کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها

(ویراستاری نهایی قبل از انتشار مقاله)
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148px]]
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|1148x1148px]]زهرا شهباز طبری، (متولد سال ۱۳۳۷، بابل، ساکن رشت) زندانی سیاسی ۶۷ ساله و ساکن رشت، مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است. او در روز شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴ (۲۵ اکتبر ۲۰۲۵)، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به اتهام «محاربه از طریق همکاری با [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]» به اعدام محکوم شد. او از ۲ اسفند ۱۴۰۱، در [[زندان لاکان رشت]] بازداشت و تحت بلاتکلیفی طولانی قرار گرفت. زهرا شهباز طبری، فعال حقوق زنان و زندانی سیاسی پیشین، پیش از این در دهه ۱۳۶۰ به ۱۵ سال زندان محکوم شده بود. اتهامات شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی» است. گزارش‌ها از بازجویی‌های شدید، محرومیت از مرخصی و وکیل مستقل، و شرایط نامناسب سلامتی خبر می‌دهند. خانواده‌اش از حکم اعدام ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله نهادهای حقوق بشری شده‌اند. این حکم بخشی از سرکوب مخالفان سیاسی در ایران است و امکان تجدیدنظرخواهی وجود دارد. سازمان مجاهدین خلق بر پرونده‌سازی و شکنجه تأکید کرده است. '''(صدای بازداشت‌شدگان، هه‌نگاو، زنان نیروی تغییر، ایران اینترنشنال، هرانا، کانون حقوق بشر ایران، ایران امروز، سازمان مجاهدین خلق).'''
{{جعبه اطلاعات سیاست‌مدار
| نام              = شیخ احمد تربتی
| تصویر            = شیخ احمد تربتی؛3.jpg
| شرح تصویر        = شیخ احمد تربتی، روزنامه‌نگار و فعال مشروطه
| نام کامل        =
| زادروز          = ۱۲۵۹ خورشیدی
| شهر تولد        = تربت حیدریه
| کشور تولد        =
| تاریخ مرگ        = ۱۲۸۸ خورشیدی
| شهر مرگ          = تبریز
| کشور مرگ        =
| تحصیلات          = فقه و اصول، حوزه‌های علمیه مشهد و نجف
| دین              =
| حزب سیاسی        = مشروطه‌خواه، وابسته به انجمن ایالتی تبریز
| سمت              = بنیان‌گذار و سردبیر روزنامه روح‌القدس
| فعالیت‌ها        = روزنامه‌نگاری مبارز، حمایت از مشروطیت، سرودن دیوان شعر با تخلص «احمد»
|image_size=250پیکسل}}
'''شیخ احمد تربتی'''، (متولد سال ۱۲۵۹، تربت حیدریه – درگذشته ۱۲۸۸ ه‍. ش، تبریز) روزنامه‌نگار، شاعر، و فعال سیاسی دوره [[جنبش مشروطه ایران]]، بنیان‌گذار روزنامه «روح‌القدس» و اولین شهید روزنامه‌نگار کشور بود. او در تربت حیدریه متولد شد و تحصیلاتش را در حوزه‌های علمیه مشهد و نجف گذراند، اما با اندیشه‌های تجددخواهانه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه روح‌القدس را تأسیس کرد که با لحن تند و انتقادی، استبداد [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]] و نفوذ خارجی را افشا می‌کرد. در دوره [[استبداد صغیر]] (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، او به دلیل فعالیت‌هایش مورد سرکوب قرار گرفت و در سال ۱۲۸۸، در تبریز به قتل رسید. شیخ احمد تربتی با اشعار و مقالاتش، به بیداری افکار عمومی و حمایت از مشروطه کمک کرد، اما به دلیل مخالفت با دربار، قربانی خشونت شد. او از خاندانی مذهبی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی فعال بود. شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» شعرهایی در سبک کلاسیک سرود و در دیوانش از عدالت و آزادی سخن گفت. نقش روزنامه روح‌القدس در افشای جنایات استبداد، او را به روزنامه‌نگاری مبارز تبدیل کرد. شیخ احمد تربتی در تاریخ ایران به‌عنوان بنیان‌گذار روزنامه‌نگاری تندرو مشهور است.<ref name=":0">[https://ensani.ir/file/download/article/20120326171011-3043-120.pdf کتاب «روزنامه‌نگاران مقتول: سلطان‌العلمای خراسانی»، تالف سید محمد صدری طباطبایی]</ref><ref name=":1">[https://www.cgie.org.ir/fa/article/268719/%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%AF%D8%B3 روح‌القدوس - مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی]</ref><ref name=":2">[https://rch.ac.ir/article/Details/14166 از روزنامه‌های تندرو دوره مشروطه - دانشنامه جهان اسلام]</ref><ref name=":3">[https://www.torbat-h.ir/celebrities/sheykh-ahmad-torbati/ شیخ احمد تربتی، اولین شهید روزنامه‌نگار ایران - تربت شهر من]</ref><ref name=":4">کتاب «تاریخ مشروطه ایران»، تألیف [[احمد کسروی]]</ref>


