حاج‌میرزا آقاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

حاج‌میرزا آقاسی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۸ آوریل ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۴۹

۳٬۰۹۹ بایت حذف‌شده ، ‏۸ آوریل ۲۰۱۸

بدون خلاصۀ ویرایش

اکباتان90

۱٬۰۴۴

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''حاجی ملاعباس ماکویی''' معروف به '''حاجی میرزا آقاسی''' (۱۱۶۲ یا ۱۱۶۳ ش. ماکو - مرداد ۱۲۲۸ ش. کربلا) آخرین صدراعظممحمد شاه قاجار بود. او پس از آن که قائم مقام فراهانی به فرمان محمدشاه کشته شد به این جایگاه رسید.
+'''حاج میرزا آقاسی''' یا '''ملاعباس''' یا '''حاجی ملاعباس ماکویی''' یا '''حاج میرزا عباس ماکویی''' (ایروانی) متخلص به فخری (۱۱۶۲ یا ۱۱۶۳ خورشیدی، ماکو - مرداد ۱۲۲۸ خورشیدی، کربلا) آخرین صدراعظم‌ محمد شاه قاجار بود. او پس از آن که قائم‌مقام فراهانی به فرمان محمدشاه کشته شد به این جایگاه رسید.
-«میرزا آقاسی از خاندان بیاتی بود که شاه عباس ۳۰۰ خانوار از آنان را از ایروان در ارمنستان امروزی به دره ماکو در منطقه شاوارشان انتقال داد تا امنیت این گذرگاه مهم کوهستانی که دهه‌ها در دست راهزنان ساکن در قلعهٔ ماکو بود حفظ کنند. آقاسی بعد از طی تحصیلات اولیه به عراق رفته و بعد از اتمام تحصیلاتش به ماکو برمی‌گردد و سپس به عنوان معلم نوادگان فتحعلی شاه که به صورت سنتی در خوی ساکن می‌شدند گمارده می‌شود. داستان آشنایی وی با شاهزاده محمد (محمد شاه آینده) از همین کلاس‌ها آغاز می‌گردد و در نهایت او به‌عنوان مراد محمد شاه درمی‌آید.»
+حاج میرزا آقاسی پسر حاج میرزا مسلم ایروانی و از '''طایفه بیات''' است. شاه عباس ۳۰۰ خانوار از آنان را از ایروان در ارمنستان امروزی به دره ماکو در منطقه شاوارشان انتقال داد تا امنیت این گذرگاه مهم کوهستانی که دهه‌ها در دست راهزنان ساکن در قلعهٔ ماکو بود حفظ کنند. آقاسی بعد از طی تحصیلات اولیه به عراق رفته و بعد از اتمام تحصیلاتش به ماکو برمی‌گردد و سپس به عنوان معلم نوادگان فتحعلی شاه که به صورت سنتی در خوی ساکن می‌شدند گمارده می‌شود. داستان آشنایی وی با شاهزاده محمد (محمد شاه آینده) از همین کلاس‌ها آغاز می‌گردد و در نهایت او به‌عنوان مراد محمد شاه درمی‌آید.
-او سرانجام پس از مرگ محمد شاه، توسط امیرکبیر به کربلا تبعید گردید و همانجا درگذشت.
+او سرانجام پس از مرگ محمد شاه، توسط امیرکبیر به کربلا تبعید گردید و همانجا درگذشت.<ref name=":0">شاوارشان - [http://shavarshan.blogfa.com/post/24 ملا عباس ماکویی ( حاج میرزا آقاسی وزیر محمد شاه قاجار )]</ref>
-ملاعباس یا '''حاج میرزا عباس ماکویی''' (ایروانی) اعتماد السلطنه متخلص به فخری و معروف به حاج میرزا آقاسی پسر حاج میرزا مسلم ایروانی و از '''طایفه بیات''' است پدرش از ایروان با عشیرت و خویشاوندان خود کوچ کرده در '''شهر ماکو''' در منطقه بزرگ شاوارشان اقامت گزید و در پیشه زارعین و دهاقین زندگانی مینمود. و حاج میرزا آقاسی در شهر مذکور در '''سال 1198ه.ق در ماکو''' متولد شد. وی در سن چهارده سالگی جهت ادامه تحصیل عازم عتبات عالیات گردید
-او از طریق عرفان و معرفت و خداشناسی و زهد و ورع در فتحعلی شاه نفوذ پیدا کرد. و با  ازدواج با دختر فتحعلی شاه در دربار صاحب منصب شد .
- از هنگامی که حاجی، معلم '''محمد شاه''' گردید او را به مشرب درویشی هدایت و تربیت کرد تا جایی که محمد شاه ، حاجی را صاحب کشف و کرامات میدانست.
