|
|
| (۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{جعبه اطلاعات نیروی نظامی |نام بخش=نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی |تصویر= |زیرنویس= |پرچم= |زیرنویس پرچم= |کنش=تشکیل نیروی نظامی هوایی مستقل از ارتش برای تبعیت مستقیم از شخص ولی‌فقیه |کشور=ایران |وفاداری=ولایت فقیه |رسته= |گونه=نظامی - امنیتی |نقش=دفاع از موجودیت رژیم ولایت فقیه |اندازه= |ساختار فرماندهی=نیر نظر فرمانده کل [[سپاه پاسداران]] |پادگان= |برچسب پادگان= |نام مستعار= |پشتیبان= |شعار= |رنگ ها= |برچسب رنگ ها= |رژه= |سالگرد=ماه‌های پایانی سال ۱۳۶۴ (ابتدای ۱۹۸۶ میلادی) |تجهیزات= |برچسب تجهیزات= |نبردها=بدون سابقه‌ی مشخص نبرد مستقیم |نشان ها= |سربلندی‌های نبرد= |برچسب سربلندی‌های نبرد= |برچیدگی=سال ۱۳۸۸ (۲۰۰۹ میلادی) پس از ادغام با بخش موشکی و تبدیل شدن به [[نیروی هوافضا سپاه]] |وب سایت= |فرمانده ۱= |برچسب فرمانده ۱= |فرمانده ۲= |برچسب فرمانده ۲= |فرمانده ۳= |برچسب فرمانده ۳= |فرمانده ۴= |برچسب فرمانده ۴= |فرماندهان برجسته=[[محمدباقر قالیباف]]، احمد کاظمی، محمدرضا زاهدی، [[حسین سلامی]] |نشان شناسایی= |برچسب نشان شناسایی= |هواپیمای جنگنده= |هواپیمای بمب افکن= |هواپیمای الکترونیکی= |هواپیمای شکاری= |هواپیمای رهگیر= |هواپیمای گشت زنی= |هواپیمای شناسایی= |هواپیمای آموزشی= |هواپیمای ترابری= |هواپیمای سوخت رسان= |بالگرد= |بالگرد جنگنده= |بالگرد باری= |بالگرد چندکاره= |بالگرد دیدبانی= |بالگرد آموزشی= |بالگرد کاربردی= }}
| |
| [[پرونده:نشان بازوی نیروی هوایی سپاه.png|بندانگشتی|نشان بازوی نیروی هوایی سپاه]]
| |
| '''نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی''' در ۲۶ شهریور ۱۳۶۴ (۱۷ سپتامبر ۱۹۸۵) بر اساس دستور [[روح‌الله خمینی]] و بر خلاف نظر برخی فرماندهان نظامی ارتش و سیاسیون تأسیس شد و به عنوان شاخه هوایی این سازمان، مسئولیت عملیات حمایتی هوایی را بر عهده گرفت. این نیرو تا مهرماه سال ۱۳۸۸ (اکتبر ۲۰۰۹) فعال بود و سپس با ادغام بخش‌های موشکی و فضایی به [[نیروی هوافضا سپاه|نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] تغییر نام یافت.
| |
|
| |
|
| === تشکیل و ساختار اولیه ===
| |
| نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ۲۶ شهریور ۱۳۶۴ (۱۷ سپتامبر ۱۹۸۵) بر اساس فرمان خمینی تأسیس شد. <ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/4210091/%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D8%B4%DA%A9%D9%84%E2%80%8C%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86 چگونگی شکل‌گیری نیروی هوافضای سپاه] - باشگاه خبرنگاران جوان</ref> این فرمان، تشکیل سه شاخه زمینی، دریایی و هوایی را برای سپاه پاسداران الزامی کرد تا ساختار موازی با ارتش ایجاد شود. این در حالی بود که به گفته‌ی محسن رضایی، برخی مقامات سیاسی و فرماندهان نظامی [ارتش] با تشکیل چنین نهادی مخالف بودند. <ref>[https://www.dia.mil/portals/110/images/news/military_powers_publications/iran_military_power_lr.pdf IRAN MILITARY POWER-2019]</ref> <ref>[https://iranwire.com/en/features/65747-the-irgc-aerospace-force/ The IRGC Aerospace Force] - ایران وایر</ref> ستاد اولیه در تهران مستقر گردید و نیرو با پرسنل محدود و تجهیزات ابتدایی، بر عملیات حمایتی مانند حمل‌ونقل و شناسایی تمرکز داشت. <ref name=":0">[https://www.cfr.org/backgrounder/irans-revolutionary-guards The Islamic Revolutionary Guard Corps (IRGC)]</ref>
| |
|
| |
| در سال‌های نخست، این واحد از هواپیماهای قدیمی مانند F-5 و هلیکوپترهای بل ۲۰۶ که از انبارهای ارتش یا منابع خارجی به دست آمده بودند، استفاده می‌کرد. <ref name=":1">[https://www.csis.org/analysis/iranian-islamic-revolutionary-guard-corps-irgc-iraqi-view-lost-role-or-bright-future Center for Strategic and International Studies (CSIS), "The Iranian Islamic Revolutionary Guard Corps (IRGC) from an Iraqi View," 2020]</ref> نقش آن در [[جنگ ایران و عراق|جنگ ایران-عراق]] (۱۹۸۰-۱۹۸۸) عمدتاً به پشتیبانی لجستیکی و جابجایی فرماندهان سپاه محدود می‌شد.