== زندگی اولیه و تحصیلات ==
== پیشینه شخصی و فعالیت‌های سیاسی ==
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۵۹ ش (۱۲۹۶ ق) در تربت حیدریه، از توابع خراسان، در خانواده‌ای مذهبی متولد شد. پدرش، شیخ محمد تربتی، از علمای محلی بود و برادرش، شیخ محمد تربتی، نیز در فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی فعال بود. او از کودکی به علوم دینی علاقه‌مند بود و در محیطی سنتی پرورش یافت، اما با مهاجرت به مشهد، با اندیشه‌های نوین آشنا شد.<ref name=":1" /><ref name=":3" />
زهرا شهباز طبری، ۶۷ ساله متولد بابل (ساکن رشت) و از فعالان حقوق زنان، سابقه طولانی در فعالیت‌های سیاسی مخالف نظام جمهوری اسلامی دارد. او در دهه ۱۳۶۰ به اتهام فعالیت‌های سیاسی به ۱۵ سال زندان محکوم شد و دوران محکومیت خود را در زندان‌های رشت و تهران گذراند. او پس از آزادی، به عنوان یکی از زنان مبارز گیلک شناخته شد و در [[اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران|اعتراضات سراسری ۱۴۰۱]]،مشارکت فعال داشت. او در تظاهرات رشت علیه سرکوب زنان و [[نقض حقوق بشر در ایران|نقض حقوق بشر]] نقش برجسته‌ای ایفا کرد. '''(زنان نیروی تغییر).'''


=== تحصیلات و فعالیت‌های مذهبی ===
زهرا شهباز طبری، به عنوان زندانی سیاسی پیشین، در سال‌های اخیر نیز به دلیل حمایت از حقوق زندانیان و اعتراض به سیاست‌های قضاییه مورد توجه قرار گرفته است. خانواده و فعالان حقوق بشر او را نمادی از مقاومت زنان ایرانی در برابر سرکوب می‌دانند. '''(هرانا).(صدای بازداشت‌شدگان)'''
شیخ احمد تربتی تحصیلات دینی را در حوزه علمیه مشهد آغاز کرد و سپس به نجف رفت و نزد علمای برجسته، مانند [[آخوند ملا محمدکاظم خراسانی|آخوند خراسانی]]، فقه و اصول آموخت. او در نجف با جریان‌های تجددخواه آشنا شد و به تبریز مهاجرت کرد. در تبریز، به تدریس و فعالیت‌های فرهنگی پرداخت و با روشنفکران مشروطه‌خواه، مانند [[سیّدحسن تقی‌زاده|سید حسن تقی‌زاده]]، ارتباط برقرار کرد.<ref name=":0" /><ref name=":2" />


== فعالیت‌های روزنامه‌نگاری ==
خانم زهرا شهباز طبری مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است. '''(ایران اینترنشنال)'''
[[پرونده:روزنامه روح‌القدوس.jpg|جایگزین=روزنامه روح‌القدوس|بندانگشتی|330x330پیکسل|روزنامه روح‌القدوس]]


=== تأسیس روزنامه روح‌القدس ===
== بازداشت اول ==
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۵، روزنامه «روح‌القدس» را در تبریز تأسیس کرد. این روزنامه با لحن تند و انتقادی، به افشای سیاست‌های استبدادی دربار قاجار، به‌ویژه محمدعلی شاه، و نفوذ خارجی (روسیه و انگلیس) می‌پرداخت. روح‌القدس با چاپ مقالات و کاریکاتورهای سیاسی، یکی از تأثیرگذارترین نشریات دوره مشروطه  شد و به بیداری افکار عمومی کمک کرد. تربتی خود سردبیری و نگارش بخش عمده مقالات را بر عهده داشت.<ref name=":1" /><ref name=":3" />
زهرا شهباز طبری در ۲ اسفند ۱۴۰۱، توسط نیروهای امنیتی در رشت بازداشت شد. این بازداشت در جریان سرکوب اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، صورت گرفت. او بلافاصله به بازداشتگاه اطلاعات رشت منتقل و تحت بازجویی‌های فشرده قرار گرفت. بر اساس گزارش‌ها، مأموران امنیتی منزل او را تفتیش کرده و اموال شخصی‌اش را ضبط کردند. '''(ایران اینترنشنال).'''


