۲٬۲۱۵
ویرایش
کاربر:Khosro/صفحه تمرین مظفر بقایی: تفاوت میان نسخه‌ها
ویراستاری مقاله قبل از انتشار
Alireza k h (بحث | مشارکتها) (ویراستاری مقاله قبل از انتشار) |
|||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''مظفر بقایی'''، (متولد ۱ مرداد ۱۲۹۱، کرمان – درگذشته ۲۷ آبان ۱۳۶۶، تهران) | '''مظفر بقایی'''، (متولد ۱ مرداد ۱۲۹۱، کرمان – درگذشته ۲۷ آبان ۱۳۶۶، تهران) نقش مهمی در تحولات سیاسی دهه ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ ایفا کرد. او ابتدا به عنوان عضوی فعال و وفادار در [[جبهه ملی ایران|'''جبهه ملی''']] و از حامیان سرسخت '''[[دکتر محمد مصدق]]''' و [[نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران|'''نهضت ملی شدن صنعت نفت''']] شناخته می‌شد، اما در ادامه مسیر سیاسی خود دچار تغییر جهت شد و با مخالفت و حتی خیانت به مصدق و مردم ایران، جایگاه خود را به عنوان یک چهره منفور در تاریخ سیاسی ایران تثبیت کرد. | ||
بقایی در ابتدا با حمایت از نهضت ملی شدن نفت و تلاش برای استقلال اقتصادی کشور، به عنوان یک وطن‌پرست شناخته می‌شد و نقش مهمی در جلب حمایت عمومی از این حرکت داشت. اما پس از مدتی، به دلایل سیاسی و استراتژیک، مواضع خود را تغییر داد و به یکی از مخالفان سرسخت دولت ملی مصدق تبدیل شد. این تغییر جهت سیاسی، به ویژه در سال‌های منتهی به [[کودتای ۲۸ مرداد|'''کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲''']]، باعث شد که بقایی نقش فعالی در سرنگونی دولت مصدق ایفا کند و به همین دلیل از سوی بسیاری از مردم و تاریخ‌نگاران به عنوان خائن شناخته شود. | بقایی در ابتدا با حمایت از نهضت ملی شدن نفت و تلاش برای استقلال اقتصادی کشور، به عنوان یک وطن‌پرست شناخته می‌شد و نقش مهمی در جلب حمایت عمومی از این حرکت داشت. اما پس از مدتی، به دلایل سیاسی و استراتژیک، مواضع خود را تغییر داد و به یکی از مخالفان سرسخت دولت ملی مصدق تبدیل شد. این تغییر جهت سیاسی، به ویژه در سال‌های منتهی به [[کودتای ۲۸ مرداد|'''کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲''']]، باعث شد که بقایی نقش فعالی در سرنگونی دولت مصدق ایفا کند و به همین دلیل از سوی بسیاری از مردم و تاریخ‌نگاران به عنوان خائن شناخته شود. | ||
یکی از جنبه‌های مهم زندگی سیاسی بقایی، تأسیس [[حزب زحمتکشان ملت ایران]] بود که به عنوان نیرویی ملی‌گرا و ضدکمونیست، در صحنه سیاسی ایران حضور یافت. این حزب با رهبری | یکی از جنبه‌های مهم زندگی سیاسی بقایی، تأسیس [[حزب زحمتکشان ملت ایران]] بود که به عنوان نیرویی ملی‌گرا و ضدکمونیست، در صحنه سیاسی ایران حضور یافت. این حزب با رهبری او، تلاش کرد تا جایگاه خود را در میان نیروهای میانه‌رو و ملی‌گرا تثبیت کند، اما به دلیل مواضع سیاسی و حمایت از کودتا، اعتبار خود را از دست داد. | ||
در کنار این مسائل، بقایی با حوادثی چون قتل '''[[محمود افشارطوس]]''' و نقش مشکوک خود در این واقعه نیز مواجه بود که بر | در کنار این مسائل، بقایی با حوادثی چون قتل '''[[محمود افشارطوس]]''' و نقش مشکوک خود در این واقعه نیز مواجه بود که بر نفرت عمومی از او افزود. همچنین، دفاع [[روح‌الله خمینی|'''خمینی''']] از کودتای ۲۸ مرداد و حمایت او از بقایی و آخوند [[سید ابوالقاسم کاشانی|'''ابوالقاسم کاشانی''']]، به عنوان عاملان سرنگونی دولت ملی مصدق، یکی دیگر از ابعاد بحث‌برانگیز این دوره تاریخی است. | ||
