۸٬۷۵۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
| نام = عبدالهادی حائری | | نام = عبدالهادی حائری | ||
| تصویر = عبدالهادی حائری.jpg | | تصویر = عبدالهادی حائری.jpg | ||
| توضیح تصویر = عبدالهادی حائری، تاریخنگار و پژوهشگر | | توضیح تصویر = عبدالهادی حائری، تاریخنگار و پژوهشگر | ||
| نام اصلی = | | نام اصلی = | ||
| زمینه فعالیت = | | زمینه فعالیت = | ||
| ملیت = | | ملیت = | ||
| تاریخ تولد = ۱۳۱۴ | | تاریخ تولد = سال ۱۳۱۴ | ||
| محل تولد = | | محل تولد = قم | ||
| والدین = | | والدین = | ||
| تاریخ مرگ = ۲۳ تیر ۱۳۷۲ | | تاریخ مرگ = ۲۳ تیر ۱۳۷۲ | ||
| محل مرگ = | | محل مرگ = مشهد | ||
| علت مرگ = | | علت مرگ = | ||
| محل زندگی = | | محل زندگی = | ||
| مدفن = | | مدفن = | ||
| در زمان حکومت = | | در زمان حکومت = | ||
| اتفاقات مهم = | | اتفاقات مهم = | ||
| نام دیگر = | | نام دیگر = | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| بنیانگذار = | | بنیانگذار = | ||
| پیشه = تاریخنگار، استاد دانشگاه | | پیشه = تاریخنگار، استاد دانشگاه | ||
| سالهای نویسندگی = | | سالهای نویسندگی = | ||
| سبک نوشتاری = تاریخنگاری عینگرا، تحلیل تاریخی | | سبک نوشتاری = تاریخنگاری عینگرا، تحلیل تاریخی | ||
| کتابها = تشیع و مشروطیت در ایران، نخستین رویارویی اندیشهگران با تمدن بورژوازی غرب، آنچه گذشت | | کتابها = تشیع و مشروطیت در ایران، نخستین رویارویی اندیشهگران با تمدن بورژوازی غرب، آنچه گذشت و... | ||
| مقالهها = بیش از ۳۶ مقاله فارسی و انگلیسی | | مقالهها = بیش از ۳۶ مقاله فارسی و انگلیسی | ||
| نمایشنامهها = | | نمایشنامهها = | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
| فرزندان = | | فرزندان = | ||
| تحصیلات = دکتری اسلامشناسی | | تحصیلات = دکتری اسلامشناسی | ||
| دانشگاه = دانشگاه تهران، دانشگاه مکگیل | | دانشگاه = دانشگاه تهران، دانشگاه مکگیل مونترال کانادا | ||
| حوزه = | | حوزه = | ||
| شاگرد = | | شاگرد = | ||
| استاد = عبدالحسین زرینکوب، محمد معین، بدیعالزمان فروزانفر | | استاد = عبدالحسین زرینکوب، محمد معین، بدیعالزمان فروزانفر | ||
| علت شهرت = | | علت شهرت = | ||
| تأثیرگذاشته بر = | | تأثیرگذاشته بر = | ||
| تأثیرپذیرفته از = | | تأثیرپذیرفته از = | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
| imdb_id = | | imdb_id = | ||
خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
| گفتاورد = | | گفتاورد = | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''عبدالهادی حائری'''، (متولد سال ۱۳۱۴، قم – درگذشته ۲۳ تیر ۱۳۷۲، مشهد) پژوهشگر برجسته تاریخ معاصر ایران، در قم در خانوادهای مذهبی متولد شد. او نوه دختری شیخ عبدالکریم حائری یزدی، بنیانگذار حوزه علمیه قم، بود و به دلیل فضای خانوادگی مذهبی، از تحصیل رسمی اولیه محروم ماند، اما با پشتکار دیپلم ادبی اخذ کرد. عبدالهادی حائری در دانشکده الهیات دانشگاه تهران از محضر عبدالحسین زرینکوب و دیگران بهره برد و لیسانس الهیات گرفت. وی در سال ۱۳۴۳ با بورس به کانادا رفت و فوقلیسانس و دکترای اسلامشناسی (با رساله تشیع و مشروطیت) را از دانشگاه مکگیل اخذ کرد. او چهار سال در دانشگاه برکلی تدریس کرد و مقالات انگلیسی منتشر نمود. عبدالهادی حائری در سال ۱۳۵۷ به ایران بازگشت و در دانشگاه فردوسی مشهد به تدریس تاریخ معاصر پرداخت؛ در سال ۱۳۷۰–۱۳۷۱ استاد نمونه شد. آثار کلیدیاش «تشیع و مشروطیت در ایران»، «نخستین رویارویی اندیشهگران با تمدن بورژوازی غرب»، «آنچه گذشت» (خودزندگینامه)، و «تاریخ جنبشهای فراماسونری» است. دیدگاههای او بر دو رویه تمدن غرب (دانش و استعمار) و نقش علما در مشروطیت تأکید دارد. عبدالهادی حائری در ۲۳ تیر ۱۳۷۲ بر اثر سرطان در مشهد درگذشت.