کاربر:Alireza k h/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌ترتفاوت با ویرایش جدیدتر ←
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه زندگینامه
{{جعبه زندگینامه
| نام = علی امینی
| اندازه جعبه = ۳۰۰px
| تصویر = علی امینی.jpg
| عنوان = جبار باغچه‌بان
| عنوان ۲ = بنیان‌گذار آموزش ناشنوایان و کودکستان در ایران
| نام = جبار باغچه‌بان (میرزا جبار عسکرزاده)
| تصویر = جبار باغچه‌بان.jpg
| اندازه تصویر = ۲۵۰px
| اندازه تصویر = ۲۵۰px
| عنوان تصویر = علی امینی، نخست‌وزیر ایران
| عنوان تصویر = جبار باغچه‌بان، بنیان‌گذار نخستین کودکستان و مدرسه ناشنوایان ایران. منبع: Wikimedia Commons.
| زادروز = ۲۱ شهریور ۱۲۸۴
| زادروز = ۱۹ اردیبهشت ۱۲۶۴ خورشیدی (۹ مه ۱۸۸۵ میلادی)
| زادگاه = تهران، ایران
| زادگاه = ایروان، قفقاز، امپراتوری روسیه (ارمنستان کنونی)
| تاریخ مرگ = ۲۱ آذر ۱۳۷۱
| تاریخ مرگ = ۴ آذر ۱۳۴۵ خورشیدی (۲۵ نوامبر ۱۹۶۶ میلادی)
| مکان مرگ = پاریس، فرانسه
| مکان مرگ = تهران، ایران
| آرامگاه = گورستان پاسه، پاریس
| علت مرگ = کهولت سن
| آرامگاه = نزدیکی ابن بابویه، شهر ری، تهران
| محل زندگی = ایروان • تبریز • شیراز • تهران
| ملیت = ایرانی
| ملیت = ایرانی
| تحصیلات = دکترای اقتصاد و حقوق
| نژاد = ایرانی (تبار آذری-ایرانی)
| دانشگاه = دانشگاه گرونوبل و دانشگاه پاریس
| تابعیت = ایرانی
| پیشه = سیاستمدار، دیپلمات، نخست‌وزیر
| تحصیلات = تحصیلات سنتی و خودآموخته
| سال‌های فعالیت = ۱۳۱۰–۱۳۵۸
| دانشگاه = بدون تحصیلات دانشگاهی رسمی
| شناخته‌شده برای = نخست‌وزیری ایران (۱۳۴۰–۱۳۴۱)، آغاز اصلاحات ارضی، نقش در انقلاب سفید، مذاکرات قرارداد کنسرسیوم نفت
| پیشه = آموزگار، نویسنده، شاعر، مبتکر آموزشی
| حزب = جبهه ملی ایران (بعدها)
| سال‌های فعالیت = ۱۳۰۳–۱۳۴۵ خورشیدی
| خویشاوندان سرشناس = فخرالدوله (مادر)، محسن امین‌الدوله (پدر)، میرزا علی خان امین‌الدوله (پدربزرگ)
| نهاد = باغچه اطفال تبریز • مدرسه ناشنوایان تهران
| شناخته‌شده برای = تأسیس نخستین کودکستان ایران، بنیان‌گذاری آموزش ناشنوایان، ابداع الفبای گویا و گوشی استخوانی، پیشگام ادبیات کودک
| نقش‌های برجسته = بنیان‌گذار باغچه اطفال، مخترع روش‌های آموزشی برای ناشنوایان، نویسنده کتاب‌های کودک
| پانویس =
}}
}}
[[پرونده:علی امینی ۲.jpg|بندانگشتی|۲۵۰px|علی امینی در دوران جوانی]]
 
'''علی امینی''' (۲۱ شهریور ۱۲۸۴ تهران – ۲۱ آذر ۱۳۷۱ پاریس) یکی از برجسته‌ترین سیاستمداران دوران پهلوی دوم، دیپلمات و نخست‌وزیر ایران از اردیبهشت ۱۳۴۰ تا تیر ۱۳۴۱ بود. او از نوادگان خاندان قاجار و فرزند فخرالدوله (دختر مظفرالدین شاه) بود و به دلیل نقش کلیدی در آغاز اصلاحات ارضی، مذاکرات نفتی و تلاش برای تغییرات اقتصادی-اجتماعی شناخته می‌شود. امینی تحصیل‌کرده فرانسه با دکترای اقتصاد بود و در کابینه‌های متعدد از جمله دولت محمد مصدق، فضل‌الله زاهدی و دیگران سمت‌های مهمی داشت. او سفیر ایران در آمریکا بود و روابط نزدیکی با جان اف. کندی داشت که در انتصابش به نخست‌وزیری تأثیرگذار بود.<ref name=":0">[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C علی امینی - ویکی‌پدیا]</ref><ref name=":1">[https://en.wikipedia.org/wiki/Ali_Amini Ali Amini - Wikipedia]</ref><ref name=":2">[https://www.isna.ir/news/97021608759/%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%A8%D9%88%D8%AF «علی امینی» که بود؟ - ایسنا]</ref>
'''جبار باغچه‌بان''' (میرزا جبار عسکرزاده، ۱۹ اردیبهشت ۱۲۶۴ ایروان – ۴ آذر ۱۳۴۵ تهران)، آموزگار، نویسنده، شاعر و مبتکر آموزشی ایرانی بود که به عنوان پدر آموزش ناشنوایان و پیشگام آموزش پیش‌دبستانی در ایران شناخته می‌شود. او نخستین کودکستان ایران را با نام «باغچه اطفال» در تبریز (۱۳۰۳) تأسیس کرد و از همین رو نام خانوادگی «باغچه‌بان» را برگزید. باغچه‌بان نخستین مدرسه ناشنوایان ایران را در تبریز بنیان گذاشت و روش‌های نوینی برای آموزش آن‌ها ابداع کرد، از جمله الفبای گویا (الفبای دستی) و گوشی استخوانی (تلفن گنگ) که در جهان به نام او شناخته می‌شود.
دولت امینی با حمایت آمریکا و به منظور اجرای اصلاحات لیبرال و جلوگیری از نفوذ کمونیسم روی کار آمد، اما با مقاومت محمدرضا شاه، عدم حمایت جبهه ملی و فشار مالکان بزرگ مواجه شد و پس از ۱۴ ماه به استعفا انجامید. منتقدان چپ‌گرا اصلاحات ارضی او را ناکافی و مانوری برای حفظ رژیم می‌دانستند، در حالی که مالکان آن را تهدیدی برای منافع خود می‌دیدند.<ref name=":3">[https://faradeed.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-37/56288-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%87-%D9%86%D8%A7%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%B6%DB%8C علی امینی؛ پروسه ناتمام اصلاحات ارضی]</ref><ref name=":4">[https://fis-iran.org/oral-history/amini-ali/ Amini, Ali - Foundation for Iranian Studies]</ref>
 
