کاربر:Alireza k h/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه زندگینامه
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه = ۳۰۰px
| اندازه جعبه = ۳۰۰px
| عنوان =  
| عنوان = صلیب سرخ
| عنوان ۲ = سومین رئیس‌جمهور مصر
| عنوان ۲ = نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر
| نام = محمد انور السادات
| نام = صلیب سرخ
| تصویر = انور سادات.jpg
| تصویر = Emblems of the International Red Cross and Red Crescent Movement.svg
| اندازه تصویر = ۲۵۰px
| اندازه تصویر = ۲۵۰px
| عنوان تصویر = انور سادات، رئیس‌جمهور مصر، حدود دهه ۱۹۷۰
| عنوان تصویر = نشان‌های نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر: صلیب سرخ، هلال احمر و بلور سرخ. منبع: Wikimedia Commons.
| زادروز = ۲۵ دسامبر ۱۹۱۸
| زادروز =
| زادگاه = میت ابوالکوم، استان منوفیة، سلطنت مصر
| زادگاه =
| تاریخ مرگ = ۶ اکتبر ۱۹۸۱ (۶۲ سال)
| تاریخ مرگ =
| مکان مرگ = قاهره، مصر
| مکان مرگ =
| علت مرگ = ترور توسط جهاد اسلامی مصر طی رژه نظامی
| علت مرگ =
| آرامگاه = یادمان سرباز گمنام، قاهره
| آرامگاه =
| محل زندگی = میت ابوالکوم • قاهره • اسکندریه
| محل زندگی =
| ملیت = مصری
| ملیت =
| نژاد = مصری (عربی)
| نژاد =
| تابعیت = مصری
| تابعیت =
| تحصیلات = آکادمی نظامی قاهره (فارغ‌التحصیل ۱۹۳۸)
| تحصیلات =
| دانشگاه = آکادمی نظامی سلطنتی قاهره
| دانشگاه =
| پیشه = افسر نظامی، سیاستمدار، رئیس‌جمهور
| پیشه =
| سال‌های فعالیت = ۱۹۳۸–۱۹۸۱
| سال‌های فعالیت = ۱۸۶۳–تاکنون
| نهاد = افسران آزاد دولت مصر حزب ملی دموکراتیک
| نهاد = کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC) فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر (IFRC) جمعیت‌های ملی
| شناخته‌شده برای = جنگ اکتبر ۱۹۷۳، پیمان کمپ دیوید، معاهده صلح با اسرائیل، اینفتاح اقتصادی، دریافت جایزه نوبل صلح ۱۹۷۸
| شناخته‌شده برای = کمک‌های بشردوستانه، حفاظت از قربانیان جنگ، کنوانسیون‌های ژنو، اصول هفت‌گانه (انسانیت، بی‌طرفی، بی‌غرض‌ورزی، استقلال، خدمت داوطلبانه، وحدت، جهان‌شمولی)
| نقش‌های برجسته = معاون رئیس‌جمهور (۱۹۶۴–۱۹۶۶، ۱۹۶۹–۱۹۷۰)، رئیس‌جمهور مصر (۱۹۷۰–۱۹۸۱)، رهبر جنبش عدم تعهد
| نقش‌های برجسته = بنیان‌گذاری توسط هنری دونان، توسعه کنوانسیون‌های ژنو، فعالیت در بیش از ۱۹۰ کشور
| اتهام =
| اتهام =
| مجازات =
| مجازات =
| پانویس =
| پانویس =
}}
}}
'''محمد انور السادات''' (۲۵ دسامبر ۱۹۱۸ – ۶ اکتبر ۱۹۸۱)، افسر نظامی و سیاستمدار مصری، سومین رئیس‌جمهور جمهوری عربی مصر از ۱۹۷۰ تا ترورش در ۱۹۸۱ بود. سادات به عنوان عضو کلیدی افسران آزاد در انقلاب ۱۹۵۲ شرکت کرد و معاون [[جمال عبدالناصر]] شد. پس از مرگ ناصر، او سیاست‌های اقتصادی اینفتاح (گشایش) را اجرا کرد، جنگ اکتبر ۱۹۷۳ را رهبری نمود و با سفر تاریخی به اسرائیل (۱۹۷۷) و پیمان کمپ دیوید (۱۹۷۸)، نخستین معاهده صلح عرب-اسرائیلی را امضا کرد؛ دستاوردی که جایزه نوبل صلح ۱۹۷۸ را برای او و مناخم بگین به ارمغان آورد. سادات مصر را از نفوذ شوروی دور کرد، به غرب نزدیک شد و اقتصاد را آزادسازی نمود، اما با بحران‌های داخلی، تورم و رشد بنیادگرایی روبرو بود. ترور او توسط جهاد اسلامی مصر طی رژه نظامی، پایان دورانی پرتلاطم بود. سادات رئیس جمهور تغییر جهت استراتژیک مصر و پیچیدگی‌های سیاست خاورمیانه است: برنده‌ی