تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰: تفاوت میان نسخهها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۶: | خط ۶: | ||
تظاهرات ۳۰ خرداد در شرایطی بهوقوع پیوست که روحانیون به عنوان حاکمان اصلی حکومت موسوم به «جمهوری اسلامی» کوچکترین مخالفتی را با خود برنمیتافتند و به همین دلیل حتی نخستین رئیس جمهوری حکومت خود، ابوالحسن بنی صدر را نیز از مقام خود عزل کرده و در صدد محاکمه و اعدام او بر آمدند. رییسجمهور وقت مدتها قبل از سی خرداد ۱۳۶۰ از ترس جانش محبور به اختفاء شدهبود. | تظاهرات ۳۰ خرداد در شرایطی بهوقوع پیوست که روحانیون به عنوان حاکمان اصلی حکومت موسوم به «جمهوری اسلامی» کوچکترین مخالفتی را با خود برنمیتافتند و به همین دلیل حتی نخستین رئیس جمهوری حکومت خود، ابوالحسن بنی صدر را نیز از مقام خود عزل کرده و در صدد محاکمه و اعدام او بر آمدند. رییسجمهور وقت مدتها قبل از سی خرداد ۱۳۶۰ از ترس جانش محبور به اختفاء شدهبود. | ||
تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ توسط سازمان مجاهدین خلق ایران<ref>[https://www.mojahedin.org/special/timeline-pmoi.aspx?k=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 تاریخچه سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>که به عنوان اصلیترین اپوزيسیون نظام حاکم شناخته میشد، | تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ توسط سازمان مجاهدین خلق ایران<ref>[https://www.mojahedin.org/special/timeline-pmoi.aspx?k=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 تاریخچه سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>که به عنوان اصلیترین اپوزيسیون نظام حاکم شناخته میشد، سازماندهی شد. در جریان این تظاهرات مسالمتآمیز دهها تن از مردم تهران و سایر شهرستانهای ایران که در اعتراض به سرکوب آزادیها به خیابانها آمده بودند، توسط شلیک مستقیم مأموران حکومتی کشته و دهها هرار نفر دیگر دستگیر و روانهي زندانها شدند. | ||
شمار بسیار زیادی از بانوان نیز که به اعمال فشار و محدودیتهای ارتجاعی حاکمیت جدید نسبت به زنان بهستوه آمده بودند، در این تظاهرات شرکت داشته و نقش مهمی در ان ایفا کردند به طوریکه بخش زیادی از کشته و دستگیر شدگان را تشکیل میدادند. | شمار بسیار زیادی از بانوان نیز که به اعمال فشار و محدودیتهای ارتجاعی حاکمیت جدید نسبت به زنان بهستوه آمده بودند، در این تظاهرات شرکت داشته و نقش مهمی در ان ایفا کردند به طوریکه بخش زیادی از کشته و دستگیر شدگان را تشکیل میدادند. | ||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
تنها دو و نیم سال پس از انقلاب و سقوط دیکتاتوری سلطنتی، میلیونها تن از مردم با آمدن به خیابانها نارضایتی خود را از استقرار دیکتاتوری مذهبی اعلام کردند و نسبت به پامال شدن دستآوردهای انقلاب ۲۲ بهمن توسط حاکمان مذهبی زبان به اعتراض گشودهبودند. تظاهر کنندگان سرکوب آزادیها را که خواسته و هدف اصلی مردم از سرنگون کردن نظام استبداد سلطنتی بود، محکوم کرده و تعرض به آزادی بیان، اجتماعات و مطبوعات را که بهطور سیستماتیک توسط گروههای نظامی دولتی و نیمه دولتی حامی حکومت موسوم به «حزب الله» انجام میگرفت، مغایر با اهداف انقلاب ۲۲ بهمن دانسته و به ابراز مخالفت با آنها پرداخنتد. | تنها دو و نیم سال پس از انقلاب و سقوط دیکتاتوری سلطنتی، میلیونها تن از مردم با آمدن به خیابانها نارضایتی خود را از استقرار دیکتاتوری مذهبی اعلام کردند و نسبت به پامال شدن دستآوردهای انقلاب ۲۲ بهمن توسط حاکمان مذهبی زبان به اعتراض گشودهبودند. تظاهر کنندگان سرکوب آزادیها را که خواسته و هدف اصلی مردم از سرنگون کردن نظام استبداد سلطنتی بود، محکوم کرده و تعرض به آزادی بیان، اجتماعات و مطبوعات را که بهطور سیستماتیک توسط گروههای نظامی دولتی و نیمه دولتی حامی حکومت موسوم به «حزب الله» انجام میگرفت، مغایر با اهداف انقلاب ۲۲ بهمن دانسته و به ابراز مخالفت با آنها پرداخنتد. | ||