پس از استعفا، امینی از سیاست دور شد، اما در بحران ۱۳۵۷ با شاه مذاکره کرد و پیشنهاد نخست‌وزیری را رد نمود. پس از انقلاب به فرانسه تبعید شد و رهبر جبهه نجات ایران بود. خاطرات او توسط دانشگاه هاروارد منتشر شده و منبع مهمی برای تاریخ معاصر ایران است.<ref name=":5">[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D8%AA_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C خاطرات علی امینی - ویکی‌پدیا]</ref><ref name=":6">[https://www.iichs.ir/fa/article/21800 پشت پرده حرف و حدیث‌ها درباره امینی - پژوهشکده تاریخ معاصر]</ref><ref name=":7">[https://psri.ir/?id=ax58c4mc نگاهی به زندگی سیاسی دکتر علی امینی - موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی]</ref>
باغچه‌بان با روش ترکیبی آموزش الفبا، تحول بزرگی در آموزش زبان فارسی ایجاد کرد و کتاب‌های کودک مانند «بابا برفی» (برگزیده شورای جهانی کتاب کودک)، «زندگی کودکان» و نمایشنامه‌های کودکانه نوشت – او نخستین ناشر و مؤلف کتاب کودک در ایران است. باغچه‌بان از خانواده‌ای معمار و شیرینی‌پز در ایروان برخاست، تحصیلات سنتی داشت و با مهاجرت به ایران پس از جنگ جهانی اول، به آموزش روی آورد.
=زندگی اولیه و تحصیلات=
 
[[پرونده:علی امینی ۳.jpg|بندانگشتی|۲۵۰px|علی امینی در دوران تحصیل در فرانسه]]
زندگی باغچه‌بان پر از نوآوری و مبارزه با موانع بود: از تأسیس کودکستان در شرایط سخت تا آموزش ناشنوایان بدون تجربه قبلی، و ترویج آموزش مختلط و دختران. او با کارشکنی‌های اداری مقابله کرد و روش‌های آموزشی‌اش همچنان در ایران کاربرد دارد. فرزندانش ثمین، ثمینه و پروانه باغچه‌بان نیز در موسیقی و ادبیات کودک فعال بودند.
علی امینی در ۲۱ شهریور ۱۲۸۴ در تهران در خانواده‌ای اشرافی و سیاسی متولد شد. پدربزرگ پدری‌اش میرزا علی خان امین‌الدوله، صدراعظم مظفرالدین شاه بود و مادرش فخرالدوله، دختر مظفرالدین شاه، زنی نیکوکار و تأثیرگذار بود. پدرش محسن امین‌الدوله از مالکان بزرگ گیلان بود. امینی تحصیلات ابتدایی را در تهران و در مدرسه دارالفنون گذراند و سپس برای تحصیلات عالی به فرانسه اعزام شد. او در دانشگاه گرونوبل و پاریس حقوق و اقتصاد خواند و در سال ۱۳۱۰ دکترای اقتصاد گرفت.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":8">[https://fararu.com/fa/news/220658 تصاویر علی امینی از جوانی تا پیری - فرارو]</ref>
 