زندگی سیاسی و شخصی مظفر بقایی، نمونه‌ای از پیچیدگی‌های سیاست ایران در دوره [[محمدرضا پهلوی|'''پهلوی دوم''']] است که با چرخش‌های سیاسی، تضادهای ایدئولوژیک و رقابت‌های شدید همراه بود.<ref name=":0">[https://www.iichs.ir/fa/news/1071/%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C مظفر بقایی - تاریخ معاصر]</ref><ref name=":1">[http://tarikhirani.ir/fa/news/781/%D8%AD%D8%B2%D8%A8-%D8%B2%D8%AD%D9%85%D8%AA%DA%A9%D8%B4%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%84%D8%AA-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C حزب زحمتکشان ملت ایران و مظفر بقایی - تاریخ ایرانی]</ref><ref name=":2">[https://vista.ir/w/a/16/zmk2h داستان مظفر بقایی - ویستا]</ref><ref name=":3">[https://article.mojahedin.org/i/news/204944 ضدیت هیستریک با پیشوای ملی ایران، دکتر محمد مصدق - سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref><ref>[https://www.bartarinha.ir/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DA%86%D9%87%D8%B1%D9%87-%D9%87%D8%A7-17/268094-%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DB%8C%D8%A7%D8%B1-%D8%BA%D8%A7%D8%B1-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%B5%D8%AF مظفر بقایی؛ یار غار دکتر مصدق یا...؟! - برترینها]</ref><ref name=":4">[https://www.cafetarikh.com/news/20271/%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%DA%A9%DB%8C%D8%B3%D8%AA مظفر بقایی کیست؟ - کافه تاریخ]</ref><ref name=":5">[https://www.mashal.ir/content/1/%D9%85%D8%B4%D8%B9%D9%84/136/%D9%85%D8%B4%D8%B9%D9%84-%D8%B4%D9%85%D8%A7%D8%B1%D9%87-973/30 از چرخش های عجیب تا افشای تلگراف های نفتی - هفته‌نامه مشعل]</ref> | |||
== پیشینه خانوادگی و تحصیلات مظفر بقایی == | == پیشینه خانوادگی و تحصیلات مظفر بقایی == | ||
مظفر بقایی کرمانی، در اول مرداد ۱۲۹۱، در شهر کرمان به دنیا آمد. خانواده بقایی از طبقه متوسط جامعه بودند و از نظر فرهنگی و سیاسی در محیطی فعال و آگاه رشد کردند. پدرش، محمد بقایی، یکی از شخصیت‌های فرهنگی و سیاسی آن زمان بود که تأثیر قابل توجهی بر تربیت و شکل‌گیری شخصیت مظفر داشت. این خانواده با توجه به موقعیت اجتماعی و فرهنگی خود، زمینه مناسبی برای رشد فکری و سیاسی مظفر فراهم کردند.<ref name=":0" /> | مظفر بقایی کرمانی، در اول مرداد ۱۲۹۱، در شهر کرمان به دنیا آمد. خانواده بقایی از طبقه متوسط جامعه بودند و از نظر فرهنگی و سیاسی در محیطی فعال و آگاه رشد کردند. پدرش، محمد بقایی، یکی از شخصیت‌های فرهنگی و سیاسی آن زمان بود که تأثیر قابل توجهی بر تربیت و شکل‌گیری شخصیت مظفر داشت. این خانواده با توجه به موقعیت اجتماعی و فرهنگی خود، زمینه مناسبی برای رشد فکری و سیاسی مظفر فراهم کردند.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۹۰: | خط ۸۷: | ||
در این دوران، بقایی به عنوان چهره‌ای ملی‌گرا و طرفدار استقلال، توانست ارتباط نزدیکی با قشرها مختلف جامعه برقرار کند، به ویژه طبقات متوسط و پایین که از سیاست‌های جبهه ملی حمایت می‌کردند. این ارتباطات به او امکان داد تا نفوذ قابل توجهی در میان نیروهای سیاسی و اجتماعی پیدا کند و به عنوان یکی از رهبران جوان و آینده‌دار جبهه ملی مطرح شود.<ref name=":2" /> | در این دوران، بقایی به عنوان چهره‌ای ملی‌گرا و طرفدار استقلال، توانست ارتباط نزدیکی با قشرها مختلف جامعه برقرار کند، به ویژه طبقات متوسط و پایین که از سیاست‌های جبهه ملی حمایت می‌کردند. این ارتباطات به او امکان داد تا نفوذ قابل توجهی در میان نیروهای سیاسی و اجتماعی پیدا کند و به عنوان یکی از رهبران جوان و آینده‌دار جبهه ملی مطرح شود.<ref name=":2" /> | ||