=== ویژگی‌ها و تأثیرات روح‌القدس ===
پس از بازداشت اولیه، خانم زهرا شهباز طبری به زندان لاکان رشت منتقل شد، جایی که بیش از دو سال در بلاتکلیفی کامل به سر برد. در این مدت، پرونده او بدون تشکیل دادگاه و اطلاع‌رسانی به خانواده پیش می‌رفت. خانواده‌اش بارها از عدم دسترسی به اطلاعات پرونده و محرومیت از ملاقات شکایت کردند. '''(هه‌نگاو).'''
روزنامه روح‌القدس با انتقاد از استبداد و فساد درباری، در میان مشروطه‌خواهان محبوبیت یافت. این روزنامه، با انتشار اخبار سرکوب مشروطه‌خواهان و حمایت از مجلس، نقش مهمی در تقویت جنبش مشروطیت ایفا کرد.<ref name=":0" /><ref name=":2" /><ref name=":4" />


=== محتوای سیاسی و فرهنگی روح‌القدس ===
=== بلاتکلیفی و شرایط زندان ===
روزنامه روح‌القدس، به دلیل محتوای سیاسی و فرهنگی تندش شهرت داشت. این روزنامه با انتشار مقالات انتقادی علیه استبداد محمدعلی شاه، فساد درباری، و نفوذ خارجی (به‌ویژه روسیه)، به افشای جنایات دربار و حمایت از آرمان‌های مشروطه پرداخت. روح‌القدس همچنین کاریکاتورهایی منتشر می‌کرد که مقامات قاجار را به سخره می‌گرفت. بخش فرهنگی روزنامه شامل اشعار شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» بود که مضامین عدالت و آزادی را ترویج می‌کرد. این محتوا، به‌ویژه در تبریز، به بسیج افکار عمومی علیه استبداد کمک کرد، این موضوع خشم دربار را برانگیخت.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" />
طی ۲۹ ماه بازداشت، زهرا شهباز طبری از حقوق اولیه مانند مرخصی پزشکی و وکیل مستقل محروم ماند. او در بند زنان زندان لاکان نگهداری می‌شود، جایی که شرایط بهداشتی و درمانی نامناسب است. با توجه به سن بالا و سابقه بیماری، وضعیت سلامتی‌اش رو به وخامت گذاشته است. فعالان حقوق بشر هشدار داده‌اند که بلاتکلیفی طولانی می‌تواند منجر به نقض حقوق انسانی شود. '''(کانون حقوق بشر ایران).(زنان نیروی تغییر)'''


== نقش در انقلاب مشروطیت ==
=== بازداشت دوم ===
[[پرونده:سید احمد تربتی؛1.jpg|جایگزین=شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس|بندانگشتی|شیخ احمد تربتی به همراه افراد دستگیر شده در واقعه به توپ بستن مجلس    ]]
در روز ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، نیروهای امنیتی با یورش به منزل شهباز طبری، او را بازداشت و به زندان لاکان رشت منتقل کردند. مأموران هنگام بازداشت محل سکونت او را تفتیش و تلفن همراه، لپ‌تاپ او و یکی از اعضای خانواده را ضبط کرده‌اند. '''(هرانا)'''
در دوره استبداد صغیر (۱۲۸۷–۱۲۸۸ ش)، شیخ احمد تربتی از فعالان برجسته مشروطه‌خواه در تبریز بود. او با انتشار مقالات تند در روزنامه روح‌القدس، سرکوب مشروطه‌خواهان توسط محمدعلی شاه را افشا کرد و به سازماندهی مقاومت در تبریز کمک نمود. تربتی با همکاری انجمن ایالتی تبریز و چهره‌هایی مانند [[ستارخان]]، به ترویج آرمان‌های مشروطه پرداخت.<ref name=":0" /><ref name=":3" />


=== همکاری با مشروطه‌خواهان ===
== اتهامات رسمی ==
شیخ احمد تربتی با روشنفکران مشروطه‌خواه، از جمله سید حسن تقی‌زاده و اعضای انجمن سعادت نیز ارتباط نزدیکی داشت. او از طریق سخنرانی‌ها و مقالاتش، مردم تبریز را به حمایت از مشروطه و مقاومت در برابر استبداد تشویق کرد. این فعالیت‌ها باعث خشم دربار و نیروهای استبدادی شد.<ref name=":1" /><ref name=":4" />
دادگاه انقلاب رشت زهرا شهباز طبری را به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» محاکمه کرد. اتهامات فرعی شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» است. این اتهامات بر اساس اعترافات تحت فشار و اسناد ضبط‌شده از منزل او استوار است. '''(ایران امروز).'''