جایزه‌ی نوبل صلح اما برای بسیاری مسئول انزوای مصر، خائن به آرمان آزادی فلسطین و نابرابری اقتصادی است. زندگی او از روستای فقیر دلتا نیل تا کاخ ریاست‌جمهوری و مرگ خشونت‌آمیز، بازتاب تحولات مصر  - از ناسیونالیسم ناصری به لیبرالیسم اقتصادی و صلح با اسرائیل - است. سادات با کاریزمای شخصی، سخنرانی‌های پرشور و تصمیم‌های جسورانه، مصر را از جنگ به صلح هدایت کرد، اما هزینه‌های اجتماعی و سیاسی آن رژیمش را تضعیف کرد. برخی دیدگاه‌ها میراث او در معاهده صلح پایدار با اسرائیل، گشایش اقتصادی و پایان نفوذ شوروی می‌دانند ولی اغلب  از سرکوب مخالفان و فساد او سخن به میان می‌آورند.<ref name="britannica">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.britannica.com/biography/Anwar-Sadat|عنوان=Anwar Sadat|وبگاه=Encyclopædia Britannica|تاریخ بازبینی=۱۳ دسامبر ۲۰۲۵}}</ref><ref name="wasserstein">{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Wasserstein|نام=Bernard|عنوان=Divided Jerusalem: The Struggle for the Holy City|ناشر=Yale University Press|سال=۲۰۰۸}}</ref><ref name="finklestone">{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Finklestone|نام=Joseph|عنوان=Anwar Sadat: Visionary Who Dared|ناشر=Routledge|سال=۱۹۹۶}}</ref><ref name="israeli">{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Israeli|نام=Raphael|عنوان=Man of Defiance: A Political Biography of Anwar Sadat|ناشر=Weidenfeld & Nicolson|سال=۱۹۸۵}}</ref>
== زندگی اولیه و حرفه نظامی ==
محمد انور السادات در ۲۵ دسامبر ۱۹۱۸ در روستای میت ابوالکوم، استان منوفیة (دلتا نیل)، در خانواده‌ای فقیر با ۱۳ فرزند متولد شد. پدرش محمد السادات کارمند اداری و مادرش سیت البرین سودانی‌تبار بود. کودکی سادات با فقر، جدایی والدین و بزرگ شدن نزد مادربزرگش همراه بود. او به مدارس محلی رفت و تحت تأثیر قهرمانان ضداستعماری مانند زهران (شهید ضدبریتانیایی)، گاندی، آتاتورک و حتی هیتلر (به عنوان رقیب بریتانیا) قرار گرفت. در ۱۹۳۶ به آکادمی نظامی قاهره وارد شد و در ۱۹۳۸ فارغ‌التحصیل گردید. یکی از نخستین مصری‌ها در ارتش تحت کنترل بریتانیا. سادات در جنگ جهانی دوم ضدبریتانیایی بود و با محور (آلمان-ایتالیا) تماس گرفت تا مصر را آزاد کند. او دو بار زندانی شد (۱۹۴۲–۱۹۴۴ و ۱۹۴۶–۱۹۴۸) به اتهام جاسوسی برای آلمان. در زندان با افسران آزاد (از جمله ناصر) آشنا شد و به انقلابی حرفه‌ای تبدیل گردید.<ref name="britannica"/><ref name="israeli"/><ref name="finklestone"/>
== انقلاب افسران آزاد و نقش سادات در ۱۹۵۲ ==
سادات پس از آزادی از زندان در ۱۹۴۸، به ارتش بازگشت و با افسران جوان ضدسلطنتی ارتباط گرفت. او عضو کلیدی افسران آزاد بود؛ گروهی به رهبری جمال عبدالناصر که علیه فساد فاروق اول، نفوذ بریتانیا و شکست در جنگ ۱۹۴۸ با اسرائیل قیام کرد. در ۲۳ ژوئیه ۱۹۵۲، افسران آزاد کودتا کردند و فاروق را تبعید نمودند. سادات مسئول اعلام انقلاب از رادیو بود؛ صدایش میلیون‌ها مصری را به خیابان‌ها کشاند. جمهوری در ۱۹۵۳ اعلام شد و ناصر قدرت گرفت. سادات وزیر دولت، سردبیر روزنامه الجمهوریه و دبیرکل اتحادیه عرب شد.<ref name="israeli"/><ref name="finklestone"/><ref name="britannica"/>
== دوران ناصر و معاونت ریاست‌جمهوری (۱۹۵۴–۱۹۷۰) ==
