کاربر:Hossein/صفحه تمرین14031024: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
زندان | زندان وکیل آباد مشهد یا همان زندان مرکزی مشهد، پیش از این در خیابان ارگ، پاسداران فعلی واقع بود و سپس به وکیل آباد در نزدیکی کوهستان پارک شادی منتقل گردید. این زندان دارای ۱۰ بند است.<ref name=":6">[https://iranhrs.org/زندان-وکیل-آباد-مشهد-زندان-مرکزی-مشهد/ سایت کانون حقوق بشر - زندان وکیل آباد مشهد (زندان مرکزی مشهد) کجاست؟]</ref> | ||
این زندان ظاهرا برای ۲۵۰۰نفر ساخته شده اما همواره بالای ۱۰هزار زندانی در آن اسیر هستند. زندانیان با اتهام‌های مختلف از جمله جرایم مالی، سرقت و قتل و همینطور زندانیان سیاسی و امنیتی، در آن نگهداری می‌شوند. اکثر زندانیان بدلیل کمبود جا، کف خواب هستند. وضعیت بهداشت در آن بسیار اسفبار است و وجود جانوران موذی مثل سوسک و شپش موجب بروز فجایع انسانی شده است.<ref name=":1">[https://sarkoobgaran.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%88%DA%A9%DB%8C%D9%84%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF-%D8%A8%D8%A7-%D9%81%D8%AC%D8%A7%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%86%D8%B3%D8%A7%D9%86%DB%8C/ زندان وکیل‌آباد مشهد با فجایع انسانی – قسمت اول]</ref> | |||
زندان مرکزی مشهد در محله تربیت مشهد و در خیابان قانع بیست و دوم واقع شده است. از لحاظ موقعیت جغرافیایی این مکان در نزدیکی مراکزی مانند هتل پارس و دانشگاه پیام نور مشهد و بنیاد مسکن مشهد و اداره تامین اجتماعی شعبه ۳ مشهد و کافه پیک قرار گرفته است.<ref>[https://balad.ir/p/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF-mashhad_prison-1KoDDYuWBlYTnF#15/36.34127/59.49399 زندان مرکزی مشهد]</ref> | زندان مرکزی مشهد در محله تربیت مشهد و در خیابان قانع بیست و دوم واقع شده است. از لحاظ موقعیت جغرافیایی این مکان در نزدیکی مراکزی مانند هتل پارس و دانشگاه پیام نور مشهد و بنیاد مسکن مشهد و اداره تامین اجتماعی شعبه ۳ مشهد و کافه پیک قرار گرفته است.<ref>[https://balad.ir/p/%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B1%DA%A9%D8%B2%DB%8C-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF-mashhad_prison-1KoDDYuWBlYTnF#15/36.34127/59.49399 زندان مرکزی مشهد]</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۷: | ||
== وضعیت زندان وکیل‌آباد مشهد == | == وضعیت زندان وکیل‌آباد مشهد == | ||
بیش از ۸ هزار زندانی در زندان | بنا به گفته مدیر زندان مرکزی مشهد، بیش از ۸ هزار زندانی در این زندان در حال گذراندن دوره حبس خود هستند. این افراد به دلیل ارتکاب جرایم اجتماعی مانند سرقت، مواد مخدر، اختلافات خانوادگی و سرقت روانه زندان شده اند. البته شمار زیادی از زندانیان نیز به اتهامات سیاسی و همچنین زندانیان اهل سنت نیز در این زندان محبوس هستند.<ref name=":6" /><ref name=":2" /> | ||
زندان وکیل آباد مشهد بدلیل اینکه یک شهر زیارتی است و افراد از شهرهای مختلف به آن سفر می کنند، ناهمگون ترین زندانهای ایران است. این زندان ظاهرا برای ۲۵۰۰ نفر ساخته شده اما بالای ۱۰ هزار زندانی در آن اسیر هستند. اکثر زندانیان بدلیل کمبود جا، کف خواب هستند. وضعیت بهداشت در آن بسیار اسفبار است و وجود جانوران موذی مثل سوسک و شپش و در حال حاضر نیز، ویروس کرونا در این زندان، موجب بروز فجایع انسانی شده است.<ref name=":6" /> | |||
زندان مرکزی مشهد که با نام زندان وکیل آباد نیز شناخته میشود افزون بر زندانیان متهم به جرایم عمومی، محل نگهداری زندانیان سیاسی و عقیدتی نیز است. زندانیان زن و مرد محبوس در این زندان با مشکلاتی چون عدم رعایت اصل تفکیک جرایم، ضرب و شتم زندانیان، عدم رسیدگی پزشکی و کیفیت پایین و عدم رعایت بهداشت در تهیه غذ مواجه هستند. به علاوه محرومیت های پی در پی از ملاقات و تماس تلفنی ابزاری است که برای فشار و کنترل هر چه بیشتر زندانیان سیاسی استفاده میشود. همچنین بنا بر گزارش ها سابقه انتقال زندانیان کودک مجرم به صورت تنبهی به بندهای بزرگسالان وجود دارد، امری که منجر به آزار جنسی این کودک-نوجوانان شده است. از سوی دیگر احکام اعدام و شلاق نیز درون مجموعه زندان مرکزی مشهد اجرا میشود.<ref>[https://spreadingjustice.org/fa/group-violator/sj39483/ زندان مرکزی مشهد، دادگستر ـ بانک اطلاعاتی ناقضان حقوق بشر در ایران]</ref> | زندان مرکزی مشهد که با نام زندان وکیل آباد نیز شناخته میشود افزون بر زندانیان متهم به جرایم عمومی، محل نگهداری زندانیان سیاسی و عقیدتی نیز است. زندانیان زن و مرد محبوس در این زندان با مشکلاتی چون عدم رعایت اصل تفکیک جرایم، ضرب و شتم زندانیان، عدم رسیدگی پزشکی و کیفیت پایین و عدم رعایت بهداشت در تهیه غذ مواجه هستند. به علاوه محرومیت های پی در پی از ملاقات و تماس تلفنی ابزاری است که برای فشار و کنترل هر چه بیشتر زندانیان سیاسی استفاده میشود. همچنین بنا بر گزارش ها سابقه انتقال زندانیان کودک مجرم به صورت تنبهی به بندهای بزرگسالان وجود دارد، امری که منجر به آزار جنسی این کودک-نوجوانان شده است. از سوی دیگر احکام اعدام و شلاق نیز درون مجموعه زندان مرکزی مشهد اجرا میشود.<ref>[https://spreadingjustice.org/fa/group-violator/sj39483/ زندان مرکزی مشهد، دادگستر ـ بانک اطلاعاتی ناقضان حقوق بشر در ایران]</ref> | ||
== بندهای زندان وکیل‌آباد مشهد == | == بندهای زندان وکیل‌آباد مشهد == | ||
این زندان دارای ۱۰بند است. بند زنان : دارای ۶سالن می‌باشد. بند مشاوره ۱۳ که کنار زندان وکیل‌آباد و همان بند باز است. بند پوسته میانه که نیمه باز است. | این زندان دارای ۱۰بند است. بند زنان: دارای ۶سالن می‌باشد. بند مشاوره ۱۳ که کنار زندان وکیل‌آباد و همان بند باز است. بند پوسته میانه که نیمه باز است. | ||
=== ورودیه و قرنطینه === | |||