== فعالیت‌های ادبی و شعر ==
منابع حقوق بشری تأکید دارند که این اتهامات بخشی از الگوی پرونده‌سازی علیه مخالفان سیاسی است. شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد را کافی دانسته است. '''(هرانا).(سازمان مجاهدین خلق)'''
شیخ احمد تربتی با تخلص «احمد» دیوان شعری در سبک کلاسیک فارسی سرود. اشعار او که اغلب در قالب غزل و قصیده بودند، مضامین عاشقانه، اجتماعی، و سیاسی داشتند. تربتی در شعرهایش به عدالت، آزادی، و مبارزه با استبداد تأکید می‌کرد و از مشروطه‌خواهان ستایش می‌کرد. این اشعار گاه در روزنامه روح‌القدس منتشر می‌شد و به محبوبیت او در محافل ادبی تبریز می‌افزود.<ref name=":1" /><ref name=":3" />


=== تأثیر ادبی ===
== تشکیل دادگاه و محاکمه ==
فعالیت‌های ادبی شیخ احمد تربتی، به‌ویژه اشعار سیاسی‌اش، در دوره مشروطیت تأثیرگذار بود. اشعار او در گردهمایی‌های مشروطه‌خواهان خوانده می‌شد و به تقویت روحیه مبارزان کمک می‌کرد. سادگی سبک شعری او در مقایسه با شاعران برجسته قاجار تفاوت داشت، اما ارزش کار او در پیوند شعر با آرمان‌های مشروطه بود. دیوانش پس از مرگش به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی‌اش حفظ شد.<ref name=":0" /><ref name=":2" />
پرونده زهرا شهباز طبری پس از بیش از دو سال بلاتکلیفی، در ۳ آبان ۱۴۰۴، در شعبه اول دادگاه انقلاب رشت بررسی شد. جلسه دادگاه به صورت غیرعلنی برگزار گردید و خانواده و وکیل او از حضور در آن منع شدند. قاضی دادگاه، اتهامات را اثبات‌شده اعلام کرد و حکم اعدام را صادر نمود. '''(ایران اینترنشنال).'''


== ترور و پایان زندگی ==
=== حکم اعدام ===
[[پرونده:سید احمد تربتی؛2.jpg|جایگزین=سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری|بندانگشتی|227x227پیکسل|سید احمد تربتی، سمت راست، پس از دستگیری]]
زندانی سیاسی زهرا شهباز طبری، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی درویش‌گفتار به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» و «همکاری با گروه‌های مخالف نظام» به اعدام محکوم شد. این حکم درروز ۳ آبان ۱۴۰۴، صادر گردید و محاکمه تنها در کمتر از ۱۰ دقیقه به پایان رسید. فرزند زهرا شهباز طبری در مصاحبه با هرانا (ارگان خبری مجموعه فعلان حقوق بشر در ایران) گفت: <blockquote>«روند دادرسی کمتر از ۱۰ دقیقه طول کشید. مادرم دسترسی موثر به وکیل مستقل نداشت. وکیلی که از سوی نهاد قضایی معرفی شد، بدون دفاع موثر نتیجه را تایید و ابلاغ کرد. کل دادگاه یک نمایش بود. قاضی در یک جلسه ۱۰ دقیقه‌ای با لبخند حکم اعدام را اعلام کرد. وکیل معرفی‌شده نیز وقتی نتیجه را شنید، لبخند زد.»'''(ایران اینترنشنال، پست X [post:10]).'''</blockquote>اتهامات بر اساس شواهدی مانند نوشتن شعار «زن، مقاومت، آزادی» روی یک پارچه و ضبط یک پیام صوتی که هرگز منتشر نشده، استوار است. دادگاه این اقدامات را «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» تلقی کرد. خانم شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد ضبط‌شده از منزل او را مورد استناد قرار داده است. '''(هه‌نگاو، پست X [post:6]).'''
شیخ احمد تربتی در سال ۱۲۸۸ ش (۱۳۲۷ ق) در تبریز، در جریان استبداد صغیر، توسط نیروهای وابسته به دربار محمدعلی شاه در محله‌ای در تبریز دستگیر و پس از شکنجه، اعدام شد. این رویداد او را به اولین شهید روزنامه‌نگار ایران تبدیل کرد.<ref name=":0" /><ref name=":3" />


