پارلمان بلژیک ====
| |
| نمایندگان پارلمان و شخصیتهای سیاسی بلژیک برای توقف اعدام ۶ زندانی سیاسی (بابک علیپور، ابوالحسن منتظر، پویا قبادی، وحید بنی‌عامریان، علی اکبر دانشورکار، محمد تقوی) در ایران فراخوان دادند. در بخشی از این فراخوان آمده است:<blockquote>«بروکسل
| |
| | |
| ما از جامعه بین‌المللی به‌ویژه سازمان ملل
| |
| | |
| و اتحادیه اروپا می‌خواهیم اقدامات فوری
| |
| | |
| برای جلوگیری از این اعدامها
| |
| | |
| و مقابله با نقض‌های تکان‌دهنده حقوق‌بشر در ایران انجام دهند».</blockquote>
| |
| | |
| ==== فراخوان کمیته‌ی بین‌المللی پارلمانترها برا یک ایران دموکراتیک ====
| |
| همچنین کمیته‌ی بین‌المللی پارلمانترها برا یک ایران دموکراتیک، خواستار توقف حکم اعدام و نجات جان ۶ زندانی سیاسی هوادار مجاهدین خلق شدند. در متن این فراخوان چنین آمده است:<blockquote>قوه قضاییه رژیم ایران شش زندانی سیاسی را که اوایل امسال بازداشت شده‌اند، به اعدام محکوم کرده است.
| |
| | |
| این افراد که ماهها تحت شکنجه و بازداشت غیرقانونی بوده‌اند، اکنون بدون برخورداری از یک فرایند قانونی عادلانه، با خطر فوری اعدام روبه‌رو هستند. این وضعیت اضطراری نیازمند واکنش هماهنگ و فوری از سوی دولت انگلستان و جامعه بین‌المللی است. شورای امنیت سازمان ملل، کمیسر عالی حقوق‌بشر، شورای حقوق‌بشر سازمان ملل و سایر نهادهای بین‌المللی باید بدون تأخیر اقداماتی مؤثر برای جلوگیری از این اعدامها انجام دهند. علاوه بر این، دولت انگلستان باید با اتحادیه اروپا و سایر شرکای جهانی همکاری کند تا فشار بر رژیم ایران برای توقف این اعدامها و آزادی فوری تمام زندانیان سیاسی افزایش یابد. سرکوب مستمر زندانیان سیاسی، از جمله این شش نفر، نباید نادیده گرفته شود. واکنش قاطع و محکم جهانی برای پاسخگو کردن رژیم ایران نسبت به اقداماتش و تضمین آزادی کسانی که به‌دلیل عقاید سیاسی و فعالیت‌هایشان زندانی شده‌اند، ضروری است.
| |
| | |
| باب بلکمن، نماینده پارلمان
| |
| | |
| رئیس کمیته بین‌المللی پارلمانترها برای یک ایران دموکراتیک</blockquote>
| |
| | |
| ==== اطلاعیه سازمان حقوق بشر نوین فرانسه ====
| |
| سازمان حقوق بشر نوین فرانسه نیز با صدور اطلاعیه‌ای احکام اعدام ۶ زندانی سیاسی هوادار مجاهدین خلق را محکوم کرد. در بخشی از این اطلاعیه آمده است:<blockquote>«محکومیت احکام اعدام صادرشده علیه شش مبارز در ایران
| |
| | |
| محکومیت این زندانیان سیاسی منعکس‌کننده یک سیستم قضایی منحرف است که به‌عنوان ابزار سرکوب و ستم مورد استفاده قرار می‌گیرد.»</blockquote>
| |
| | |
| ==== نامه انجمن حقوق بشری «به قابیل دست نزنید» ====
| |
| انجمن حقوق بشری «به قابیل دست نزنید» در نامه‌ای به کمیسر عالی حقوق‌بشر سازمان ملل متحد و گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در رابطه با ایران، خواستار اقدام فوری برای نجات جان ۶ زندانی سیاسی هوادار مجاهدین خلق ایران که محکوم به اعدام شده‌اند، گردید. در این نامه آمده است:<blockquote>«انجمن بین‌المللی «به قابیل دست نزنید» که در تصویب قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای تعلیق جهانی اجرای مجازات اعدام نقش داشته است، نگرانی عمیق خود را نسبت به افزایش اعدامها در ایران در سال ۲۰۲۴ و همچنین احکام اعدام شش زندانی سیاسی به اتهام عضویت در سازمان مجاهدین خلق ایران ابراز می‌کند.