با شدت گرفتن حمله و هجوم به احزاب سیاسی و شخصیتهای مخالف حکومت و نقض شدید حقوق ابتدایی مردم، بهتدریج دورهی مبارزهي مسالمت آمیز سیاسی به پایان رسید و به ويژه پس از سرکوب شدید این تظاهرات دیگر هر گونه فعالیت سیاسی مدنی کارایی خود را از دست داده و فضای سیاسی کاملا مسدود شد. به این سبب مجاهدین نیز به عنوان بزرگترین و | با شدت گرفتن حمله و هجوم به احزاب سیاسی و شخصیتهای مخالف حکومت و نقض شدید حقوق ابتدایی مردم، بهتدریج دورهی مبارزهي مسالمت آمیز سیاسی به پایان رسید و به ويژه پس از سرکوب شدید این تظاهرات دیگر هر گونه فعالیت سیاسی مدنی کارایی خود را از دست داده و فضای سیاسی کاملا مسدود شد. به این سبب مجاهدین نیز به عنوان بزرگترین و مهمترین اپوزیسیون استبداد مذهبی حاکم به ناگزیر شیوهی مبارزهی خود را تغییر داده و به مقاومت مسلحانه روی آوردند. از این رو این رخداد به عنوان نقطه عطف تاریخ معاصر ایران شناخته میشود. | ||
مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق ایران که از بزرگترین و دیرپاترین تشکلهای سیاسی معاصر ایران و بهعنوان اصلیترین اپوزيسیون و مخالف حاکمیت مذهبی ایران بهشمار میرود، در پی ممنوعیت از هر گونه فعالیت سیاسی مدنی و مسالمت آمیز این سازمان از جمله برگزاری گردهمایی، انتشار آزادانه نشریات و داشتن مراکز و دفاتر علنی، تصمیم گرفت که با گردآوری هواداران خود و برگزاری یک راهپیمایی بزرگ به سوی مجلس در تهران و یا سایر مراکز مهم دولتی در شهرستانها از مسئولین دولت تظلمخواهی کند. مسعود رجوی بر این باور بود که «میبایست به هر ترتیب و با هر قیمت یک تظاهرات بزرگ توده ای را بار دیگر آزمایش نمود. آخرین تجربه مسالمت آمیز را نیز حتی به منظور اتمام حجت سیاسی و تاریخی باید از سر گذراند…<ref>ALEBORZMA'S BLOG - [https://aleborzma.wordpress.com/2017/06/28/خرداد-۱۳۶۰-به-روایت-مجاهدین-خلق مهدی ابریشم چی]</ref> | مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق ایران که از بزرگترین و دیرپاترین تشکلهای سیاسی معاصر ایران و بهعنوان اصلیترین اپوزيسیون و مخالف حاکمیت مذهبی ایران بهشمار میرود، در پی ممنوعیت از هر گونه فعالیت سیاسی مدنی و مسالمت آمیز این سازمان از جمله برگزاری گردهمایی، انتشار آزادانه نشریات و داشتن مراکز و دفاتر علنی، تصمیم گرفت که با گردآوری هواداران خود و برگزاری یک راهپیمایی بزرگ به سوی مجلس در تهران و یا سایر مراکز مهم دولتی در شهرستانها از مسئولین دولت تظلمخواهی کند. مسعود رجوی بر این باور بود که «میبایست به هر ترتیب و با هر قیمت یک تظاهرات بزرگ توده ای را بار دیگر آزمایش نمود. آخرین تجربه مسالمت آمیز را نیز حتی به منظور اتمام حجت سیاسی و تاریخی باید از سر گذراند…<ref>ALEBORZMA'S BLOG - [https://aleborzma.wordpress.com/2017/06/28/خرداد-۱۳۶۰-به-روایت-مجاهدین-خلق مهدی ابریشم چی]</ref> | ||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
اما شمار میلیونی تظاهرکنندگان حاکمان وقت به ويژه آیتالله خمیتی را که رهبر مذهبی حکومت (ولایتفقیه) محسوب میشد، به هراس انداخت و او را وادار کرد به هر شکل ممکن جلوی این حرکت را بگیرد. از این رو وی با اعلام حکومت نظامی، فرمان حمله به تظاهر کنندگان عادی و غیر مسلح را صادر کرد که در جریان این حمله ده ها تن از جوانان کشته شدند و دهها هزار نفر دیگر در تهران و سایر شهرستانها دستگیر شدند. | اما شمار میلیونی تظاهرکنندگان حاکمان وقت به ويژه آیتالله خمیتی را که رهبر مذهبی حکومت (ولایتفقیه) محسوب میشد، به هراس انداخت و او را وادار کرد به هر شکل ممکن جلوی این حرکت را بگیرد. از این رو وی با اعلام حکومت نظامی، فرمان حمله به تظاهر کنندگان عادی و غیر مسلح را صادر کرد که در جریان این حمله ده ها تن از جوانان کشته شدند و دهها هزار نفر دیگر در تهران و سایر شهرستانها دستگیر شدند. | ||
== | == واکنش حکومتی به تظاهرات ۳۰ خرداد ۶۰ == | ||
تظاهرات از ساعت ۴ بعداز ظهر روز شنبه ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ از خیابان مصدق (ولیعصر فعلی)، حد فاصل خیابانهای انقلاب و طالقانی آغاز شد و انبوه مردم به حرکت در آمدند. تظاهر کنندگان پس از ورود به خیابان طالقانی و عبور از خیابان بهار، وارد خیابان انقلاب گشته و آنگاه شمار جمعیت در میدان فردوسی به اوج خود رسید. | تظاهرات از ساعت ۴ بعداز ظهر روز شنبه ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ از خیابان مصدق (ولیعصر فعلی)، حد فاصل خیابانهای انقلاب و طالقانی آغاز شد و انبوه مردم به حرکت در آمدند. تظاهر کنندگان پس از ورود به خیابان طالقانی و عبور از خیابان بهار، وارد خیابان انقلاب گشته و آنگاه شمار جمعیت در میدان فردوسی به اوج خود رسید. | ||