=== پیامدهای ترور ===
حکم اعدام این زندانی سیاسی بدوی است و ظرف ۲۰ روز قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان عالی کشور می‌باشد. او تنها هفت روز مهلت دارد تا نسبت به حکم اعدام صادرشده علیه خود درخواست فرجام‌خواهی ارائه دهد. خانواده او از شوک این حکم ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله فوری نهادهای حقوق بشری برای لغو آن شده‌اند. این حکم بخشی از موج اعدام‌های سیاسی علیه زنان مبارز در ایران تلقی می‌شود. '''(کانون حقوق بشر ایران، پست X [post:1]).'''
ترور شیخ احمد تربتی واکنش‌های گسترده‌ای در میان مشروطه‌خواهان برانگیخت. مرگ او به تقویت روحیه مقاومت در تبریز و تسریع فتح تهران (۱۲۸۸ ش) کمک کرد. روزنامه روح‌القدس پس از مرگ وی  به فعالیت ادامه نداد، اما در بیداری افکار عمومی نقش مهمی داشت.<ref name=":1" /><ref name=":4" />


== میراث ==
== نگرانی‌های حقوق بشری ==
شیخ احمد تربتی با تأسیس روزنامه روح‌القدس با لحن انتقادی و افشاگرانه، الگویی برای نشریات بعدی، مانند صوراسرافیل، شد. تربتی با مقالاتش به بیداری افکار عمومی و حمایت از آرمان‌های مشروطه کمک کرد و به‌عنوان پیشگام روزنامه‌نگاری تندرو شناخته می‌شود.<ref name=":1" /><ref name=":2" />
صدور حکم اعدام برای زهرا شهباز طبری نگرانی‌های گسترده‌ای را برانگیخته است. سازمان‌های حقوق بشری مانند هه‌نگاو و هرانا بر محرومیت از وکیل، شکنجه روانی در بازداشت، و عدم رعایت استانداردهای قضایی تأکید کرده‌اند. وضعیت سلامتی او، شامل مشکلات قلبی و فشار خون، در زندان تشدید شده است. '''(هرانا، هه‌نگاو).'''


=== جایگاه در تاریخ ایران ===
فعالان زنان این حکم را حمله‌ای به نسل مبارز زنان ایرانی می‌دانند و کمپین‌هایی برای آزادی او راه‌اندازی کرده‌اند. '''(زنان نیروی تغییر).'''
شیخ احمد تربتی به‌عنوان اولین شهید روزنامه‌نگار ایران، در تاریخ مشروطه جایگاه ویژه‌ای دارد. شهادت او الهام‌بخش مبارزان مشروطه، به‌ویژه در تبریز، بود و به تقویت جنبش مشروطیت کمک کرد. تربتی به‌عنوان نمادی از شجاعت و مبارزه علیه استبداد در تاریخ ایران ماندگار است.<ref name=":0" /><ref name=":3" /><ref name=":4" />


== منابع ==
=== اطلاعیه شورای ملی مقاومت ===
[[شورای ملی مقاومت ایران]] در اطلاعیه‌ای رسمی، حکم اعدام را محکوم کرد. متن کامل اطلاعیه به شرح زیر است: <blockquote>قضاییه جلادان زهرا طبری در زندان رشت را به اتهام همکاری با مجاهدین به اعدام محکوم کرد.
 
فراخوان به اقدام فوری برای نجات جان زهرا و دیگر زندانیان سیاسی زیر اعدام
 
قضاییه جلادان زندانی سیاسی زهرا طبری محبوس در زندان لاکان رشت را به اتهام همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران به اعدام محکوم کرد. این حکم در بیدادگاه ضد انقلاب رشت به ریاست دژخیم «احمد درویش گفتار» صادر شد. این به‌اصطلاح محاکمه به مدت ۱۰دقیقه و از طریق ویدئو کنفرانس و بدون دسترسی زهرا طبری به وکیل انتخابی برگزار شد.
 
زهرا طبری متولد بابل در فروردین ۱۴۰۴ با یورش مأموران امنیتی به خانه‌اش در رشت دستگیر شد. او پیش از این نیز در خرداد ۱۴۰۱ دستگیر شده بود و ۳ماه از محکومیت خود را در زندان لاکان رشت و ۱۵ماه را با پابند در خانه‌اش گذراند.
 