| |
| | |
| بر اساس نظارت روزانه ما بر اخبار مرتبط با استفاده از مجازات اعدام، حداقل ۸۱۸مورد اعدام در سال جاری ثبت شده است.
| |
| | |
| انجمن «به قابیل دست نزنید» از جنایات مرتکب شده توسط مقامات رژیم ایران علیه جمعیت غیرنظامی، به‌ویژه اعضا و هواداران سازمان مجاهدین خلق ایران آگاه است. این افراد قربانی جنایات علیه بشریت بوده‌اند، همان‌طور که در گزارش سازمان ملل تحت عنوان «جنایات فجیع» که در وب‌سایت دفتر کمیساریای عالی حقوق‌بشر سازمان ملل در تاریخ ۲۲ ژوئیه ۲۰۲۴ منتشر شده است، به آن اشاره شده است. با این حال، همان‌طور که در این گزارش نیز ذکر شده است، سه و نیم دهه بیش از ۳۵سال از این جنایات گذشته و آزار و اذیت همچنان ادامه دارد و افرادی که مسئولیت کیفری این نقض‌های جدی و شدید حقوق‌بشر و جنایات بین‌المللی را برعهده دارند، همچنان در قدرت و حاکمیت هستند.
| |
| | |
| به همین دلیل انجمن «به قابیل دست نزنید» از شما می‌خواهد که فوراً اقدام کنید تا جان این شش زندانی نجات یابد و آزادی تمامی زندانیان سیاسی تأمین شود.»<ref>[https://iran-efshagari.com/%D9%81%D8%B1%D8%A7%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%B4%D8%B4-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C/ فراخوان فوری نمایندگان پارلمان و شخصیتهای سیاسی بلژیک، انگلستان، فرانسه و ایتالیا علیه حکم اعدام شش زندانی سیاسی - ایران افشاگر]</ref></blockquote>
| |
| | |
| === اطلاعیه شورای ملی مقاومت ===
| |
| [[شورای ملی مقاومت ایران]]، با صدور اطلاعیه‌ای حکم اعدام بابک علیپور و ۵ زندانی سیاسی هوادار مجاهدین خلق دیکر را محکوم کرد و ارگانهای بین‌مللی و جامعه‌ی جهانی خواستار اقدام فوری برای نجات جان آن‌ها و آزادی همه‌ی زندانیان سیاسی شد. در این اطلاعیه آمده است:<blockquote>«قضاییه جلادان ۶ زندانی سیاسی، ابوالحسن منتظر، پویا قبادی، وحید بنی‌عامریان، بابک علیپور، علی‌اکبر دانشور کار و محمد تقوی را پس از ماهها بازجویی و شکنجه به اتهام «عضویت در سازمان مجاهدین خلق ایران»، «اجتماع و تبانی برضد امنیت»، «قیام مسلحانه در برابر حکومت»، «تشکیل دسته یا جمعیت با هدف برهم زدن امنیت کشور»، «تخریب اموال عمومی با استفاده از سلاح لانچر»، به اعدام محکوم کرد. این احکام جنایتکارانه توسط قاضی جنایتکار ایمان افشاری رئیس بیدادگاه ضدانقلاب شعبه ۲۶ تهران صادر شد. همین بیدادگاه مجتبی و علی تقوی برادران محمد تقوی را به زندان و تبعید محکوم کرد.
| |
| | |
| ابوالحسن منتظر ۶۵ ساله، لیسانسیه معماری از زندانیان سیاسی دهه ۶۰ است و در سال‌های ۹۷ و ۹۹ نیز چند بار دستگیر و زندانی شده است. وی آخرین بار در دی ۱۴۰۲ دستگیرشده و از بیماریهای قلبی، ریوی، کلیه و آرتروز رنج می‌برد.
| |
| | |
| پویا قبادی ۳۲ ساله، مهندس برق در اسفند ۱۴۰۲دستگیر شد. او قبلاً نیز دو بار دستگیرشده است.
| |
| | |
| وحید بنی عامریان، ۳۲ ساله، فوق‌لیسانس مدیریت در دی ۱۴۰۲ دستگیر شد. او از سال ۹۶ در چند نوبت دستگیری جمعاً چهار سال زندانی بوده است.
