۸٬۸۵۶
ویرایش
برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
}} | }} | ||
'''میرزا ملکمخان'''، (متولد ۱۲۴۹ ه. ق/۱۲۱۲ ه.ش / ۱۸۳۳ م، جلفا، اصفهان - درگذشته ۱۳۲۶ ه. ق/۱۲۸۷ ه.ش / ۱۹۰۸ م، زوریخ، سوئیس) | '''میرزا ملکمخان'''، (متولد ۱۲۴۹ ه..ق/۱۲۱۲ ه.ش / ۱۸۳۳ م، جلفا، اصفهان - درگذشته ۱۳۲۶ ه..ق/۱۲۸۷ ه..ش / ۱۹۰۸ م، زوریخ، سوئیس) مقلب به ناظمالدوله، یکی از برجستهترین روشنفکران، دیپلماتها، و سیاستمداران دوره قاجار بود که به دلیل فعالیتهایش در تجددگرایی و اصلاحات سیاسی، نقش مهمی در تاریخ ایران ایفا کرد. او در جلفای اصفهان در خانوادهای ارمنیتبار که به اسلام گرویده بود، زاده شد و تحصیلاتش را در پاریس و دارالفنون تهران ادامه داد. | ||
ملکمخان بهعنوان مترجم، مدرس، و دیپلمات در خدمت دولت قاجار بود و در تأسیس اولین لژ [[فراماسونری در ایران]]، موسوم به فراموشخانه، نقش داشت که منجر به تبعید او به عراق شد. او همچنین با انتشار روزنامه «قانون» در لندن، به انتقاد از نظام قاجار و ترویج ایدههای آزادیخواهی و حکومت قانون پرداخت. تألیفات او، از جمله رسالههای سیاسی و اصلاح خط فارسی، از آثار مهم تاریخ اندیشه سیاسی ایران بهشمار میروند. | ملکمخان بهعنوان مترجم، مدرس، و دیپلمات در خدمت دولت قاجار بود و در تأسیس اولین لژ [[فراماسونری در ایران]]، موسوم به فراموشخانه، نقش داشت که منجر به تبعید او به عراق شد. او همچنین با انتشار روزنامه «قانون» در لندن، به انتقاد از نظام قاجار و ترویج ایدههای آزادیخواهی و حکومت قانون پرداخت. تألیفات او، از جمله رسالههای سیاسی و اصلاح خط فارسی، از آثار مهم تاریخ اندیشه سیاسی ایران بهشمار میروند. | ||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
= زندگینامه و کودکی = | = زندگینامه و کودکی = | ||
میرزا ملکمخان مقلب به ناظمالدوله، در سال ۱۲۴۹ ه.ق (۱۲۱۲ ه.ش / ۱۸۳۳ م) در جلفای اصفهان به دنیا آمد. او در خانوادهای ارمنیتبار که به اسلام گرویده بود، متولد شد. پدرش، میرزا یعقوبخان، از ارامنه جلفا بود که به خدمت دولت قاجار درآمد و در دستگاه دیوانی فعالیت داشت. این پیشینه خانوادگی، زمینهساز ورود ملکمخان به فعالیتهای سیاسی و دیپلماتیک شد.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":9" /> | میرزا ملکمخان مقلب به ناظمالدوله، در سال ۱۲۴۹ ه..ق (۱۲۱۲ ه..ش / ۱۸۳۳ م) در جلفای اصفهان به دنیا آمد. او در خانوادهای ارمنیتبار که به اسلام گرویده بود، متولد شد. پدرش، میرزا یعقوبخان، از ارامنه جلفا بود که به خدمت دولت قاجار درآمد و در دستگاه دیوانی فعالیت داشت. این پیشینه خانوادگی، زمینهساز ورود ملکمخان به فعالیتهای سیاسی و دیپلماتیک شد.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":9" /> | ||