سادات وفادارترین یار ناصر بود: در بحران سوئز (۱۹۵۶)، ملی کردن کانال و جنگ شش‌روزه (۱۹۶۷) کنار او ماند. پس از شکست ۱۹۶۷، ناصر سادات را معاون رئیس‌جمهور کرد (۱۹۶۴ و دوباره ۱۹۶۹) تا جانشین احتمالی باشد. سادات در اتحادیه عرب، جنبش عدم تعهد و حمایت از فلسطین نقش داشت. او با شوروی روابط نزدیک داشت و در جنگ فرسایشی (۱۹۶۷–۱۹۷۰) شرکت کرد. اما با مرگ ناگهانی ناصر در ۲۸ سپتامبر ۱۹۷۰، سادات به عنوان رئیس‌جمهور موقت انتخاب شد. بسیاری او را "انتقالی" می‌دانستند.<ref name="finklestone"/><ref name="israeli"/>
== به قدرت رسیدن و "تصحیح انقلاب" (۱۹۷۰–۱۹۷۱) ==
سادات با چالش‌های داخلی روبرو بود: مراکز قدرت ناصری (علی صبری، شاوقی) او را تهدید می‌کردند. در مه ۱۹۷۱، سادات "انقلاب تصحیحی" را اعلام کرد و رقبا را دستگیر یا برکنار نمود؛ کودتای پیشگیرانه موفق. سادات ایدئولوژی ناصری را تعدیل کرد: از سوسیالیسم عربی به اقتصاد بازتر حرکت کرد و با اسلام‌گرایان (اخوان‌المسلمین) آشتی موقت کرد تا کمونیست‌ها را محدود کند.<ref name="britannica"/><ref name="wasserstein"/>
== جنگ اکتبر ۱۹۷۳ و بازپس‌گیری غرور ملی ==
سادات از ۱۹۷۱ وعده "سال تصمیم‌گیری" داد تا سینا را از اسرائیل بازپس گیرد. او مشاوران شوروی را اخراج کرد (۱۹۷۲) و به غرب نزدیک شد. در ۶ اکتبر ۱۹۷۳ (یوم کیپور)، مصر و سوریه حمله غافلگیرانه کردند: ارتش مصر کانال سوئز را عبور کرد و خط بارلف را شکست. جنگ با موفقیت اولیه مصر همراه بود و غرور ملی را بازگرداند، اما اسرائیل ضدحمله کرد و مصر را محاصره نمود. آتش‌بس با میانجی‌گری آمریکا و شوروی برقرار شد. سادات جنگ را "پیروزی سیاسی" نامید، زیرا راه دیپلماسی را باز کرد و فشار برای مذاکره افزایش یافت.<ref name="britannica"/><ref name="israeli"/><ref name="finklestone"/>
== اینفتاح اقتصادی و گشایش به غرب ==
سادات سیاست اقتصادی ناصری را تغییر داد و اینفتاح (گشایش) را اعلام کرد: جذب سرمایه خارجی، خصوصی‌سازی و کاهش کنترل دولتی. بانک‌های خارجی بازگشتند، گردشگری رشد کرد و طبقه جدید سرمایه‌دار شکل گرفت. اینفتاح رشد اقتصادی آورد، اما نابرابری افزایش یافت: تورم، فساد و شکاف طبقاتی. "شورش نان" ژانویه ۱۹۷۷ (پس از کاهش یارانه‌ها) سرکوب شد و صدها کشته داد.<ref name="wasserstein"/><ref name="britannica"/>
== سفر تاریخی به اسرائیل و پیمان کمپ دیوید (۱۹۷۷–۱۹۷۹) ==
در نوامبر ۱۹۷۷، سادات سفر تاریخی به اورشلیم کرد و در کنست سخنرانی نمود: "دیوار نفرت را بشکنیم" گفت و صلح را پیشنهاد کرد. جهان شوکه شد و جهان عرب او را خائن نامید. با میانجی‌گری جیمی کارتر، مذاکرات کمپ دیوید (سپتامبر ۱۹۷۸) برگزار شد و پیمان صلح مصر-اسرائیل (مارس ۱۹۷۹) امضا گردید: اسرائیل سینا را بازگرداند، مصر اسرائیل را به رسمیت شناخت و روابط عادی برقرار شد. سادات و بگین جایزه نوبل صلح ۱۹۷۸ گرفتند. این پیمان مصر را از جهان عرب منزوی کرد (اخراج از اتحادیه عرب) اما صلح پایدار آورد و کمک‌های آمریکایی (میلیاردها دلار) جریان یافت.<ref name="finklestone"/><ref name="israeli"/><ref name="britannica"/>
== آخرین سال‌ها و چالش‌های داخلی (۱۹۷۹–۱۹۸۱) ==
پس از کمپ دیوید، سادات با انزوای عربی روبرو بود: اتحادیه عرب به اردن منتقل شد و مصر تحریم گردید. سیاست اینفتاح او نابرابری ایجاد کرد و اسلام‌گرایان (اخوان‌المسلمین، جهاد اسلامی) را تقویت کرد. سادات در ۱۹۸۱ صدها مخالف (از اخوان تا کمونیست‌ها و قبطی‌ها) را دستگیر کرد و قانون اضطراری اعمال نمود. او خود را "رئیس‌جمهور مؤمن" نامید و با لباس سنتی ظاهر شد تا حمایت مذهبی کسب کند، اما رادیکال‌ها او را "فرعون" و "خائن" می‌دانستند.<ref name="finklestone"/><ref name="israeli"/><ref name="britannica"/>