| |
| | |
| بابک علیپور ۳۳ ساله، لیسانسیه حقوق در دی ۱۴۰۲ دستگیر شد. او پیش از این در آبان ۹۷، در رشت دستگیر و ۴ سال در زندان بود.
| |
| | |
| علی‌اکبر دانشور کار ۵۷ ساله مهندس عمران در دی ۱۴۰۲دستگیر شد.
| |
| | |
| محمد تقوی ۵۸ ساله از زندانیان سیاسی دهه ۶۰ و ۷۰ است. پیش از این نیز او در سال ۱۳۹۹ دستگیر و سه سال به اتهام ارتباط با سازمان مجاهدین در زندان به‌سر برده بود.
| |
| | |
| مجتبی و علی تقوی صرفاً به‌خاطر این‌که برادران محمد تقوی هستند به زندان و تبعید محکوم شده‌اند.
| |
| | |
| خامنه‌ای جنایتکار بیهوده تلاش می‌کند با اعدام فرزندان مردم ایران مانع از قیام خلق و سرنگونی نظام منحوس ولایت فقیه شود. اما جوانان شورشگر زمین را در زیرپایش به لرزه درخواهند آورد.
| |
| | |
| مقاومت ایران شورای امنیت، کمیسرعالی و شورای حقوق‌بشر و دیگر ارگانهای ذیربط ملل متحد و همچنین اتحادیه اروپا و کشورهای عضو را به اقدام فوری برای نجات جان این زندانیان و آزادی عموم زندانیان سیاسی فرامی‌خواند.
| |
| | |
| '''دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران'''
| |
| | |
| '''۱۰ آذر۱۴۰۳ (۳۰نوامبر۲۰۲۴)»'''<ref>[https://news.mojahedin.org/i/%D9%85%D8%AD%DA%A9%D9%88%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86%D9%87-%DB%B6-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%AA%D9%87%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D8%B6%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D9%82%DB%8C%D8%A7%D9%85-%D9%85%D8%B3%D9%84%D8%AD%D8%A7%D9%86%D9%87 محکومیت جنایتکارانه ۶زندانی سیاسی به اعدام به اتهام عضویت در سازمان مجاهدین خلق و قیام مسلحانه - سازمان مجاهدین خلق]</ref></blockquote>
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
شیخ احمد تربتی شیخ احمد تربتی، روزنامه‌نگار و فعال مشروطه |
| شناسنامه |
|---|
| زادروز | ۱۲۵۹ خورشیدی |
|---|
| زادگاه | تربت حیدریه، |
|---|
| تاریخ مرگ | ۱۲۸۸ خورشیدی |
|---|
| محل مرگ | تبریز، |
|---|
| تحصیلات | فقه و اصول، حوزه‌های علمیه مشهد و نجف |
|---|
| اطلاعات سیاسی |
|---|
| حزب سیاسی | مشروطه‌خواه، وابسته به انجمن ایالتی تبریز |
|---|
| سمت | بنیان‌گذار و سردبیر روزنامه روح‌القدس |
|---|
| فعالیت‌ها | روزنامه‌نگاری مبارز، حمایت از مشروطیت، سرودن دیوان شعر با تخلص «احمد» |
|---|
|
شیخ احمد تربتی، (متولد سال ۱۲۵۹، تربت حیدریه – درگذشته ۱۲۸۸ ه. ش، تبریز) روزنامه‌نگار، شاعر، و فعال سیاسی دوره جنبش مشروطه ایران، بنیان‌گذار روزنامه «روح‌القدس» و اولین شهید روزنامه‌نگار کشور بود. او در تربت حیدریه متولد شد و تحصیلاتش را در حوزه‌های علمیه مشهد و نجف گذراند، اما با اندیشه‌های تجددخواهانه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه روح‌القدس را تأسیس کرد که با لحن تند و انتقادی، استبداد محمدعلی شاه و نفوذ خارجی را افشا می‌کرد. در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، او به دلیل فعالیت‌هایش مورد سرکوب قرار گرفت و در سال ۱۲۸۸، در تبریز به قتل رسید. شیخ احمد تربتی با اشعار و مقالاتش، به بیداری افکار عمومی و حمایت از مشروطه کمک کرد، اما به دلیل مخالفت با دربار، قربانی خشونت شد. او از خاندانی مذهبی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی فعال بود. شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» شعرهایی در سبک کلاسیک سرود و در دیوانش از عدالت و آزادی سخن گفت. نقش روزنامه روح‌القدس در افشای جنایات استبداد، او را به نمادی از روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد. نقدهای مثبت او را به‌عنوان مبارز مشروطه و شهید رسانه ستایش می‌کنند، اما برخی منابع به تندروی در انتقاداتش اشاره دارند. میراث شیخ احمد تربتی در تاریخ ایران به‌عنوان بنیان‌گذار روزنامه‌نگاری تندرو و شهید مشروطه ماندگار است.[۱][۲][۳][۴][۵]