در جوانی با بتول وثوق (دختر حسن وثوق‌الدوله) ازدواج کرد و تحت تأثیر رجالی چون علی‌اکبر داور قرار گرفت که او را به خدمت دولتی وارد کرد. امینی از نخستین سیاستمداران ایرانی بود که بر ضرورت اصلاحات ارضی برای جلوگیری از نفوذ ایدئولوژی‌های چپ تأکید داشت.<ref name=":9">[https://donya-e-eqtesad.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF-36/3738707-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%B6%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%85%D8%AF%D9%86-%D8%A7%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C اصلاحات ارضی و برآمدن امینی]</ref>
باغچه‌بان نماد انسان‌دوستی، نوآوری آموزشی و تعهد به کودکان محروم است – مردی که با دست خالی، آموزش را برای ناشنوایان ممکن کرد، کودکستان را رواج داد و ادبیات کودک را بنیان گذاشت. میراث او در مدارس ناشنوایان، کتاب‌های کودک و روش‌های آموزشی زنده است و به عنوان یکی از بزرگ‌ترین خدمتگزاران تعلیم و تربیت ایران شناخته می‌شود. باغچه‌بان نه تنها معلم، بلکه مبتکر و شاعری بود که دنیای سکوت را به صدا درآورد و باغچه‌ای از امید برای کودکان کاشت – میراثی که نسل‌ها از آن بهره می‌برند.<ref name="wikipedia-fa">{{یادکرد وب|نشانی=https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%DA%86%D9%87%E2%80%8C%D8%A8%D8%A7%D9%86|عنوان=جبار باغچه‌بان|وبگاه=ویکی‌پدیا فارسی}}</ref><ref name="beytoote">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.beytoote.com/scientific/scientist/biography-jabbar02-baghcheban.html|عنوان=بیوگرافی جبار باغچه بان|وبگاه=بیتوته}}</ref><ref name="magerta">{{یادکرد وب|نشانی=https://magerta.ir/culture/biography/research-on-biography-of-jabar-baghcheban/|عنوان=تحقیق درباره زندگینامه استاد جبار باغچه بان|وبگاه=ماگرتا}}</ref><ref name="tabnak">{{یادکرد وب|نشانی=https://www.tabnak.ir/fa/tags/166323/1/%D8%AC%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D8%A8%D8%A7%D8%BA%DA%86%D9%87-%D8%A8%D8%A7%D9%86|عنوان=جبار باغچه‌بان|وبگاه=تابناک}}</ref>
=فعالیت‌های سیاسی اولیه و دیپلماتیک=
 
امینی فعالیت سیاسی را از وزارت دادگستری آغاز کرد و سپس به دارایی رفت. در کابینه احمد قوام معاون نخست‌وزیر شد و در تأسیس حزب دموکرات ایران نقش داشت. در مجلس پانزدهم نماینده تهران بود و با جبهه ملی همکاری کرد. در دولت مصدق وزیر اقتصاد شد، اما به دلیل مخالفت شاه با وزارت کشور، این سمت را نپذیرفت.<ref name=":2" /><ref name=":7" />
== قسمت اول: زندگی اولیه، مهاجرت به ایران و آغاز فعالیت آموزشی (۱۲۶۴–۱۳۰۳)
پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، در دولت زاهدی وزیر دارایی بود و مذاکرات قرارداد کنسرسیوم نفت را هدایت کرد که منجر به قرارداد ۱۹۵۴ شد. او سفیر ایران در آمریکا (۱۳۳۴–۱۳۳۷) شد و روابط نزدیکی با سیاستمداران دموکرات از جمله جان اف. کندی برقرار کرد.<ref name=":3" /><ref name=":10">[https://historydocuments.ir/?page=post&id=3154 نگاهی به زندگی سیاسی دکتر علی امینی]</ref>
 
=نخست‌وزیری و اصلاحات=
میرزا جبار عسکرزاده در ۱۹ اردیبهشت ۱۲۶۴ خورشیدی در ایروان (قفقاز، امپراتوری روسیه) متولد شد. جدش از تبریز یا ارومیه بود و پدرش عسکر، معمار و شیرینی‌پز بود. باغچه‌بان تحصیلات سنتی در مسجد داشت و قرآن و فارسی آموخت، اما در ۱۵ سالگی به دلیل مشکلات مالی، مدرسه را ترک کرد و به حرفه پدر روی آورد.
[[پرونده:دولت علی امینی.jpg|بندانگشتی|۳۰۰px|کابینه دولت علی امینی]]
 
در اردیبهشت ۱۳۴۰ با فشار جان اف. کندی و برای اجرای اصلاحات، امینی نخست‌وزیر شد. دولت او مجلس را منحل کرد، اصلاحات ارضی را آغاز نمود و حسن ارسنجانی را وزیر کشاورزی کرد. لایحه اصلاحات ارضی تصویب شد که پایه انقلاب سفید گردید، اما منتقدان چپ آن را ناکافی و در خدمت حفظ رژیم می‌دانستند.<ref name=":11">[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8_%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%AF انقلاب سفید - ویکی‌پدیا]</ref><ref name=":12">[https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA_%D8%A7%D8%B1%D8%B6%DB%8C_%D8%AF%D8%B1_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 اصلاحات ارضی در ایران - ویکی‌پدیا]</ref><ref name=":13">[https://10mehr.com/maghaleh/08101394/1289 از اصلاحات امینی تا اصلاحات ارضی شاه]</ref>
در جوانی شعر می‌سرود و با نام "عاجز" آثار ترکی منتشر کرد. با جنگ جهانی اول و کشتار مسلمانان قفقاز توسط روس‌ها و ارمنی‌ها، همراه همسرش صفیه میر بابایی در ۱۲۹۸ از جلفا به ایران مهاجرت کرد و در مرند ساکن شد.
امینی تلاش کرد نقش شاه را کاهش دهد، فساد را مبارزه کند و فضای سیاسی باز کند، اما با مقاومت شاه، مالکان و عدم حمایت جبهه ملی مواجه شد. بحران بودجه و اقتصادی منجر به استعفایش در تیر ۱۳۴۱ شد.<ref name=":4" /><ref name=":14">[https://historydocuments.ir/?page=post&id=3727 بررسی آغاز و پایان دولت دکتر علی امینی]</ref>
 
«محبوبیت نخست‌وزیر در خارج، محبوبیت ایران است.» (علی امینی در دیدار با شاه)<ref name=":14"></ref>
در مرند، باغچه‌بان آموزگار مدرسه احمدیه شد و ایرادات روش آموزش فارسی را دید. او روش نوینی ابداع کرد که موفقیت‌آمیز بود. در ۱۳۰۳ به تبریز رفت و نخستین کودکستان ایران را با نام «باغچه اطفال» تأسیس کرد – از همین رو نام «باغچه‌بان» را برگزید.<ref name="wikipedia-fa"/><ref name="beytoote"/><ref name="magerta"/>
===انتقادات به اصلاحات ارضی===
 
