کاربر:Khosro/صفحه تمرین تاسیسات هسته‌ای نطنز: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تأسیسات هسته‌ای نطنز'''، واقع در ۱۲۵ کیلومتری اصفهان، بزرگ‌ترین مرکز غنی‌سازی اورانیوم ایران و یکی از مهم‌ترین اجزای [[برنامه هسته‌ای ایران|برنامه هسته‌ای]] این کشور است. این تأسیسات، که با نام رسمی «شهید احمدی روشن» شناخته می‌شود، از دهه ۱۹۸۰ به‌صورت مخفیانه ساخته شد و در سال ۲۰۰۲ توسط [[سازمان مجاهدین خلق ایران|سازمان مجاهدین خلق]] افشا شد، که به جنجال‌های بین‌المللی منجر گردید. نطنز شامل دو بخش آزمایشی و تجاری برای غنی‌سازی اورانیوم است و با سپر بتنی ۷٫۶ متری و طراحی زیرزمینی، در برابر حملات هوایی مقاوم ساخته شده است. این سایت از سال ۲۰۰۳ فعالیت رسمی خود را آغاز کرد، اما بارها هدف حملات خرابکارانه قرار گرفت، از جمله ویروس استاکس‌نت در ۲۰۱۰، انفجار در مرکز مونتاژ سانتریفیوژ در ۲۰۲۰، و انفجار دیگر در ۲۰۲۱ که به تأسیسات آسیب رساند. تصاویر ماهواره‌ای همچنین از خسارت‌های ناشی از بمباران‌های ادعایی، از جمله حملات منتسب به آمریکا، حکایت دارند، که بخشی از تلاش‌ها برای مختل کردن برنامه هسته‌ای ایران بوده است. در پاسخ، ایران از سال ۲۰۲۰ ساخت تأسیسات زیرزمینی جدیدی در کوه‌های اطراف نطنز را آغاز کرد، که در عمق ۸۰ تا ۱۰۰ متری زمین قرار دارد و احتمالاً از حملات هوایی مصون است. این پروژه نگرانی‌هایی درباره اهداف نظامی برنامه هسته‌ای ایران ایجاد کرده است. نطنز در مذاکرات هسته‌ای، به‌ویژه [[برنامه جامع اقدام مشترک|برجام]]، نقش محوری داشته و تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار دارد. با وجود حملات، ایران غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد را در این سایت ادامه داده، که به تنش‌های دیپلماتیک دامن زده است. این مقاله به بررسی پیشینه ساخت، تحولات فنی، حملات خرابکارانه، تأثیرات حملات آمریکا، و اهمیت استراتژیک نطنز می‌پردازد.<ref name=":1">[https://www.radiozamaneh.com/517590/ از نطنز باستانی تا نطنز هسته‌ای - رادیو زمانه]</ref><ref name=":2">[https://www.baharnews.ir/news/405505/%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87-%D8%A7%DB%8C-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%B2%D8%AF%DB%8C%DA%A9%DB%8C-%D9%86%D8%B7%D9%86%D8%B2 تاسیسات هسته‌ای جدید ایران در نزدیکی نطنز - بهار نیوز]</ref><ref name=":4">[https://www.zeitoons.com/23156 روزی که صداوسیما اطلاعات سایت نطنز را به استاکس‌نت لو داد - زیتون]</ref><ref name=":5">[https://old.iranintl.com/%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86/%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%E2%80%8C%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%B1-%DB%8C%DA%A9-%DA%A9%D9%88%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D9%88%D8%B7%D9%87-%D8%B3%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D9%86%D8%B7%D9%86%D8%B2-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D8%B1%D8%B9%D8%AA-%D9%BE%DB%8C%D8%B4-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B1%D9%88%D8%AF ساخت تاسیسات جدید هسته‌ای زیر یک کوه در محوطه سایت نطنز با سرعت پیش می‌رود - ایران اینترنشنال]</ref><ref name=":6">[https://article.mojahedin.org/i/%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D9%88%DA%98%D9%87-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD-%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85 افشای پروژهٔ جدید ساخت سلاح اتمی رژیم - سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref><ref name=":7">[https://article.mojahedin.org/i/%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87-%DB%8C%DB%8C-%D9%88-%D9%87%D8%B3%D8%AA%DB%8C-%D8%B1%DA%98%DB%8C%D9%85-%D8%A2%D8%AE%D9%88%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%9F «هسته‌ای» و «هستی» رژیم آخوندی!؟ - سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref><ref name=":8">[https://www.dw.com/fa-ir/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D9%86%DB%8C%D9%88%DB%8C%D9%88%D8%B1%DA%A9-%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%85%D8%B2-%D8%A7%D8%B2-%D8%AD%D9%81%D8%B1-%D8%AA%D9%88%D9%86%D9%84%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B2%DB%8C%D8%B1%D8%B2%D9%85%DB%8C%D9%86%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%AA%D8%A7%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D8%B7%D9%86%D8%B2/a-62169347 گزارش نیویورک تایمز از حفر تونل‌های زیرزمینی در تاسیسات نطنز - دویچه‌وله]</ref><ref>[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%AD%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D9%85%D9%86%DB%8C%D8%AA%DB%8C-%D8%B9%D8%B8%DB%8C%D9%85-%D8%A7%D8%B7%D8%B1%D8%A7%D9%81-%D8%AA%D8%A3%D8%B3%DB%8C%D8%B3%D8%A7%D8%AA-%D8%A7%D8%AA%D9%85%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D8%AA/a-72323415 ایران در حال ساخت "حصار امنیتی عظیم" اطراف تأسیسات اتمی است - دویچه‌وله]</ref><ref name=":9">[https://www.radiofarda.com/a/iran-kamalvandi-accident-in-natanz-enrichment-facility-no-casualties/30701966.html وقوع «حادثه» در تاسیسات غنی‌سازی نطنز؛ محل حادثه «مرکز مونتاژ سانتریفوژ ایران» بوده است - رادیو فردا]</ref><ref>[https://parsi.euronews.com/2023/05/22/iran-nuclear-facility-is-so-deep-that-us-airstrikes-likely-couldnot-reach-it-reportedly آسوشیتدپرس: عمق مرکز هسته‌ای جدید ایران به حدی است که احتمالاً از حمله آمریکا در امان خواهد بود - یورو نیوز]</ref>  

تأسیسات هسته‌ای نطنز به‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز غنی‌سازی اورانیوم ایران، نقشی محوری در برنامه هسته‌ای این کشور ایفا می‌کند. این سایت با دو بخش آزمایشی و تجاری، مجهز به هزاران سانتریفیوژ برای تولید اورانیوم غنی‌شده است. در ابتدا، نطنز از سانتریفیوژهای نسل اول (IR-۱) استفاده می‌کرد، اما پس از توافق هسته‌ای (برجام) در ۲۰۱۵، ایران نصب سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر مانند IR-2m و IR-۴ را آغاز کرد. این سانتریفیوژها کارایی بیشتری دارند و ظرفیت غنی‌سازی را افزایش داده‌اند. پس از خروج آمریکا از برجام در ۲۰۱۸، ایران غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد را در نطنز از سر گرفت، که تنها یک گام با اورانیوم تسلیحاتی فاصله دارد. این اقدام نگرانی‌های جدی درباره اهداف برنامه هسته‌ای ایران ایجاد کرد.<ref name=":1" /><ref name=":8" />