کاربر:Alireza k h/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخهها
Alireza k h (بحث | مشارکتها) جایگزینی صفحه با '{{جعبه اطلاعات سیاستمدار | نام = ایندیرا گاندی | تصویر = Indira_Gandhi_1977.jpg | توضیح تصویر = ایندیرا گاندی، نخستوزیر هند، ۱۹۷۷ | نام اصلی = Indira Priyadarshini Gandhi | ملیت = هندی | تاریخ تولد = ۱۹ نوامبر ۱۹۱۷ | محل تولد = اللهآباد، استان متحده، هند بریتانیا | تاریخ مرگ = ۳۱ اکتبر...' برچسب: جایگزین شد |
Alireza k h (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ایندیرا پریادرشینی گاندی''' (۱۹۱۷–۱۹۸۴)، سیاستمدار برجستهٔ هندی و نخستوزیر هند، نخستین زن در تاریخ این کشور بود که به بالاترین مقام اجرایی رسید و یکی از تأثیرگذارترین چهرههای سیاسی قرن بیستم در جنوب آسیا بهشمار میرود. او دختر جواهر لعل نهرو، نخستین نخستوزیر هند مستقل، بود و در بستر سنت سیاسی کنگره ملی هند رشد یافت. ایندیرا گاندی طی دو دورهٔ زمامداری خود (۱۹۶۶–۱۹۷۷ و ۱۹۸۰–۱۹۸۴) نقش تعیینکنندهای در شکلگیری دولت مدرن هند، سیاستهای اقتصادی دولتی، استقلال راهبردی در سیاست خارجی و تثبیت جایگاه منطقهای هند ایفا کرد. | |||
زمامداری او با ترکیبی از اصلاحات اجتماعی، تمرکز قدرت، سیاستهای سوسیالیستی دولتی و در عین حال گرایشهای اقتدارگرایانه همراه بود. او از یکسو با ملیسازی بانکها، اصلاحات ارضی و برنامههای رفاهی به محبوبیت گسترده دست یافت و از سوی دیگر با اعلام «وضعیت اضطراری» در سالهای ۱۹۷۵–۱۹۷۷ به یکی از جنجالیترین رهبران تاریخ هند بدل شد. ترور او در سال ۱۹۸۴ به دست دو محافظ سیک، پیامدهای سیاسی و اجتماعی عمیقی برای هند بهجا گذاشت. | |||
== زندگینامه اولیه == | |||
ایندیرا گاندی در ۱۹ نوامبر ۱۹۱۷ در شهر اللهآباد، در خانوادهای نخبه و عمیقاً سیاسی متولد شد. پدرش، جواهر لعل نهرو، از رهبران اصلی جنبش استقلال هند و از نزدیکترین یاران مهاتما گاندی بود. مادرش، کامالا نهرو، نیز فعال سیاسی و اجتماعی محسوب میشد. کودکی ایندیرا در فضایی آکنده از مبارزه سیاسی، زندان، تبعید و جلسات مخفی استقلالطلبان سپری شد. | |||
او از نوجوانی در فعالیتهای ضد استعمار مشارکت داشت و حتی گروهی موسوم به «وانارا سنا» (ارتش میمونها) را برای کمکرسانی به فعالان کنگره سازماندهی کرد. تحصیلات ابتداییاش را در هند و سپس در مدرسهای در سوئیس ادامه داد. ایندیرا مدتی در دانشگاه ویسوا-بهاراتی، تأسیسشده توسط رابیندرانات تاگور، تحصیل کرد و سپس راهی دانشگاه آکسفورد شد، اما به دلیل مشکلات جسمی و شرایط جنگ جهانی دوم، تحصیلاتش را ناتمام گذاشت.<ref name=":0">[https://www.britannica.com/biography/Indira-Gandhi | |||
Britannica. Indira Gandhi]</ref> | |||
== ورود به سیاست == | |||