به درب ورودی داخل زندان درب چهار می‌گویند. بعد از درب ابتدا کتابخانه و سینما و سپس بند ۱.۱ بند نوجوانان واقع شده است. بعد از آن باشگاه زندان قرار دارد که زندانیان در این باشگاه فقط اجازه بازی فوتسال را دارند. | به درب ورودی داخل زندان درب چهار می‌گویند. بعد از درب ابتدا کتابخانه و سینما و سپس بند ۱.۱ بند نوجوانان واقع شده است. بعد از آن باشگاه زندان قرار دارد که زندانیان در این باشگاه فقط اجازه بازی فوتسال را دارند. | ||
=== بندها === | |||
بند ۱: هر زندانی که از قرنطینه می‌آید باید یک هفته در بند ۱ بماند و سپس به بندهای دیگر تقسیم میشود. زندانیان با اتهامات مختلف در این محل نگهداری می‌شوند. | بند ۱: هر زندانی که از قرنطینه می‌آید باید یک هفته در بند ۱ بماند و سپس به بندهای دیگر تقسیم میشود. زندانیان با اتهامات مختلف در این محل نگهداری می‌شوند. | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۷: | ||
بند ۶: این بند به کارگاه اختصاص دارد و زندانیان را برای بیگاری به آنجا می‌برند و پول ناچیزی در برابر کاری که از آنان می‌کشند، به این زندانیان می‌پردازند.<ref name=":1" /> | بند ۶: این بند به کارگاه اختصاص دارد و زندانیان را برای بیگاری به آنجا می‌برند و پول ناچیزی در برابر کاری که از آنان می‌کشند، به این زندانیان می‌پردازند.<ref name=":1" /> | ||
یک شاهد عینی در گزارشی که برای کانون حقوق بشر ایران ارسال نموده، بخش‌های زندان وکیل‌آباد مشهد را اینگونه توصیف کرده است: | |||
بند نسوان / بند مشاوره ۱۳ که کنار زندان وکیل آباد و همان بند باز است / بند پوسته میانه که نیمه باز است / ورودیه و قرنطینه / سالن یک، سالن دو، سالن سه، سالن چهار<ref name=":6" /> | |||
=== بند زندانیان سیاسی === | === بند زندانیان سیاسی === | ||
| خط ۴۸: | خط ۵۶: | ||
آذر ۱۳۹۷: زندانیان سیاسی و امنیتی زندان وکیل آباد مشهد برخلاف اصل تفکیک جرایم از محل نگهداری خود به بندهای محل نگهداری زندانیان متهم به جرایم عمومی منتقل شدند. (هرانا- عدم رعایت اصل تفکیک جرائم؛ انتقال زندانیان سیاسی و امنیتی زندان وکیل‌آباد مشهد به بند عمومی)<ref name=":5">[https://spreadingjustice.org/fa/group-violator/sj39483/ سایت دادگستر]</ref> | آذر ۱۳۹۷: زندانیان سیاسی و امنیتی زندان وکیل آباد مشهد برخلاف اصل تفکیک جرایم از محل نگهداری خود به بندهای محل نگهداری زندانیان متهم به جرایم عمومی منتقل شدند. (هرانا- عدم رعایت اصل تفکیک جرائم؛ انتقال زندانیان سیاسی و امنیتی زندان وکیل‌آباد مشهد به بند عمومی)<ref name=":5">[https://spreadingjustice.org/fa/group-violator/sj39483/ سایت دادگستر]</ref> | ||
بر اساس گزارش یک شاهد عینی در مرداد ۱۴۰۱ زندانیان سیاسی در بند ۶-۱ محبوس هستند. بند ۶-۱ تنها بندی است که درب ورودی آن مانند درب یک اتاق اداری و بی نام و نشان است و علامتی ندارد، تا به این ترتیب کسی متوجه بند زندانیان سیاسی نشود. در کنار آن، حفاظت اطلاعات زندان با یک درب اختصاصی قرار دارد و درب آن داخل بند ۶-۱ باز میشود. کلیه زندانیان سیاسی در هر اتاق، با دو دوربین نصب شده، زیر نظر هستند. در ابتدا و انتهای حمام و توالت هم دو دوربین نصب کرده اند و کلیه تحرکات زندانیان در هر نقطه ای کنترل می کنند.<ref name=":6" /> | |||
== بعضی از زندانیان در سالهای اخیر == | == بعضی از زندانیان در سالهای اخیر == | ||
| خط ۵۸: | خط ۶۸: | ||
=== بند ۴ زندان زنان وکیل‌آباد === | === بند ۴ زندان زنان وکیل‌آباد === | ||
بند چهار زندان زنان وکیل آباد یک راهرو و شش اتاق دارد که سرویس بهداشتی تمام اتاق‌ها مشترک است. راهرو که در سال ۱۳۹۱ موزاییک بوده، در حال حاضر با موکت پوشیده شده است. اتاق‌ها بر اساس شواهد زندانیان فعلی با مشاهدات مهسا سدیری در سال ۱۳۹۱ و مرضیه محبی در سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ شباهت دارد: اتاق‌هایی تنگ، خفه، با تخت‌هایی که دور تا دور اتاق را پوشانده‌اند و مادران، کودکان و زنان حامله را در خود جا داده‌اند. با توجه به مجموعه مشاهدات، حداقل بین ۲۰ تا ۳۰ کودک و مادر همراه با زنان حامله در این بخش از زندان وکیل آباد به سر می‌برند. به گفته مرضیه محبی «۲۴ نفر در یک اتاق می‌خوابیدند. یک بچه بیدار می‌شد، بقیه ۲۳ نفر بیدار میشدند. خودش منشا درگیری و سروصدا بود.» مهسا سدیری هم که از نزدیک وارد سه یا چهار اتاق شده بود، به من گفت: «در بدو ورود به اتاق، هوای مانده و خفه و تنفس این همه آدم به طور همزمان، آزاردهنده بود.» گرچه به گفته مرضیه محبی در سالهای ۱۳۹۳-۱۳۹۴ زنان حامله در بند عمومی زندان نگهداری میشدند، حداقل از سال ۱۳۹۷ در گزارشات رسمی ، بند چهار محل نگهداری زنان باردار و کودکان و مادران قلمداد میشود.<ref name=":0" /> | بند چهار زندان زنان وکیل آباد یک راهرو و شش اتاق دارد که سرویس بهداشتی تمام اتاق‌ها مشترک است. راهرو که در سال ۱۳۹۱ موزاییک بوده، در حال حاضر با موکت پوشیده شده است. اتاق‌ها بر اساس شواهد زندانیان فعلی با مشاهدات مهسا سدیری در سال ۱۳۹۱ و مرضیه محبی در سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ شباهت دارد: اتاق‌هایی تنگ، خفه، با تخت‌هایی که دور تا دور اتاق را پوشانده‌اند و مادران، کودکان و زنان حامله را در خود جا داده‌اند. با توجه به مجموعه مشاهدات، حداقل بین ۲۰ تا ۳۰ کودک و مادر همراه با زنان حامله در این بخش از زندان وکیل آباد به سر می‌برند. به گفته مرضیه محبی «۲۴ نفر در یک اتاق می‌خوابیدند. یک بچه بیدار می‌شد، بقیه ۲۳ نفر بیدار میشدند. خودش منشا درگیری و سروصدا بود.» مهسا سدیری هم که از نزدیک وارد سه یا چهار اتاق شده بود، به من گفت: «در بدو ورود به اتاق، هوای مانده و خفه و تنفس این همه آدم به طور همزمان، آزاردهنده بود.» گرچه به گفته مرضیه محبی در سالهای ۱۳۹۳-۱۳۹۴ زنان حامله در بند عمومی زندان نگهداری میشدند، حداقل از سال ۱۳۹۷ در گزارشات رسمی ، بند چهار محل نگهداری زنان باردار و کودکان و مادران قلمداد میشود.<ref name=":0">[https://www.radiozamaneh.com/815276/ در بند زنان زندان وکیل‌آباد مشهد چه می‌گذرد؟]</ref> | ||