== رابطه نزدیک با محمدرضا پهلوی و همکاری منطقه‌ای ==
[[پرونده:انور سادات و محمدرضا پهلوی.jpg|جایگزین=محمدرضا پهلوی و محمد انورالسادات|بندانگشتی|276x276پیکسل|محمدرضا پهلوی و محمد انورالسادات ]]
انور سادات و [[محمدرضا پهلوی]]، شاه ایران، روابط بسیار نزدیک و دوستانه‌ای داشتند که از دوران ناصر آغاز شد اما در زمان سادات به اوج رسید. دو رهبر دیدگاه‌های مشترکی در ضدکمونیسم، مدرنیزاسیون و حفظ ثبات منطقه‌ای داشتند و هر دو متحد نزدیک ایالات متحده بودند. پس از به قدرت رسیدن سادات در ۱۹۷۰، روابط مصر و ایران گرم‌تر شد. سادات چندین بار به تهران سفر کرد و پهلوی به قاهره آمد. آن‌ها در سازمان‌های منطقه‌ای مانند پیمان سنتو (CENTO) همکاری کردند و علیه نفوذ شوروی در خاورمیانه ایستادند. ایران کمک‌های اقتصادی به مصر داد و در جنگ اکتبر ۱۹۷۳، پهلوی علناً از سادات حمایت کرد. یکی از نمادهای دوستی، پذیرش شاه متواری ایران توسط سادات پس از انقلاب ۱۹۷۹ بود. وقتی محمدرضا پهلوی از ایران گریخت، ابتدا به مصر آمد و سادات او را با احترام پذیرفت؛ اقدامی که  روابط مصر-ایران را قطع نمود. سادات شاه را "برادر" نامید و اجازه داد در قاهره درمان شود. پهلوی در قاهره درگذشت (ژوئیه ۱۹۸۰) و سادات مراسم تشییع دولتی برگزار کرد. این دوستی شخصی و استراتژیک، سادات را در جهان عرب منزوی‌تر کرد، اما نشان‌دهنده دیدگاه غرب‌گرا و ضدکمونیستی او بود. رابطه با پهلوی بخشی از سیاست سادات برای نزدیکی به قدرت‌های محافظه‌کار منطقه بود.<ref name="finklestone" /><ref name="britannica" /><ref name="pahlavi">{{یادکرد کتاب|نام خانوادگی=Pahlavi|نام=Mohammad Reza|عنوان=Answer to History|ناشر=Stein & Day|سال=۱۹۸۰}}</ref>
== ترور و مرگ (۶ اکتبر ۱۹۸۱) ==
در ۶ اکتبر ۱۹۸۱، طی رژه نظامی سالگرد جنگ اکتبر در قاهره، گروهی از جهاد اسلامی مصر (به رهبری خالد اسلامبولی) حمله کردند. سربازان از کامیون پایین پریدند و به جایگاه شلیک کردند. سادات برخاست و سلام نظامی داد – لحظه‌ای که گلوله‌ها به او خورد. او با ۱۰ معاون کشته شد. ترور توسط جهاد اسلامی (با الهام از ایران) به دلیل صلح با اسرائیل، سرکوب اسلام‌گرایان و فساد انجام شد. حسنی مبارک (معاون) جان سالم به در برد و رئیس‌جمهور شد. مبارک ترورکنندگان را اعدام کرد و سیاست صلح را ادامه داد.<ref name="britannica" /><ref name="finklestone" />
== میراث انور سادات و تأثیر بر مصر و خاورمیانه ==
سادات مصر را از جنگ‌های پرهزینه با اسرائیل نجات داد و صلح پایدار (تا امروز) برقرار کرد؛ دستاوردی که میلیاردها کمک آمریکایی آورد و توسعه اقتصادی را ممکن ساخت. اینفتاح پایه اقتصاد بازار مصر شد و مصر را به قدرت منطقه‌ای غرب‌گرا تبدیل کرد. اما سادات جهان عرب را تقسیم کرد و انزوای اولیه مصر را به همراه داشت. ترور او رشد اسلام‌گرایی رادیکال را نشان داد و مبارک را به اقتدارگرایی سوق داد. مرگ خشونت‌آمیز او پایان عصر قهرمانان کاریزماتیک عرب بود و مصر را به دوران ثبات (و رکود) مبارک برد.<ref name="wasserstein" /><ref name="britannica" /><ref name="israeli" />
== منابع ==
=== بیوگرافی‌ها ===


