کاربر:Khosro/صفحه تمرین NOINDEX: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ماشاءالله آجودانی'''، (متولد سال ۱۳۲۹، آمل) نویسنده، مورخ و پژوهشگر ادبیات فارسی، یکی از روشنفکران معاصر ایران است که آثارش عمدتاً بر تاریخ [[جنبش مشروطه ایران|جنبش مشروطه]]، تجدد و ناسیونالیسم ایرانی تمرکز دارد. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در آمل گذراند و در ۱۳۵۰ وارد دانشکده ادبیات دانشگاه تهران شد و در رشته زبان و ادبیات فارسی دکترا گرفت. رساله دکتری‌اش با عنوان «بررسی سبک‌های شعر مشروطه» زیر نظر [[محمدرضا شفیعی کدکنی]] بود. آجودانی هفت سال به عنوان مدرس ادبیات فارسی در دانشگاه اصفهان تدریس کرد و در بهمن ۱۳۶۵ به لندن مهاجرت کرد. از آن زمان، سردبیری مجله «فصل کتاب» را بر عهده گرفت و از ۱۳۷۰ رئیس کتابخانه مطالعات ایرانی لندن است، مرکزی با بیش از ۳۰ هزار جلد کتاب و نشریه که رویدادهای فرهنگی میزبانی می‌کند.

در مواضع سیاسی، ماشاءالله آجودانی مشروطه را انقلابی ناتمام می‌داند که مفاهیم دموکراسی و عدالت را به دلیل ترس از استبداد دوگانه (سیاسی و مذهبی) تقلیل داد؛ او علما و روشنفکران مشروطه‌خواه را هر دو مسئول این تقلیل می‌بیند. در مورد نظام جمهوری اسلامی، آن را «نقض آشکار حاکمیت ملی» و ادامه تکه‌تکه کردن تاریخ می‌خواند که فرهنگ را به خرافه تقلیل داده و سانسور را تحمیل کرده است. او تغییرات سیاسی را ناکافی می‌داند و بر اصلاح فرهنگی اولویت می‌دهد، با انتقاد از تمرکز بیش از حد بر سیاست که به ظهور جمهوری اسلامی و بحران‌های منطقه‌ای مانند طالبان منجر شد. آجودانی پهلوی را «درخشان‌ترین دولت‌های معاصر ایران» توصیف می‌کند، اما شکست آن را به عدم حل مسائل انسانی عمیق نسبت می‌دهد و [[رضاشاه پهلوی|رضاشاه]] را قهرمان مشروطه می‌نامد که تکامل اندیشه اسلامی را متوقف کرد – موضعی که نقدهایی را برانگیخته است.

نقدهای مثبت، آجودانی را به عنوان نوآور در تاریخ‌نگاری مدرن و نقد ادبی ستایش می‌کنند، مانند جایزه نوروز بنیاد پاسارگاد در ۱۴۰۰ به عنوان شخصیت سال در میراث فرهنگی. نقدهای منفی، روش او را ایدئولوژیک، نخبه‌گرا و تحریف‌کننده تاریخ می‌دانند، با اتهام تحمیل تز از پیش تعیین‌شده و توجیه دیکتاتوری رضاشاه. او در گفت‌وگوهایش بر ضرورت نقد مدرنیته تحمیلی و بازخوانی سنت تأکید دارد و بدون قضاوت نهایی، خواننده را به تفسیر وا می‌گذارد. زندگی آجودانی، از آمل تا لندن، نمادی از پیوند سنت ایرانی با نقد جهانی است، با تمرکز بر هویت فرهنگی در برابر سیاست.<ref name=":0">[https://savepasargad.com/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C-%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A2%D8%AC%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C/ زندگی‌نامه دکتر ماشاالله آجودانی - بنیاد میراث پاسارگاد]</ref><ref name=":1">[https://amoltourism.ir/1401/07/15/%d9%85%d8%a7%d8%b4%d8%a7%d8%a1%d8%a7%d9%84%d9%84%d9%87-%d8%a2%d8%ac%d9%88%d8%af%d8%a7%d9%86%db%8c/ ماشاءالله آجودانی - آمل توریسم]</ref><ref name=":2">[https://ketabrah.com/author/63509-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%A1%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%A2%D8%AC%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C معرفی بهترین کتاب‌های ماشاءالله آجودانی - کتابراه]</ref><ref name=":3">[https://www.aasoo.org/fa/articles/1981 برای اصلاح ایران، باید از اصلاح فرهنگی شروع کنیم - آسو]</ref><ref name=":4">[https://ir.voanews.com/a/iran-last-page/3955825.html سقوط فرهنگی در تحولات سیاسی ایران - صدای آمریکا]</ref><ref name=":5">[https://www.nilgoon.org/articles/Mashallah_Adjudani_Interview_Shargh.html ما بايد منتقد تجددمان باشيم - نیلگون]</ref><ref name=":6">[https://isdmovement.com/2021/0721/073021/073021-M.Ajudani-Interview-Revoution-without-history.htm انقلابِ بدون تاریخ، گفتگو با ماشاءالله آجودنی - جنبش سکولار دموکراسی ایران]</ref><ref name=":7">[https://www.rahetudeh.com/rahetude/Sarmaghaleh-vasat/HTML/2008/okt/mashrute-1.html نقدی بر "مشروطه ایرانی" ماشاء الله آجودانی - راه توده]</ref><ref name=":8">[https://worldculturalheritagevoices.org/nowruz-awards-mr-5/#:~:text=Mashallah%20Ajoudani-,Dr.,study%20Persian%20language%20and%20literature. '''Dr. Mashallah Ajoudani - World Cultural Heritage Voices''']</ref>  