مادران زندانی در بند چهار بخش زنان زندان وکیل آباد، به خاطر فقر و شرایط اجتماعی‌شان تنبیه شده‌اند. بنا به مستندات بیش از دو دهه گذشته، اغلب آنها متهم به سرقت، حمل یا مصرف مواد مخدر بوده‌اند.<ref name=":0" /> | مادران زندانی در بند چهار بخش زنان زندان وکیل آباد، به خاطر فقر و شرایط اجتماعی‌شان تنبیه شده‌اند. بنا به مستندات بیش از دو دهه گذشته، اغلب آنها متهم به سرقت، حمل یا مصرف مواد مخدر بوده‌اند.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۸۵: | خط ۹۵: | ||
== وضعیت فاجعه‌بار زندان وکیل‌آباد مشهد == | == وضعیت فاجعه‌بار زندان وکیل‌آباد مشهد == | ||
زندان وکیل‌آباد مشهد دارای بدترین رکورد نقض حقوق بشر و حقوق زندانیان را داراست. ساختمان زندان وکیل آباد مشهد بسیارقدیمی است. زندان وکیل‌آباد مشهد در سالهای اخیر به خاطر وضعیت نامناسب و زندانیان سرشناس‌اش بیشتر به صدر خبرها آمده است. وضعیت نگهداری از زندانیان در این زندان بنا به روایت‌های منتشرشده بسیار نامناسب است. وزارت خارجه‌ی ایالات متحده آمریکا ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۰ با اعلام شماری تحریم‌های جدید، زندان وکیل‌آباد مشهد را نیز به خاطر نقض فاحش حقوق بشر تحریم کرد.<ref name=":0" /> | |||
در خصوص زندانیان سیاسی اصل تفکیک جرایم رعایت نشده است.همینطور گاهی کودک_مجرمان به صورت تنبیهی به بند بزرگسالان منتقل میشدند که این امر در مواردی منجر به آزار جنسی آنان توسط زندانیان بزرگسال شده بود. زندانیان محبوس در بند زنان نیز با مشکلاتی چون عدم رعایت اصل تفکیک جرائم، کیفیت پایین و عدم رعایت بهداشت در تهیه غذا، محرومیت از مواد ضدعفونی کننده و بهداشتی در زمان شیوع کرونا و عدم رعایت قوانین سازمان زندان ها در تامین هزینه اعزام های درمانی زندانیان دست به گریبان بودند. احکام شلاق و اعدام نیز در اتاقی در ساختمان زندان و یا محوطه زندان اجرا میشود. (هرانا- بحران کرونا؛ گزارشی جامع از زندان وکیل آباد مشهد) (هرانا- بحران کرونا؛ گزارشی جامع از زندان زنان وکیل آباد مشهد)<ref name=":5" /> | در خصوص زندانیان سیاسی اصل تفکیک جرایم رعایت نشده است.همینطور گاهی کودک_مجرمان به صورت تنبیهی به بند بزرگسالان منتقل میشدند که این امر در مواردی منجر به آزار جنسی آنان توسط زندانیان بزرگسال شده بود. زندانیان محبوس در بند زنان نیز با مشکلاتی چون عدم رعایت اصل تفکیک جرائم، کیفیت پایین و عدم رعایت بهداشت در تهیه غذا، محرومیت از مواد ضدعفونی کننده و بهداشتی در زمان شیوع کرونا و عدم رعایت قوانین سازمان زندان ها در تامین هزینه اعزام های درمانی زندانیان دست به گریبان بودند. احکام شلاق و اعدام نیز در اتاقی در ساختمان زندان و یا محوطه زندان اجرا میشود. (هرانا- بحران کرونا؛ گزارشی جامع از زندان وکیل آباد مشهد) (هرانا- بحران کرونا؛ گزارشی جامع از زندان زنان وکیل آباد مشهد)<ref name=":5" /> | ||
نسخهٔ ۲۹ ژانویهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۲:۰۶
زندان وکیل آباد مشهد یا همان زندان مرکزی مشهد، پیش از این در خیابان ارگ، پاسداران فعلی واقع بود و سپس به وکیل آباد در نزدیکی کوهستان پارک شادی منتقل گردید. این زندان دارای ۱۰ بند است.[۱]
این زندان ظاهرا برای ۲۵۰۰نفر ساخته شده اما همواره بالای ۱۰هزار زندانی در آن اسیر هستند. زندانیان با اتهام‌های مختلف از جمله جرایم مالی، سرقت و قتل و همینطور زندانیان سیاسی و امنیتی، در آن نگهداری می‌شوند. اکثر زندانیان بدلیل کمبود جا، کف خواب هستند. وضعیت بهداشت در آن بسیار اسفبار است و وجود جانوران موذی مثل سوسک و شپش موجب بروز فجایع انسانی شده است.[۲]
زندان مرکزی مشهد در محله تربیت مشهد و در خیابان قانع بیست و دوم واقع شده است. از لحاظ موقعیت جغرافیایی این مکان در نزدیکی مراکزی مانند هتل پارس و دانشگاه پیام نور مشهد و بنیاد مسکن مشهد و اداره تامین اجتماعی شعبه ۳ مشهد و کافه پیک قرار گرفته است.[۳]
مدیریت زندان وکیل‌آباد مشهد
علی عبدی رئیس زندان مشهد است
امیر پاسبان مدیر داخلی زندان است
جاهدی رئیس حفاظت اطلاعات
ولی‌خانی جانشین حفاظت اطلاعات
طباطبایی قاضی ناظر زندان[۴]
وضعیت زندان وکیل‌آباد مشهد
بنا به گفته مدیر زندان مرکزی مشهد، بیش از ۸ هزار زندانی در این زندان در حال گذراندن دوره حبس خود هستند. این افراد به دلیل ارتکاب جرایم اجتماعی مانند سرقت، مواد مخدر، اختلافات خانوادگی و سرقت روانه زندان شده اند. البته شمار زیادی از زندانیان نیز به اتهامات سیاسی و همچنین زندانیان اهل سنت نیز در این زندان محبوس هستند.[۱][۴]
زندان وکیل آباد مشهد بدلیل اینکه یک شهر زیارتی است و افراد از شهرهای مختلف به آن سفر می کنند، ناهمگون ترین زندانهای ایران است. این زندان ظاهرا برای ۲۵۰۰ نفر ساخته شده اما بالای ۱۰ هزار زندانی در آن اسیر هستند. اکثر زندانیان بدلیل کمبود جا، کف خواب هستند. وضعیت بهداشت در آن بسیار اسفبار است و وجود جانوران موذی مثل سوسک و شپش و در حال حاضر نیز، ویروس کرونا در این زندان، موجب بروز فجایع انسانی شده است.[۱]
زندان مرکزی مشهد که با نام زندان وکیل آباد نیز شناخته میشود افزون بر زندانیان متهم به جرایم عمومی، محل نگهداری زندانیان سیاسی و عقیدتی نیز است. زندانیان زن و مرد محبوس در این زندان با مشکلاتی چون عدم رعایت اصل تفکیک جرایم، ضرب و شتم زندانیان، عدم رسیدگی پزشکی و کیفیت پایین و عدم رعایت بهداشت در تهیه غذ مواجه هستند. به علاوه محرومیت های پی در پی از ملاقات و تماس تلفنی ابزاری است که برای فشار و کنترل هر چه بیشتر زندانیان سیاسی استفاده میشود. همچنین بنا بر گزارش ها سابقه انتقال زندانیان کودک مجرم به صورت تنبهی به بندهای بزرگسالان وجود دارد، امری که منجر به آزار جنسی این کودک-نوجوانان شده است. از سوی دیگر احکام اعدام و شلاق نیز درون مجموعه زندان مرکزی مشهد اجرا میشود.[۵]
بندهای زندان وکیل‌آباد مشهد
این زندان دارای ۱۰بند است. بند زنان: دارای ۶سالن می‌باشد. بند مشاوره ۱۳ که کنار زندان وکیل‌آباد و همان بند باز است. بند پوسته میانه که نیمه باز است.