<ref name=":0">[https://rasekhoon.net/mashahir/show/595980 عبدالهادی حائری - راسخون]</ref><ref name=":1">[https://raahak.com/?p=9418 زندگی، آثار و اندیشههای تاریخنگارانۀ دکتر عبدالهادی حائری - راهک]</ref><ref name=":2">[https://www.edub.ir/education/view/19141:%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1%DB%8C%D8%8C+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%B1+%D9%88+%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8+%D9%86%D8%B8%D8%B1+%D8%AF%D8%B1+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 عبدالهادی حائری، پژوهشگر و صاحب نظر در تاریخ معاصر ایران - بانک مقالات ایران]</ref><ref name=":3">[https://mashhadchehreh.shahraranews.ir/fa/news/957/%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8A%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%A9%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF تاریخ معاصر؛ درباره دکتر عبدالهادی حائری - مشهد چهره]</ref><ref name=":4">[https://www.karkhanedar.com/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1/ مروری بر زندگی و اندیشه عبدالهادی حائری؛ غرب شناس بی ادعا - کارخانهدار]</ref><ref name=":5">[https://www.ibna.ir/news/537051/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C «عبدالهادی حائری»؛ از منطق در تاریخنگاری تا امید در زندگانی - ایبنا]</ref><ref name=":6">[https://www.oral-history.ir/?page=post&id=2068 نگاهی به «آنچه گذشت» - تاریخ شفاهی ایران]</ref><ref name=":7">[https://www.wahr.ir/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1%DB%8C/ عبدالهادی حائری - مجله پژوهشگر تاریخ]</ref><ref name=":8">[https://pezeshki.blogfa.com/post/55 بررسی مقایسهای تاریخنگاری فریدون آدمیت و عبدالهادی حائری - دانش سیاسی]</ref> | '''عبدالهادی حائری'''، (متولد سال ۱۳۱۴، قم – درگذشته ۲۳ تیر ۱۳۷۲، مشهد) پژوهشگر برجسته تاریخ معاصر ایران، در قم در خانوادهای مذهبی متولد شد. او نوه دختری شیخ عبدالکریم حائری یزدی، بنیانگذار حوزه علمیه قم، بود و به دلیل فضای خانوادگی مذهبی، از تحصیل رسمی اولیه محروم ماند، اما با پشتکار دیپلم ادبی اخذ کرد. عبدالهادی حائری در دانشکده الهیات دانشگاه تهران از محضر عبدالحسین زرینکوب و دیگران بهره برد و لیسانس الهیات گرفت. وی در سال ۱۳۴۳ با بورس به کانادا رفت و فوقلیسانس و دکترای اسلامشناسی (با رساله تشیع و مشروطیت) را از دانشگاه مکگیل اخذ کرد. او چهار سال در دانشگاه برکلی تدریس کرد و مقالات انگلیسی منتشر نمود. عبدالهادی حائری در سال ۱۳۵۷ به ایران بازگشت و در دانشگاه فردوسی مشهد به تدریس تاریخ معاصر پرداخت؛ در سال ۱۳۷۰–۱۳۷۱ استاد نمونه شد. آثار کلیدیاش «تشیع و مشروطیت در ایران»، «نخستین رویارویی اندیشهگران با تمدن بورژوازی غرب»، «آنچه گذشت» (خودزندگینامه)، و «تاریخ جنبشهای فراماسونری» است. دیدگاههای او بر دو رویه تمدن غرب (دانش و استعمار) و نقش علما در مشروطیت تأکید دارد. عبدالهادی حائری در ۲۳ تیر ۱۳۷۲ بر اثر سرطان در مشهد درگذشت.