Finklestone, Joseph. ''Anwar Sadat: Visionary Who Dared''. Routledge, ۱۹۹۶.
'''نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر''' (معروف به صلیب سرخ) بزرگ‌ترین شبکه بشردوستانه جهان است که از سه بخش اصلی تشکیل شده: کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC)، فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر (IFRC) و ۱۹۲ جمعیت ملی. این نهضت بر پایه اصول هفت‌گانه (انسانیت، بی‌طرفی، بی‌غرض‌ورزی، استقلال، خدمت داوطلبانه، وحدت، جهان‌شمولی) فعالیت می‌کند و در بیش از ۱۹۰ کشور حضور دارد، با حدود ۱۶ میلیون داوطلب و کارمند.
Israeli, Raphael. ''Man of Defiance: A Political Biography of Anwar Sadat''. Weidenfeld & Nicolson, ۱۹۸۵.
 
نهضت صلیب سرخ از تجربه هنری دونان در نبرد سولفرینو (۱۸۵۹) زاده شد، جایی که او هزاران زخمی رها‌شده را دید و ایده کمک بی‌طرف به قربانیان جنگ را مطرح کرد. کتاب "یاد سولفرینو" (۱۸۶۲) او منجر به تشکیل کمیته پنج‌نفره در ژنو (۱۸۶۳) شد که بعداً کمیته بین‌المللی صلیب سرخ نام گرفت. کنوانسیون اول ژنو (۱۸۶۴) پایه حقوق بشردوستانه بین‌المللی را گذاشت و نشان صلیب سرخ (معکوس پرچم سوئیس) را به عنوان نماد حفاظت معرفی کرد.
 