مقاومت ایران ارگانهای ذیربط ملل متحد و عموم مراجع مدافع حقوق‌بشر را به اقدام فوری برای نجات جان زهرا طبری و دیگر زندانیان سیاسی محکوم به اعدام فرامی‌خواند.
 
شایان یادآوری است که رژیم خونریز [[روح‌الله خمینی|خمینی]] مجاهد خلق دکتر طبری پسر‌عموی زهرا را در سال ۱۳۶۲ در بابل اعدام کرد. '''(سازمان مجاهدین خلق).'''</blockquote>
 
== زمینه سرکوب در ایران ==
حکم اعدام زهرا شهباز طبری بخشی از موج اعدام‌های سیاسی در ایران پس از اعتراضات ۱۴۰۱ است. قضاییه جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر احکام اعدام متعددی علیه زندانیان سیاسی صادر کرده، که اغلب به اتهامات امنیتی مرتبط است. این روند نقض کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر تلقی می‌شود (کانون حقوق بشر ایران).
 
=== پیامدهای احتمالی ===
در صورت تأیید حکم، اعدام شهباز طبری می‌تواند واکنش‌های بین‌المللی شدیدی را برانگیزد. سازمان‌های حقوق بشری خواستار تحریم قضاییه ایران شده‌اند. خانواده و حامیان او امیدوار به تجدیدنظر و عفو هستند (هه‌نگاو).
 
(صدای بازداشت‌شدگان)

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ اکتبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۴:۵۵

برای صفحه تمرین.jpg

زهرا شهباز طبری، (متولد سال ۱۳۳۷، بابل، ساکن رشت) زندانی سیاسی ۶۷ ساله و ساکن رشت، مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است. او در روز شنبه ۳ آبان ۱۴۰۴ (۲۵ اکتبر ۲۰۲۵)، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» به اعدام محکوم شد. او از ۲ اسفند ۱۴۰۱، در زندان لاکان رشت بازداشت و تحت بلاتکلیفی طولانی قرار گرفت. زهرا شهباز طبری، فعال حقوق زنان و زندانی سیاسی پیشین، پیش از این در دهه ۱۳۶۰ به ۱۵ سال زندان محکوم شده بود. اتهامات شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی» است. گزارش‌ها از بازجویی‌های شدید، محرومیت از مرخصی و وکیل مستقل، و شرایط نامناسب سلامتی خبر می‌دهند. خانواده‌اش از حکم اعدام ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله نهادهای حقوق بشری شده‌اند. این حکم بخشی از سرکوب مخالفان سیاسی در ایران است و امکان تجدیدنظرخواهی وجود دارد. سازمان مجاهدین خلق بر پرونده‌سازی و شکنجه تأکید کرده است. (صدای بازداشت‌شدگان، هه‌نگاو، زنان نیروی تغییر، ایران اینترنشنال، هرانا، کانون حقوق بشر ایران، ایران امروز، سازمان مجاهدین خلق).

پیشینه شخصی و فعالیت‌های سیاسی

زهرا شهباز طبری، ۶۷ ساله متولد بابل (ساکن رشت) و از فعالان حقوق زنان، سابقه طولانی در فعالیت‌های سیاسی مخالف نظام جمهوری اسلامی دارد. او در دهه ۱۳۶۰ به اتهام فعالیت‌های سیاسی به ۱۵ سال زندان محکوم شد و دوران محکومیت خود را در زندان‌های رشت و تهران گذراند. او پس از آزادی، به عنوان یکی از زنان مبارز گیلک شناخته شد و در اعتراضات سراسری ۱۴۰۱،مشارکت فعال داشت. او در تظاهرات رشت علیه سرکوب زنان و نقض حقوق بشر نقش برجسته‌ای ایفا کرد. (زنان نیروی تغییر).

زهرا شهباز طبری، به عنوان زندانی سیاسی پیشین، در سال‌های اخیر نیز به دلیل حمایت از حقوق زندانیان و اعتراض به سیاست‌های قضاییه مورد توجه قرار گرفته است. خانواده و فعالان حقوق بشر او را نمادی از مقاومت زنان ایرانی در برابر سرکوب می‌دانند. (هرانا).(صدای بازداشت‌شدگان)

خانم زهرا شهباز طبری مهندس برق و فارغ‌التحصیل دانشگاه صنعتی اصفهان و دانشگاه بوروس سوئد در رشته انرژی پایدار است. (ایران اینترنشنال)

بازداشت اول

زهرا شهباز طبری در ۲ اسفند ۱۴۰۱، توسط نیروهای امنیتی در رشت بازداشت شد. این بازداشت در جریان سرکوب اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، صورت گرفت. او بلافاصله به بازداشتگاه اطلاعات رشت منتقل و تحت بازجویی‌های فشرده قرار گرفت. بر اساس گزارش‌ها، مأموران امنیتی منزل او را تفتیش کرده و اموال شخصی‌اش را ضبط کردند. (ایران اینترنشنال).