-'''( در دوره صدارت  او اکثر خوانین بیات ماکو در کشور صاحب منصب و قدرت شدند . )'''<ref name=":0">شاوارشان - [http://shavarshan.blogfa.com/post/24 ملا عباس ماکویی ( حاج میرزا آقاسی وزیر محمد شاه قاجار )]</ref>
 == زندگی‌نامه ==
-ملاعباس یا حاج '''میرزا عباس ماکویی'''(ایروانی) متخلص به '''فخری '''و معروف به حاج میرزا آقاسی پسر حاج میرزا مسلم ایروانی و از طایفه بیات ای است پدرش از ایروان با عشیرت و خویشاوندان خود کوچ کرده در شهر ماکو اقامت گزید و در پیشه زارعین و دهاقین زندگانی مینمود. و حاج میرزا آقاسی در شهر مذکور در سال 1198ه.ق در ماکو متولد شد.وی در سن چهارده سالگی جهت ادامه تحصیل عازم عتبات عالیات گردید و در محضر آخوند ملا عبد الصمد همدانی تلمذ نمود و ارادت خاصی نسبت به وی پیدا کرد. بعد از مرگ استاد، به همدان و بعد آذربایجان رفت و چون از علوم دینی اطلاع کافی داشت میرزا عیسی قائم مقام ، وی را به تعلیم فرزندش میرزا موسی خان گذاشت و او از لباس درویشی به کسوت ملائی درآمد. خدمت در دستگاه قائم مقام بزرگ موجب گردید تا هر چند وقت به حضور عباس میرزا نائب السلطنه برسد.وی '''سپس مسؤولیت تربیت فرزندان عباس میرزا را به عهده گرفت و بیش از همه در محمد میرزا نفوذ پیدا کرد.'''
+حاج میرزا آقاسی پسر حاج میرزا مسلم ایروانی و از طایفه بیات است. پدرش از ایروان با عشیره و خویشاوندان خود کوچ کرده در شهر ماکو اقامت گزید و در پیشه زارعین و دهاقین زندگانی مینمود. حاج میرزا آقاسی در ماکو متولد شد. وی در سن چهارده سالگی جهت ادامه تحصیل عازم عتبات عالیات گردید و در محضر آخوند ملا عبد الصمد همدانی درس خواند و ارادت خاصی نسبت به وی پیدا کرد. بعد از مرگ استاد، به همدان و بعد آذربایجان رفت و چون از علوم دینی اطلاع کافی داشت میرزا عیسی قائم‌مقام ، وی را به تعلیم فرزندش میرزا موسی خان گذاشت و او از لباس درویشی به کسوت ملائی درآمد. خدمت در دستگاه قائم‌مقام بزرگ موجب گردید تا هر چند وقت به حضور عباس میرزا نائب السلطنه برسد. وی سپس مسؤولیت تربیت فرزندان عباس میرزا را به عهده گرفت و بیش از همه در محمد میرزا نفوذ پیدا کرد.
-در جریان جنگهای دوره دوم ایران و روسیه، حاج میرزا آقاسی به اسم معلم بهرام میرزا و جهانگیر میرزا همراه اردو بود. دراین ایام که مصادف با تبعید قائم مقام بود، حاج میرزا آقاسی به خدمت فتحعلی شاه راه نداشت. و میرزا نصر الله اردبیلی را که معلم شاهزادگان بود به بیکفایتی در امر تعلیم در نظر عباس میرزا نائب السلطنه جلوه میداد.این امر باعث شد که عباس میرزا، حاج میرزا آقاسی را اذن داد که هفته ای دوبار به خدمت فتحعلی شاه رسیده، راجع به امر تعلیم بچه ها بکوشد.او از طریق عرفان و معرفت و خداشناسی و زهد و ورع در فتحعلی شاه نفوذ پیدا کرد.
+در جریان جنگهای دوره دوم ایران و روسیه، حاج میرزا آقاسی به اسم معلم بهرام میرزا و جهانگیر میرزا همراه اردو بود. دراین ایام که مصادف با تبعید قائم‌مقام بود، حاج میرزا آقاسی به خدمت فتحعلی شاه راه نداشت و میرزا نصرالله اردبیلی را که معلم شاهزادگان بود به بی‌کفایتی در امر تعلیم در نظر عباس میرزا نائب السلطنه جلوه میداد. این امر باعث شد که عباس میرزا، حاج میرزا آقاسی را اذن داد که هفته ای دوبار به خدمت فتحعلی شاه رسیده، راجع به امر تعلیم بچه ها بکوشد. او از طریق عرفان و معرفت و خداشناسی و زهد و ورع در فتحعلی شاه نفوذ پیدا کرد.
