۸٬۸۸۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
تأسیسات هستهای فردو، واقع در دل کوههای نزدیک قم، یکی از مهمترین مراکز برنامه هستهای ایران است که به دلیل طراحی زیرزمینی و نقش محوری در غنیسازی اورانیوم، توجه جهانی را جلب کرده است. این تأسیسات، که ساخت آن در اواسط دهه ۲۰۰۰ بهصورت مخفیانه آغاز شد، در سال ۲۰۰۹ پس از افشاگری [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] و تأیید مقامات غربی، به موضوعی جنجالی در مناقشات هستهای تبدیل شد. فردو ابتدا برای غنیسازی اورانیوم تا ۲۰ درصد طراحی شد، اما پس از خروج آمریکا از [[برنامه جامع اقدام مشترک|برجام]] در سال ۲۰۱۸، ایران غنیسازی تا ۶۰ درصد را نیز در این سایت آغاز کرد، که نگرانیهای بینالمللی را درباره احتمال کاربرد نظامی [[برنامه هستهای ایران]] تشدید کرد. این تأسیسات به دلیل موقعیت استراتژیک و مقاومت در برابر حملات نظامی، به «قلب زیرزمینی» برنامه هستهای ایران معروف است. | تأسیسات هستهای فردو، واقع در دل کوههای نزدیک قم، یکی از مهمترین مراکز برنامه هستهای ایران است که به دلیل طراحی زیرزمینی و نقش محوری در غنیسازی اورانیوم، توجه جهانی را جلب کرده است. این تأسیسات، که ساخت آن در اواسط دهه ۲۰۰۰ بهصورت مخفیانه آغاز شد، در سال ۲۰۰۹ پس از افشاگری [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] و تأیید مقامات غربی، به موضوعی جنجالی در مناقشات هستهای تبدیل شد. فردو ابتدا برای غنیسازی اورانیوم تا ۲۰ درصد طراحی شد، اما پس از خروج آمریکا از [[برنامه جامع اقدام مشترک|برجام]] در سال ۲۰۱۸، ایران غنیسازی تا ۶۰ درصد را نیز در این سایت آغاز کرد، که نگرانیهای بینالمللی را درباره احتمال کاربرد نظامی [[برنامه هستهای ایران]] تشدید کرد. این تأسیسات به دلیل موقعیت استراتژیک و مقاومت در برابر حملات نظامی، به «قلب زیرزمینی» برنامه هستهای ایران معروف است. | ||
در طول سالها، فردو شاهد تحولات متعددی از جمله نصب سانتریفیوژهای پیشرفته، افزایش ظرفیت غنیسازی، و حملات خرابکارانه مانند انفجار گزارششده در سال ۲۰۱۳ بوده است. در ژوئن ۲۰۲۵، گزارشها حاکی از انتقال بخش عمده اورانیوم غنیشده از فردو به مکانی نامعلوم پیش از حملات ادعایی آمریکا بود، که نشاندهنده آمادگی ایران برای حفاظت از ذخایر خود است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها درباره فعالیتهای فردو هشدار داده و خواستار شفافیت بیشتر شده است. با این حال، ایران این تأسیسات را بخشی از برنامه صلحآمیز هستهای خود میداند و از همکاری کامل با آژانس خودداری کرده است. این مقاله به بررسی پیشینه تأسیسات فردو، از ساخت مخفیانه تا نقش آن در مذاکرات هستهای و تأثیرات حملات اخیر، میپردازد. همچنین، نگرانیهای بینالمللی، اقدامات خرابکارانه، و تحولات اخیر در این سایت بررسی میشود. منابع مورد استفاده نشان میدهند که فردو به دلیل طراحی مستحکم و موقعیت ژئواستراتژیک، همچنان یکی از چالشهای اصلی در دیپلماسی هستهای ایران و غرب باقی مانده است. '''(منابع: سازمان مجاهدین خلق ایران، شبکه شرق، رادیو فردا، ایندیپندنت، فرارو، یوتوفکس، شایا نیوز، همبستگی ملی، دویچهوله)''' | در طول سالها، فردو شاهد تحولات متعددی از جمله نصب سانتریفیوژهای پیشرفته، افزایش ظرفیت غنیسازی، و حملات خرابکارانه مانند انفجار گزارششده در سال ۲۰۱۳ بوده است. در ژوئن ۲۰۲۵، گزارشها حاکی از انتقال بخش عمده اورانیوم غنیشده از فردو به مکانی نامعلوم پیش از حملات ادعایی آمریکا بود، که نشاندهنده آمادگی ایران برای حفاظت از ذخایر خود است. آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها درباره فعالیتهای فردو هشدار داده و خواستار شفافیت بیشتر شده است. با این حال، ایران این تأسیسات را بخشی از برنامه صلحآمیز هستهای خود میداند و از همکاری کامل با آژانس خودداری کرده است. این مقاله به بررسی پیشینه تأسیسات فردو، از ساخت مخفیانه تا نقش آن در مذاکرات هستهای و تأثیرات حملات اخیر، میپردازد. همچنین، نگرانیهای بینالمللی، اقدامات خرابکارانه، و تحولات اخیر در این سایت بررسی میشود. منابع مورد استفاده نشان میدهند که فردو به دلیل طراحی مستحکم و موقعیت ژئواستراتژیک، همچنان یکی از چالشهای اصلی در دیپلماسی هستهای ایران و غرب باقی مانده است.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/news/137559 مرکز هستهای فردو - سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref><ref>[https://www.sharghdaily.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA-6/1023433-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88-%D9%82%D9%84%D8%A8-%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 تاسیسات هستهای فردو کجاست و چرا اهمیت دارد؟ - شبکه شرق]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/31007192.html ایران ساخت تاسیسات هستهای جدیدی را در فردو شروع کرده است - رادیو فردا]</ref><ref>[https://www.independentpersian.com/node/303726/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C/%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D9%88-%D8%B3%D9%87-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D9%82%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88-%D8%AA%D9%88%D8%AC%DB%8C%D9%87-%D8%BA%DB%8C%D8%B1%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C آمریکا و سه کشور اروپایی: اقدام ایران در تاسیسات فردو توجیه غیرنظامی ندارد - ایندیپندنت]</ref><ref>[https://fararu.com/fa/news/877933/%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88-%DA%A9%D8%AC%D8%A7%D8%B3%D8%AA فردو کجاست؟ - فرارو]</ref><ref>[https://utofx.com/fordo فردو؛ معمایی در دل کوه که محاسبات جهانی را به چالش کشیده است- یوتوفکس]</ref><ref>[https://shayanews.com/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%D8%B3%D9%87-%D9%BE%D8%B3%D8%AA-%D9%BE%DB%8C%D8%B4%D9%86%D9%87%D8%A7%D8%AF%DB%8C-11/245144-%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D8%B2-%DA%A9%D8%AC%D8%A7-%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B9-%D8%B4%D8%AF-%D9%88%D8%B6%D8%B9%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7 داستان تاسیسات هسته فردو از کجا شروع شد؟ - شایا نیوز]</ref><ref>[https://hambastegimeli.com/82312_%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D9%88%DB%8C%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B1%D9%87-%DB%8C%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%88-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A2%D8%AE%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88 تصاویر ماهواره یی از ساخت و سازهای پنهانی رژیم آخوندی در سایت اتمی فردو - همبستگی ملی]</ref><ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%BA%D9%86%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D8%A7%D9%88%D8%B1%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%88%D9%85-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%AF%D9%88/a-15741860 غنیسازی اورانیوم در تاسیسات زیرزمینی فردو - دویچهوله]</ref> '''(منابع: سازمان مجاهدین خلق ایران، شبکه شرق، رادیو فردا، ایندیپندنت، فرارو، یوتوفکس، شایا نیوز، همبستگی ملی، دویچهوله)''' | ||
= تاریخچه و افشاگری تأسیسات فردو = | = تاریخچه و افشاگری تأسیسات فردو = | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
== [[حمله آمریکا به سایتهای هستهای ایران]] == | == [[حمله آمریکا به سایتهای هستهای ایران]] == | ||
حملات هوایی آمریکا در ۲۱ ژوئن ۲۰۲۵ (۱ تیرماه ۱۴۰۴)، به تأسیسات هستهای فردو، نطنز و اصفهان خسارات گستردهای به زیرساختهای ایران وارد کرد. تأسیسات فردو، که در عمق کوه ساخته شده بود، بهطور کامل تخریب شد و تجهیزات غنیسازی اورانیوم آن نابود گردید. در نطنز، سانتریفیوژهای پیشرفته (IR-8) تا ۷۰ درصد از بین رفتند، و تأسیسات اصفهان نیز با آسیب به راکتورهای تحقیقاتی و مخازن سوخت هستهای مواجه شد. علاوه بر این، پالایشگاه شهران در تهران، که هدف ثانویه حملات بود، دچار آتشسوزی شد و تولید نفت ایران را تا ۲۰ درصد کاهش داد. این خسارات توانایی ایران در تولید سوخت هستهای و صادرات انرژی را به شدت مختل کرده است. | حملات هوایی آمریکا در ۲۱ ژوئن ۲۰۲۵ (۱ تیرماه ۱۴۰۴)، به تأسیسات هستهای فردو، نطنز و اصفهان خسارات گستردهای به زیرساختهای ایران وارد کرد. تأسیسات فردو، که در عمق کوه ساخته شده بود، بهطور کامل تخریب شد و تجهیزات غنیسازی اورانیوم آن نابود گردید. در نطنز، سانتریفیوژهای پیشرفته (IR-8) تا ۷۰ درصد از بین رفتند، و تأسیسات اصفهان نیز با آسیب به راکتورهای تحقیقاتی و مخازن سوخت هستهای مواجه شد. علاوه بر این، پالایشگاه شهران در تهران، که هدف ثانویه حملات بود، دچار آتشسوزی شد و تولید نفت ایران را تا ۲۰ درصد کاهش داد. این خسارات توانایی ایران در تولید سوخت هستهای و صادرات انرژی را به شدت مختل کرده است.<ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%A8%D9%85%D8%A8-%D8%B3%D9%86%DA%AF%D8%B1%D8%B4%DA%A9%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D9%85%D9%84%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/live-72996530 استفاده آمریکا از بمب سنگرشکن در حمله به تاسیسات اتمی ایران - دویچهوله]</ref> | ||
منابع: | |||
ویرایش