پس از بازداشت اولیه، خانم زهرا شهباز طبری به زندان لاکان رشت منتقل شد، جایی که بیش از دو سال در بلاتکلیفی کامل به سر برد. در این مدت، پرونده او بدون تشکیل دادگاه و اطلاع‌رسانی به خانواده پیش می‌رفت. خانواده‌اش بارها از عدم دسترسی به اطلاعات پرونده و محرومیت از ملاقات شکایت کردند. (هه‌نگاو).

بلاتکلیفی و شرایط زندان

طی ۲۹ ماه بازداشت، زهرا شهباز طبری از حقوق اولیه مانند مرخصی پزشکی و وکیل مستقل محروم ماند. او در بند زنان زندان لاکان نگهداری می‌شود، جایی که شرایط بهداشتی و درمانی نامناسب است. با توجه به سن بالا و سابقه بیماری، وضعیت سلامتی‌اش رو به وخامت گذاشته است. فعالان حقوق بشر هشدار داده‌اند که بلاتکلیفی طولانی می‌تواند منجر به نقض حقوق انسانی شود. (کانون حقوق بشر ایران).(زنان نیروی تغییر)

بازداشت دوم

در روز ۲۸ فروردین‌ماه ۱۴۰۴، نیروهای امنیتی با یورش به منزل شهباز طبری، او را بازداشت و به زندان لاکان رشت منتقل کردند. مأموران هنگام بازداشت محل سکونت او را تفتیش و تلفن همراه، لپ‌تاپ او و یکی از اعضای خانواده را ضبط کرده‌اند. (هرانا)

اتهامات رسمی

دادگاه انقلاب رشت زهرا شهباز طبری را به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» محاکمه کرد. اتهامات فرعی شامل «ارتباط با گروه‌های مخالف نظام»، «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» است. این اتهامات بر اساس اعترافات تحت فشار و اسناد ضبط‌شده از منزل او استوار است. (ایران امروز).

منابع حقوق بشری تأکید دارند که این اتهامات بخشی از الگوی پرونده‌سازی علیه مخالفان سیاسی است. شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد را کافی دانسته است. (هرانا).(سازمان مجاهدین خلق)

تشکیل دادگاه و محاکمه

پرونده زهرا شهباز طبری پس از بیش از دو سال بلاتکلیفی، در ۳ آبان ۱۴۰۴، در شعبه اول دادگاه انقلاب رشت بررسی شد. جلسه دادگاه به صورت غیرعلنی برگزار گردید و خانواده و وکیل او از حضور در آن منع شدند. قاضی دادگاه، اتهامات را اثبات‌شده اعلام کرد و حکم اعدام را صادر نمود. (ایران اینترنشنال).

حکم اعدام

زندانی سیاسی زهرا شهباز طبری، توسط شعبه اول دادگاه انقلاب رشت به ریاست قاضی درویش‌گفتار به اتهام «محاربه از طریق همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران» و «همکاری با گروه‌های مخالف نظام» به اعدام محکوم شد. این حکم درروز ۳ آبان ۱۴۰۴، صادر گردید و محاکمه تنها در کمتر از ۱۰ دقیقه به پایان رسید. فرزند زهرا شهباز طبری در مصاحبه با هرانا (ارگان خبری مجموعه فعلان حقوق بشر در ایران) گفت:

«روند دادرسی کمتر از ۱۰ دقیقه طول کشید. مادرم دسترسی موثر به وکیل مستقل نداشت. وکیلی که از سوی نهاد قضایی معرفی شد، بدون دفاع موثر نتیجه را تایید و ابلاغ کرد. کل دادگاه یک نمایش بود. قاضی در یک جلسه ۱۰ دقیقه‌ای با لبخند حکم اعدام را اعلام کرد. وکیل معرفی‌شده نیز وقتی نتیجه را شنید، لبخند زد.»(ایران اینترنشنال، پست X [post:10]).