- از هنگامی که حاجی، معلم محمد شاه گردید او را به مشرب درویشی هدایت و تربیت کرد تا جایی که محمد شاه ، حاجی را صاحب کشف و کرامات میدانست. در سال 115ه.ق حاج میرزا آقاسی ماکویی ، حج یکی از تجار ماکویی را خریده و به زیارت حج رفت. در این سال عزت نساء دختر هجدهم فتحعلی شاه که بیوه زن بود عازم مکه بود و این امر باعث شد که بعدها با او ازدواج کند.<ref name=":0" />
+ از هنگامی که حاجی، معلم محمد شاه گردید او را به مشرب درویشی هدایت و تربیت کرد تا جایی که محمد شاه ، حاجی را صاحب کشف و کرامات میدانست. بعدها حاجی با عزت نساء دختر هجدهم فتحعلی شاه که بیوه زن بود ازدواج کرد.<ref name=":0" />
-== صدارت حاج میزا آقاسی ==
+== صدارت حاج میزا آقاسی با حذف رقبای سیاسی ==
-بعد از قتل قائم مقام ،صدراعظمی به حاج میرزا آقاسی ماکویی رسید[null <nowiki>]</nowiki>]. وی چون در ابتدای صدارت از امور مملکت داری بی اطلاع بود و مسلک روحانیت وی اجازه نمیداد که خود را به فوریت وارد عمل سیاسی نماید و از اینکه کسی او را وزیر و صدراعظم خطاب نماید اکراه داشت و بیشتر علاقه مند بود تا او را شخص اول مملکت خطاب نمایند. وی برای تسلط بر امور کشور در ابتدای کار از وجود میرزا شفیع آشتیانی صاحب دیوان استفاده نمود و او را در حل و عقد امور و رتق و فتق کار مردم به مشاورت انتخاب کرد. او در اول مایل به امر صدارت نبود و این کار را وظیفه محمد خان امیر نظام میدانست ولی بعدها این شغل به مذاقش خوش آمد و برای تحکیم موقعیت خود شروع به حذف رقبای سیاسی خود نمود؛ امیر نظام را در آذربایجان نگه داشت و تلاش کرد تا حشمت وی را از انظار محو نماید. برای دفع خطر عبدالله خان امین الدوله که همچنان در اصفهان بود در صدد برآمد تا از در ملاطفت وی را به دارالخلافه فراخواند و چون موفق نشد خواستار شفاعت مکنیل، وزیر مختار انگلیس در تهران شد. رقیب دیگر خود آصف الدوله دایی محمد شاه را که بی اجازه از خراسان به تهران آمده بود، به خراسان برگرداند و توانست تا سال 1252ه.ق موقعیت خود را تحکیم بخشد.<ref name=":0" />
+بعد از قتل قائم‌مقام ،صدراعظمی به حاج میرزا آقاسی ماکویی رسید. وی چون در ابتدای صدارت از امور مملکت داری بی اطلاع بود و مسلک روحانیت وی اجازه نمیداد که خود را به فوریت وارد عمل سیاسی نماید و از اینکه کسی او را وزیر و صدراعظم خطاب نماید اکراه داشت و بیشتر علاقه مند بود تا او را شخص اول مملکت خطاب نمایند. وی برای تسلط بر امور کشور در ابتدای کار از وجود میرزا شفیع آشتیانی صاحب دیوان استفاده نمود و او را در حل و عقد امور و رتق و فتق کار مردم به مشاورت انتخاب کرد.<ref name=":0" />
-== حذف رقبای سیاسی ==
+حاجی میرزا آقاسی در ابتدای صدارت خود پیوسته اظهار می‌داشت که وزارت عظمی خاص محمدخان امیرنظام است. او می‌گفت چون نصرت پادشاه اسلام فرض است و مرا در جهت شاه عقیدتی به کمال باشد، روزی چند زحمت این خدمت بر خویش می‌نهم و دامن تقوی خویشتن به پلیدی‌های دنیوی آلوده می‌سازم تا محمدخان زنگنه امیرنظام از آذربایجان برسد و زمام امور را به دست گیرد. اما پس از گذشت ایامی چند، تغییر عقیده داد و برای تحکیم موقعیت خود شروع به حذف رقبای سیاسی خود نمود. وی به بهانه‌ی اعطای منصب صدارت امیرنظام را به تهران فراخواند اما پس از 2 ماه مجددا او را روانه‌ی آذربایجان نمود تا از پایتخت دور باشد. برای دفع خطرات عبدالله‌خان امین‌الدوله که همچنان در اصفهان به سر می‌برد، درصدد برآمد تا از در ملاطفت وی را به دارالخلافه فرا خواند و چون موفق به این کار نشد خواستار شفاعت مکنیل وزیر مختار انگلیس در تهران شد.