ماشاءالله آجودانی تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در آمل گذراند. در جوانی، تحت تأثیر معلمان تأثیرگذاری چون آقای عالی و لاریجانی قرار گرفت که او را با متون کلاسیک ادبی مانند گلستان [[سعدی]]، بوستان، کلیله و دمنه، مرزبان‌نامه، سیاست‌نامه و چهار مقاله آشنا کردند. همچنین، اصول صرف و نحو عربی را نزد این معلمان و معلمان خصوصی مانند آقای روحانی آموخت.  

ماشاءالله آجودانی مشروطه را انقلابی ناتمام می‌داند که مفاهیم دموکراسی، عدالت و آزادی را به دلیل ترس از استبداد دوگانه (سیاسی و مذهبی) تقلیل داد. او علمای مخالف مشروطه مانند [[شیخ فضل‌الله نوری]] و مشروطه‌خواهانی مانند میرزای نائینی و همچنین روشنفکران را مسئول این تقلیل می‌بیند، زیرا تلاش برای تطبیق اسلام با مدرنیته را تقلیل مفاهیم غربی می‌خواند. او استقلال را بر دموکراسی و آزادی‌های فردی اولویت داد و انقلاب را نتیجه تحولات درونی تاریخی نمی‌داند، بلکه اقتباس از غرب تلقی میکند. ماشاءالله آجودانی رضاشاه را «قهرمان مشروطه» می‌نامد که تکامل اندیشه اسلامی را متوقف کرد.  

ماشاءالله آجودانی نظام جمهوری اسلامی را «نقض آشکار حاکمیت ملی ایرانیان» توصیف می‌کند که به هویت و فکر مردم تجاوز کرده، تاریخ را سانسور نموده و فرهنگ را به خرافه تقلیل داده است. آن را نتیجه تکه‌تکه کردن تاریخ و جامعه می‌داند که گروه‌هایی چون سنی‌ها و شیعیان سکولار را حذف کرد. او تغییرات سیاسی را ناکافی می‌بیند و بر اصلاح فرهنگی تأکید دارد، با انتقاد از تمرکز بر سیاست که به انقلاب اسلامی و بحران‌های منطقه‌ای مانند داعش و طالبان منجر شد.  

ماشاءالله آجودانی پهلوی را «درخشان‌ترین دولت‌های معاصر ایران» می‌خواند، اما شکست آن را به عدم حل مسائل انسانی عمیق نسبت می‌دهد. دوره پهلوی را با تمرکز بر بازگشت به عصر طلایی ایران باستان توصیف می‌کند و رضاشاه را برای توقف تکامل اندیشه اسلامی ستایش می‌نماید – موضعی که به عنوان توجیه دیکتاتوری نقد شده است.

آجودانی بر نقد تجدد به جای سنت تأکید دارد، زیرا به عقیده‌ی او مدرنیته تحمیلی ایران را به بحران کشانده و درک سنت را تحریف کرده است. پدیده‌هایی چون طالبان و القاعده را محصول تناقضات مدرنیته می‌داند و نه سنت. او همچنین روشنفکرانی چون [[میرزا آقاخان کرمانی]] و [[صادق هدایت]] را به تکه‌تکه کردن تاریخ با اولویت دوران پیش از اسلام متهم می‌کند.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":5" /><ref name=":6" /><ref name=":7" />  

منتقدان روش آجودانی را ایدئولوژیک، نخبه‌گرا و تحریف‌کننده می‌دانند؛ او را متهم به تحمیل تز از پیش تعیین‌شده، استفاده گزینشی از نقل‌قول‌ها، جداسازی شخصیت‌ها از زمینه تاریخی، و دیدن مشروطه به عنوان اقتباس غربی به جای تحول درونی می‌کنند. اتهاماتی چون نخبه‌گرایی (نسبت دادن تاریخ به علما و روشنفکران نه توده‌ها)، توجیه دیکتاتوری [[محمد علی شاه|محمدعلی شاه]] و رضاشاه، و دیدن دین به عنوان ثابت و غیرتاریخی وارد شده است.<ref name=":7" /><ref name=":4" />