با این حال، در سال‌های بعد، اختلافاتی میان بقایی و برخی از رهبران جبهه ملی، به ویژه دکتر مصدق، به وجود آمد. این اختلافات ناشی از تفاوت در دیدگاه‌های سیاسی و استراتژیک بود که به تدریج باعث فاصله گرفتن بقایی از جبهه ملی شد | با این حال، در سال‌های بعد، اختلافاتی میان بقایی و برخی از رهبران جبهه ملی، به ویژه دکتر مصدق، به وجود آمد. این اختلافات ناشی از تفاوت در دیدگاه‌های سیاسی و استراتژیک بود که به تدریج باعث فاصله گرفتن بقایی از جبهه ملی شد.<ref name=":4" /> | ||
== تأسیس حزب زحمتکشان ملت ایران == | |||
== تأسیس حزب زحمتکشان ملت ایران | |||
=== زمینه‌ها و انگیزه‌های تأسیس حزب === | === زمینه‌ها و انگیزه‌های تأسیس حزب === | ||
[[پرونده:دیدار جمعی از حزب زحمتکشان با آخوند کاشانی.JPG|جایگزین=دیدار مظفر بقایی و جمعی از حزب زحمتکشان با آخوند کاشانی|بندانگشتی|دیدار مظفر بقایی و جمعی از حزب زحمتکشان با آخوند کاشانی]] | [[پرونده:دیدار جمعی از حزب زحمتکشان با آخوند کاشانی.JPG|جایگزین=دیدار مظفر بقایی و جمعی از حزب زحمتکشان با آخوند کاشانی|بندانگشتی|دیدار مظفر بقایی و جمعی از حزب زحمتکشان با آخوند کاشانی]] | ||
پس از فاصله گرفتن از جبهه ملی، مظفر بقایی به دنبال ایجاد جریان سیاسی | پس از فاصله گرفتن از جبهه ملی، مظفر بقایی به دنبال ایجاد جریان سیاسی مورد نظر خود بود. او معتقد بود که جبهه ملی نمی‌تواند به طور کامل اهداف ملی‌گرایانه و عدالت‌خواهانه را محقق کند و نیاز به حزبی است که بتواند نماینده واقعی طبقات زحمتکش و متوسط جامعه باشد. این دیدگاه‌ها باعث شد که بقایی در سال‌های اوایل دهه ۱۳۳۰، حزب زحمتکشان ملت ایران را تأسیس کند.<ref name=":1" /> | ||
حزب زحمتکشان با شعارهای عدالت اجتماعی، ملی‌گرایی و استقلال سیاسی شکل گرفت و تلاش می‌کرد تا جایگاه خود را به عنوان نیرویی میانه‌رو و ملی‌گرا در مقابل جریان‌های چپ و راست افراطی تثبیت کند. این حزب به ویژه بر حمایت از طبقات زحمتکش جامعه، کارگران، کشاورزان و طبقه متوسط تأکید داشت و خواهان اصلاحات اقتصادی و اجتماعی گسترده بود.<ref name=":2" /> | حزب زحمتکشان با شعارهای عدالت اجتماعی، ملی‌گرایی و استقلال سیاسی شکل گرفت و تلاش می‌کرد تا جایگاه خود را به عنوان نیرویی میانه‌رو و ملی‌گرا در مقابل جریان‌های چپ و راست افراطی تثبیت کند. این حزب به ویژه بر حمایت از طبقات زحمتکش جامعه، کارگران، کشاورزان و طبقه متوسط تأکید داشت و خواهان اصلاحات اقتصادی و اجتماعی گسترده بود.<ref name=":2" /> | ||
=== ساختار و سازماندهی حزب === | === ساختار و سازماندهی حزب === | ||
حزب زحمتکشان به رهبری مظفر بقایی، | حزب زحمتکشان به رهبری مظفر بقایی، شبکه‌ای از اعضا و هواداران خود را در سراسر کشور ایجاد کرد. این حزب با بهره‌گیری از ارتباطات سیاسی و اجتماعی بقایی، توانست بخشی از نیروهای میانه‌رو و ملی‌گرا را جذب کند و در انتخابات و تحولات سیاسی آن دوره نقش مهمی ایفا نماید.<ref name=":4" /> | ||