پس از استقلال هند در سال ۱۹۴۷ و نخستوزیری نهرو، ایندیرا بهتدریج به یکی از نزدیکترین مشاوران پدرش بدل شد. او در سال ۱۹۵۹ به ریاست کنگره ملی هند رسید؛ سمتی که نقش مهمی در تثبیت موقعیت سیاسیاش ایفا کرد. پس از مرگ نهرو در ۱۹۶۴، ایندیرا بهعنوان وزیر اطلاعات و رادیو در کابینه لعل بهادر شاستری منصوب شد. | |||
در سال ۱۹۶۶، پس از درگذشت ناگهانی شاستری، رهبران کنگره او را بهعنوان گزینهای سازشپذیر و موقت برگزیدند؛ اما برخلاف انتظار، ایندیرا گاندی بهسرعت قدرت را در دست گرفت و رهبری مستقل و مقتدر از خود نشان داد. | |||
== نخستوزیری و سیاستهای داخلی == | |||
ایندیرا گاندی در نخستین دورهٔ زمامداری خود، سیاستهای اقتصادی سوسیالیستی را در پیش گرفت. ملیسازی ۱۴ بانک بزرگ در سال ۱۹۶۹، کنترل دولت بر صنایع کلیدی، و تمرکز بر خودکفایی اقتصادی، از مهمترین اقدامات او بود. این سیاستها حمایت اقشار فقیر و روستایی را برایش به ارمغان آورد و شعار معروف «گاریبی هاتائو» (فقر را ریشهکن کنید) به نماد دوران او بدل شد. | |||
در عین حال، او با تمرکز قدرت در دفتر نخستوزیری، تضعیف نهادهای حزبی و محدودسازی مخالفان، ساختار سیاسی هند را بهسوی اقتدارگرایی سوق داد. انشعاب در حزب کنگره و حذف رقبای درونحزبی، نشاندهندهٔ سبک رهبری شخصیگرایانهٔ او بود.<ref name=":1">[https://www.jstor.org/stable/2643959 | |||
JSTOR. Indira Gandhi and Indian Politics]</ref> | |||
== سیاست خارجی و جنگ ۱۹۷۱ == | |||
در عرصه سیاست خارجی، ایندیرا گاندی یکی از معماران سیاست «عدم تعهد فعال» هند بود. او روابط نزدیکی با اتحاد شوروی برقرار کرد، در حالی که استقلال نسبی از هر دو بلوک جنگ سرد را حفظ میکرد. نقطه اوج سیاست خارجیاش جنگ ۱۹۷۱ با پاکستان بود که به استقلال بنگلادش انجامید. | |||
پیروزی قاطع هند در این جنگ، ایندیرا گاندی را به چهرهای ملی و حتی اسطورهای بدل کرد. توافقنامه شیملا (۱۹۷۲) جایگاه هند را بهعنوان قدرت مسلط جنوب آسیا تثبیت کرد و نفوذ منطقهای این کشور را افزایش داد.<ref name=":2">[https://www.brookings.edu/articles/indira-gandhi-and-the-1971-war/ | |||
Brookings Institution]</ref> | |||
== وضعیت اضطراری (۱۹۷۵–۱۹۷۷) == | |||
در سال ۱۹۷۵، پس از آنکه دادگاه عالی اللهآباد انتخاب ایندیرا گاندی را به دلیل تخلفات انتخاباتی باطل اعلام کرد، او با استناد به «تهدید علیه امنیت ملی»، وضعیت اضطراری اعلام نمود. در این دوره، آزادیهای مدنی تعلیق شد، مطبوعات سانسور شدند و هزاران مخالف سیاسی بازداشت گردیدند. | |||
این اقدام ضربهای جدی به اعتبار دموکراتیک او وارد کرد و در انتخابات ۱۹۷۷، حزب کنگره شکست سنگینی خورد. ایندیرا گاندی برای نخستین بار قدرت را از دست داد؛ اما این شکست پایان حیات سیاسیاش نبود. | |||
== بازگشت به قدرت و سالهای پایانی == | |||