ورودیه و قرنطینه
به درب ورودی داخل زندان درب چهار می‌گویند. بعد از درب ابتدا کتابخانه و سینما و سپس بند ۱.۱ بند نوجوانان واقع شده است. بعد از آن باشگاه زندان قرار دارد که زندانیان در این باشگاه فقط اجازه بازی فوتسال را دارند.
بندها
بند ۱: هر زندانی که از قرنطینه می‌آید باید یک هفته در بند ۱ بماند و سپس به بندهای دیگر تقسیم میشود. زندانیان با اتهامات مختلف در این محل نگهداری می‌شوند.
بند ۲: زندانیان با اتهامات جرائم مالی و کلاهبرداری در این بند محبوس هستند.
بند ۳: یا همان واحد مشاوره: زندانیان سیاسی را برای فشار هر چه بیشتر به این بند می‌فرستند.
بند ۴: این بند هم به زندانیان با جرایم مالی و کلاهبرداری اختصاص دارد. اما زندانیان سیاسی را نیز به این بند آورده‌اند.
بند ۵: این بند به چهار قسمت یا زیر مجموعه به ترتیب زیر تقسیم میشود:
۱۰۱: زندانیان زیر حکم اعدام مربوط به مواد مخدر در این مجموعه نگهداری می‌شوند.
۱۰۲: زندانیان زیر حکم اعدام به اتهام قتل، نزاع و تجاوز در این مجموعه محبوس هستند.
۱۰۳ و ۱۰۴: در این دو مجموعه نوجوانانی که به اتهام سرقت و نزاع دستگیر شده‌اند، محبوس هستند.
بند ۶: این بند به کارگاه اختصاص دارد و زندانیان را برای بیگاری به آنجا می‌برند و پول ناچیزی در برابر کاری که از آنان می‌کشند، به این زندانیان می‌پردازند.[۲]
یک شاهد عینی در گزارشی که برای کانون حقوق بشر ایران ارسال نموده، بخش‌های زندان وکیل‌آباد مشهد را اینگونه توصیف کرده است:
بند نسوان / بند مشاوره ۱۳ که کنار زندان وکیل آباد و همان بند باز است / بند پوسته میانه که نیمه باز است / ورودیه و قرنطینه / سالن یک، سالن دو، سالن سه، سالن چهار[۱]
بند زندانیان سیاسی
در زندان وکیل آباد چند سال پس از انقلاب یک بند جدید مخصوص زندانیان سیاسی درست کرده بودند که خود شامل سه بند بود. بند۱، بند ۲، بند ۳ که شامل قرنطینه‌ها، اتاق‌های عمومی دربسته، و سلول‌های انفرادی و "انباری" بود.[۶]
آذر ۱۳۹۷: زندانیان سیاسی و امنیتی زندان وکیل آباد مشهد برخلاف اصل تفکیک جرایم از محل نگهداری خود به بندهای محل نگهداری زندانیان متهم به جرایم عمومی منتقل شدند. (هرانا- عدم رعایت اصل تفکیک جرائم؛ انتقال زندانیان سیاسی و امنیتی زندان وکیل‌آباد مشهد به بند عمومی)[۷]
بر اساس گزارش یک شاهد عینی در مرداد ۱۴۰۱ زندانیان سیاسی در بند ۶-۱ محبوس هستند. بند ۶-۱ تنها بندی است که درب ورودی آن مانند درب یک اتاق اداری و بی نام و نشان است و علامتی ندارد، تا به این ترتیب کسی متوجه بند زندانیان سیاسی نشود. در کنار آن، حفاظت اطلاعات زندان با یک درب اختصاصی قرار دارد و درب آن داخل بند ۶-۱ باز میشود. کلیه زندانیان سیاسی در هر اتاق، با دو دوربین نصب شده، زیر نظر هستند. در ابتدا و انتهای حمام و توالت هم دو دوربین نصب کرده اند و کلیه تحرکات زندانیان در هر نقطه ای کنترل می کنند.[۱]
بعضی از زندانیان در سالهای اخیر
مایکل وایت، (شهروند آمریکا)، عباس واحدیان شاهرودی ، احمد قابل، کاویز نوزدهی، داور نبیل‌زاده، حیات جهاندیده، غلام‌عباس زارع حقیقی، امیر رضایی، ابراهیم ملکی، ناهید قدیری، هاشم خواستار، ایوار فرهادی، داریوش عمران‌زاده، محمدحسین سپهری، فاطمه سپهری، رضا مهرگان، عبدالرسول مرتضوی، کمال جعفری یزدی، سعید حنایی. بسیاری از این افراد از امضا کنندگان بیانیه استعفای خامنه‌ای بوده‌اند که به حبس‌های طویل‌المدت محکوم شده‌اند.
بند زنان زندان وکیل‌آباد مشهد
بند زنان (یا «اندرزگاه نسوان») زندان وکیل‌آباد مشهد دارای شش بند، قرنطینه و بند عمومی است.
زنان باردار، کودکان و مادران‌شان در بند چهار زندان وکیل آباد مشهد، جایی که به ارشاد دو معروف بوده است، نگهداری می‌شوند. این بخش به گفته زندانیان فعلی و سابق این زندان، با یک در از سایر بخش‌های زندان جدا شده است و سایر زندانیان با آن ارتباط مستقیم ندارند. اما شرایط این بخش از نظر بهداشت، غذا و سایر امکانات، تفاوتی با موقعیت کل این زندان ندارد.