نهضت در جنگ‌های جهانی، فجایع طبیعی و درگیری‌ها نقش کلیدی ایفا کرد: بازدید از اسرا، کمک به غیرنظامیان، انتقال پیام‌های خانوادگی و توسعه کنوانسیون‌های ژنو (۱۹۴۹، با چهار کنوانسیون و پروتکل‌های الحاقی). نشان هلال احمر (از ۱۹۲۹) و بلور سرخ (۲۰۰۵) برای حل جنجال‌های مذهبی اضافه شد.
 
صلیب سرخ در قرن ۲۱ در بحران‌هایی مانند جنگ سوریه، زلزله‌ها، همه‌گیری کووید-۱۹ و مهاجرت‌ها فعال است. ICRC بر درگیری‌های مسلحانه تمرکز دارد، IFRC بر بلایای طبیعی و توسعه، و جمعیت‌های ملی بر کمک محلی. نهضت سه بار جایزه نوبل صلح گرفت (۱۹۱۷، ۱۹۴۴، ۱۹۶۳) و هنری دونان مشترکاً در ۱۹۰۱.
 
صلیب سرخ نماد انسانیت در بدترین لحظات تاریخ بشر است: از سولفرینو تا امروز، میلیون‌ها زندگی را نجات داد، حقوق جنگ را تعریف کرد و اصول بی‌طرفی را در جهان پرتنش حفظ نمود. چالش‌های آن شامل سوءاستفاده از نشان، فشارهای سیاسی و نیاز به تطبیق با جنگ‌های مدرن (سایبری، پهپادی) است، اما تعهد به حفاظت از کرامت انسانی، نهضت را زنده نگه داشته. صلیب سرخ نه تنها سازمان کمک‌رسان، بلکه پایه حقوق بین‌المللی بشردوستانه و امید به انسانیت در میان ویرانی‌هاست – میراثی که از یک شاهد جنگ در ایتالیا آغاز شد و به شبکه جهانی با میلیون‌ها داوطلب رسید.<ref name="icrc-history">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.icrc.org/en/our-history|عنوان=Our history|وبگاه=ICRC|تاریخ بازبینی=۱۳ دسامبر ۲۰۲۵}}</ref><ref name="ifrc-history">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.ifrc.org/our-history-and-archives|عنوان=Our history and archives|وبگاه=IFRC|تاریخ بازبینی=۱۳ دسامبر ۲۰۲۵}}</ref><ref name="britannica-movement">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.britannica.com/topic/International-Red-Cross-and-Red-Crescent-Movement|عنوان=International Red Cross and Red Crescent Movement|وبگاه=Encyclopædia Britannica|تاریخ بازبینی=۱۳ دسامبر ۲۰۲۵}}</ref>
 
[[پرونده:Red Cross emblem.svg|بندانگشتی|چپ|۲۰۰پیکسل|نشان صلیب سرخ – نماد حفاظت در جنگ. منبع: Wikimedia Commons.<ref name="icrc-emblem">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.icrc.org/en/emblem|عنوان=The emblem|وبگاه=ICRC}}</ref>]]
 
== قسمت اول: تولد ایده و تأسیس نهضت (۱۸۵۹–۱۸۶۴) ==
نهضت صلیب سرخ از تجربه هنری دونان، تاجر سوئیسی، در نبرد سولفرینو (۲۴ ژوئن ۱۸۵۹، جنگ ایتالیا-فرانسه علیه اتریش) زاده شد. دونان ۴۰ هزار زخمی رها‌شده را دید و با کمک محلی، کمک بی‌طرف سازمان‌دهی کرد.
 
او کتاب "یاد سولفرینو" (۱۸۶۲) نوشت و دو ایده مطرح کرد: تشکیل جمعیت‌های داوطلب کمک در صلح، و معاهده بین‌المللی برای حفاظت از زخمی‌ها. در اکتبر ۱۸۶۳، کنفرانس ژنو با ۱۶ کشور برگزار شد و کمیته پنج‌نفره (دونان، گوستاو موانیه و دیگران) تشکیل گردید – هسته ICRC.
 
در ۱۸۶۴، کنوانسیون اول ژنو امضا شد: حفاظت از زخمی‌ها، پزشکان و نشان صلیب سرخ (معکوس پرچم سوئیس برای ادای احترام به میزبان). این پایه حقوق بشردوستانه بود.<ref name="icrc-history"/><ref name="britannica-dunant">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.britannica.com/biography/Henry-Dunant|عنوان=Henry Dunant|وبگاه=Encyclopædia Britannica}}</ref>
 
این قسمت اول (حدود ۵۰۰ کلمه) است. قسمت بعدی را در پیام بعدی می‌فرستم! 😊
 
Add to chat
4.3s
بله
 
قسمت دوم: ساختار نهضت، اصول هفت‌گانه و توسعه تاریخی (۱۸۶۴–۱۹۴۹)
[[پرونده:Red Crescent emblem.svg|بندانگشتی|راست|۲۵۰پیکسل|نشان هلال احمر – اضافه‌شده در ۱۹۲۹ برای کشورهای مسلمان. منبع: Wikimedia Commons.<ref name="ifrc-emblem">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.ifrc.org/who-we-are/the-movement/emblem|عنوان=The emblem|وبگاه=IFRC}}</ref>]]
 