-حاجی میرزا آقاسی در ابتدای صدارت خود پیوسته اظهار می‌داشت که وزارت عظمی خاص محمدخان امیرنظام است چون نصرت پادشاه اسلام فرض است و مرا در جهت شاه عقیدتی به کمال باشد، روزی چند زحمت این خدمت بر خویش می‌نهم و دامن تقوی خویشتن به پلیدی‌های دنیوی آلوده می‌سازم تا محمدخان زنگنه امیرنظام از آذربایجان برسد و زمام امور را به دست گیرد.[11] اما پس از گذشت ایامی چند، تغییر عقیده داد و برای تحکیم موقعیت خود شروع به حذف رقبای سیاسی خود نمود. وی به بهانه‌ی اعطای منصب صدارت امیرنظام را به تهران فراخواند اما پس از 2 ماه مجددا او را روانه‌ی آذربایجان نمود تا از پایتخت دور باشد. برای دفع خطرات عبدالله‌خان امین‌الدوله که همچنان در اصفهان به سر می‌برد، درصدد برآمد تا از در ملاطفت وی را به دارالخلافه فرا خواند و چون موفق به این کار نشد خواستار شفاعت مکنیل وزیر مختار انگلیس در تهران شد.
 رقیب دیگر حاجی میرزا آقاسی اللهیارخان آصف‌الدوله دایی محمدشاه بود که بی‌اجازه‌ی شاه از خراسان به تهران آمده بود، میرزا آقاسی برای دفع خطر وی، با شاه هماهنگی نموده و مجددا آصف‌الدوله را روانه‌ی خراسان گردانید.[12] بدین ترتیب تا اواخر سال 1252هـ.ق حاجی میرزا آقاسی موقعیت خود را تحکیم بخشید.<ref name=":2">پژوهه - [http://pajoohe.ir/%D8%A2%D9%82%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%AC%DB%8C-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7__a-44935.aspx آقاسی، حاجی میرزا]</ref>
 == رویدادهای خارجی در زمان صدارت حاجی میرزا آقاسی ==
-با قتل قائم مقام و روی کارآمدن حاجی میرزا آقاسی سیاست بی‌طرفی ایران در قبال دولتین روسیه و انگلستان به هم خورد و حاجی میرزا آقاسی سیاست طرفداری از روسیه را در پیش گرفت، لذا به تحریک دولت روسیه درصدد حمله به هرات و تسخیر این شهر برآمد.[13]
+با قتل قائم مقام و روی کارآمدن حاجی میرزا آقاسی سیاست بی‌طرفی ایران در قبال دولتین روسیه و انگلستان به هم خورد و حاجی میرزا آقاسی سیاست طرفداری از روسیه را در پیش گرفت، لذا به تحریک دولت روسیه درصدد حمله به هرات و تسخیر این شهر برآمد.
-در اوایل سلطنت محمدشاه، کنت سیمونیچ سفیر روسیه در ایران که مورد احترام و توجه خاص محمدشاه بود، سیاست خاصی در قبال ایران اتخاذ نمود. وی از تمایل ایران نسبت به افغانسان آگاه بود و تلاش می‌کرد تا توجه ایران به افغانستان را به دو دلیل بیشتر نماید. اول آن‌که دولت ایران با به‌دست آوردن متصرفات جدید، نواحی از دست رفته در قفقاز را فراموش می‌نمود و بدین ترتیب کینه‌ای که از روس‌ها در دل ایرانیان بود از خاطره‌ها محو می‌گشت. دوم این‌که پیشرفت ایران در افغانستان سرگرمی و اشتغالی برای دولت انگلستان که رقیب روسیه به شمار می‌رفت، فراهم می‌ساخت.[14]
+در اوایل سلطنت محمدشاه، کنت سیمونیچ سفیر روسیه در ایران که مورد احترام و توجه خاص محمدشاه بود، سیاست خاصی در قبال ایران اتخاذ نمود. وی از تمایل ایران نسبت به افغانسان آگاه بود و تلاش می‌کرد تا توجه ایران به افغانستان را به دو دلیل بیشتر نماید. اول آن‌که دولت ایران با به‌دست آوردن متصرفات جدید، نواحی از دست رفته در قفقاز را فراموش می‌نمود و بدین ترتیب کینه‌ای که از روس‌ها در دل ایرانیان بود از خاطره‌ها محو می‌گشت. دوم این‌که پیشرفت ایران در افغانستان سرگرمی و اشتغالی برای دولت انگلستان که رقیب روسیه به شمار می‌رفت، فراهم می‌ساخت.
-همزمان با تصمیم محمدشاه در حمله به هرات، نیکلای اول، تزار روسیه جهت بازدید از مناطقی که طبق معاهده‌ی ترکمنچای به تصرف روسیه در آمده بود، به منطقه‌ی قفقاز سفر نموده نسبت به ملاقات با محمدشاه اظهار تمایل نمود و با دیداری که با هیئت ایرانی داشت، وعده‌ی مساعدت محمدشاه در محاصره‌ی هرات را داد که بیشتر موجب تحریک محمدشاه، علی‌رغم مخالفت دولت انگلستان و لشکرکشی به هرات شد، ولی نتیجه‌ای جز ناکامی و تحمل خسارات جانی و مالی نصیب ایران نشد.[15]
+همزمان با تصمیم محمدشاه در حمله به هرات، نیکلای اول، تزار روسیه جهت بازدید از مناطقی که طبق معاهده‌ی ترکمنچای به تصرف روسیه در آمده بود، به منطقه‌ی قفقاز سفر نموده نسبت به ملاقات با محمدشاه اظهار تمایل نمود و با دیداری که با هیئت ایرانی داشت، وعده‌ی مساعدت محمدشاه در محاصره‌ی هرات را داد که بیشتر موجب تحریک محمدشاه، علی‌رغم مخالفت دولت انگلستان و لشکرکشی به هرات شد، ولی نتیجه‌ای جز ناکامی و تحمل خسارات جانی و مالی نصیب ایران نشد.