<ref name=":0">[https://rasekhoon.net/mashahir/show/595980 عبدالهادی حائری - راسخون]</ref><ref name=":1">[https://raahak.com/?p=9418 زندگی، آثار و اندیشههای تاریخنگارانۀ دکتر عبدالهادی حائری - راهک]</ref><ref name=":2">[https://www.edub.ir/education/view/19141:%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C+%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1%DB%8C%D8%8C+%D9%BE%DA%98%D9%88%D9%87%D8%B4%DA%AF%D8%B1+%D9%88+%D8%B5%D8%A7%D8%AD%D8%A8+%D9%86%D8%B8%D8%B1+%D8%AF%D8%B1+%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE+%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1+%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 عبدالهادی حائری، پژوهشگر و صاحب نظر در تاریخ معاصر ایران - بانک مقالات ایران]</ref><ref name=":3">[https://mashhadchehreh.shahraranews.ir/fa/news/957/%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%85%D8%B9%D8%A7%D8%B5%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8A%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D8%AF-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%A9%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%AF%D8%A8%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88%D8%B3%DB%8C-%D9%85%D8%B4%D9%87%D8%AF تاریخ معاصر؛ درباره دکتر عبدالهادی حائری - مشهد چهره]</ref><ref name=":4">[https://www.karkhanedar.com/%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1/ مروری بر زندگی و اندیشه عبدالهادی حائری؛ غرب شناس بی ادعا - کارخانهدار]</ref><ref name=":5">[https://www.ibna.ir/news/537051/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D9%85%D9%86%D8%B7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%AA%D8%A7-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D8%AF-%D8%AF%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C «عبدالهادی حائری»؛ از منطق در تاریخنگاری تا امید در زندگانی - ایبنا]</ref><ref name=":6">[https://www.oral-history.ir/?page=post&id=2068 نگاهی به «آنچه گذشت» - تاریخ شفاهی ایران]</ref><ref name=":7">[https://www.wahr.ir/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-%D8%AD%D8%A7%D8%A6%D8%B1%DB%8C/ عبدالهادی حائری - مجله پژوهشگر تاریخ]</ref><ref name=":8">[https://pezeshki.blogfa.com/post/55 بررسی مقایسهای تاریخنگاری فریدون آدمیت و عبدالهادی حائری - دانش سیاسی]</ref> | ||
== زندگی و تحصیلات == | == زندگی و تحصیلات == | ||
[[پرونده:عبدالهادی حائری؛1.jpg|جایگزین=جوانی عبدالهادی حائری|بندانگشتی|280x280پیکسل|جوانی عبدالهادی حائری]] | |||
عبدالهادی حائری در سال ۱۳۱۴ شمسی در قم، در خانوادهای مذهبی و سرشناس متولد شد. او نوه دختری آیتالله شیخ عبدالکریم حائری یزدی، بنیانگذار حوزه علمیه قم، و فرزند میرزا احمد حائری بود. فضای مذهبی خانواده، بهویژه پایبندی به شئونات دینی، مانع از تحصیل رسمی او در کودکی شد. با این حال، حائری با پشتکار شخصی و مطالعه آزاد، به یادگیری علوم دینی و ادبیات پرداخت. او از طریق آزمونهای متفرقه در دهه ۱۳۳۰ موفق به اخذ دیپلم ادبی شد. این خودآموزی نشاندهنده اراده قوی او برای غلبه بر محدودیتهای خانوادگی و اجتماعی بود. محیط قم، که مرکز علوم دینی بود، در شکلگیری علاقه او به تاریخ و فرهنگ اسلامی نقش داشت. ارتباط خانوادگی با علما، مانند شیخ عبدالکریم، او را با چالشهای فکری و سیاسی زمان آشنا کرد و انگیزهای برای پیگیری تحصیلات عالی شد.