در سال ۱۹۸۰، ایندیرا گاندی بار دیگر به نخستوزیری رسید. دوره دوم زمامداری او با بحرانهای قومی و مذهبی، بهویژه در ایالت پنجاب، همراه بود. عملیات نظامی «ستاره آبی» در ۱۹۸۴ علیه شبهنظامیان سیک در معبد طلایی آمریتسار، خشم گستردهای در میان جامعه سیک برانگیخت. | |||
در ۳۱ اکتبر ۱۹۸۴، ایندیرا گاندی به دست دو محافظ سیک خود ترور شد. پس از مرگ او، شورشهای ضدسیک در دهلی و دیگر شهرها هزاران قربانی گرفت و یکی از تاریکترین فصول تاریخ معاصر هند رقم خورد.<ref name=":3">[https://www.bbc.com/news/world-asia-india-29889303 | |||
BBC. Indira Gandhi assassination]</ref> | |||
== مرگ و میراث == | |||
ایندیرا گاندی شخصیتی دوگانه در تاریخ هند است: از یکسو نماد اقتدار، استقلال ملی و رهبری قاطع، و از سوی دیگر نمونهای از تمرکز قدرت و نقض آزادیهای دموکراتیک. میراث او همچنان موضوع مناقشه میان تاریخنگاران و سیاستپژوهان است. | |||
با این حال، تأثیر او بر سیاست هند انکارناپذیر است. خاندان نهرو–گاندی پس از او نیز نقش محوری در سیاست هند ایفا کرد و پسرش، راجیو گاندی، جانشین او شد. ایندیرا گاندی بهعنوان یکی از معدود زنان رهبر در جهان قرن بیستم، جایگاهی ماندگار در تاریخ جهانی سیاست دارد. | |||
== پانویس == | |||
=== کتابها و زندگینامهها === | |||
Frank, Katherine. ''Indira: The Life of Indira Nehru Gandhi''. Boston: Houghton Mifflin, 2002. | |||
Guha, Ramachandra. ''India After Gandhi''. New York: HarperCollins, 2007. | |||
=== دانشنامهها و مقالات === | |||
"Indira Gandhi." ''Encyclopædia Britannica''. <nowiki>https://www.britannica.com/biography/Indira-Gandhi | |||
</nowiki> | |||
"Indira Gandhi." ''Wikipedia''. <nowiki>https://en.wikipedia.org/wiki/Indira_Gandhi | |||
</nowiki> | |||
== منابع == | |||
نسخهٔ ۱۳ دسامبر ۲۰۲۵، ساعت ۰۶:۳۸
ایندیرا پریادرشینی گاندی (۱۹۱۷–۱۹۸۴)، سیاستمدار برجستهٔ هندی و نخستوزیر هند، نخستین زن در تاریخ این کشور بود که به بالاترین مقام اجرایی رسید و یکی از تأثیرگذارترین چهرههای سیاسی قرن بیستم در جنوب آسیا بهشمار میرود. او دختر جواهر لعل نهرو، نخستین نخستوزیر هند مستقل، بود و در بستر سنت سیاسی کنگره ملی هند رشد یافت. ایندیرا گاندی طی دو دورهٔ زمامداری خود (۱۹۶۶–۱۹۷۷ و ۱۹۸۰–۱۹۸۴) نقش تعیینکنندهای در شکلگیری دولت مدرن هند، سیاستهای اقتصادی دولتی، استقلال راهبردی در سیاست خارجی و تثبیت جایگاه منطقهای هند ایفا کرد.
زمامداری او با ترکیبی از اصلاحات اجتماعی، تمرکز قدرت، سیاستهای سوسیالیستی دولتی و در عین حال گرایشهای اقتدارگرایانه همراه بود. او از یکسو با ملیسازی بانکها، اصلاحات ارضی و برنامههای رفاهی به محبوبیت گسترده دست یافت و از سوی دیگر با اعلام «وضعیت اضطراری» در سالهای ۱۹۷۵–۱۹۷۷ به یکی از جنجالیترین رهبران تاریخ هند بدل شد. ترور او در سال ۱۹۸۴ به دست دو محافظ سیک، پیامدهای سیاسی و اجتماعی عمیقی برای هند بهجا گذاشت.