-مخالفت دولت انگلستان با این لشکرکشی، کمک انگلیسی‌ها به افاغنه و اهالی هرات، مداخلات مکنیل وزیر مختار انگلستان در تدارکات اردوی محمدشاه، حضور فعال جاسوسان انگلیسی در اردوی شاه که تحرکات اردو را به انگلیسی‌ها و داخل هرات منتقل می‌نمودند، عدم مساعدت دولت روسیه علی‌رغم وعده‌های تزار، فقدان استراتژی نظامی در اردوی ایران، صدور فرامین متضاد و متناقض، کندی در ابلاغ فرامین صادره، عدم همکاری سرداران سپاه ایران، خیانت عده‌ای از همراهان محمدشاه از جمله میرزا علینقی منشی محمدشاه و بالاخره اولتیماتوم آشکار دولت انگلستان و اعزام کشتی جنگی توسط این دولت به خلیج فارس و اشغال جزیره‌ی خارک از دلایل ناکامی محمدشاه در تسخیر شهر هرات بود.[16]
+مخالفت دولت انگلستان با این لشکرکشی، کمک انگلیسی‌ها به افاغنه و اهالی هرات، مداخلات مکنیل وزیر مختار انگلستان در تدارکات اردوی محمدشاه، حضور فعال جاسوسان انگلیسی در اردوی شاه که تحرکات اردو را به انگلیسی‌ها و داخل هرات منتقل می‌نمودند، عدم مساعدت دولت روسیه علی‌رغم وعده‌های تزار، فقدان استراتژی نظامی در اردوی ایران، صدور فرامین متضاد و متناقض، کندی در ابلاغ فرامین صادره، عدم همکاری سرداران سپاه ایران، خیانت عده‌ای از همراهان محمدشاه از جمله میرزا علینقی منشی محمدشاه و بالاخره اولتیماتوم آشکار دولت انگلستان و اعزام کشتی جنگی توسط این دولت به خلیج فارس و اشغال جزیره‌ی خارک از دلایل ناکامی محمدشاه در تسخیر شهر هرات بود.
-علاوه‌بر کارشکنی انگلیسی‌ها، تاکتیک‌های نظامی اتخاذشده از جانب مسئولین سپاه ایران و شخص حاجی میرزا آقاسی در ناکامی محمدشاه در محاصره‌ی شهر هرات بی‌تأثیر نبود. حاجی دستور داد تا قلعه‌ی غوریان را فتح ننموده و به سمت شهر هرات حرکت نمایند. این اقدام خطرات نظامی، متوجه‌ اردوی محمدشاه می‌نمود. به‌علاوه به دستور حاجی میرزا آقاسی و به منظور رعایت حال مردم شهر هرات از محاصره بخشی از شهر خودداری شد تا راه برای آمد و شد مردم باز باشد که این اقدام با اعتراض فرماندهان نظامی اردوی محمدشاه مواجه شد. تنها اقدام مثبت وی در محاصره‌ی هرات ریختن چندین توپ قلعه‌کوب بود، به دستور شاه و صدراعظم کلیه‌ی آلات مسی لشکر جمع‌آوری و توپ‌های قلعه‌کوب بزرگی درست نموده و با آن به دیوار هرات حمله کردند.[17]
+علاوه‌بر کارشکنی انگلیسی‌ها، تاکتیک‌های نظامی اتخاذشده از جانب مسئولین سپاه ایران و شخص حاجی میرزا آقاسی در ناکامی محمدشاه در محاصره‌ی شهر هرات بی‌تأثیر نبود. حاجی دستور داد تا قلعه‌ی غوریان را فتح ننموده و به سمت شهر هرات حرکت نمایند. این اقدام خطرات نظامی، متوجه‌ اردوی محمدشاه می‌نمود. به‌علاوه به دستور حاجی میرزا آقاسی و به منظور رعایت حال مردم شهر هرات از محاصره بخشی از شهر خودداری شد تا راه برای آمد و شد مردم باز باشد که این اقدام با اعتراض فرماندهان نظامی اردوی محمدشاه مواجه شد. تنها اقدام مثبت وی در محاصره‌ی هرات ریختن چندین توپ قلعه‌کوب بود، به دستور شاه و صدراعظم کلیه‌ی آلات مسی لشکر جمع‌آوری و توپ‌های قلعه‌کوب بزرگی درست نموده و با آن به دیوار هرات حمله کردند.