اصلاحات ارضی امینی از سوی چپ‌گرایان به عنوان مانوری تبلیغاتی برای جلوگیری از انقلاب واقعی انتقاد شد. برخی آن را انحراف به چپ می‌دانستند که منجر به سقوط دولت شد. مخالفان رژیم پهلوی، از جمله گروه‌های چپ، آن را ناکافی برای تغییرات اساسی می‌دیدند.<ref name=":15">[http://tarikhirani.ir/fa/news/7044/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%B6%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF%D9%88%D8%B1%D9%87-%D9%BE%D9%87%D9%84%D9%88%DB%8C-%D8%B3%D9%82%D9%88%D8%B7-%D8%AF%D8%B1-%D9%BE%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D8%A8%D9%87-%DA%86%D9%BE بررسی اصلاحات ارضی در دوره پهلوی]</ref><ref name=":16">[http://ensani.ir/fa/article/126715/%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%88%D8%B1-%D8%AA%D8%A8%D9%84%DB%8C%D8%BA%D8%A7%D8%AA%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D9%86%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B5%D9%84%D8%A7-%D8%AD%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%B1%D8%B6%DB%8C مانور تبلیغاتی با نام اصلاحات ارضی]</ref>
این قسمت اول (حدود ۵۰۰ کلمه) است. قسمت بعدی (تأسیس مدرسه ناشنوایان و نوآوری‌ها) را در پیام بعدی می‌فرستم! 😊
=سال‌های پایانی، انقلاب و تبعید=
 
[[پرونده:علی امینی با شاه.jpg|بندانگشتی|۲۵۰px|علی امینی در کنار محمدرضا شاه]]
Add to chat
پس از استعفا، امینی خانه‌نشین شد. در ۱۳۵۷ با شاه مذاکره کرد اما نخست‌وزیری را نپذیرفت و به اروپا رفت. در تبعید، جبهه نجات ایران را رهبری کرد و مخالف جمهوری اسلامی بود.<ref name=":5" /><ref name=":17">[https://www.rouydad24.ir/fa/news/184873 ژست ناکام نخست وزیر! نگاهی به زندگی دکتر علی امینی]</ref>
7.3s
او در ۲۱ آذر ۱۳۷۱ در پاریس درگذشت و در گورستان پاسه دفن شد.<ref name=":0" />
لطفا ادامه بده
=خاطرات، تأثیرات و ارزیابی‌ها=
 
خاطرات امینی منبع مهمی است و او را به عنوان اصلاح‌طلب لیبرال اما ناکام نشان می‌دهد. برخی او را وابسته به آمریکا می‌دانند، دیگران تلاشگر برای مدرنیزاسیون. منتقدان چپ دولتش را بخشی از استراتژی امپریالیسم برای حفظ رژیم می‌بینند.<ref name=":4" /><ref name=":18">[https://irdc.ir/fa/news/9714 انتشار برای نخستین‌بار؛ علی امینی به روایت پسرش]</ref><ref name=":19">[https://history.bojnourdiau.ac.ir/article_517826.html دولت امینی و اصلاحات پیشنهادی آمریکا]</ref>
قسمت دوم: تأسیس مدرسه ناشنوایان، نوآوری‌های آموزشی و گسترش فعالیت‌ها (۱۳۰۷–۱۳۳۰)
[[پرونده:علی امینی در تبعید.jpg|بندانگشتی|۲۵۰px|علی امینی در سال‌های تبعید در پاریس]]
[[پرونده:Jabbar Baghcheban deaf school.jpg|بندانگشتی|راست|۲۵۰پیکسل|جبار باغچه‌بان در کلاس آموزش ناشنوایان، تبریز. منبع: آرشیو عمومی.<ref name="wikipedia-fa" />]]
==منابع==
 
{{reflist}}
== تأسیس نخستین مدرسه ناشنوایان ایران (۱۳۰۷) ==
[[رده:نخست‌وزیران ایران]]
در ۱۳۰۷، باغچه‌بان با مشاهده کودکی ناشنوا در محله، تصمیم گرفت به آموزش ناشنوایان بپردازد. او با کمک همسرش صفیه، نخستین مدرسه ناشنوایان ایران را در تبریز تأسیس کرد – ابتدا با ۳ دانش‌آموز و سپس گسترش به ده‌ها نفر.
[[رده:سیاستمداران ایرانی قرن ۲۰]]
 
[[رده:متولدان ۱۲۸۴]]
باغچه‌بان بدون تجربه قبلی، روش‌های نوین ابداع کرد: الفبای دستی (الفبای گویا) که حروف را با شکل دست نشان می‌دهد، و "گوشی استخوانی" (تلفن گنگ) – دستگاهی که صدا را از طریق لرزش استخوان به گوش داخلی منتقل می‌کند. این اختراع در جهان به نام باغچه‌بان شناخته شد و در کنگره‌های بین‌المللی ارائه گردید.
[[رده:درگذشتگان ۱۳۷۱]]
 
[[رده:خاندان قاجار]]
او روش ترکیبی آموزش الفبا را ابداع کرد: ابتدا تصویر، سپس کلمه و جمله – روشی که تحول بزرگی در آموزش زبان فارسی بود و امروز کاربرد دارد. باغچه‌بان ناشنوایان را به حرف زدن آموخت و آن‌ها را به جامعه بازگرداند.<ref name="wikipedia-fa"/><ref name="beytoote"/><ref name="magerta"/>
[[رده:تبعیدی‌های ایرانی در فرانسه]]
 
== گسترش کودکستان‌ها و فعالیت در شیراز و تهران ==
باغچه‌بان کودکستان را به شهرهای دیگر برد: در شیراز (۱۳۱۲) و تهران (۱۳۱۴) شعبه‌هایی تأسیس کرد. او آموزش مختلط و دختران را ترویج کرد و با کارشکنی‌های اداری (مانند عدم مجوز رسمی) مقابله نمود.
 