زندگی اولیه و تحصیلات
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۵۹ ش (۱۲۹۶ ق) در تربت حیدریه، از توابع خراسان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. پدرش، شیخ محمد تربتی، از علمای محلی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی فعال بود. او از کودکی به علوم دینی علاقه‌مند بود و در محیطی سنتی پرورش یافت، اما با مهاجرت به مشهد، با اندیشه‌های نوین آشنا شد.[۲][۴]
تحصیلات و فعالیت‌های مذهبی
شیخ احمد تربتی تحصیلات دینی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد و سپس به نجف رفت و نزد علمای برجسته، مانند آخوند خراسانی، فقه و اصول آموخت. او در نجف با جریان‌های تجددخواه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. در تبریز، به تدریس و فعالیت‌های فرهنگی پرداخت و با روشنفکران مشروطه‌خواه، مانند سید حسن تقی‌زاده، ارتباط برقرار کرد.[۱][۳]
فعالیت‌های روزنامه‌نگاری
تأسیس روزنامه روح‌القدس
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه «روح‌القدس» را در تبریز تأسیس کرد. این روزنامه با لحن تند و انتقادی، به افشای سیاست‌های استبدادی دربار قاجار، به‌ویژه محمدعلی شاه، و نفوذ خارجی (روسیه و انگلیس) می‌پرداخت. روح‌القدس با چاپ مقالات و کاریکاتورهای سیاسی، به یکی از تأثیرگذارترین نشریات دوره مشروطه تبدیل شد و به بیداری افکار عمومی کمک کرد. تربتی خود سردبیری و نگارش بخش عمده مقالات را بر عهده داشت.[۲][۴]
ویژگی‌ها و تأثیرات روح‌القدس
روزنامه روح‌القدس به دلیل سبک تند و صریحش در انتقاد از استبداد و فساد درباری، در میان مشروطه‌خواهان محبوبیت یافت. این روزنامه، با انتشار اخبار سرکوب مشروطه‌خواهان و حمایت از مجلس، نقش مهمی در تقویت جنبش مشروطیت ایفا کرد. با این حال، برخی منابع به تندروی تربتی در مقالاتش اشاره دارند که گاه به جنجال منجر شد، اما این سبک او را به چهره‌ای برجسته در روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد.[۱][۳][۵]
محتوای سیاسی و فرهنگی روح‌القدس
روزنامه روح‌القدس، به دلیل محتوای سیاسی و فرهنگی تندش شهرت داشت. این روزنامه با انتشار مقالات انتقادی علیه استبداد محمدعلی شاه، فساد درباری، و نفوذ خارجی (به‌ویژه روسیه)، به افشای جنایات دربار و حمایت از آرمان‌های مشروطه پرداخت. روح‌القدس همچنین کاریکاتورهایی منتشر می‌کرد که مقامات قاجار را به سخره می‌گرفت. بخش فرهنگی روزنامه شامل اشعار شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» بود که مضامین عدالت و آزادی را ترویج می‌کرد. این محتوا، به‌ویژه در تبریز، به بسیج افکار عمومی علیه استبداد کمک کرد، اما تندروی در برخی مقالات، خشم دربار را برانگیخت.[۱][۲][۳]
نقش در انقلاب مشروطیت
شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس
در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، شیخ احمد تربتی از فعالان برجسته مشروطه‌خواه در تبریز بود. او با انتشار مقالات تند در روزنامه روح‌القدس، سرکوب مشروطه‌خواهان توسط محمدعلی شاه را افشا کرد و به سازماندهی مقاومت در تبریز کمک نمود. تربتی با همکاری انجمن ایالتی تبریز و چهره‌هایی مانند ستارخان، به ترویج آرمان‌های مشروطه پرداخت.[۱][۴]
همکاری با مشروطه‌خواهان
شیخ احمد تربتی با روشنفکران مشروطه‌خواه، از جمله سید حسن تقی‌زاده و اعضای انجمن سعادت، ارتباط نزدیکی داشت. او از طریق سخنرانی‌ها و مقالاتش، مردم تبریز را به حمایت از مشروطه و مقاومت در برابر استبداد تشویق کرد. این فعالیت‌ها او را به هدفی برای دربار و نیروهای استبدادی تبدیل کرد، اما روحیه مبارزاتی‌اش را تقویت نمود.[۲][۵]
فعالیت‌های ادبی و شعر
شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» دیوان شعری در سبک کلاسیک فارسی سرود. اشعار او که اغلب در قالب غزل و قصیده بودند، مضامین عاشقانه، اجتماعی، و سیاسی داشتند. تربتی در شعرهایش به عدالت، آزادی، و مبارزه با استبداد تأکید می‌کرد و از مشروطه‌خواهان ستایش می‌کرد. این اشعار گاه در روزنامه روح‌القدس منتشر می‌شد و به محبوبیت او در محافل ادبی تبریز افزود.[۲][۴]
تأثیر ادبی
فعالیت‌های ادبی شیخ احمد تربتی، به‌ویژه اشعار سیاسی‌اش، در دوره مشروطیت تأثیرگذار بود. اشعار او در گردهمایی‌های مشروطه‌خواهان خوانده می‌شد و به تقویت روحیه مبارزان کمک می‌کرد. سادگی سبک شعری او در مقایسه با شاعران برجسته قاجار تفاوت داشت، اما ارزش کار او در پیوند شعر با آرمان‌های مشروطه بود. دیوانش پس از مرگش به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش حفظ شد.[۱][۳]
ترور و پایان زندگی
سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۸ ش (۱۳۲۷ ق) در تبریز، در جریان استبداد صغیر، توسط نیروهای وابسته به دربار محمدعلی شاه به قتل رسید. او به دلیل مقالات تند روزنامه روح‌القدس علیه استبداد و افشای سرکوب مشروطه‌خواهان، هدف نیروهای درباری قرار گرفت. تربتی در محله‌ای در تبریز دستگیر و پس از شکنجه، اعدام شد. این رویداد او را به اولین شهید روزنامه‌نگار ایران تبدیل کرد.[۱][۴]
پیامدهای ترور
ترور شیخ احمد تربتی واکنش‌های گسترده‌ای در میان مشروطه‌خواهان برانگیخت. مرگ او به تقویت روحیه مقاومت در تبریز و تسریع فتح تهران (۱۲۸۸ ش) کمک کرد. روزنامه روح‌القدس پس از مرگ او به فعالیت ادامه نداد، اما تأثیرش در بیداری افکار عمومی ماندگار شد. برخی منابع به تندروی‌های تربتی به‌عنوان عاملی برای خشم دربار اشاره دارند، اما شهادتش او را به نمادی از مبارزه علیه استبداد تبدیل کرد.[۲][۵]
میراث
شیخ احمد تربتی با تأسیس روزنامه روح‌القدس، نقش مهمی در توسعه روزنامه‌نگاری مبارز در دوره مشروطیت ایفا کرد. منابع تأکید دارند که روح‌القدس با لحن انتقادی و افشاگرانه، الگویی برای نشریات بعدی، مانند صوراسرافیل، شد. تربتی با مقالاتش به بیداری افکار عمومی و حمایت از آرمان‌های مشروطه کمک کرد و به‌عنوان پیشگام روزنامه‌نگاری تندرو شناخته می‌شود.[۲][۳]
جایگاه در تاریخ ایران
شیخ احمد تربتی به‌عنوان اولین شهید روزنامه‌نگار ایران، در تاریخ مشروطه جایگاه ویژه‌ای دارد. شهادت او الهام‌بخش مبارزان مشروطه، به‌ویژه در تبریز، بود و به تقویت جنبش مشروطیت کمک کرد. دیوان شعر او با تخلص «احمد»، که مضامین عدالت و آزادی را دربرداشت، نیز به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش باقی ماند. با وجود انتقادات به تندروی در مقالاتش، تربتی به‌عنوان نمادی از شجاعت و مبارزه علیه استبداد در تاریخ ایران ماندگار است.[۱][۴][۵]
منابع