حزب زحمتکشان همچنین از طریق رسانه‌ها و نشریات وابسته به خود، مانند روزنامه «شاهد»، پیام‌ها و اهداف خود را به جامعه منتقل می‌کرد و تلاش می‌نمود تا حمایت عمومی را افزایش دهد. این رسانه‌ها نقش مهمی در تبلیغ برنامه‌های حزب و نقد سیاست‌های دولت و جریان‌های رقیب داشتند.<ref name=":0 | حزب زحمتکشان همچنین از طریق رسانه‌ها و نشریات وابسته به خود، مانند روزنامه «شاهد»، پیام‌ها و اهداف خود را به جامعه منتقل می‌کرد و تلاش می‌نمود تا حمایت عمومی را افزایش دهد. این رسانه‌ها نقش مهمی در تبلیغ برنامه‌های حزب و نقد سیاست‌های دولت و جریان‌های رقیب داشتند.<ref name=":0" /> | ||
حزب زحمتکشان در این دوره، به عنوان نیرویی مستقل و تأثیرگذار، در مقابل حزب توده و جریان‌های چپ قرار گرفت و تلاش کرد تا با ارائه برنامه‌های اصلاح‌طلبانه و عدالت‌خواهانه، جایگاه خود را در میان مردم و نیروهای سیاسی تثبیت کند. این حزب همچنین در برخی از تحولات سیاسی و اجتماعی آن زمان، از جمله حمایت اولیه از نهضت ملی شدن نفت، نقش داشت.<ref name=":2" /> | |||
== تغییر مواضع و مخالفت با مصدق == | == تغییر مواضع و مخالفت با مصدق == | ||
مظفر بقایی که در ابتدا یکی از یاران نزدیک دکتر محمد مصدق و از بنیان‌گذاران جبهه ملی بود، پس از ملی شدن صنعت نفت و در سال‌های نخست دهه ۱۳۳۰، به تدریج مواضع خود را تغییر داد و از سال ۱۳۳۱ به یکی از مخالفان سرسخت دولت ملی مصدق تبدیل شد. این تغییر جهت سیاسی، ریشه در اختلافات فکری، سیاسی و استراتژیک داشت که به مرور زمان میان بقایی و مصدق شکل گرفت.<ref name=":0" /> | مظفر بقایی که در ابتدا یکی از یاران نزدیک دکتر محمد مصدق و از بنیان‌گذاران جبهه ملی بود، پس از ملی شدن صنعت نفت و در سال‌های نخست دهه ۱۳۳۰، به تدریج مواضع خود را تغییر داد و از سال ۱۳۳۱ به یکی از مخالفان سرسخت دولت ملی مصدق تبدیل شد. این تغییر جهت سیاسی، ریشه در اختلافات فکری، سیاسی و استراتژیک داشت که به مرور زمان میان بقایی و مصدق شکل گرفت.<ref name=":0" /> | ||
| خط ۱۲۳: | خط ۱۱۲: | ||
علاوه بر این، نیروهای حزب زحمتکشان به رهبری بقایی، در جریان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، سرگرد محمود سخایی، رئیس شهربانی کرمان را به طرز فجیعی به قتل رساندند. بقایی پس از کودتا به کرمان رفت و از عاملان این قتل تقدیر کرد که این موضوع نشان‌دهنده عمق مخالفت و درگیری‌های سیاسی آن دوره است.<ref name=":6">[https://usdoc.ir/persons/Documents/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%20%D9%85%D8%B5%D8%AF%D9%82/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C-1 زندگینامه مظفر بقایی - مرکز اسناد لانه جاسوسی]</ref> | علاوه بر این، نیروهای حزب زحمتکشان به رهبری بقایی، در جریان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، سرگرد محمود سخایی، رئیس شهربانی کرمان را به طرز فجیعی به قتل رساندند. بقایی پس از کودتا به کرمان رفت و از عاملان این قتل تقدیر کرد که این موضوع نشان‌دهنده عمق مخالفت و درگیری‌های سیاسی آن دوره است.<ref name=":6">[https://usdoc.ir/persons/Documents/%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%20%D9%85%D8%B5%D8%AF%D9%82/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%B8%D9%81%D8%B1-%D8%A8%D9%82%D8%A7%DB%8C%DB%8C-1 زندگینامه مظفر بقایی - مرکز اسناد لانه جاسوسی]</ref> | ||