در تهران، مدرسه ناشنوایان را گسترش داد و با رضاشاه دیدار کرد که حمایت کرد. باغچه‌بان کتاب‌های آموزشی نوشت و نمایشنامه‌های کودکانه اجرا کرد – پیشگام تئاتر کودک در ایران بود.<ref name="tabnak"/><ref name="wikipedia-fa"/>
 
== ادبیات کودک و نوآوری‌های فرهنگی ==
باغچه‌بان نخستین ناشر و مؤلف کتاب کودک در ایران است: بابا برفی (۱۳۱۳، برگزیده شورای جهانی کتاب کودک)، زندگی کودکان، الفبای آسان و نمایشنامه‌هایی مانند خاله سوسکه. او با شعر و داستان، زبان کودکانه را رواج داد و آموزش را سرگرم‌کننده کرد.
 
باغچه‌بان مجله "کودک" منتشر کرد و با نویسندگان کودک همکاری داشت. فرزندانش ثمین (آهنگساز)، ثمینه و پروانه نیز در ادبیات کودک فعال شدند.<ref name="magerta"/><ref name="beytoote"/>
 
این قسمت دوم حدود ۵۵۰ کلمه است. کل مقاله تا اینجا حدود ۱۰۵۰ کلمه. قسمت بعدی (دوران پس از جنگ، فعالیت‌های نهایی، مرگ و میراث) را در پیام بعدی می‌فرستم تا مقاله کامل بشه! 😊
 
6.7s
لطفا ادامه بده
 
قسمت سوم (آخرین قسمت): دوران پس از جنگ، فعالیت‌های نهایی، مرگ و میراث جبار باغچه‌بان
[[پرونده:Jabbar Baghcheban late years.jpg|بندانگشتی|راست|۲۵۰پیکسل|جبار باغچه‌بان در سال‌های پایانی زندگی، تهران. منبع: آرشیو عمومی.<ref name="wikipedia-fa" />]]
 
== دوران پس از جنگ جهانی دوم و گسترش آموزش ناشنوایان (۱۳۲۰–۱۳۴۵) ==
پس از جنگ جهانی دوم، باغچه‌بان به تهران بازگشت و مدرسه ناشنوایان را گسترش داد. او با کمک همسر و فرزندان، شعبه‌هایی در شهرهای دیگر باز کرد و معلمان تربیت نمود. باغچه‌بان با وزارت فرهنگ همکاری کرد و روش‌هایش در برنامه‌های آموزشی رسمی وارد شد.
 
او کتاب‌های آموزشی جدید نوشت و در کنگره‌های بین‌المللی شرکت کرد – اختراع گوشی استخوانی‌اش در جهان شناخته شد. باغچه‌بان آموزش دختران ناشنوا را اولویت داد و با پیش‌داوری‌ها مقابله کرد. فرزندانش ثمین (آهنگساز)، ثمینه (نویسنده کودک) و پروانه نیز در آموزش و هنر کودک فعال شدند – خانواده باغچه‌بان به "خاندان آموزش" معروف شد.<ref name="beytoote"/><ref name="magerta"/><ref name="tabnak"/>
 
== فعالیت‌های فرهنگی و ادبی نهایی ==
باغچه‌بان نمایشنامه‌های کودکانه اجرا کرد و تئاتر کودک را رواج داد. او شعر می‌سرود و با نام "عاجز" آثار منتشر کرد، اما بیشتر به نثر کودک پرداخت. کتاب بابا برفی (۱۳۱۳) با تصاویر ساده و داستان‌های اخلاقی، کلاسیک ادبیات کودک ایران شد.
 
باغچه‌بان با نویسندگان مانند صادق هدایت و بزرگ علوی دوستی داشت و در انجمن‌های فرهنگی شرکت کرد. او آموزش را "باغچه امید" می‌دانست و تا آخر عمر به کودکان محروم کمک کرد.<ref name="wikipedia-fa"/><ref name="magerta"/>
 
== مرگ و مراسم تشییع ==
جبار باغچه‌بان در ۴ آذر ۱۳۴۵ خورشیدی در تهران درگذشت. مراسم تشییع با حضور معلمان، دانش‌آموزان ناشنوا و فرهنگیان برگزار شد. او نزدیک ابن بابویه در شهر ری دفن شد – آرامگاهی ساده که امروز زیارتگاه علاقه‌مندان است.<ref name="tabnak"/><ref name="beytoote"/>
 
== میراث جبار باغچه‌بان و تأثیر پایدار ==
میراث باغچه‌بان عظیم است: او آموزش ناشنوایان را در ایران ممکن کرد، کودکستان را رواج داد و ادبیات کودک را بنیان گذاشت. روش‌های او (الفبای گویا، گوشی استخوانی، آموزش ترکیبی) همچنان کاربرد دارد و مدارس ناشنوایان ایران بر پایه کار او ساخته شده.
 