بند ۴ زندان زنان وکیل‌آباد
بند چهار زندان زنان وکیل آباد یک راهرو و شش اتاق دارد که سرویس بهداشتی تمام اتاق‌ها مشترک است. راهرو که در سال ۱۳۹۱ موزاییک بوده، در حال حاضر با موکت پوشیده شده است. اتاق‌ها بر اساس شواهد زندانیان فعلی با مشاهدات مهسا سدیری در سال ۱۳۹۱ و مرضیه محبی در سال ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ شباهت دارد: اتاق‌هایی تنگ، خفه، با تخت‌هایی که دور تا دور اتاق را پوشانده‌اند و مادران، کودکان و زنان حامله را در خود جا داده‌اند. با توجه به مجموعه مشاهدات، حداقل بین ۲۰ تا ۳۰ کودک و مادر همراه با زنان حامله در این بخش از زندان وکیل آباد به سر می‌برند. به گفته مرضیه محبی «۲۴ نفر در یک اتاق می‌خوابیدند. یک بچه بیدار می‌شد، بقیه ۲۳ نفر بیدار میشدند. خودش منشا درگیری و سروصدا بود.» مهسا سدیری هم که از نزدیک وارد سه یا چهار اتاق شده بود، به من گفت: «در بدو ورود به اتاق، هوای مانده و خفه و تنفس این همه آدم به طور همزمان، آزاردهنده بود.» گرچه به گفته مرضیه محبی در سالهای ۱۳۹۳-۱۳۹۴ زنان حامله در بند عمومی زندان نگهداری میشدند، حداقل از سال ۱۳۹۷ در گزارشات رسمی ، بند چهار محل نگهداری زنان باردار و کودکان و مادران قلمداد میشود.[۸]
مادران زندانی در بند چهار بخش زنان زندان وکیل آباد، به خاطر فقر و شرایط اجتماعی‌شان تنبیه شده‌اند. بنا به مستندات بیش از دو دهه گذشته، اغلب آنها متهم به سرقت، حمل یا مصرف مواد مخدر بوده‌اند.[۸]
وضعیت کودکان
«خیلی از زنان در زندان و در ملاقات شرعی با همسران‌شان باردار می‌شوند و فرزندان‌شان در زندان به دنیا می‌آیند. کودکانی هم هستند که حاصل تجاوز مردانی به مادران‌شان هستند. این زنان از متجاوز شکایت کردند، اما به دلیل این که نتوانستند تجاوز را ثابت کنند و به دلیل نداشتن امکان مالی برای گرفتن وکیل و قوانین جمهوری اسلامی، خودشان به اتهام زنا به زندان افتادند و حتی در معرض حکم رجم – سنگسار – هستند.»[۹]
کودکان خردسال و مادرانی که باید به همان غذای کم و بی‌کیفیت زندان قانع باشند و برای تامین لباس گرم و کفش با مشکل مواجه‌اند. میوه، تنها هفته‌ای یک بار و به مقدار کم از طریق فروشگاه و با قیمت گران قابل خریداری است و سبزیجات در سبد غذایی زندانیان نیست.[۸]
تراژدی جدایی کودکان از مادر زندانی
«در زندان وکیل آباد مشهد به محض رسیدن کودک به دو سالگی، کودک را از مادر جدا می‌کنند. اگر مادر، خانواده‌ای بیرون از زندان نداشته باشد، کودک را تحویل بهزیستی می‌دهند. بعد از آن دیگر سرنوشت کودک مشخص نیست. ممکن است بهزیستی مرکز استان جا نداشته باشد، کودک را بدون اطلاع مادر، به بهزیستی شهرستان می‌دهند. ملاقاتی هم در کار نیست. وقتی مادر آزاد میشود، هیچ تصوری ندارد که چطور دنبال بچه‌‌اش برود.» در عین حال، نه تنها سیستم قضایی و قانونی نیست که علیه زنان و مادران زندانی و کودکان‌شان خشونت به خرج می‌دهد. [۸]
اعتراض زنان زندانی و سرکوب آنها
زنان زندانی در زندان مشهد در روزهای ۹ و ۱۰ مردادماه ۱۴۰۳، به دلیل نبود امکانات و گرمای طاقت‌فرسا در بندها و آشپزخانه دست به اعتراض زدند. آنها با شکستن شیشه‌ها و دوربین‌های حفاظتی، نارضایتی خود را نشان دادند. در پاسخ، به دستور علی عبدی، رئیس زندان وکیل آباد، مأموران گارد وارد بند زنان شدند و زندانیان را سرکوب کردند. بهداری زندان نیز از مداوای زندانیان مضروب خودداری کرد.[۴]
دومین اعتراض زنان زندانی
در دومین اعتراض زنان زندانی در ۱۳ مردادماه، گارد ویژه به دستور مقامات زندان وارد عمل شد و به شدت بیشتری زندانیان را سرکوب کرد. درب سلول‌ها به مدت ۸ ساعت بسته شد و زندانیان اجازه رفتن به دستشویی، فروشگاه، هواخوری و بهداری را نداشتند. مأمورین با باتوم به درب‌ها ضربه زده و ایجاد سروصدا می کردند. برخی از زندانیان به بند آسایش که مخصوص بیماران روانی است منتقل شدند. برای برخی از زندانیان پرونده‌های انضباطی باز شد و برخی از ملاقات، تماس و مرخصی محروم شدند.[۴]
بستن زندانیان زن معترض به صورت صلیب
در بخش آسایش، زندانیان به صورت صلیبی به تخت بسته شدند که باعث زخم و عفونت دست‌ها و پاهایشان شده است. آنها تنها برای رفتن به دستشویی و هنگام غذا خوردن با یک دست آزاد می‌شوند. مقامات زندان این زندانیان را مجبور به مصرف داروهای اعصاب و خواب‌آور کرده‌اند که منجر به اعتیاد آنها میشود.[۴]
به گفته زندانیان، علی عبدی (رئیس زندان مشهد)، امیر پاسبان (مدیر داخلی)، جاهدی (رئیس حفاظت اطلاعات) و ولی خانی (جانشین حفاظت اطلاعات) مسئول هدایت سرکوب و شکنجه زندانیان بودند. زندانیان زن خواستار تغییر قاضی ناظر زندان (طباطبایی) هستند که عامل شکنجه روحی و اذیت و آزار زندانیان است. مأموران گارد ویژه تا پایان روز ۱۲ مردادماه همچنان در بند زنان زندان مشهد مستقر بودند.[۴]
قرنطینه
وقتی زندانی جدید برای اولین بار از قرنطینه وارد بند میشود، ظرف و ظروفی در اختیار ندارد و باید این وسیله‌ها و دیگر مایحتاج اولیه‌اش را (مانند سایر زندانی‌ها) به قیمت گزاف از فروشگاه زندان بخرد. به همین خاطر آن دسته از زندانی‌ها که پولی نداشته‌اند در کارت‌شان واریز کنند، بدون ظرف می‌مانند؛ مگر اینکه کسی لطف کند و از ظرف‌های خودش به آنها بدهد.[۸]
وضعیت فاجعه‌بار زندان وکیل‌آباد مشهد