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":5" /> | عبدالهادی حائری در سال ۱۳۱۴ شمسی در قم، در خانوادهای مذهبی و سرشناس متولد شد. او نوه دختری آیتالله شیخ عبدالکریم حائری یزدی، بنیانگذار حوزه علمیه قم، و فرزند میرزا احمد حائری بود. فضای مذهبی خانواده، بهویژه پایبندی به شئونات دینی، مانع از تحصیل رسمی او در کودکی شد. با این حال، حائری با پشتکار شخصی و مطالعه آزاد، به یادگیری علوم دینی و ادبیات پرداخت. او از طریق آزمونهای متفرقه در دهه ۱۳۳۰ موفق به اخذ دیپلم ادبی شد. این خودآموزی نشاندهنده اراده قوی او برای غلبه بر محدودیتهای خانوادگی و اجتماعی بود. محیط قم، که مرکز علوم دینی بود، در شکلگیری علاقه او به تاریخ و فرهنگ اسلامی نقش داشت. ارتباط خانوادگی با علما، مانند شیخ عبدالکریم، او را با چالشهای فکری و سیاسی زمان آشنا کرد و انگیزهای برای پیگیری تحصیلات عالی شد.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":5" /> | ||
خط ۶۶: | خط ۶۷: | ||
== آثار و دیدگاهها == | == آثار و دیدگاهها == | ||
[[پرونده:کتاب عبدالهادی حائری.jpg|جایگزین=نخستین رویارویی اندیشهگران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب - تالیف عبدالهادی حائری|بندانگشتی|260x260پیکسل|نخستین رویارویی اندیشهگران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب - تالیف عبدالهادی حائری]] | |||
عبدالهادی حائری آثار متعددی در تاریخ معاصر ایران و تعاملات فرهنگی با غرب تألیف کرد. مهمترین آثار او عبارتند از: «تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق» (۱۳۶۰، انتشارات امیرکبیر)، که به نقش علما در جنبش مشروطه میپردازد؛ «نخستین رویارویی اندیشهگران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب» (جلد اول، ۱۳۶۷، امیرکبیر)، که جایزه کتاب سال ۱۳۶۸ را کسب کرد و به تعاملات فکری ایران و غرب اختصاص دارد؛ «تاریخ جنبشها و تکاپوهای فراماسونری در کشورهای اسلامی» (بررسی نقش فراماسونری در تحولات سیاسی)؛ «آنچه گذشت» (۱۳۷۲، معین)، خودزندگینامهای که تجربیات علمی و شخصی او را روایت میکند؛ «ایران و جهان اسلام»؛ و «آزادیهای سیاسی و اجتماعی از دیدگاه اندیشهگران» (۱۳۷۴، جهاد دانشگاهی فردوسی). او همچنین بیش از ۳۶ مقاله به زبانهای فارسی و انگلیسی در نشریات داخلی و خارجی منتشر کرد که به موضوعات تاریخ اسلام، مشروطیت، و تعاملات فرهنگی میپردازند. آثار او به دلیل استفاده از اسناد اصیل و تحلیل بیطرفانه، منبعی معتبر برای پژوهشگران تاریخ معاصر ایران هستند. | عبدالهادی حائری آثار متعددی در تاریخ معاصر ایران و تعاملات فرهنگی با غرب تألیف کرد. مهمترین آثار او عبارتند از: «تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق» (۱۳۶۰، انتشارات امیرکبیر)، که به نقش علما در جنبش مشروطه میپردازد؛ «نخستین رویارویی اندیشهگران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب» (جلد اول، ۱۳۶۷، امیرکبیر)، که جایزه کتاب سال ۱۳۶۸ را کسب کرد و به تعاملات فکری ایران و غرب اختصاص دارد؛ «تاریخ جنبشها و تکاپوهای فراماسونری در کشورهای اسلامی» (بررسی نقش فراماسونری در تحولات سیاسی)؛ «آنچه گذشت» (۱۳۷۲، معین)، خودزندگینامهای که تجربیات علمی و شخصی او را روایت میکند؛ «ایران و جهان اسلام»؛ و «آزادیهای سیاسی و اجتماعی از دیدگاه اندیشهگران» (۱۳۷۴، جهاد دانشگاهی فردوسی). او همچنین بیش از ۳۶ مقاله به زبانهای فارسی و انگلیسی در نشریات داخلی و خارجی منتشر کرد که به موضوعات تاریخ اسلام، مشروطیت، و تعاملات فرهنگی میپردازند. آثار او به دلیل استفاده از اسناد اصیل و تحلیل بیطرفانه، منبعی معتبر برای پژوهشگران تاریخ معاصر ایران هستند. | ||
ویرایش