| |
|
| |
| === تکامل و تغییرات ساختاری ===
| |
| پس از جنگ، نیروی هوایی سپاه در دهه ۱۹۹۰ بر گسترش ناوگان تمرکز کرد. در سال ۱۹۹۱، هواپیماهای سوخو-۲۴ از عراق به دست آمد و به ناوگان اضافه شد. <ref name=":0" /> این نیرو در عملیات‌های داخلی مانند کنترل اعتراضات و مرزبانی نقش ایفا کرد و در سال ۱۹۹۷، برنامه‌هایی برای تولید هلیکوپترهای بومی مانند شاهد آغاز شد.
| |
|
| |
| توسعه تجهیزات شامل خرید محدود از روسیه و بازسازی هواپیماهای قدیمی بود، اما محدودیت‌های تحریم‌ها بر پیشرفت تأثیر گذاشت. <ref name=":1" /> تا سال ۲۰۰۸، ناوگان شامل حدود ۴۰ هواپیمای جنگنده و هلیکوپتر بود که در رزمایش‌های منطقه‌ای استفاده می‌شد. تغییر نام به نیروی هوافضا در ۱۶ مهر ۱۳۸۸ (۸ اکتبر ۲۰۰۹) رخ داد و مسئولیت‌های آن را به حوزه‌های موشکی و فضایی گسترش داد. <ref>[https://www.unitedagainstnucleariran.com/amir-ali-hajizadeh-commander-of-irgcs-aerospace-force Amir Ali Hajizadeh: Commander of the IRGC’s Aerospace Force]</ref>
| |
|
| |
| === فرماندهان کلیدی ===
| |
| فرماندهی نیروی هوایی سپاه از ابتدای تأسیس توسط افرادی با زمینه‌های مهندسی و نظامی بر عهده بود. موسی رفان، مهندس برق، از ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۰ (۱۳۶۴ تا ۱۳۶۹) اولین فرمانده بود و بر سازماندهی اولیه نظارت داشت. <ref name=":0" />
| |
|
| |
| حسین دهقان از ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۱ (۱۳۶۹-۱۳۷۰) خدمت کرد و بعداً به سمت‌های بالاتر مانند وزارت دفاع رسید.
| |
|
| |
| محمدحسین جلالی از ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۷ (۱۳۷۰-۱۳۷۶) بر نوسازی ناوگان تمرکز نمود.
| |
|
| |
| محمدباقر قالیباف از ۱۹۹۷ تا ۱۹۹۹ (۱۳۷۶-۱۳۷۸) فرمانده بود و برنامه‌های هلیکوپتری را پیش برد؛ او سپس به فرماندهی نیروی انتظامی منتقل شد.
| |
|
| |
| احمد کاظمی از ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ (۱۳۷۹-۱۳۸۲) بر عملیات جنگی نظارت داشت و در سانحه هوایی کشته شد.
| |
|
| |
| محمدرضا زاهدی به طور موقت در ۲۰۰۳ (۱۳۸۲) جانشین شد.
| |
|
| |
| حسین سلامی از ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ (۱۳۸۴-۱۳۸۸) فرمانده بود و تغییر نام به هوافضا در دوران او رخ داد. <ref>[https://www.mizanonline.ir/fa/news/187547/%D9%81%D8%B1%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87%D8%A7%D9%86-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%81%D8%B6%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%D9%BE%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D8%A8%D8%AA%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3-%D8%AA%D8%A7-%DA%A9%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%B1%D8%A7-%D8%A8%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%AA%D8%BA%DB%8C%DB%8C%D8%B1-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D9%86%DB%8C%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D9%87%D9%88%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%87%D9%88%D8%A7%D9%81%D8%B6%D8%A7-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%DA%86%D9%87-%DA%A9%D8%B3%DB%8C-%D8%B5%D9%88%D8%B1%D8%AA-%DA%AF%D8%B1%D9%81%D8%AA فرماندهان نیروی هوافضای سپاه از ابتدای تاسیس تا کنون را بشناسید.] - خبرگزاری میزان</ref>
| |
|
| |
| == منابع ==
| |