زندان وکیل‌آباد مشهد دارای بدترین رکورد نقض حقوق بشر و حقوق زندانیان را داراست. ساختمان زندان وکیل آباد مشهد بسیارقدیمی است. زندان وکیل‌آباد مشهد در سالهای اخیر به خاطر وضعیت نامناسب و زندانیان سرشناس‌اش بیشتر به صدر خبرها آمده است. وضعیت نگهداری از زندانیان در این زندان بنا به روایت‌های منتشرشده بسیار نامناسب است. وزارت خارجه‌ی ایالات متحده آمریکا ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۰ با اعلام شماری تحریم‌های جدید، زندان وکیل‌آباد مشهد را نیز به خاطر نقض فاحش حقوق بشر تحریم کرد.[۸]
در خصوص زندانیان سیاسی اصل تفکیک جرایم رعایت نشده است.همینطور گاهی کودک_مجرمان به صورت تنبیهی به بند بزرگسالان منتقل میشدند که این امر در مواردی منجر به آزار جنسی آنان توسط زندانیان بزرگسال شده بود. زندانیان محبوس در بند زنان نیز با مشکلاتی چون عدم رعایت اصل تفکیک جرائم، کیفیت پایین و عدم رعایت بهداشت در تهیه غذا، محرومیت از مواد ضدعفونی کننده و بهداشتی در زمان شیوع کرونا و عدم رعایت قوانین سازمان زندان ها در تامین هزینه اعزام های درمانی زندانیان دست به گریبان بودند. احکام شلاق و اعدام نیز در اتاقی در ساختمان زندان و یا محوطه زندان اجرا میشود. (هرانا- بحران کرونا؛ گزارشی جامع از زندان وکیل آباد مشهد) (هرانا- بحران کرونا؛ گزارشی جامع از زندان زنان وکیل آباد مشهد)[۷]
ناامنی و بد رفتاری در زندان وکیل‌آباد
بهمن ۱۳۹۸: حبیب پیرمحمدی در حالی که در اعتصاب عذا بسر میبرد، در پی انتقال به بند ۵ این زندان توسط یکی از زندانیان جرائم خشن به ضرب چاقو مجروح و به بهداری زندان منتقل شد. (هرانا- زندان مشهد؛ حبیب پیرمحمدی، زندانی اعتصابی به ضرب چاقو مجروح شد)[۷]
خرداد 1400: محمدحسین سپهری و کمال جعفری یزدی توسط مسئول بند ۶/۱ این زندان مورد ضرب و شتم قرار گرفتند. (هرانا- ضرب و شتم محمدحسین سپهری و کمال جعفری یزدی در زندان وکیل آباد مشهد)[۷]
دی 1400: بنجامین بریر، توریست فرانسوی در زندان وکیل آباد مشهد در اعتراض به محرومیت از حق تماس تلفنی و ارتباط با خانواده در شب کریسمس اعتصاب غذا کرد. وی مجددا بهمن ماه 1401 دست به اعتصاب زد. (هرانا- اعتصاب غذای بنجامین بریر، توریست فرانسوی در زندان وکیل آباد مشهد) و (هرانا- اعتصاب بنجامین بریر، توریست فرانسوی در زندان وکیل آباد مشهد)[۷]
مرداد 1401: ضبط کارت تلفن و محرومیت از تماس تلفنی سکینه پروانه به مدت 15 روز. در شرایطی که خانم پروانه همچنین به دلیل نگهداری در زندان دور از محل سکونت خانواده اش از ملاقات مرتب با خانواده خود محروم مانده بود. (هرانا- محرومیت از تماس؛ گزارشی از آخرین وضعیت سکینه پروانه در زندان وکیل آباد مشهد)[۷]
شهریور 1401: محمدحسین سپهری در پی گشایش پرونده در زمان تحمل حبس به دادگاه انقلاب مشهد احضار و مورد تفهیم اتهام قرار گرفت. او همچنین از مراقبت پزشکی لازم و اعزام های درمانی محروم مانده بود. ( هرانا- پرونده سازی در زندان؛ گزارشی از آخرین وضعیت محمدحسین سپهری در زندان وکیل آباد مشهد)[۷]
بهمن 1401: ممنوعیت ملاقات و محرومیت از تماس تلفنی عباس وادحیان شاهرودی به مدت 6 ماه به دنبال اعتراض وی به وضعیت رسیدگی پزشکی و درمان مناسب. او همچنین دوران محکومیت خود را بدون رعایت اصل تفکیک جرائم سپری میکند. (هرانا-ممنوعیت تماس و ملاقات؛ گزارشی از آخرین وضعیت عباس واحدیان شاهرودی)[۷]
جان‌باختن زندانیان بر اثر کرونا در زندان وکیل‌آباد
مرداد ۱۳۹۹: مسئولان زندان وکیل آباد تا اواسط فروردین ماه 99 شیوع ویروس کرونا در زندان را انکار می‌کردند و زندانیانی که به این ویروس مشکوک یا مبتلا میشدند، تنها به بهداری منتقل شده و با یک قرص سرماخوردگی به بند بازگردانده میشدند. همین امر منجر به از دست دادن جان حداقل ۱۰ تن از این افراد شد. نهایتا در اواسط فروردین محیط زندان توسط زندانیان هر دو روز یکبار به وسیله کپسول ضدعفونی می‌شد. با این وجود مسئولان زندان از در اختیار قرار دادن ماسک، دستکش و مواد ضدعفونی کننده به زندانیان خودداری می‌کردند. تنها از اواخر اردیبهشت‌ماه ماسک وارد فروشگاه زندان شده و در آنجا به فروش رسید. به علاوه زندانیان با مشکلاتی همچون کیفیت بد غذا و آب زندان، مشکلات بهداشتی و کمبود تخت مواجه بودند.[۷]
اعدام در زندان وکیل‌آباد مشهد
طبق گزارش سایت دادگستر موارد زیر ثبت شده است:[۷]
اعدام زندانیان به اتهام قتل و مواد مخدر
آذر 1393: هفت زندانی محکوم به اعدام از بابت اتهامات مرتبط با مواد مخدر اعدام شدند. (هرانا- اعدام ۷ زندانی در زندان وکیل‌آباد مشهد)
فروردین 1394: دوازده زندانی محکوم به اعدام از بابت اتهامات مرتبط با مواد مخدر اعدام شدند. (هرانا- اعدام ١۶ محکوم مواد مخدر در مشهد و بیرجند)
اردیبهشت 1394: محمت (محمد) ییلماز، فاروق گونر و متین (نام خانوادگی نامشخص)، سه شهروند اهل ترکیه با اتهامات مربوط به مواد مخدر و بدون فرصت ملاقات با خانواده‌های خود در زندان وکیل آباد مشهد اعدام شدند. (هرانا- اعدام سه شهروند ترکیه در سال گذشته در ایران)
شهریور 1395: ۱۷ زندانی با اتهامات مربوط به مواد مخدر در زندان وکیل‌آباد مشهد اعدام شدند. هویت یکی از آنها فرهاد علی اکبری احراز شده است. (اعدام ۱۷ زندانی در زندان وکیل‌آباد مشهد) (هرانا- آگهی ترحیم یکی از اعدام شدگان روزهای اخیر در زندان وکیل آباد مشهد)