زندگینامه اولیه
ایندیرا گاندی در ۱۹ نوامبر ۱۹۱۷ در شهر اللهآباد، در خانوادهای نخبه و عمیقاً سیاسی متولد شد. پدرش، جواهر لعل نهرو، از رهبران اصلی جنبش استقلال هند و از نزدیکترین یاران مهاتما گاندی بود. مادرش، کامالا نهرو، نیز فعال سیاسی و اجتماعی محسوب میشد. کودکی ایندیرا در فضایی آکنده از مبارزه سیاسی، زندان، تبعید و جلسات مخفی استقلالطلبان سپری شد.
او از نوجوانی در فعالیتهای ضد استعمار مشارکت داشت و حتی گروهی موسوم به «وانارا سنا» (ارتش میمونها) را برای کمکرسانی به فعالان کنگره سازماندهی کرد. تحصیلات ابتداییاش را در هند و سپس در مدرسهای در سوئیس ادامه داد. ایندیرا مدتی در دانشگاه ویسوا-بهاراتی، تأسیسشده توسط رابیندرانات تاگور، تحصیل کرد و سپس راهی دانشگاه آکسفورد شد، اما به دلیل مشکلات جسمی و شرایط جنگ جهانی دوم، تحصیلاتش را ناتمام گذاشت.[۱]
ورود به سیاست
پس از استقلال هند در سال ۱۹۴۷ و نخستوزیری نهرو، ایندیرا بهتدریج به یکی از نزدیکترین مشاوران پدرش بدل شد. او در سال ۱۹۵۹ به ریاست کنگره ملی هند رسید؛ سمتی که نقش مهمی در تثبیت موقعیت سیاسیاش ایفا کرد. پس از مرگ نهرو در ۱۹۶۴، ایندیرا بهعنوان وزیر اطلاعات و رادیو در کابینه لعل بهادر شاستری منصوب شد.
در سال ۱۹۶۶، پس از درگذشت ناگهانی شاستری، رهبران کنگره او را بهعنوان گزینهای سازشپذیر و موقت برگزیدند؛ اما برخلاف انتظار، ایندیرا گاندی بهسرعت قدرت را در دست گرفت و رهبری مستقل و مقتدر از خود نشان داد.
نخستوزیری و سیاستهای داخلی
ایندیرا گاندی در نخستین دورهٔ زمامداری خود، سیاستهای اقتصادی سوسیالیستی را در پیش گرفت. ملیسازی ۱۴ بانک بزرگ در سال ۱۹۶۹، کنترل دولت بر صنایع کلیدی، و تمرکز بر خودکفایی اقتصادی، از مهمترین اقدامات او بود. این سیاستها حمایت اقشار فقیر و روستایی را برایش به ارمغان آورد و شعار معروف «گاریبی هاتائو» (فقر را ریشهکن کنید) به نماد دوران او بدل شد.
در عین حال، او با تمرکز قدرت در دفتر نخستوزیری، تضعیف نهادهای حزبی و محدودسازی مخالفان، ساختار سیاسی هند را بهسوی اقتدارگرایی سوق داد. انشعاب در حزب کنگره و حذف رقبای درونحزبی، نشاندهندهٔ سبک رهبری شخصیگرایانهٔ او بود.[۲]
سیاست خارجی و جنگ ۱۹۷۱
در عرصه سیاست خارجی، ایندیرا گاندی یکی از معماران سیاست «عدم تعهد فعال» هند بود. او روابط نزدیکی با اتحاد شوروی برقرار کرد، در حالی که استقلال نسبی از هر دو بلوک جنگ سرد را حفظ میکرد. نقطه اوج سیاست خارجیاش جنگ ۱۹۷۱ با پاکستان بود که به استقلال بنگلادش انجامید.