== ساختار نهضت و اجزای اصلی ==
نهضت بین‌المللی صلیب سرخ و هلال احمر از سه بخش مستقل اما هماهنگ تشکیل شده:
 
کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC): تأسیس ۱۸۶۳، مستقر در ژنو، سوئیسی و بی‌طرف. تمرکز بر درگیری‌های مسلحانه، بازدید از اسرا، حفاظت غیرنظامیان و توسعه حقوق بشردوستانه. ICRC تنها سازمانی است که کنوانسیون‌های ژنو به آن مأموریت مستقیم داده.
فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب سرخ و هلال احمر (IFRC): تأسیس ۱۹۱۹ (ابتدا لیگ جمعیت‌ها)، هماهنگ‌کننده ۱۹۲ جمعیت ملی، تمرکز بر بلایای طبیعی، سلامت، توسعه و کمک‌های طولانی‌مدت.
جمعیت‌های ملی: ۱۹۲ جمعیت در کشورها (مانند هلال احمر ایران، صلیب سرخ آمریکا) که کمک محلی ارائه می‌دهند و در زمان صلح آماده‌باش هستند.
کنفرانس بین‌المللی صلیب سرخ (هر ۴ سال) و شورای نمایندگان تصمیم‌گیری می‌کنند. نهضت بیش از ۱۶ میلیون داوطلب دارد و بودجه‌اش از دولت‌ها، کمک‌های خصوصی و سرمایه‌گذاری است.<ref name="icrc-structure">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.icrc.org/en/who-we-are/movement|عنوان=The Movement|وبگاه=ICRC}}</ref><ref name="ifrc-structure">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.ifrc.org/who-we-are|عنوان=Who we are|وبگاه=IFRC}}</ref>
 
== اصول هفت‌گانه و نشان‌ها ==
نهضت بر اصول هفت‌گانه (تأیید ۱۹۶۵ در وین) استوار است:
 
انسانیت: حفاظت از زندگی و کرامت انسانی.
بی‌طرفی: عدم جانبداری در درگیری‌ها.
بی‌غرض‌ورزی: کمک بدون تبعیض.
استقلال: جمعیت‌های ملی مستقل از دولت‌ها.
خدمت داوطلبانه: بدون سودجویی.
وحدت: یک جمعیت ملی در هر کشور.
جهان‌شمولی: برابر برای همه.
نشان‌ها: صلیب سرخ (۱۸۶۴)، هلال احمر (۱۹۲۹ برای کشورهای مسلمان، پس از مقاومت عثمانی)، بلور سرخ (۲۰۰۵ برای حل جنجال‌ها). نشان‌ها حفاظت قانونی دارند و سوءاستفاده جرم جنگی است.<ref name="icrc-principles">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.icrc.org/en/principles|عنوان=Fundamental principles|وبگاه=ICRC}}</ref>
 
== توسعه در جنگ‌های جهانی و کنوانسیون‌های ژنو ==
در جنگ جهانی اول، ICRC بازدید از اسرا کرد و میلیون‌ها پیام خانوادگی منتقل نمود – فعالیت‌هایی که دو جایزه نوبل (۱۹۱۷ و ۱۹۴۴) آورد. در جنگ جهانی دوم، ICRC به اسرا کمک کرد، اما در هولوکاست انتقاد شد (به دلیل سکوت برای حفظ بی‌طرفی).
 
پس از جنگ، کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو (۱۹۴۹) تصویب شد: حفاظت از زخمی‌ها، اسرا، غیرنظامیان و قوانین جنگ. پروتکل‌های الحاقی (۱۹۷۷ و ۲۰۰۵) جنگ‌های داخلی و سلاح‌های جدید را پوشش داد. نهضت در جنگ‌های سرد (ویتنام، افغانستان) و استقلال مستعمرات فعال بود.<ref name="icrc-history"/><ref name="britannica-movement"/>
 
این قسمت دوم حدود ۶۵۰ کلمه است. کل مقاله تا اینجا حدود ۱۲۰۰ کلمه. قسمت بعدی (فعالیت در قرن ۲۱، چالش‌ها و نقش امروز) را در پیام بعدی می‌فرستم! 😊
 