آبان 1395: احمد آدم‌پور، عارف پور رحمتی و ولی محمد برزگر، سه زندانی با اتهامات مربوط به مواد مخدر در زندان وکیل آباد شهر مشهد اعدام شدند. (هرانا- دستکم ۳ زندانی در وکیل آباد مشهد اعدام شدند)
مرداد 1398: حکم دو زندانی که پیشتر از بابت اتهام “قتل” به اعدام محکوم شده بودند، در زندان مشهد اجرا شد. (هرانا- دو زندانی در زندان مشهد اعدام شدند)
اسفند 1398: حکم اعدام دستکم یک زندانی که پیشتر از بابت اتهام “قتل” به اعدام محکوم شده بود، در زندان وکیل آباد مشهد اجرا شد. این زندانی پیشتر در زمان بازداشت طی درگیری با ماموران نیروی انتظامی در اثر اصابت گلوله به نخاع قطع نخاع یا اصطلاحا ویلچرنشین شده بود و با همین وضعیت یعنی نشسته بر ویلچر اعدام شد. (هرانا- زندانی قطع نخاعی؛ نشسته بر ویلچر در زندان وکیل آباد مشهد اعدام شد)
مرداد 1399: حکم اعدام ۴ زندانی که پیشتر از بابت اتهام “قتل” به اعدام محکوم شده بودند، در زندان وکیل آباد مشهد به اجرا درآمد. هویت یکی از این زندانیان توسط هرانا “علی غلامی آغویی” احراز شده بود. (هرانا- چهار زندانی در زندان وکیل آباد مشهد اعدام شدند)
مرداد 1399: حکم یک زندانی که پیشتر از بابت اتهام «قتل» به دو بار اعدام محکوم شده بود، در زندان مرکزی مشهد به اجرا درآمد. (هرانا- گزارشی از اعدام یک زندانی در زندان وکیل آباد مشهد)
شهریور 1399: حکم یک زندانی که پیشتر از بابت اتهام «قتل» به اعدام محکوم شده بود، در زندان مرکزی مشهد به اجرا در آمد. (هرانا- گزارشی از اعدام یک زندانی در زندان وکیل آباد مشهد)
بهمن 1400: نجیب الله (محمدرضا) گرگیج، زندانی متهم به جرائم مرتبط با مواد مخدر در زندان وکیل آباد مشهد اعدام شد. ( هرانا- اجرای حکم اعدام یک زندانی در زندان مشهد)
اردیبهشت 1401: حکم یک زندانی متهم به قتل که پیشتر به اعدام محکوم شده بود، اجرا شد. (هرانا- اجرای حکم اعدام یک زندانی در زندان مشهد)
خرداد 1401: یک زندانی متهم به قتل در زندان وکیل آباد مشهد اعدام شد. ( هرانا- اجرای حکم اعدام یک زندانی در مشهد)
خرداد 1401: یک زندانی متهم به قتل ناموسی در زندان وکیل آباد مشهد اعدام شد. (هرانا- اجرای حکم اعدام دستکم ۱۰ زندانی در زندانهای رجایی شهر، زاهدان و مشهد)
خرداد 1401: عبداللطیف مرادی متهم به قتل دو طلبه در مشهد، در زندان وکیل آباد اعدام شد. (هرانا- اجرای حکم اعدام متهم به قتل دو طلبه در مشهد)
تیر 1401: حکم یک زندانی به نام علی که پیشتر به اتهام قتل به اعدام محکوم شده بود، در زندان وکیل آباد مشهد اجرا شد. (هرانا-اجرای حکم اعدام یک زندانی در زندان مشهد)
مهر 1401: پنج زندانی متهم به جرائم مرتبط با مواد مخدر که هویت سه تن از آنها به نام های آصف شیبک، عوض بیلرانی و رمضان مزارزهی احراز شده است، در زندان وکیل آباد مشهد اعدام شدند. (هرانا- افزایش شمار اعدام شدگان زندان وکیل آباد مشهد به ۵ تن)
آبان 1401: یک زندانی به نام امین آبیل از بابت اتهامات مرتبط با مواد مخدر در زندان وکیل آباد مشهد اعدام شد. (هرانا- اجرای حکم اعدام یک زندانی در زندان وکیل آباد مشهد)
آبان 1401: یک زندانی به نام شهاب متهم به قتل در زندان وکیل آباد اعدام شد. او پیشتر به دو بار اعدام محکوم شده بود.(هرانا-اجرای حکم اعدام یک زندانی در زندان مشهد)
آذر ماه 1401: یک زندانی متهم به قتل در زندان وکیل آباد مشهد اعدام شد. (هرانا- اجرای حکم اعدام یک زندانی در مشهد)
آذر 1401: محمدعمر خامه (ایجباری) متهم به قتل در زندان وکیل آباد مشهد اعدام شد. (هرانا- اجرای حکم اعدام ۷ زندانی در زندان های مختلف کشور)
اعدام زندانی قیام
آذر 1401: مجیدرضا رهنورد، یکی از بازاشت شدگان اعتراضات سراسری 1401 در ملاعام اعدام شد. (هرانا-مجیدرضا رهنورد در ملاعام اعدام شد)[۷]
اعدام زندانیان سنی‌مذهب
دی 1399: احکام اعدام حمید راست بالا، کبیر سعادت جهانی و محمدعلی آرایش زندانیان سنی مذهب در زندان وکیل آباد مشهد اجرا شد. اجرای ناگهانی حکم اعدام این افراد در شرایطی صورت گرفت که خانواده آنان از ملاقات آخر محروم بوده‌اند. (هرانا- حمید راست بالا، کبیر سعادت جهانی و محمدعلی آرایش؛ سه زندانی سنی مذهب در مشهد اعدام شدند)[۷]
قتل‌عام ۶۷ در زندان وکیل‌آباد مشهد
اعدام مجاهدین
رضا فانی یزدی از زندانیان مارکسیست که در مقطع قتل‌عام۶۷ در زندان وکیل‌آباد مشهد بوده است می‌گوید: در زندان مشهد، تا آنجا که به خاطر دارم، در سه سری زندانیان را بردند. اولین گروه همان گروه ۹ نفره اولی درست فردای پس از عملیات مجاهدین و بازجویی عمومی بود. سری دوم را که تعدادشان حداقل به ۱۰۰ نفر می رسید، چند روز بعد بردند. دوباره بلندگوها شروع کردند به خواندن اسامی. همه آنها را یکی یکی از بند خارج کردند. بند تقریبا نیمه خالی شده بود. یک هفته بعد سومین سری را بردند. دوباره بلندگو شروع کرد به خواندن اسامی. تقریبا در این سری تمام بچه‌های مجاهدین را از بند ۲ بردند. بند تقریبا خالی شده بود. فقط ما مانده بودیم، یعنی زندانیان وابسته به گروه‌های چپ و بهایی‌ها که جمعا ۲ اتاق بودند. چیزی کمتر از ۲۵ نفر و ما چپی‌ها که حداکثر ۸۰ نفری بیشتر نبودیم. از بند عمومی ۴۰۰ نفری حداکثر حدود ۱۰۰ نفر بیشتر باقی نمانده بود.[۶][۱۰]
از زندانیان چپ هیچ کس اعدام نشد.