میرزا ملکمخان در محیطی رشد کرد که تحت تأثیر فرهنگ ارمنی و ایرانی بود. خانوادهاش به دلیل ارتباط با دربار قاجار، از موقعیت اجتماعی نسبتاً مطلوبی برخوردار بودند. این محیط، همراه با تحولات سیاسی و اجتماعی دوره قاجار، بر شکلگیری دیدگاههای او تأثیر گذاشت. از کودکی با مسائل سیاسی و دیپلماتیک آشنا شد، زیرا پدرش در امور دیوانی و روابط خارجی فعال بود.<ref name=":0" /><ref name=":10" /> | میرزا ملکمخان در محیطی رشد کرد که تحت تأثیر فرهنگ ارمنی و ایرانی بود. خانوادهاش به دلیل ارتباط با دربار قاجار، از موقعیت اجتماعی نسبتاً مطلوبی برخوردار بودند. این محیط، همراه با تحولات سیاسی و اجتماعی دوره قاجار، بر شکلگیری دیدگاههای او تأثیر گذاشت. از کودکی با مسائل سیاسی و دیپلماتیک آشنا شد، زیرا پدرش در امور دیوانی و روابط خارجی فعال بود.<ref name=":0" /><ref name=":10" /> | ||
خط ۱۴۱: | خط ۱۴۱: | ||
= مرگ و میراث = | = مرگ و میراث = | ||
میرزا ملکمخان در سال ۱۳۲۶ ه.ق (۱۲۸۷ ه.ش / ۱۹۰۸ م) در زوریخ، سوئیس درگذشت. او در اواخر عمر از فعالیتهای سیاسی کنارهگیری کرده و بیشتر در اروپا اقامت داشت. اطلاعات دقیقی درباره جزئیات مرگ او، از جمله علت دقیق درگذشت، در منابع موجود نیست. با این حال، مرگ او پایان دورهای از فعالیتهای روشنفکری و سیاسی بود که تأثیرات عمیقی بر تاریخ ایران گذاشت.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":15" /> | میرزا ملکمخان در سال ۱۳۲۶ ه..ق (۱۲۸۷ ه..ش / ۱۹۰۸ م) در زوریخ، سوئیس درگذشت. او در اواخر عمر از فعالیتهای سیاسی کنارهگیری کرده و بیشتر در اروپا اقامت داشت. اطلاعات دقیقی درباره جزئیات مرگ او، از جمله علت دقیق درگذشت، در منابع موجود نیست. با این حال، مرگ او پایان دورهای از فعالیتهای روشنفکری و سیاسی بود که تأثیرات عمیقی بر تاریخ ایران گذاشت.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":15" /> | ||
فعالیتهای میرزا ملکمخان، بهویژه تأسیس فراموشخانه و انتشار روزنامه «قانون»، نقش مهمی در بیداری فکری ایرانیان و زمینهسازی برای انقلاب مشروطه ایفا کرد. رسالههای او، مانند «کتابچه غیبی» و پیشنهاد اصلاح خط فارسی، از جمله آثار ماندگار در تاریخ اندیشه سیاسی ایران هستند. ایدههای او درباره قانونگرایی، حقوق شهروندی، و اقتباس از تمدن غرب، بر نسلهای بعدی روشنفکران ایرانی، از جمله فعالان مشروطه، تأثیر گذاشت. روزنامه قانون بهعنوان یکی از اولین نشریات فارسیزبان با محتوای اصلاحطلبانه، در ترویج مفاهیم مدرن سیاسی نقش داشت و بهعنوان منبعی برای مطالعه تاریخ روشنفکری ایران شناخته میشود.<ref name=":0" /><ref name=":7" /><ref name=":11" /><ref name=":3" /> | فعالیتهای میرزا ملکمخان، بهویژه تأسیس فراموشخانه و انتشار روزنامه «قانون»، نقش مهمی در بیداری فکری ایرانیان و زمینهسازی برای انقلاب مشروطه ایفا کرد. رسالههای او، مانند «کتابچه غیبی» و پیشنهاد اصلاح خط فارسی، از جمله آثار ماندگار در تاریخ اندیشه سیاسی ایران هستند. ایدههای او درباره قانونگرایی، حقوق شهروندی، و اقتباس از تمدن غرب، بر نسلهای بعدی روشنفکران ایرانی، از جمله فعالان مشروطه، تأثیر گذاشت. روزنامه قانون بهعنوان یکی از اولین نشریات فارسیزبان با محتوای اصلاحطلبانه، در ترویج مفاهیم مدرن سیاسی نقش داشت و بهعنوان منبعی برای مطالعه تاریخ روشنفکری ایران شناخته میشود.<ref name=":0" /><ref name=":7" /><ref name=":11" /><ref name=":3" /> |
ویرایش