-به‌علاوه به هنگام مراجعت محمدشاه از محاصره‌ی هرات، فرمانی از جانب شاه مبنی بر پوشیدن لباس یکدست نظامی توسط ارتشیان ایران صادر شد. حاجی میرزا آقاسی با ذکر آیاتی چند از قرآن کریم گفت که جامه را باید کوتاه داشت که نه موجب کبر شود و نه با پلیدی‌ها آلوده گردد.[18]
+به‌علاوه به هنگام مراجعت محمدشاه از محاصره‌ی هرات، فرمانی از جانب شاه مبنی بر پوشیدن لباس یکدست نظامی توسط ارتشیان ایران صادر شد. حاجی میرزا آقاسی با ذکر آیاتی چند از قرآن کریم گفت که جامه را باید کوتاه داشت که نه موجب کبر شود و نه با پلیدی‌ها آلوده گردد.
-بعد از این‌که روابط ایران و انگلستان بدنبال لشکرکشی محمدشاه به هرات قطع گردید،[19] روس‌ها که تا آن هنگام ایران را تشویق به تصرف هرات می‌نمودند تغییر روش داده سیاست احتیاط‌آمیزی در قبال روابط دو کشور اتخاذ نموده و ضمن توافق با دولت انگلستان پیرامون تضمین استقلال ایران، اولیای دولت ایران را به برقراری مجدد رابطه با انگستان تشویق نمودند که سرانجام روابط دو کشور در سال 1841م تجدید شد و سرجان مکنیل مجددا به ایران آمد. به دنبال آن قراردادی در سال 1841 م به امضای میرزا ابوالحسن‌خان شیرازی وزیرخارجه‌ی ایران و مکنیل رسید که به موجب آن انگلستان کلیه‌ی حقوق و مزایایی که طبق قرارداد ترکمن‌‌چای به روسیه داده شده بود، بهره‌مند می‌شد. این قرارداد در واقع تکمیل دو فرمانی بود که در سال 1836م (قبل از قطع رابطه) و 1839م به نفع انگلیسی‌ها صادر شده بود، اولی در رابطه با دریافت حقوق گمرکی از کالاهای انگلیسی به میزان کالاهای روسی و دیگری مصونیت کارکنان و مستخدمین ایرانی و خارجی سفارت و کنسول‌گری‌های دولت انگلستان و بستگان آنها در ایران.[20]
+بعد از این‌که روابط ایران و انگلستان بدنبال لشکرکشی محمدشاه به هرات قطع گردید، روس‌ها که تا آن هنگام ایران را تشویق به تصرف هرات می‌نمودند تغییر روش داده سیاست احتیاط‌آمیزی در قبال روابط دو کشور اتخاذ نموده و ضمن توافق با دولت انگلستان پیرامون تضمین استقلال ایران، اولیای دولت ایران را به برقراری مجدد رابطه با انگستان تشویق نمودند که سرانجام روابط دو کشور در سال 1841 م تجدید شد و سرجان مکنیل مجددا به ایران آمد. به دنبال آن قراردادی در سال 1841 به امضای میرزا ابوالحسن‌خان شیرازی وزیرخارجه‌ی ایران و مکنیل رسید که به موجب آن انگلستان کلیه‌ی حقوق و مزایایی که طبق قرارداد ترکمن‌‌چای به روسیه داده شده بود، بهره‌مند می‌شد. این قرارداد در واقع تکمیل دو فرمانی بود که در سال 1836 (قبل از قطع رابطه) و 1839 به نفع انگلیسی‌ها صادر شده بود، اولی در رابطه با دریافت حقوق گمرکی از کالاهای انگلیسی به میزان کالاهای روسی و دیگری مصونیت کارکنان و مستخدمین ایرانی و خارجی سفارت و کنسول‌گری‌های دولت انگلستان و بستگان آنها در ایران.
-محمدشاه به علت کینه‌ای که از انگلیسی‌ها در دل داشت، علاقه‌ای به انعقاد این قرارداد نداشت، ولی حاجی میرزا آقاسی به خوبی درک کرده بود که اگر بخواهد در مقام و مسند خود باقی بماند راهی جز همکاری با دولت انگلستان ندارد، لذا به انعقاد این پیمان تن در داد.[21]
+محمدشاه به علت کینه‌ای که از انگلیسی‌ها در دل داشت، علاقه‌ای به انعقاد این قرارداد نداشت، ولی حاجی میرزا آقاسی به خوبی درک کرده بود که اگر بخواهد در مقام و مسند خود باقی بماند راهی جز همکاری با دولت انگلستان ندارد، لذا به انعقاد این پیمان تن در داد.