سوالات برای قتل‌عام
هوادار کدام جریان هستید. اگر کسی می گفته مجاهدین، و یا سازمان - در آن زمان اکثر بچه‌های سازمان مجاهدین از اینکه بگویند منافقین ابا داشتند و می گفتند "سازمان" و تعداد کمی هم می گفتند مجاهدین – اعدام میشدند و دیگر سوالی در کار نبود. کسانی که می گفتند "منافقین"، از آنها سوال می شد که آیا سازمان را محکوم می کنید ویا عملیات فروغ جاویدان را محکوم می کنید و حاضر به مصاحبه هستید. در صورتیکه قبول نمی‌کردند، اعدام میشدند.[۶][۱۰]
نحوه اعدام
نحوه اعدام بصورت دار زدن گروهی بود. بچه‌ها را در گروه‌های گویا ۶ نفره در همان محوطه بازداشتگاه وزارت اطلاعات در خیابان کوهستان حلق آویز می کردند.[۶] [۱۰]
مدت زندانی اعدام‌شدگان
تمام کسانی را که از زندان بردند، محکومیت حبس داشتند. ولی اکثر آنها بیشتر سالهای حبس خود را گذرانده بودند. بسیاری از بچه‌های سازمان که اعدام شدند، بیشتر از ۷ سال زندانی کشیده بودند. بعضی‌ها از جمله جلیل صوفی‌زاده ملی‌کش بود.[۶][۱۰]
ترکیب هیئت مرگ در زندان مشهد
رضا فانی یزدی در مصاحبه‌اش می‌گوید ترکیب هیات تا آنجا که اطلاع دارم و پس از آزادی از زندان از تعدادی از زندانیان باقی مانده که از اطلاعات بازگشته و به بند ۱ آمده بودند شنیدم، همان ترکیب هیات در اوین بوده است ولی مغیثی حاکم شرع دادگاه های انقلاب، و ولی پور دادیار ناظر زندان و احیانا محمد شکوری که مسئول بند بود از اعضای شرکت کننده در کنار هیات اصلی بوده اند.[۶][۱۰]
محل دفن اعدام‌شدگان و اطلاع به خانواده‌ها
در مشهد با کلمه «اعزام» به جای اعدام به خانواده‌ها دروغ گفتند. شایع کردن به جزیره معتادین منتقل کرده‌اند. رضا فانی یزدی گفت نشنیدم در مشهد به هیچ کس وسایل بچه ها را داده باشند، یا وصیتنامه ای باقی مانده باشد. بعد از مدتی معلوم شد در قسمت لعنت‌آباد دفن کرده‌اند.[۶] [۱۰]
خودکشی پدر یک قتل‌عام‌شده
پدر بهرام پرنده از بچه‌های مجاهدین به دادستانی رفته بود و گفته بود اگر نگوئید که بهرام کجاست خودم را خواهم کشت. مغیثی حاکم شرع به او گفته بود که اشکال ندارد، خودت را بکش! او هم از پنجره اتاق دادستانی خودش را به بیرون پرت کرده و مرده بود.[۶][۱۰]
اسامی بعضی از قتل‌عام شدگان
رضا فانی یزدی در مصاحبه‌اش به اسامی بعضی از زندانیان قتل‌عام‌شده اشاره میکند:[۶] [۱۰]
جعفر هاشمی – جعفر هاشمی اولین نفری بود که دراین دوره در زندان اوین اعدام شد. ۴ سال در مشهد در زندان انفرادی بود. سال ۶۶ با هم مدتی در انباری بودیم که جعفر را از همانجا به اوین بردند. جعفر تنها کسی بود که در زندان مشهد رسما از سازمان مجاهدین خلق دفاع می کرد.
محسن عطاران – او نیز پس از چند سال زندان که آزاد شده بود، دوباره دستگیر شد.
مجید اکبریان – از بچه‌های ورزشکار و اهل قوچان بود، و خیلی هم خوش تیپ بود. در ۱۷ سالگی دستگیر شده بود.
محمد فیض – از بچه‌های سبزوار بود. حکم زندان وی تمام شده بود و ملی کشی می کرد.
کاظم فارسی – سن و سالی بیشتر از اکثر ما داشت، متاهل بود و بچه داشت.
محمد فانی دیسفانی – در سن ۱۷ سالگی دستگیر شده بود. از بچه‌های سبزوار بود.
ابوالفضل صفوی – فوتبالیست درجه اول تیم ابومسلم خراسان بود. در دوران دبیرستان، قهرمان مسابقات فوتبال آموزشگاهی استان خراسان بود. پس از آزادی در این دوره دوباره دستگیر شد.
علی میرشاهی – در سن ۱۷ سالگی دستگیر شده بود. پس از ۲ سال آزاد شده و دوباره دستگیر و به ۲۰ سال زندان محکوم شد.
صادق خزاعی – در سن ۱۴ سالگی دستگیر شده بود. پس از ۴ سال حبس، در هنگام مرخصی از زندان فرار کرد و به خارج گریخت. برای عملیاتی به ایران آمد، دستگیر شد و سپس اعدام شد.
خلیل مودی – از بچه‌های بیرجند بود. مدتی نماینده بند بود و صدای بسیار گرم و قشنگی داشت.
غلامرضا محمدی – چندین ماه پیش از عملیات فروغ جاویدان مدتی با هم در انباری بودیم و قبل از سفر هیات مرگ به تهران منتقل شد و در اوین اعدام شد.
شهرام مرجوی – اهل آذربایجان و از اقوام نزدیک آیت الله موسوی اردبیلی، رئیس وقت شورایعالی قضایی بود.
جلیل صوفی زاده – مدت زندان را گذرانده و ملی کشی می کرد.
نوید آموزگار – اولین نفری بود که از بند برده شد.
جواد نصیری – قهرمان شمشیربازی بود.
و ...
تحریم زندان وکیل‌آباد مشهد
وزارت خزانه‌داری آمریکا روز پنج‌شنبه ۳ مهر ۱۳۹۹، دو قاضی و ۳ زندان از جمله زندان وکیل آباد مشهد را به دلیل نقش آنها در شکنجه و رفتار غیرانسانی و تحقیرآمیز، بازداشت‌های خودسرانه افراد به دلیل شرکت در اجتماع‌های مسالمت‌آمیز تحریم کرد.[۴]
طرح انتقال زندان مشهد
مقامات جمهوری اسلامی از تصویب طرح جایگزینی و انتقال زندان مرکزی مشهد به خارج مشهد خبر داده‌اند. این طرح هنوز (دی ماه ۱۴۰۳) اجرایی نشده است. سعید سرباز جانفدا مدیر کل وقت زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی خراسان رضوی در سال ۱۴۰۰: بیشتر زندان های موجود در خراسان رضوی دارای بناهای قدیمی و فرسوده در بافت شهری هستند و طبق قانون باید به خارج از شهرها منتقل شوند. وی گفت زندان ۱۰ هزار نفری جدید مشهد با ۱۲۴ هزار متر مربع فضای مسقف احداث خواهد شد.[۱۱]
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ سایت کانون حقوق بشر - زندان وکیل آباد مشهد (زندان مرکزی مشهد) کجاست؟
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ زندان وکیل‌آباد مشهد با فجایع انسانی – قسمت اول
- ↑ زندان مرکزی مشهد
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ ۴٫۴ ۴٫۵ ۴٫۶ به صلیب کشیدن زنان زندانی
- ↑ زندان مرکزی مشهد، دادگستر ـ بانک اطلاعاتی ناقضان حقوق بشر در ایران
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ ۶٫۴ ۶٫۵ ۶٫۶ ۶٫۷ ۶٫۸ کشتار جمعی زندانيان سياسي در سال ١٣٦٧- زندان مشهد
- ↑ ۷٫۰۰ ۷٫۰۱ ۷٫۰۲ ۷٫۰۳ ۷٫۰۴ ۷٫۰۵ ۷٫۰۶ ۷٫۰۷ ۷٫۰۸ ۷٫۰۹ ۷٫۱۰ ۷٫۱۱ سایت دادگستر
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ ۸٫۲ ۸٫۳ ۸٫۴ ۸٫۵ در بند زنان زندان وکیل‌آباد مشهد چه می‌گذرد؟
- ↑ پشت درهای بسته بند بچه‌دارهای زندان وکیل آباد مشهد چه می‌گذرد؟
- ↑ ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ ۱۰٫۴ ۱۰٫۵ ۱۰٫۶ ۱۰٫۷ 1988 Mass Execution of Political Prisoners in Mashhad, A Testimony
- ↑ زندان مرکزی مشهد به خارج شهر منتقل میشود