اتهامات بر اساس شواهدی مانند نوشتن شعار «زن، مقاومت، آزادی» روی یک پارچه و ضبط یک پیام صوتی که هرگز منتشر نشده، استوار است. دادگاه این اقدامات را «فعالیت تبلیغاتی علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» تلقی کرد. خانم شهباز طبری هرگونه ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین را رد کرده، اما دادگاه شواهد ضبط‌شده از منزل او را مورد استناد قرار داده است. (هه‌نگاو، پست X [post:6]).

حکم اعدام این زندانی سیاسی بدوی است و ظرف ۲۰ روز قابل تجدیدنظرخواهی در دیوان عالی کشور می‌باشد. او تنها هفت روز مهلت دارد تا نسبت به حکم اعدام صادرشده علیه خود درخواست فرجام‌خواهی ارائه دهد. خانواده او از شوک این حکم ابراز نگرانی کرده و خواستار مداخله فوری نهادهای حقوق بشری برای لغو آن شده‌اند. این حکم بخشی از موج اعدام‌های سیاسی علیه زنان مبارز در ایران تلقی می‌شود. (کانون حقوق بشر ایران، پست X [post:1]).

نگرانی‌های حقوق بشری

صدور حکم اعدام برای زهرا شهباز طبری نگرانی‌های گسترده‌ای را برانگیخته است. سازمان‌های حقوق بشری مانند هه‌نگاو و هرانا بر محرومیت از وکیل، شکنجه روانی در بازداشت، و عدم رعایت استانداردهای قضایی تأکید کرده‌اند. وضعیت سلامتی او، شامل مشکلات قلبی و فشار خون، در زندان تشدید شده است. (هرانا، هه‌نگاو).

فعالان زنان این حکم را حمله‌ای به نسل مبارز زنان ایرانی می‌دانند و کمپین‌هایی برای آزادی او راه‌اندازی کرده‌اند. (زنان نیروی تغییر).

اطلاعیه شورای ملی مقاومت

شورای ملی مقاومت ایران در اطلاعیه‌ای رسمی، حکم اعدام را محکوم کرد. متن کامل اطلاعیه به شرح زیر است:

قضاییه جلادان زهرا طبری در زندان رشت را به اتهام همکاری با مجاهدین به اعدام محکوم کرد.

فراخوان به اقدام فوری برای نجات جان زهرا و دیگر زندانیان سیاسی زیر اعدام

قضاییه جلادان زندانی سیاسی زهرا طبری محبوس در زندان لاکان رشت را به اتهام همکاری با سازمان مجاهدین خلق ایران به اعدام محکوم کرد. این حکم در بیدادگاه ضد انقلاب رشت به ریاست دژخیم «احمد درویش گفتار» صادر شد. این به‌اصطلاح محاکمه به مدت ۱۰دقیقه و از طریق ویدئو کنفرانس و بدون دسترسی زهرا طبری به وکیل انتخابی برگزار شد.

زهرا طبری متولد بابل در فروردین ۱۴۰۴ با یورش مأموران امنیتی به خانه‌اش در رشت دستگیر شد. او پیش از این نیز در خرداد ۱۴۰۱ دستگیر شده بود و ۳ماه از محکومیت خود را در زندان لاکان رشت و ۱۵ماه را با پابند در خانه‌اش گذراند.

مقاومت ایران ارگانهای ذیربط ملل متحد و عموم مراجع مدافع حقوق‌بشر را به اقدام فوری برای نجات جان زهرا طبری و دیگر زندانیان سیاسی محکوم به اعدام فرامی‌خواند.

شایان یادآوری است که رژیم خونریز خمینی مجاهد خلق دکتر طبری پسر‌عموی زهرا را در سال ۱۳۶۲ در بابل اعدام کرد. (سازمان مجاهدین خلق).

زمینه سرکوب در ایران

حکم اعدام زهرا شهباز طبری بخشی از موج اعدام‌های سیاسی در ایران پس از اعتراضات ۱۴۰۱ است. قضاییه جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر احکام اعدام متعددی علیه زندانیان سیاسی صادر کرده، که اغلب به اتهامات امنیتی مرتبط است. این روند نقض کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر تلقی می‌شود (کانون حقوق بشر ایران).

پیامدهای احتمالی

در صورت تأیید حکم، اعدام شهباز طبری می‌تواند واکنش‌های بین‌المللی شدیدی را برانگیزد. سازمان‌های حقوق بشری خواستار تحریم قضاییه ایران شده‌اند. خانواده و حامیان او امیدوار به تجدیدنظر و عفو هستند (هه‌نگاو).

(صدای بازداشت‌شدگان)