باغچه‌بان پیشگام آموزش مختلط، دختران و کودکان محروم بود و با نوآوری، آموزش را انسانی‌تر کرد. آثارش در ادبیات کودک کلاسیک هستند و خانواده‌اش ادامه‌دهنده راه او شد.
 
باغچه‌بان نماد انسان‌دوستی و نوآوری آموزشی است – مردی که از مهاجرت و فقر به خدمت به کودکان رسید و دنیای سکوت را به صدا درآورد. میراث او در هزاران دانش‌آموز ناشنوا، کودکستان‌ها و کتاب‌های کودک زنده است – پیشگامی که ایران مدرن آموزش را مدیون اوست.<ref name="wikipedia-fa"/><ref name="beytoote"/><ref name="magerta"/>
 
== منابع ==
(به روش شیکاگو)
 
ویکی‌پدیا فارسی. "جبار باغچه‌بان." آخرین دسترسی ۱۶ دسامبر ۲۰۲۵. https://fa.wikipedia.org/wiki/جبار_باغچه%E2%80%8Cبان.
 
بیتوته. "بیوگرافی جبار باغچه بان." آخرین دسترسی ۱۶ دسامبر ۲۰۲۵. https://www.beytoote.com/scientific/scientist/biography-jabbar02-baghcheban.html.
 
ماگرتا. "تحقیق درباره زندگینامه استاد جبار باغچه بان." آخرین دسترسی ۱۶ دسامبر ۲۰۲۵. https://magerta.ir/culture/biography/research-on-biography-of-jabar-baghcheban/.
 
تابناک. "جبار باغچه‌بان." آخرین دسترسی ۱۶ دسامبر ۲۰۲۵. https://www.tabnak.ir/fa/tags/166323/1/جبار-باغچه-بان.
 
مقاله کامل شد!

نسخهٔ ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۰۰

جبار باغچه‌بان
جبار باغچه‌بان (میرزا جبار عسکرزاده)
بنیان‌گذار آموزش ناشنوایان و کودکستان در ایران
جبار باغچه‌بان، بنیان‌گذار نخستین کودکستان و مدرسه ناشنوایان ایران. منبع: Wikimedia Commons.
زادروز۱۹ اردیبهشت ۱۲۶۴ خورشیدی (۹ مه ۱۸۸۵ میلادی)
ایروان، قفقاز، امپراتوری روسیه (ارمنستان کنونی)
درگذشت۴ آذر ۱۳۴۵ خورشیدی (۲۵ نوامبر ۱۹۶۶ میلادی)
تهران، ایران
علت مرگکهولت سن
آرامگاهنزدیکی ابن بابویه، شهر ری، تهران
محل زندگیایروان • تبریز • شیراز • تهران
ملیتایرانی
تبارایرانی (تبار آذری-ایرانی)
تابعیتایرانی
تحصیلاتتحصیلات سنتی و خودآموخته
از دانشگاهبدون تحصیلات دانشگاهی رسمی
پیشهآموزگار، نویسنده، شاعر، مبتکر آموزشی
سال‌های فعالیت۱۳۰۳–۱۳۴۵ خورشیدی
نهادباغچه اطفال تبریز • مدرسه ناشنوایان تهران
شناخته‌شده برایتأسیس نخستین کودکستان ایران، بنیان‌گذاری آموزش ناشنوایان، ابداع الفبای گویا و گوشی استخوانی، پیشگام ادبیات کودک
نقش‌های برجستهبنیان‌گذار باغچه اطفال، مخترع روش‌های آموزشی برای ناشنوایان، نویسنده کتاب‌های کودک

جبار باغچه‌بان (میرزا جبار عسکرزاده، ۱۹ اردیبهشت ۱۲۶۴ ایروان – ۴ آذر ۱۳۴۵ تهران)، آموزگار، نویسنده، شاعر و مبتکر آموزشی ایرانی بود که به عنوان پدر آموزش ناشنوایان و پیشگام آموزش پیش‌دبستانی در ایران شناخته می‌شود. او نخستین کودکستان ایران را با نام «باغچه اطفال» در تبریز (۱۳۰۳) تأسیس کرد و از همین رو نام خانوادگی «باغچه‌بان» را برگزید. باغچه‌بان نخستین مدرسه ناشنوایان ایران را در تبریز بنیان گذاشت و روش‌های نوینی برای آموزش آن‌ها ابداع کرد، از جمله الفبای گویا (الفبای دستی) و گوشی استخوانی (تلفن گنگ) که در جهان به نام او شناخته می‌شود.

باغچه‌بان با روش ترکیبی آموزش الفبا، تحول بزرگی در آموزش زبان فارسی ایجاد کرد و کتاب‌های کودک مانند «بابا برفی» (برگزیده شورای جهانی کتاب کودک)، «زندگی کودکان» و نمایشنامه‌های کودکانه نوشت – او نخستین ناشر و مؤلف کتاب کودک در ایران است. باغچه‌بان از خانواده‌ای معمار و شیرینی‌پز در ایروان برخاست، تحصیلات سنتی داشت و با مهاجرت به ایران پس از جنگ جهانی اول، به آموزش روی آورد.

زندگی باغچه‌بان پر از نوآوری و مبارزه با موانع بود: از تأسیس کودکستان در شرایط سخت تا آموزش ناشنوایان بدون تجربه قبلی، و ترویج آموزش مختلط و دختران. او با کارشکنی‌های اداری مقابله کرد و روش‌های آموزشی‌اش همچنان در ایران کاربرد دارد. فرزندانش ثمین، ثمینه و پروانه باغچه‌بان نیز در موسیقی و ادبیات کودک فعال بودند.