-از دیگر رویدادهای مهم دوران صدارت حاجی میرزا آقاسی، ایجاد بحران در روابط ایران و عثمانی و بروز درگیری بین دو کشور می‌باشد که سرانجام بعد از مداخله‌ی دولتین روسیه و انگلستان و تشکیل کمیسیون چهارجانبه، عهدنامه‌ی دوم ارزنةالروم (ارز روم) بین دو کشور منعقد گردید. ریاست هیئت ایرانی در این مذاکرات را ابتدا مشیرالدوله به عهده داشت که بعدا میرزا تقی‌خان امیرنظام عهده‌دار شد.[22] حاجی میرزا آقاسی برای خراب کردن و خلاص شدن از دستش او را برای مذاکره انتخاب کرد.[23] پس از سه سال مذاکره عهدنامه‌ی دوم ارزروم منعقد شد این عهدنامه که در سال 1847م (1263هـ.ق) منعقد شد، شامل یک مقدمه و 9 ماده بود که به موجب آن نواحی واقع در شرق ذهاب و کرند و بندر محمره (خرمشهر) و اراضی واقع در شرق شط‌العرب (اروند رود) متعلق به دولت ایران گردید و در مقابل، دولت ایران از هرگونه ادعای اراضی نسبت به منطقه سلیمانیه منصرف شد. دو دولت به‌طور متقابل حق کشتیرانی آزاد در شط العرب را به رسمیت شناختند و از کلیه‌ی دعاوی ارضی نسبت به یکدیگر چشم‌پوشی نموده و قرار گردید که مسؤلان حکومت عثمانی در عراق با زوّار ایرانی رفتار مناسبی داشته باشند.[24]
+از دیگر رویدادهای مهم دوران صدارت حاجی میرزا آقاسی، ایجاد بحران در روابط ایران و عثمانی و بروز درگیری بین دو کشور می‌باشد که سرانجام بعد از مداخله‌ی دولتین روسیه و انگلستان و تشکیل کمیسیون چهارجانبه، عهدنامه‌ی دوم ارزنةالروم (ارز روم) بین دو کشور منعقد گردید. ریاست هیئت ایرانی در این مذاکرات را ابتدا مشیرالدوله به عهده داشت که بعدا میرزا تقی‌خان امیرنظام عهده‌دار شد. حاجی میرزا آقاسی برای خراب کردن و خلاص شدن از دستش او را برای مذاکره انتخاب کرد. پس از سه سال مذاکره عهدنامه‌ی دوم ارزروم منعقد شد این عهدنامه که در سال 1847 منعقد شد، شامل یک مقدمه و 9 ماده بود که به موجب آن نواحی واقع در شرق ذهاب و کرند و بندر محمره (خرمشهر) و اراضی واقع در شرق شط‌العرب (اروند رود) متعلق به دولت ایران گردید و در مقابل، دولت ایران از هرگونه ادعای اراضی نسبت به منطقه سلیمانیه منصرف شد. دو دولت به‌طور متقابل حق کشتیرانی آزاد در شط العرب را به رسمیت شناختند و از کلیه‌ی دعاوی ارضی نسبت به یکدیگر چشم‌پوشی نموده و قرار گردید که مسؤلان حکومت عثمانی در عراق با زوّار ایرانی رفتار مناسبی داشته باشند.
-منع برده‌فروشی در خلیج فارس و صدور دستوری در این زمینه توسط محمدشاه که عمدتا با فشار انگلیسی‌ها صورت گرفت، به اضافه‌ی انعقاد پیمان‌های تجاری با دولت‌های بلژیک و اسپانیا و گسترش رابطه‌ی ایران با دول اروپایی از دیگر تحولات ایران در دوره‌ی صدارت حاجی میرزا آقاسی است.[25]
+منع برده‌فروشی در خلیج فارس و صدور دستوری در این زمینه توسط محمدشاه که عمدتا با فشار انگلیسی‌ها صورت گرفت، به اضافه‌ی انعقاد پیمان‌های تجاری با دولت‌های بلژیک و اسپانیا و گسترش رابطه‌ی ایران با دول اروپایی از دیگر تحولات ایران در دوره‌ی صدارت حاجی میرزا آقاسی است.
-در کل از نظر سیاست خارجی، حاجی میرزا آقاسی بی‌کفایت بوده و در سوال و جواب با سفرای خارجی دچار خبط و خطا می‌شده و از شیوه‌ی مذاکره در مسایل سیاسی بی‌اطلاع بوده است. گفته می‌شود هنگامی که روس‌ها تقاضای واگذاری قسمتی از دریای خزر را از دولت ایران کرده بودند وی در پاسخ گفته است: «ما کام شیرین دوست را برای مشتی آب شور تلخ نمی‌کنیم.»[26]
+در کل از نظر سیاست خارجی، حاجی میرزا آقاسی بی‌کفایت بوده و در سوال و جواب با سفرای خارجی دچار خبط و خطا می‌شده و از شیوه‌ی مذاکره در مسایل سیاسی بی‌اطلاع بوده است. گفته می‌شود هنگامی که روس‌ها تقاضای واگذاری قسمتی از دریای خزر را از دولت ایران کرده بودند وی در پاسخ گفته است: «ما کام شیرین دوست را برای مشتی آب شور تلخ نمی‌کنیم.»