در روزهای پس از عزل مصدق، نیروهای بقایی و اعضای حزب زحمتکشان ملت ایران در کنار ابوالقاسم کاشانی نقش فعالی در حمله به منزل شخصی مصدق داشتند و تلاش کردند تا سرنگونی دولت ملی را به قیام مردمی تعبیر کنند. این اقدامات و مواضع بقایی باعث شد که | در روزهای پس از عزل مصدق، نیروهای بقایی و اعضای حزب زحمتکشان ملت ایران در کنار ابوالقاسم کاشانی نقش فعالی در حمله به منزل شخصی مصدق داشتند و تلاش کردند تا سرنگونی دولت ملی را به قیام مردمی تعبیر کنند. این اقدامات و مواضع بقایی باعث شد که مردم ایران او را به عنوان خائن و خیانتکار به نهضت ملی و مردم کشور بشناسند.<ref name=":0" /> | ||
بقایی همچنین در روزنامه «شاهد» که ارگان حزب زحمتکشان بود، به شدت از مصدق و حزب توده انتقاد می‌کرد و مصدق را متهم می‌نمود که در محدود کردن نفوذ بیگانگان و جریان‌های کمونیستی کوتاهی کرده است. این مواضع باعث شد که بقایی به یکی از تندترین منتقدان دولت ملی تبدیل شود و در نهایت نقش کلیدی در سرنگونی آن ایفا نماید.<ref name=":6" /> | بقایی همچنین در روزنامه «شاهد» که ارگان حزب زحمتکشان بود، به شدت از مصدق و حزب توده انتقاد می‌کرد و مصدق را متهم می‌نمود که در محدود کردن نفوذ بیگانگان و جریان‌های کمونیستی کوتاهی کرده است. این مواضع باعث شد که بقایی به یکی از تندترین منتقدان دولت ملی تبدیل شود و در نهایت نقش کلیدی در سرنگونی آن ایفا نماید.<ref name=":6" /> | ||
این تغییر مواضع و مخالفت‌های شدید بقایی با مصدق، باعث شد که او به یکی از چهره‌های بحث‌برانگیز و منفور در تاریخ معاصر ایران تبدیل شود.<ref>کتاب «خاطرات دکتر مظفر بقایی کرمانی» خاطرات و دیدگاه‌های شخصی بقایی درباره زندگی و فعالیت‌هایش - نشر علم</ref> | |||
== نقش مظفر بقایی در کودتای ۲۸ مرداد و حوادث مرتبط == | == نقش مظفر بقایی در کودتای ۲۸ مرداد و حوادث مرتبط == | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۲۲: | ||
=== زمینه‌های سیاسی و تحول مواضع === | === زمینه‌های سیاسی و تحول مواضع === | ||
[[پرونده:کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت مصدق.JPG|جایگزین=کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت ملی مصدق|بندانگشتی|کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت ملی مصدق]] | [[پرونده:کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت مصدق.JPG|جایگزین=کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت ملی مصدق|بندانگشتی|کودتای ۲۸ مرداد و سرنگونی دولت ملی مصدق]] | ||
اختلافات سیاسی، رقابت‌های شخصی و نگرانی از نفوذ حزب توده و جریان‌های چپ، باعث شد که بقایی به همراه گروهی از ملی‌گرایان میانه‌رو و مذهبی، علیه مصدق موضع بگیرد و در تحولات سیاسی آن دوره نقش فعال ایفا کند.<ref name=":0" /> | |||
=== نقش فعال در کودتا و حوادث پس از آن === | === نقش فعال در کودتا و حوادث پس از آن === | ||
بقایی، در کنار ابوالقاسم کاشانی و نیروهای مذهبی، نقش مهمی در سازماندهی و حمایت از کودتای ۲۸ مرداد داشت. آن‌ها تلاش کردند تا این کودتا را به عنوان قیامی مردمی جلوه دهند و با استفاده از رسانه‌ها و فعالیت‌های سیاسی، افکار عمومی را علیه دولت ملی بسیج کنند.<ref name=":1" /> | |||
در جریان کودتا و پس از آن، نیروهای وابسته به بقایی در کرمان، سرگرد محمود سخایی، رئیس شهربانی وقت را به قتل رساندند. | در جریان کودتا و پس از آن، نیروهای وابسته به بقایی در کرمان، سرگرد محمود سخایی، رئیس شهربانی وقت را به قتل رساندند. | ||