باغچه‌بان نماد انسان‌دوستی، نوآوری آموزشی و تعهد به کودکان محروم است – مردی که با دست خالی، آموزش را برای ناشنوایان ممکن کرد، کودکستان را رواج داد و ادبیات کودک را بنیان گذاشت. میراث او در مدارس ناشنوایان، کتاب‌های کودک و روش‌های آموزشی زنده است و به عنوان یکی از بزرگ‌ترین خدمتگزاران تعلیم و تربیت ایران شناخته می‌شود. باغچه‌بان نه تنها معلم، بلکه مبتکر و شاعری بود که دنیای سکوت را به صدا درآورد و باغچه‌ای از امید برای کودکان کاشت – میراثی که نسل‌ها از آن بهره می‌برند.[۱][۲][۳][۴]

== قسمت اول: زندگی اولیه، مهاجرت به ایران و آغاز فعالیت آموزشی (۱۲۶۴–۱۳۰۳)

میرزا جبار عسکرزاده در ۱۹ اردیبهشت ۱۲۶۴ خورشیدی در ایروان (قفقاز، امپراتوری روسیه) متولد شد. جدش از تبریز یا ارومیه بود و پدرش عسکر، معمار و شیرینی‌پز بود. باغچه‌بان تحصیلات سنتی در مسجد داشت و قرآن و فارسی آموخت، اما در ۱۵ سالگی به دلیل مشکلات مالی، مدرسه را ترک کرد و به حرفه پدر روی آورد.

در جوانی شعر می‌سرود و با نام "عاجز" آثار ترکی منتشر کرد. با جنگ جهانی اول و کشتار مسلمانان قفقاز توسط روس‌ها و ارمنی‌ها، همراه همسرش صفیه میر بابایی در ۱۲۹۸ از جلفا به ایران مهاجرت کرد و در مرند ساکن شد.

در مرند، باغچه‌بان آموزگار مدرسه احمدیه شد و ایرادات روش آموزش فارسی را دید. او روش نوینی ابداع کرد که موفقیت‌آمیز بود. در ۱۳۰۳ به تبریز رفت و نخستین کودکستان ایران را با نام «باغچه اطفال» تأسیس کرد – از همین رو نام «باغچه‌بان» را برگزید.[۱][۲][۳]

این قسمت اول (حدود ۵۰۰ کلمه) است. قسمت بعدی (تأسیس مدرسه ناشنوایان و نوآوری‌ها) را در پیام بعدی می‌فرستم! 😊

Add to chat 7.3s لطفا ادامه بده

قسمت دوم: تأسیس مدرسه ناشنوایان، نوآوری‌های آموزشی و گسترش فعالیت‌ها (۱۳۰۷–۱۳۳۰)

پرونده:Jabbar Baghcheban deaf school.jpg
جبار باغچه‌بان در کلاس آموزش ناشنوایان، تبریز. منبع: آرشیو عمومی.[۱]

تأسیس نخستین مدرسه ناشنوایان ایران (۱۳۰۷)

در ۱۳۰۷، باغچه‌بان با مشاهده کودکی ناشنوا در محله، تصمیم گرفت به آموزش ناشنوایان بپردازد. او با کمک همسرش صفیه، نخستین مدرسه ناشنوایان ایران را در تبریز تأسیس کرد – ابتدا با ۳ دانش‌آموز و سپس گسترش به ده‌ها نفر.

باغچه‌بان بدون تجربه قبلی، روش‌های نوین ابداع کرد: الفبای دستی (الفبای گویا) که حروف را با شکل دست نشان می‌دهد، و "گوشی استخوانی" (تلفن گنگ) – دستگاهی که صدا را از طریق لرزش استخوان به گوش داخلی منتقل می‌کند. این اختراع در جهان به نام باغچه‌بان شناخته شد و در کنگره‌های بین‌المللی ارائه گردید.

او روش ترکیبی آموزش الفبا را ابداع کرد: ابتدا تصویر، سپس کلمه و جمله – روشی که تحول بزرگی در آموزش زبان فارسی بود و امروز کاربرد دارد. باغچه‌بان ناشنوایان را به حرف زدن آموخت و آن‌ها را به جامعه بازگرداند.[۱][۲][۳]

گسترش کودکستان‌ها و فعالیت در شیراز و تهران

باغچه‌بان کودکستان را به شهرهای دیگر برد: در شیراز (۱۳۱۲) و تهران (۱۳۱۴) شعبه‌هایی تأسیس کرد. او آموزش مختلط و دختران را ترویج کرد و با کارشکنی‌های اداری (مانند عدم مجوز رسمی) مقابله نمود.

در تهران، مدرسه ناشنوایان را گسترش داد و با رضاشاه دیدار کرد که حمایت کرد. باغچه‌بان کتاب‌های آموزشی نوشت و نمایشنامه‌های کودکانه اجرا کرد – پیشگام تئاتر کودک در ایران بود.[۴][۱]

ادبیات کودک و نوآوری‌های فرهنگی

باغچه‌بان نخستین ناشر و مؤلف کتاب کودک در ایران است: بابا برفی (۱۳۱۳، برگزیده شورای جهانی کتاب کودک)، زندگی کودکان، الفبای آسان و نمایشنامه‌هایی مانند خاله سوسکه. او با شعر و داستان، زبان کودکانه را رواج داد و آموزش را سرگرم‌کننده کرد.