پیروزی قاطع هند در این جنگ، ایندیرا گاندی را به چهرهای ملی و حتی اسطورهای بدل کرد. توافقنامه شیملا (۱۹۷۲) جایگاه هند را بهعنوان قدرت مسلط جنوب آسیا تثبیت کرد و نفوذ منطقهای این کشور را افزایش داد.[۳]
وضعیت اضطراری (۱۹۷۵–۱۹۷۷)
در سال ۱۹۷۵، پس از آنکه دادگاه عالی اللهآباد انتخاب ایندیرا گاندی را به دلیل تخلفات انتخاباتی باطل اعلام کرد، او با استناد به «تهدید علیه امنیت ملی»، وضعیت اضطراری اعلام نمود. در این دوره، آزادیهای مدنی تعلیق شد، مطبوعات سانسور شدند و هزاران مخالف سیاسی بازداشت گردیدند.
این اقدام ضربهای جدی به اعتبار دموکراتیک او وارد کرد و در انتخابات ۱۹۷۷، حزب کنگره شکست سنگینی خورد. ایندیرا گاندی برای نخستین بار قدرت را از دست داد؛ اما این شکست پایان حیات سیاسیاش نبود.
بازگشت به قدرت و سالهای پایانی
در سال ۱۹۸۰، ایندیرا گاندی بار دیگر به نخستوزیری رسید. دوره دوم زمامداری او با بحرانهای قومی و مذهبی، بهویژه در ایالت پنجاب، همراه بود. عملیات نظامی «ستاره آبی» در ۱۹۸۴ علیه شبهنظامیان سیک در معبد طلایی آمریتسار، خشم گستردهای در میان جامعه سیک برانگیخت.
در ۳۱ اکتبر ۱۹۸۴، ایندیرا گاندی به دست دو محافظ سیک خود ترور شد. پس از مرگ او، شورشهای ضدسیک در دهلی و دیگر شهرها هزاران قربانی گرفت و یکی از تاریکترین فصول تاریخ معاصر هند رقم خورد.[۴]
مرگ و میراث
ایندیرا گاندی شخصیتی دوگانه در تاریخ هند است: از یکسو نماد اقتدار، استقلال ملی و رهبری قاطع، و از سوی دیگر نمونهای از تمرکز قدرت و نقض آزادیهای دموکراتیک. میراث او همچنان موضوع مناقشه میان تاریخنگاران و سیاستپژوهان است.
با این حال، تأثیر او بر سیاست هند انکارناپذیر است. خاندان نهرو–گاندی پس از او نیز نقش محوری در سیاست هند ایفا کرد و پسرش، راجیو گاندی، جانشین او شد. ایندیرا گاندی بهعنوان یکی از معدود زنان رهبر در جهان قرن بیستم، جایگاهی ماندگار در تاریخ جهانی سیاست دارد.
پانویس
کتابها و زندگینامهها
Frank, Katherine. Indira: The Life of Indira Nehru Gandhi. Boston: Houghton Mifflin, 2002. Guha, Ramachandra. India After Gandhi. New York: HarperCollins, 2007.
دانشنامهها و مقالات
"Indira Gandhi." Encyclopædia Britannica. https://www.britannica.com/biography/Indira-Gandhi "Indira Gandhi." Wikipedia. https://en.wikipedia.org/wiki/Indira_Gandhi
منابع
- ↑ [https://www.britannica.com/biography/Indira-Gandhi Britannica. Indira Gandhi]
- ↑ [https://www.jstor.org/stable/2643959 JSTOR. Indira Gandhi and Indian Politics]
- ↑ [https://www.brookings.edu/articles/indira-gandhi-and-the-1971-war/ Brookings Institution]
- ↑ [https://www.bbc.com/news/world-asia-india-29889303 BBC. Indira Gandhi assassination]