=== اتهام به دست داشتن در قتل افشارطوس === | === اتهام به دست داشتن در قتل افشارطوس === | ||
| خط ۱۵۳: | خط ۱۴۲: | ||
=== ادامه فعالیت‌های سیاسی === | === ادامه فعالیت‌های سیاسی === | ||
بقایی پس از کودتا همچنان به فعالیت‌های سیاسی خود ادامه داد و حزب زحمتکشان ملت ایران را به عنوان نیرویی میانه‌رو و ملی‌گرا حفظ کرد. او تلاش کرد تا | بقایی پس از کودتا همچنان به فعالیت‌های سیاسی خود ادامه داد و حزب زحمتکشان ملت ایران را به عنوان نیرویی میانه‌رو و ملی‌گرا حفظ کرد. او تلاش کرد تا نفوذ سیاسی‌اش را حفظ کند و در برخی از تحولات سیاسی دهه ۱۳۳۰ و ۱۳۴۰ حضور داشته باشد. با این حال، فضای سیاسی بسته و سرکوبگرانه حکومت پهلوی، محدودیت‌های فراوانی برای فعالیت‌های حزبی ایجاد کرد و بقایی را در موضعی دشوار قرار داد.<ref name=":1" /> | ||
=== بازداشت و تبعید === | === بازداشت و تبعید === | ||
| خط ۱۶۲: | خط ۱۵۱: | ||
=== مرگ مظفر بقایی === | === مرگ مظفر بقایی === | ||
مظفر بقایی در ۲۷ آبان ۱۳۶۶، در تهران درگذشت. زندگی سیاسی پر فراز و نشیب او که با تحولات مهم و جنجالی تاریخ معاصر ایران گره خورده بود، با پایان یافتن عمرش به اتمام رسید | مظفر بقایی در ۲۷ آبان ۱۳۶۶، در تهران درگذشت. زندگی سیاسی پر فراز و نشیب او که با تحولات مهم و جنجالی تاریخ معاصر ایران گره خورده بود، با پایان یافتن عمرش به اتمام رسید. پس از مرگ، بررسی و نقد عملکرد او همچنان ادامه داشت و جایگاهش در تاریخ سیاسی ایران موضوع بحث و تحلیل‌های متفاوتی باقی ماند.<ref name=":0" /> | ||
== دیدگاه‌ها و نقدها درباره مظفر بقایی == | == دیدگاه‌ها و نقدها درباره مظفر بقایی == | ||
| خط ۱۶۸: | خط ۱۵۷: | ||
=== خیانت به مصدق و مردم ایران === | === خیانت به مصدق و مردم ایران === | ||
یکی از مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین جنبه‌های زندگی سیاسی مظفر بقایی، تغییر مواضع و مخالفت شدید او با دکتر محمد مصدق و نهضت ملی شدن نفت است. بسیاری از تاریخ‌نگاران و تحلیل‌گران سیاسی، بقایی را به خیانت به مصدق و مردم ایران متهم می‌کنند. این اتهام بر اساس نقش فعال او در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و حمایت از سرنگونی دولت قانونی و مردمی مصدق شکل گرفته است.<ref name=":0" /> | یکی از مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین جنبه‌های زندگی سیاسی مظفر بقایی، تغییر مواضع و مخالفت شدید او با دکتر محمد مصدق و نهضت ملی شدن نفت است. بسیاری از تاریخ‌نگاران و تحلیل‌گران سیاسی، بقایی را به خیانت به مصدق و مردم ایران متهم می‌کنند. این اتهام بر اساس نقش فعال او در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و حمایت از سرنگونی دولت قانونی و مردمی مصدق شکل گرفته است.<ref name=":0" /> | ||
=== دفاع خمینی از بقایی و کودتا === | === دفاع خمینی از بقایی و کودتا === | ||
| خط ۱۷۹: | خط ۱۶۶: | ||
اگر غرب به مصدق با بعضی نیروهای فرهیخته که اطراف خود گرد آورده بود اجازه می‌داد، به یقین ایران با فرهنگ غربی تبدیل به یک کشور متمکن اما وابسته می‌شد که هرگز آماده انقلاب اسلامی نمی‌گردید.»<ref name=":3" /> </blockquote> | اگر غرب به مصدق با بعضی نیروهای فرهیخته که اطراف خود گرد آورده بود اجازه می‌داد، به یقین ایران با فرهنگ غربی تبدیل به یک کشور متمکن اما وابسته می‌شد که هرگز آماده انقلاب اسلامی نمی‌گردید.»<ref name=":3" /> </blockquote> | ||
== منابع == | == منابع == | ||