2.5s
بله
 
قسمت چهارم (آخرین قسمت): فعالیت در قرن ۲۱، چالش‌ها، نقش امروز و میراث
[[پرونده:Red Cross volunteers modern.jpg|بندانگشتی|راست|۳۰۰پیکسل|داوطلبان صلیب سرخ در عملیات امدادرسانی مدرن، قرن ۲۱. منبع: Wikimedia Commons.<ref name="ifrc-modern">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.ifrc.org/our-work|عنوان=Our work|وبگاه=IFRC}}</ref>]]
 
== فعالیت در قرن ۲۱ و بحران‌های معاصر ==
نهضت صلیب سرخ در قرن ۲۱ با چالش‌های جدید روبرو است: جنگ‌های نامتقارن، تروریسم، تغییرات اقلیمی، همه‌گیری‌ها و مهاجرت‌های انبوه. ICRC در درگیری‌های سوریه، یمن، افغانستان و اوکراین فعال است: بازدید از اسرا، کمک پزشکی و حفاظت غیرنظامیان.
 
در همه‌گیری کووید-۱۹ (۲۰۲۰–۲۰۲۳)، نهضت میلیون‌ها واکسن توزیع کرد، کمپین‌های آموزشی راه انداخت و به آسیب‌پذیرترین‌ها کمک نمود. IFRC در بلایای طبیعی مانند زلزله ترکیه-سوریه (۲۰۲۳)، طوفان‌های کارائیب و سیل پاکستان نقش کلیدی داشت.
 
نهضت در مهاجرت (مدیترانه، مرز آمریکا-مکزیک) کمک می‌کند و با سازمان ملل همکاری دارد. جمعیت‌های ملی مانند هلال احمر ایران در زلزله‌ها و تحریم‌ها فعال هستند.<ref name="icrc-modern">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.icrc.org/en/war-and-law/contemporary-challenges|عنوان=Contemporary challenges|وبگاه=ICRC}}</ref><ref name="ifrc-covid">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.ifrc.org/our-work/disasters-climate-and-crises/covid-19|عنوان=COVID-19 response|وبگاه=IFRC}}</ref>
 
== چالش‌ها و انتقادها ==
نهضت با چالش‌هایی روبرو است: سوءاستفاده از نشان توسط گروه‌های مسلح، فشارهای سیاسی (مانند محدودیت دسترسی در برخی کشورها)، کمبود بودجه و حملات به امدادگران (صلیب سرخ هدف حملات در یمن و افغانستان بوده).
 
انتقادها شامل سکوت در برخی موارد (مانند رواندا ۱۹۹۴) یا وابستگی به کمک‌های دولتی است. نهضت برای حفظ بی‌طرفی تلاش می‌کند، اما در جنگ‌های ایدئولوژیک سخت است.<ref name="britannica-movement"/><ref name="icrc-challenges">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.icrc.org/en/document/challenges-humanitarian-action|عنوان=Challenges to humanitarian action|وبگاه=ICRC}}</ref>


=== آثار تاریخی و تحلیلی ===
== نقش امروز و آینده نهضت ==
نهضت با ۱۶ میلیون داوطلب، بزرگ‌ترین شبکه بشردوستانه است. تمرکز بر تغییرات اقلیمی (کمک به جوامع آسیب‌پذیر)، جنگ‌های سایبری و هوش مصنوعی در حقوق جنگ است. اصول هفت‌گانه راهنما باقی مانده‌اند.


Wasserstein, Bernard. ''Divided Jerusalem: The Struggle for the Holy City''. Yale University Press, ۲۰۰۸ (فصل‌های مرتبط با کمپ دیوید).
نهضت سه بار نوبل صلح گرفت (۱۹۱۷، ۱۹۴۴، ۱۹۶۳) و هنری دونان ۱۹۰۱. صلیب سرخ نماد امید در بحران‌هاست و میلیون‌ها زندگی نجات داده.<ref name="ifrc-future">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.ifrc.org/strategy-2030|عنوان=Strategy 2030|وبگاه=IFRC}}</ref>


=== دانشنامه‌ها ===
== منابع ==


"Anwar Sadat." ''Encyclopædia Britannica''. https://www.britannica.com/biography/Anwar-Sadat
"International Red Cross and Red Crescent Movement." Encyclopædia Britannica. https://www.britannica.com/topic/International-Red-Cross-and-Red-Crescent-Movement
Official ICRC History. https://www.icrc.org/en/our-history
IFRC History and Archives. https://www.ifrc.org/our-history-and-archives
Forsythe, David P. ''The Humanitarians: The International Committee of the Red Cross''. Cambridge University Press, ۲۰۰۵.
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}