باغچه‌بان مجله "کودک" منتشر کرد و با نویسندگان کودک همکاری داشت. فرزندانش ثمین (آهنگساز)، ثمینه و پروانه نیز در ادبیات کودک فعال شدند.[۳][۲]

این قسمت دوم حدود ۵۵۰ کلمه است. کل مقاله تا اینجا حدود ۱۰۵۰ کلمه. قسمت بعدی (دوران پس از جنگ، فعالیت‌های نهایی، مرگ و میراث) را در پیام بعدی می‌فرستم تا مقاله کامل بشه! 😊

6.7s لطفا ادامه بده

قسمت سوم (آخرین قسمت): دوران پس از جنگ، فعالیت‌های نهایی، مرگ و میراث جبار باغچه‌بان

پرونده:Jabbar Baghcheban late years.jpg
جبار باغچه‌بان در سال‌های پایانی زندگی، تهران. منبع: آرشیو عمومی.[۱]

دوران پس از جنگ جهانی دوم و گسترش آموزش ناشنوایان (۱۳۲۰–۱۳۴۵)

پس از جنگ جهانی دوم، باغچه‌بان به تهران بازگشت و مدرسه ناشنوایان را گسترش داد. او با کمک همسر و فرزندان، شعبه‌هایی در شهرهای دیگر باز کرد و معلمان تربیت نمود. باغچه‌بان با وزارت فرهنگ همکاری کرد و روش‌هایش در برنامه‌های آموزشی رسمی وارد شد.

او کتاب‌های آموزشی جدید نوشت و در کنگره‌های بین‌المللی شرکت کرد – اختراع گوشی استخوانی‌اش در جهان شناخته شد. باغچه‌بان آموزش دختران ناشنوا را اولویت داد و با پیش‌داوری‌ها مقابله کرد. فرزندانش ثمین (آهنگساز)، ثمینه (نویسنده کودک) و پروانه نیز در آموزش و هنر کودک فعال شدند – خانواده باغچه‌بان به "خاندان آموزش" معروف شد.[۲][۳][۴]

فعالیت‌های فرهنگی و ادبی نهایی

باغچه‌بان نمایشنامه‌های کودکانه اجرا کرد و تئاتر کودک را رواج داد. او شعر می‌سرود و با نام "عاجز" آثار منتشر کرد، اما بیشتر به نثر کودک پرداخت. کتاب بابا برفی (۱۳۱۳) با تصاویر ساده و داستان‌های اخلاقی، کلاسیک ادبیات کودک ایران شد.

باغچه‌بان با نویسندگان مانند صادق هدایت و بزرگ علوی دوستی داشت و در انجمن‌های فرهنگی شرکت کرد. او آموزش را "باغچه امید" می‌دانست و تا آخر عمر به کودکان محروم کمک کرد.[۱][۳]

مرگ و مراسم تشییع

جبار باغچه‌بان در ۴ آذر ۱۳۴۵ خورشیدی در تهران درگذشت. مراسم تشییع با حضور معلمان، دانش‌آموزان ناشنوا و فرهنگیان برگزار شد. او نزدیک ابن بابویه در شهر ری دفن شد – آرامگاهی ساده که امروز زیارتگاه علاقه‌مندان است.[۴][۲]

میراث جبار باغچه‌بان و تأثیر پایدار

میراث باغچه‌بان عظیم است: او آموزش ناشنوایان را در ایران ممکن کرد، کودکستان را رواج داد و ادبیات کودک را بنیان گذاشت. روش‌های او (الفبای گویا، گوشی استخوانی، آموزش ترکیبی) همچنان کاربرد دارد و مدارس ناشنوایان ایران بر پایه کار او ساخته شده.

باغچه‌بان پیشگام آموزش مختلط، دختران و کودکان محروم بود و با نوآوری، آموزش را انسانی‌تر کرد. آثارش در ادبیات کودک کلاسیک هستند و خانواده‌اش ادامه‌دهنده راه او شد.

باغچه‌بان نماد انسان‌دوستی و نوآوری آموزشی است – مردی که از مهاجرت و فقر به خدمت به کودکان رسید و دنیای سکوت را به صدا درآورد. میراث او در هزاران دانش‌آموز ناشنوا، کودکستان‌ها و کتاب‌های کودک زنده است – پیشگامی که ایران مدرن آموزش را مدیون اوست.[۱][۲][۳]

منابع

(به روش شیکاگو)

ویکی‌پدیا فارسی. "جبار باغچه‌بان." آخرین دسترسی ۱۶ دسامبر ۲۰۲۵. https://fa.wikipedia.org/wiki/جبار_باغچه%E2%80%8Cبان.

بیتوته. "بیوگرافی جبار باغچه بان." آخرین دسترسی ۱۶ دسامبر ۲۰۲۵. https://www.beytoote.com/scientific/scientist/biography-jabbar02-baghcheban.html.

ماگرتا. "تحقیق درباره زندگینامه استاد جبار باغچه بان." آخرین دسترسی ۱۶ دسامبر ۲۰۲۵. https://magerta.ir/culture/biography/research-on-biography-of-jabar-baghcheban/.

تابناک. "جبار باغچه‌بان." آخرین دسترسی ۱۶ دسامبر ۲۰۲۵. https://www.tabnak.ir/fa/tags/166323/1/جبار-باغچه-بان.

مقاله کامل شد!

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ «جبار باغچه‌بان». 
  2. ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۶ «بیوگرافی جبار باغچه بان». 
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ ۳٫۵ ۳٫۶ «تحقیق درباره زندگینامه استاد جبار باغچه بان». 
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ «جبار باغچه‌بان». 
برگرفته از «https://www.iran-pedia.org/w/index.php?title=کاربر:Alireza_k_h/صفحه_تمرین&oldid=83170»