 در زمان صدارت وی چیرگی و خیرگی اعضای سفارت روس در دربار دولت ایران به حدی بود که هر مکتوبی که از سفیر روسیه جهت صدراعظم می‌آوردند حامل مکتوب در هر موقعیتی که بود، می‌بایست شخصا مکتوب را به صدراعظم داده و بلافاصله جواب دریافت نماید.<ref name=":2" />
@@ خط ۹۷: / خط ۸۸: @@
 == پایان کار حاج میزا آقاسی ماکویی مردی از شاوارشان ==
 بعد از مرگ محمد شاه در سال 1264ه.ق ، و به دست گرفتن قدرت توسط مهدعلیا، حاج میرزا آقاسی بعد از چهارده سال صدارت در مراسم تشییع جنازه محمد شاه حاضر نشد و قصد رفتن به آذربایجان نمود که مردم مانع این اقدام وی شده و سرانجام ، در حرم حضرت عبدالعظیم  و یکی از حجره های مدسه آنجا ساکن شد. او بعداً با تضمینی که از طرف ناصرالدین شاه تسبت به وی داده شد عازم عتبات گردید و بعد از حدود یک سال اقامت در عراق '''در رمضان سال 1265ه.ق در سن 68 سالگی''' فوت کرد<ref name=":0" />
-== محل تحصیل ==
-==== کشور عراق  ( از ۱۲۱۲ه.ق. ) ====
-در سن چهارده سالگی جهت ادامه تحصیل عازم عتبات عالیات شد.<ref name=":1">بانک اطلاعات رجال - [http://rijaldb.com/fa/5978/%D8%AD%D8%A7%D8%AC+%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7+%D8%A2%D9%82%D8%A7%D8%B3%DB%8C حاج میرزا آقاسی]</ref>
 == مناصب و مشاغل ==
@@ خط ۱۱۰: / خط ۹۶: @@
 و از طرف دیگر، روسها با تكیه بر واقعه سفارت و قتل گریبایدوف (1243) توقعات بیشترى براى تحقق عهدنامه تركمان‌چاى داشتند. روسها در 1262 از حاجى میرزا آقاسى خواستند مجوز لنگر انداختن كشتیهاى جنگى آنان را در مرداب انزلى صادر كند تا پایگاه نظامى ثابت در سواحل جنوب دریاى خزر و به خصوص نزدیک استرآباد به دست آورند.
-در مقابل، دولت ایران به‌توصیه حاجی‌میرزا آقاسى، میرزاحسین‌خان آجودانباشى را در رأس هیئتى از طریق عثمانى به اتریش، فرانسه و انگلستان اعزام كرد. اگرچه این اقدام به‌منظور مذاكره با دولت انگلستان بود، ولى حاجى میرزا آقاسى هدف دراز مدتى را پیش‌بینى كرده بود كه عبارت بود از ارتباط با فرانسه، استفاده از مستشاران نظامى، خرید اسلحه و جلب حمایت سیاسى فرانسه از ایران، از نوعى كه قرارداد فینكنشتاین در سى سال پیش فراهم آورده بود. قرارداد با بلژیك (1257/1841) و اسپانیا (1258/1842) از اقدامات حاجى میرزا آقاسى به شمار می‌رود.<ref name=":1" />
+در مقابل، دولت ایران به‌توصیه حاجی‌میرزا آقاسى، میرزاحسین‌خان آجودانباشى را در رأس هیئتى از طریق عثمانى به اتریش، فرانسه و انگلستان اعزام كرد. اگرچه این اقدام به‌منظور مذاكره با دولت انگلستان بود، ولى حاجى میرزا آقاسى هدف دراز مدتى را پیش‌بینى كرده بود كه عبارت بود از ارتباط با فرانسه، استفاده از مستشاران نظامى، خرید اسلحه و جلب حمایت سیاسى فرانسه از ایران، از نوعى كه قرارداد فینكنشتاین در سى سال پیش فراهم آورده بود. قرارداد با بلژیك (1257/1841) و اسپانیا (1258/1842) از اقدامات حاجى میرزا آقاسى به شمار می‌رود.<ref name=":1">بانک اطلاعات رجال - [http://rijaldb.com/fa/5978/%D8%AD%D8%A7%D8%AC+%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D8%A7+%D8%A2%D9%82%D8%A7%D8%B3%DB%8C حاج میرزا آقاسی]</ref>
-== روابط خانوادگی ==
-میرزا آقاسی همسر دختر هجدهم فتحعلی شاه ــ عزت نسا ــ بود.<ref name=":1" />
 == توضیحات بیشتر: ==